Wat ik zeggen wou...
)int Jan en Gollards samen
laar woonzorgvoorziening?
'lan voor toekomst ouderenzorg
Maaskaarten" met vogels
it winterse taferelen
Angst aanpraten?
Waar is dit?
Handen af van de
Hors, heer Gabor
TEXELSE p COURANT
Statige zwanen van Frits Jan Maas op een dubbele grote kaart.
Monica Maas met hun collectie ..Maaskaarten
„Als wonen en zorg wordt losgekop
peld, zal dat extra lasten voor oude
ren met zich meebrengen. Dat kan
dan onder andere weer worden opge
vangen met huursubsidies, maar daar
is men het landelijk nog niet over
eens."
De plannen voor twee woonzorgvoor
zieningen op het eiland worden bij de
provincie gepresenteerd als oplossing
voor de bezuinigings- en reductie
plannen. Hoewel de dreigende slui
ting van Sint Jan is afgewend, houdt
de provincie nog steeds vast aan een
vermindering met vijftien plaatsen.
„Ondanks ons alternatieve plan die
nen we ook een bezwaar in tegen de
reductie. We hebben namelijk de hui
dige hoeveelheid kamers hard nodig.
Minder kan echt met."
De bewoners en het personeel van
de twee verzorgingstehuizen zijn deze
week ingelicht over de plannen. Uit
de reacties van de bewoners bleek
dat niet iedereen behoefte heeft aan
grotere woonruimte. „Een uitgebreide
inventarisatie van de wensen zal ze
ker nog volgen", aldus de direc
teuren.
Een bijdrage van de Werkgroep Land-
schapszorg Texel aan de discussie
over De Hors lijkt ons op dit moment
gewenst. Graag willen wij met goede
argumenten verduidelijken waarom
wij géén probleem zien in het van
toepassing verklaren van de Natuur
beschermingswet op de Hors. Het
belangsrijkste argument dat de actie
voerders aanvoeren om daar tegen te
zijn, lijkt als we de krantenartikelen
goed lezen te zijn dat „het onmoge
lijk zou worden de hele Hors voor pu
bliek af te sluiten".
Een andere Hoornder (Horszei)
schrijft eerst in zijn kolom dat rege
ren vooruit zien is en dat bestuurders
voortdurend achter de feiten aan lo
pen. Dan praat je ineens over het ne
men van verregaande maatregelen
die niet nodig zijn en begint ook hij
weer over het afsluiten en toegang
beperken. Bovendien denkt hij dat
zo'n aanwijzing negatief zou kunnen
werken en dan verklaart hij zich, er
dus zonder echte concrete redenen,
tenslotte toch tegen! Een derde argu
ment is de angst van hondenbezitters
dat hun huisdier met meer los mag
lopen. Naar betrekking tot de argu
mentatie dat er misschien wel stuk
ken worden afgesloten, vragen we
ons af waar die angst vandaan komt.
Hoeveel gebieden waarvoor de Na
tuurbeschermingswet van kracht
werd, zijn daardoor werkelijk geheel
ontoegankelijk geworden?
Is het niet iedereen opgevallen dat de
overheden de laatste jaren voortdu
rend verklaren dat het geen zin heeft
natuurgebieden „zomaar" af te slui
ten, dat de mensen juist kennis moe
ten kunnen nemen van die gebieden
en er moeten kunnen genieten? Dat
men er van alles aan doet om recrea
tie, die in het terrein past, zoveel mo
gelijk toe te laten? Bij Staatsbos
beheer is het in het beheer zelfs uit
drukkelijk zo geformuleerd. Ook de
provincie is die mening toegedaan
(lees mening Van Kemenade op de
waddendag vorige maand in het
NIOZ). Tegen het (tijdelijk) afsluiten
van een klein gebiedje waar zeldzame
of kwetsbare broedvogels hun nesten
maken (die door het drukke strandbe-
zoek elders op Texel verdwenen zijn,
maar daar vroeger ook voorkwamen)
zal toch niemand bezwaren hebben?
Overigens gebeurt dat al een paar
jaar en daar hebben we nooit iemand
tegen horen protesteren. Bovendien
kan de Hors door de eigenaar of ge
bruiker, als er zwaarwegende argu
menten zijn, ook zonder de
natuurbeschermingswet, volledig
worden afgesloten. Nog niet eens zo
heel lang geleden gebeurde dat bij
voorbeeld t.b.v. militaire oefeningen.
Argumenteren met: „We moeten er
tegen zijn, want het zou wel kunnen
dat", zonder dat er duidelijke aanwij
zingen zijn dat het ook inderdaad ge
beurt, is wel heel suggestief. Het op
die manier winnen van sympathisan
ten komt ons niet geheel eerlijk over.
Als we allemaal eens zouden weten
wat er onder de huidige wetgeving,
op allerlei gebied, wel met eens zou
kunnen gebeuren!
Honden lijken altijd wel een heet
hangijzer te zijn. Een beschouwing
over de vraag of de overheid ver
plicht is (natuur)gebieden te reserve
ren waar we dieren die we voor ons
plezier hebbenm kunnen laten ravot
ten, gaan we hier niet houden. Dui
delijk is in ieder geval dat loslopende
of liever vrij rondstruinende honden
heel veel in de natuur kunnen versto
ren. Eén hond doet soms meer scha
de dan tien mensen, zeker in de
broedtijd. Als er op de Hors een ver
bod komt, dan is dat uiteraard alleen
om excessen te Voorkomen, We mo
gen toch verwachten dat een hon
denbezitter, iemand die dus van
dieren houdt, er wel voor waakt dat
zijn dier broedvogels, jonge dieren of
rustende of slapende vogels (of an
dere dieren) verstoort? Hoeveel men
sen hebben overigens gemerkt hoe
Deze oude foto toont een klein huisje
op Texel. Dick Lemstra wil graag we-
streng de regels in het hele duinge
bied zijn (van 1 april tot 1 september
aanlijnplicht!)? Hoeveel mensen heb
ben aan den lijve ondervonden (dus
een bekeuring gehad) dat het overal,
dus ook in het bos (volgens de
Jachtwet) verboden is een hond
speurend, dus met de neus aan de
grond, snuffelend, buiten het pad te
laten lopen? Hoeveel Texelaars heb
ben geprotesteerd tegen de aanlijn
plicht op de bewaakte stranddelen?
Nee, zolang de Hors geen „honden-
uitlaatpark" wordt, hoeven we echt
niet zoveel te vrezen.
De Hors is nog rustig, eigenlijk alleen
leuk voor de echte liefhebber. De na
tuur heeft er nog vrij spel en de be
zoeker waant zich er ook vrij.
Waarom dan toch de Nauurbescher-
mingswet? Horszei zei het al: „rege
ren is vooruit zien." Dat geldt zeker
voor het natuur- en milieubeheer, le
dereen weet en ziet dat dat bij mi
lieubeheer veel te weinig is gedaan.
Daarom is de Nederlandse regering
(of wij met zijn allen) bezig met een
„inhaalprogramma."
De natuurbeschermingswet is niet
uitgevonden door al dan niet fanatie
ke natuurbeschermers. Het is een
breed gedragen regeringsbeslissing.
Kwetsbare, waardevolle gebieden, on
geacht de eigendomssituatie, moeten
onder die wet worden gebracht. De
Minister van Landbouw, Natuurbe
heer en Visserij heeft enkele jaren ge
leden nadat er weinig met dit
instrument was gewerkt en na aan
dringen vanuit de Kamer besloten dat
meer en versneld gebieden onder die
wet moesten worden gebracht (niet
„sluipenderwijs" zoals de Texelse we
thouder van RO opmerkte, maar net
zo (on)duidelijk als elke beslissing).
Deze wet geeft straks aan die gebie
den extra bescherming. Ons land is
klein en vol en er zijn veel actieve
mensen, die allerlei (nieuwe) activitei
ten willen aanpakken. Als hobby of
als werk.
Als er straks naar plekken voor der
gelijke activiteiten gezocht gaat wor
den, is daarvoor in ieder geval géén
plaats in gebieden die onder de Na-
Een groot aantal Texelaars is ernstig
verontrust over uw voornemen om
belangrijke gebieden op en rond Texel
onder de werking van de Natuurbe
schermingswet te brengen. Het gaat
hier niet alleen om delen van de
Waddenzee, maar ook om delen van
de Noordzee en zelfs delen van het
eiland zelf. Ronduit frustrerend is het
dat al deze zaken kunnen gebeuren
zonder overleg met de burger. Laat
staan dat de burger daar enige in
vloed op kan uitoefenen.
Op dit moment vragen wij uw bijzon
dere aandacht voor de Hors van
Texel. U wilt deze plaat -een
strandvlakte- aanwijzen als staatsna-
tuurmonument.
Wij Texelaars ontkennen de waarden
van de Hors niet. Maar aanwijzing op
grond van de Natuurbeschermings
wet staat in geen enkele verhouding
tot deze waarden. De strandvlakte
loopt met regelmaat onder water.
Het is dus geen geschikt fourageer-
gebied. Er liggen ook geen zeehon
den. Voor ons is de Hors onze
achtertuin. Daar kunnen wij op zon
dagmiddag wandelen, spullen langs
de vloedlijn zoeken, schelpen rapen,
geen last hebben van de grote hoe
veelheid toeristen en genieten van de
wijdse zee, het duin en het strand-
landschap.
De bewoners klagen al over reeds af
gesloten delen door Staatsbosbeheer
en Natuurmonumenten. Zij begrijpen
uw maatregelen niet, ook al omdat
massaal is opgetreden tegen de vor
ming van Texel als landschapspark.
Door nu enorm veei hectaren onder
de Natuurbeschermingswet te bren-
ten waar het staat of heeft gestaan.
Inlichtingen kunnen worden doorge
beld naar 13076.
tuurbeschermingswet vallen. Natuur
lijk wordt wél meteen gekeken naar
gebieden die geen beschermde sta
tus hebben. Wat kunnen dan bedrei
gingen zijn? We denken dan aan
vormen van „zware" recreatie, om
het zo maar te noemen zoals para
chute springen, (motor)cross- of
racebanen, golfbanen, modelvliegtuig
terreinen, terreinen voor „reuzevlie
gers", dagcampings, paardesport-
terreinen etc. maar ook aan andere
zaken zoals militair oefenterrein, loca
tie voor (proef)boringen, windmolen
parken, opslagterreinen e.d. Natuurlijk
hebben deze bedreigingen niet alle
maal betrekking op de Hors (of de
Noorderhaaks), maar er blijven ge
noeg potentiële gevaren over. De sta
tus Natuurmonument biedt bij
voorbaat bescherming tegen deze za
ken. Die wet is echt niet uitgevonden
om in de aangewezen gebieden de
„terreingerichte" recreatie uit te ban
nen, hoogtens om die bij uitwassen
te reguleren!
De gemeente Texel geeft het gebied
„slechts" de bestemming „strand".
De bestemming „duin" ter betere be
scherming van de natuurwaarden
(gevraagd door WLT) wordt gewei
gerd en niet nodig bevonden. Maar
regeren is vooruitzien, weet u wel.
Laten we dat op Texel nu ook eens
doen. Waarom die argwaan, die
angst? Angst is een slechet raadge
ver. Waarom die oppositie van de ge
meente tegen wat van de overkant
komt? Omdat we het zelf wel kun
nen en het zelf wel regelen? Hebben
we op het eiland daar de visie (en
het geld!) voor en kunnen en willen
de eigen bestuurderen het wel in een
wat breder verband bekijken? Was
Texel nog wel zo'n aantrekkelijk (na-
tuur)eiland als niet die overkantse
„hogere" overheid (SBB) de duinen in
de eerste helft van deze eeuw als
natuurgebied is gaan beschermen?
En als die „ietwat merkwaardige he
ren vogeltjeskijkers" uit het begin
van deze eeuw via organisaties als
Natuurmonumenten en Vogelbescher
ming niet natuurgebieden hadden ge
kocht en ingesteld?
Tenslotte: ook voor ons geldt „Han
den af van de Hors". Maar het beste
instrument om dat te bereiken en de
huidige situatie tot in lengte van ja
ren te laten voortbestaan is juist het
gebied zo snel mogelijk onder de Na
tuurbeschermingswet te laten vallen.
Werkgroep Landschapszorg
gen, hanteert u het zwaarst mogelij
ke middel tegen de wens van de
bevolking in. Ook de gemeente Texel
is tegen plaatsing van bedoelde ge
bieden onder de Natuurbescher
mingswet.
Treffend is ook dat Defensie doorgaat
met schiet- en landingsoefeningen.
De gemeente Texel kan de gebieden
zelf goed beheren en heeft hiervoor
voldoende middelen, zoals de Ge
meentelijke Verordening Waddenzee
en de Algemene Politie Verordening.
De Natuurbeschermingswet kan op
dit punt best antiek worden ge
noemd: niet democratisch en niet
van deze tijd.
Degenen die de Hors en andere ge
bieden af en toe bezoeken, ontzien
de aanwezige natuur. Door onbegrip
over uw werkwijze en harde maatre
gelen vrezen wij massale burgerlijke
ongehoorzaamheid. Ook vrezen wij
dat u de Texelse Hors, op financiële
gronden, snel in een artikel T7-gebied
zult omzetten. De beschermingsamb
tenaren zijn om deze reden sterk in
aantal gedaald en met weinig kosten
is zo'n groot gebied af te zetten.
De Vereniging van Wadvaarders
biedt u aan om op de Noorderhaaks
de rust te bewaren, voorlichting te
geven aan bezoekers en tellingen te
houden over scheepsgedragingen en
vogelsoorten. Tevens willen zij de
zandvlakte schoonhouden.
Wij verzoeken u met klem de aanwij
zing van de Hors als staatsnatuurmo-
nument niet door te laten gaan.
Tevens verzoeken wij u voor u
besluit tot aanwijzing van andere ge
bieden, zoals de Razende Bol en de
Hanenplas, eerst eens met de Texelse
bevolking van gedachten te wisselen.
Jan Slikker
Jo-an van Vijfeijken,
Den Hoorn.
Brieven van lezersBuiten verantwoordelijkheid van de redactie
VRIJDAG 29 OKTOBER 1993
let is een plan en niemand hoeft zijn kamer uit." Hans Bakker
Lia van Orden, directeuren van de verzorgingstehuizen Sint
u en Gollards zijn er duidelijk over. De twee Texelse ouderen-
przieningen hebben een overeenkomst getekend om tot meer
nenwerking te komen. Daarnaast worden gezamenlijk ideeën
gewerkt voor een andere, betere vorm van ouderenzorg in de
jkomst.
jestaat al samenwerking tussen
rwee eilandelijke zorginstellingen,
begeleiding van leerlingen, het
jtschappelijk werk, het uitwisse
van vakatures en de activiteiten-
sleiding zijn hier voorbeelden van.
jfmen wil meer. Hans Bakker:
via natuurlijk verloop", aldus Bakker,
die aangeeft dat momenteel ook al
zeer kritisch wordt gekeken naar de
noodzaak van het aantrekken van
nieuwe mensen als er vakatures ont
staan. „We moeten wel, aangezien
we steeds minder geld krijgen."
i denken aan een gezamenlijke ci-
le en technische dienst, keuken en
jltijdvoorziening en misschien ook
cop."
yhaaste besluiten worden niet ge
nen. „De haalbaarheid van deze
enwerkingsvoorstellen moet eerst
pbreid worden onderzocht. We
nen op 1 januari 1996 pas een
nitief besluit. Maar als het „ja" is,
uwe het ook vanaf die datum in-
ren", aldus Kees Boer, lokatiema-
(er van de Gollards. De directies
en toe dat het samenvoegen van
«ten en taken personele conse-
nties kan hebben. „Maar we wil-
met dat er ontslagen vallen. Als
et worden ingekrompen, moet dat
Toekomst
Naast het zo efficiënt mogelijk orga
niseren van de twee tehuizen zijn er
ook plannen voor verandering. Dit in
navolging van de ideeën die in de po
litiek zijn gelanceerd. „In de toekomst
zullen verzorgingstehuizen zoals we
ze nu kennen langzaam maar zeker
verdwijnen. Maar dat gaat geleidelijk,
dus niemand wordt uit zijn of haar
kamer gezet", legt Lia van Orden uit.
De Gollards heeft momenteel 90 be
woners en Sint Jan 48. De leiding
van de tehuizen denkt aan twee- en
driekamerappartementen in de twee
gebouwen, waar ouderen zelfstandig
kunnen wonen. Dat kost ruimte.
Daarom zullen ook aanleunwoningen
moeten worden gerealiseerd in de
omgeving van de tehuizen, bijvoor
beeld bij Jan Dirksoord en de voor
malige landbouwschool. Op de
laatste lokatie wordt binnenkort al
gebouwd.
Zorg op maat
„De ouderen blijven dus zelfstandig
wonen en wij bieden ze een pakket
zorg, waaruit ze zelf kunnen kiezen.
Nu krijgen ze in een tehuis een „all-in
zorgpakket", waar sommigen maar
voor een deel gebruik van maken",
aldus Kees Boer. Over het
zorgpakket-nieuwe stijl, waarvoor ook
ouderen van buiten de tehuizen in
aanmerking zullen komen, wordt
overleg gevoerd met de andere in
stanties op het eiland die een bijdra
ge leveren aan de thuiszorg. „De
huidige vorm van verzorgingstehuizen
wordt dan losgelaten. Maar het Ver
pleeghuis blijft uiteraard en het kabi
net heeft zelfs plannen om voor deze
tak meer geld beschikbaar te stellen.
Of dat ook effecten heeft voor het
Texelse Verpleeghuis is nog niet te
zeggen", aldus de Gollardsmanager.
Prijskaartje
Uiteraard hangt er aan de zorg op
maat een prijskaartje. Hans Bakker:
Wilde zwanen
Jan Maas is vogelschilder van
p en woont en werkt in Am-
im. Zijn bijdrage aan de „Maas-
in" bestaat uit zes aquarellen
J| zwaar zijn aangezet. De orgi-
van de kaarten zijn te zien bij
'e Texel in Den Burg. De wilde
en in ochtendlicht en een vlucht
den zijn indrukwekkend mooi.
dubbele kaarten- in groot
t- zijn evenals de andere kaar-
snder tekst. Van iets kleiner for-
zijn een drietal andere
'aarten in winterse sfeer. De
zijn natuurgetrouw, maar met
Sheel eigen compositie bepa-
ïoor een wetenschappelijk
werk ik met een fotografische
speelde al jaren door hun hoofd:
sigen collectie winterwenskaar-
uitbrengen. Illustratrice Monica
■sen haar broer Frits-Jan presen-
den woensdag hun 21 fraaie
isskaarten". Vanaf vandaag lig-
n in de winkel.
zijn overwegend dubbele kaarten
envelop en een vijftal ansicht-
len. „De tijd was rijp om de zaak
zelf in handen te nemen", zegt
i Brugge, de echtgenoot van Mo-
Maas. „Het is een experiment,
lopig proberen we de markt in
d-Holland te bestrijken."
ica Maas geniet landelijke be-
tieid met haar werk. Tenminste
lig boeken illustreerde ze met
naast de Libelle en Bobo. Overal
ie haar zo typisch ontwapenen-
ajl tegen. Geboortekaartjes,
ikaarten en een aantal jaren in
ollectie van de jaarlijkse
irpostzegel-acties. „Vooral door
«derzegel-kaarten werden mil-
m kaarten verkocht. Heel leuk,
we gaan het nu wat zakelijker
akken."
nauwkeurigheid", zegt Frits-Jan. „De
schilderijen die gebruikt zijn voor de
kaarten zijn veel vrijer van opzet."
Bijzonder is de Witflankdolfijn die uit
het water opspringt. Een kaart die je
elk jaargetijde kunt versturen. „Als
klein jongetje tekende Frits-Jan de
vreselijkste krokodillen", lacht Monica
Maas. „Mijn zusje Irene staat nu al te
popelen om bij de volgende „Maas
kaarten collectie" ook mee te doen."
De artistieke Maassen vertellen op
een allerminst zweverige manier over
hun werk. Met Texelse nuchterheid
wordt de collectie uitgespreid op de
keukentafel en met enthousiasme be
keken. „Het is heerlijk dat Henk de
zakelijke kant regelt", vertelt Monica.
„Ik krijg zoveel opdrachten dat ik
soms tijd te kort kom. Een boek il
lustreren betekent dat je de tekst
goed moet opnemen. Een enkele keer
vind ik een manuscript niet leuk. Dat
stuur ik dan gewoon terug."
Een grote vouwkaart met dansende
kinderen om een kerstboom zal waar
schijnlijk de komende feestdagen vele
huiskamers sieren. De inspiratie voor
deze kaart is de kerstboom op de
Groeneplaats, waar de kleuterklas
van de Thijsseschool jaarlijks een
dansje omheen maakt. Eigentijds, uit
bundig en kleurig met de vrolijke
snuitjes van Texelse kleuters, maar
absoluut niet „zoet".
Ook bijzonder zijn de wintertaferelen
van Monica Maas. Een eenzame
schaatser op een sloot in de Hemmer
doet denken aan een reclamespotje
over een schaatskampioen. Heel mooi
is een Texels winterlandschap met
een zachtgouden pen getekend. Een
buurmeisje „Maartje" bouwt de won
derlijkste hutten. Monica Maas putte
daaruit de inspiratie voor de kaart
„de hut" waarop véél is te zien.
In nauwe samenwerking met drukke
rij Brüggeman kwam de collectie tot
stand. Een fraaie folder geeft een
goed beeld van de kaarten en alle
drukkers en boekhandelaren in
Noord-Holland worden benaderd.
(Foto Horry do GraatI
