lefhebbers oude techniek
coren met trekker trek
Hieuw tijdschrift voor
rienden van Texel
Geen eigenaar voor
stekelbaarspassage
Project op losse schroeven:
Mensen
rote toeloop overvalt organisatie
Reddingboot
Zeegras
WOU...
Texel vogeleiland (III)
TEXELSE COURANT
Felix Rottenberg
houdt spreekbeurt
Kees Witte (38) nieuwe
chef afdeling milieu
Tijdschrift voor gasten en vrij
IHTWOOUCTIEPRIJS"
m f 3,50
itn stok met voor isxcef*
WAAR EET IK GOED
EN GOEOKOOP
4 JUNI 1993
bant. Met de komst had de organisa
tie een primeurtje, want de trekker is
nog niet eerder aan de start versche
nen. Als ook Skippy na honderd me
ter slepen flink in de remmen moet,
slaan de monteurs elkaar breedla-
chend op de schouders. „Een echte
kampioenstrekker", is de conclusie.
Over de zanderige baan, die regelma
tig wordt geëgaliseerd, zijn de cou
reurs goed te spreken. „De banden
hebben goedgrip."
Iets minder spectaculair, maar
minstens zo spannend zijn de tre-
kwedstrijden van de gewone tracto
ren. Chauffeurs die hun motoren
hadden opgevoerd (tot 30 procent
was toegestaan), waren zichtbaar in
het voordeel. De trekkers waren inge
deeld in vijf gewichtsklassen, waarbij
de voertuigen tevoren op de weeg
brug moesten.
Historie
Door de trekwedstrijden hadden veel
bezoekers minder aandacht voor de
historische techniek die in grote ver
scheidenheid werd gepresenteerd. Zo
demonstreerde Texelse landbouwve-
teranen een oude dorsmachine, die
door stoom werd aangedreven. Op
het terrein ook 150 oude trekkers die
in alle kleuren en variëteiten waren te
bewonderen. Omdat het publiek niet
bij de trekwedstrijden vandaan was
te slaan, zag de organisatie af van
een défilé van deze oldtimers.
Bescheiden aandacht was er voor
stationare motoren, waarvan een
groot deel werd geëtaleerd door va
der en zoon Barhorst. Modelbouwers
gaven acte de présence met het
schaalmodel van de Fokker F5 en de
Marsdiep van G.A. Keyser. In de ge
prepareerde vijver zagen we schaal
modellen van de TX 17 van Peter
van Sweeden en enkele off shore-
vaartuigen. Boven het aangrenzende
eiland cirkelden enkele modelvlieg
een praatje was er zeker tijdens de show van de vereniging voor Oude Trekkers en
jgaand 9 juni a.s. heeft Texel er een
Hschrift bij. Het is een produkt van
jonge uitgeverij ABC-design in
pn Burg is blijkens de tekst op de
inslag bedoeld voor „gasten en
ienden van Texel". Een tweede
teltoerist Magazine?
Nee, juist niet!" reageert eindredac-
|i Hans Oosterhof op deze vraag.
Een blad als Texeltoerist geeft com-
*te informatie voor alle toeristen op
wel Dat gebeurt prima en wij hoe-
ui dus niet hetzelfde te doen. Wij
toen ons op een andere doelgroep
hebben geprobeerd ons blad zo
tog mogelijk op Texeltoerist te la-
lijken".
blad is bedoeld voor kwaliteitsbe-
te mensen die een bijzondere
voelen met Texel, zoals gasten
vaker, bij voorkeur buiten het
seizoen, naar het eiland komen
een meer dan gewone interesse
ben voor de eilandelijke natuur en
uur en zich ook willen verdiepen
ctuele problematiek van het
nd.
Selectie
blad bevat géén uitgebreide op
ging van allerlei mogelijkheden
voorzieningen die voor toeristen
belang zijn, maar beperkt zich
dat betreft tot een selectie.
w'l het blad zijn met goed ge
tenteerde artikelen met fraaie
°sover uiteenlopende Texelse on-
erPen. Het 44 pagina's in A
rmaat tellende eerste nummer
st onder andere een verhaal over
Thijsse en de schrijver Toon
naar aanleiding van het binnen-
verschijnen van het boek „In het
sPoor van Thijsse". Voorts een
lage over para-fotograaf Max
De omslag van het nieuwe tijdschrift
Dereta; een door hem gemaakt foto
van een tandemsprong siert de kleu
rige cover van het blad. Voorbeeld
van een actueel artikel is een verhaal
over de recentelijk sterk gestegen
toeristenbelasting. „Een stuk Texel
voor jezelf" gaat in op de mogelijk
heden om op het eiland een tweede
woning te verwerven.
Goedkoop eten
De samenstellers willen het blad een
cultureel maar ook een culinair ac
cent geven. Een „Doe de kunst
route" geeft een selectie van moge
lijkheden om kunstuitingen van Texe
laars te bekijken en te kopen en ook
wordt antwoord gegeven op de vraag
„Waar eet ik goed goedkoop?".
Aandacht is er verder voor het suc-
5, een heerlijk geluid, zoiets hoor
,0g niet in je stoutste dromen."
I lawaai van de brullende motoren
roerde Simon Stark, speaker bij
trekker trek wedstrijden. De
htmeting was onderdeel van de
Ientatie van de Oude Trekker- en
orenvereniging die zondag wer-
gehouden. De belangstelling
enorm. „We werden gewoon
cellen door de drukte", aldus
rk.
publiekstrekker hadden de lief-
pers van oude techniek enkele
■rtractoren weten te strikken, die
■iaal zijn (om)gebouwd voor de
ker trekwedstrijden. Een schot in
oos, want het publiek verdrong
rijendik om de krachtpatsers die
hadden aan het loodzware anker
re voortsleepten. Totaal trok het
lement zo'n vijfduizend bezoe-
Bhkvanger was de twaalf cilin-
White Horse die met een
jtuigmotor menig omstander de
ipen op het lijf joeg. Het drie ton
lende vehicle dat loopt op kerosi-
roort tot de absolute top. Chauf-
IrWim van der Laat uit Uden
larlandl werd er al vijf keer Neder-
kampioen mee en twee keer
.pees. „En toch is de motor niet
evoerd", verklaart Van der Laat
prestatie van zijn trekker, die
iiteloos het eind van de honderd
er lange baan haalde. „Het is een
rstie van kracht, gewicht en de
balans. Brede achterbanden (75
de voorwielen moeten een
van de grond. Ook de hoogte
trekstang, bij voorkeur een
meter boven de grond, is van
Primeur
iets lichtere klasse en uitgerust
standaard dieselmotor is de
van het Turbo-team uit Bra-
VERVOLG VAN PAGINA 1
ren. Enkele minuten nadat de scholie
ren eraf waren, trok Rijffs sleepboot
Typhoon het zeilschip vlot, mede
dank zij het wegpompen van vier ton
drinkwater.
Streepjes
Het ziet ernaar uit dat ook het jaar
1993 in de Texelse reddingsgeschie
denis gedenkwaardig wordt wat be
treft het aantal acties en het aantal
mensen dat daarbij in veiligheid
wordt gebracht. Vorig jaar rukte de
reddingboot 42 keer uit waarbij 105
mensen naar de wal werden ge
bracht. In tegenstelling tot wat alge
meen wordt gedacht betrof het lang
niet altijd surfers en andere waterre
creanten. Ook veel mensen van de
beroepsvaart maakten meer dan eens
van de diensten van de Cocksdorper
redders gebruik. In het reddingboo
thuis wordt dat zichtbaar gemaakt op
een scorebord. Voor elke geredde
wordt een streepje in een houten
plank gebrand. Na de actie van vrij
dag konden er dus 26 streepjes bij.
VERVOLG VAN PAGINA 1
nooit een vitaal gewas aantast."
Als tweede oorzaak noemt Schmitz
de vervuiling van het waddenwater
met fosfaten en andere nutriënten
waardoor de algenbloei toenam en de
helderheid van het water terugliep.
Verlies
De verdwijning van het zeegras werd
op het eiland als een groot verlies er
varen. Met het „wier" zoals het in de
volksmond heette, verdwenen ook al
lerlei organismen en andere vissoor
ten zoals paling en haring waarvan
het vroeger op het wad moet hebben
gekrioeld. Behalve de teruglopende
visvangst ook een strop voor de
Texelaars voor wie de wieroogst een
broodwinning was. Met het gedroog
de gras werden onder andere matras
sen gevuld. Rotganzen, waarvoor het
zeegras een belangrijke voedselbron
was, vulden hun magen later op bin
nendijks grasland.
Nu metingen van RWS hebben aan
getoond dat de zuiverheid en helder
heid van het zeewater toeneemt, wil
de dienst proberen het zeegras en
andere flora en fauna weer terug te
krijgen in de Waddenzee. Succesvolle
proeven in het Instituut voor Bos- en
Natuuronderzoek op 't Horntje heb
ben aangetoond dat een zeegrassoort
die voorkomt bij het Duitse eiland
Sylt het beste gedijt rond Texel. Nij
meegse studenten hebben hiervan de
afgelopen weken op verschillende
plaatsen en diepten in de Waddenzee
proeven uitgeplant. Ze werden verge
zeld door medewerkers van de
fa.Daalder, die ervaring met de cul
tuur opdeden. Als het gras wortel wil
schieten in de zilte bodem zal dit be
drijf het plantwerk dat tot dusver
handmatig gebeurt wellicht mechani
seren.
De spectaculaire trekker trek wedstrijden trokken massale aandacht.
tuigjes. De gebroeders Piet en Arie
Daalder waren van de partij met
oude Amerikaanse legervoertuigen uit
de tweede wereldoorlog, waaronder
een kleine Gorgy parachutistenmotor.
Verenigd in „Keep them rolling" trok
ken tweede pinksterdag ze samen
met zo'n 15 historische motoren,
oldsmobielen de voormalige brand
weerwagen over het eiland. Dat de
den ook de 150 oude trekkers,
waarvan de helft zelfs een ritje over
het strand waagde.
Aardig ruggesteuntje
Jan Uitgeest, voorzitter van de orga
niserende vereniging kijkt tevreden
terug. „Het resultaat is een aardig
ruggesteuntje voor ons. Over twee
jaar doen we het opnieuw. Het trek
ker trek-onderdeel willen we dan iets
groter opzetten." Wel hoopt hij dan
wat meer vrijwilligers te hebben.
„Met name het parkeren van de
auto's op het weiland ernaast moet
beter begeleid."
Uitslagen
2,5 ton klasse. 1. Sietse de Winter met Ford-
son super majoor. 3,5 ton: 1. Daniële Bonne
met International 844. 4.5 ton- 1. Pim Bake-
laar met Valmet, 5,7 ton 1 Pieter Koper
Fendt 311, 8 ton. 1. Rene Huitema met Ford
9700.
Het plan voor een stekelbaarspassa
ge in de dijk bij De Cocksdorp staat
op de helling. De financiering is
rond, maar als zich niet snel een in
stantie aandient die eigenaar wil zijn
van het bouwsel, gaat de aanleg er
van niet door.
De stekelbaarspassage is een initia
tief van de werkgroep Texelse Lepe
laars. Via een doorgang in de dijk kan
deze vissoort zich verplaatsen naar
binnenwater op het eiland. Dit zal
een positief effect op de stekel
baarspopulatie hebben en als gevolg
daarvan ook op de lepelaars, die deze
visjes eten.
Het plan voor een passage is uitge
werkt door de Technische Hoge-
ces van de Texeler dekbeddenfabriek
van Dick Graaf, voor de diverse in de
handel zijnde boeken waarbij Texel
als inspiratiebron heeft gediend en
voor strandjutter Cor Ellen die de pijp
aan Maarten heeft gegeven.
Het is de bedoeling het blad drie
peer per jaar te laten verschijnen.
Voor dit jaar wordt met één nummer
volstaan. Als de oplaag van 12000
exemplaren is verkocht (introductie
prijs f3,50) zijn de initiatiefnemers
Hans Oosterhof, Arend Nijkamp en
Jenny Ellen, uit de kosten. Woens
dagmiddag 9 juni zal het nieuwe blad
feestelijk aan genodigden worden ge
presenteerd tijdens een bijeenkomst
in Klif 12 in Den Hoorn. Daarbij is
aanwezig Jan Houter van Vlieland,
uitgever van het succesvolle Vlieland
Magazine, waardoor de mensen van
het nieuwe Texel-tijdschrift zich heb
ben laten inspireren.
Brieven van lezers Buiten verantwoordelijkheid van de redactie
Even wil ik toch reageren op de brie
ven onder deze kop die in de laatste
twee uitgaven van de TC stonden.
Wat beide dames even aan roeren
maar verder vergeten is: de mens
heeft al ingegrepen in de natuur,
daardoor zijn al veel evenwichten ver
stoord en het is (helaas) af en toe
nodig om nog verder in te grijpen.
Natuurlijk is het ruwweg maaien van
hooiland en het daarbij uitroeien van
vogelnesten niet goed te praten,
maar in veel gevallen worden voor
het maaien de nestplaatsen gemerkt
met stokken en bij het maaien van
het land gehaald en in veiligheid ge
bracht.
Meeuwen is een heel ander verhaal.
Een meeuw hoort te fourageren op
zee, maar door de grote hoeveelhe
den afval die op het land te vinden
zijn, komen de meeuwen gemakkelij
ker aan hun eten en kunnen er meer
school in Haarlem. De kosten
bedragen zo'n anderhalve ton. Hier
voor zijn sponsors gevonden in de
vorm van Rijkswaterstaat (ƒ75.000,-),
de provinciale instellingen NBLF
(ƒ20.000,-), Dienst Ruimte en Groen
(ƒ37.500,-) en Uitwaterende Sluizen
(ƒ12.500,-).
Dijkverzwakking?
Wat is dan het probleem? George
Wintermans van de werkgroep: „De
passage vergt jaarlijks zo'n ƒ1500,- a
ƒ2000,- aan onderhoud en electrici-
teitskosten. Daarvoor is wel subsidie
te verkrijgen. Natuurmonumenten wil
de wel als eigenaar van de installatie
optreden. Maar nu blijkt dat als de
passage ooit moet worden verwij
derd, omdat bijvoorbeeld toch dijkver
zwakking optreedt, er een bedrag
van ƒ20.000,- ƒ30.000,- op tafel
moet komen. Vandaar dat Natuurmo
numenten is afgehaakt."
Rechtspersoon
De kans dat de passage ooit moet
worden verwijderd is bijzonderklein.
Toch wenst Natuurmonumenten het
risico niet te lopen. Wintermans: „De
werkgroep is geen rechtspersoon en
kan dus niet zelf eigenaar worden
van de passage."
Staatsbosbeheer is benaderd, maar
wees het aanbod eveneens van de
hand. De werkgroep gaat proberen
Natuurmonumenten alsnog over te
halen. „En als dat niet lukt proberen
we de vogelbescherming of het We
reld Natuur Fonds", aldus Winter
mans. Enige haast is wel geboden,
want aan de bijdrage van RWS is de
verplichting gebonden dat dit jaar
met de aanleg wordt begonnen. Na
september mogen echter geen werk
zaamheden meer aan de dijk worden
uitgevoerd, in verband met de kans
op storm.
in leven blijven. Zodoende komen er
steeds meer meeuwen, die op het
land komen fourageren.
En wat zou u zelf doen, als een
meeuw een van uw lammetjes van
zijn ogen berooft of bij een van uw
schapen de hechtingen van de kei
zersnee lostrekt om zich dan aan de
uitpuilende ingewanden tegoed te
doen? En die zwarte kraaien die dat
nestje merels, groenlingen of lijsters
bij u in de tuin leegplunderen als de
jongen net hun kopjes boven de rand
van het nest uitsteken? Ik geniet elke
ochtend op weg naar mijn werk van
de vele vogels en ik zou het jammer
vinden als ons vogeleiland straks al
leen nog maar meeuwen, kraaien en
een enkele reiger (die eten overigens
graag jonge eendjes) zou herbergen.
Nisheeta Barnard
Oosterend
Hij vertrok acht jaar geleden als af-
washulp en hij is nu terug als chef
kok in Herbergh De Smulpot in Den
Burg. Jef Schuur (23) heeft in de
tussentijd veel vakkennis opgedaan
op het vasteland. Hij werkte in tal
van sterrenrestaurants in Amsterdam
en Maastricht maar ook in Duitsland
en België. Jef wilde zijn ervaring
graag weer op Texel in praktijk bren
gen en de Smulpot-directie ontving
hem met open armen
Landelijk PvdA-voorzitter Felix Rot
tenberg komt maandag 14 juni naar
Texel op uitnodiging van de plaatse
lijke PvdA-afdeling.
Rottenberg komt met de boot van
17.35 uur uit Den Helder. In hotel
Den Burg zal hij een informele ont
moeting hebben met plaatselijke
voormannen van recreatie, visserij,
landbouw en TVO. 's Avonds, aan
vang 20.00 uur, houdt hij een voor
ieder toegankelijke spreekbeurt in de
aula van OSG De Hogeberg.
Annemieke Bakker uit Den Hoorn
studeerde af aan het Conservatorium
Alkmaar, waarbij ze slaagde voor de
akte Docerend Musicus voor het vak
Elektronisch Orgel. Tevens behaalde
ze een benoembaarheidsverklaring
voor het vak Keyboards.
„Nu is er nog een achterstand bij de
uitgifte van hinderwetvergunningen.
Dat kan leiden tot scheve gezichten.
Ik ga ervan uit dat ieder bedrijf bin
nen twee jaar een passende vergun
ning heeft." Aan het woord is Kees
Witte (38), die per 1 juni leiding
geeft aan de afdeling milieuzaken op
het gemeentehuis. Hij volgt Anton
Wilkens op, die onlangs vertrok naar
Harderwijk.
Kees Witte: ...begrip voor maatregelen...
De benodigde ervaring voor zijn nieu
we functie deed Witte op tijdens tij
dens een veertienjarig dienstverband
bij de afdeling algemene zaken in
Limmen (6000 inwoners), waarvan
de laatste vier als chef.
Witte volgde ondertussen een
avondstudie rechten. Via een oplei
ding bekwaamde hij zich verder in
het bestuurswerk en specialiseerde
zich in milieuzaken. Toen op Texel
een vacature vrij kwam nam hij de
gok. „Het werk past me wel. En bo
vendien liggen mijn wortels op Texel.
Mijn grootvader was Jan Witte (De
Vrolijke), een Texelse jutter die een
zaakje had in de Weverstraat." Witte,
momenteel nog woonachtig in Ur-
sem, hoopt zich snel op Texel te kun
nen vestigen.
Opspraak
De afdeling milieuzaken op het ge
meentehuis is regelmatig in opspraak
de laatste tijd. „Er spelen inderdaad
veelzaken een rol. De mestwetgeving,
de ammoniakuitstoot en de ecologi
sche richtlijn. Door toename van het
toerisme vraagt ook de drank en ho-
recawetgeving meer aandacht. Sinds
kort zijn hiervoor de Algemene Maat
regelen van Bestuur (AMvB's) van
kracht."
Toch denkt hij dat de Texelaars begrip
hebben voor de maatregelen die de
overheden voorschrijven.
„ledereen die goed nadenkt weet dat
je tegenwoordig niet zomaar wat aan
kan rommelen in een bedrijf. Het mi
lieu is te belangrijk. Verstandige on
dernemers houden zich aan de regels
en passen hun bedrijf aan. Voor in
vesteringen op milieugebied zijn sub
sidies, zodat geld geen belemmering
hoeft te zijn. Daardoor kunnen ze
ook in de toekomst de concurrentie
aan."
