De ramp
MTexels
ai
SÜTexels
I
A l
TEXELSE COURANT
Schulpengat
maandag weer
in de vaart
r
„De Kogerslag" gestart
met 71 leden
Slinkse reclame-actie
Werken met klei
Muziekcafé
Scholieren landbouw-
en huishoudschool
hielpen bij schoonmaak
VRIJDAG 29 JANUARI 1993
VERVOLG VAN PAGINA 8
Eendrachtdijk om 8.15 uur zijn be
zweken. De totaal zeven personen
tellende familie had het zicht erop
vanuit de bedrijfswoning in de zuid
oostelijke hoek van de polder. Piet:
((0m half acht zaterdagavond werden
we opgeroepen om te helpen omdat
de dijk gevaar liep. We hielpen bij
Zeeburg het eerste gat dichten". Om
half zeven zondagochtend zag het er
zo slecht uit, dat begonnen werd met
de ontruiming van gebouwen. Zakken
haver werden geladen op de vrach
tauto waarmee de net met zijn trans
portbedrijf begonnen Arie Koopman
uit Oosterend te hulp was geschoten.
Machines werden naar de dijk gere
den en vee werd losgemaakt en naar
de Noorderdijk gedreven. Intussen
liep de polder vol. De laatste koeien
die werden afgevoerd liepen al door
het water. Piet Bekker: „Toen hebben
we thuis beddegoed en andere spul
len bij elkaar gepakt en zijn de dijk
opgegaan. Het was het laatste mo
ment want het water kwam toen
hard opzetten en het bruggetje over
de sloot spoelde weg, vlak nadat er
over waren gegaan".
Maandag komt het Teso-veer Schul
pengat weer in de vaart. Het schip
heeft een onderhoudsbeurt gehad, 's
Middags wordt een begin gemaakt
met de ingrijpende renovatie van de
andere boot.
Om ongeveer kwart voor tien, dus la
ter dan de normale afvaarttijd, vaart
de Molengat maandag voor de laat
ste keer van Den Helder naar Texel.
De boot zal rond 10.15 uur op Texel
afmeren. De Schulpengat pikt om
10.05 uur de normale dienstregeling
op.
Na het uitladen zal de Molengat wor
den afgemeerd aan de onderhoudska-
de. Verolme Scheepswerf uit
Heusden zal op Texel het passagiers-
dek herinrichten. Behalve de salons
worden ook de toiletten gemoderni
seerd. Tevens worden verblijven voor
minder validen gemaakt op de rijwiel-
dekken. Het werk zal ongeveer zes
weken in beslag nemen.
Reddingvlot. De lege dinghy die
maandagavond aanspoelde bij Jan
Ayeslag is afkomstig van een produk-
tieplatform van Placid International
Oil Ltd. uit Den Helder. Dat ontdekte
strandvonder Klaas Uitgeest, die bij
bij paal 22 een overlevingspakket van
hetzelfde vlot aantrof. Het platform
ligt zo'n elf mijl uit de kust van De
Koog, dicht bij de plek waar de Ham
burg Star maandag de containers
verloor. De bemanning van het plat
form was hiervan getuige. De strand
vonder wil zijn vondst aanbieden aan
het Juttersmuseum.
Maaltijden. De gemeente geeft
jaarlijks ƒ3000,- extra subsidie voor
het vervangen van de piepschuim
boxen waarin de warme maaltijden
van Tafeltje Dekje worden vervoerd.
Dorpshuis De Waal. De overdracht
van dorpshuis De Wielewaal aan de
gemeente wordt dinsdagavond offi
cieel in De Waal bekrachtigd. De no
tariële akte van het multifunctionele
centrum passeert bij aanvang van het
jaarlijks overleg tussen dorpscommis
sie van De Waal en het college van b
en w. Deze bijeenkomst begint dins
dagavond om 19.30 uur in De Wiele
waal en is openbaar.
Meester C. P. Laan.
met menig glijpartij als gevolg.
De jongens en meiden hadden veel
lol, maar met één geintje haalden ze
zich de woede van loonwerker Kees
„van Corrie" Keyser op de hals. In
één der lunchpauzes kon een knaap
de verleiding niet weerstaan Keysers
tractor aan de gang te krijgen. De
jongen draaide echter de motor in de
prak. „Wie het gedaan heeft, weet ik
niet meer, maar we hebben de zaak
in de minne kunnen schikken."
Naast de bewoners zelf hielp ook de
brandweer met water wegpompen en
schrobben. De grote schoonmaak
verliep voortvarend. Vrijdagmiddag
was de klus geklaard. Laan herinnert
zich dat pas die dag bij Van Strien
voor het eerst de kachel aan kon.
„De gedupeerden waren heel dank
baar", zegt Laan. „Rutten bood ons
een etentje aan, maar dat hebben we
afgeslagen. We deden het uit
menslievende hulp, niet om er iets
aan over te houden."
Kantklossen
Ook zijn echtgenote mevrouw G.
Laan-Kistemaker liet zich niet onbe
tuigd. Zij verzorgde is samenwerking
met de Plattelandsvrouwen een de
monstratie kantklossen, waarbij geld
werd ingezameld voor de getroffenen
van de Watersnoodramp in Zeeland
en Zuidholland. Kantklossen was een
onbekende vorm van handwerken op
het eiland, maar was vanaf dat mo
ment populair. Veel Texelse dames
volgden het voorbeeld en later pikte
de Stichting Texelse Folklore het
kantklossen op.
Na gedane arbeid gingen de jongens en meisjes met z'n allen op de kiek. Geheel links staat
meester Laan look in werkkledij) en in de midden juffrouw Van der Meer (met sjaal, rechts
naast meisje met bezem). De foto werd gemaakt door polder-rentmeester Swama
De nieuwe tennisvereniging „De Ko
gerslag" is aan de slag. Dat bete
kent dat De Koog na vele jaren een
zelfstandige tennisvereniging heeft.
De eerste ledenvergadering is 18 ja
nuari gehouden en er zijn nu 71 le
den ingeschreven.
Het bestuur bestaat uit Theo van
Veen (voorzitter), Marjan van Aken
De politie waarschuwt ondernemend
Texel ervoor dat een landelijk recla
mebureau probeert op slinkse wijze
advertenties te plaatsen in het Hand
boek voor Toeristisch Nederland. Zon
der toestemming van een
ondernemer wordt diens bedrijf ver
meld in het Handboek, waarna de re
kening wordt gestuurd. Met deze
weinig verheffende methode was dit
reclamebureau al eens in het najaar
van 1991 actief op Texel. Ditmaal
stelde een campingbedrijf de politie
op de hoogte.
De cursus „Werken met klei" van
Nesrin During begint op vrijdag 5 fe
bruari. Men leert in de cursus ver
schillende technieken, zoals
handvormen, glazuur bereiden tot
hetmaken van een eenvoudige houto
ven om mee te stoken. De cursus
omvat tien lessen en wordt gegeven
op vrijdagmiddag van 13.30 tot
15.30 uur in OSG De Hogeberg. De
kosten, inclusief materiaal bedragen
ƒ110,-. Voor inlichtingen en opgaven:
Nesrin Durin, tel. 18879.
(secretaris), Nel Rommel (penning
meester), Jan van der Meer en Atie
Groot-Voorman.
Nog meer leden zijn welkom. Zij kun
nen zich aanmelden bij Nel Rommel,
telefoon 17352 of Marjan van Aken,
telefoon 17518.
De eerstvolgende ledenvergadering
wordt gehouden op 22 februari om
20.00 uur a.s. in sport- en evene
mentenhal 't Stappeland.
Jongerensociëteit Time Out in Den
Burg staat zondagmiddag in het te
ken van popmuziek. Tijdens dit mu
ziekcafé, dat voor de derde maal
wordt georganiseerd, zijn diverse ac
tiviteiten voor jong tot oud te bele
ven. Rode draad van deze middag is
de „zeskamp". Te beluisteren valt een
muziekuitvoering, de eerste zeskamp
opdracht. Ook voor degenen die niet
zelf meedoen kan dit een aardig on
derdeel zijn. Overigens is deelname
nog steeds mogelijk. Zondag worden
tevens de nieuwe zeskamp
opdrachten verstrekt. Het programma
vermeldt voorts een prijzenslag voor
vier willekeurige bezoekers. Tussen
door is er Texelse (tape)muziek, een
akoestisch optreden van de band No
thing to Lose en misschien nog vi
deo's van Texelpop. De toegang is
gratis, ledereen die met muziek bezig
is of er belangstelling voor heeft is
welkom vanaf 14.00 uur.
Voetbal. Juniorenteams De Koog
C1 en Texelse Boys C2 voetballen za
terdag om 12.00 uur tegen elkaar. De
wedstrijd wordt gespeeld in De Koog.
Om 14.00 uur treedt De Koog zat.
aan tegen SC Castricum. Zondag om
12.00 uur treffen de juniorenteams
De Koog C1 en Texel Cl elkaar in De
Koog.
Het gat in de Eendrachtdijk is bijna dicht. Met kruiwagens wordt van beide kanten grond aangevoerd.
MBMWMtKtWWM
UiHituwivsini irc
wufii curtf
WTNH USTJ
jAi ««"Wn ',p jc
inm Vur ti.tv
- viruTfpNioA n»
Hondje
In de haast was vergeten het hondje
Pukkie mee te nemen. Die bleef ach
ter in huis, waar het water steeg tot
1,70 meter. Het beest bleef in leven
I door op de tafel te gaan zitten. Die
I tafel bleef drijven als een vlot. Pukkie
bleef ongedeerd en sprong vrolijk te-
voorschijn toen mensen het huis in-
f gingen nadat het water was gezakt,
f; Zijn verhaal wordt bevestigd door Jan
r Rutten. Hij vertelt dat het polderop-
zichter Louis van Hoorn was die za-
»L terdag kwam waarschuwen dat het
Ij critiek zou worden en dat er mensen
I naar de dijk moesten. Een probleem
j was dat er tekort aan zakken was,
zodat overgeschakeld werd op aar-
Ij dappelzakken. Zondagochtend werd
al gauw duidelijk dat de toestand on-
I houdbaar was. Het lukte om tijdig
W bijna al het vee (30 koeien plus jong-
vee) los te snijden en in veiligheid te
brengen, maar toch verdronken nog
I enkele kalveren, zeugen en biggen.
I Door het zout en structuurbederf
I kwam er kort na de ramp weinig te-
m recht van landbouw in de polder. De
I teelt van gerst werd in het eerste sei-
I zoen na de ramp een mislukking. Het
B tweede jaar konden al weer bieten
I worden geteeld en na een, jaar of drie
L lukte het ook weer met de aard-
li appelen.
Noodherstel
- In de eerste weken van februari werd
f het noodherstel zo snel mogelijk uit-
I gevoerd, met inzet van hulpkrachten
h van buiten Texel, waaronder marine-
ft mensen uit Den Helder, vrijwilligers
I uit Sneek en arbeiders van de DUW
I (Dienst Uitvoering werken).
Toerisme...
Bij de VVV realiseerde men zich met
I schrik dat het buitenland de indruk
had gekregen dat Nederland min of
meer van de kaart was geveegd. Ge-
I vreesd werd dat Texel daardoor veel
fj toeristen zou mislopen. Directeur
G.W. Oskam wilde daarom elke mo
gelijkheid aangrijpen om duidelijk te
I maken dat het allemaal best meeviel,
y, maar dat zou weer een nadelig effekt
kunnen hebben op de stroom geld en
i; hulpgoederen die vanuit het buiten
land op gang was gekomen.
I Gestreefd werd daarom naar „rusti
ge" berichtgeving en dat resulteerde
l' in het meewerken aan radioreporta
ges, ijlings aanpassen van de VVV-
krant waarin werd duidelijk gemaakt
L dat toeristisch Texel nog compleet
cl was en het geven van causerieën
I voor ANVV-informatrices.
Koningin
Vrijdag 13 februari kreeg Texel be
zoek van koningin Juliana en prins
Toen de Eendracht-polder eind fe
bruari weer droog was, konden de
bewoners terug naar hun woningen.
Het binnengedrongen zeewater had
echter een enorme ravage aange
richt. De getroffen families Rutten
en Van Strien stonden voor een vre
selijk karwei, maar vele handen
maakten licht werk. Zij kregen hulp
van jongens en meisjes van de
landbouw- en huishoudschool, die
de huizen en schuren binnen vier da
gen weer bruikbaar maakten.
Organisator „meester" C.P. Laan,
oud-hoofd van de Texelse landbouw
school, weet zich de gang van zakei
nog exact te herinneren. „De rent
meester van de polder, de heer Swa
ma, had de gemeente om hulp
gevraagd bij het schoonmaken van
de ondergelopen gebouwen. Bij de
gemeente dacht men aan het inzet
ten van scholieren, waarna ik op 28
februari 1953 een telefoontje kreeg."
„Maandag 2 maart ben ik samen
met juffrouw Van der Meer, de direc
trice van de toenmalige huishoud
school, poolshoogte gaan nemen. In
een auto met chauffeur gingen we
naar het rampgebied. In de twee
boerderijen was het een grote bende.
Schutten van varkenshokken lagen in
de woonkamers en de vloer was be
dekt met een vieze laag slib."
Meester en juf bedachten die middag
hoe het werk moest worden aange
pakt. De volgende ochtend om half
negen verzamelden de hoogste klas
sen van beide scholen bij de huis
houdschool, voorzien van
werkkleding, schoonmaakspullen en
een lunchpakket. Per (gratis) Teso-
bus vertrokken ze naar het noorden
van het eiland. „In de bus was het
volle bak. De meiden zaten bij de
jongens op schoot. Het kwam maar
weinig voor dat er gezamenlijk iets
werd ondernomen. De samenwerking
beviel zo goed, dat we later in het
zelfde schooljaar het eerste
„aardappel-diner" organiseerden voor
de leerlingen van de hoogste klas
sen", vertelt meester Laan.
De meisjes maakten het woongedeel
te schoon, terwijl de jongens het vui
le werk in de schuren en op de erven
opknapten. Behalve de boerderijen
van Rutten („Irenehoeve") en Van
Strien („Zeeburg") werd ook een
schuur in het noorden van de polder
onder handen genomen. De dikke
laag slib maakte de vloer spiegelglad,
Bernard. De koningin werd in Den
Helder opgewacht door burgemeester
C. de Koning en kwam met de veer
boot Dokter Wagemaker. De prins ar
riveerde in een door hemzelf
bestuurd Beaver vliegtuig en werd op
het besneeuwde vliegveld verwel
komd door wethouder Sieme de
Waard.
Juliana bekeek de zwaar gehavende
dijk bij de oostersluis, nam de enor
me kustafslag bij de vuurtoren in
ogenschouw, had in hotel Texel een
ontmoeting met de nabestaanden
van de omgekomen Texelaars en liet
zich in een door Nan Roeper bestuur
de jeep naar het gat in de dijk van
de Eendracht brengen. Daar maakte
ze geen gebruik van het voor haar
gemaakte stro-pad maar liep dwars
door de greppels. Bij het gat was ze
geruime tijd geanimeerd in gesprek
met Jaap Boon uit Het Noorden.
Boon, nauw betrokken bij het herstel
werk dat op 9 februari onder auspi
ciën van de firma Daalder was
begonnen, beschouwt dit als een van
de mooiste momenten van zijn leven.
Dijk dicht
Dezelfde Boon hees op 25 februari
de driekleur, want toen was de dijk
gesloten. De mensen van Daalder
hadden van beide kanten naar elkaar
toegewerkt. Het laatste stukje water
werd gedempt met hulp van twee
zolderschuiten die ervoor werden ge
legd en 40 m3 klei losten.
Hoewel spoedig na de februariramp
het Delta-plan werd gelanceerd met
de bedoeling dat een dergelijke ver
schrikking zich nooit meer zou herha
len, duurde het toch nog een kwart
eeuw voordat de oostelijke zeewering
van Texel echt veilig was. In 1961-62
werd de dijk van de PH-polder ver
zwaard, met zand dat vrij kwam bij
het graven van de veerhaven van 't
Horntje. Onrust ontstond toen er ver
volgens een paar jaar helemaal niets
gebeurde. In De Cocksdorp werd on
der leiding van Jaap Westdorp een
actiecomité actief. De publiciteit
werd gezocht en er kwam een de
monstratieve vergadering in de kanti
ne van de Sluftervallei, waarbij vooral
werd gewezen op het gevaar van de
veel te zwakke Eierlandse zeedijk. Of
het daardoor kwam viel niet te bewij
zen, maar met de verzwaring van die
dijk werd in 1967 begonnen. Ook de
westdijk bij Oudeschild werd veilig
gemaakt. Toen gebeurde er weer een
tijd niets en opnieuw kwam de bevol
king in actie. Directe aanleiding was
de stormvloed van 3 januari 1976 die
veel leek op die van 1 februari 1953.
Het liep goed af, maar velen waren
woedend, temeer daar de vertraging
te maken leek te hebben met gehar
rewar over het tracee van de nieuwe
dijk. Natuurbeschermers wilden voor
komen dat de diverse vogelgebieden
langs de dijk zouden verdwijnen. En
kele weken later trokken massa's
Texelaars naar Den Haag en zorgden
daar voor een indrukwekkende de
monstratie. Meegevoerde leuzen zoals
„Geen gezeik, omhoog die dijk" lie
ten overigens niets te raden over. Nu
kwam de vaart erin, elk jaar werd op
nieuw een dijkvak aangepakt: in
1977 de ijsdijk, in 1978 de oostdijk,
in 1979 de zeedijk van het Noorden
en in 1980 als laatste de zeedijk van
de Eendracht...
Het monumentje op de dijk dat de namen van de zes slachtoffers in herinnering
houdt. Het werd in opdracht van het waterschap uit bazaltblokken gemetseld door
steenzetter Klaas Kalf. Maandag a.s. om 10.00 uur wordt hier een herdenking met
kranslegging gehouden. Voor deze herdenking is niemand speciaal uitgenodigd, leder
die er behoefte aan heeft is welkom.
De vlag in top op de dijk tussen de Eendracht Iachtergronden Het Noorden. Te zien
is de kistdam die na de doorbraak werd aangebracht omdat deze binnendijk nu wa-
terkerend was geworden en bij doorbraak een ramp zou veroorzaken in Het Noorden.
Glorieus moment. De dijk is dicht, maar het zou nog vele jaren duren voordat de he
le oostelijke zeewering van Texel op delta-zwaarte was gebracht.
