Cjrocn 'Zwartrjexels in het harL,
Garnalenvissers vrezen
aanslag op visgronden
Nieuwe glasbakken
voor kleurscheiding
Dynamiek Razende Bol
door de jaren heen
TE HUUR
ZEGEL
HDDE5
azende Bol onder natuurbeschermingswet
efensie mag
oorgaan met
lietoefeningen
w Ria Keyser, een spil
voor de zwemclub 2
sh Bewijst Langeveld
collega's slechte dienst? 2
ïh Kunstwerk voor eigen
zinnige Hoornders
w Koude oorlog tussen
college en oppositie
w Vier eerste prijzen voor
Texelse menners
uitser netter
het verkeer
W."
Herkomst hash
nog niet bekend
W.P. van der Vis
directeur MJM
en Oudheidkamer
DOUWE EGBERTS
Koffie Select
TEXELSE'^COÜRANT
IERICHT
DINSDAG 27 SEPTEMBER 1994
Uitgeverij Langeveld de Rooy BV, Parkstraat 10,
AC Den Burg, telefoon (02220) 62600.
enties/abonnementen telefoon (02220) 62600
Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg,
(02220) 62620, faxnr. (02220) 14111.
[tie buiten werktijd Tessa de Graaff, Pater Witteplein
Burg, telefoon (02220) - 15639.
15 SEPTEMBER 1887 - NR 10920
Verschijning
Dinsdags en vrijdags vrijwel huis-aan-huis op Texel.
Oplage 7200.
Abonnementsprijs
M9,95 per half jaar. Losse nummers /1,40.
0£ HORS
alenvissers vrezen dat
«ijzing van de Razende
(Noorderhaaks) als
«natuurmonument ten
gaat van hun bedrijfs-
ng. Vooral aan de ran-
van de zandplaat wordt
gevist. De Natuurbe-
mingswet zal er in de
van volgend jaar van
worden. Om de na-
rust te gunnen zal het
slijk deel van de zand-
niet meer toegankelijk
gelden voor het noor-
telijk deel beperkingen,
trkelijk is dat militaire
feiten weimogen
laan.
net- en landingsoefeningen
de Koninklijke Marine en
lacht zijn volgens een
.oerder van het ministerie
stuurbeheer gebaseerd op
echten. Wel worden strikte
ien gemaakt over wat wel
mag en er komt jaarlijks
met Defensie,
het afgesloten gebied mag
geval geen schade worden
icht en in de tijd dat zee-
ihun jongen zogen, mag er
wden geoefend.
<else college vindt dat de
dmet de aanwijzing voorbij
gaat aan de belangen van de Texe
laars. „We hebben zelf voldoende
bevoegdheden om regulerend op
te treden."
De staatssecretaris vindt de be
scherming die de gemeente kan
bieden echter te beperkt en eist
garanties over de manier waarop
dit correct kan gebeuren. Overleg
hierover en over de gedetailleerde
uitwerking van het plan is gaande.
Geliefd
Hoewel het betreden van de Ra
zende Bol in verband met de mili
taire oefeningen voor eigen risico
is, is de zandplaat geliefd onder
watersporters, wandelaars en zo-
naanbidders. Bezoekers nemen
ook honden mee, die op de zand
plaat worden losgelaten. Inciden
teel worden er volgens het
ministerie zelfs bruiloften en partij
en gehouden en vindt er wel eens
een barbecue plaats. Ook zou er
wel eens met motoren en brom
mers zijn gecrossed.
Recreanten met (speed) boten
voor een groot deel afkomstig uit
Den Helder, meren bij westelijke
wind bij voorkeur af aan de zuid
kant van de Noorderhaaks of gaan
liggen in de luwte van de inham,
die wordt gebruikt door zeehon
den en vogels. Vanuit Den Helder
worden zelfs rondleidingen geor
ganiseerd naar de Razende Bol.
Ook worden wel waterscooters,
jetski's, plankzeilers en zeekano's
en sportvissers rond de bol gesig
naleerd.
Verstoringen
De genoemde activiteiten versto
ren volgens het ministerie de vo
gels en zeehonden op de
zandplaat. Daarom zal het weste
lijk deel volledig worden afgeslo
ten.
Op het oostelijke deel van de Ra
zende Bol waar men onder de Na
tuurbeschermingswet nog wel
mag komen, worden beperkingen
van kracht. Honden mogen er niet
meer loslopen en ook tenten en
geluidsapparatuur worden taboe.
Boten mogen niet harder dan
twintig kilometer per uur varen en
alleen langs de doorgaande geulen
voor anker gaan. Afmeren in de
geul aan de zuidkant van de plaat
zal niet meer gaan.
Garnalenvissers
Namens de garnalenvissers heeft
vissersvereniging DETV Texel be
zwaar gemaakt tegen de begren
zing van het staatsnatuurmonu-
ment. De ondiepe wateren langs
Noorderhaaks zijn geliefde vis
gronden. Hoewel visserij in het
niet-afgesloten deel met vergun
ningen mogelijk blijft, zijn ze bang
dat aanvullende voorwaarden de
bedrijfsvoering in gevaar kunnen
brengen. Het is namelijk niet toe
gestaan de natuur te „verstoren"
en die term vinden ze voor velerlei
uitleg vatbaar.
KUIT;
xrschil in verkeersgedrag
Duitse en Nederlandse
nobilisten is groot.
Md Kees Hin (CDA)
te in commissieverband
week op dat landgeno-
)eestal niet stoppen voor
trs en overstekende voet-
ifs, maar onze Oosterbu-
e/. „Dat wekt verwarring
Hrdoor ontstaan gevaar-
ituaties." Hij wilde via de
aan Duitse toeristen
leven dat ze zich aan de
landse gedragsregels
en aanpassen. Dat wek-
ye hilariteit op bij andere
leden. „Straks denken
ze dus overal maar door
scheuren", merkte
3n hen op. Volgens Jaap
ng van Groen Links zijn
\iitsers inderdaad zorg-
ler. „Laat dat maar zo.
Mt vaker positief uit dan
De doorgetrokken lijn op het kaartje geeft de voorgestelde begrenzing aan van het tota
le natuurmonument Noorderhaaks. Het gebied binnen de onderbroken lijn Iartikel 17
Natuurbeschermingswetwordt afgesloten.
De Razende Bol, het gedeelte van
de Noorderhaaks dat boven water
uitsteekt, is een dynamische
zandplaat. Dat blijkt uit foto's die
door Jook Nauta zijn genomen. De
bovenste foto dateert uit 1980. De
onderste foto nam Nauta begin
augustus van dit jaar. Zichtbaar is
dat de landtong aan de zuidkant
aanmerkelijk is gegroeid. In die 14
jaar is de bol ook nog ruim een ki
lometer in oostelijke richting „ge
wandeld". De bol dankt het
ontstaan aan het zand in het
Noordzeewater dat met de
vloedstroom wordt meegevoerd.
Wanneer de Waddenzee bij laag
water leegvloeit, botst de
ebstroom op de watermassa in de
Noordzee en deponeert meege
voerd zand in het deltagebied.
Snelheid
Metingen van Rijkswaterstaat ge
ven aan dat de bol in 1956 drie ki
lometer meer naar het westen lag.
De verplaatsing bedraagt gemid
deld 100 meter per jaar. De laatst
tijd zit er echter niet veel bewe
ging meer in, stelt Dirk Maas van
RWS vast. Het ,,gat" tussen de
punt van de Hors en de bol is nu
nog 650 meter. Kennelijk wint de
sterke stroming door het smalle
Molengat het van het afgezette
zand.
Van punt tot punt meet de Razen
de Bol zeven kilometer en na een
wandeltocht rond de plaat bleef
het meetwiel van Maas steken op
16 kilometer. Niet zichtbaar is de
onderzeese aangroei van zand op
de Noorderhaaks. Die blijkt veel
groter dan je zou denken. De zand
bank blijkt in noordelijke richting
snel uit te breiden.
De breedte van het bevaarbare
deel van het Molengat is voorbij
paal 9 afgenomen tot 400 meter
en de diepte tot 7.30 m. Voor gro
tere Imarinelschepen is dat niet
diep genoeg. Kotters, met een
diepte van circa 5 meter, en be
voorradingschepen nemen nog
wel de korte route, al kan dit bij ex
treem laag water of hoge branding
problemen geven. Door de aan
groei ten noorden van de Razende
Bol kunnen schepen in het Molen
gat pas ter hoogte van het Jan Ay-
eslag naar zee afbuigen.
Het onderzoek naar de herkomst
van de hash die onlangs in de net
ten van de TX 9 boven water
kwam, loopt nog steeds. Volgens
de politie te water had de circa
1000 kilo een straatwaarde gehad
van drie miljoen gulden. „Als het
nog goed was geweest. Maar het
heeft waarschijnlijk lang op de
zeebodem gelegen", vertelt
woordvoerder Kaandorp. De partij
is inmiddels vernietigd.
Vindersloon zit er voor de TX 9
niet in. „Dat krijgt men alleen als
de vondst geld opbrengt. Maar wij
zullen wel ons best doen voor de
Texelse vissers een vergoeding te
regelen voor het verlet dat ze heb
ben gehad."
Si
Wethouder Poster heeft gisteren kleurscheiding in gebruik geno
de eerste nieuwe glasbak voor men. Deze werd geplaatst in Ou-
MALTHA
recycling
neemt de nieuwe glasbak in gebruik. Ernaast staat nog een oud exemplaar.
tFoto Tossa do CroatII
deschild. Weer een stapje op de
ladder van afvalscheiding is
gezet.
Over heel Texel worden dertig
nieuwe en vijftig omgebouwde
glasbakken geplaatst. In de nieu
we exemplaren zitten drie inwer-
popeningen: voor wit, groen en
bruin glas. Er is rekening gehou
den met de geluidsoverlast die het
inwerpen met zich meebrengt: de
bak is aan de binnenkant met rub
ber bekleed.
De omgebouwde versie betreft
een vierkante stalen bak voor
groen en bruin glas. Naast een
dergelijke bak zal een traditionele
glasbol worden geplaatst voor wit
glas.
Wit glas
Voorheen kwam al het ingezamel
de glas op een grote hoop terecht.
Dat hield in dat bij recycling alleen
gekleurd glas kon worden ge
maakt. De vraag naar wit glas is
echter vele malen groter.
Onderzoek heeft uitgewezen dat
de helft van het glas dat in de bak
ken terecht komt wit is. Door dit
apart in te zamelen kan aan de
grote vraag naar nieuw wit glas
tegemoet worden gekomen, waar
door minder van grondstoffen (o.a.
zilverzand en kalk) nodig is voor
productie va nieuw glas. Boven
dien is de verwerking van voorge
sorteerd glas goedkoper dan dat
alles door elkaar wordt aange
leverd.
Doppen en deksels mogen niet in
de glasbak. Kruiken (bijvoorbeeld
van Jutter) ook niet. „Zelfs niet in
het gat voor „bruin". De kruiken
zijn namelijk niet van glas, maar
van steen", aldus Warner Scheurs
van gemeentewerken.
Willem Peter van der Vis, con
servator van het Maritiem en
Juttersmuseum, is benoemd
tot directeur van deze instel
ling en van de Oudheidkamer
in Den Burg. Dit is besloten in
de laatste vergadering van de
Stichting Texels Museum,
waar beide vestigingen onder
vallen.
Van der Vis volgt Jan Kuiper
op, die nog wel directeur van
EcoMare blijft, maar geen tijd
meer heeft voor beide neven
functies. Daarnaast had de
conservator de dagelijkse lei
ding al geruime tijd in handen.
„Kuiper blijft wel betrokken bij
de twee musea, maar zal zich
alleen nog met de grote lijnen
bezig houden", zo meldt het
bestuur van STM.
Gevallen. Een 61-jarige fietster
uit Duitsland is op het pad uit de
duinen dat uitkomt op de Ruijslaan
ten val gekomen. Ze had haar
schouder zodanig verwond, dat ze
via een arts per ambulance naar
het Geminiziekenhuis werd
vervoerd.
Bekrast. Opnieuw is een auto
bekrast. Dit keer werd een Duitse
toerist bij vakantiecentrum De
Krim het slachtoffer. De schade
bedraagt f1000,-.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
snelfiltermaling
pak 250 gram
van 415 voor
Zie voor meer aanbiedingen onze
advertentie op pagina 4
(ADVERTENTIE)
Onze bezorgers verspreiden
vandaag met de Texelse
Courant een folder van
