Cjrom Twartsjexels in het hart-,
Zeekraal voor
boeren interessant?
meer
Texel proefgebied
Veilig Verkeer-actie
Uitgifte bouwkavels
opnieuw in de raad
Donatus haalt eerste oogst
binnen
Talk of the Town
Nummer
TRIATHLON
TEXEL
oersgroei Teso
meer dan 1
laar kocht Tsjechisch
tuig pag. 5
tsbosbeheer meer
[openbaarheid pag. 5
lente weigert bijdrage
iTele-taxi pag. 5
r hotelier informeert
sten pag. 7
;ht van
Schelfhout pag. 7
voorstelling van
i Tasjes pag. 2
blijft christen pag. 5
Dak
Weer radarcontrole
luchtmachtoefeningen
TEXELSE^COURANT
Qnze bezorgers verspreiden
vandaag met de Texelse
Courant een folder van
ICHT
lentles, abonnementen, etc Langeveld en de Rooy b.v., Postbus
AA Den Burg telefoon 02220-12741. Telefax 02220-14111
grkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, tel. 02220-12741.
n«dinsdags en vrijdags Abonnementsprijs 48,50 per half jaar.
Geen krant gehad? Bel 02220-12741. Buiten kantooruren bel
er Redactie buiten werktijd Joop Rommets, De Kuil 2, Den
aloon 02220-19547.
15 SEPTEMBER 1887 NR 10794
VRIJDAG 2 JULI 1993
Postbank 652
Bankrelaties ABN-AMRO nr. 46.99 17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742; I.N.G. bank nr. 67.34.60.398
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Abonnementsprijs /48,50 per half jaar; Los /1.35
oersgroei bij Teso vlakt sterk
et eerste halfjaar van 1993
slechts 1,21 meer eenhe-
rgezet dan in het eerste half-
1992.
Igenoemde periode werd nog
ei van 10% gesignaleerd in
;ing met dezelfde periode van
voerde het afgelopen zes
401.508 eenheden (in het
alfjaar van 1992 waren dat
696.
ioer van personenauto's steeg
vrachtauto's met een
:ent en caravans met 1,6
oer van autobussen en tou-
liep terug met 16,74
met 0,21 en aanhang-
met 8,51
en februari j.l. was er in
ig met dezelfde maanden
een achteruitgang van resp.
|4,54 wat betreft het ver-
antal eenheden. Ook de af-
junimaand vertoonde
gang: 2,22 In maart
vervoer met 1,39%, in april
en in mei met 9,6
•oven het hoofd is één
I elementaire Ie vensbe-
fn een recht voor iede-
|nen op Texel - in welke
ook - is iets bijzon-
J3r sta je nauwelijks bij
Ivoor ons gelden veror
den wetten, die de ver-
i de beschikbare
|)te regelen. Als er te-
J? tetter en te weinig
-est van die regels
Pfuurd, is er weinig
lor particulier initaitief en
p/ie/d. De ,,dorknopers"
Wbtenarencorps weten
I gedekt met het wet-
s hand: Wij zijn de
n niet, maar..." Helaas
jefgever altijd achter de
WPPelijke veraderingen
wjontainerdak boven het
J de toeristendokter in
Ieen plastic dak tegen
Ivoor de beeldhouwer
J'/and, nog steeds te
T voor tientallen wo-
Nen en geheel on ver-
p dreiging van het
fOrden van 48 verzor-
Nn m Sint Jan. Op-
frt dat de provinciale
fs met oogkleppen lo-
rn z'cht hebben op on-
Pre Randpositie. Laat
I2'/ er rekening mee
ïerec^ typeert de di-
handelwijze als ,,on-
1 en dan drukt hij zich
u^' Het is om hele-
te gaan...
Horszei
"V.vy,
Mare van Rijsseibargha (rechts) en medewerker Nico Vergeer snijden de eerste zeekraal op het proef perceel. Laatstgenoemde studeerde le
vensmiddelentechnologie aan de landbouwuniversiteit in Wageningen en brengt zijn vervangende diensttijd op Donatus door. waar hij zich in het
bijzonder met het zeekraalprojekt bezig houdt.
(Foto Harry de Graafl
Op Texel wordt momenteel voor het eerst zeekraal geoogst, die
onder gecontroleerde omstandigheden is gekweekt op binnen
dijks land. Een unieke primeur, want deze zeegroente wordt el
ders gesneden op slikken en schorren waar het „vanzelf" is
gegroeid. Produktie op binnendijks bouwland biedt tal van voor
delen, waardoor de teelt zich met name op Texel zou kunnen
ontwikkelen tot een zakelijk interessante vorm van milieuvriende
lijke tuinbouw.
Zeekraal (Salicornia Europea) is een
zoutminnend vetplantje. dat je op
Texel kunt vinden in de slikkige de
len van de Slufter, de Schorren, de
Mokbaai en vergelijkbare gebieden
die regelmatig door zeewater wor
den overstroomd. Zonder zeewater
kan deze eenjarige plant die maxi
maal 40 cm hoog kan worden, niet
groeien. De hoeveelheid zeekraal die
jaarlijks in het wild groeit hangt af
van allerlei natuurlijke omstandighe
den en gebeurtenissen en is daar
door zeer wisselend. Bij een storm
in het begin van de groeiperiode in
het voorjaar, spoelt alles weg. En
voor het kiemen van het zaad is het
noodzakelijk dat er wat regenwater
op valt, waarmee is verklaard waar
om er geen zeekraal opkomt in een
droog voorjaar.
Bij teelt op binnendijks land heeft
men deze factoren in de hand en kan
een stabiele produktie min of meer
worden gegarandeerd. Dan heb je na
tuurlijk wel zout land nodig. Dat is er
op Texel op tal van plaatsen langs de
waddendijk. De zoute kwel vormt
hier voor de gewone landbouw een
probleem. Door hier zeegroente te
kweken wordt van de nood een
deugd gemaakt.
De besloten vennootschap „Texelse
Milieuvriendelijke natuurprodukten"
(de commerciële tak van de stichting
Sint Donatus) heeft dit voorjaar zee
kraal ingezaaid op één hectare zilt
land van Kees Kikkert nabij de na
tuurgebieden De Petten en 't Stoar
vlak achter de dijk van de Mokbaai.
Het zeewater dringt hier via een die
pe schelpenlaag onder de dijk het
land binnen, waardoor in de sloten
bijna puur zeewater staat. Door van
uit de sloot het land af en toe te be
vloeien, ontstaan daar de ideale
groeiomstandigheden voor zeekraal
en andere zoutminnende planten.
Geen gewasbescherming
Op even simpele wijze kan via een
slang voor de incidentele zoetwater
gift worden gezorgd, die het zaad tot
ontkiemen moet brengen. In het zou
te milieu gedijen andere planten niet,
zodat er geen onkruid bestreden
hoeft te worden. Geen bestrij
dingsmiddelen dus en ook geen mest
of kunstmest, want in het gefiltreer
de zeewater, dat voortdurend tot het
perceel doordringt, zitten alle stoffen
die zeekraal nodig heeft. Het bewijs
dat het op die manier kan, is nu ge
leverd want op het proefperceel staat
het gewas er nu prachtig bij, bijna
twintig centimeter hoog, klaar voor
consumptie.
Handel?
De markt voor een dergelijk artikel is
groeiende, vertelde Marc van Rijssel
berghe woensdag op Sint Donatus,
waar ter gelegenheid van de eerste
oogst een persbijeenkomst werd ge
houden. Om die reden werd al jaren
geleden aan het kweken van zeekraal
onder beheersbare omstandigheden
gedacht, maar er waren veel proble
men op te lossen. Het was bijvoor
beeld niet eenvoudig om het
benodigde zaad uit zeekraal te halen.
Die zaden bevinden zich namelijk min
of meer binnen de plant. Deskundi
gen van een zaadteeltbedrijf zagen
geen mogelijkheid, maar uiteindelijk
kreeg men het zelf voor elkaar en
werd ook een methode gevonden om
de kleine hoeveelheid gewonnen zaad
zo efficient mogelijk uit te zaaien.
Waterschap
Het Waterschap Texel werkte mee
aan het projekt en ging akkoord met
het bevloeien met zeewater vanuit de
sloot en met het geven van zoet wa
ter (incidenteel een zeer beperkte
hoeveelheid) om het kiemen op gang
te brengen. Jan Steenis van het Wa
terschap had plezier in het experi
ment en stak er „op persoonlijke
titel" de nodige tijd in.
Medewerking was er ook van de Lan
delijke Vereniging tot Behoud van de
Waddenzee. Deze gaf een renteloze
lening van f15.000,- uit het fonds
Werk aan de Wadden, dat bedoeld is
om in het Waddengebied passende
ambachtelijke en agrarische activiteit
te stimuleren.
Veel opbrengst
Als de omstandigheden gunstig zijn
groeit zeekraal hard. Van een hectare
komt 1500 tot 2500 kg. De gemid
delde prijs waarvoor zeekraal in de
winkels wordt aangeboden ligt rond
f9,- per kg. In de „primeur"-tijd is de
prijs veel hoger: tot f2,90 per ons.
De b.v. Texelse Milieuvriendelijke Pro-
dukten brengt nu bakjes met 150
gram biologisch dynamisch geteelde
zeekraal in de handel voor een ver
koopprijs van f2,95. Gebruik wordt
gemaakt van de kanalen die Donatus
ook bij de afzet van zijn andere pro-
dukten benut.
De commerciële mogelijkheden van
het produkt zouden heel goed kun
nen zijn, vooral als de oogst wordt
vervroegd zodat het produkt op de
markt komt als „wilde" zeekraal nog
niet rijp is, zodat „primeur"-prijzen
kunnen worden bedongen. Minstens
zo belangrijk is dat een methode
wordt gevonden om de zeekraal ma
chinaal te oogsten. Dat gebeurt nu
met de hand, wat zeer arbeidsinten
sief is.
Proeven
De persmensen gingen woensdag
naar het proefveld om getuige te zijn
van het snijden van de eerste partij
binnendijks geteelde zeekraal. Terug
op Donatus konden ze het produkt
proeven door het nuttigen van een
salade waarin het was verwerkt. Zee
kraal heeft een zeer typische, zoute
smaak en is daardoor met geen en
kele andere groente te vergelijken.
Het wordt rauw gegeten als jonge
plant. Oudere planten, herkenbaar
aan de gele en vervolgens rode kleur,
zijn houtig en taai. Een ervaring die
inmiddels bij het experiment is opge
daan is dat een eenmaal afgesneden
zeekraalplant niet doodgaat, maar op
nieuw uitloopt, zodat een tweede
snede mogelijk is.
Texel is door het landelijk bestuur
van Veilig Verkeer Nederland (VVNI
uitgekozen als één van de twee
Noordhollandse proefgebieden voor
het nieuwe ,„thuislijn"-project. Daar
in zullen kinderen niet alleen via
school, maar ook via hun ouders
worden gewezen op de gevaren die
hen op de weg bedreigen.
Een belangrijk initiatief, vindt Jan
Driehuis, lid van de plaatselijke afde
ling van VVN en leraar op de Redmar
IJskaschool in De Waal: „Je kunt als
school nog zo je best doen leerlingen
bewust te maken van de gevaren in
het verkeer, als kinderen er niet van
thuis uit op worden gewezen, begin
je niks."
Het project richt zich vooral op de
scholieren van groep 8, de oudste
leerlingen van de basisschool. Drie
huis: „Zij moeten straks op de fiets
naar de middelbare school in Den
Burg en zijn daarmee de kwets
baarste groep in het verkeer. Ze rij
den vaak in grote groepen, stoeien
wat of houden onderling te weinig
afstand. Dat kan gemakkelijk leiden
tot gevaarlijke situaties."
Het eerste deel van de actie is inmid
dels van start gegaan. Via een zoge
naamd „insteekblad", toegevoegd
aan het VVN-tijdschrift „MOVE", dat
de leerlingen in april bij hun verkeers-
diploma kregen, werden kinderen en
ouders getipt over manieren om het
fietsen veiliger te maken. Ouders
werd geadviseerd vooraf de route
verkennen, om te ontdekken waar de
onveilige (oversteek)plaatsen zijn. Bo
vendien werd hen gevraagd kinderen
uit te leggen dat het belangrijk is in
een groep rustig te fietsen. Tenslotte
werd gewezen op het belang van een
goede fiets met deugdelijke bagage
drager.
„Voor kinderen hadden we ongeveer
hetzelfde verhaal", zegt Driehuis,
„maar een puzzeltje moest ze aan
sporen de zaak goed te lezen. We
kregen gelukkig behoorlijk wat reac
ties."
Deze wijze van informeren zal regel
matig worden herhaald. „We overwe
gen ook het
praktisch-verkeersexamen opnieuw in
te voeren. Het is niet genoeg dat kin
deren de verkeerregels uit een boekje
leren. De praktijk is altijd moeilijker,"
aldus Driehuis.
Folders
Via folders probeert de Texelse afde
ling van VVN ook niet-Texelse scho
len in het project te betrekken.
Wanneer die in schoolreisjes of wer
kweken het eiland bezoeken, wordt
immers vaak in grote groepen ge
fietst.
Om de actie zo succesvol mogelijk te
maken, zal de politie eveneens haar
steentje bijdragen. Vlak na het begin
van het nieuwe schooljaar staan fiet-
scontroles op het programma. Boven
dien zullen de handhavers van de
wet regelmatig het rijgedrag op de
school-thuisroute beoordelen. Auto
mobilisten zal worden gevraagd reke
ning te houden met het grillige
rijgedrag van de jeugd en een groep
niet te snel in te halen.
„De bedoeling is uiteindelijk een
mentaliteitsverandering in het verkeer
tot stand te brengen", stelt Driehuis.
„Daar kun je niet vroeg genoeg mee
beginnen. Het vingertje naar het
voorhoofd is tegenwoordig al de
minst erge reactie. Het gebeurt
steeds vaker dat mensen in woede
een pistool uit hun dashboardkastje
halen."
De kosten van het project (ruim
f.30.000,-) worden gefinancierd door
VVN, Rijkswaterstaat en de Gemeen-
teTexel.
In ploegjes fietsende kinderen vormen de meest kwetsbare groep In het verkeer.
(Foto Joop Rommets)
Van 9 tot en met 23 augustus wordt
met een flycatcher radarsysteem de
bewegingen van straaljagers die op
de Vliehors oefenen gevolgd. Dit ge
beurt naar aanleiding van herhaalde
klachten over geluidsoverlast door
militaire vliegtuigen. Gecontroleerd
wordt of de piloten zich aan de voor
geschreven vliegroutes houden. De
flycatcher wordt op de dijk bij De
Cocksdorp geplaatst.
IM-ADVERTENTIE
I.M. ADVERTENTIE
Hat college wil de conceptnota over
uitgifte van bouwkavels in augustus
nogmaals aan de raad aanbieden. In
de raadscommissie FET is hierover
tot nu toe nog geen volledige over
eenstemming bereikt.
Raadslid Gerbrand Poster (Texels Be
lang) wil kavels grond uitsluitend uit
geven aan Texelaars of economisch
gebondenen. Volgens de gemeente is
dit echter in strijd met de wet. Op
grond van huidige en toekomstige
wetgeving mag niemand worden uit
gesloten bij het stellen van vesti-
gingsregels, maar mag wel met
voorrangsregels worden gewerkt.
In het voorgestelde puntensysteem
krijgt iedereen vanaf het moment van
inschrijving één punt per maand. Be
paalde groeperingen (o.a. Texelaars en
economisch gebondenen) krijgen .12
punten extra, terwijl er voor specifie
ke doelgroepen (doorstroming) nog
meer extra punten te verkrijgen zijn.
Het college is van mening dat dit
systeem juist tot voordeel heeft dat
met name Texelaars voorrang krijgen,
omdat zij net zoveel punten extra
krijgen als iemand anders pas in een
heel jaar kan vergaren.
Als de nota in augustus niet wordt
aangenomen, moet de gemeenteraad
volgens het college accepteren dat
de huidige regels, waarbij iedereen
voor een kavel in aanmerking komt,
van toepassing blijven.
Wij willen niet beweren
dat we lelijke klanten
hebben!!
Zaterdagavond a.s. een
vrouwvriendelijke deurprijs.
SCHOONHEIDSBEHANDELING
bij Schoonheidssalon THALASSA
Trekking 01.30 uur.
Voor diegene die het
nog niet wisten!!!
Onze deur zit om 01.00 uur
POTDICHT.