Kiewiet maakt levensechte
poppen voor Waalder museum
Gemeente overweegt
aankoop VVV-kantoor
Eiland positie maakt extra
vergoeding noodzakelijk
„Zo werd het werk vroeger gedaan"
De Koog nog vóór de
bouwvak op de kabel
Voor sloop en bouw Bruinvis:
Opofferen voor toegangsweg centrum
Wat 'Ukzeggen wou..
TEXELSE
COURANT
Laatste loodjes
volkssterrenwacht
-ZL
Ondernemers willen
dorpscommissie nieuw
leven gaan inblazen
Saai
Rampenbestrijding
FNV belastinghulp
Ringavond van de
Hervormde vrouwen
Paashobbymarkt
VRIJDAG 5 MAART 1993
De overbuurvrouw bracht hem de krant in de garage. Pas toen
ze er vlak bij was, merkte ze dat ik het niet was", lacht Ab Kie
wiet 1671 uit De Koog. Hij legt in de garage bij zijn huis de laat
ste hand aan één van de drie levensechte poppen die hij heeft
gemaakt voor het Agrarisch museum in De Waal. ,,Het is wel
eens moeilijk om uit te leggen hoe het werk in de landbouw
precies ging in het verleden. Met deze poppen kunnen we het
aanschouwelijk maken."
Kiewiet werkt al zo'n vier jaar als
vrijwilliger in het museum. „We be
dachten dat we met poppen duideli
jker kunnen maken hoe bepaalde
werkzaamheden werden uitgevoerd.
Etalagepoppen leken ons wel ge
schikt, maar navraag leerde dat die
dingen wel vijfhonderd tot achthon
derd gulden per stuk kosten.... Dat is
natuurlijk niet op te brengen voor het
museum."
Klusjesman
De Koger liet zijn gedachten een paar
dagen gaan en kondigde aan zelf de
poppen te maken. „Ik had zoiets nog
nooit gedaan, maar Cor Dros had er
alle vertrouwen in. Die zei: dan komt
net wel goed. Ach weet je, het is
met veel zaken zo: als je het wil, kun
je een hoop." Kiewiet, die 36 jaar bij
Waterschap Texel heeft gewerkt,
waarvan 21 jaar als machinist op het
gemaal van molen 't Noorden, heeft
al vaker bewezen een handige klus
jesman te zijn. Zo maakte hij een
prachtige, echt werkende replica op
schaal van de molen. Daarnaast
restaureerde hij een origineel onder
deel van een oude wagen. „Ik had
een idee in mijn hoofd over hoe ik
die poppen wilde maken. De eerste
moest iemand voorstellen die met
een zeis stond te maaien. Dus ik heb
een andere vrijwilliger, Cor Witte van
de Pontweg, een zeis in zijn handen
gedrukt en gezegd dat hij maar
moest doen alsof hij stond te maai
en. Toen hij een karakteristieke hou
ding aannam heb ik „stop" geroepen.
Dat was mijn model."
Kippegaas
Dik ijzerdraad boog Kiewiet precies
langs de contouren van het model.
j„lk maakte het pas op de achterkant
'ah zijn benen, zijn armen en zijn
rug. Toen had ik de juiste vorm."
Met fijn kippegaas kreeg het poppeli-
chaam meer model. Benen en armen
werden gevormd en alles werd met
kleine draadjes aan elkaar gemaakt.
,Aan de hand van het dikke ijzer-
draad boog ik alles in de juiste
vorm", vertelt Kiewiet.
Voor de handen heeft Kiewiet heel
wat kilometers afgelegd. „Daarvoor
zocht ik oude huishoudhandschoenen
op het strand. Tja, het mag natuurlijk
allemaal niets kosten...." De opgevul
de handschoenen werden aan de
gaasconstructie bevestigd, waarna de
pop werd aangekleed. „Dat was nog
wel een heel karwei. Het is moeilijk
om de kleren over die gaasconstruc
tie te krijgen. Het is allemaal stijf. Ik
bekleed het met plastic, zodat het
iets beter glijdt en de kleding niet
blijft haken."
Kapperskoppen
Pas daarna monteerde Kiewiet de
kop. „De eerste was van tempex. Het
was een kant en klare kop, die vroe
ger op de kappersvakschool werd ge
bruikt om op te oefenen. Ik kreeg 'm
van een kennis. Tegenwoordig heb
ben ze andere, waar ze met pruik en
al een huid overheen trekken. Voor
de latere twee poppen heb ik exem
plaren gekregen van kapsalon Corm-
ne."
De gezichten van de koppen zijn be
schilderd door een kennis van Kie
wiet. „Ik kan natuurlijk niet alles. De
vrouw van Kees Zutphen deed dat.
De ene keer wat makkelijker dan de
andere. Deze laatste was een meis
jeskop, maar het moest een kerel
worden. Dus die moest worden om
gebouwd.... Nou, ze is goed geslaagd
in die operatie hoor."
De voeten van de levensechte pop
pen zijn van cement, gegoten in
oude klompen. „Als dat hard wordt
staat hij als een huis", legt Kiewiet
uit.
Geert sjoege
De eerste pop maait met een zeis.
De tweede zit een zeis te „haren".
Kiewiet legt uit wat dat is: „Het snij-
blad van een zeis wordt dun getikt
met een haarhamer. Het is moeilijk
om zoiets uit te duiden aan mensen
die er helemaal geen sjoege van heb
ben. Het is de bedoeling van het mu
seum dat er iets duidelijk wordt
gemaakt, ook zonder dat er een gids
meeloopt."
De derde pop, waar Kiewiet nog aan
bezig is, loopt kunstmest te strooien
uit een speciale bak voor zijn buik.
„Voor deze heb ik mijn vrouw als
De Koog heeft afwijzend gereageerd
op plannen van de gemeente het
Voormalige VVV-gebouw op te offe
ren voor een toegangsweg tot het
dorpscentrum. Maandag onderhan
delt het college met de stichting
VVV Texelpromotie over de verkoop
van het gebouw aan de Dorpsstraat.
Voor het gebouw hebben zich al
meerdere gegadigden gemeld. De
stichting De Koog Badplaats (DKB)
wil in het pand een informatiekiosk
en openbaar toilet vestigen. De aan
gekondigde verkoop van het gebouw
ging echter niet door. Met verbazing
'eageerde het bestuur van DKB op
iet voornemen van de gemeente.
„Toeristen zijn nu al geïrriteerd dat er
n De Koog geen informatiekantoor
s", aldus ondernemer Jan Hennink,
die verklaart dat de gasten zich nu
tot de plaatselijke middenstand rich-
len.
Ook de dorpscommissie reageert te
rughoudend op de plannen van de
gemeente. „Zonde als zo'n gebouw
moet verdwijnen", verklaart voorzitter
Frits Agters.
Inzake het voormalige VVV-pand lijkt
het college echter de troeven in han
den te hebben. VVV Texel Promotie
pacht de ondergrond van het ge
bouw voor een symbolisch bedrag
van de gemeente. Het erfpachtcon
tract verloopt echter op 1 januari
1998. De juridische aspecten rond
deze zaak zullen in de onderhandelin
gen over de verkoop maandag wel
licht aan de orde komen.
Het college vindt de entree van het
centrum van De Koog voor verbete
ring vatbaar en heeft in het ontwerp
bestemmingsplan De Koog op het
vrijkomende terrein een wegconstruc
tie getekend. Nadat de commissie
RO advies over het bestemmingsplan
heeft gegeven, ligt het plan vanaf 17
maart ter inzage bij de gemeente.
model gebruikt. Cor Witte was te
groot voor de kleren die ik had",
lacht de poppenmaker. „Ja, voor het
museum wordt hier alles ingescha
keld."
De kleren van de poppen is oude
boerenkleding die Kiewiet heeft ge
kregen. „Deze derde heeft een echte
Texelse boerenkiel aan, die heb ik ge
kregen van mevrouw Goeman, secre
taresse van het museum, Jo Roeper
heeft ook voor wat traditionele kledij
gezorgd en ik had zelf ook nog wel
wat. Het museum is natuurlijk toch
een boerenaangelegenheid en dat
past goed."
Kiewiet heeft er geen idee van hoe
veel tijd hij in een pop steekt. „Ik re
ken geen tijd. Het is leuk werk. Ik
mag graag wat doen voor het mu
seum." Zijn vrouw beaamt dat: „Hij
is er bijna niet bij weg te krijgen als
hij met zoiets bezig is." Maar Kiewiet
vindt dat dat wel meevalt. „Ik ga
door tot ik iets tegenkom waar ik
niet verder mee kan. Het gebeurt wel
eens dat iets gewoon even niet lukt.
Dat loop ik er bij weg om er even
rustig over te prakkezeren. Maar ben
ik lekker bezig, dan ben ik niet eerder
tevreden dan dat het klaar is."
Twee van de poppen staan al in het
museum, de derde volgt spoedig. Het
is af en toe schrikken voor de vrijwil
ligers die binnenkomen. „Je denkt
echt: verrek, wat doet die kerel daar?
Pas als je goed kijkt, zie je dat het
een pop is", vertelt één van hen. Kie
wiet kan daar van meepraten. „Mijn
vrouw en ik zaten in de kamer. Ik
had de garage open staan en daar
stond die pop in. Komen er kennissen
langs lopen die naar de pop zwaai
en....ze dachten dat ik het was!"
Of er nog meer poppen worden ge
maakt is nog niet bekend. „Kan best
wezen. Hangt er van af of er behoef
te aan is. We hebben nog een lijkwa
gen, die momenteel helemaal wordt
opgeknapt. Daar hoort eigenlijk een
koetsier op de bok met een hoge zije
op.", aldus Kiewiet, wiens ogen al
beginnen te glimmen bij het idee. „Ik
weet al waar ik die hoed kan krij
gen...."
Het agrarisch museum in De Waal
gaat begin april open voor publiek.
Dan kan iedereen de poppen van
dichtbij bekijken.
Tessa de Graaff
Volkssterrenwacht De Jager timmert
hard aan de weg. Het observatorium
bij EcoMare is inmiddels klaar. Maar
er is nog f 7200,- nodig voor tot de
aanschaf van kijkers kan worden
overgegaan.
Het observatorium bestaat uit een
kuil met een betonnen borstwering
en een zuil waar een kijker op kan
worden geplaatst. Van de totale be
groting voor de aanleg van de kuil en
de aanschaf van twee kijkers is
tweederde binnengekomen aan giften
en donaties.
De zes bestuursleden van de
volkssterrenwacht proberen met een
speciale actie nog meer donateurs te
werven om ook het laatste deel van
het benodigde bedrag binnen te krij
gen. Bedrijven en particulieren wor
den benaderd met een
informatiepakket wat onder andere
het verenigingsblad „Orion" bevat en
een bulletin met achtergronden over
de Texelse volkssterrenwacht. Wie
ook zo'n pakket wil ontvangen of
meer wil weten over de sterrenwacht
kan bellen naar Cees Ribbens, tele
foon 14747. Donateur worden kost
740,- per jaar en levert een abonne
ment op „Orion" op en gratis toe
gang voor lezingen en kijkavonden. In
april organiseert de volkssterrenwacht
weer een lezing. Een aankondiging
daarvan volgt.
Ituilr-n wraHwnrilclgHrnd v
Ab Kiewiet met zijn levensechte creatie, die binnenkort als kunstmestzaaier in het Agrarisch
museum is te bewonderen (Foto Tessa de Graaft)
De Koog heeft na de sluiting van het VVV-kantoor nog geen nieuw informatiecentrum, zoafs ook deze toeriste tot haar verbazing ontdekte.
IFoto Gerard TimmermanI
De firma Kabeltex gaat een groot
deel van De Koog en omstreken nog
vóór de bouwvak op het kabelnet
aansluiten. De kabelexploitant com
bineert dit met de aanleg van
electriciteits- en telefoonleidingen.
Ook grote vakantieparken worden
aangesloten op de kabel.
„Met de aansluiting van De Koog
spelen we in op meerdere factoren",
verklaart kabelexploitant Jaap Drijver
het doortrekken van de kabel naar de
badplaats. De verbinding vanaf Den
Burg naar De Koog gebeurt in combi
natie met de een kabel van het PEN,
die momenteel wordt ingegraven.
„De glasfiberkabel loopt vanaf de
Pontweg langs de Pelikaanweg, Bos-
randweg, de Brink en de Kamerstraat
naar 't Stappeland. De bewoners
langs deze route kunnen nog vóór de
bouwvak op het net worden aan
gesloten. Vanaf 16 maart is een ge-
Nu het Texelse gemeentebestuur
steeds meer waarde hecht aan de
rol van dorpscommissies, mag dit or
gaan in Den Burg niet ontbreken.
Dat is de mening van Ondernemers
vereniging Den Burg, die inmiddels
het initiatief heeft genomen tot her
oprichting. Gestreefd wordt naar
vertegenwoordiging van zoveel mo
gelijk belangengroeperingen in de
nieuwe dorpscommissie.
Doel van het initiatief is verbetering
van de inspraak in het gemeentelijk
beleid aangaande het eigen dorp.
Ondernemers-voorzitter Peter Bakker:
„Als dorpscommissie kun je vroegtij
dig bij plannen worden betrokken. In
spraak gebeurt nu pas in een later
stadium, namelijk als een plan in
concept al klaar is. In sommige bui
tendorpen is het dankzij een goed
functionerende dorpscommissie beter
geregeld. In Den Burg zijn uiteraard
tal van belangrijke vraagstukken
waarover we ons zegje kunnen
doen."
Volgens Bakker hebben twee wet
houders, bij wie het ondernemers-
bestuur het idee heeft aangekaart, al
positief gereageerd. Dat de commis
sie in eerste instantie wellicht vooral
door ondernemers wordt gedragen,
werd niet als een bezwaar gezien.
Bakker hoopt dat de dorpscommissie
ditmaal wèl goed van de grond komt
en is bereid daar zelf energie in te
steken, al betekent dit dat hij de
voorzittershamer van de onderne
mersvereniging moet neerleggen.
„Ach, dat geeft de 'jonge helden' de
kans zich in het bestuur van de on
dernemersvereniging te manifesteren.
Er is momenteel een nieuwe genera
tie in opmars die het initiatief neemt.
Ik vind dat schitterend." Organisaties
en belangengroeperingen die belang
stelling hebben voor de dorpscom
missie, dienen contact op te nemen
met voorzitter Peter Bakker of secre
taris Marten Zegel.
deelte van de Dorpstraat aan de
beurt als daar een nieuwe telefoonka
bel wordt ingegraven. De rest van
het dorp wordt volgens Drijver na de
bouwvak op het kabelnet aangeslo
ten.
Vooruitlopend op het doortrekken van
de kabel naar De Koog had Kabeltex
de 146 vakantiewoningen in 't Stap
peland al van een centraal antenne
systeem voorzien. Dit gebeurt ook in
het in aanbouw zijnde park aan de
Kamperfoelieweg. Het is ook de be
doeling dat de bungalowparken aan
de Caleforméweg een aansluiting krij
gen. Omdat een aantal parken langs
de route al een centraal antenne-
Wij willen graag even reageren op
het aanmelden voor de markt op Ko
ninginnedag voor clubs en verenigin
gen: Het is zo jammer dat 30 april
op Texel zo'n saaie dag moet zijn, dat
er geen vrijmarkt kan plaatsvinden,
Eén keer per jaar moet het toch mo
gelijk zijn dat iedereen zijn of haar
creativiteit kan laten zien (want crea
tiviteit is er zat op Texel). Overal in
Nederland wordt gedanst, muziek ge
maakt, verkocht, gekocht, etc. etc.
En hier werden vorig jaar de kinderen
met hun kleedje zelfs door de polititie
verwijderd. Doordat het door veel
mensen hier niet als een leuke dag
wordt gezien, trekken veel Texelaars
naar de overkant. Wij vinden het heel
jammer dat hier blijkbaar geen vrij
markt mogelijk is, zodat 30 april ook
op Texel een echt gezellige dag zou
kunnen zijn.
Henriëtte de Wit,
Irene Penha,
Den Burg.
„Als de sirene gaat", luidt de slogan
van een grootscheepse campagne
over rampenbestrijding die volgende
week van start gaat. Informatie hier
over wordt vandaag huis aan huis
verspreid over het eiland. Het pakket
bestaat uit een folder, een bewaar-
kaart en een verklaring van burge
meester Schipper. Kern van de
boodschap is dat bij het afgaan van
de sirene (buiten het maandelijkse
testalarm) iedereen zo snel mogelijk
naar binnen gaat, ramen en deuren
sluit en de radio of tv aanzet. Bij het
rampenplan waarover Texel beschikt,
ligt de nadruk op een overstroming.
De gemeente is momenteel bezig
met aanpassing van het rampenplan.
systeem heeft kunnen die voor de
bouwvak worden aangesloten.
Tarief
Kabeltex brengt voor de bewoners
van De Koog hetzelfde tarief als in
Den Burg en Oudeschild in rekening.
Totaal komen in de badplaats duizend
vakantiewoningen en 350 woonhui
zen in aanmerking voor de kabel.
„We verwachten veel animo voor
aansluiting." Drijver durft nog niet te
schatten of het streefgetal van 75
procent zal worden gehaald. „In De
Koog hebben we nog niet aan wer
ving gedaan. Pas als iedereen kan
worden aangesloten gaan we de
mensen benaderen." In Oudeschild
heeft volgens Drijver vijftig procent
van de huishoudens momenteel kabel
tv. „We verwachten dat dit binnen
enkele jaren is gestegen tot het ni
veau van Den Burg (75 procent)."
De Bruinvisschool in Oudeschild
krijgt een nieuw gebouw. Sloop van
het oude en de nieuwbouw brengen
echter meer kosten met zich mee
dan het rijk vergoedt. Dat heeft te
maken met de eilandpositie. Vandaar
dat de gemeente het rijk om extra
geld gaat vragen.
Bouw- en sloopkosten zijn op de
Waddeneilanden hoger dan elders in
Nederland. Er bestaat een wet die de
mogelijkheid biedt extra kosten te de
clareren bij het rijk.
Ook dit jaar kunnen leden van de
FNV weer profiteren van de FNV-
belanstinghulp. Zij worden gratis ge
holpen bij het invullen van hun aan
giftebiljetten voor de inkomstenbe
lasting (A- of E-biljet) en hun T-biljet.
Het invullen van deze belastingbepa
lingen veranderen voortdurend. De
biljetten zijn wel eenvoudiger gewor
den, maar de belastingwetgeving
zelf is nog behoorlijk ingewikkeld.
De FNV geeft haar leden al jaren de
mogelijkheid de kosten van betaalde
hulp voor het inkomstenbiljet uit te
sparen. Op Texel staat ieder jaar
weer een groepje mensen klaar om
andere leden te helpen met het invul
len van het A-, E-, B- of T-biljet. Dat
zij in een behoefte voorzien blijkt uit
het steeds groter wordend antal le
den dat een beroep op hen doet. Dat
komt omdat de belastinghulp van de
FNV in de loop der jaren een uitste
kende naam heeft opgebouwd. Ook
bij de belastingdienst zelf, waar men
graag gebruik maakt van de inzichten
en ervaringen van het FNV-corps.
FNV-leden, die van deze service ge
bruik willen maken, kunnen zich voor
het maken van een afspraak aanmel
den bij: Renske van Ijsseldijk, Gast
huisstraat 60, 1791 GM Den Burg, of
telefonisch via nummer 02220 -
13397 's avonds tussen 19.00 en
20.00 uur.
De gemeente had globaal begroot
dat de bouwkosten voor de Bruinvis-
school 8% hoger uitvallen dan in een
vergelijkbare situatie aan de overkant.
Een gespecificeerde berekening
kwam echter uit op 17 meer
kosten. Dat is inclusief BTW een be
drag van ƒ258.000,-.
Voor sloop zijn de percentages nog
schrikbarender. Afvoeren van sloopaf
val is natuurlijk een kostbare zaak,
maar helemaal als dat vanaf een
eiland moet gebeuren. De rijksvergoe
ding is normaal al aan de lage kant,
maar de werkelijke kosten komen
voor Texel zelfs 383% hoger uit dan
de subsidie.
Het rijk heeft de eilandpositie on
langs ook mee laten wegen bij de
bouwaanvragen voor OSG De Ho-
geberg.
Het is de bedoeling dat de nieuw
bouw van De Bruinvis begint in
augustus van dit jaar.
De Hervormde Vrouwen houden dins
dag om 20.00 uur hun ringavond In
de kantine van het LBO. Dhr. en
mevr. Van Noord vertonen dia's en
vertellen over hun reis naar Ghana,
waar hun zuster werkt als vroed
vrouw. Er wordt een verloting gehou
den. De opbrengst daarvan is voor
Ghana, waar de kindersterfte nog erg
hoog is.
Texelaars die hun hobby aan de bui
tenwacht willen tonen kunnen
woensdag 7 april terecht in hotel De
Lindeboom. In de hal tegenover de
Karseboom wordt bij voldoende be
langstelling dan een Paashobbymarkt
gehouden. De tentoonstelling is het
initiatief van een dezelfde groep die
rond Kerstmis een hobbymarkt houdt
in hotel Opdum. Voor inlichtingen of
opgave: tel. 13759.
