VVV-feesteditie
Texelaar maakt historische
vlucht Biarritz-Kollum
jjPrecies tachtig jaar later
Langs de weg
14 MEI VERSCHIJNT DE SPECIALE
texelse'Scourant
Nuchter
TEXEL
Album gezocht
TEXELSE p COURANT
Waterschap helpt
jonge eenden
Woningnood
Politiek café over
toeristische groei
Op 17 mei a.s.
opent de WV-Texe!
de deuren van haar
nieuwe kantoor.
Uw reclameboodschap
"tëg hierin niet ontbreken.
Versierde optocht
bij zilveren
Koninginnemarkt
SORRYfOOK HET MIEUWE
KONTOOR 6 NU PL U6ER
UOL MET BRtWRB&EH
HET UBCHTEN IS OPDE
111 UOLGEHDE N/EUWBOOW
In de jaren zestig ruilde een verzame
laar uit Uden, de heer Bresser, een
bum met materiaal uit de Tweede
wereldoorlog met een Texelse verza
melaar voor sigarenbandjes en suiker
tjes. De heer Bresser is inmiddels
verleden, maar zijn zoon Luciën
eeft zijn verzamelwoede overgeno-
en Zijn vaders verzameling werd in
983 zelfs overgedragen aan een
stichting. Deze stichting is nu op
zoek naar het ontbrekende album
dat, naast spotprenten en algemene
foto's, ook foto's bevatte die de heer
Bresser zelf in Uden had gemaakt.
Op deze foto's staan onder meer be
grafenissen van Duitse militairen en
het bezoek van koningin Wilhelmina.
ledereen die enig idee heeft waar dit
verdwenen album kan zijn, wordt
vriendelijk verzocht contact op te ne
men met Nico Mulder, telefoon.
17956.
I.M ADVERTENTIE
(jrttn ^uürL- Jj\ th in bd hurL.
hotel Texel of De Oranjeboom, vond
ik er na een half uur mets meer aan,
omdat de vrienden waarmee ik tot
op dat moment gezellig was opge
trokken al gauw niet meer aan
spreekbaar waren, laat staan voor
rede vatbaar. Ik zat daar fris en hel
der en zag haarscherp alles waar de
andere feestgangers geen erg in had
den. Respectabele Texelaars die in de
in bezopen staat het ene na het an
dere wijf om de nek hingen of er
gens anders in het gebouw hun
zojuist naar binnen gewerkte glipper
over het parket uitkotsten. En dan die
hitte en die rook. Ik ging op het
laatst maar naar bed en liet de ande
ren min of meer lam achter. Zo liep
het ook af bij dat experiment van
1962, met dien verstande dat ik mijn
vrienden naar bed moest dragen en
niet omgekeerd, zoals het plan was.
In tegenstelling tot wat iedereen
dacht, was ik er helemaal niet trots
op dat ik nauwelijks op drank rea
geerde. Ik dacht dat het een afwij
king was en ging naar dokter
Levendig, de luchtmachtarts die da
gelijks ziekenrapport hield op ons
schip Hij dacht eerst dat ik hem voor
de gek hield toen ik klaagde: „Dok
ter, ik kan niet dronken worden. Ik
heb alles geprobeerd maar het lukt
niet. Er zal toch niets ernstigs met
me aan de hand zijn?". Ik opperde
dat er misschien verband was met
een ander probleem waarmee ik
kampte. Hoewel ik wel twee keer zo
veel at als de andere soldaten bleef
ik brandmager: 69 kilo bij een lengte
van 1,89 meter. Je kon mijn ribben
door mijn shirtje heen tellen. Veel sol
daten noemden mij daarom „graten-
pakhuis" en dat begon ik knap
vervelend te vinden. Ik had in een
medische encyclopedie wel eens ge
lezen over stofwisseling en veron
derstelde dat daarmee iets mis was.
De dokter vond dat niet zo'n gekke
gedachte Maar het zou ook kunnen,
dacht hij, dat ik een erg grote lever
had, waardoor volgens hem de alco
hol verbrandde of werd uitgeademd
voordat deze mijn geest kon beneve
len. Nee, er was niets aan te doen. Ik
moest maar met mijn kwaal proberen
te leven en er niet meer over pieke
ren. Als ik wat ouder was, zou het
vanzelf wel over gaan, zei hij terwijl
hij me vaderlijk op mijn bonkige
schouder klopte.
Later hoorde ik dat Levendig over
mijn blijkbaar unieke probleem uitge
breid had verteld in de officiersmess.
Dat had veel hilariteit gegeven. Ze
hadden hem nauwelijks geloofd.
„Laeten we maar heupen dat het niet
besmattelijk is", had de geaffecteerd
sprekende kapitein Van der Does ge
roepen, waarna hij een paar rondjes
had gegeven. Ik hoorde het de vol
gende dag uit de eerste hand van
een jonge luitenant en ik was erg
kwaad, want het betekende dat onze
arts het beroepsgeheim aan zijn laars
had gelapt.
Nu willen jullie natuurlijk weten of
met het stijgen der jaren mijn ./drank
probleem" inderdaad is verdwenen
zoals de dokter had beloofd. Nee,
niet echt. Ik ben na het bezoeken
van meerdere recepties wel eens
licht aangeschoten geweest, maar
verder heb ik het niet gebracht. Hoe
veel ouder moet ik nog worden voor
dat het beter wordt? Levendig had
destijds geen termijn genoemd. Ik
deed onlangs een poging om het
hem te vragen. Maar de brief die ik
hem schreef, kwam terug met de
aantekening „overleden".
Harry.
LjDAG 23 APRIL 1993
yRIJP
Op 27 aprü 1913 landde de Fransman Maurice Guillaux in een
weilandje bij Kollum na een solovlucht over ruim 1200 kilometer.
Precies tachtig jaar later wordt zijn tocht herhaald door Texelaar
Nico Mulder en zweefvlieginstructeur Cees Quist uit Bussum. Een
verhaal over vliegen, stokbrood en champagne.
De piloot wilde aanvankelijk naar
Hamburg vliegen, maar kwam boven
Schiermonnikoog terecht Omdat hij
alleen nog maar water zag, keerde hij
wijselijk om en parkeerde zijn toestel
bij het eerste het beste dorp dat hij
zag. Kollum dus. Guillaux vloog in
een Clement Bayard, een metalen en
keldekker, voor die tijd een revolutio
nair toestel.
Volgens Mulder waren de Fransen
meer „vlieg-minded" dan de Neder
landers. „Die vent was een grootheid
in zijn land. Maar het was ook een
boef. Je hebt in Duitsland de plaat
sen Brockel en Brackel. Het laatste
dorp ligt een stuk verder dan het eer
ste. Deze mooie meneer had in zijn
logboek een tocht naar Brockel ver
valst in een tocht naar Brackel. Zo is
hij achter een prijs aan gegaan die hij
niet had verdiend...."
hetzelfde als die van de illustere vlie
ger. Zo kwam ik op het idee om de
vlucht zelf na te doen, met hem, pre
cies tachtig jaar na dato."
Mulder wil de vlucht per motorzwe
ver maken. „Dan wordt de situatie
iets vergelijkbaarder, zeker qua snel
heid. Je kan natuurlijk ook een duur
vliegtuig pakken, maar dan ben je in
drie uur heen en weer, daar is geen
kunst aan." Omdat de Nederlandse
Guillot niet over voldoende brevetten
beschikte, wendde Mulder zich tot
motorzweefvlieginstructeur en haven
meester van Hilversum Cees Quist.
Die was wel te porren voor het avon
tuur. „Je moet iemand hebben met
veel ervaring, want het is natuurlijk
een enorme tocht."
Geen rechte lijn
Het tweetal vertrekt 24 april naar Bi
arritz met een Scheibe Falcke
SF25-C2000, registratienummer PH
944. De bedoeling is dat op de
27ste met zonsopgang wordt
gestart. Mulder: „We hopen rond een
uur of zes in de wei bij Kollum te
iet toestel waarmee het tweetal de monstertocht gaat ondernemen.
Jico Mulder, assistent havenmeester
p Vliegveld Texel, is enthousiast ver-
amelaar van boeken en tijdschriften
ver de luchtvaart. Begin dit jaar
ocht hij van iemand in Almelo een
tapeltje oude bladen. In een exem-
laar van het Franse blad „Vie au
irand Air" van 10 mei 1913 trof hij
en artikel over een solovlucht van
et Zuid Franse Biarritz naar Kollum
Friesland. „Nou ben ik aardig op
e hoogte van de beginjaren van de
jchtvaart, maar hier had ik nog
ooit van gehoord. Merkwaardig,
vant er vloog toen nog niet echt
eel, dus alles op dat gebied was
leuws. Je moet je voorstellen dat in
903 het eerste vliegtuig 36 meter
loog....", aldus Mulder,
en tocht van 1253 kilometer,
lechts tien jaar na de ontwikkeling
an het eerste vliegtuig, is een sterk
taaltje. Mulder probeerde meer ge-
levens over de vlucht te ontdekken,
lij belde met het gemeentehuis in
tollum. „Maar die hadden niet veel
in om in het wilde weg allerlei oude
rchieven door te spitten." Een be-
angrijk tipje van de sluier werd ech-
er opgelicht door twee Texelaars:
Willem Beerling en Bob Dros. De laat-
le woont tegenwoordig in Amster-
fam. „Vooral Dros heeft zich als een
uchtvaarttemër in de materie vastge-
eten. Hij kwam met aanvullende in-
ormatie."
Champagne
iloot Maurice Guillaux deed op de
ewuste dag een poging om een prijs
de wacht te slepen. Deze was uit-
leloofd door champagneproducent
'ommery voor de vliegenier die de
neeste kilometers wist af te leggen
•an zuid naar noord of van oost naar
vest of omgekeerd. Restricties wa
in dat de vlucht moest beginnen in
•rankrijk en tussen zonsopgang en -
ndergang moest vallen,
iuillaux won de beker door zijn
lucht naar Kollum. Hij startte op die
7ste april om 4.47 uur op het
strand „Le chambre d'amour" bij Bi
arritz in de pyreneeën. Drie tussen
landingen, in Bordeaux, vlakbij Parijs
en onder Brussel waren nodig om
nieuwe brandstof in te nemen. Na
negen uur vliegen stond hij in een
Kollums weiland.
Mulder wist beslag te leggen op ver
schillende historische documenten
over de tocht. „Ik wil het verhaal op
papier zetten om het aan de vergetel
heid te ontrukken", aldus de verza
melaar. Ook sprak hij in een
Kollummer bejaardentehuis met twee
ooggetuigen.
Een collega van hem in Hilversum
heet Jerom Guillot. „De spelling is
verschillend, maar de naam klinkt
De landing van Maurice Guillaux te Kollum. Hartelijk is de winner van de Coupe Pommery in het
Friesche plaatsje ontvangen Twee rijwielherstellers stonden hem bereidwillig terzijde bij de de
monteeren van zijn vliegtuig De burgemeester van Kollumerland en Nieuw Kruisland, de direc
teur van 't post- en telegraafkantoor en de chef-veldwachter teekenden een officiëele
verklaring, waarin zij bevestigden dat Guillaux den 27en April 1913. des avonds omstreeks 7
uur te Kollum was geland
Nico Mulder met het oude tijdschrift waardoor
vlucht.
hij op het spoor werd gezet van de bijzondere
(Foto Tesso do GraafI)
landen. We kunnen natuurlijk niet,
zoals vroeger, in een rechte lijn vlie
gen. Tegenwoordig heb je allerlei ge
bieden waar je niet overheen mag.
Maar we nemen zoveel apparatuur
mee dat we beslist niet kunnen ver
dwalen." Het tweetal is van plan via
de kust van Frankrijk en België te
vliegen. Ook zij zullen enige tussen
landingen maken om brandstof in te
nemen, net als Guillaux.
Kollummer kaas
De hele onderneming is tamelijk kost
baar. Vandaar dat Mulder en Quist
sponsors hebben gezocht. „Gelukkig
1 zijn rond die datum de Kollummer
kaasdagen....Pommery is champagne,
dus dat past wel bij elkaar!"
Een bijdrage is geregeld, evenals toe
stemming om te mogen landen in het
bewuste weiland. „Het is gelukkig
nog steeds wei. Voor hetzelfde geld
had er nu een nieuwbouwwijk
gestaan...." Het is overigens niet he
lemaal hetzelfde weiland als waar
Guillaux zijn toestel neerzette. Mul
der: „Dat is omgeploegd, dus dat gaf
'problemen. Maar honderd meter ver
derop kunnen we wel goed terecht."
Calamiteiten
In de Kollumer krant is uitgebreid
aandacht besteed aan de historische
vlucht die wordt herhaald. Dus op de
27ste om zes uur 's avonds zal de
weg waarschijnlijk vol staan met be
langstellenden. Wat nu, als wegens
slecht weer of andere calamiteiten
vertraging optreedt onderweg? Mul
der: „We kunnen natuurlijk niet al die
mensen voor niets laten komen. Van
daar dat we een noodscenario heb
ben bedacht. Vliegveld Texel blijft ons
zenuwcentrum, daarmee houden we
voortdurend contact. Mochten wij
het niet halen, dan gaan haven
meester Ed de Bruijn en Piet Stan
daart als stand-ins met een
motorzwever in onze plaats naar Kol
lum."
Op verzoek van de Vogel werk
groep Texel neemt het water
schap maatregelen om te
voorkomen dat nog meer jonge
eenden verdrinken bij een stuw
in de buurt van de Amaliaweg in
de Prins Hendrikpolder.
Veel wilde eenden, bergeenden
en kuifeenden komen om als ze
bij het passeren van de stuw in
een betonnen bak terecht komen
en daar niet uitkunnen omdat de
aansluitende duiker onder water
zit. Voor de stuw zal nu een
rooster worden geplaatst en
langs de stuw komt gaas, zodat
de passerende eenden bij dit wa
ter worden weggehouden. Bij de
aanleg van soortgelijke nieuwe
werken houdt het waterschap re
kening met de eenden door de
duiker minder diep te maken, zo
dat ze er doorheen kunnen
zwemmen.
Na 31 jaar was ik met eilandgenoot
Jan Boon terug op Biak, het eiland
bij Nieuw-Guinea waar we het groot
ste deel van onze militaire diensttijd
hadden doorgebracht. Er is daar veel
veranderd, maar er is ook veel het
zelfde gebleven. Nog helemaal in tact
was de marinekazerne Sorido, nu in
gebruik bij de Ankatan Laut oftewel
de Indonesische marine. We werden
er door de vijand van toen vriendelijk
en collegiaal ontvangen. Sterke ver
halen over en weer. Samen op de fo
to. Ouwe Jongens Krentenbrood.
Vrijwel alle legeringsgebouwen, kan
toren, munitiemagazijnen en andere
gebouwen herkenden we direct en
op hetzelfde moment welden herin
neringen op aan wat we destijds in
en bij die gebouwen beleefden. Het
meest in het oog sprong de kerk
waarin we ooit een nachtelijke kerst
dienst bijwoonden bij een tempera
tuur van 30 graden, wat ik toen een
sensatie vond. De Indonesiërs bleken
naast de kerk een moskee te hebben
gebouwd. Ook de openluchtbioscoop
Karang City was er nog. We zagen er
destijds Sissie-films, maar ook Les
Tricheurs, die de mallotige Nederland
se titel „Zondaars in spijkerbroek"
had gekregen. Interessanter vond ik
de Polygoon-journaals: reportages van
Hollandse actualiteiten. Het zilveren
huwelijksfeest van Juliana en Bern-
hard, Prinsjesdag, schaatswedstrijden
in Friesland. Het betonnen projectie
scherm en de toren waarin de projec
tor stond, waren nauwelijks door de
tand des tijds aangetast. De „zaal"
was echter door planten en bomen
overwoekerd.
We vonden ook de nog gave marine-
kantine, nu in gebruik als sportzaal.
Aan die kantine bewaar ik een heel
bijzondere herinnering. Daar hadden
collega's getracht mij dronken te voe
ren, met mijn hartelijke instemming
overigens. Het was een experiment.
Ik was namelijk tot mijn eigen verba
zing nooit dronken, hoewel ik net zo
veel dronk als anderen en het ook
wel lekker vond. Na vier of vijf pilsjes
raakten mijn collega's altijd in een
vrolijke tot baldadige stemming, maar
ik bleef volslagen nuchter. Het wekte
allerwegen verbazing. Ik wou ook
best eens dronken zijn want ik was
brandend nieuwsgierig hoe dat was.
Bovendien vond ik dat je alles in je
leven tenminste één keer moet heb
ben beleefd om erover te kunnen
meepraten. De collega's, aangevoerd
door eilandgenoot Jan, zouden me
helpen. Ik moest volgens hen niet al
leen bier drinken maar tussendoor
ook sterke drank, op een nuchtere
maag. Aldus geschiedde, maar het
werd een volslagen mislukking. Meer
dan een licht gevoel van misselijkheid
wist ik niet te bereiken. De ijverig
meedrinkende collega's waren in een
vroeg stadium van het experiment al
volkomen toeter, geen land meer mee
te bezeilen. Broodnuchter zat ik te
midden van dat lallende zootje en
voelde me eenzaam. Hetzelfde gevoel
dat me op Texel altijd bekroop in de
Ouwe Sunderklaas-nacht. Als we na
het speulen wat gingen drinken in
Daarom komt de
Texelse Courant
°P 14 mei
met een speciale
FULL-COLOUR
feesteditie uit.
Aanleveren materiaal:
voór 5 mei a.s.
Dinsdagvond a.s. wordt in „De
Twaalf Balcken" in Den Burg weer
politiek café gehouden. Het onder
werp is deze keer het toerisme op
Texel. Diverse politieke kopstukken
en mensen uit het toeristisch be
drijfsleven zijn uitgenodigd daarover
hun zegje te doen. Daarbij worden
de rapporten van ,,Tien voor Texel"
en de „Texelse Ondernemende Vrou
wen" ter sprake gebracht.
Er is kans op wat vuurwerk, want er
zal van gedachten worden gewisseld
over punten waarin genoemde rap
porten elkaar tegenspreken. De
gespreksleiding en presentatie is in
handen van Joop Groen en Hannie
van Zoelen. Het publiek mag er zich
ook mee bemoeien en kan daarbij ge
bruik maken van de interruptiemicro
foon. Alles wordt rechtstreeks
uitgezonden via Radio Texel, aanvang
21.00 uur.
Deze maand is het 25 jaar geleden
dat in Den Burg opnieuw werd be
gonnen met het organiseren van een
„Koninginnemarkt" op 30 april. In
verband met dit zilveren jubileum
krijgt de aanstaande Koninnemarkt
een extra feestelijk tintje in de vorm
van een optocht van versierde fiet
sen en bolderwagens.
Die optocht (waaraan beslist geen
gemotoriseerde voertuigen mogen
meedoen) begint om 11.30 uur op
het parkeerterrein bij het Tex. Boys-
veld en zal worden voorafgegaan
door het Kon. Texels Fanfare met
drumband en majorettes. De route
voert onder meer langs de verzor
gingshuizen.
Er loopt een jury mee die de leukste,
opvallendste of origineelste deelne
mers zal uitkiezen in drie leeftijds
klassen: tot 7 jaar, 7-10 jaar en 10
jaar en ouder. Elke deelnemer krijgt
een attentie.
Wie mee wil doen kan zich aanmel
den via telefoon 14826, 13498 of
13925 maar het kan ook voor de
start op de parkeerplaats.
Voor inlichtingen en reserveringen:
Drukkerij
Langeveld en de Rooy
Parkstraat 10, Den Burg
telefoon 02220 - 12741
fax 02220 - 14111
