„Gabor heeft ons een
rotstreek geflikt"
VAN
HORS
KORTTexels
Forse kritiek op „protestbijeenkomst" Hors
car moon
Tesselschade-tentoonstelling
TEXELSE^ COURANT
VVV-promotie
Keerzijde-onderzoek
definitief van de baan
De Waal draagt niet
bij aan Sommeltjes
Na 15 januari is het Hors-dood?
Ziekenvervoer
I ALARM
ALS ELKE SECONDE TELT
'os Engelvaart wil
schorsing besluit
Bezwaar tegen
Hors-aanwijzing
-
VRIJDAG 17 DECEMBER 1993
VERVOLG VAN PAGINA 1
!e boodschap was duidelijk: oppas-
sn met beperkende bepalingen. Lo-
iesverstrekkers die met conflictstof
lorden geconfronteerd worden door
VVV graag wegwijs gemaakt bij
et bewandelen van juridische we-
Rust en ruimte
loofd promotie Henk Groenen eta-
erde cijfers en andere gegevens
*er 1993. Ondanks de natte zomer
eeft Texel goed gedraaid, al tekent
labilisatie zich af. Elkweervoorzienin-
en zoals zwemparadijs Calluna heb-
en hun nut bewezen. Groenen zette
aarbij elkaar bevestigende cijfers van
•so, Ecomare, VVV-boekingen, ver
fden drukwerken etc. naast elkaar
presenteerde ook andere interes
ante gegevens. De toeristische
estedingen op Texel belopen f170
ioen. Dat is meer dan landbouw
visserij tesamen. De gemiddelde
esteding per dag per toerist is f46,-
ilders aan de kust f32,-). Het zijn
ooral de huishoudens met kinderen
aarvan Texel het moet hebben. De-
sector is met 58% op Texel over-
grtegenwoordigd. De gemiddelde
erblijfsduur op Texel is met 9,1 da-
en langer dan waar ook elders in
et land. Bij de promotie houdt de
VV rekening met deze feiten, maar
int ook de (veranderde) wensen van
e consument. Texel komt met zijn
atuur, ruimte en rust in hoge mate
an die wensen tegemoet.
Buitenlanders
og meer dan de Nederlandse is
jar de Duitse en Belgische toerist
ivoelig voor, zo bleek uit wat naar
aren werd gebracht door Sierd Hid-
nk (directeur van de Duitse vesti
ng van het NBT in Keulen) en
EAO-studente Annette Kossen.
Brstgenoemde maakte duidelijk wat
moet gebeuren om de stroom
Duitsers naar Texel op peil te houden
en Annette Kossen deed verslag van
haar onderzoek, waaruit bleek hoe de
Belgen moeten worden gewonnen
voor Texel, waar wordt bewezen dat
natuur en toerisme kunnen samen
gaan. Voor beide categorieën buiten
landers geldt dat ze niet alleen
worden getrokken door de natuur
maar ook de makkelijke bereikbaar
heid en de variatie aan voorzieningen.
Meer over de VVV promotieplannen
in de volgende krant.
B en W hebben besloten definitief af
te zien van het zg. keerzijde-
onderzoek, bedoeld om vast te stel
len hoe de Texelse burgerij denkt
over de toeristische ontwikkelingen.
Belangrijkste argument om het
f10.000,- kostende onderzoek te
schrappen, is dat Teso reeds een der
gelijk onderzoek houdt. Over het
voorstel van de vereniging Tien voor
Texel om volgend jaar een soort refe
rendum te houden onder de Texe
laars, is nog geen beslissing
genomen.
De bewoners van De Waal willen niet
meebetalen aan het beeld van de
Sommeltjes. Het kunstwerk kost zo'n
f19.000,-.
Op aandringen van de gemeente
vroeg de dorpscommissie de inwo
ners om een bijdrage, maar kreeg
overal nul op het rekest. Het college
van b en w is hier ontstemd over en
zal het onderwerp aan de orde stel
len in het overleg dat op 1 februari
wordt gevoerd met de dorpscom
missie.
Zouteland. De Raad van State
heeft de gemeente laten weten dat
tegen het bestemmingsplan Zoute
land een kroonberoep is ingesteld. De
gemeente gaat een brief terugsturen
met het verzoek deze zaak met
spoed te behandelen.
Schoolplein. Voor de aanleg van
het schoolplein bil de nieuwbouw
van basisschool De Bruinvis in Oude-
schild, zal de raad worden gevraagd
ƒ50.000,- beschikbaar te stellen.
Omdat de school middenin het dorp
ligt, heeft het plein ook buiten de
schooltijden een functie voor de
dorpsjeugd. De dorpscommissie en
schoolleiding zullen worden betrok
ken bij het ontwerp.
Containers. De gemeente gaat
voor ƒ40.000,- afvalontamers aan
schaffen. Deze dienen voor uitbrei
ding van het huidige bestand en
worden gebruikt op recreatieterreinen
en bij bedrijven.
Tot 15 januari is in de hal van het Maritiem en Jutters Museum een klei
ne expositie te bezichtigen over Maria Tesselschade. Deze dochter van
scheepseigenaar en dichter Roemer Visser is vernoemd naar een
scheepsramp die zich 400 jaar geleden voor de kust van Texel voltrok.
Ter nagedachtenis worden komend jaar verschillende herdenkingsevene
menten gehouden, waaronder een speciale dag in Amsterdam voor men
sen die de naam „Tessel" dragen.
Op de foto toont museumconservator W.P. van der Vis een schoen die
door de duikers van WVC is gehaald uit een scheepswrak uit de zestien
de eeuw. Aan de wand hangen afbeeldingen van Maria Tesselschade en
haar vader en verklarende teksten. Over de ramp zelf is slechts weinig
bekend. (Foto Tessa de Graaft)
VERVOLG VAN PAGINA 1
of dat straks nog mogelijk is. Ik
wacht af met welke samenwerkings
voorstellen ze nu komen".
Grof
Ook Jannie van de Wetering van Taxi
12000 is slecht te spreken over de
beslissing van Univé. „Op dit mo
ment voeren wij op Texel 70% van
het zittend ziekenvervoer uit. Het is
dus erg belangrijk en we verwachten
dan ook dat het wegvallen daarvan
gevolgen heeft voor de werkgelegen
heid die wij bieden". Taxi 12000 be
schikt over acht auto's (waaronder
aangepast materieel voor gehandi
capten) en heeft naast zes meewer
kende familieleden drie vaste mensen
in dienst. „Aan de kwaliteit die wij
boden, heeft het in elk geval niet ge
legen. We rijden al 24 jaar voor het
ziekenfonds en er zijn tal van klanten
die ons al die tijd trouw zijn geble
ven". Jannie van de Wetering zegt
het sterke vermoeden te hebben dat
Univé de voorkeur heeft gegeven aan
de combinatie van de grote taxicen
trale met Smidt om op die manier de
noodlijdende ambulancedienst in
stand te houden.
Zowel Grootjen als Van de Wetering
vinden het grof dat ze de beslissing
van Univé van journalisten moesten
vernemen. „Wij hebben geen bericht
gehad, we weten officieel dus van
niets".
ctievoerder Jo-an van Vijfeijken, bijgestaan door Jan Slikker, pleit voor het openstellen
lexel is niet van plan zich neer te leggen bij de aanwijzing van
Ie Hors als staatsnatuurmonument. Dat bleek op de voorlich-
ingsavond in dorpshuis De Waldhoorn, die meer het karakter
iad van een protestbijeenkomst, 's Rijks natuurbeheerders
tchrokken van de boze. emotionele en soms theatrale verwijten
ian hun adres. De voorlichting kwam te laat, luidde de kritiek en
Ie eilanders zijn onvoldoende geraadpleegd en voelen zich
iestolen. Jos Engelvaart zal bij de Kroon om schorsing van de
anwijzing verzoeken.
)e kans dat de Raad van State de
ekortkomingen bij de besluitvorming
iwaarder laat wegen dan de natuur-
vaarden van de zandplaat is echter
lein, aldus Joost Verbeek, consu-
snt Natuur, Bos, Landschaps en
:aunabeheer in Noordholland. Hij
ertegenwoordigde staatssecretaris
iabor en gaf met twee collega-
mbtenaren tekst en uitleg.
)f de gemeente ook bezwaar zal
antekenen tegen de aanwijzing hield
wethouder Erna Eelman (ruimtelijke
irdening) in het midden. „Maar de
taatssecretaris heeft wel erg begerig
aar ons eiland gekeken. De Hors is
laar onderdeel van en kan niet vanuit door het rijk „niet elegant
!e Waddenzee worden bestuurd. We
inderkennen de natuurwaarde van de
lors, maar die staan niet in verhou-
ing tot die van de Waddenzee." Op
erzoek van de gemeente zijn gebied-
's aan de oostkant van het eiland
«et onder de Natuurbeschermings
wet geplaatst, maar het rijk bleef wel
flsthouden aan de Hors.
'e wethouder hekelde de afstandelij-
e manier waarop aanwijzing tot
tand was gekomen en noemde de
ehandeling van haar vragenlijstje
Texelaars kunnen tot 15 januari
een AROB-bezwaar indienen te
gen de aanwijzing van de Hors
als staatsnatuurmonument. Ze
moeten dat richten aan staats
secretaris Gabor van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij, com
missie bezwaarschriften. Post
bus 20401, 1500 EK Den Haag.
De commissie bezwaarschriften
adviseert Gabor. Als er een ge
gronde reden voor is, zal de
staatssecretaris zijn besluit aan
passen.
Het ant
woord liet bijna een jaar op zich
wachten. Eelmans pleidooi tot herzie
ning van de aanwijzing ontlokte het
grootste applaus dat de wethouder
ooit kreeg.
Rotstreek
Ze kreeg bijval van Daan Schilling,
die de aanwijzing een belediging
vond voor de gemeente. „Die had
voor de Hors immers een voorbeeldig
bestemmingsplan ontworpen. Want
dan zou de overheid niets hebben te
van meer natuurgebieden.
klieren. En nu staan de verbodsbor
den op de Hors bijna tegen elkaar. Ik
verzeker u, hiervoor is bij ons geen
draagvlak." De oud-wethouder daag
de Verbeek uit: „Wat hebben we op
Texel verkeerd gedaan? Gabor heeft
ons een rotstreek geflikt."
De aanwijzing heeft volgens Wim
Heiligers van het ministerie van Na
tuurbeheer geen betrekking op het
gedrag van de burgers of de gemeen
te, maar is nodig om de overheid te
gen zichzelf in bescherming te
nemen, aldus de Hagenaar die daar
mee een heel ander licht op de zaak
wierp. „Want je weet niet wat er
over vijf of tien jaar gebeurt. Mis
schien wil iemand ooit een jachtha
ven op de Horsaanleggen. Het rijk is
tenslotte een veelkoppig monster."
Willem Bakker (Spyk) had zijn twij
fels: „In dat geval moeten ook de
schietoefeningen worden verboden."
Tweeslachtig
De defensie-activiteiten inspireerden
ook actievoerder Jan Slikker, die sa
men met Jo-an van Vijfeijken 2500
steunbetuigingen kreeg voor hun ac
tie „Handen af van de Hors". Hij
noemde het rijksbeleid tweeslachtig
en ongeloofwaardig. ,,U wilt ónze be
wegingsvrijheid beperken, maar
straaljagers en donderende kanonnen
legt u geen strobreed in de weg."
Slikker eiste een verklaring waarom
in de Waddenzee onder de Natuurbe
schermingswet (NB-wet) de oliemaat
schappijen toch naar gas mogen
boren. „Een burger telt kennelijk niet
in Den Haag. Met welk recht durft u
dit beleid te voeren in een democra
tie."
Volgens Heiligers maken de oliemaat
schappijen aanspraak op oude rech
ten en kan de staat het geld goed
gebruiken. Over de defensie
activiteiten: „Dat is een keus die we
met z'n allen hebben gemaakt. En
een leger moet kunnen oefenen." Hij
wees er wel op dat defensie de acti
viteiten met een kwart zal terugbren
gen en meer simulatie-oefeningen zal
houden.
Doodvonnis
Tafelgenoot Verbeek gaf toe dat de
verouderde NB-wet aan herziening
toe was en te ver van de burger af
staat. „Het is achteraf fout geweest
dat we anderhalf jaar geleden geen
voorlichting hebben gegeven. Daar
door heerst het misverstand dat de
Hors volledig wordt afgesloten." Ac
tievoerder Jo-an van Vijfeijken rea
geerde furieus. „We worden gestraft
omdat we zo goed met de natuur
omgaan. U moet ons juist belonen.
Stel méér gebieden open."
Ondanks herhaaldelijke toezeggingen
dat de zandplaat toegankelijk blijft,
kon Verbeek de angst van de opstan
dige Texelaar voor toepassing van de
gevreesde artikel 17-status (totale af
sluiting) niet wegnemen.
Volgens Slikker heeft Gabor met de
aanwijzig het doodvonnis over de na
tuur op de Hors uitgesproken. „Wat
in jaren is opgebouwd, gaat in één
klap verloren. De Hors is nu niet
meer van ons zelf. En dan kun je er
op trappen."
Bert Weijdt („de koning van het
naakstrand") kwalificeerde de aanwij
zing als „een lachertje". „De natuur
ontwikkelt zichzelf en vogels laten
zich met zomaar verstoren door een
loslopende hond. En zeehonden zijn
een stel nieuwsgierige apen die ner
gens voor terugdeinzen."
Onderschat
Kano-exploitant Jos Engelvaart had
zich verdiept in de juridische details
en is van plan de beschikking aan te
vechten. „U onderschat de fouten die
u heeft gemaakt. Misschien moet u
de hele procedure overdoen. Dan
kunt u ons mooi tijdig informeren."
Volgens Engelvaart staat onvoldoende
beschreven wat wel en niet mag.
„Onjuist", aldus Verbeek, die aangaf
dat alleen in het voorjaar een broed
gebied van een dwergsternkolonie
(zo'n tien procent van de 400 hecta
re grote zandplaat) is afgesloten.
Hij benadrukte nog eens de natuur-
Joost Verbeek, die staatssecretaris Gabor vertegenwoordigde, neemt van Jo-an van Vijfeij
ken de 2.500 handtekeningen in ontvangst
waarden van de Hors, zoals de jonge
duinvorming, de vegetatie en de vo-
gelpopulatie.Het rijk houdt de moge
lijkheid gebiedjes op de zandvlakte af
te sluiten, bijvoorbeeld als er zich blij
vend een populatie zeehonden op
houdt, die kans loopt te worden
verstoord. „Maar de ervaring leert
dat er maar weinig gesloten gebieden
bijkomen." En als de zeehonden ver
dwijnen, wordt het gebied weer
opengesteld.
„Kunt u die zeehonden niet aanlij
nen?", kreeg Ruud Kalusche de la
chers op zijn hand.
Gedragsregels
Het overgrote deel van de Hors blijft
voor iedereen vrij toegankelijk, al is
men wel aan bepaalde gedragsregels
gebonden. Zo mogen er geen tenten
of windschermen worden geplaatst,
zijn zeilvliegers en modelvliegtuigen
verboden, mogen schepen er niet
droogvallen en moeten honden wor
den aangelijnd. Het steken van pieren
en sportvissen in natuurmonumenten
blijft toegestaan. ~-
Verbeek liet wel doorschemeren dat
het verbod tot afmeren van vaartui
gen en de aanlijnplicht voor honden
niet te letterlijk moet worden geno
men. Een beheersoverleggroep, be
staande uit vertegenwoordigers van
belanghebbenden, kan besluiten dat
deze twee zaken worden gedoogd.
„Want wat is de aanwijzing waard
als de bevolking er niet achter staat",
aldus Herman Uytdenhaage, regio-
hoofd Natuur, Bos, Landschaps en
Faunabeheer, die zich na afloop on
der de indruk toonde van de Texelse
kritiek. Het Haagse trio pleitte voor
een spoedige oprichting van de be
heersoverleggroep, hetgeen door bur
gemeester Van Rappard, die de
bijeenkomst voorzat, ter harte werd
genomen. Uit angst partijen te verge
ten, noemde Verbeek niet de groepen
die in het platform worden vertegen
woordigd.
Burgemeester Van Rappard. voorzitter van de bijeenkomst en Jim Ie Roux (chef ruimtelijke ordeningin een passend decor temidden van
Gabor's vertegenwoordigers. (Foto's Gerard Timmerman)
