lude olietanks moeten
nel de grond uit
eestelijke opening
optien in De Koog
Toch gemeentegeld voor
de Texelse „moai"
iiefst vanavond nog open
Texels Lamsvlees
oor koningspaar
TEXELSE^ C0URANT
Schuur van Vlaming
mag blijven staan
Fancy Fair bij
Maartenhuis
Calluna
Nederland liggen zo'n 220.000
iks voor huisbrandolie in de
Md. Hoeveel dat er op Texel zijn,
iven de medewerkers van de ge-
entelijke milieu-afdeling niet te
igen. Deze potentiële milieuver-
ilende tanks moeten de grond uit.
En hoe eerder dat gebeurt, hoe voor
eer het is.
meeste tanks zijn gebruikt voor
hg van huisbrandolie. Met de
'st van aardgas zijn ze in onbruik
'aakt en vaak zelfs vergeten. Maar
is kunnen wel bodemverontreiniging
^oorzaken. Veel niet meer in ge
luk zijnde tanks lekken namelijk.
H 'jk heeft maatregelen genomen
P vervuiling door oude tanks tegen
Igaan. Wie er eentje in zijn tuin
P liggen, moet de gemeente daar-
fvóór 1 september op de hoogte
Jllen. Binnen vijf jaar moet de tank
■verwijderd óf geleegd, schoonge
takt en gevuld zijn door een erkend
Pi' met een KIWA keurmerk. De
lessen hiervan zijn verkrijgbaar bij
afdeling milieu.
De kosten voor verwijderen of
schoonmaken moet iedereen zelf be
talen. Wie niet meldt bij de gemeente
dat hij of zij een tank heeft, is
strafbaar.
Wie de tank nog in gebruik heeft
moet dit ook melden. Binnen drie jaar
moet de tank worden onderzocht op
deugdelijkheid door een erkend KIWA
bedrijf.
Hoewel formeel alleen erkende bedrij
ven de tanks mogen verwijderen,
wordt op Texel oogluikend toegestaan
dat particulieren uit besparing zelf de
metalen gevaartes opspitten. „Wie
verzwijgt dat er een tank zit, heeft
altijd zichzelf te pakken", legt een
medewerker van afdeling milieu. „Als
je je huis wilt verkopen en er zit nog
zo'n ding in de grond, ben jij aan
sprakelijk." De wetgeving op gebied
van milieuzaken wordt steeds scher
per en er moeten steeds meer aan
vullende maatregelen worden
genomen. „Hoe langer je wacht met
verwijderen, hoe duurder het wordt."
IJDAG 14 MEI 1993
je, overweldigende belangstelling
woensdagavond aan de Nika-
in De Koog de nieuwe Toptien-
Mrmarkt van Ton en Tineke Gieles
icieel geopend. De 87-jarige moe
van de eigenaar deed dit middels
afnemen van de parade van een
mband van oudgedienden,
vlak voor de opening werd door
waar leger van beroepskrachten
vrijwilligers uit de Koger gemeen-
hap koortsachtig gewerkt om het
bouw in staat van gereedheid te
ngen voor de ceremonie. Gieles
door deze inzet zo geroerd dat
tijdens zijn dankwoord zichtbaar
eite had om uit zijn woorden te
men. „Dit Kan alleen maar in een
dorp als De Koog", meende hij.
was niet het hele dorp De Koog
naf het begin even enthousiast
de plannen van de famjlie Gie-
Koog Promotion en de dorps-
mmissie vreesden dat een vertrek
Meermarktwinkel van Gieles
Dorpsstraat tot een verande-
in het straatbeeld zou leiden.
dat veel 'natte' horecazaken in de
ter hun deuren sluiten, is het niet
nselijk dat zulke bedrijven de over-
krijgen in een straat, zo stelden
organisaties. „Voor de Dorpsstraat
het spijtig dat de supermarkt weg
verklaart Frits Agter, voorzitter
dorpscommissie. „De sfeer in
straat wordt bepaald door de
nsen die er lopen, zitten op terras-
Je moet het zien als een
ouwspel."
Niet beknotten
dat De Koog Promotion en de
scommissie het standpunt huldi-
dat een individuele ondernemer
in zijn vestigingsvrijheid beknot
worden, werd besloten op dat
onmg Boudewijn en koningin
biola van België zijn woensdag
ijdens hun bezoek aan Neder-
nd in her Begische ambassade-
bouw vergast op een lunch
et Texels lamsvlees. Commissa-
van de Koningin in Zeeland
m van Gelder was voorheen
edeputeerde in Noordholland.
heeft Texel altijd een warm
art toegedragen, dus was bij
onder ingenomen met deze
rm van p.r. voor het eiland. Of
goed heeft gesmaakt, is niet
totd gemaakt....
punt geen bezwaar in te dienen. Dat
gebeurde wel bi) de bouwtekeningen
voor het pand aan de Nikadel, die
ruim een jaar geleden bij de gemeen
te werden ingediend. „De blinde mu
ren verdienen geen
schoonheidsprijs", meent Agter. „Op
dat moment waren er nog geen win
keltjes rond de supermarkt gepland,
zodat het zicht op die muren wel erg
duidelijk zou zijn."
Meer winkeltjes
Ook pottenbakker Jager, wiens win
kel aan de Nikadel gevestigd is,
maakte om die reden bezwaar tegen
de bouwplannen. Het college van
B&W reageerde door de stellen dat
alleen de bouw van een supermarkt
inderdaad niet wenselijk was. „Maar
het is slechts de eerste fase van een
heel project", verklaart een woord
voerder van afdeling Ruimtelijke Or
dening. „Bij het afgeven van de
bouwvergunning een half jaar gele
den, is door het college benadrukt
dat spoed betracht wordt bij de
bouw van dagwinkeltjes rondom het
pand." Inmiddels zijn volgens Ruimte
lijke Ordening inderdaad de eerste
bouwaanvragen ingediend.
Jager wenst op dit moment nog wei
nig commentaar te leveren: „De toe
komst zal moeten uitwijzen of de
gekozen oplossing een goede is. Dat
doet er niets aan af dat ik blij ben
voor de familie Gieles dat ze een
nieuwe supermarkt hebben."
Modern
Gieles kan zich de gemengde gevoe
lens van de Koger middenstand wel
voorstellen: „De mede-ondernemers
uit de Dorpsstraat zien ons met lede
ogen gaan. Logisch, want een super
markt trekt winkelend publiek. Maar
later is vaak tegen me gezegd: 'In
jouw geval had ik hetzelfde gedaan.'
Een moderne supermarkt met zo'n
ruim parkeerterrein zou nergens an
ders in De Koog kunnen staan."
Die behoefte aan ruimte (het winke
loppervlak beslaat zo'n 850 vierkan
temeter, met de opslagruimte erbij is
dat 10001 leidde er ook toe dat Gie
les moeilijk tegemoet kon komen aan
het bezwaar dat de kale muur zo
lang is. „Het gebouw kon niet klei
ner, met zo'n uitgebreid assortiment.
Maar dat is ook niet erg. Kijk, als de
supermarkt de enige bebouwing aan
deze kant van de Nikadel zou blijven,
dan kan ik me de protesten goed
voorstellen. Maar als er straks rond
om gebouwd wordt, is de muur nau
welijks zichtbaar meer."
Mooie woorden
Bij de feestelijke openingsceremonie
was woensdag weinig te merken van
zgn bozig hun oude tank uit de tuin te verwijderen.
(Foto March Hei/non)
De schuur aan het Hoornderslag, die
door Joop Vlaming wordt gebruikt
voor opslag van standhuisjes, mag
blijven staan. Staatsbosbeheer
besloot hiertoe op veler verzoek van
de inwoners van Den Hoorn.
Eén van de ingrijpende zaken van het
SBB Mokslootvallei-project behelste
sloop van de schuren in dit gebied.
Joop Vlaming van paviljoen Paal 9
ging hiertegen in geweer en kreeg
steun van vele Hoornders.
Op de informatie-avonden die zijn ge
houden over het project, gaven
Hoornders te kennen dat zij het van
groot belang achten dat minstens
één van de boerenschuren in het ge
bied bewaard blijft als symbool van
het voormalig agrarisch gebruik van
de duinen.
SBB heeft overleg gevoerd met Vla
ming, wat tot een aanvaardbare
oplossing leidde. De grond wordt in
erfpacht uitgegeven en de schuur
wordt verkocht aan de paviljoenhou
der. Hij zal het aanbouwsel verwijde
ren en de asbest beplating van het
dak vervangen door pannen.
In de schuur zal uitsluitend materiaal
worden opgeslagen. Het risico dat de
schuur onder water komt te staan als
de duinvallei natter wordt, neemt
Vlaming op de koop toe. Binnenkort
zal hij een plan voor restauratie van
de schuur indienen.
Tijdens de opening van het nieuwe
woongebouw bij het Maratenhuis op
zondag 23 mei, wordt tevens een
fancy fair gehouden van 12.00 tot
16.00 uur. Iedereen is welkom en kan
meteen een kijkje nemen in het nieu
we woonhuis.
VERVOLG VAN PAGINA 1
een grotere hypothecaire zekerheid."
ABN-AMRO heeft zich intussen be
reid verklaard de boeterente voor af
koop van de lening te halveren. De
gemeente leent op de kapitaalmarkt
tegen een lager tarief geld en kan
een lagere rente (6,8 procent) door
berekenen aan RMT.
Door overname van de lening wil het
college het voortbestaan van het
zwemparadijs veilig stellen en finan
ciële ruimte scheppen voor toekom
stige investeringen. Het college
verbindt aan het krediet echter wel
bepaalde voorwaarden, zoals vroegtij
dig inzicht in de begroting en een
goed plan voor onderhoud en vervan
ging van installaties. Winst moet
worden besteed aan versterking van
de financiële positie en het bad moet
voldoen aan eisen aangaande hygië
ne, milieu en veiligheid.
Hele stap
De vraag is of de gemeenteraad ak
koord gaat met het plan. Terpstra er
kent dat het een hele stap is voor de
gemeente. „Vanuit de raad verwach
ten we best de nodige vragen. We
hebben de ingreep echter goed voor
bereid en vinden het een goed plan."
„Ik ben ontroerd. Het is schitterend dat die mensen zoveel druk
hebben uitgeoefend waardoor we de gemeenteraad toch over de
streep hebben kunnen krijgen". Aldus een reactie van kunste
naar Niek Welboren, nadat de gemeenteraad dinsdagavond met
negen tegen vijf stemmen besloot om toch nog f8.176,50 be
schikbaar te stellen voor het laten maken van een Paaseiland
beeld („moai"), dat een plaatsje zal krijgen op het terrein van
De Schoierie in Eierland.
B en W waren tamelijk enthousiast
voor dit plan, maar de gemeenteraad
voelde er aanvankelijk niets voor.
Twee raadscommissies wezen het
voorstel om gemeentegeld te steken
in dit particuliere project, van de
hand. Tot ergernis van sommige
raadsleden trok het college het voor
stel niet in, maar kwam er opnieuw
mee, nu in de gewone raadsvergade
ring. Het zou ook daar zijn weg
gestemd als simpatisanten en
sponsors van stichting De Vogelman
geen lobby waren begonnen. Eier-
landse ondernemers als Jan Graaf
en Meijert Boon vroegen het woord
in de vergadering van de diverse
raadsfracties. Tesamen met de ande
re reacties die inmiddels waren ge
komen op de weigerachtige houding
van de commissies, had dat tot re
sultaat dat het CDA geheel en de
PvdA gedeeltelijk „om" ging.
Het staat nu vast dat de kunstenaar
Aukara Tuki Pate deze zomer naar
Texel zal komen om gedurende onge
veer twee maanden op het erf van
De Schoierie aan het drie meter hoge
beeld te werken. Een dezer dagen
gaat de officiële uitnodiging de deur
uit. Het materiaal waaruit de moai zal
worden gemaakt is een blok
tufsteen, afkomstig uit de Eifel. Het
lijkt veel op het vulkanisch gesteente
dat op Paaseiland wordt gebruikt.
Het zal door een Texelse ondernemer
naar het eiland worden vervoerd. De
beeldhouwactiviteit zal door het pu
bliek kunnen worden gevolgd. Er zal
een tentoonstelling aan worden ver
bonden en op de woensdagavonden
zullen demonstraties en dia-avonden
worden gegeven. Het is de bedoeling
dat later ook de vrouw van Aukara
overkomt en samen met Texelse kin
deren beeldjes gaat maken tijdens
een soort kunstkamp.
Gelein Jansen van het CDA liet blij
ken onder de indruk te zijn van de
actie die is gevoerd om de bijdrage
van de gemeente los te krijgen, hoe
wel hij die actie eerder van b en w
had verwacht. Een probleempje is dat
dit niet-Texelse beeld niet kan worden
betaald uit de speciale pot voor
kunstaankopen zodat het uit de pot
„onvoorzien" moet en die is vrijwel
leeg. Wethouder Terpstra merkte di
rect op dat de raad op grond van de
voorjaarsnota voorstellen krijgt waar
door de pot onvoorzien weer wordt
gevuld. Jansen maakte geen enthou
siaste indruk maar hij verklaarde dat
zijn fractie geen bezwaar heeft tegen
het beeld en om het betrekkelijk klei
ne bedrag van f8000,- niet dwars
wilde liggen.
Derde keer
Gerbrand Poster had voor de gang
van zaken geen goed woord over.
„Als ik voor de derde keer met een
zelfde motie zou komen, zou u heb
ben gezegd: wat bezielt u". Hij liet
weten dat zijn fractie er nog steeds
niets voor voelt: geen gemeentelijk
geld voor een beeld dat met Texel
niets heeft te maken. „Als ik een
beeld van Abraham Lincoln in mijn
tuin wil zetten, moet ik dat weten
maar ik vraag daar de gemeente toch
ook geen geld voor?".
Gré Zegers (PvdA) wilde wel eens
weten hoe het zit met de relatie
Texel-Paaseiland en welke verwach
tingen er zijn gewekt bij initiatiefne
mer Welboren. Naderhand gaf ze te
kennen geen gemeenschapsgeld voor
dit doel te willen uittrekken. De frac
tie was wat dat betreft verdeeld
want Hans Roeper voelde er wèl
voor: „Ik wil niet dwarsliggen. Je
kunt je geld verkeerder uitgeven". Hij
betwijfelde overigens of de Texels
moai uniek zal zijn in Nederland. Vol
gens hem staat een dergelijk beeld
ook in Middelburg bij het Roggeveen
huis aldaar.
Jaap Vlaming van Groen Links was
het meest positief. Hij vond het een
prima idee om de moai op Texel te
zetten, gezien de historische banden
die Texel met Paaseiland heeft. Ge
meentelijke steun vond hij dan ook
op zijn plaats. Erna Eelman (VVD)
voelde daar nu juist niets voor al had
ook zij tegen het beeld op zichzelf
geen bezwaar en sprak ze zelfs van
een prima particulier initiatief. Ze
vreesde voor precedenten. Er zijn
meer goede particuliere initiatieven;
die zou je dan ook met gemeen
schapsgeld moeten steunen.
Hardleers
Jan van Asselt ergerde zich duidelijk
aan de hardnekkigheid waarmee het
college probeerde alsnog geld van de
raad te krijgen. Hij wees dat af
(„geen Texelse kunst") en vroeg of
wethouder Krijnen misschien al toe
zeggingen had gedaan, anders zou ze
immers niet zo blijven aandringen.
Krijnen ontkende dat. Dat ze ondanks
de negatieve reacties van de raad
scommissies toch met het voorstel
bij de raad kwam, was omdat het ini
tiatief breed wordt gesteund. Het is
echt niet alleen een zaak van Niek
Welboren. Die steun is metterdaad
gebleken: men heeft er f14000,- aan
bijgedragen. „Wie ben ik dat ik zoiets
tegenwerk?" De burgemeester
ging nog even in op de aard van de
relatie Texel-Paaseiland. Het is inder
daad een vriendschapsband waartoe
Paaseiland in 1972 zelf het initiatief
nam en waarop Texel positief heeft
gereageerd. Het is beslist geen jume-
lage, want dat strekt veel verder en
geeft verplichtingen die gezien de
enorme afstand te bezwaarlijk zijn.
Plaats
Tijdens de discussie ontstond enige
verwarring over de vraag of de moai
beslist bij De Schoierie moet komen
of dat ook een andere plek op het
eiland bespreekbaar is. Feit is dat
niet alleen de initiatiefnemer maar
ook de mensen in Eierland die finan
ciële en technische steun geven, wil
len dat de moai bij De Schoierie
komt.
Tegen het voorstel stemden Gerbrand
Poster, Cor Kuip, Gré Zegers, Erna
Eelman en Jan van Asselt.
ven aannemer en onderaannemers bood Adrie vd Vliet van TEBO tllnksl een ski-box aan. Dat is een container
worden bevestigd en waarin ski-benodigdheden konnen worden vervoerd. De familie Gieles moest
gemonteerde geschenk in ogenschouw te nemen.
bedrukte gevoelens over het nieuwe
gebouw aan de-Nikadel. Namens De
Koog Promotion herinnerde voorzitter
Harry Wuis nog even aan de vroege
re bezwaren, maar ook hij wijdde
verder alleen mooie woorden aan de
supermarkt.
Namens de aannemers kreeg de fa
milie Gieles een skibox aangeboden.
Om de box op de auto te monteren
was het voertuig eerder op de dag in
de voorbereidingsdrukte even 'ont
vreemd', wat Ton Gieles deed uitroe
pen: „Ik snapte al niet waar dat ding
was gebleven."
De nieuwe winkel krijgt-het concern
Dimak uit Alkmaar als overkoepelend
bedrijf, maar Gieles blijft zelfstandig
ondernemer. Het concern hanteert de
redenatie dat een plaatselijk bedrijf
het best bekend is met de wensen
van de eigen bevolking. Het concern
vaardigt daarom niet méér richtlijnen
uit dan voor een soepele bedrijfsgang
noodzakelijk is. In tegenstelling tot
wat bij andere bedrijven mogelijk is,
blijft Gieles bijvoorbeeld Texelse pro-
dukten verkopen. Ook de openingstij
den bepaalt hij zelf, evenals de te
dragen bedrijfskleding.
Onduidelijkheid bestaat nog over
de toekomst van het pand in de
Dorpsstraat dat de familie Gieles
verlaat. De supermarkt zelf is
eigendom van Klaver b.v. (het be
drijf dat leverancier was van de
oude Meermarkt en dat blijft bij
de nieuwe Toptien-supermarkt),
de belendende percelen zijn van
Joop van der Meer. Van der
Meer verklaart desgevraagd dat
hij nog niet te veel kan zeggen,
maar dat hij overweegt zijn
eigendom aan Klaver te verko
pen. Die zou met de bij een te
voegen panden „grote plannen
hebben, maar of dat in het kader
van het bestemmingsplan alle
maal mogelijk is, moet nog uitge
zocht worden", aldus Van der
Meer. „In ieder geval komt de
eigenaar het komend weekeinde
terug uit Canada. Daarna zullen
we op korte termijn besprekingen
voeren."
Zelfstandig
Gieles is blij met die zelfstandigheid:
„Ik moet m'n eigen creativiteit kun
nen inbrengen. Alleen maar maïzena
in de schappen mogen gooien of het
geld van de kassa's tellen, dan zou ik
m'n ei niet kwijt kunnen. Het is geen
beschuldiging, want niet iedereen
heeft er de mogelijkheden toe, maar
die beleving mis ik soms bij andere
winkels." Het 'fun-element', zoals
Gieles de verlevendiging van zijn win
kel graag noemt, is in het nieuwe
pand inderdaad ruim aanwezig. Oude
weegschalen en snijmachines naast
het nieuwe elektronische geweld,
pakken stro tussen moderne, strak
uitgevoerde schappen, zelfs een au
thentieke Engelse telefooncel staat
de klant ter beschikking. Samen
moeten ze iets wegnemen van het
idee dat de boodschappen worden
gedaan in een bedrijf dat alleen maar
zakelijk is.
De opmerkelijke opsiering van zijn be
drijf verklaart Gieles later met de ver
zuchting dat hij vroeger eigenlijk
altijd etaleur wilde worden. „Ik heb
het altijd prachtig gevonden, lekker
wat te kunnen rommelen."
Zijn loopbaan verliep anders. Nadat
hij van de ULO kwam, begon hij op
zestienjarige als boodschappenjongen
bij Albert Heijn. „De hele dag op
fiets of brommer bestellingen bij de
klanten ophalen en afleveren. Ik
kwam overal. In De Koog natudrlijk,
maar ook in Oosterend en Den
Hoorn." Op zijn achttiende trad Gie
les in dienst van de A&O-winkel van
Joop van der Meer in de Dorpsstraat.
meteen naar buiten om het reeds op de auto
IFoto Harry de GraafI
In 1979 nam hij de zaak over, nadat
hij jarenlang bedrijfsleider was ge
weest. „In dat jaar ging net de derde
supermarkt in De Koog dicht. Daar
door had ik alle ruimte om met mijn
Meermarkt goed te draaien. Toen na
drie jaar die derde winkel weer open
ging, werd het moeilijker."
In 1986 nam hij daarom het besluit
zijn supermarkt uit te breiden. De
omzet steeg weer, maar toen de ge
meente in het begin van de jaren '90
in het bestemmingsplan winkels aan
de Nikadel opnam, zag Gieles zijn
kans schoon. „Ik heb er meteen
sterk op aangedrongen dat Texelse
ondernemers de kans moesten krij
gen een bedrijf te vestigen."
Personeel
Nu is de verhuizing daar en Gieles
neemt zijn winkelpersoneel gewoon
mee. „Jan van Beek, die moet ik
vooral noemen. Ik werk al twintig
jaar zo goed met hem samen, dat we
een echte eenheid zijn geworden. Hij
heeft nooit slechte zin." Tegen zijn
vrouw en 'compagnon' Tneke, die hij
een groot relativeringsvermogen toe
dicht: „Ik heb het tegen jou al vaker
gezegd: Als ik met Jan ruzie zou krij
gen, dan ligt het aan mezelf."
Bij de openingsceremonie gaf Van
Beek blijk van zijn enthousiasme in
het dankwoord namens het perso
neel: „Als ik die mooie zaak zie zou
ik het liefst vanavond nog open gaan.
Genoeg klandizie ook, zou ik zo zeg
gen", grijnsde hij naar de geno
digden.
De Texelse bedrijven die betrokken waren bij
de bouw van de winkel, waarin slagerij De
Boer de vleesafdeling zal pachten, zijn. MO-
Projekt Texel b.v., Architektenburo Jan Visser,
hoofdaannemer TEBO en de onderaannemers
IBS b.v., Oele b.v., Schoo b.v,, Verenigde Schil
ders Coöp. u.a., fa. Westerlaken, tegelzetbe-
drijf Piet Kooger, CVI Texel en B.& M.
Projektadvisering.
Joop Rommets
