Cjrocn cZwartsJexeh in het hartL, Bunker op Loodsmansduin restaureren tot monument? Flinke afslag door noordwester storm •tUUNAISE Daan Welboren zoekt medestanders: Golf lissen dijk en duinenrij 'oster: grond erkopen aan van der Vis Schilderend afgesloten JUDA'S GLORIE 500 ml 1,49 VERDER XT ïn dit JNummer v, Welzijnsprijs ging naar Willem Kikkert 2 w Kaas- en broodafdeling Goënga beste van 't land 2 w MEAO-student bouwde Beursplein 5 na 5 Jong blijven met tien jaar stijldansen 5 w Smakelijke klucht door Oud-leerlingen 7 sk Wat is vervoer-regio? 7 w Texelse winnaar kopcross 9 Veerdienst door zeer hoog water langdurig stil Insluiping Combinatie met zeer hoog water: «j ERICHT 15 SEPTEMBER 1887 NR 10855 DINSDAG 1 FEBRUARI 1994 ive Uitgeverij Langeveld de Rooy BV, Parkstraat 10, AC Den Burg, telefoon (02220) 62600 irtentie/abonnementen telefoon (02220) 62600. !ktie Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, 00n (02220) 62620, faxnr (02220) 14111. jctie buiten werktijd Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, oog. telefoon (02220) - 17266. Verschijning Dinsdags en vrijdags vrijwel huis-aan- huis op Texel Oplage 7200 Abonnementsprijs M9.95 per half jaar. Losse num mers f1,40. ttï door Klaas Bonne ik nou maar doorgeleerd joed mijn best gedaan had ik straks in een plus four ballen kunnen slaan ad een ruitjespet gekocht fel gekleurde sokken mij een stoei poes aange- aft r mijn karretje met stokken ad mezelf geïnfiltreerd in de hoogste kringen ;ar bij iedere rake klap vjn beslommeringen ir mijn vader droeg een blauwe ik ooit werd geboren zal ik hoogstwaarschijnlijk it uit de bunker scoren ir wat blijft er van ons over als hier zo'n baan niet maken ees dat wij bij Karl en George et verdomhoek raken oopt na Calluna en de ishal de golfclub straks in lompen ik alsnog mien spiekerbroek nien versleten klompen. dslid Gerbrand Poster van Is Belang wil dat een strook pd langs de Parnassiastraat de gemeente wil inrichten als leerterrein, wordt verkocht Ij de heer L. van der Vis (Brink (fvoor een prijs die in eerste in- ptie met hem is overeen pmen. per heeft verzocht een amen- lent van die strekking te ver- len aan het voorstel van b en lm deze gemeentelijke grond Parkeerterrein te maken. In de ■tijk wordt de strook reeds als pnig gebruikt, maar het is een nelige toestand. Het college fer voor f12000,- een echt par- jterrein van maken en dit laten In onder de parkeerautomaat het bestaande parkeerterrein Ide Parnassiastraat. [er is daar tegen. Hij wil dat de Jeente de strook voor f6000,- |oopt aan Van der Vis, die er een parkeeerstrook voor zijn iongasten van kan maken, der Vis was daarover in ver- ide onderhandeling met de jeente, totdat het college )ot zelf tot aanleg van een (nbare) parkeerplaats over te Poster vond dat „diefstal [een idee" en wil dat Van der alsnog zijn zin krijgt ag, morgen en overmorgen It Schilderend afgesloten voor Verkeer, terwijl ook de omlei- Jsroute via de Reyer Keij- Itraat dicht is. Omrijden kan via nallerweg of de Redoute. Het jenland is nog wel bereikbaar pe parkeerplaats aan de Em- ban. I M. ADVERTENTIE voor meer aanbiedingen onze «flrertentie op Pagina 6 Nadat de veerdienst vrijdagoch tend in verband met extreem hoog water gedurende drie uur moet worden onderbroken, moest de boot tegen 17.00 uur opnieuw worden stilgelegd. Pas om 21.05 kon er weer worden ge varen en voer een extra boot om het opgehoopte verkeer te ver werken. avant la lettre." In de duinen te genover kinderboerderij De Mient staan drie bunkers met betonnen opbouw. „Daarop stonden de drie vijftien centimeter kanonnen", al dus Gerrits. „Aan de duinrand wa ren nog drie meetposten met hoekmeters. Die bepaalden dus de hoek, de commandopost de af stand en via telefoon werden die Lees verder pagina 5 Dat betekent dat vrijdag totaal 14 overtochten niet doorgingen, een unicum. Het zat dan ook bijzonder tegen. Bij een waterstand van 2.10 meter boven NAP vormt de oprij- brug van de haven een zodanig scherpe hoek met het schip, dat er geen goede aansluiting is en er dus niet geladen kan worden. Een dergelijke omstandigheid doet zich minder dan een keer per jaar voor en bijna altijd is het van korte duur zodat slechts een enkele dienst moet uitvallen. Nu hield het ver schijnsel dus veel langer aan, het geen allerminst werd verwacht. Informatie Het publiek reageerde over het al gemeen met begrip. Teso gaf aan het uitvallen van de dienst zoveel mogelijk bekendheid via de lande lijke media, zodat degenen die van plan waren van de boot gebruik te maken hun reisplan eventueel kon den wijzigen. Op de haventerrei nen zelf werden de wachtenden op de hoogte gehouden met de geluidsinstallatie, maar omdat dit vooral als gevolg van de harde wind niet doordringt tot mensen die in auto's zitten werden ook in de stationsgebouwen en bij de lo ketten voortdurend mededelingen gedaan. Verder gingen telefoont jes naar het restaurant van Lands End waar veel wachtenden de tijd doorbrachten. De Rebotex snack bar bleef open zodat ieder zijn eventuele honger kon stillen. In tussen stonden bij Teso de tele foons roodgloeiend, allemaal van mensen die wilden weten wat er Een bewoner van de Witte Kruis- laan kreeg in de nacht van zater dag op zondag een flinke schrik toen hij bij thuiskomst een inslui per aantrof. De onbekende was kennelijk ook niet geheel voorbe reid op de ontmoeting, want hij sloeg terstond op de vlucht. Hij wist daarbij een paspoort, rijbe wijs, /150,- aan contant geld en twee bootkaarten mee te nemen. De man had zich toegang ver schaft tot de woning via een met afgesloten achterdeur. Volgens het summiere signalement betrof het een 1,85 1,90 meter lange man met een smal gezicht en een normaal postuur. aan de hand was en hoe lang de stremming zou duren. Teso stond hen met voortdurend vier perso nen te woord. In het verleden was er vaak onte vredenheid over de wijze waarop Teso bij dergelijke gebeurtenissen de mensen op de havens infor meert. Volgens Jan Bloem van de nautische dienst van Teso is nu al het mogelijke gedaan om iedereen op de hoogte te houden. Nauwelijks afgekalfde duinen, maar de dwester storm zorgde wèl hier en daar gril waterstaat Texel. „Door suppleties komt het strand hoog ten opzichte van de zee te liggen. De eerste storm herstelt als het ware het evenwicht. Het zand dat nu is af geslagen belandt in de vooroever, waardoor een meer geleidelijk ver loop ontstaat en bij komende stor men minder zand wegspoelt." Slufter De grootste afslag ontstond bij de eerste storm vrijdagochtend, toen het noordwest 10 woei. De combi natie storm en hoog water veroor zaakte 's avonds opnieuw kust- afslag. Over de hele linie gingen er nog enkele meters af. De exacte afslag werd vastgesteld aan de hand van het verschuiven van de hoogtelijn, die op het gesuppleer de gedeelte op drie meter boven NAP ligt. De RWS-medewerkers kwamen tot de volgende metin gen: tussen paal 8 en 12 ging to taal zes meter verloren, paal 12-18 zestien meter, paal 18-25 zeven ige vormen op het opgehoogde strand. (Foto Frans Hopman meter en paal 26-31 zes meter. Dit laatste cijfer viel mee; bij RWS had men ten noorden van De Slufter méér verwacht. Wel ontstond in De Slufter zelf enige schade doordat het water hoog tegen de binnenduinen stond. Hierdoor werd de kleiglooi- ing ter hoogte van de observatie post in de noord-Slufter aange tast. Ook is door het vollopen van het natuurgebied veel met het wa ter aangevoerde rommel blijven liggen. Veel herstelwerk hoefde nog niet te gebeuren; slechts de strandop gang bij paal 9 moest worden ge repareerd. De rest volgt direct na het stormseizoen. De Waterstaat- mensen hadden het niettemin erg druk. Wegens de hoge waterstand werden ze bij de stormwacht inge schakeld, wat na de situatie met de gifzakjes (een week eerder) tot nieuwe overuren leidde. „We heb ben ons portie wel gehad." Op het Loodsmansduin bij Den Hoorn staat een scheefge zakte bunker. Het is een uitkijkpost, daar gebouwd in de dertiger jaren. Het betonnen bouwwerk is één van de laat ste overblijfselen uit een periode. Om die reden heeft Daan Welboren het idee geopperd de bunker te restaureren en voor publiek open te stellen. Hij is op zoek naar me destanders. „Ik weet nog dat mijn vader in de cember '59 werd aangesteld als beheerder op Loodsmansduin. Ik was een jaar of vijftien en nog nooit op de zuidpunt van Texel ge weest. Min of meer stiekum ben ik gaan kijken waar we terecht zou den komen." Het verdwenen bun kercomplex van Loodsmansduin roept bij Daan Welboren tal van jeugdherinneringen op. „Via een omweg ben ik erheen gefietst en daarbij kwam ik automatisch langs de uitkijkpost. Daar ben ik toen ook voor het eerst van mijn leven bovenop geweest, terwijl ik toch al lang op Texel woonde." De familie Welboren verhuisde naar het vakantiebedrijf en Daan vertoefde menig uurtje in de buurt van de uitkijkpost. „Er zat een gro te windroos op het dak met ver wijzingen naar de plaatsen die je vandaar kon zien." Verwaarloosd Enige jaren geleden zijn enkele bunkers op het vakantiecentrum Loodsmansduin afgebroken. Deze bouwwerken, aangelegd door de Duitsers in de Tweede Wereldoor log, hadden niets te maken met de uitkijkpost, die van Nederlandse origine is. Hoewel de gemeente en de VVV nog enige jaren geld heb ben uitgetrokken voor onderhoud van het gevaarte, is dit op gegeven moment stopgezet, waardoor de bunker nu ernstig vervallen en scheefgezakt is. De bunker staat op het eigenlijke Loodsmansduin. In de tijd van de loodsen zaten die op dat duin uit te kijken naar de schepen die ze eventueel moesten binnenloodsen. Welboen: „Je kunt op die plek, rond de bunker, restanten vinden van de kalken pijpjes die die loodsen rookten. Ik heb ze zelf ook wel gevonden." Telefooncomplex De uitkijkpost maakt deel uit van de „batterij Den Hoorn", waar ook de nog intact zijnde bunkers in de Bollekamer bijhoren. Welboren heeft, nadat hij al enige jaren met het idee rondliep en tel kens bijval kreeg als hij erover sprak, een briefje gestuurd naar de RST, Staatsbosbeheer, Rijkswa terstaat, de VVV, de gemeente, de dorpscommissie van Den Hoorn en de ondernemersvereniging van het dorp, Teso en EcoMare. Hij stelt voor een werkgroep op te richten om het restauratieplan ver der uit te werken. „Een ander plan is het ding slopen en het duin her stellen zoals het was. Daar zijn ook argumenten voor te bedenken waar ik me wel in kan vinden. Zo niet, dóe er dan wat mee. Herstel het in de oude staat en maak dui delijk waaróm dat ding daar staat, wat de functie was. Ik denk dat je met een soort permanente foto expositie in de bunker ook duide lijk kunt aangeven hoe het er in de oorlog heeft uitgezien. En die bun kers in de Bollekamers zouden er ook bij kunnen worden betrok ken." Welboren heeft van SBB- directeur Klaassen gehoord dat de bunker op de provinciale monu mentenlijst staat. „Dat opent perspectieven! Mijn brief is alleen bedoeld om iets van de grond te krijgen. Ik denk dat, als het balletje eenmaal rolt, er wel meer instan ties bij betrokken raken. Neem nou de Coehoornstichting, dat is een instelling die zich bezighoudt met de restauratie van vestingwerken. En natuurlijk de provincie. Daar naast zijn er vast mensen op Texel die kennis hebben van die plek of er misschien zelf aan hebben ge werkt." Welboren heeft tevens zijn hoop gevestigd op de Texelse ge meenteraad. Historie Gerrit Gerrits uit Den Burg is „bun- kerdeskundige". Hij vertelt dat de bunker op Loodsmansduin de commandopost is van de Neder landse kustbatterij Den Hoorn, ge bouwd tijdens de mobilisatie in 1939 door de genie. De comman dant van de batterij, kapitein W. Bijlsma, zetelde er. Verder stond er een grote afstandsmeter, waar mee de afstand werd gemeten van het geschut tot het vijandelijke oorlogsschip. „De kustartillerie in de stelling van Texel en Den Helder was neergezet om het Marsdiep te verdedigen", aldus Gerrits. De commandopost maakte deel uit van een complex. Op het kruispunt met de afslag naar Loodsmansduin zit onder de dui nen begraven de „werkkamer". Gerrits: „Daar stond een koperen geval, een soort tafel met allerlei li- nealen, zeg maar een computer afgesleten duinen te zien. De ver klaring ligt voor de hand: tussen paal 8 en 12 moet de zandsupple- tie nog worden voltooid. De gol ven kwamen daar tot aan de duinen, terwijl dat elders langs de Noordzeekust door het opgehoog de strand werd voorkomen. Dat tussen paal 12 en 18 het meeste zand door de zee is ver zwolgen, is eveneens logisch. „Er varing heeft ons geleerd dat de afslag het grootst is in het jaar na een suppletie. Dit lag dus in de lijn der verwachtingen en is niet ver ontrustend te noemen", aldus woordvoerder Mart Zijm van Rijks- De storm die vrijdag over het eiland raasde heeft vooral het middelste deel van de westkust getroffen. Tussen paal 12 en 18 was de kustafslag het hevigst. Gemiddeld verdween daar zestien meter zand in de woeste golven, hier en daar zelfs twintig. Extra nadelig was het zeer hoge water peil, dat tot 2.60 m boven NAP reikte. Daan Welboren kijkt uit de sleuf in de voormalige commandopost uit over de zuidpunt van Texel Het vijftien centimeter kanon dat eens op Texel stond, maar nu verrot in Oldebroek. (Foto Tessa do Craotll De meeste strandbezoekers zullen afgelopen weekend weinig van de stormschade hebben gemerkt. Al leen in het zuiden van het eiland was het bekende beeld van steil

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1994 | | pagina 1