i/an ouderen lijdt 10%
an vorm van dementie
arkt en toneel over
mentie in Koninghal
Plak niet te snel
het etiketdement"
ssenrapport Project Dementie Texel:
't Lichie van Troost"
Herkennen signalen van belang
1EXELSE f couRANT
Speciale bus
Wat ik zeggen wou..
pvolger voor
ticiën Bakker
OM TE ONTHOUDEN
Room kaasje nieuw
Donatus-product
Stijf van de zeik
VRIJDAG 11 MAART 1994
ssenrapport van de Texelse
tgroep geeft aan, dat ruim
cent van de ouderen boven
jaar lijdt aan een vorm van
itie. Door de snel toene-
vergrijzing zal ook op Texel
uk op de voorzieningen
Jer worden. Dit geldt zowel
thuiszorg, de verzorgings-
en het verpleeghuis.
Jan en de Gollards is het
tage ouderen met
len-stoornissen gestegen
leveer 30 procent. Met het
de wachtlijst van het ver-
jis ziet het er naar uit dat
:entage sterk zal toenemen,
■er tien jaar geleden was
ondenkbaar dat zo'n groot
tage mensen met
en-stoornissen deel zou
>n van de bewoners. Er is
lopen jaren een groot be-
•daan op de tolerantie van
tebewoners. Momenteel is
het een geaccepteerd verschijnsel komende jaren,
en wordt er steeds minder vaak
gezegd „die mensen horen hier
niet, die horen in het verpleeg
huis."
Probleem
De sterke stijging van hoogbejaar
den brengt met zich mee dat
steeds meer dementerenden
thuiswonen. Deze snel groeiende
groep zal verzorgd moeten worden
door de familie en vrijwilligers
(mantelzorg) met hulp van profes
sionele hulpverleners als het Kruis
werk en de Gezinszorg.
Probleem is dat er nauwelijks op
volging is voor de huidige, steeds
ouder wordende groep verzorgers.
Jongere vrouwen werken steeds
vaker buitenshuis.
Goede voorlichting, maximale on
dersteuning voor de verzorgers
thuis en een nauwe samenwer
king van alle betrokken instanties,
zijn nodig om goed in te kunnen
spelen op de problematiek voor de
Het Project Dementie Texel is
een gezamenlijk initiatief van
de gezinsverzorging en bejaar
denhulp, het Kruiswerk, Ri-
agg, SWOT, Samen Eén-
Gollards en St. Jan met steun
van de gemeente Texel, de
provincie en Univé. Voor het
project is gedurende ander
half jaar een beroepskracht
aangetrokken. Maatschappe
lijk werkster Liesbeth Rijk
coördineert de voorlichting
aan de bevolking, de
deskundigsheids-bevordering
voor beroepskrachten en vrij
willigers. Snellere herkenning
van de eerste signalen van
geheugen-stoornissen is een
belangrijk punt en de nadruk
ligt op een betere samenwer
king van alle betrokkenen.
Belangstellenden uit de bui
tendorpen kunnen voor de in
formatiemarkt op 23 maart
gratis gebruik maken van een
speciale bus, die stopt bij tien
opstapplaatsen:
13.30 uur Oudeschild (Gam
ma); 13.40 De Waal (hoek bij
Pastoor); 13.50 uur Oosterend
(De Bijenkorf); 14.00 uur Oost
(bij de vroegere school); 14.15
uur De Cocksdorp (Eierlandse
Huis); 14.25 uur Zuid-Eierland
(bij kerkje); 14.35 uur De Koog
(R.K.kerk); 14.45 uur Den
Hoorn (Supermarkt Goënga);
15.00 uur 't Horntje (hoek bij
begin Dageraad); 15.15 uur
Den Burg (Bgm. De Ko
ninghal).
"Ik zw,t9- dit soort half verzandende gesprekken neemt hand over hand toe Voortdurend mis ik schakels Als je goed oplet en luistert
er no® ^ee' wat te '^construeren, genoeg om naar buiten toe de schijn op te houden dat je alles begrijpt, maar soms vallen er
zulke gaten, datje ze alleen nog maar kunt vullen door te zwijgen, te doen alsof je het niet verstaan hebt (UitHersenschimmen
J.Bern lef; 1984)
Foto March Hei/nen
in uit de buitendorpen
er dankzij de speciale bus
ik dagje uit van maken".
Iesbeth Rijk. coördinator
Project Dementie Texel,
lagmiddag 23 maart is in
lemeester De Koninghal
ciale informatie-markt
n schriftelijk vragenspel
kelijke prijzen), een ten-
Hing en informatie van 25
ities en instellingen. Cen-
ma is „Vergeetachtigheid
lentie".
[oto-panelen met teksten
het middelpunt van de
25 deelnemers verzorgen
led pakket aan informatie,
prer/enende instanties pre-
n zich en er is juridisch ad-
ferkrijgbaar van Notaris-
j Boswijk. De Luister en
[Bibliotheek, De Zonne-
lominee moet eerder
zeggen dan de gemeen-
it deze fraaie spreuk legt
lakker „de goudsmit" uit
an zijn pensioen gaat ge-
lijn bedrijf aan de Groene-
'ordt in tweeën gesplitst.
:iek-gedeelte zal worden
[zet door Jan en Ineke
jjst uit Wassenaar.
liet wachten tot men zegt:
zou ermee moeten stop
rklaart Bakker. Hij is dit
[geworden en zocht al eni
iareen opvolger. „Ik wilde
die past bij het karakter
|e winkel en bij Texel. Die
levonden.'
itact met familie Winnubst
'ia via tot stand. „Ik heb
Ivertenties gezet of zo. Je
'el eens wat via vertegen-
sjpers en op beurzen. Zo heb-
elkaar leren kennen en het
'lijk." Jan Winnubst heeft
ften jaar gewerkt op oog-
dige afdelingen van ver-
te ziekenhuizen. Daarvoor
zaken in Oegstgeest en
ijkerhout. Jan en zijn
lemen het bedrijf 15 maart
'e vinden het niet zo'n hele
aap. De omgeving is hier net
:ig als waar we vandaan
En ik wilde graag weer
at anders doen", vertelt
st. Hij gaat zich helemaal
•n op de optische kant van
ijf. Behalve brillen meet hij
a soorten contactlenzen
n ik doe onderzoek voor
nden. Als dat hulpbehoe-
ttensen zijn doe ik ook
oeken. Voorheen moesten
s voor zulke hulp naar het
Jis in Den Helder. Nu kun-
N mij terecht, ik heb alle
lW de diploma's en appara-
Nieuwe gevel
n maand begint een ver-
waardoor de zaak in
wordt gedeeld en een
aandoende gevel krijgt
'e ingangen. Roelie Bakker
'ters gaan in het andere
juweliers- en horlogerie-
het bedrijf runnen. „Onze
te't wordt reparaties aan
soorten klokken", vertelt
'akker.
bloem, de Stichting Visio (voor
blinden en slechtzienden), de Wel
fare en vele andere stands krijgen
een plaatsje in de Burg. De Ko
ninghal. Burgemeester Van Rap-
pard zal om 14.00 uur de markt
openen, waarna het publiek twee
uur de tijd heeft om de talrijke
kraampjes te bezoeken. Er is gele
genheid voor een hapje en een
drankje en om 16.15 uur wordt de
eenakter van Aris Bremer opge
voerd. De midag wordt om onge
veer 17.00 uur afgesloten.
Toneel
Speciaal voor deze gelegenheid
schreef Aris Bremer de eenakter
„Lichie van Troost". „Hij heeft pre
cies de spijker op z'n kop geslagen
met deze eenakter", vinden orga
nisatoren Liesbeth Rijk en Henk
Snijders (Stichting Welzijn Oude
ren Texel). Ze benaderden Bremer
vorig jaar en de schrijver toog me
teen aan de slag. Hij overlegde
met deskundigen en putte deels
uit eigen ervaring. Op die manier
groeide het op Texel spelende stuk
„Het Lichie van Troost".
Het verhaal gaat over een Texelse
familie die zich afvraagt wat ze
moeten doen en laten in de om
gang met de dementerende vader
Maarten. Zijn zwaarbelaste echt
genote cijfert zichzelf weg. Ze
moet nodig een operatie onder
gaan, maar komt daar niet aan toe.
Dan komt de aan de overkant wo
nende dochter op bezoek. Deze
dochter kan en wil de situatie niet
aan. Hulp komt van de schoon
dochter die de realiteit onder ogen
ziet, ondanks haar eigen zorgen.
De schrijver probeert een stuk her
kenning en ontroering, acceptatie
en camouflage op een eenvoudi
ge, toegankelijke manier te ver
woorden. Volkstoneel met een
diepe ondergrond, maar wél met
een glimlach en een traan.
Betrokkenheid
Het gelegenheidclubje dat het
stuk met persoonlijke betrokken
heid op de planken brengt, is voor
een deel afkomstig van Toneelver
eniging St. Jan. Beroepsmatig be
trokken zijn bijvoorbeeld de
actrices Anne Kemper en Gea Kie
vit, beiden werkzaam in de verple
ging.
Auteur Aris Bremer heeft een
vaste uitgever voor zijn penne-
vruchten en het ziet er naar uit dat
„Het Lichie van Troost" een groot
succes wordt. De uitgever heeft
het stuk inmiddels al in het Fries
laten vertalen.
Verward, verstrooid, onzeker?
Mevr De Wit viel en brak haar
heup. Ze kwam in het ziekenhuis.
Ze was helemaal in de war. Maar
ze was niet dement. Het was de
schok van het ongeluk en de
opname.
Mijnheer De Zwart was na de ope
ratie aan zijn hart zichzelf niet
meer. Hij was snel in tranen, ver
strooid, onzeker. Maar hij werd
niet dement, hij had iets heel in
grijpends meegemaakt.
Mijnheer Grijs verwaarloosde zich
zelf na de dood van zijn vrouw. Hij
kookte nooit, raakte erg in de war,
had een groot vitaminegebrek.
Oorzaken
In de war, vergeetachtigheid, ge
heugenverlies, dementie.
De oorzaken van deze verschijnse
len kunnen heel verschillend zijn.
Er kan sprake zijn van lichamelijke
ziekten, bijvoorbeeld hartklachten,
nierziekten, gebruik van bepaalde
medicijnen, slechte voedingsge
woonten of teveel alcoholgebruik.
Ook psychische problemen zoals
stress, verdriet, eenzaamheid of
depressie kunnen een rol spelen.
Deze oorzaken zijn te behandelen
en maken genezing mogelijk.
Als er wel degelijk sprake is van
beginnende dementie, is vroegtij
dige behandeling uiterst be
langrijk.
Ondersteuningsgroepen
Als er ongerustheid bestaat is een
bezoek aan de huisarts nodig. De
ze kan nagaan of er behandelbare
lichamelijke oorzaken zijn.
De zorg voor iemand die in de war,
vergeetachtig of dement is, kan
zwaar zijn. Hierbij is hulp mogelijk.
In de folder van het Project De
mentie Texel zit een duidelijke
wegwijzer, waarin alle hulp en on
dersteuningsmogelijkheden staan
vermeld.
Het Kruiswerk, Riagg en Stichting
„Samen-Eén Gollards" organise
ren eenmaal per jaar ondersteu
ningsgroepen voor familieleden en
andere betrokkenen bij demente
rende ouderen. De nadruk ligt op
hulp en begeleiding bij de verzor
ging van de betrokken patient.
Centraal staat daarbij de hulp en
steun aan elkaar. Voor meer infor
matie over deze steungroepen:
Kruiswerk, tel. 13241 of Stichting
„Samen-Eén-Gollards", tel. 14041
en bij de Texelse huisartsen.
•Psycholoog: J. van den Berg, zit
ting in gebouw Keesomlaan 11,
Den Burg op dinsdag van
14.00-18.00 uur, woensdag van
9.00-18.00 uur, donderdag van
9.00-18.00 uur en vrijdag van
9.00 tot 12.00 uur. Tel. 10386. Te
vens bereikbaar via tel. 050
125313 (op maandag tussen 9.00
en 11.00 uur).
•Gratis rechtshulp: Advocaat mr.
M. de Weijer. Elke maandag van
9.00-10.00 uur spreekuur in d'Ou-
we Ulo te Den Burg.
•Alcohol en drugs: Consultatiebu
reau voor alcohol en drugs, Mol-
werk 31/45, 't Horntje. Spreekuur
volgens afspraak: tel. 19413.
•Zelfhulp verslavingen: Elke dins
dag van 19.30 tot 21.30 uur in
d'Ouwe ULO. Ervaringen uitwisse
len over allerlei verslavingen (niet
alleen alcohol of drugs, maar ook
eten, gokken, etc.). ledereen, ver
slaafd of niet, is welkom.
•Kustwacht: Voor meldingen van
schepen of zwemmers in nood:
tel. 16270.
•Stichting Kruiswerk Kop van
Noordholland, afdeling Texel: Wit
te Kruislaan 19, Den Burg, tel.
13241. Opening magazijn voor het
lenen van verpleegartikelen, in
continentie spreekuur en informa
tie: op werkdagen van 13.00 tot
14.00 uur. Telefonisch spreekuur
jeugdgezondheidszorg: elke werk
dag van 8.30 tot 9.00 uur. Spreek
uur wijkverpleegkundige
thuiszorg: elke werkdag van 13.00
tot 14.00 uur. Voor spoedgevallen
buiten kantooruren en in het
weekend het alarmnummer
02230-27166 bellen.
•Bahé'i: Plevierstraat 16, De
Koog, tel. 17896. Elke eerste
woensdag van de maand informa
tie over het Bahé'i-geloof van
10.00-12.00 uur.
•Anti-discriminatie: Werkgroep
Anti-discriminatie Texel, voor mel
ding van alle soorten discriminatie.
Tel.nrs.: 12609, 14897 en 16315.
•De Lichtboei: FM 100.2 op de
kabel. Muziekprogramma's van
maandag tot en met vrijdag, tus
sen 18.30 en 19.30 uur. Verzoek
platen: tel. 13430 of schriftelijk
via postbus 89, 1790 AA Den
Burg.
•Spreekuren college van b en w:
Burgemeester mr. W.L.F.C. Ridder
van Rappard dinsdag 16.00-17.00
uur. Wethouder E. Eelman-van der
Kooi, wethouder T. Krijnen-Baijs
en wethouder D. Terpstra: maan
dag 10.00-11.00 uur in het raad
huis.
•Spreekuur raadsfracties: CDA,
PvdA, VVD en Groen Links iedere
donderdag vóór de raadsvergade
ring (tweede dinsdag van de
maand); voormalige bodewoning
raadhuis aan de Parkstraat
Jan en
Ineke Winnubst vinden de overgan van Wassenaar naar Texel niet zo groot
iFoto Tessa de Graaffl
19.30-ca. 20.15 uur. Texels Belang
iedere maandag in de week vóór
de raadsvergadering. Groen Links
heeft ook spreekuur op de donder
dag voorafgaande aan de week
waarin de commissievergaderin
gen worden gehouden.
•Maatschappelijk werker: Frank
van Lare, spreekuur in d'Ouwe
ULO, Schilderend 39, Den Burg.
Maandag 8.30-9.30 uur; dinsdag
18.30-19.30 uur; woensdag
8.30-9.30 uur; vrijdag
15.30-16.30 uur.
Spreekuur RIAGG (Regionaal Insti
tuut Ambulante Geestelijke Ge
zondheidszorg, bereikbaar op
hetzelfde adres): elke donderdag
13.30-14.30 uur. Tel. 15813, b.g.g.
02230-15805.
*WAO-groep: Dienstencentrum
De Buureton, Molenstraat, Den
Burg. Elke woensdag van
10.00-12.00 uur.
•Spreekuur uitkeringsgerechtig
den: Iedere tweede en vierde
woensdag van de maand van
10.15-11.15 uur.
•Artsenlaboratorium en trombo-
sedienst: Kruiswerkgebouw, Witte
Kruislaan 19, Den Burg (ingang
tandartsenpraktijk). Iedere maan
dag en donderdag van 9.00 tot
11.00 uur kan men hier bloed laten
prikken. Tel. 14887, b.g.g. Gemini-
ziekenhuis Den Helder,
02230-11414, toestel 232 of 299.
Trombosedienstgegevens (en/of
briefje van arts), ponsplaatjes van
ziekenhuis en verzekeringspapie
ren (ziekenfondskaart) meene
men.
*Speel-o-theek: Dorpshuis d'Ou
we ULO, Schilderend 39, Den
Burg. Open: maandag 9.00-11.00
uur en woensdag 14.00-16.00 uur.
•Vrijwilligersgroep wijkverple
ging: Voor diverse hulp aan ieder
die daaraan behoefte heeft (praat
je maken, boodschappen doen,
wandeling maken, enz.). Aanvra
gen: indienen bij de vrijwilligers of
bij de Stichting Kruiswerk Kop van
Noordholland, afdeling Texel (voor
heen Groene Kruis), op werkdagen
van 16.30-17.30 uur, tel. 13241.
Er is weer een nieuwe telg in
de biologisch-dynamische
Donatusproductenfamilie. In
drie varianten wordt een
roomkaas op de markt ge
bracht (naturel, kruiden en pa
prika). Het Boursin-achtige
zuivelproduct is tot stand ge
komen met hulp van de Hoge
re Zuivelschool A-hof uit
Bolsward. De ontwikkeling
heeft zo'n vijf maanden
geduurd.
De kaas is verkrijgbaar in klei
ne glazen potjes van 100
gram. De kosten bedragen on
geveer f3,75. „Texelaars zijn
waarschijnlijk iets goedkoper
uit", aldus Mark van Rijssel-
berghe. Het nieuwe product is
vanaf heden verkrijgbaar op
alle Donatus-verkooppunten
en 400 natuurvoedingswin
kels aan de overkant.
(foto Tessa de Greaff)
Tot mijn verbazing las ik dat het
openbaar toilet, dat zo'n
f230.000,- heeft gekost, voortaan
's avonds vanaf 18.00 uur dicht is.
De omliggende café's hebben
toch ook een toilet, zo redeneert
de gemeente. Waarom dan die
verbouwing?
Een week later stond in de Texelse
Courant een foto van een dicht
openbaar toilet met daarboven de
tekst „Speciale training tegen on
gewenst urineverlies" Moeten de
badgasten en Texelaars eerst op
training?
's Avonds op straat plassen mag
niet (er groeit geen boom meer),
maar nu staan de bomen op de
Vismarkt stijf van de zeik.
F. Pieterse,
café De Karseboom,
Den Burg.
Ook bloemen. In het verslag van
het Excelsior-concert is vergeten
te vermelden dat er ook bloemen
waren voor Sjors Maas, die les
geeft aan de drumband.
Schade aan stoep. Tijdens de
herinrichting van de Herenstraat in
Den Hoorn wordt ook de schade
aan de stoep van dorpshuis De
Waldhoorn herstelt.
•Opvang gevonden huisdieren:
Dierenperision „Slufterweg", Sluf-
terweg 216, Eierland, tel. 11477.
Van gemeentewege aangewezen
als opvangadres van onbeheerd
aangetroffen katten en honden.
Mensen die hun huisdier kwijt zijn,
kunnen hier informeren.
•Milieuklachten: Afdeling milieu
beheer, gemeente Texel, tel.
13041, tijdens kantooruren op
werkdagen. Ook (24 uur per dag):
provinciale klachtentelefoon, tel.
023-310200. Privacy gegaran
deerd.
•Begeleidingsgroep borstkanker-
patiënten: Kruiswerkgebouw, Wit
te Kruislaan 19, Den Burg.
Inlichtingen: tel. 13241, op werk
dagen van 16.30-17.30 uur.
•Spreekuur Buureton: Woensdag,
donderdag en vrijdag van
14.00-15.00 uur. Praten over aller
lei vragen en problemen m.b.t.
ouder worden.
•Info-team FNV: Renske van IJs-
seldijk (13397), Ben Starink
(18868), Jan Brandenburg
(14162), Theo van der Berg
(13513), Wietse Boonstra (13860,
speciaal voor rechtshulp), secreta
riaat Jaap Huisman, (12621).
•Bibliotheek: Openbare biblio
theek, Drijverstraat 7, Den Burg.
Open: maandag 10.30-12.30 uur;
dinsdag 14.30-20.30 uur: woens
dag 14.30-17.00 uur; donderdag
gesloten; vrijdag 14.30-20.30 uur;
zaterdag 10.30-12.30 uur.
•Bibliobus: Elke dinsdag op Texel.
Standplaatsen en openingstijden:
10.00-10.30 uur 't Horntje, De Da
geraad; 10.35-11.35 uur Oude
schild, Bruinvisschool; 11.45-12.15
uur De Waal, tegenover Polderweg
1; 12.35-13.20 uur De Cocksdorp,
Eierlandsche Huis; 13.30-14.15 uur
Midden-Eierland, Strijbosschool;
14.35-15.30 uur Den Hoorn, Drij-
verschool; 15.45-16.30 uur De
Koog, Nikadel; 16.45-18.00 en
18.30-19.45 uur Oosterend, De
Bijenkorf.
•Trimuur: Loop- en conditietrai
ning o.l.v. Theo Franchimon. Voor
gevorderden: elke dinsdag, start
16.30 uur op de Ploeglander-
weg/kruising fietspad.
•EcoMare: Centrum voor Wadden
en Noordzee, Ruyslaan 92, De
Koog, tel. 17741. Open: dagelijks
(behalve zondag van 1 november
tot 1 april). Zeehonden voederen:
11.00 en 15 00 uur.
•Maritiem en Juttersmuseum:
Barentszstraat 21, Oudeschild, tel.
14956. Open. dagelijks, behalve
zondag.
•Oudheidkamer: Kogerstraat 1,
Den Burg, tel. 13135. Open: van 1
april tot en met 31 oktober en
voorts in kerst- en voorjaarsvakan
tie, van maandag tot en met
vrijdag.
*TESO bootdienst: Informatie
over wachttijden tijdens vakantie-
drukte: tel. 69690. Gevonden
voorwerpen: tel. 69655. Informa
tie over vertrektijden en tarieven:
tel. 69691 of 69692. Hoofdkan
toor: tel. 69600 (alleen op werk
dagen van 8.00 tot 16.30 uur, niet
op vrijdagmiddag). Openbaar ver
voer reisinformatie: 06-9292 (50
ct/p.m.).
