Cjrocn c/jvartsjexeh in het
ieuwbouw Texelse Reede
iet aan zijden draad
Natuur compenseert zelf de
bodemdaling door gaswinning
IVC: uit de lucht gegrepen
Meer kustafslag door boringen
ummer
ich hulp voor
„Russen"?
'gereden
Kip doodgebeten
Nog even aan het
hoofd van Texel
VERDER
IN DIT
9) Weinig wind voor vierde
Texel-surfrace 2
n Hoog IQ bij opening nieuwe
Nioz afdeling
w Burgemeester Schipper:
een overzicht van zeven
vette jaren
Snelle tijden bij tijdrijden
en in jeugd-triathlon
3
Texels Belang bezoekt
Terschellings Belang
Schoon schip rond
omstreden hotel
Wipperploeg helpt
bij lostrekken jacht
éRICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR 10815
DINSDAG 14 SEPTEMBER 1993
652
daties ABN-AMRO nr. 46 99.17 636
nr 36.25.01.742; I.N.G. bank nr. 67.34 60.398
dinsdags en vrijdags
Jnentsprijs f48,50 per half jaar; Los f1,35
f ui
Voor advertenties, abonnementen, etc.
Langeveld en de Rooy B.v„ Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
telefoon 02220-12741 Telefax 02220-14111
Redactie Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon
02220-12741. Geen krant gehad? Bel 02220-12741. Buiten kan
tooruren bel uw bezorger.
Redaktie buiten werktijd Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De
Koog, telefoon 02220-17266.
>rucht dat er een kink in de
zou zijn voor de nieuwbouw
iet gezinsvervangend tehuis De
;e Reede, berust volgens een
dvoerder van het ministerie van
op onjuistheid. „Er wordt al-
nog gesproken over de juiste
waarin het plan moet worden
ten, maar er zijn verder geen
emen", aldus WVC-voorlichter
jrger. Ook Reede-directeur Bert
nan is zich niet bewust van
onheil. „Voor zover ik weet
ivoorbereidingen gewoon
niets aan de hand."
xel doet het indianenverhaal dat
njwbouw door het ministerie
afgeblazen al flink de ronde,
officiële instanties in alle
arden zwijgen over het on-
\3 april 1945 hebben vlieg-
van de RAF Duitse ge-
Isopstellingen in Den Helder
leren te bombarderen om
In re verlenen aan de in
md gekomen Georgiërs op
Aldus meldt het boek
A was het stil" van G. Zwa-
urg, waarin verslag wordt
an van de activiteiten van
eallieerde luchtmachten bo-
Nederland. In Den Helder
fen op genoemde dag bom-
id op de Hoofdgracht
Is' Den Burg), fort Erfprins en
Koninklijk Instituut. Het zou
toging zijn om „deze kust-
aijen, die Texel onder vuur
en", het zwijgen op te leg-
Dit is opmerkelijk omdat tot
ar werd aangenomen dat de
leerden nooit steun hebben
m aan de opstand. Volgens
«J. Bartels, die een diep
te studie heeft gemaakt van
helse Russenoorlog, had dat
aken met een afspraak tus-
Sesllieerden en Duitsers. Als
eillieerden afzagen van luch-
nllen, lieten de Duitsers
Iseldroppings boven honge-
West-Nederland toe. Bartels
toe dat er wel plannen zijn
eest om op Texel tussenbei-
komen met luchtaanvallen
Here acties, maar niemand
Sr dan Prins Bernhard stak
ten stokje voor. Volgens
terecht, omdat de voed-
fppings dan konden door
maar ook omdat het een
9 realistisch plan was (de
te zouden naar Friesland
geëvacueerd!) dat bij uit-
8 veel meer slachtoffers
tbben veroorzaakt dan er
gevallen. Bartels zet
kens bij de betreffende
in het boek van Zwa-
»r9 en is nieuwsgierig naar
Hij denkt dat een mis-
ld in het spel is. Zwanen-
te": „Nee hoor, helemaal
misverstand. Er is wel de-
gepoogd om de Georgiërs
Wi door de kustbatterijen
en Helder te bombarderen.
toe dus niet; de bommen
"en op de Hoofdgracht, Er-
en het Marine-instituut te-
Die afspraak in verband
fevoedseldroppings is van
toum". Zwanenburg ver-
dat de bombardementspo
len reactie is geweest op
desbetreffend verzoek van
toet.
teiurder van een groene auto
*3 °P het parkeerterrein achter
le9en de VW Passat van een
SOosterendse gereden. De
"hkte beschadigd, maar de
™snel weg, zonder zich be
kaken. Eventuele getuigen
^aanrijding worden verzocht
te bellen, telefoon 22188.
Twee maanden geleden werd bekend
gemaakt dat „De Texelse Reede" een
nieuw gebouw krijgt aan de Emma-
laan. Het gaat om een uniek project,
waarbij tevens acht huurwoningen
worden gebouwd voor Texelaars die
nu noodgedwongen aan de overkant
zijn ondergebracht, onder andere in
Noorderhaven. De dagopvang voor
deze mensen zal worden verzorgd
door Het Maartenhuis in De Koog. De
huur van de woningen komt voor re
kening van verzekeringsmaatschappij
Univé. De bedoeling is dat in het na
jaar wordt gestart met de sloop van
de school en dat het Gezinsvervan
gend tehuis kort na volgend jaar zo
mer het nieuwe pand betrekt.
Concentratie?
Hoe het gerucht dat het ministerie
een stokje voor de nieuwbouw zou
willen steken in de wereld is geko
men, is niet bekend. Er schijnt een
brief te bestaan van WVC aan de
Texelse Reede waarin de minister
zich uitlaat over concentratie van ge
handicaptenvoorzieningen Voorlichter
Ad Burger weet daar niets van. „Wij
hebben ook gehoord dat er onrust is
op Texel, maar dat is helemaal niet
nodig. Wat ons betreft gaat de
nieuwbouw gewoon door, we willen
alleen nog even praten over de uit
werking. Er wordt ook gezegd dat er
moeilijkheden zouden zijn over de
aangevraagde hoeveelheid plaatsen
en de toezeggingen van onze
kant, maar ook dat klopt niet."
Niet gerust
Lang niet iedereen is gerust gesteld
door de woorden van de voorlichter.
J. Commijs van de afdeling huis
vesting, wil geen enkele mededeling
doen omdat de zaak té gevoelig ligt.
„De kink is juist ontstaan door eerde
re publiciteit in de krant, vandaar dat
ik nu niets zeg." Wethouder Tine Krij-
nen denkt dat tijdens het bliksembe
zoek van WVC-minister d'Ancona
vandaag meer duidelijkheid zal wor
den gegeven over de houding van het
ministerie in deze zaak.
Een bullterriër van een bewoonster
van het Mienterglop in De Koog heeft
bij de buren een scharrelkip doodge
beten. Omdat gevreesd werd met
een pitbullterriër te maken te hebben,
werd de politie ingeschakeld. De ei
genaresse van het dier vergoedde de
schade en beloofde beter op haar
hond te passen.
Dt KJ7IM
Bodemdaling in de Waddenzee, die ontstaat door gasboringen,
wordt grotendeels opgeheven door de natuur zelf. Deze weten
schappelijke conclusie lijkt de weg vrij te maken voor de olie
maatschappijen. Maar er zijn ook argumenten tégen het
toestaan van gaswinning in het kwetsbare natuurgebied. Wat te
denken van de horizonvervuiling en de veiligheidsaspecten. Naar
aanleiding van een vorige week gehouden wetenschappelijke dis
cussiedag vertelt bioloog Han Lindeboom erover.
o 'x
o
Voor burgemeester Ton Schipper zit
het er bijna op. Vanavond leidt hij
voor de laatste keer de raadsvergade
ring, morgenavond luidt het gem een -
tepersoneel hem uit en donderdag
neemt Schipper afscheid van de be
volking. Tijdens één van zijn laatste
publieke optredens, zacer jg bij de
start van de Texel-race, stond Schip
per letterlijk aan het hoofd van het
eiland. Het was getekend op een
bord voor het platform, vanwaar de
burgemeester de surfers toesprak.
Zowel over de surfronde als het af
scheid van Schipper valt elders in de
ze krant veel méér te lezen.
IFoto Gerard Timmerman)
Wel of niet boren naar gas in de
Waddenzee. Dat is momenteel een
heet hangijzer omdat de Tweede Ka
mer vóór het eind van het jaar hier
een beslissing over moet nemen.
Zo'n tien jaar geleden is een zoge
naamd „moratorium" afgesproken
tussen de oliemaatschappijen en de
regering, wat inhoudt dat niet wordt
geboord in de Waddenzee. Deze over
eenkomst loopt op 1 januari 1994 af
en de maatschappijen willen geen
verlenging.
Evenwicht
Er zit een grote gasbel onder de
Waddenzee. „In Noord Nederland zit
ten grote hoeveelheden gas en dat
strekt zich ook uit onder de Wadden
zee. Even voor de goede orde: er
wórdt al gas gewonnen uit de Wad
denzee, onder andere bij de Zuidwal
en Ameland. Dus we praten over ex
tra boringen", vertelt Lindeboom.
Gaswinning betekent bodemdaling.
Extra gaswinning betekent méér bo
demdaling. Dit varieert van milimeters
tot enkele centimeters per jaar. „Net
zoveel als wat op het ogenblik ge
beurt door die andere boringen."
Maar de natuur herstelt dit verstoor
de evenwicht door zand van elders
aan te voeren. „De Waddenzee is
een bijzonder dynamisch systeem,
dat al behoorlijk hevig door de mens
is beïnvloed. Denk maar aan de Af
sluitdijk of het afsluiten van de Lau-
werszee. Maar er ontstaat steeds een
Han Lindeboom
IFoto Tessa de Graatf)
nieuw evenwicht", aldus Lindeboom.
„Soms ontstaat een vraag naar zand
en dan treden transporten op die dat
aanvullen. Zandplaten verleggen zich,
evenals geulen. Bij de eb en
vloedstromingen gaan gigantische
hoeveelheden zand heen en weer.
Straks elf boortorens in het Waddengebied
(Foto Archief TC)
Veel meer dan nodig is om de daling
op te vangen."
Eilanden
Hoewel de natuur dus zelf voor een
oplossing zorgt, spelen er nog twee
andere problemen. Er gaat namelijk
enige tijd overheen, voordat de bo
demdaling is gecompenseerd door op
natuurlijke wijze toegestroomd zand.
„Als je het gas er in veertig jaar uit
haalt, kan het wel honderd jaar duren
voor het systeem weer in evenwicht
is." Daarnaast hebben deskundigen
van Rijkswaterstaat ontdekt dat de
natuur het meeste zand van de eilan
den afhaalt. „Dus door het boren,
verdwijnen wij steeds verder in de
zee", aldus de Nioz-bioloog.
Tempo
Als nieuwe boorconcessies worden
verleend, gaat de bodemdaling dus
dubbel zo snel. Kan de natuur dat bij
houden? „Ja", zegt Lindeboom.
„Mits de gaswinning geleidelijk
plaatsvindt. En daarom valt er iets
voor te zeggen om nu toestemming
te verlenen. Kijk, laten we realistisch
wezen: het gas gaat eruit. Vroeger of
later, maar we hebben het nodig, dus
er wordt geboord. Als het tijdstip van
boren wordt uitgesteld, bestaat de
kans dat in de toekomst in een ver
hoogd tempo de hele bel wordt leeg
gehaald. En dan is het de vraag of
de effecten wel zo snel kunnen wor
den opgevangen door de natuur."
Suppletie
Om te voorkomen dat door de bo
demdaling de kustafslag op de Wad
deneilanden dramatische vormen
aanneemt, zal zand moeten worden
gesuppleerd. Dat zand moet van bui
tenaf, dus vanaf de Noordzee, wor
den aangevoerd. Hier zit een
kostenplaatje aan. „Rijkswaterstaat
denkt hierbij aan een tientje per kuub
zand. We praten over 45 miljoen
kuub zand dat nodig, is om de bo
demdaling op te vangen, dus reken
maar uit." Het zand kan zowel op de
kust worden aangebracht als in het
water. „Mits het binnen die cirkel is
waarin het zand heen en weer
fietst."
De Waddenvereniging heeft er tijdens
Lees verder pagina 3
De fractie- en bestuursleden van
Texels Belang zijn in het week
end van 25 en 26 september te
gast bij het gelijkgezinde Plaat
selijk Belang Terschelling. In
„een informatief gesprek waar
we wat van hopen te leren"
worden de mogelijkheden van
een „gezamenlijk optreden naar
de rijksoverheid" onderzocht, al
dus fractievoorzitter Gerbrand
Poster.
Het onderhoud wordt nuttig
geacht, omdat op Terschelling
gelijksoortige vraagstukken aan
de orde zijn als op Texel. De
landbouw en visserij worden ge
confronteerd met dezelfde regel
geving van de overheid, in d&^
zomer kampen de beide eilartUèn
met problemen aangaande <Je
openbare orde en in allebei de
gemeentes worden de grenzen
aan het toerisme afgetast.
Poster: „Op Terschelling hebben
ze ook een soort Tien voor
Texel."
Wethouder Tine Krijnen behoort
ook tot de Texels-
Belangdelegatie. In het college
van Terschelling zetelt ook een
wethouder van de lokale belan
genpartij.
Vorige week zijn van de bouwplaats
van het omstreden hotel bij de Nika-
del in De Koog diverse hulpmaterialen
verwijderd. Dat riep bij voorbijgangers
de veronderstelling op dat de bouw
definitief is afgelast. Desgevraagd
vernamen we dat die conclusie on
juist is. De initiatiefnemers hopen
nog steeds dat de Raad van State de
bouwstop zal opheffen. De aannemer
had het bekistingsmateriaal e.d. ech
ter elders nodig en heeft het daarom
weggehaald.
Een jacht uit Knollendam met vijf
Duitse opvarenden raakte zondag
avond tijdens snel verslechterende
weersomstandigheden vast op een
zandbank bij de wierbalg, ter hoogte
van Den Oever. De Texelse wipper-
ploeg rukte om 22.00 uur uit en was
met De Zalm als eerste ter plaatse
en probeerde het schip vlot te trek
ken. Dat lukte niet. De tros werd
overgebracht naar de inmiddels gear
riveerde Zeeleeuw, die het jacht wel
van de bank af kreeg en op sleep
touw nam naar Den Helder. De Texe
laars waren om 02.00 uur terug op
het eiland.
I.M. ADVERTENTIE
Deze week de 2e serie
WAARDEBONNEN uit het boekje
Zie voor meer aanbiedingen onze
advertentie op pagina 4