lordeel gaaskassen
ior milieu telt mee
Juttersmuseum dichtbij
aanleg buitenexpositie
Raad verdeeld over extra
kracht op afdeling welzijn
\n w: grotere oppervlakte toestaan
LANGS DE WEG
Vliegangst (II)
TEXELSE y COURANT
op openbaar groen
verp van discussie
lenwagen
Personenauto
Raad sceptisch over
taakovername gewest
Waterspektakel
verplaatst
Rommelmarkt Oosterend
Sportief recreatiefeest
op terrein Turkse Tent
lepziekte slaat toe
bij Maritiem Museum
,aG 13 AUGUSTUS 1993
i vinden het milieu-voordeel
ijskassen belangrijker dan de
Lting van het landschap. Mede
iaden is het college bereid
j van een grotere oppervlakte
I staan dan de 300 m2. waar-
Lns in het concept-
Imingsplan buitengebied spra-
/ethouder Barendregt zei dit
ivond tijdens de raadsverga-
B en w zullen zich voor de
n sterk maken bij de provin-
jekers gebruiken de gaaskas-
L de teelt van virusvrije soor-
|ardoor minder
gsmiddelen nodig zijn. In het
Jestemmingsplan werden deze
I gedoogd (er was zelfs geen
fcrgunning nodig), maar nu wil
Incie een deugdelijke regeling.
1 veronderstelden, na de vorig
louden inspraak-ronde voor de
ling van het bestemmingsplan,
(Texelse agrariërs aan 300 m2
I zouden hebben. Dat blijkt
liet voor allemaal op te gaan.
Itste van de vijftien Texelse
In, die samen ongeveer 100
1 lelies kweken, kunnen met
ld maximum niet uit de voe-
1 afdeling Texel van de KAVB
|i|ke Algemene Vereniging
jembollencultuur) heeft dit in
Jctie aan b en w laten weten.
|8 stelt voor om laagbouw
■tot 1.40 m hoog) onbeperkt
ltaan zonder vergunning, om-
j in het landschap bijna niet
|i zijn. Voor tunnel-
sen, die twee tot drie meter
1 wordt een maximum van
2 bepleit.
Onaanvaardbaar
I de grotere leliebedrijven is
|tschap J.S. en H.C. Dijt in het
g-gebied. Het maatschap
Jeveneens een brief aan de
|eraad. „Een kas van 300 m2
laardbaar. Wij hebben 1000
I nodig om aan de ge-
Iseisen van de overheid op
Ijl van de huidige omvang te
I Ook om onze concurrentie-
kunnen behouden, waaraan
il jaren aan gewerkt heb-
Idus staat in de brief. Het
pp is vijftien jaar geleden al
i met het kweken van virus-
Iriaal in gaaskassen. De eer-
lran destijds, 50 m2 groot.
Jen jaar geleden vervangen
11.000 m2 grote gaaskas.
t ons veel tijd, kennis, ar-
Jtapitaal gekost."
lor de Dijten dan ook niet
paar om de teelt uit te
jarticulieren nu wel of geen
Kenbaar groen aankopen of
nemen? Welke prijs moe-
hoor neertellen en mogen
|ntueel iets op bouwen? Het
raagt hierover binnenkort
kei aan de raadsfracties.
■van stukjes openbaar groen
)t dusver volgens criteria
rneente in 1989 heeft vast-
let in aanmerking komt
f! groen, dat bepalend is
jwaliteit van de woonomge-
l's het een speelterrein be-
I grond die noodzakelijk is
frhoud van openbare voor-
1 zoals bermen of vijvers,
Imeentehanden, net als
laronder kabels of leidingen
|k als de stroken de ver-
Iheid verhogen, geluidshin-
Jideren of bepaalde zaken
3 moeten ontrekken.
itemeter prijs, zo bepaalde
r wdestijds, is afhankelijk van
bouwmogelijkheden. Onder
[voorwaarden kunnen parti-
rneentegrond tegen een
i'goeding huren.
Praktijk
I* blijken de voorwaarden
Tbs aanleiding tot onduide-
f geven. De raadscommis-
limtelijke ordening en
Igsbeleid drong er onlangs
1 eitgiftebeleid nog eens te-
|ht te houden.
voor een kruising op de
»an raakte de auto van
Se inwoner uit Borger be-
,oen een 81-jarige man uit
ne' zijn invalidenwagen de
11 'aakte De man kwam
halaan en had moeten
"ao om goed uit te komen,
fa hij op het gaspedaal in
°P de rem. De rechter
ba invalidenwagen werd
Wethouder Barendregt.
besteden aan derden. „Dan zouden
we een totaal van investeringen in
basismateriaal van ca. f600.000,- op
het spel zetten." Ook willen ze hun
kas elk jaar op een ander stukje
grond kunnen plaatsen.
Overleg
Naar aanleiding van beide brieven
ontstond dinsdag in de raad een kor
te discussie. Jan Koolhof (CDA) be
pleitte overleg met de provincie
inzake de toegestane lokatie en op
pervlakte. Hij vindt dat het maat
schap Dijt zijn activiteiten gewoon
moet kunnen voortzetten. Dat vond
ook Cor Kuip (Texels Belang). „De
kassen staan toch maar tijdelijk." Een
koppeling tussen de hoogte en de
oppervlakte (lage kassen mogen gro
ter zijn dan hoge kassen) vond Kuip
bij nader inzien niet zo'n goed idee.
De provincie is daar wèl voorstander
van. Van Kuip mogen tunnel-
gaaskassen ook tot 1.000 m2 wor
den toegestaan.
Erna Eelman zei dat het feit dat Dijt
al zeven jaar een grote kas heeft
staan, niet terug te draaien valt. „Er
moet wel een maximum gesteld wor
den, maar de situatie moet werkbaar
blijven."
Zij vindt het milieu-aspect een goed
argument richting provincie; wethou
der Barendregt is het daarmee eens.
Goedkeuring nodig
Barendregt zei dat de gemeente nog
bezig is om goedkeuring te verkrijgen
van de provincie voor kassen met
een grotere oppervlakte. Over een
maximum liet hij zich niet uit. Het zal
ter sprake worden gebracht in het
ambtelijk overleg tussen gemeente en
provincie over het concept
bestemmingsplan.
Barendregt; „Hopelijk komen we er
samen uit. Mocht de provincie toch
een beperking van het aantal vierkan
te meters willen, zullen we deze
kwestie opnieuw in de gemeenteraad
aan de orde stellen. Waarschijnlijk
zullen wij als college vasthouden aan
een grotere oppervlakte."
Libarele raadsleden zijn huiverig voor
de ontwikkeling van het gewest, de
vierde bestuurslaag die steeds meer
taken van de gemeente overneemt.
Dat bleek dinsdagavond bij een voor
stel het maatschappelijk werk over
te dragen aan het gewest. Om
efficiëncy-redenen ging de raad toch
akkoord.
Het college vindt voortzetting van de
stichting maarschappelijk werk in de
huidige opzet niet gewenst. „Door
het onder te brengen in het gewest
krijgen we méér grip op het maat-
Omdat 6 augustus het weer niet
meewerkte, is het waterspektakel
met springkussen, zeephelling en di
verse andere attracties in zwembad
Molenkoog verplaatst naar dinsdag.
Aanvang 14.00 uur, geschat einde
17.00 uur. De organisatie is in han
den van het Recreateam Texel.
Na de drukke dagen rond Oosterend
Present gaan de Oosterenders ge
woon door met organiseren. Ditmaal
komt de rommelmarkt aan bod.
Zaterdag vanaf 11.00 uur kan men er
terecht voor allerlei snuisterijen, vers
gebakken vis, oliebollen, etc. Ook zal
de „Klapband" een optreden verzor
gen.
schappelijk werk. Texel heeft tenslot
te zelf een vertegenwoordiger in de
gewestraad", verdedigde wethouder
Krijnen (welzijn) het voorstel. Ze
kreeg bijval van Gré Zegers (PvdA).
„Elke gemeente betaalt hetzelfde be
drag. En de laagdrempeligheid van
het maatschappelijk werk dat in
d'Ouwe Ulo blijft gehuisvest, blijft in
stand."
Texels Belang voelde niets voor over-
dracht. „Het maatschappelijk werk
functioneert toch goed. Het gewest
zorgt alleen maar voor problemen.
Bovendien profiteren financieel min
der gezonde gemeenten van de ster
ke." Wethouder Terpstra (financiën)
bestreed dit. „Elke gemeente betaalt
hetzelfde bedrag per inwoner."
Erna Eelman (VVD), die doorgaans
huiverig is voor taakafstoting naar
het gewest, ging om efficiëncy-
redenen ditmaal akkoord met het
voorstel.
Realisatie van een historische buite
nexpositie achter het Maritiem en
Juttersmuseum is dichtbij nu de pro
vincie positief op het plan heeft ge
reageerd. Als de gemeenteraad
akkoord gaat, worden op het mu
seumterrein in Oudeschild enkele
huisjes in historische stijl na
gebouwd.
De plannen dateren al van 1987,
toen de Stichting Texels Museum een
beleidsplan ontwikkelde. Realisatie
van de eerste fase van het museum,
zoals de bouw van de entree, de
wierschuur en de Kapbergschuur,
heeft inmiddels plaatsgevonden. Voor
afronding van de tweede fase heeft
het beoogde terrein achter het mu
seum nog niet de juiste bestemming.
De gemeentelijke afdeling welzijn is
door de toenemende drukte in het
onderwijs onderbezet geraakt. Een
voorstel er een extra ambtenaar in
te zetten ondervond in de gemeente
raad dinsdagavond de nodige weer
stand. Met één stem verschil ging
de raad toch akkoord.
Vooral de extra kosten, bijna
ƒ55.000,-, leidden tot bezwaren.
Texels Belang stemde tegen, terwijl
CDA'er Rienstra niet vooruit wilde lo
pen op een intern ondezoek bij de af
deling onderwijs. De CDA'er vroeg
een schorsing aan om met de achter
ban te overleggen. Hoewel Rienstra
inzag dat het werk op onderwijs zich
opstapelde en eigenlijk niet kon wor
den uitgesteld, vreesde hij dat straks
ook andere afdelingen op de stoep
zouden staan.
Niet gekleurd
Volgens burgemeester Schipper was
die angst ongegrond. „Dit college is
niet gekleurd en door de wol geverfd.
We kijken dwars door indrukwekken
de betogen en dikke rapporten
heen." Een verzoek tot personeelsuit
breiding binnen de afdeling culturele
zaken stelt het college nog even uit.
„Op onderwijs zijn de grenzen echter
overschreden. Als werkgever mogen
we de mensen niet overbelasten, bo
vendien moet de dienstverlening opti
maal zijn." Hij wees erop dat de
afgelopen zeven jaar geen personeel
suitbreiding heeft plaatsgevonden.
Van de CDA'ers kon Schipper alleen
Hin overtuigen. Jansen, Rienstra en
Koolhof stemden tegen het voorstel.
Voorzichtigheid
Gré Zegers (PvdA) erkende dat op
educatie grote knelpunten waren ont
staan. „Verschuiving van de taken bij
onderwijs moet goed verlopen." Bij
de financiering van de extra ar
beidsplaats maande ze toch voorzich
tigheid. „We moeten echter niet het
probleem naar de afdeling sociale za
ken verplaatsen."
Gewest
Texels Belang wees bij monde van
Cor Kuip de personeelsuitbreiding af.
Ambtenaren die elders overtollig wor
den, kunnen volgens hem worden in
gezet voor taken op onderwijs. Ook
meende Kuip dat het gewest, de vier
de bestuurslaag die steeds meer ta
ken overneemt, de gemeente minder
werk bezorgt. Volgens burgemeester
Schipper geeft de taakafstoting naar
het gewest nu nog niet de beoogde
verlichting van het ambtelijk appa
raat. „Het gewest geeft nu juist meer
werk dan noodzakelijk zou moeten
zijn." Schipper verwacht dat dit in de
toekomst zal veranderen.
Het geld voor de personeelsuitbrei
ding komt beschikbaar door een ex
tra overheidsbijdrage dankzij de Wet
Voorziening Gehandicapten.
Weer of geen weer, als het aan Texel
Aktief ligt, hoeven vakantievierende
Texelgangers zich geen moment te
vervelen. Zaterdag houden de recrea
tieleiders een sportief evenement dat
zijn weerga niet kent. De gezellige
bijeenkomst vindt plaats op het
sportveld bij de TurkseTem aan de
Bosrandweg bij De Koog. Gasten van
zeven vakantieparken binden de strijd
aan in een volleybaltoernooi. Daarom
heen worden tal van andere activitei
ten op touw gezet ter vermaak van
de bezoekers. Zo is een luchtkussen
of een zeephelling geprepareerd en
kan ieders gezicht naar wens worden
geschminkt. Ook ligt er een mooie
prijs klaar voor degene die de beste
slagzin verzint. Ter opluistering ma
ken echte cheerleaders hun opwach
ting op het feest. Het festijn begint
om 12.00 uur en duurt tot 17.00 uur.
De iepziekte die op Texel gena
deloos heeft toegeslagen, eist
ook in Oudeschild zijn tol. Acht
iepen op het terrein van het Ma
ritiem en Juttersmuseum bleken
ook de ziekte onder de leden te
hebben en moesten het veld rui
men. ,,'t Is gewoon een ramp",
zucht Jan Kuiper, directeur van
de Stichting Texels Museum.
,,Bij de plannen voor de toekom
stige buitenexpositie was spe
ciaal ruimte vrijgelaten voor de
bomen. En nu moest die hele rij
gekapt. Zonde."
Om te voorkomen dat bij elk bouw
plan een artikel 19-procedure moet
worden gevoerd, besloot de gemeen
te een museumbestemming aan het
gehele terrein te geven. De dienst
ruimte en groen van de provincie ziet
het „buitenmuseum" als een kwali
teitsverbetering van het recreatieve
aanbod dat een positieve bijdrage le
vert aan het toeristisch belang op
Texel.
Authentiek
De buitenexpositie zal bestaan uit
een visserhuisje, een loodsmanshuis
je, een kruidenierswinkeltje en een
scheepssmederijtje. Het is de bedoe
ling dat er een rijtje komt waarin be
zoekers een kijkje kunnen nemen. De
huisjes op het museumterrein worden
in 19de eeuwse stijl nagebouwd en
gedeeltelijk opgetrokken uit authen
tiek materiaal. „We hebben in de loop
der jaren veel spullen zoals steentjes
en dakpannen verzameld. Zo hebben
we delen van een huisje dat ooit op
Bargen heeft gestaan", aldus mu
seum directeur Jan Kuiper.
Als de huisjes zijn gerealiseerd, wil
de museumleiding op het opslagter
rein achter de twee wierschuren een
groter gebouw neerzetten. „We we
ten nog niet of dit een replica wordt
van de oude visafslag in Oudeschild
of iets anders."
Woensdag komen de bouwplannen
bij het Maritiem en Juttersmuseum in
de commissie Ruimtelijk en Huis
vestingsbeleid aan de orde.
Maarten Boon aan het hout hakken in plaats van hout jutten. Links op het museumterrein de
zieke Iepen, die nu allemaal zijn geveld. lFot0 Ben Kon<n9)
Vliegangst voel ik al lang niet
meer. Jaarlijks leg ik met plezier
minstens 45.000 kilometer af door
de lucht, wat niet wil zeggen dat
dit altijd gaat zoals het moet. Op
het gebied van dienstregeling, ver
trektijden, reserveringen e.d. gel
den in Indonesië andere
opvattingen dan hier. Vooral in de
afgelegen gebieden staat alles in
het teken van de improvisatie. Je
bent nergens zeker van. Als je
denkt geboekt te hebben en wilt
instappen, kan het gebeuren dat je
weer uit het toestel wordt gehaald
omdat een Hoge Militair vóór
gaat. Toen ik twee jaar geleden
aan boord wilde gaan van een
toestel dat Manado op Noord-
Sulawesi als eindbestemming had,
maar volgens de dienstregeling in
Sorong (waar ik moest zijn) een
tussenstop zou maken, kreeg ik te
horen dat er maar twee passagiers
naar Sorong wilden. Ze vonden
het niet de moeite waard om daar
voor te landen en vlogen daarom
rechtstreeks naar Manado. Dus de
koffers weer uit het toestel en de
volgende dag opnieuw proberen.
Ze begrepen niet dat ik teleur
gesteld was. Ik mocht immers blif
zijn dat ze het vóór de start had
den gezegd, anders had ik nu on-
verrichterzake in Manado gestaan,
achthonderd kilometer te ver.
Meer dan eens heb ik meege
maakt dat bagage verkeerd werd
gelabeld of dat werd vergeten de
bagage aan boord te brengen. Dan
zit je bij aankomst zonder koffer
en moet je maar afwachten wan
neer die weer boven water komt.
Ik heb daarom altijd het hoognodi
ge in mijn handbagage zitten.
In maart j.l. zag ik met eigen ogen
dat op het vliegveld van Biak aan
mijn koffer het label JKT (Jakarta)
werd bevestigd in plaats van UPG
(Ujung Pandang). De koffer was al
op de lopende band door een gat
verdwenen, toen ik er wat van zei.
Ze wilden er niet achteraan om er
een ander label aan te doen, maar
gaven glimlachend het advies om
in Ujung Pandang zelf in het
vrachtruim van het vliegtuig te
klimmen en de koffer eruit te ha
len. Ik denk niet dat je zoiets op
Schiphol hoeft te proberen, maar
in Ujung Pandang was het geen
probleem. Ze lieten me rustig in
de buik van die DC 9 struunen,
totdat ik mijn spullen had en
waardeerden het dat ik het zelf al
lemaal erg leuk opvatte.
Deelnemers aan een door mij ge
organiseerde reis vlogen van Biak
naar Ambon, waar tot algemene
ontzetting bleek dat de koffers
niet waren meegekomen. De vol
gende dag werden ze nagezonden,
maar toen waren die reizigers al
vertrokken naar het naburige ei
landje Saparua, zodat ze dagen
zonder bagage zaten. Dat lijkt vre
selijk maar het viel erg mee, want
de onderbroeken, hemden,
scheerspullen en andere benodigd
heden waren overal voor een krats
te koop. De mensen gebruikten
verder van alles van elkaar, zodat
een grote verbroedering ontstond.
Ze komen nog regelmatig bij el
kaar en dan is dat incident de
meest opgehaalde herinnering,
goed voor een storm van hilariteit.
De luchtvaartmaatschappij Garuda
was tot voor kort berucht om dit
soort incidenten, maar ook om de
vertragingen. Het leek regel dat de
vliegtuigen te laat of helemaal niet
vertrokken, maar er werden ook
regelmatige vluchten gemaakt die
in de dienstregeling helemaal niet
voorkwamen. Tegenwoordig is dat
veel beter en doet Garuda niet on
der voor andere grote maatschap
pijen, althans op de grote
internationale en binnenlandse lij
nen. In de afgelegen pioniersgebie-
den kun je nog steeds van alles
verwachten. De diensten worden
daar uitgevoerd door Garuda's
dochter Merpati. Die onderneming
vliegt onder andere met kleine
tweemotorige Twin Otters. Er is
wel een dienstregeling, maar die
moet je beschouwen als een goed
voornemen, waaraan geen enkele
verplichting is verbonden. Of er
gevlogen wordt hangt af van het
passagiersaanbod en de weers- en
terreinomstandigheden. En van
factoren waarnaar je alleen maar
kunt raden. Denk niet dat je door
het kopen van een kaartje een
plaats kunt reserveren. Waar het
om gaat is dat je naam op de pas
sagierslijst staat en daar moet je
met eigen ogen op letten. Het
aantal passagiers dat ze toelaten
hangt niet af van het aantal stoe
len, maar van het totale gewicht
aan vracht en passagiers. Hoewel
er 16 of 18 plaatsen zijn, nemen
ze niet meer dan 14 blanken mee,
omdat die gemiddeld zwaarder zijn
dan Indonesiërs. In een twijfelge
val heeft het wel eens geholpen
dat ik mijn t-shirt optrok en mijn
magere ribbenkast liet zien.T/dak
berat, (niet zwaar) riep ik dan. De
situatie deed denken aan Niek
Witte van de Jan Plezier, die op
de vraag van een toerist hoeveel
mensen hij kon meenemen, ant
woordde: 20 Hollanders of 16
Duitsers.
De doorslag wordt soms ook ge
geven door het maatschappelijk
gewicht van de passagier, maar
dat moet dan juist hoog zijn. Als
een top officier ergens heen wil,
gaat hij altijd mee. Een willekeuri
ge andere passagier wordt er dan
eenvoudig uitgezet en Indonesiërs
vinden dat volstrekt normaal.
Orang besar kaya (hoge rijke heer)
gaat voor. Als ik zou willen, zou ik
daar ook van kunnen profiteren.
Ze kennen mij inmiddels een beet
je bij Garuda en Merpati als goede
klant, omdat ik hen met mijn
groepsreizen jaarlijks een aardig
stukje omzet bezorg. Uit mijn tic
kets blijkt dat ik agent van een
touroperator ben, bezig met een
survey-reis, die mogelijk interes
sante zakelijke gevolgen zal heb
ben. Ze denken dan dat het
verstandig is om het mij een beet
je naar de zin te maken. Op een
vliegveld krijg ik aan de balie soms
zomaar een hand van een of ande
re chef. Twee keer werd ik bij het
wachten op doorverbinding in het
speciale kamertje voor Vips en
eersteklaspassagiers gezet en
kreeg daar een kopje thee met
een mierzoet gebakje. Dat dit niet
vaker gebeurt, komt ongetwijfeld
door mijn kleding, uitstraling en
bewegingen die allerminst passen
bij een orang besar maar meer bij
de in Indonesië minder gewaar
deerde rugzaktoeristen.
Die veronderstelde status heeft
ook wel eens nadeel: je wordt te
veel verwend en daardoor geïso
leerd van de echt leuke dingen.
Toen ik drie jaar geleden van Biak
naar Manokwari wilde vliegen,
bleek het toestel volgeboekt. Ik
ontdekte dat er naast die volle
Twin Otter ook een Fokker
Friendship met dezelfde bestem
ming op het punt van vertrekken
stond. Daar waren de meeste
stoelen echter uitgesloopt omdat
uitsluitend vracht werd vervoerd.
Ik wilde best tussen die vracht
gaan zitten, maar ik moest hemel
en aarde bewegen voordat ze dat
toelieten. De verantwoordelijke
man was bang dat hij met zijn
chef bonje zou krijgen als hij de
blanke hoge heer als bulkgoed zou
behandelen. Hij zou daardoor malu
worden (in verlegenheid gebracht)
en dat is voor een Javaan heel
erg. Ik moest daarom herhalen dat
ik echt zelf in dat vliegtuig wou
en er kwamen nog twee mensen
als getuigen bij, zodat iedereen ge
dekt was als er later heisa van
zou komen.
Het werd trouwens een onvergete
lijke vlucht. De achterste helft van
het toestel stond vol met motor
fietsen, scooters, dozen levensmid
delen en machineonderdelen. In de
voorste helft waren nog stoelen.
Die waren volgestapeld met geper
foreerde kartonnen dozen waaruit
aanhoudend gepiep klonk, want er
zaten eendagskuikens in. Ik ben
toen maar in een stoei gaan zit
ten, met zo'n stapel piepende do
zen op schoot.
Vliegen met die kleine toestellen is
heel avontuurlijk. Je zit met de pi
loten in één ruimte en dat geeft
leuk contact. Een steward(dess)
ontbreekt. Of er zwemvesten en
andere reddingsmiddelen aan
boord zijn, weet ik niet. Er wordt
in elk geval niets gedemonstreerd
of aangewezen. De piloot kijkt
achterom of iedereen zit en geeft
gas. Of de laatste passagier komt
binnen, trekt de deur achter zich
dicht en roept Berangkati (vertrek
ken maar!) Een ogenblik later vlieg
je laag boven het eindeloze regen
woud, vaak tussen imposante ber
gen, altijd weer schitterend. Soms
slaat de schrik om je hart als die
begroeide bergen zo dicht worden
benaderd, dat je de boomtoppen
voorbij ziet schieten. Onrustig
wordt je ook als bij een vroege
vlucht de lage zon hinderlijk in de
ogen van de piloten schijnt. Ze
plakken dan het raam met kranten
dicht. Slechts een stukje ter groot
te van een hand laten ze open en
daardoor kijken ze af en toe of het
nog steeds goed gaat. Op zulke
momenten voel ik soms heel even
die vliegangst van vroeger. Maar
ik vind nu geruststelling in een
„Schagens" spreekwoord dat de
laatste tijd ook veel op Texel wordt
gebezigd: de besten gaan eerst.
Harry.
