'lan Jansen krijgt zowel
fistemming als gegniffel
\erard Bakker: opticien
iet vooruitziende blik
„Wadden komen overal
binnen in Den Haag"
blitiek verdeeld over Waddengewest:
Wat ik zeggen wou...
TEXELSE y CoURANT vrijdag a oktober 1993
risen bedolven
der reacties
Texel bij Friesland:
dat nooit!
Bneven van iciers Buiten verarilwi»_.rdclijkltekl van Je ft^Wnc
De Waddeneilanden hebben goede
mogelijkheden om hun problema
tiek bij de ministeries in Den Haag
onder aandacht te brengen. Dat
zegt Jim Ie Roux, secretaris van
het Overleg Orgaan Waddeneilan
den (OOW). ,,We komen overal
binnen in Den Haag. Vooral als het
gaat om belangrijke zaken en als
de eilanden dezelfde belangen
hebben."
Het OOW is opgericht naar aanlei
ding van de gemeentelijke herinde
ling van de Waddenzee, medio
jaren tachtig. Het kennisniveau op
de afzonderlijke eilanden inzake het
Waddengebied was niet zo groot,
zodat een bundeling van kennis ge
wenst was. Ruimtelijke ordening en
milieubeleid vormden de zwaarte
punten. Het secretariaat werd ge
vestigd in het Texelse
gemeentehuis, onder hoede van
chef ruimtelijke ordening Le Roux.
De vijf eilandburgemeesters vor
men samen het dagelijks bestuur
van het OOW. Zij vergaderen vier
tot zes keer per jaar. Ook een amb
telijke werkgroep komt eens per
twee of drie maanden bijeen.
Tweemaal per jaar ontmoeten alle
colleges van b en w elkaar op een
van de eilanden. Op de agenda
staan inmiddels diverse onderwer
pen waarmee Texel, Vlieland, Ter
schelling, Ameland en
Schiermonnikoog te maken hebben,
zoals recreatie, tweede woningen,
vervoer en stijgende kosten. Over
deze thema's wordt informeel van
gedachten gewisseld, zoals dat
heet.
Het OOW vervult een adviserende
rol; het bestuur kan geen besluiten
nemen voor de eilanden.
Actie
De gemeenten op het vasteland die
aan de Waddenzee grenzen, heb
ben zich verenigd in de Vereniging
van Waddenzeegemeenten. Met
het OOW vormen ze samen een fe
deratie, die in belangrijke kwesties
actie richting rijk kan ondernemen.
Overigens is de rijksoverheid verte
genwoordigd in het Coördinatie
College Waddenzee, waarin o.a. het
OOW zitting heeft. Of het OOW
een grotere rol zou moeten spelen,
laat Le Roux in het midden. Dat is
volgens hem een zaak van de poli
tiek.
Een nieuw te vormen Waddenge
west lijkt hem problematisch. „De
infrastructuur van Texel is op
Noordholland gericht, die van de
andere eilanden op Friesland. Dat
lijkt me niet te overbruggen."
Troetelkindje
Desgevraagd zegt Le Roux dat de
Texelse afdeling ruimtelijke ordening
'uitermate goede contacten' heeft
met het provinciehuis in Haarlem.
„We hoeven maar een kik te geven
en dan staan ze al voor ons klaar.
Ze komen meteen zelf hierheen als
het nodig is. Ambtelijk zit het dus
wel snor, maar bestuurlijk worden
er wel eens harde noten gekraakt,
bijvoorbeeld over de relatienota.
Maar dat verschil in visie zal er ook
met Friesland zijn, want het gaat
om uitvoering van rijksbeleid. Al
moet ik er aan toevoegen dat
Noordholland daar soms wel erg
stringent mee omgaat."
Volgens Le Roux is Texel voor de
provincie Noordholland 'het troetel
kindje'. „En dat heeft z'n positieve
en negatieve kanten."
Hans Roeper: ...grapje van Gelein...
als gemeenten met elkaar in een ge
west gaat zitten, kijk je wat je voor
elkaar kunt betekenen. Behalve de
veertarieven en planologisch beleid
zie ik geen overeenkomsten met de
andere Waddeneilanden. Op Vlieland
doe ik geen boodschappen en ik ga
er niet naar het ziekenhuis. Wat dat
betreft leven we allemaal op een
eiland. Het is beter om onze stem in
Noordholland te laten gelden."
Warm maken
Haaks hierop staat de mening van
Gerbrand Poster. „Het gewest komt
me de neus uit. Niet voor niets heb
ik eerder al eens gevraagd naar de
kosten van eventuele uittreding door
de gemeente Texel."
De voorman van Texels Belang is ge
charmeerd van een Waddengewest.
Vorig weekend kwam dat al ter spra
ke tijdens het werkbezoek van Texels
Belang aan een zusterpartij op Ter
schelling. „Het heeft geen zin om er
over te twisten wie het eerst op het
idee kwam, maar we zijn er al een
hele tijd mee bezig. Alleen is onze
benadering anders. Wij proberen lie
ver eerst de lokale eilandpartijen
warm te maken, zodat het plan voor
een Waddengewest door de bevol
king wordt gedragen."
Over de praktische bezwaren zegt
Poster: „We blijven gewoon met de
ambulance naar Den Helder gaan.
Natuurlijk zal vooral het onderlinge
vervoer en communicatie een strui
kelblok zijn, maar de overeenkomsten
zijn ook groot. Realisering zal niet
eenvoudig zijn, maar het is leuk om
het te onderzoeken."
Tegendruk
Poster heeft een medestander in oud
partijgenoot Jan van Asselt, die sinds
1990 onafhankelijk in de gemeente
raad zit. „Samen met de andere ei
landen in een gewest heeft
voordelige kanten", zegt hij. Van As
selt gelooft niet dat het ongunstig
uitpakt voor de landbouw, zoals de
VVD veronderstelt. „Op Terschelling
vechten de boeren net als op Texel.
Bovendien ligt het landschaps- en na
tuurbeleid niet meer zo scherp.
Steeds meer boeren gaan een be
heersovereenkomst aan."
In elk geval vindt Van Asselt het een
signaal richting Noordholland, dat
voor de nodige tegendruk kan zor
gen. „De houding van gewest en pro
vincie wordt belastend. Het is
vervelend altijd maar weer begrip
voor onze eilandsituatie te vragen."
Gebonden
De VVD is bevreesd dat een Wad
dengewest verkeerd zal uitpakken
voor de landbouw. Erna Eelman-van
der Kooi: „De structuur van de ande
re eilanden is anders. Bijna alles is
natuurgrond, er is weinig landbouw.
Schiermonnikoog is geloof ik al natio
naal park. Bovendien vind ik een
Waddengewest onpraktisch, geogra
fisch gezien. De samenwerking met
Noordholland gaat al heel ver; gas,
water en licht komen er vandaan.
Economisch zijn we helemaal aan
Noordholland gebonden. Het zou een
slechte zaak zijn om deze band te
verbreken."
De aanstaande wethouder vindt dat
het OOW de belangen van de Wad
deneilanden goed genoeg behartigt:
„Daar wordt door de overheid duide
lijk naar geluisterd."
Jansens opinie dat 'Haarlem' wel erg
veel naar de Randstad kijkt, deelt ze.
„Maar toch weet Texel altijd de aan
dacht te trekken, al is het soms de
vraag of de provinciebestuurders echt
begrijpen wat hier speelt."
Utopie
Peter Bakker (Groen Links) vindt het
Noordhollands beleid geen bedreiging
voor Texel. „Haarlem heeft behoorlijk
veel aandacht voor Texel. Tekenend is
dat Van Kemenade al zes of zeven
keer op Texel is geweest in zijn eer
ste jaar als Commissaris der Konin
gin."
Alle afdelingen van Groen Links in
Noordholland-noord praatten vorige
week over het functioneren van het
gewest. „We zitten met de regiovor
ming in de maag, omdat heel
bestuurlijk Nederland overhoop wordt
gehaald. In ons gewest wonen
slechts 155.000 mensen, een klein
aantal om een vuist mee te maken
Bakker heeft net als Jansen ge
voelsmatig meer binding met de
Waddeneilanden dan met Noordkop-
gemeenten als Zijpe en Schagen.
„Maar bij dat gevoel stopt het. Prak
tisch is een Waddengewest nogal
utopisch. De eilanden liggen dan wel
naast elkaar, maar er zijn nauwelijks
onderlinge verbindingen. Voor Texel
ligt Den Helder dichterbij dan Vlie
land."
opzienbarende voorstel van Gelein Jansen om Texel onder te
igen in een gewest met de Friese waddeneilanden is door
collega-raadsleden verschillend ontvangen. De reacties lopen
en van sympathie tot totale afwijzing en zelfs hilariteit. De
isten vinden wel dat de eilanden nog beter kunnen samen-
ken, maar loskoppeling van Noordholland levert te grote
itische problemen op.
rondje langs de fractievoorzitters
Texels Belang en Lijst Van
It de anti-stemming jegens de
incie Noordholland en het ge-
Kop van Noordholland delen.
[VD voorziet dat natuurbescher-
in een toekomstig Waddenge-
zwaarder zal wegen dan
rische belangen. Groen Links
het Waddengevoel, maar
,t de praktische uitvoering een
Ook het CDA, Jansens ex-
ziet tal van bezwaren. De
ie waardering heeft de PvdA,
et plan absoluut niet serieus
Ens het CDA reageert Ate
tra nuchter op de plotselinge
wijziging van Gelein Jansen, die
idag gelijk met de bekendmaking
ijn Waddengewest-plan uit de
CDA-fractie stapte. Inmiddels is
Rienstra aangewezen als nieuwe frac
tievoorzitter. „Bij de burgemeester
installatie, afgelopen vrijdag, wist ik
nog van niks", zegt Rienstra. „Wel
maakte Gelein de laatste weken een
ongeïnteresseerde indruk. Toen hij in
juli bekendmaakte na de komende
verkiezingen niet meer op de CDA-
lijst te willen staan, hebben we ge
probeerd hem te overtuigen om de
resterende tijd lid van de fractie te
blijven. Hij stemde toe, maar kennelijk
toch niet voor 100 procent. Nee, we
zijn nu niet kwaad op hem, we kun
nen nog steeds goed met elkaar op
schieten. Wel vinden we het jammer,
dat hij het zo heeft gedaan."
Voor een reactie op Jansens nieuwe
koers vindt Rienstra het nog te
vroeg. „Of mij het plan als geboren
Fries aanspreekt? Tja, maar ik sta
ook met twee benen op de grond...."
Uitkleding
Als afgevaardigde van de gemeente
raad in het gewest Kop van Noord
holland heeft Rienstra wel een
mening over het groeiende invloed
van het gewest, dat door Jansen als
bedreigend wordt ervaren.
„Het loopt nu beter tussen de deel
nemende gemeenten en het gewest.
Zo overleggen de wethouders nu
apart over zaken die hun beleidster
rein aangaan, voordat die onderwer
pen in de gewestraad aan de orde
komen. We mogen ook niet vergeten
dat het gewest ook goede dingen
heeft geregeld, zoals de gezamenlijke
alarmcentrale. De komende tijd moe
ten we er attent op zijn hoe het ge
west zich ontwikkelt; dat hoeft niet
per se slecht te zijn."
Gerard Bakker, omringd door vrouw, twee dochters en een winkelmeisje: ...ik heb niets te ver-
(Foto Tessa de Greoftl
De Koog. Ik heb er geen tijd voor om
dat erbij te nemen. Trouwens, die
lenzenboel heeft mij nooit zo aan
gesproken."
Bakker helpt zelf actief bij het uitzoe
ken van een nieuw montuur. Hij haalt
zijn vrouw en dochters erbij en even
tueel ander winkelpersoneel opdat de
klant maar met de leukste bril naar
huis gaat. „Ik heb echt een uit
gesproken mening. Ik vind iets mooi
of niet. Als iemand beslist een mon
tuur wil dat vreselijk staat, dan wil ik
dat niet verkopen. Ik laat iemand niet
voor gek lopen."
Onder de plak?
In de winkel wordt Bakker bijgestaan
door zijn vrouw Roelie en zijn doch
ters. Daarnaast is er nog een winkel
meisje. „Maar die hoort ook zo'n
beetje tot de familie", aldus Roelie
Bakker. „Ja, ik zit vreselijk onder de
plak met al die vrouwen om me
heen. Ik heb niets te vertellen",
schertst Gerard Bakker. „Zonder gek
heid, ik laat me graag door hen lei
den. En als we echt ergens over van
mening verschillen, praten we het
uit."
De dochters hebben geen plannen
vader op te volgen. „Ik ga nog wel
een paar jaartjes door hoor. Maar
voor daarna moeten we op zoek naar
een geschikte opvolger. Kijk, je kunt
er wel één of andere ballentent van
maken, maar ik wil dat niet. Het be
drijf moet in dezelfde traditie worden
voortgezet, met goede serviceverle
ning en tijd voor iedere klant."
Tessa de Graaff
Noordholland wil op 20 okto-
ïi uitzending wijden aan Gelein
iis plan voor een Waddenge-
lanaf 11.45 uur zal in schouw-
De Kampagne in Den Helder
scussie plaatsvinden met
Hollandse en Friese gasten. De-
ik gaf het Texelse raadslid al
Kte toelichting via Radio
wlland. Ook de Friese media
belangstelling. Radio Fryslan
i Jansen in de uitzending en er
men stukken in de Harlinger
iten het Fries Dagblad. „De
w dagen ben ik bedolven on-
teacties", aldus Jansen. „Op
erk word ik voortdurend ge-
at eigenlijk een ramp is.
I van Vlieland bood aan om
ele actie te sponsoren en
enkele contactpersonen. Ook
op Texel boden mensen spontaan aan
hand- en spandiensten te verrichten."
Hij kreeg ook tips, zoals het feit dat
de autobelasting in Noordholland ho
ger is dan in Friesland. „Zo krijg ik
steeds meer bouwstenen aangereikt.
Het leeft. Leuk dat de mensen nu
over politiek willen praten."
Jansen hoorde louter positieve gelui
den. Hij is zich ervan bewust dat me
nigeen de kat uit de boom kijkt en
het maar een wild plan vindt. „Tja,
zoveel plannen komen in eerste in
stantie zo over. Voor de bouw van
het raadhuis is een hele serie karak
teristieke huisjes aan de Groeneplaats
gesloopt. Dat was toch ook wild. Ik
hoop dat de mensen zich ervan be
wust zijn dat over een jaar of drie,
vier de klok niet meer terug te draai
en valt. Dan heeft het gewest ons
helemaal in de greep. Het gaat erom
dat we nu de verdwijning van allerlei
taken van het eiland een halt toeroe
pen."
■Jjnsens plan maakte vele tongen los.
Ate Rienstra: nieuwe fractievoorzitter.
Wel beschouwt Rienstra de voorge
nomen samenvoeging van drie ge
westen tot een regio
Noordholland-noord als ongunstig.
„Dat leidt tot de uitkleding van ge-
meentetaken. Dat vind ik een slechte
zaak, omdat de gemeente veel dich
terbij de burger staat en weet wat er
leeft." Toch lijkt het hem het beste
dat Texel z'n aandacht blijft richten
op de Noordkop. „Uit verkeersoog-
punt is dit eiland met Noordholland
verbonden, dus dat is logisch. Daar
naast kunnen we proberen het OOW
(Overleg Orgaan Waddeneilanden) te
verbreden of uit te diepen, zodat de
gezamenlijke eilandbelangen beter
kunnen worden behartigd."
Grapje
Via zijn werk als medewerker van het
gewest Kop van Noordholland is
Hans Roeper (PvdA) net als Rienstra
goed op de hoogte van de ontwikke
ling van dit intergemeentelijke samen
werkingsverband. Hij vindt de kritiek
overdreven. „Inderdaad is het aantal
taken toegenomen, bijvoorbeeld
woonbehoefteverdeling, milieu en vol
wasseneneducatie. Het gewest
neemt de gemeenten echter pas
werk uit handen als de gemeenten
daar zelf om vragen", aldus Roeper.
Om Jansens plannen lacht hij mee
warig. „Ik denk dat het een grapje
van hem is om de aandacht van de
problemen binnen het CDA af te lei
den", zegt Roeper cynisch. „Als je
sk-kant van het bedrijf heeft
ijd meer getrokken. Hij neemt
tijd voor zijn klanten en ad-
te uitgebreid. ,,lk laat nie-
«oor gek lopen. Mensen gaan
de deur uit met een idioot
r" Gerard Bakker, in de
'd „de goudsmid", werd be-
week 65 jaar. Maar aan
denkt hij nog niet. „Welnee,
alle dagen met plezier aan
wilde ik zeeman worden",
Gerard Bakker. „Maar als je
droeg kon dat vroeger niet."
ftich te zeggen dat hij geen
dt dat hij in zijn huidige vak
dtgekomen. „Vlak na de oor-
'er trouwens niet zoveel
Vuurtoren
diers- en optiekbedrijf van fa
tter bestaat 75 jaar. In 1914
k vader van Gerard Bakker
tt „Als matroos op de vuur-
larvoor was hij als horloge-
"dienst bij een juwelier in
®tt. Maar tijdens zijn periode
kreeg hij steeds klokken toe-
°m te repareren. Dat deed
wacht", vertelt Bakker.
Texel geen horlogemakers-
en omdat vader Bakker
aan een schone uit
d, besloot hij zich op het
eiland te vestigen.
Gerard en zijn broer rolden min of
meer vanzelf in de zaak. „Niet dat
mijn ouders me ertoe dwongen hoor.
Mijn broer zat in de werkplaats en ik
ging grossiers af. Na de oorlog was
er niet veel materiaal, dus ik probeer
de overal artikelen los te peuteren
voor in de winkel."
Zorgvuldig
Bakker deed eerst een opleiding uur
werkmaken, maar zijn hart ging al
snel uit naar het optiek. „Mijn vader
was echt een vakman op reparatiege-
bied, dus dat werk moest bijzonder
zorgvuldig gebeuren. Het kwam voor
dat je een hele dag zat te prutsen
voor 72,50. Ik dacht: als dat mijn
voorland is...." In 1951 slaagde Bak
ker voor een schriftelijke opleiding
voor opticien. „De praktijkcursussen
deed ik in Leiden. Tegenwoordig is
dat allemaal veel beter geregeld. Wij
moesten heel veel zelf uitvinden."
Toch is Bakker blij dat hij eerst een
opleiding als horlogemaker heeft ge
daan. „Je leert heel precies werken
en dat komt bij de optiek ook weer
van pas. Maar ik heb ergens toch
een vooruitziende blik gehad dat ik
voor optiek koos, want tegenwoordig
wordt aan horloges nauwelijks meer
iets gerepareerd. Het is een wegwer
partikel geworden. Ik vind het wel
jammer dat het nu allemaal massa
productie is. Vooral als je dan af en
toe zo'n prachtig oud mechanisch
uurwerkje onder ogen krijgt, gewoon
weg een plaatje is dat."
Modernisering
Door het assortiment van de winkel
voortdurend aan te passen aan de
eisen van de tijd, heeft Bakker altijd
goed het hoofd boven water kunnen
houden. „Ik ben een groot voorstan
der van modernisering. Goed erbij
blijven, dat spreekt me aan. Ook op
optiek-gebied uiteraard. We gaan
straks weer naar een grote beurs in
Parijs, waar de hele wereld is verte
genwoordigd. Daar heb je het
nieuwste van het nieuwste."
Opticien zijn is een dankbaar vak,
vindt Bakker. „Je ziet mensen opk
nappen met een leuk nieuw mon
tuur. En daarnaast is het heerlijk om
weer goed te kunnen zien met een
nieuwe bril. Mensen reageren dan
ook heel dankbaar. Dat mis je ais je
de hele dag horloges en klokken zit
te repareren. Dan krijg je alleen het
commentaar dat men het duur
vindt I"
Contactlenzen
Contactlenzen houdt Bakker zich niet
mee bezig. „Dat doet mijn broer in
Vermoedelijk heeft Gelein Jansen,
toch bekend staand als iemand met
opmerkelijk veel Texels/historisch ge
voel, Oosterend Present dit jaar ge
mist. Dat had hij kunnen meemaken
hoe de vermetele Friezen die samen-
heulden met de Spaanse overheer
sers, door de dappere Oosterenders
na een bloedige en heldhaftige strijd
in de pan werden gehakt. Dat ge
beurde eind zestiende eeuw, na de
inval om het vredeslievende Texel te
onderwerpen en bij Friesland in te lij
ven. Het is voor Gelein te wensen
dat de geschiedenis zich niet her
haalt. Zeer waarschijnlijk dat hij de
volgende Oosterend Present dan niet
overleeft! Jook Nauta,
Zevenhuizen.
