Tv mag radio niet
in gevaar brengen
Texelaar zelfstandig
en ondernemend
Overtollige dieren naar
opvang aan de Witteweg
Penisachtige aangroeiing
door verf scheepshuid
Jannie Vinke ontwierp
reuzepier voor Bredene
Nioz-onderzoek naar wulken
SLOT geeft groen lichtmaar:
Pol dotterbloemen
uit sloot gestolen
Voorinschrijving
vogelwandeltocht
Strender cadeaushop
verkoopt ook video's
ALS ELKE SECONDE TELT
Vrijwilligers voor
bouwdorp/hike
KOET Texels
Wat ik zeggen
wou...
Oeganda (2)
TEXELSE g couRANT
Klaas de Ridder krijgt toestemming om voor een dierenopvang op het terrein aan de Witte weg bij Den Hoorn. iFoto Tessa de Graait)
Klaas de Ridder uit Den Hoorn
heeft de gemeenteraad weliswaar
achter zijn plannen voor een op
vangcentrum voor dieren aan de
Witteweg, de dierenbescherming
kon er wel eens minder enthousi
ast over zijn. Met die waarschu
wing nam Willem Kikkert van
kinderboerderij De Mient het laat
ste woord in de discussie over de
vergunning voor uitbreiding van
een schuur op het terrein.
De dierenopvang moet onderdak
bieden aan overtollige dieren van
uiteenlopende aard, met uitzonde
ring van honden en katten. Omdat
De Ridder geen agrariër is, wilde
het college aanvankelijk niets we
ten van de uitbreiding. Hij legde
zich daarbij echter niet neer en
diende een principeverzoek in met
hetzelfde doel. Een kinderboerderij
op ideeële grondslag, dus zonder
winstoogmerk. Bezoekers zijn
welkom, maar entree heffen is er
niet bij. Wethouder Schilling sprak
woensdagavond in de commissie
ROH daarom niet van een kinder
boerderij, maar van een dierenop
vang. Omdat er nog geen andere
stallingsruimte is voor overtollig
vee, wilden b en w daaraan wel
meewerken. Dirk Terpstra (PvdA)
vreesde dat de toestemming een
precedentwerking heeft naar an
deren. ,,Elke slimmerik kan zo een
schuur bouwen." „Wat ons betreft
niet", aldus Schilling, die dit als
een eenmalige voorziening ziet.
CDA'er Jan Koolhof voelde niets
voor het plan. „Overtollige
beesten kan je toch in een kinder
boerderij onderbrengen." Pieter de
Groot (D'66) voorzag problemen.
„Dierenopvang is aan veel diplo
ma's en papieren gebonden, vraag
maar na." Hij kreeg bijval van Wil
lem Kikkert. Volgens De Ridder,
die navraag heeft gedaan bij de
Kamer van Koophandel, zijn de ge
noemde zaken echter niet nodig.
Aangroeiwerende verf voor
scheepswanden kan een bijzon
der effect hebben op wulken (een
soort zeeslak). Tributyltin (TBT)
veroorzaakt penisachtige aan-
groeisels bij de vrouwelijke exem
plaren van deze diersoort. Een
dergelijke ontwikkeling wordt
„imposex" genoemd.
Tijdens een onderzoek van het Ni-
oz naar de gevolgen van vervuiling
van de Noordzee werden in '91
voor het eerst vrouwelijke wulken
gevonden met mannelijke ge
slachtskenmerken. De afwijking
werd vooral gesignaleerd bij dieren
die in de buurt van de scheeps
vaartroutes waren gevangen. Eer
der is het verschijnsel geconsta-
De geel met witte bloemen waren
een lust voor het oog. Maar sinds
vorige week kunnen de familie F.
Schilling en vele voorbijgangers er
niet meer van genieten. Uit de
sloot langs de Mok weg, tegenover
het huis van de familie, verdween
van de ene op de andere dag een
enorme pol bloeiende dotterbloe
men. De sporen van een schop
waren nog zichtbaar. „Schanda
lig", aldus Son ja Schilling. „We
hadden de bloemen er vier of vijf
jaar geleden geplant. Het duurt nu
jaren voor het weer zover is. Wie
er om had gevraagd, had gerust
een stekkie kunnen krijgen." Ze
hoopt dat iemand haar kan vertel
len wie de bloemen heeft ont
vreemd, of -beter nog- dat de pol
weer op de oude plaats wordt te
rug gezet. IFoto Olivier Schilling)
teerd bij purperslakken in de buurt
van jachthavens. De vrouwelijke
dieren werden steriel: de eitjes
konden het lichaam niet meer uit
en het beest stierf. Toen is bewe
zen dat TBT uit aangroeiwerende
verven op de schepen de oorzaak
was. Voor jachten en andere sche
pen kleiner dan 25 meter is het
gebruik van dit middel inmiddels
verboden. Grotere schepen wer
den van het verbod gevrijwaard
omdat werd aangenomen dat lage
concentraties TBT in open zee niet
schadelijk zijn. Nioz-onderzoekster
Cat ten Hallers pleit alsnog voor
een algeheel verbod. Om econo
mische redenen is echter nog
steeds niets ondernomen tegen
het gebruik van de schadelijke
verf.
Erg oud
Haar collega Berend Mensink stelt
Op Hemelvaartsdag (25 mei a.s.)
wordt weer de jaarlijkse Vogel
wandeltocht gehouden, georgani
seerd door Wandelsportvereniging
Het Gouden Boltje, onder auspi
ciën van de NHWB.
Dit jaar staat de tocht in het teken
van het Thijssejaar. Evenals ande
re jaren voert de tocht voor een
deel over terrein dat zich in de be
langstelling van dr. Jac. P. Thijsse
mocht verheugen. Er worden rou
tes uitgezet over de afstanden 5,
10, 15, 20 en 30 kilometer. Het
start- en finishbureau is in de
Kaapsnol te De Koog gevestigd.
Tot en met 4 mei 1995 is er een
voorinschrijving bij de heren H
van Heerwaarden, Lieuwstraat 33
te Den Burg en W. Schouten, De
Ruyterstraat 35 te Oudeschild.
De kosten per persoon zijn dan
f3,50 (f2,50 voor leden) met her
innering. Inschrijven bij de start
kost (met herinnering) f1,50 meer
per persoon. De Vogelwandel
tocht zorgt voor ontspanning tij
dens de kleine inspanning van het
wandelen in een gebied dat veel
meer te bieden heeft dan alleen
vogels.
momenteel wulken bloot aan ver
schillende concentraties TBT. An
ders dan de purperslak leeft deze
soort namelijk in de bodem zodat
het daar met het middel in aanra
king komt. Een wulk leeft lang,
vermoedelijk wel een jaar of der
tig.
Het gebruik van TBT begon in de
jaren zeventig Het is een goed
koop middel dat bijzonder effectief
is tegen de aangroei van algen en
andere dierlijke levensvormen. Tri
butyltin gaat op een schip zo'n
twee tot vijf jaar mee. In die perio
de „lekt" de verf langzaam in het
water. Volgens het Centraal Bu
reau voor de Statistiek is zo in
1985 alleen al 85 ton TBT in de
Noordzee terecht gekomen. Het
middel verdwijnt ook in slib op de
bodem.
Nioz-ers Ten Hallers en Mensink
zijn verbaasd dat bij het bepalen
van verontreiniging van baggerslib
nauwelijks wordt gekeken naar de
concentratie TBT. Jaarlijks wordt
circa zeven miljoen ton licht veron
treinigde baggerspecie uit het
Met negen bedrijven per honderd
inwoners is de ondernemersdicht
heid op het eiland vijftig procent
groter dan in de rest van de
Noordkop, waar de verhouding
zes op honderd is. „De Texelaar is
dus zelfstandig en onderne
mend", constateerde Th. Jansen
op de Haar. voorzitter van de Ka
mer van Koophandel en Fabrieken
(KvK) dinsdag op Texel.
Op 1 januari stonden bij de KvK
1200 Texelse bedrijven ingeschre
ven. Volgens de KvK werken
3.348 mensen in deze bedrijven.
Dat is ten opzichte van het aantal
inwoners 25 procent (voor heel
Hollands Noorderkwartier 18 pro
cent!). Overigens staan niet alle
landbouwbedrijven bij de KvK ge
registreerd. Als die erbij worden
opgeteld werken er 4.739 full time
en 1.000 in deeltijd.
Toch is de Texelse situatie volgens
de KvK niet zo rooskleurig als hij
lijkt. De eilandeconomie is kwets
baar en in grote mate afhankelijk
van bestedingen van buitenaf.
Veertig procent vande activiteiten
worden afgezet aan consumenten
penis op het vrouwenlijf,
ongeveer 6 x2 mm.
hoofd met tentakels
schelp
Tekening van een vrouwelijke wulk.
(met dank aan het Nioz)
westelijk havengebied van Rotter
dam en de Euro-Maasgeul in de
Noordzee gedumpt.
Meer schade
TBT is een zogenaamde „organo-
tinverbinding". Dat die verbindin
gen schadelijk zijn voor het milieu
is al geruime tijd bekend. Uit meer
dere onderzoeken die onlangs zijn
afgerond blijkt echter dat organo-
tins méér schade aanrichten dan
tot nu toe werd gedacht.
De wulk kwam vroeger algemeen
voor, ook in de Waddenzee. Sinds
enige jaren is het dier nergens
meer te vinden. De onderzoekers
denken dat het giftige middel daar
alles mee heeft te maken.
en bedrijven van de vastewal. De
klant moet zich hiervoor in de
meeste gevallen op het eiland be
geven.
Hoewel het toerisme steeds meer
jaarrond-werkgelegenheid biedt, is
de KvK bezorgd over de afkalving
van de werkgelegenheid in andere
sectoren. Het zoeken van de land
bouwers naar een meerwaarde
aan het produkt (echt Tessels) le
vert de Texelaars een voordeel ten
opzichte van de concurrentie. „De
vissers laten zien een koppositie
te verkiezen en zo de concurrentie
net een stap voor te willen blij
ven." Als voorbeeld van een niet-
plaatsgebonden onderneming
noemt de KvK Drukkerij Stark uit
Oosterend. „Het slaagt erin de
diensten in heel Nederland aan de
man te brengen. Het is zaak om
dergelijke bedrijven de ruimte te
geven."
De KvK is verbijsterd over het ma
gere Sociaal Economisch Struc
tuuronderzoek dat Buck en
Grontmij op tafel brachten. Er
wordt gewerkt aan een herzien
rapport.
Foto Ge/Jrr!
Yolanda Knol in haar nieuwe souvenierwinkel in Oosterend.
In dezelfde winkel waar de ge
zusters Bas vroeger speelgoed en
huishoudelijke zaken verkochten,
brengt Yolanda Knol vanaf maan
dag allerlei spulletjes aan de man.
Ze doet dat onder de naam Ca
deaushop De Robbedoes, op de
hoek van de Koetebuurt en de
Kerkstraat in Oostrend.
Jolanda en Henk Knol, beiden
werkzaam bij bakkerij 't Gouwen
Boltje, kochten het pand in sep
tember en zijn nu zover dat ze de
deur kunnen openen. Sov
strandspullen, T-shirts, verp
en andere artikelen die voo
lijk op de toerist zijn
staan uitgestald. Verder is
dependance gevestigd van
Videoverhuur in Den Bur$
hoopt met de uitleen ook
renders in de zaak te krijg»
Ze verwacht dat de cade
ondanks de aanwezighei
twee andere souvenirzaken
dorp wel bestaansrecht
„We hebben er financieel
niet voor hoeven uitstekem
ven er ook niet van te lever,
dat ze 's morgens in de
werkt, is de winkel geope
12.00 uur tot 20.00 uur. Ir,
augustus gaat de zaak hek
open.
ga
Lokale televisie mag er komen,
mits het voortbestaan van Radio
Texel niet in gevaar wordt ge
bracht. Gisteravond ging het alge
meen bestuur van de Stichting
Lokale Omroep Texel (SLOT) ak
koord met dit uitgangspunt. Ook
b en w ondersteunen deze visie.
De werkgroep „Texel tv" zal on
derzoeken welke constructie de
beste (financiële) garanties biedt
en hoopt over een maand met een
concreet plan op tafel te komen.
De werkgroep wil voor tv-
uitzendingen gebruik maken van
de zendmachtiging van de SLOT.
De initiatiefnemers hebben haast,
omdat de Mediawet per 1 januari
a.s. waarschijnlijk verandert. Er
komt dan méér ruimte voor com
merciële tv, wat mogelijk ten koste
gaat van lokale tv op meer sociaal-
culturele basis.
Binnen het dagelijks bestuur van
de SLOT bestond aanvankelijk ver
deeldheid over de gevolgen van lo
kale tv. Gisteravond bleek het
complete bestuur echter op één
lijn te zitten. Bovendien was met
de werkgroep (die onder de vlag
van de SLOT opereert) over
eenstemming bereikt over een
aantal essentiële punten: o.a.
voorkomen dat de lokale tv in han
den valt van de commercie en zor
gen dat de tv niet het einde van de
radio betekent.
Centraal stond gisteravond de
vraag of de tv niet teveel reclame
gelden van de radio zal afsnoepen.
Bart Heijnen, die optrad als woord
voerder van de werkgroep, toonde
begrip voor deze angst. „Maar er
zijn verschillende mogelijkheden.
Bijvoorbeeld het afschermen van
de radio- en tv-budgetten, of over
heveling van tv-opbrengsten naar
de radio." Bij zijn werkgever de
Welzijnsstichting Texel heeft de ju
rist Heijnen al vaker met dit bijltje
gehakt. Het plan van de werk
groep zal eerst worden voorgelegd
aan het dagelijks bestuur van de
SLOT en vervolgens aan het alge
meen bestuur, waarin diverse
maatschappelijke stromingen op
Texel zijn vertegenwoordigd.
SLOT-voorzitter Martin de Weijer
toonde zich opgelucht: „Het is be
ter om op deze manier samen te
werken. Want als er commerciële
tv komt, zal dat óók een aanslag
betekenen op de reclamemarkt,
maar dan hebben wij niets terug te
verwachten."
Elk jaar worden twee weken
Bouwdorp en een drie-daagse Hi
ke (zerftocht) georganiseerd. Voor
deze weken zijn medewerkers on
ontbeerlijk. De Welzijnsstichting
zoekt vrijwillige medewerkers, die
zich tegen een redelijke vergoe
ding (bouwdorp f200,- p/w) en
(hike f125,-) willen inspannen om
de kinderen te vermaken met bou
wen, spelletjes doen etc. De me
dewerkers moeten minstens 16
jaar zijn en voor twee weken
bouwdorp en/of drie dagen hike
beschikbaar zijn.
Bouwdorp 1 vindt plaats van 17
t/m 21 juli. Bouwdorp 2 vindt
plaats van 24 t/m 28 juli. De Hike
is van 2 t/m 4 augustus.
Men kan zich opgeven als
groepsleiding, creativiteit of huis
houding. Voor aanmelding: de
Welzijnsstichting, tel. 15582 of
18972.
Verloting. Bij Gyvo in De
een verloting gehouden.
nende nummers zijn: 1110,
675, 46, 953, 290, 404
480, 300, 1081, 1839,
1729, 948 en 1024.
BRANDENDE VRA<
OVER MAAGKLACI
)Wy
d>
ér
VRAAG DE GRATIS BRi
Speelt ia* maag regofmabg op? De
wan de Nederlandse Lever Darm Shchartf
woord op de meest goslokJo vragen mi
Klachten
Haal de brochure "44 Brandend* vna
maagklachten" bq huisarts, apotneekJi
Besteden Kan ook, bq Oe Nederlandse Lm
Stichting Postbus 430. 3430 AK Nieuw}»
tel. 03402-55881
Vanuit Oeganda willen we graag
iedereen bedanken voor de
geslaagde actie op Texel. We ga
randeren dat het geld goed wordt
besteed. Binnenkort zullen we een
agrarische school opzetten in het
Mukono-district, waar we vanaf
september a.s. cursussen gaan
geven.
De school is bedoeld voor mensen
die boer willen worden. Het geld
wordt ondermeer besteed aan
leermiddelen als boeken, schrif
ten, pennen, papier, een stencil
machine en nog veel meer.
Na onze komst in september 1994
zijn we begonnen met een zuivel-
project. We ontvangen melk van
boeren en kijken die na in ons la
boratorium. Daarna betalen we de
boeren en zo verdienen zij geld om
hun bedrijven verder te ontwikke
len. Op onze beurt verkopen wij de
melk. Om de melk goed te houden
hebben we een koeltank over laten
komen uit Nederland. Het project
groeit gestadig; iedere dag komen
er meer boeren en klanten.
Wat we nog willen bereiken is een
nieuw gebouw neerzetten voor de
zuivelverwerking en een boerderij
voor het opleiden van jonge men
sen die in de agrarische sector wil
len werken. Op den duur moet het
project zichzelf financieren.
Herman en Annemiek Groeneveld,
Patrick M. Kyobe,
Mukono - Oeganda.
Bredene. Een onopvallende bad
plaats aan de Belgische kust. Een
toeristendorp ingekneld tussen
het strand en de duinen, 's Win
ters rustig, 's zomers overspoeld
met toeristen. En een fascinatie
voor de afstuderende architecte
Jannie Vinke. Als eindproject
voor haar opleiding bouwkunde
aan de Technische Universiteit in
Delft ontwierp ze een pier die
vanuit zee het dorp verbindt met
de omliggende natuurgebieden.
De dam moet Bredene nieuwe
toeristische impulsen geven.
Bredene is bekend door de zuster
hand die Texel ermee onderhoudt,
maar dat is niet de reden dat de
studente haarafstudeerproject er
aan wijdde. „Het is zo'n beetje de
enige Belgische kustgemeente die
nog niet is volgebouwd. Bredene
heeft nog volop duinen, en daar
zijn ze vreselijk trots op. En cam
pings, totaal 31. Het dorpskarakter
is er bewaard gebleven, al zijn er
wel afbraakbuurten. Het doet wat
troosteloos aan. Maar dat maakt
Bredene wel fascinerend", aldus
Vinke, die er een stedebouwkundi-
ge analyse van maakte.
„Bredene wordt doorsneden door
de Koninklijke baan, de weg die de
kustgemeenten met elkaar ver
bindt. Die vormt een barrière tus
sen het landschap en de kust."
Vertier
Om het dorp, de natuur en het
strand te koppelen ontwierp ze
een pier die vanuit het dorp naar
zee loopt. „De veertig meter brede
brug begint ondergronds in het
dorp en stijgt door z'n paraboli
sche vorm langzaam boven zeeni
veau. Het kleinschalige van
Bredene, tegenover de immense
zee Niet functioneel, maar wel
ruimtelijk."
De discotheken, casino's en ander
nachtelijk vertier die aan de basis
van de dam zijn getekend, moeten
ook buiten het seizoen extra toe
risten naar Bredene lokken."
Vinke's ambitieuze plan maakte
indruk op haar docenten, die het
project gemiddeld met een 9 be
oordeelden. Vanuit Bredere
ze nog geen reactie ontvar
Een betrekking als archill
Texel ziet ze wel zitten. „Hei
is ruimtelijk interessant ino
Wel vraagt ik me af of ei
het toeristische plafond
een architect nog wel eer
halen." Ze gelooft in archi
van deze tijd. „We moeten
leen aan het oude willen
den. Je kan ook oude, tradi
elementen verwerken in ea
dern ontwerp."
Van enkele recente gebouw
schrijft ze het VVV-kants I
„een beetje lomp." De ai I
zenden nieuwe villa e
Greenside-hotel horen qis
werp volgens haar niet
eiland thuis.
Jennie Vinke
De pier die de architecte ontwierp voor Bredene
VRIJDAG 28 APRIL 1995
