l/leeste „schade" door
A/andelaars en kano's
Onderzoek verstoring zeehonden:
carmoon
„Liever agent op straat
dan achter een bureau"
„Forfaitaire heffing
nog niet invoeren
Arbeidsbureau timmert
succesvol aan de weg
TEXELSE COURANT1
Programma basketbal
HOL) DIT IS OOK
NIKS
yfpBiPK
Dinsdag „de derde ronde"
Cocksdorpers ontvingen college
Slijtersechtpaar
aar Chili dankzij
originele brief
Bernhardlaan vanaf
dinsdag opgebroken
Groep langdurig werklozen slinkt
VRIJDAG 4 NOVEMBER 1994
at me het meest heeft ver-
isd is hoe weinig kennis er is
verstoring van zeehonden."
phie Brasseur is als onderzoe
betrokken bij het Instituut
Bos- en Natuuronderzoek
Met Peter Reijnders levert
volgende week een rapport af,
irin het onderzoek naar een
ige grens voor zeehondenre-
vaten staat beschreven. Die is
1500 meter, maar kan volgens
wetenschapper naar 1200
lef.
vordt momenteel gewerkt aan
ichillende onderzoeken naar
eten van recreatie op de na-
in kustwateren. Het water
isme neemt toe en de overheid
weten welke beschermende
atregelen nodig zijn.
nders, die zich al twintig jaar
ighoudt met zeehondenonder-
heeft zich met Sophie Bras-
afgelopen twee jaar gestort
.«rstoring van de gewone zee-
el in de Waddenzee. Ze keken
verstoring die optreedt als de
en bij eb op een zandplaat lig-
Brasseur: „Zeehonden op
plaat liggen er meestal rustig
Als er iets vreemds nadert kij-
meerdere dieren op. Tweede
is dat ze allemaal opkijken."
de verstoringsbron blijft nade-
gaan de zeehonden te water,
et water zijn ze snel en bewe-
dus veel minder kwetsbaar.
Boeien
onderzoekers benaderden
ipen zeehonden lopend, in ka-
met rubberboten, motorkrui-
en zeiljachten. Als de dieren
dan normaal „kop-op-
rag" begonnen te vertonen
d een boei uitgegooid. Een
,ede boei volgde op het mo-
dat alle zeehonden te water
en. Zo werden de afstanden
taald van de „omkeerbare" ver
ing (waarbij de rust snel terug-
rt als de verstoring weg is) en
„onomkeerbare" verstoring
arbij de dieren te water gaan),
werd gekeken hoe lang het
voor de zeehonden na een
itoring terugkomen op de kant.
is vooral voor moeders met
jen erg belangrijk. Als een jong
■el voedingen mist omdat het
derdier vaak het water in
Jit, kan het in de vier weken
hiervoor staan niet voldoende
irtgewicht" opdoen. Dat heb-
ze nodig om het zelfstandig te
nen redden.
Er is nog weinig kennis over verstoring van zeehonden.
Ifoto Archief Texelse CourantI
Het onderzoek werd gedaan op
vier soorten ligplaatsen: drukke
gebieden, rustige gebieden, lig
plaatsen waar jongen worden
grootgebracht en ligplaatsen waar
geen jongen worden geboren of
gezoogd.
Eén afstand
Uit het onderzoek is een duidelijk
verschil gebleken tussen versto
ring door wandelaars en kano's
enerzijds en grotere of luidruchti
ger boten anderzijds. Onder ge
middelde omstandigheden werden
de zeehonden onrustig als wande
laars ze tot ongeveer 300 500
meter naderden. Nog tientallen
meters verder gingen de dieren te
water. Bij zeil- en motorboten
werd al een toename van het kop-
op-gedrag geregistreerd op ruim
1000 meter, al gingen de dieren
pas op ongeveer 300 meter te wa
ter.
Verrassend is dat na een versto
ring door een wandelaar of kano
vaarder, die relatief dichtbij kan
komen, de zeehonden niet of nau
welijks terugkeerden op de plaat.
Bij een boot, die daarna weer
doorvaart, komen sommige dieren
redelijk snel terug op de kant. „Het
lijkt wel of ze meer schrikken van
wandelaars en kano's. En die
schrik blijft lang hangen, want ze
komen niet snel terug", aldus Sop
hie Brasseur.
Visueel
Een motorboot of een zeiljacht
bleek weinig verschil uit te maken
voor de zeehonden. „Hij blijkt dat,
naast geluid, het visuele aspect
ook een belangrijke rol speelt bij
verstoring."
Omdat moeilijk voor iedere cate
gorie waterrecreatie een aparte
veilige afstand tot reservaten kan
worden bepaald, is gekozen voor
één grens. Dat dit is gerechtvaar
digd blijkt uit de voor- en nadelen
die per groep verstoorders gelden.
De zeehondenreservaten in de
Waddenzee kennen een grens van
1500 meter. Hoewel er weinig be
kend was over de verstoringsge
voeligheid van de dieren toen deze
afstand door de overheid werd
vastgesteld, is het volgens de IBN-
onderzoekers een redelijke in
schatting gebleken. „Wij komen
uit op 1200 meter", aldus Bras
seur.
Niet alle verstoringsbronnen zijn
door de onderzoekers meegeno
men. De gevolgen van militaire ac
tiviteiten, burgerluchtvaart,
zeilplanken en jetski's ontbreken
in het rapport. Reijnders weet uit
eigen ervaring dat de verstorings
hoogte voor sportvliegtuigjes ligt
rond tussen de 500 en 1500 voet.
De officiële grens voor klein lucht
verkeer boven water is 500 voet.
maar de „wadvliegers" respecte
ren een „gentleman's agreement"
en gaan niet lager dan 1000 voet.
Daar houden ze zich redelijk aan.
Het aantal zeehonden neemt toe.
De waterrecreatie ook. Het blijven
afsluiten van delen van de Wad
denzee lijkt geen oplossing. Maar
is dit nog wel nodig, nu de zeehon
denpopulatie groeiende is? Of
moet de hoeveelheid reservaats-
gebieden juist worden terugge
draaid? Brasseur: „Ooit waren er
meer dan tienduizend zeehonden
in de Waddenzee, nu nog maar
zo'n duizend, dus het zijn er nog
steeds niet echt veel. Het is hele
maal niet zo gek om de dieren uit
voorzorg te beschermen en daar
mee in ieder geval door te gaan tot
er een paar duizend zijn. We heb
ben de toename van het aantal
mogelijk mede te danken aan de
reservaten, dus laten we die in
ieder geval in stand houden. Het
stoppen van de jacht en het afne
men van de vervuiling speelt ook
een rol. En verder, wat het beleid
betreft, daar hebben wij als onder
zoekers uiteraard niets over te
beslissen. Het lijkt ons wel belang
rijk dat er een vervolgonderzoek
komt. Er is nog zoveel dat we niet
weten, kennis die moet worden
opgedaan om maatregelen om
een groeiende populatie te be
schermen te onderbouwen. We
weten bijvoorbeeld helemaal niet
wat het effect van de verstoring is
op de gezondheid van de dieren.
En of ze plekken blijven mijden
waar veel drukte is of dat een ze
kere gewenning optreedt. We we
ten niet eens waarom ze een
bepaalde plaat uitkiezen om op te
liggen. Het zal niet meevallen om
zulke dingen uit te zoeken. Wel
licht zijn sommige groepen zee
honden, bijvoorbeeld dieren
zonder jongen, anders gevoelig.
Met die kennis kun je meer ge
nuanceerd beleid voeren en de
groeiende recreatie beter inpas
sen."
De Mareis:
Zaterdag 5 nov. Sportlaan:
18.00 uur K.D.H. Stars-Mareis (D)
Eilandcompetitie:
Vrijdag 4 november:
20.00 uur Sportshop-Zebra Nauta
20.45 uur Hema 1-Nauta Zebra
Ntyiv <=*W
'ten van slijterij De Jong kun-
in maart 1995 een brief uit
in de bus verwachten. Het
xsechtpaar Ger en Marianne
'ong brengt dan namelijk een
ek aan het Zuidamerikaanse
Onlangs wonnen zij de verre
als hoofdprijs van een actie
wijnimporteur Noordman uit
termeer. De actie bestond uit
maken van een originele ver
brief met een aanbieding voor
hileense wijn Santa Rita la-
'20". De winnaars zouden hun
•en zelf in Santiago mogen
ten. Samen met nog twee slij-
en hun partners werd het
aar De Jong door een des-
Hge jury uitverkoren,
un brief maken zij handig ge
bruik van de vriendschapsbanden
tussen Texel en het Chileense Paa
seiland. Het bewijs hiervan is het
grote Moai-beeld bij De Scholerie
in Bier land." Ook de slijterij be
schikt over een intercontinentale
band: Sinds een paar jaar verko
pen wij Chileense wijn."
Na een verhaaltje met feitjes over
historie, geografie, klimaat en wijn
besluit het echtpaar De Jong met
een aanbieding: „Bovengenoemde
wijnen worden regelmatig ver
scheept naar Nederland, maar u
hoeft niet te wachten tot één van
deze schepen op onze Texelse
kust strandt om ervan te kunnen
genieten..."
De Texelse prijswinnaars vertrek
ken half maart en keren na een
dag of tien weer terug. De Neder
landse gasten worden verzorgd
door het wijnhuis Vina Santa Rita.
Ger de Jong: „Geen idee wat ons
te wachten staat, maar er zal wel
rijkelijk wijn vloeien
Het bestuur van de Texelse Vere
niging van Logiesverstrekkers
vindt dat het nieuwe systeem
voor de heffing van toeristenbe
lasting („forfaitaire heffing") pas
mag worden ingevoerd als de on
billijkheden, eruit zijn gehaald. Bij
de gemeente wordt daarom ge
pleit voor een jaar uitstel, hoewel
men het systeem op zichzelf wel
ziet zitten.
Een soortgelijk standpunt werd
onlangs ingenomen door de afde
ling Texel van Horeca Nederland.
Het TVL-bestuur neemt het de ge
meente kwalijk dat er met het TVL
geen overleg is geweest over dit
onderwerp, hoewel dat vorig jaar
(naar aanleiding van de commotie
over de verhoging van de toe
ristenbelasting met een kwartje in
één keer) wel is beloofd. Men is nu
echter weer in gesprek. Op 24 no
vember zullen de „voetangels en
klemmen" van het forfaitaire
systeem met het college worden
besproken. Met het oog daarop
wil men goed op de hoogte zijn
van alle situaties waarin het nu
voorgestelde systeem onbillijk of
anderszins ongewenst uitpakt. Lo
giesverstrekkers worden uitgeno
digd hierover hun sectorvertegen
woordiger te benaderen zodat een
goede inventarisatie ontstaat van
de nadelen van het systeem.
Voorbeeld
Eén onbillijkheid kon gisteravond
al direct worden genoteerd. De
voorzitter van de vereniging van
eigenaren van de appartementen
van Bosch en Zee vertelde dat zijn
organisatie nu totaal f31000,-
toeristenbelasting betaalt. Als het
voorgestelde forfaitaire systeem
wordt ingevoerd komt daar
f24000,- bij, een verhoging met
80%. Dat komt omdat de apparte
menten voor twee personen wor
den aangeslagen alsof er 3,5
personen in kunnen. Spreker had
er geen goed woord voor over.
„Onvoorstelbaar broddelwerk. On
behoorlijk bestuur". Hij kreeg
steun van andere TVL-leden die
ook meenden dat het nieuwe
systeem grove onbillijkheden be
vat.
Nu de politie in de Kop van Noord
holland onder curatele is gesteld,
is het onzeker of de tijdelijke poli
tiepost in De Cocksdorp volgend
jaar kan worden gehandhaafd.
„Liever een agent op straat, dan
achter een bureau", adviseerden
Cocksdorpers het college van b
en w dinsdagavond tijdens het
overleg met de dorpscommissie.
De politiepost was één van de on
derwerpen die ter sprake kwam tij
dens het jaarlijkse overleg, dat van
publieke zijde weinig belangstel
ling trok. In hoeverre de politiepost
afgelopen zomer in een behoefte
had voorzien, werd niet geheel
duidelijk omdat er nog geen gege
vens zijn over het aantal mensen
dat er een bezoek bracht. Dorps
bewoners maakten echter onom
wonden duidelijk dat
straatsurveillance veel verkeerson-
gemakken in het centrum kan
oplossen. Vooral in de Kik-
kertstraat zorgt de grote stroom
auto's nogal eens vopr overlast.
Verder ondervinden vooral oude
ren hinder van obstakels op het
voetpad.
Paaltjes
De lage gele paaltjes, wegens on
gelukjes al jaren een doorn in het
oog van Cocksdorpers, gaat de
gemeente wellicht vervangen door
"een beter zichtbare verkeersaf-
scheiding. Om te stimuleren dat
méér toeristen te voet het dorp in
gaan reageerde het college in
stemmend op het verzoek het
parkeerterrein aan de Molenlaan
uitte breiden. De benodigde grond
is al eigendom van de gemeente.
Om aan langdurig parkeren in de
Kikkertstraat een eind te maken
voelt de gemeente wel voor de
suggestie om zogenaamde blau
we parkeerzone's aan te wijzen,
waar auto's niet langer dan drie
uur mogen staan. Dorpsbewoners
voelen niets voor parkeermeters.
„Overbodig en het kost nog geld
ook."
Bushalte
De halteplaats voor de NZH-
bussen bij camping „De Drie
hoek" bij de rotonde ligt op een
onveilige plaats vindt de dorps
commissie. Die zou deze graag
iets in noordelijke richting ver
plaatsen. De busonderneming
voelt hier echter niets voor en gaf
onlangs prioriteit aan verplaatsing
van de onveilige bushalte bij De
Krim. De gemeente stelt er geen
geld voor beschikbaar.
De verlichting die de gemeente
langs het fietspad Klimpstraat
Vuurtorenweg heeft geplaatst is
wat magertjes. B en w zegden toe
extra lichtmasten neer te zetten.
Hoewel er nog geen geld voor be
schikbaar is, treft de gemeente
voorbereidingen voor een fietspad
langs de Vuurtorenweg. „Al jaren
hard nodig", aldus Klaassen, die
uit gemeentelijke stukken op
maakte dat er al flinke voorberei
dingen zouden zijn getroffen. Dat
bleek niet het geval. Wel zal het
tracee worden uitgezet. Om te ho
ge verkeerssnelheden tegen te
gaan pleitte de dorpsbestuurder
voor snelheidsbeperkende maatre
gelen op de Vuurtoren- en
Krimweg.
Industrieterrein
Uitbreiding van het industrieter
rein stond vorig jaar ook al op het
verlanglijstje van De Cocksdorp.
Volgens de gemeente kan nog on
bebouwde ruimte op het terrein
aan de Langeveldstraat worden
benut. De gemeente wil meewer
ken aan uitbreiding in noordelijke
of in westelijke richting en komt
op korte termijn met een voorstel.
De Cocksdorp betwijfelt of het
college wel genoeg moeite doet
om het vrachtverkeer voor de aan
leg van de strekdam rond het dorp
te leiden. Liever zouden ze zien dat
de vrachtwagens over de weg
langs de waddendijk rijden. „We
hebben geadviseerd dit op te ne
men in de aanlegvergunning of in
het bestek. Dat is niet gebeurd."
Klaassen is bang dat de aanne
mers uit kostenoverweging toch
de kortste weg zullen kiezen. „Wij
willen hetzelfde", antwoordde
burgemeester Van Rappard, die
toezegde de kwestie met Rijkswa
terstaat te bespreken.
Met ingang van dinsdag krijgt
Bernhardlaan (gedeelte tussen
Kogerstraat en Maricoweg) een
opknapbeurt. De herstrating
wordt uitgevoerd in twee fasen,
om de bereikbaarheid van de aan
liggende bedrijven zo min moge
lijk te hinderen. Het karwei wordt
uitgevoerd door KWS uit Heerhu-
gowaard, dat met f101.500,-
(excl. BTW) de laagste inschrijver
was.
KWS, dat momenteel bezig is met
de aanleg van het fietspad naar
Paal 9, bleef drie andere bedrijven
(twee Texelse en één met een
Texelse vestiging) voor tijdens de
onderhandse aanbesteding. Het
bedrijf zal ongeveer zes weken no
dig hebben om de klus te klaren.
De Bernhardlaan, die deel uit
maakt van de ringweg rond het
centrum van Den Burg, is in deze
periode voor doorgaand verkeer
gesloten. De AOT-bus -en ander
verkeer komend uit de richting
Waalderstraat- wordt omgeleid via
de route Maricoweg-Georgiëweg-
Kogerstraat.
en zijn vrouw kijken op de globe waar het verre Chili ligt.
IFoto Herry do Croalll
Na het derde kwartaal staat al
vast dat het arbeidsbureau in Den
Burg dit jaar royaal de gestelde
doelen zal halen. Het streven om
500 vacatures binnen te halen is
bijna bereikt en er zijn 27 langdu
rig werklozen aan een (tijdelijke)
baan geholpen, hoewei twintig al
mooi zou zijn. De cijfers van Texel
steken, evenals die van de andere
arbeidsbureaus in de kop van
Noordholland, gunstig af bij de
rest van de provincie. Het Regio
naal Bestuur voor de Arbeidsvoor
ziening toont zich zeer tevreden
over de resultaten.
In de vorige krant meldden we dat
het Texelse arbeidsbureau dit jaar
f60.000,- minder te besteden
heeft. Ondanks deze korting is een
groot aantal Texelse werkzoeken
den aan een baan geholpen. In de
eerste negen maanden van 1994
werden 373 mensen met succes
bemiddeld. Dat zijn er veertien
meer in vergelijking met vorig jaar,
hoewel het aantal vacatures iets
lager lag.
Eind oktober waren 491 vacatures
bij het arbeidsbureau ingediend.
„Op 31 december 1993 stonden
we op 544 vacatures. Door het
slechte naseizoen van '93 en de
recessie besloten we voor 1994
voorzichtig te blijven. Nu blijkt dat
we de gestelde doelstelling van
500 vacatures ruim halen. Dat is
echter geen reden om de laatste
twee maanden rustig achterover
te leunen", aldus Theo Zijm, direc
teur van het Texelse arbeids
bureau.
Bedrijfsbezoeken
Het leeuwendeel van de aangebo
den banen kwam (uiteraard) uit de
horeca: 235. Een goede tweede is
de detailhandel; Texelse mid
denstanders meldden 104 vacatu
res aan. Zijm wijt de goede
resultaten mede aan de goede
contacten met deze twee bran
ches. Projecten over de werving
van personeel in de horeca (vorig
jaar) en in de detailhandel (dit
jaar), opgezet door het arbeidsbu
reau, droegen een steentje bij.
Vooral belangrijk is het sterk toe
genomen aantal bedrijfsbezoeken.
Zijm en zijn medewerkers gaan nu
drie tot vier keer zo veel op pad
dan voorheen. „Het bestuur ziet
dat graag", aldus Zijm. Hierdoor
kan het arbeidsbureau beter inspe
len op de marktsituatie en weten
de ondernemers de bemiddelaars
beter te vinden.
Een ander voorbeeld van „maat
werk" is het jaarlijks onderzoek
voor het NVOB, waarbij de meeste
Texelse aannemers zijn aangeslo
ten. „Het arbeidsbureau probeert
de behoefte aan vakmensen in te
schatten. Als we bijvoorbeeld we
ten dat er volgend jaar een baan
als timmerman vrijkomt, omdat er
iemand in de vut gaat, kunnen we
tevoren al kandidaten uit ons
bestand benaderen of zij zich wil
len omscholen. Zo kunnen we tij
dig inspelen op ontwikkelingen."
Stappen-plan
Van samenwerking is ook sprake
bij de aanpak van de langdurige
werkloosheid op het eiland. De
groep slinkt harder dan verwacht,
mede dankzij samenwerking met
de sociale dienst van de gemeente
Directeur Theo Zijm van het arbeidsbu
reau: Sommigen komen hier zelfs dage
lijks over de vloer."
Texel. Zijm: „We bespreken samen
hoe we mensen weer aan het
werk willen helpen. Er wordt dan
een 'stappen-plan' opgesteld. De
sociale dienst probeert de betref
fende personen daarbij te begelei
den."
Ook de inzet van het arbeidsbu
reau om allochtonen aan een baan
te helpen, heeft dit jaar vruchten
afgeworpen. Aan de opdracht om
acht personen te plaatsen, is pre
cies voldaan. „Er waren er ook
niet méér..."
Opzoeksysteem
Verder valt op dat steeds meer
werkzoekenden de weg naar het
kantoor aan de Thijsselaan in Den
Burg weten te vinden. Zij komen
met vragen over scholing, beroe
pen, opleidingen en hun kansen op
de arbeidsmarkt. Zijm: „We zijn
een soort ANWB op de arbeids
markt. Bijna 2.000 mensen be
zochten ons informatiecentrum
met vragen en we kregen 2.750
telefonische verzoeken om infor
matie. Deze aantallen zijn hoger
dan we hadden verwacht."
Vooral het nieuwe opzoeksysteem
Videotex blijkt een trekpleister.
„Sommigen komen hier zelfs da
gelijks over de vloer." Met dit
computersysteem kan men zelf
kijken welke banen er in
Noordholland-noord en op Schip
hol vrij zijn. Ook kan door een
combinatie met het arbeidsbureau
Enkhuizen een blik worden gewor
pen in de vacatures van Flevoland
en binnenkort komt er zelfs een
banenmarkt voor de hele Europe
se Gemeenschap.
