Leuke hobby voor de
stille wintermaanden"
tob Bodegraven schrijft toneelstuk
Intern onderzoek PEN
ar oorzaak storing
Piet Blauw bijgepraat
>ver haven en drijfmest
TEXELSE COURANT
Touwtrekken om schadevergoeding
Bestemmingsplan
haven geeft
geen discussie
Veel vissen
„Première" Texelfilm:
entree dertig cent
PEN-centrale
Stil protest...
Concert Texels
vrouwenkoor
DINSDAG 22 NOVEMBER 1994
zinnen meerdere keren nagedacht,
ze zó vaak gelezen tijdens het cor
rigeren en ze nu al zó vaak ge
hoord tijdens het repeteren. Het
stuk is voor mij helemaal dood."
Het is geen specifiek Texel ver
haal. „Onbewust hoor, niet in ver
band met de verkoopbaarheid. Ik
weet niet genoeg van het eiland of
het dialect om het echt Texels te
kunnen maken."
Bodegraven lacht hartelijk om de
vraag of je er rijk van wordt. „Nee.
Ik denk het tenminste niet. Ik heb
een contract met die uitgever dat
we allebei de helft van de auteurs
rechten krijgen, maar hoe hoog die
zijn...geen idee. Het hangt er na
tuurlijk vanaf hoe vaak het stuk
wordt verkocht. Dat is tot nu toe
twee keer: één keer aan SVC en
één keer aan een overkantse club.
Of ik daar ga kijken? Misschien,
als het in de buurt is. Maar we
moeten het eerst zelf hebben ge
daan hoor. Ik wil met worden beïn
vloed door de opvoering van een
ander."
De Texelaar heeft de smaak van
het schrijven inmiddels te pakken.
Hij is bezig met een tweede stuk.
„Het klink misschien zwaar, maar
gebleken is dat ik het kan. De uit
gever was vooral te spreken over
het taalgebruik. Het was spreek
taal. Dat komt waarschijnlijk om
dat ik zelf altijd heb gespeeld."
Voorlopig houdt hij zich bij het
genre blijspel. „Misschien dat ik
me ooit nog wel eens waag aan
een moeilijker stuk, maar ik hou
het nu echt in de ontspannen
sfeer. Ik heb nog wel tien ideeën in
mijn hoofd. Ik begin altijd met een
lokatie. Wéér is het leuk om iets te
laten spelen. Vorig jaar speelden
we met SVC in een winkeltje Dat
was geen leuk stuk want er was
niets aparts. Ja, die gekke buur
vrouw, maar dét kwam door Anne
Kemper, niet door het verhaal."
Bodegraven voelt er niets voor om
SVC als opstapje te gebruiken
naar de .grote" toneelwereld. „Ik
voel me hier prima. We hebben
een hartstikke leuke ploeg. Ik hoef
niet zo nodig meer. Ik heb er ge
woon een nieuwe hobby bij voor
de stille wintermaanden. En ik wil
ook zéker weer zelf de planken
op."
Tessa de Graaff
teen razend enthousiast."
Op een bloedhete zondag in juli
legde Bodegraven de laatste hand
aan het verhaal. „Ik bedacht me
hoeveel uren werk erin zaten.
Want het is niet alleen het schrij
ven, het moet ook klóppen. Je be
denkt iets, een leuke scène, maar
die moet aansluiten, dus moet je
soms iets veranderen in het begin
van het verhaal. Moet je weer een
heel stuk herschrijven."
Omdat hij ook een onafhankelijke
mening wilde, naast die van vrien
den en familie, besloot hij het op te
sturen naar een auteursrechtenbu
reau. „Ik wilde niet gelijk een uit
gever benaderen, want dat staat
zo van: jullie zitten zeker op mij te
wachten. Dat durfde ik niet." Nog
geen twee dagen na de verzen
ding belde een uitgever,Ze wa
ren enorm positief en wilden het
meteen opnemen in hun catalo
gus! Alleen de titel moest veran
derd. Ik had het „Hoe ouder, hoe
gekker" genoemd. Maar er is al
een stuk dat zo heet. Dus is het
omgedoopt in: die oudjes die zijn
zo gek nog niet."
Het verhaal speelt in een bejaar
dentehuis. Een groepje oudjes met
zeer specifieke karaktertrekjes
wordt geconfronteerd met een
moord. Eén van hen wordt gear
resteerd. Dan lossen de overigen
gezamenlijk die moord op. „Ik heb
het geschreven met bepaalde spe
lers in mijn hoofd. Gerard Monen,
Gerhard Smeenk, Anne Kemper,
Leo Saai...noem ze maar op. He
laas kunnen ze niet allemaal, maar
vijf spelen hun .éigen" rol. Het
grappige is dat ze het inderdaad
precies zo spelen als ik in mijn
hoofd had." Bodegraven doet zelf
niet mee. „Ik heb altijd gehoord
dat dat niet is te combineren met
regisseren, dus daar begin ik met
aan." Hij heeft drie debutanten bij
zijn ploeg. „Streng? Nee, dat ben
ik niet. Ook niet als ze het anders
doen dan ik eigenlijk bedoeld
had."
SyC krijgt dus de „wereldpremiè
re Bodegraven kijkt nu al met
enig angst en beven naar de da
tum van opvoering: zaterdag 26
november. „Doodeng. Weet je, ik
kan niet meer beoordelen of het
wel echt leuk is. Ik heb over al die
Ik betrapte mezelf erop dat ik iedere avond voor de televi-
e hing en daar béélde ik van." Om die reden, en om zich
bekwamen in het gebruik van zijn computer, schreef Rob
odegraven (53) een toneelstuk. Met veel schroom stuur-
i hij het op. Een uitgever reageerde laaiend enthousiast.
26 november heeft de toneelgroep van SVC in De
ocksdorp de wereldpremière".
ib Bodegraven kwam in 1986
8t zijn vrouw en twee zoons op
nel terecht. Een studerende
chter bleef aan de overkant. Als
mpingbeheerder werd hij van
jenderloo op de Veluwe overge-
satst naar de Sluftervallei in De
icksdorp. Toen aan dat dienst-
irband een einde kwam, verhuis
de familie naar Schoorl. „Een
iel leuk bedrijf hoor. Maar we
dden binnen drie maanden zo'n
imwee naar Texel, dat we alles
zijn kop hebben gezet om hier
'ug te kunnen komen. We zijn in
is hart helemaal verknocht ge-
ikt aan Texel." Het viel niet mee
i werk te vinden op het eiland.
Ie jaren telden uiteraard mee."
'92 ontdekte Bodegraven dat
ird gebouwd aan de Californië-
ig. Uit belangstelling nam hij
n kijkje. „Ik dacht: als dit voor
verhuur wordt, hebben ze ook
n beheerder nodig! Maar nie-
and kon me vertellen wie die
waren. In een bouwkeet zag
toevallig een vlag van De Krim
gen. Dat was bingo." Bodegra-
n is inmiddels alweer drie jaar
heerder van 'residentie Califor-
,We weten het zeker, we
an nóóit meer van het eiland
Mentaliteit
lenlijk is Bodegraven reclame-
twerper van beroep. „Ik heb ge-
irkt bij de Gero-fabriek in Zeist.
Toen die failliet ging ben ik in de
campingwereld gerold. Gewoon
stom toeval. Maar ik werk er in
middels wel twintig jaar."
Volgens Bodegraven is het verschil
tussen Texel en de Veluwe enorm.
„De mentaliteit van de mensen is
onvergelijkbaar. Je komt er daar
nóóit tussen als buitenstaander.
Echt accepteren doen ze je bijna
nooit. Pas toen ik bij de vrijwillige
brandweer ging was het goed. Dat
deed ik trouwens niet als truc om
er tussen te komen hoor. Dat inte
resseerde me gewoon echt."
In De Cocksdorp had de familie
het gevoel er vanaf het begin bij te
horen. „Ze kwamen meteen al bij
me langs. Of ik van kaarten hield.
Nee dus. Ik kan niet eens klaver
jassen. Maar ze bleven aanhou
den, het was zo gezellig. Ik moest
toch wat komen doen. Drie maan
den later zat ik bij SVC toneel...."
Echte liefde
Bodegraven is toneelspeler in hart
en nieren. „Op school zat ik al bij
een toneelclub." In Hoenderloo
stond hij niet op de planken. „Te
druk. En misschien ook wel een
beetle omdat we er met echt bij
hoorden."
Op Texel kwam de liefde weer bo
vendrijven, al werd Bodegraven
aanvankelijk benaderd als decor
bouwer. „Toen ik drie weken op de
Sluftervallei zat vroeg Piet Zijm me
om hulp. SVC speelde een stuk
waarvoor een ingewikkeld decor
nodig was. Björn Ezerman kende
mij en mijn tekenvaardigheden en
had Zijm getipt." Bodegraven liet
doorschemeren zelf wel weer voor
het voetlicht te willen en het vol
gende stuk was het raak.
Sfeertje
Hij is een getalenteerd speler die
met veel gemak verschillende ty-
pet jes kan neerzetten. Spelen
gaat hem met veel gemak af. „Het
maakt me ook niet uit wat voor rol
ik heb. Ik speel alles, in wat voor
verhaal dan ook. Er is overal wel
wat van te maken."
Het sfeertje er omheen is voor Bo
degraven het belangrijkst. „Toneel
heeft één groot nadeel en dat is
dat je een uitvoering moet doen....
maar dat hoort er nou eenmaal bij.
De gein is dat je begint met niets
en na twee maanden staat er iets
leuks waar toch ruim honderd
mensen van genieten." Hij heeft
voor zo'n optreden behoorlijk last
van zenuwen, ondanks al zijn rou
tine. „Er zitten toch mensen die
iets van je verwachten."
Eigen stuk
De overstap van speler naar regis
seur ambieerde Bodegraven nooit.
„Het was ook nooit nodig, want
SVC had al een regisseur. Eerst
Piet Zijm, later Björn Ezerman." Dit
jaar tekent Bodegraven echter wél
voor de regie. „Dat komt omdat ik
zelf een stuk heb geschreven dat
we opvoeren. Ik wil geen ander
met „mijn" teksten laten omsprin
gen. Als het nu fout gaat is het
tenminste mijn eigen schuld...."
Het idee om een eigen toneelstuk
te schrijven kwam eigenlijk door
een computer. „Ik moest me voor
Rob BodegravenIk wist wel waar Ik heen wilde, maar niet hoe Ik er moest komen
IFoto Tessa de Graaff)
heb ik zitten schrijven. Hartstikke
leuk vond ik het."
mijn werk bekwamen in Word Per
fect. En ik betrapte mezelf erop
dat ik in de rustige winterperiode
hele avonden voor de televisie
hing. Ik béélde daarvan." Bodegra
ven besloot geen tekstoefeningen
uit het computerboek te doen,
maar de functies uit te proberen
op een toneelstuk. „Ik had een
idee en ik ging achter elkaar door.
Maar ik had totaal geen ervaring,
dus ik ben mezelf wel tegen geko
men. Ik wist wel waar ik wilde ein
digen, maar niet hoe ik er moest
komen. Ik had aanvankelijk alleen
een begin en een eind. Avonden
Veel schroom
Bodegraven is overigens niet de
enige Texelse toneelschrijver. De
Oosterender Aris Bremer heeft al
enige stukken op zijn naam staan.
Toen het stuk klaar was had Bode
graven niet meteen het idee het
uit te laten geven. „Het leek me
aardig om het met SVC op te voe
ren, als de spelers er tenminste
wat in zagen. Met veel schroom
heb ik het laten lezen toen het bij
na af was. Björn Ezerman was me-
Een intern onderzoek door het
PEN moet uitwijzen wat de pre
cieze oorzaak van stroomstoring
donderdag is geweest. Daaruit
zou kunnen blijken dat de leveran
cier van de technische apparatuur
aansprakelijk kan worden gesteld
voor schade die het energiebedrijf
heeft geleden. Het PEN heeft in
middels zelf ook de nodige vragen
van particulieren en bedrijven ge
kregen. Volgens manager Jan
Veenis kan de energieleverancier
door leverantievoorwaarden niet
aansprakelijk worden gesteld
voor schade.
Om precies achter die condities te
komen heeft het Texels Verbond
van Ondernemers (TVO) deze op
gevraagd bij het PEN. Hoewel Vee
nis stelt dat bepalingen daarin het
energiebedrijf uitsluiten van aan
sprakelijkheid is het PEN bereid af
nemers die zich gedupeerd voelen
alles haarfijn uit te leggen. „Ik kan
me goed voorstellen dat de men
sen de voorwaarden niet kennen."
Volgens TVO-voorzitter Ko Vinke
is er een kans dat het PEN in geval
van nalatigheid echter toch aan
sprakelijk kan worden gesteld.
„Het PEN beroept zich ten onrech
te op overmacht. Dorpen die nog
energie betrokken van de centrale
kwamen niet zonder stroom te zit
ten. Terwijl de aansluiting op de
kabel nog nietbetrouwbaar was,
waren grote delen van het eiland
er van hun stroom al van afhanke
lijk. Het systeem was kennelijk
nog niet goed getest en dat is vol
gens mij nalatigheid."
Volgens het PEN waren bij een op
timale productie van de PEN-
centrale de problemen niet minder
geweest. „Het probleem zat hem
in de distributie. Door de kortslui
ting in een onderdeel konden be
paalde delen van het eiland niet
van stroom worden voorzien. Ook
electriciteit die door de centrale in
Oudeschild zou worden geleverd
zou door dit onderdeel moeten",
aldus Veenis.
De watersportvereniging, Rijks
waterstaat en Hans Boom van het
dokbedrijf zijn goede buren. Over
leg over aanpassing van het
bestemmingsplan Oudeschild ha
ven leverde geen geschilpunten
op. Alleen kwam aan het licht dat
er financieel wel wat aan de hand
is....
Zowel Boom als de watersportve
reniging „huurt" een oppervlak
water van Domeinen. Toen tijdens
het overleg over het bestem
mingsplan de kaart op tafel kwam,
bleek de watersportvereniging
over een andere versie te beschik
ken dan Boom. Uit vergelijking
passeren in de haven en dat hin
derlijke stroming voor de nauwe
havenmond het manouvreren be
moeilijkt. Verder vormt het
dichtslibben een probleem. De
modder wordt volgens insiders
niet veroorzaakt door de vissers,
maar wordt naar binnen meege
voerd door het tij. De Texelaars
vinden het onterecht dat zij wel
worden opgezadeld afvoer van de
vervuilde, dat steeds grotere pro
blemen levert. Blauw zag dit en
zegde toe de kwesties met minis
ter Jorritsma van Verkeer en Wa
terstaat te bespreken.
bleek dat beide al geruime tijd be
talen voor een zelfde stuk....Do
meinen zal om uitleg worden
gevraagd.
Door uitbreiding van het dokbe
drijf wordt de toegang van de
jachthaven steeds krapper. Beide
partijen kunnen goed met elkaar
overweg en hebben in overleg alle
problemen kunnen oplossen. Uit
wijk van de watersportvereniging
naar het Pen-bassin zou Boom in
de toekomst mogelijkheden bie
den voor uitbreiding. Mede gezien
de werkgelegenheid die het dok
met zich meebrengt (vijftien men
sen), vond hij een willig oor bij de
raadscommissie voor ruimtelijk
en huisvestingbeleid.
De sportvissers hadden zondag
een goede dag aan de Ottersaat.
Negen deelnemers haalden veer
tien exemplaren uit de zee Map
van der Zwaag werd winnaar met
vier exemplaren, totaal 114 cm.
Jan Kingma was tweede (2-67
cm.) en Piet Kingma derde (2-50
cm.).
De volgende wedstrijd in de win-
terserie is op 11 december om
08.30 uur bij de Teermolen. Op za
terdag 3 december wordt de tradi
tionele sinterklaaswedstrijd aan
de Afsluitdijk gehouden. Wie daar
aan mee wil doen kan zich tot 1
december opgeven bij P. Verhagen
(13986) of J. Hopman (17297).
Meedoen kost f35,- (excl. aas).
Vooruitlopend op het onderzoek
naar de precieze oorzaak van de
kortsluiting - waarschijnlijk een
fout in de software - wil de PEN-
manager geen mededelingen
doen. „We willen de zaak niet in
de doofpot stoppen, maar in onze
situatie kunnen we nu niet an
ders.'
Als uit het onderzoek blijkt dat de
schuld inderdaad bij de leverancier
van de apparatuur ligt dan ver
wacht Veenis een deel van de
schade bij dit bedrijf te kunnen
claimen. Bij het energiebedrijf wa
ren donderdag en vrijdag inclusief
de nasleep van de storing totaal
zo'n vijfenzestig mensen in touw
om het eiland zo snel mogelijk van
stroom te voorzien. Behalve deze
directe schade is er nog de indirec
te schade voor het PEN. „We heb
ben tijdens de storing geen stroom
kunnen leveren." D(e schade kan
het PEN vrijwel zeker niet claimen.
Veenis stelt nadrukkelijk dat de
betrouwbaarheid van het PEN niet
in het geding is en dat het energie
bedrijf maatregelen zal treffen om
herhaling te voorkomen.
Omvang schade
Van welke omvang de schade op
Texel is geweest is nog onduide
lijk. Vinke: „Ik heb me er nog niet
zo in verdiept. Ik denk dat hej
vooral om loonkosten van niet-
produktieve uren gaat." TVO roept
leden op eventuele schade die de
ze hebben geleden door de
stroomstoring aan de vereniging
kenbaar te maken zodat die even
tueel bij het PEN kan worden ge
claimd. Juristen van het KNOV
houden zich met de kwestie bezig.
Melden van schade kan donder
dagavond op de ledenvergadering
die om 20.00 uur in Bosch en Zee,
waarin ook informatie wordt ver
strekt over de manier waarop de
ondernemers het PEN in gebreke
kunnen stellen.
Zaterdagmiddag a.s. zal om
16.00 uur in Cinema Texel voor
het eerst sinds lange tijd de film
„Texel, de parel der waddeneilan
den" worden gedraaid.
De documentaire, beter bekend als
VERVOLG VAN PAGINA 1
moet het afval worden geschei
den; het puin kan dan worden her
gebruikt en het brandbare deel
gaat (via het Texelse overslagstati
on „De Hamster") naar de ver
brandingsoven in Alkmaar.
Van Tatenhove ziet goede moge
lijkheden om de scheiding op Texel
zelf uit te voeren. Dat levert werk
gelegenheid op, bespaart op ver
voerskosten en het puin kan op
Texel weer worden afgezet. Hoe
veel nieuwe arbeidsplaatsen dit
tot gevolg heeft, durft Van Taten
hove niet te zeggen. „Moeilijk te
schatten, maar aan directe en indi
recte werkgelegenheid moet je
toch denken aan minstens vijf
plaatsen erbij. Het wordt nog on
derzocht."
Start
Het is nog niet bekend wanneer de
„sorteer-fabriek" van start kan
gaan. Van Tatenhove: „Ik zal blij
zijn als de zaak op 1 januari 1996
kan draaien." In elk geval moet
eerst worden gewacht tot het ge
bouw door het PEN wordt verla
ten. Afgesproken is dat Dick Graaf
er per 1 maart a.s. over kan be
schikken. Intussen moeten de be
nodigde vergunningen worden
verkregen en daarna zal het ge
bouw moeten worden ingericht
naar de eisen van de provincie.
„de oude Texelfilm", werd vijftig
jaar geleden in opdracht van Teso
gemaakt door de later beroemd
geworden cineast Herman van der
Horst. Vertoning ervan had in de
seizoenen van de vijftiger jaren el
ke vrijdagavond plaats in het toen
malige Texels Bioscooptheater,
voorafgegaan door het voordragen
van de legende De Strooppot door
VVV-directeur Oskamp.
Ook zaterdag zal dit verhaal wor
den verteld, nu echter door Willem
Kikkert uit Den Hoorn. De entree
prijs van zaterdag is nostalgisch:
dertig cent. Daarvoor krijgt men
een kaartje dat er ook ouderwets
uitziet.
De vertoning van zaterdagmiddag
heeft te maken met de videokopie
van deze film, die door EcoMare in
de handel is gebracht. Bijna 250
personen hebben de video (speel-
duur een uur) voor f27,50 besteld.
Zij kunnen de cassette zaterdag
na afloop van de voorstelling in Ci
nema Texel afhalen, of daarna in
EcoMare. Wie de film nu nog
koopt, moet er f32,50 voor neer
tellen.
De kreet bovenop de mestsilo
van melkveehouder M. Roe
per van boerderij De Kamp
aan de Hoornderweg is een
stil protest tegen de dure af
dekking van de mestopslag-
piaatsen waartoe het rijk de
boeren onlangs verplichtte
Door deoverkapping daalt de
ammoniakuitstoot uit de silo's
met ongeveer driekwart, een
reductie die veehouders met
een veel goedkopere afdek
king van stro overigens rede
lijk zouden benaderen. Om de
kosten te beperken timmerde
Roeper zelf een deksel van
hout in elkaar.
(Foto Garerd Timmarman)
ierij-voorzitter Bas van der Beek (DETV) geeft kamerlid Piet Blauw aanwijzingen
f de aanpassing van de havenmond In Oudeschild. Foto Garant Timmerman)
at Blauw, voorzitter van de
ste kamercommissie Land-
>uw. Natuur en Visserij, gaat de
oblemen die het scheepvaart-
rkeer ondervindt bij het binnen
ren van de haven in Oudeschild
nkaarten. Dat zei hij gistermor-
n bij een werkbezoek aan de
venmond waar hij door de vis-
rij werd bijgepraat. Een mogelij-
ontheffing van het verbod op
t uitrijden van drijfmest door
idbouwers was discussiepunt
dens een onderhoud met WLTO,
wiens uitnodiging Blauw naar
xel was afgereisd.
3uw, die 's middags vergezeld
as van een topambtenaar van
t ministerie van Landbouw, zeg-
toe binnen twee weken duide-
I Texels vrouwenkoor houdt
idag een concert in de RK kerk
'Den Burg, aanvang 15.00 uur.
t 47 leden tellende koor staat
ter leiding van Arie Groen en
'rdt begeleid door pianist Fred
isen.
dewerking wordt verleend door
l vocaal ensemble A Capabel
ter leiding van Jan Beijert.
het programma staan licht
ssieke werken en barbershops.
I slotnummer zal gezamenlijk
'den uitgevoerd,
toegang is vrij maar na afloop
'dt een collecte gehouden.
lijkheid over een eventuele
ontheffing te verschaffen. Land-
bouwvoorzitter Rinus Kuiper wees
het Haagse duo erop dat om ver
stuiving van landbouwgronden te
gen te gaan nog steeds geen
aanvaardbaar alternatief voor han
den is. „De aanvoer van bijvoor
beeld papiercellulose kan meer
nadeel aan het milieu toebrengen
dan een dun laagje gier." Af
gesproken is dat mocht er een
ontheffingvan een jaar komen, in
de tussenliggende tijd bloembol-
lenvoorlichter Jan Hein de Boer
een milieubalans op papier zal zet
ten. Zijdelings kwam de ammoni-
akproblematiek aan de orde, maar
gezien de complexe materie is er
niet te diep op ingegaan. Wel
constateert Kuiper dat Blauw een
open oor voor de Texelse proble
men heeft. „Maar dat is in het ver
leden wel vaker het geval
geweest. We willen nu wel eens
weten waar we aan toe zijn."
Havenmond
De overdracht van de rijkshaven
aan de gemeente kwam tijdens
een bezoek aan de haven aan de
orde. „Ik vind het logisch dat de
overheid de haven afstoot. Maar
dat moet wel netjes en binnen een
bepaald arrangement gebeuren.
Dat motiveert mij om me met deze
?aak bezig te houden."
Blauw had zich niet goed kunnen
voorbereiden op zijn bezoek aan
Texel en hoorde van DETV-
voorzitter Bas van der Beek dat
schepen elkaar moeilijk kunnen
