Maar de boerenstand blijft bestaan"
Vleester Laan legt zich neer
jij de sloop van „zijn" school
TI
SX
E]
LSI
SCO
URA]
NT
Advertenties
Redaktie
62600
62620
Japanners keuren horsen van
Texels haringspan TX 33/TX 37
TEXELSE couRANT
Herinneringen aan
de Landbouwschool
BEZORGERS TEXELSE COURANT
VRIJDAG 19 NOVEMBER 1993
Meester" C. P. Laan: Vroeger was het allemaal vrij primitief.
slopershamer maakt korte met
met de Landbouwschool.
■ester Laan (81) blijft er lakoniek
der. „Drie jaar geleden was het
■I tragischer, de laatste diploma's
eden uitgereikt en was het defini-
afgelopen." Ze hebben vlak na
oorlog véél te veel land- en tuin-
uwscholen gebouwd, vindt de
ester. Hij stond 46 jaar voor de
s waarvan 31 jaar op Texel als
ofd van de Landbouwschool.
melis Pieter Laan verveelt zich al-
ninst. Hij is actiet-als secretaris
de ANBO en bezoekt veelvuldig
ieren en kleinkinderen die allen
de overkant wonen. „Ik probeer
in verjaardag over te slaan."
huls aan de Bernardlaan wordt
izoomd door hortensia's. De tuin
gt veel aandacht van de bewoner,
ijn vrouw en ik hebben dit huis
nen ontworpen." Mevrouw Laan
irleed vorig jaar en langzaam be-
het alleen zijn te wennen. „De
voor mijn vrouw nam me zo in
lag dat de problemen rond de
dbouwschool op de achtergrond
ten. Ik heb me al lang bij de slui-
neergelegd. De opkomst en de
rgang van het land- en tuinbou-
iderwijs, in de laatste periode
ht ik vaak bij mezelf: „het is een
der dat we nog bestaan."
Meewerken
onderwijs heeft nog wel z'n aan-
lit, hoewel hij in 1977 met pen-
n ging. „Vroeger was het
maal vrij primitief, leerlingen kon-
bij wijze van spreken in één jaar
diploma halen. De kinderen werk-
thuis op de boerderij. In '46 kre-
de leerlingen van de eerste klas
dagen les. De tweede, derde en
Ie klassers kregen maar één dag
n de week. Vanaf een jaar of 13
st er volop worden meegewerkt
e bedrijven."
Zieke kippen
neest uiteenlopende praktijkge-
e onderwerpen kwamen aan bod
opleidingen van toen. „Een
oveeles bijvoorbeeld werd aan-
uwelijk gegeven. De betreffende
iracht deed een rondje langs de
iboeren en zocht wat pluimvee
«aar iets aan mankeerde. De zie-
ippen werden bekeken en er
duidelijk uitgelegd wat er aan
len viel."
grarische sector heeft nog
is de voorliefde van Laan. Hoe
het ook anders. Als oudste boe
ion uit Middelie was hij bestemd
ader op te volgen op de boerde-
let als in de film „Fanfare" pun-
mijn vader met een bootje vol
in van het ene weiland naar het
De leergierige zoon mocht
eren en behaalde na de HBS in
erend, binnen tien maanden een
wijs-akte. „Een soort spoedcur-
xaarvoor je staatsexamen moest
Ik greep m'n kans en in 1930
ik als 19-jarige voor de klas."
Kanonnen
bopsgezinde onderwijzer ging
'egenzin in dienst. Hij weigerde
ertuigmg een officiersopleiding,
oldij van een gewoon soldaat in
obilisatie was slechts f2,- per
„Ik had al zeven jaar verkering
besloten te trouwen." Me-
'i Laan gaf handwerklessen en
inde ook f2,- per week. Een ge-
te soldaat ontving een iets ho-
fcomen. Het waren zorgelijke
tijden, de mobilisatie, het uitbreken
van de oorlog. „Wij stonden in stel
ling in Zuid-Holland en onze verdedi
gingsuitrusting bestond uit een paar
kanonnen uit 1860 die prompt niet
afgingen. Een schot lossen uit de ou
derwetse wapens was tijdrovend. Je
moest ze met zéér veel moeite los
rukken uit de holsters en het inbren
gen van een patroon kostte enorm
veel tijd. De vijand had daarentegen
moderne wapens." In de oorlogsjaren
raakte Laan al snel terug voor de
klas. Hij kwam in het Landbouwon
derwijs terecht. „Mijn vrouw verricht
te wonderen in die moeilijke jaren. Ze
maakte uit oude gordijnen de prach
tigste kleren voor de kinderen."
Meteen na de oorlog belandde het
gezin Laan op Texel. Met drie kinde
ren werd een huis betrokken in de
Kogerstraat. „Het was een ambtswo
ning en onze buurman was het hoofd
van de Mulo. Dat ging toen zo, we
werden netjes naast elkaar gezet."
Meester Laan blikt met plezier terug
op de werkzame jaren.
Zorgwekkend
De toekomst van de agrarische sec
tor ziet hij niet al te somber in, hoe
wel er tal van zaken zijn die hij
zorgwekkend vindt. „De boerenstand
zal altijd blijven bestaan. De land
bouw is het fundament van de maat
schappij. Het is jammer dat de
subsidies zo bepalend zijn. De GATT
onderhandelingen gaan in feite uit
sluitend over de subsidies. Na de oor
log moest er zo snel mogelijk een
goed én vooral goedkoop voedselpak
ket zijn. Het produktie peil moest
omhoog. Naar mijn mening moet je
niet meer produceren dan 99%. Zo
dra dat 101 wordt is het fout!"
Volgens meester Laan komen de
strijdbare boeren er wel uit. Een
beetje water bij de wijn, een beetje
kunstmest bij de mest.
Theoretisch
Na enige aarzeling wil hij z'n mening
over de huidige samenleving wel ge
ven en belanden we automatisch
weer bij de jeugd. „Kijk, veranderin
gen zullen er altijd blijven en ik zie de
toekomst voor de jonge generatie
wel positief. Het baart mij zorgen dat
er straks zo weinig vakmensen over
blijven. De kracht van het beroepson
derwijs was het véle oefenen van
een bepaald vak. Tegenwoordig krij
gen ze 15 vakken en dat lijkt
wel mooi, maar ik vind het allemaal
te theoretisch. Straks zijn er ontzet
tend veel ouderen die verzorgd moe
ten worden. Ik vraag me af of het
zorgende aspect niet te veel ver
dwijnt in deze samenleving. Elke jon
gere zou in plaats van de dienstplicht
een „DIENjaar"moeten vervullen. Het
idee is met nieuw, maar ik pleit er
nog steeds voor."
Wil de Leeuw
LI Ml 11)1 - Schipper Maarten l)cij\cr \.m de 1 .t.t volgt met belangstelling tic \crrich-
lingcn Min cU .Li [in use keurmeesters, die vorige week rijdag de aangevoerde er se Imrsma-
kreel vnnr l'Zsl' mei een kritisch nng hekeken. Drijver vund de sis er [irintn uitzien, maar
vulpens hem hield het enthousiasme hi j de Japanners niet user. Het 'l evels s|>un TX 3.VTX
.17 had in de nacht san donderdag op vrijdag niet ser uil de kust z'n geluk hcprocld up de
hnrsmukrccl. nel als osei igens de liaringspanncrs TX 2/T.X .IX. de SI. 7/SI. -(5 en de <)l) 6/
X. t.ehrck aan haring dreel de sjrnnnen Int deze alternatieve sisserij. Wat de horsma
kreel njvhrcngt hangt san hel oordeel san de Japanners al'. Is de sis niet geschikt voor de
Jo|)nnsc markt, dan gaat ze naar andere, minder lucraties e markten.
en U» lom» van m Lanaoouwscnooi. unKs nangt aan He muur nog half schoolbord. Momenteel gaan in
rowel de Landbouwschool als de vroegere Huishoudschool tegen de vlakte. lFoto r.3.,, ri
„Gebrek aan haring dreef de spannen
tot deze alternatieve visserij..." Deze
zinssnede uit een recent exemplaar
van 'Visserijnieuws' klinkt alarme
rend, maar volgens Kees Drijver van
de TX33 is er geen sprake van groot
nieuws.
„Dat was twintig, dertig jaar geleden
ook al het geval in de periode van
eind september tot begin oktober. De
ene haringsoort schiet kuit in een
noordelijk gedeelte van de Noordzee,
de andere in het Kanaal. Het duurt
dan een weekje voor er weer haring
is. We hebben de Noordzee helemaal
in de rondte gevaren, maar er was
geen harinkie te vinden. Toen hebben
we een etmaal lang op horsmakreel
gevist."
De horsmakreelvangst is een inciden
teel maar lucratief alternatief, licht
Drijver toe. De Japanners kopen de
vissoort de laatste jaren massaal op,
waarbij ze erg kritisch zijn ten aan
zien van de kwaliteit. Maar èls die
goed is, betalen ze er ook grif voor:
„Een kist van 40 kilo brengt onge
veer f30,- op. Voor haring is dat
716,-. Het mooie is dat we vroeger
de horsmakreel weer overboord zet
ten, omdat die niks opbracht", aldus
Drijver.
Na afloop van het interview besloot
meester Laan maar eens een kijkje te
nemen bij de sloop van „zijn" Land
bouwschool. De aanblik van het half
afgebroken gebouw greep hem toch
wel aan. Thuisgekomen vatte hij alle
emoties samen in het volgende
gedicht:
Niets is zo constant
als de verandering
Aan 't begin van deze eeuw was 't
begeren
De boeren iets voor hun werk bij te
leren
Zodat ze wisten waarmee men bezig
was
Bij het oogsten van graan en 't maai
en van gras
De dorpsschoolmeesters leerden boe
renzonen
's Avonds zaten ze daar met rode
konen
Na een lange werkdag gebeurde het
dan wel
Dat bij sommigen de slaap kwam al
te snel
Daarom ging men over een dag
school bomen
Om tot betere resultaten te komen
Reeds in negentienzes vroeg Texel dit
aan
't Duurde tot achtentwintig om van
start te gaan
Dit had spoedig de waardering van
de mensen
Maar het schoolgebouw viel nog te
wensen
Crisis en oorlog hielden nieuwbouw
tegen
Doch in de jaren vijftig vond men
wegen
Er kwam een nieuwe school en ook
uitbreiding
Meer leerkrachten traden toe naast
de leiding
Alles ging dus naar wens in deze op-
bouwtijd
Het leerlingental groeide, men was
verblijd
De jaren zeventig brachten groter be
drijven
Maar minder leerlingen die op school
verblijven
En in tweeënzeventig was men zó
gedaald
Dat slechts met fusie overleving
werd gehaald
Daardoor ging het landbouwonder
wijs toch door
Zelfs maakte men een opleving mee
ervoor
Het was nu van het beroepsonder
wijs een deel
Dat betekende voor de school al heel
veel
Toen kwamen weer problemen in de
bedrijven
Superheffing enz. voelde men aan
den lijve
Dat kostte vele leerlingen, kort en
goed
Men verloor er voor het vak de goe
de moed
Het aantal werd te laag om voort te
gaan
Voor afdeling landbouw kwam slui
ting eraan
Door fusie van al het voortgezet on
derwijs
Gaf men later zelfs het schoolge
bouw prijs
De gebouwen worden er nu dus
gesloopt
En blijven niet zoals altijd werd
gehoopt
Voor onderricht voor boer en burger
bestaan
Ze zijn onder de slopershamer
gegaan
Dit gaat de oprichters zeer aan het
hart
Doch laat ons niet verzinken in bitte
re smart
Niets is zo constant als verandering
Maar aan de grond heeft de boer
verankering
Landbouw blijft het fundament van
de maatschappij
En de boeren zijn de nijvere werkers
daarbij
Wat ook gebeurt, hoe 't ooit in de
wereld zal gaan
Boeren zullen er altijd blijven bestaan.
C.P. Laan
IM ADVERTENTIE
X
Naam
Peter van Heerwaarden
Henk van Heerwaarden
Martijn Beers
Barry v.d. Veen
Alexander Elias
Kees van Es
Marike Janssen
Stefan Huisman
Paula Vrijdag
Mevrouw Barhorst
Piet Zijm
Mevrouw A. Mulder
Jolanda Leijen
Jitse Betsema
Susan Kooiman
Petra Hin
Peter Broekman
Martijn Barendregt
Olaf Boon
Susan Boon
Petra Kooiman
Mw. v.d. Vis-Dijker
Mw. S. Koopman-Grit
Reina Bos
Ria Leyen
Mw. Brouwer
Marija Gerlsma
Ricardo de Graaf
Christien Veeger
J. Flier
Erwin Goënga
Ruben van der Zee
Daniëlle van Leersum
Erik Hooyschuur
Route
Den Burg A
Den Burg B.
Den Burg C.
Den Burg D.
Den Burg E
Den Burg F.
De Zes, Bg. Houtstr., Houtwg., Witte
Kruisln., Kogerwg./ Kogerstr. 1-57/2-74
Jan Reystr.
De Mars (oudste deel)/Spinbaan
De Mars v.a. Buytengors, Sluyscoog, Verlaet
Kofbaeck, Duykerdam, Middelton
Oudeschild, Schilderweg 249-296
Den Hoorn
De Koog, Bosrandweg t/m 227 en Pontweg
234 en 236
De Cocksdorp
Oosterend
De Waal
Zuid-Eierland en Nieuwlanderweg
Midden-Eierland, Hoofdw., Slufterw
Oorspr.w., Stengw., Limietw.
Eierland, Postw., Oorsprongw., Hollandsew.,
Hoofdw. (ged.)
Vuurtoren/Krimweg
Het Noorden
Oosterenderweg, Ongeren, Meijertebos,
(Waalen)burgerdijk
Oost
Spangerw., Marsw., Kadijksw Haller-
weg 20, Veenselangweg
Hogeberg, Reijer Keijserstr, Hallerweg 51/55
Schilderw. 160-222, Wezenland, Zuidhaffel 49
't Horntje, Pontweg 1-68, Waterw. LenR
Zuidhaffel
Westerw., Driehuizen, Keesomln. 45, Pont
weg 91-95, Akenbuurt, Hemmerkooi
Rozendijk, Smitsweg
Gerritslanderdijkje, Grensweg,
Pontweg 98-110
Californiëweg, Pijpersdijk, Pontweg 123-224,
Ruigendijk, Mienterglop, Bosrandw. v.a. 516
Kogerweg
De Kaai
Hoornderw., Hemmerw., Emmaln.33, De Grie
Slufterweg/Zanddijk
Telefoon
12573
12038
14301
12531
10022
14030
10131
14478
10443
12763
19223
17956
16344
18235
13956
17908
16362
11231
16225
18307
18332
18635
18869
13621
62600
12836
14001
14216
12229
14607
15365
18915
19653
11653
Den Burg A:Sint Jan, Gollards/Samen Eén, Beatrixlaan 1-143 oneven en 2-58 even. Binnenburg,
Burgwal, P v. Cuyckstraat, Duinreep, Elemert, Gasthuisstraat 1-31, Golfslag, Gravenstraat, Groe-
neplaats, Hogerstraat, Ada van Hollandstraat. Hollewal. Kantoorstraat, Keesomlaan 9-39; Mo
lenstraat. Molendwarsstraat, Noordwester, Parkstraat, Schilderend 6 en 10, Schoorwal,
Stenenplaats, Vaargeul, Vismarkt, Vloedlijn, Vogelenzang, Warmoesstraat, Weststraat, We
verstraat, Pater Witteplein, Zeebries, Zwaanstraat
Den Burg B Achterom, Bernardlaan 50- ...even en 63-121 oneven, Binsbergenstraat, Brou
werstraat, Drijverstraat, Marelstraat, Starkenburgh. Thijsselaan, Waalderstraat 45-86, Wilhelmina-
laan 7 - oneven en 50-120 even, Wilsterstraat
Den Burg C: Beatrixlaan 145-. oneven en 60-. even; W. van Beierenstraat, Boogerd, Jan Dirks-
zoord, Gasthuisstraat 33-76, Jonkerstraat. Kogerstraat 59-.... oneven en 76-.... even, lijnbaan.
Den Burg D: Wilhelmmalaan, Julianastraat, Burdetstraat, Mr. Kraaistr., Bernhardlaan 1-61 oneven
en 2-48 even, Tjakkerstr., Lieuwstr.
Den Burg E: Bernhardlaan 123- oneven, Mancoweg, Schoonoordsingel, Waalderstraat 2-48
even en 1-43 oneven, Wagenmakerstraat.
Den Burg F: Emmalaan 1-44, Haffelderweg, Keesomlaan 1-7; Schilderend 1-143 oneven en
20-146 even. Slingerweg 21-27
X -
