'én hoge vloed en het
)!e zaakje spoelt weg"
Groen Links: boycot
„vuile" bedrijven
Extra promotie VVV
vandaag van start
oedende dwergstern tart noodlot
TEXELSECOURANT
M wou...
Windmolens
Luidruchtige open
dag muziekschool
oud Papier
Nieuwe folder SBB
over de noordkop
WOENSDAG 24 MEI 1995
bben weer een mooie broedplek uitgezocht zeg. Juist
Laar de omstandigheden bijna niet slechter kunnen."
beschermer Giel Witte schudt zijn hoofd als hij ziet dat
:lonie dwergsterns zich op de Hors aan het randje van
jedhjn heeft genesteld. „Eén hoge vloed en het hele
spoelt weg." Hoewel veel broedsels bij voorbaat
>os zijn, houdt de dwergstern toch een voorkeur voor
kennelijk omdat de omstandigheden hier gunstig zijn.
i voor Vogelbescherming Nederland de vrijwilligers
e helpende hand toe te steken.
op de uitgestrekte zand-
iven zoeken voordat Witte
Vogelwerkgroep Texel Ton
ruizen van Vogelbescher-
Jederland een dwergstern-
kan laten zien. Terug van
Ltafrikaanse kust strijken de
gels er meestal rond 10 mei
Jwergsterns, die erom be-
taan dat ze op de grens van
logelijke leven, tarten het
I bij het kiezen van een
nestlokatie. Witte: „In de meest
onherbergzame gebieden. Pal aan
de waterkant, waar geen sprietje
staat en het risico voor verstuiving
van de nesten het grootst is. Juist
als door begroeiing beschutting
ontstaat, gaan ze weer op een
plek dichter bij zee zitten."
Verklaarbaar
De reden is wel verklaarbaar.
Sterns leven van kleine visjes, zo
als sprot en zandspiering, die zich
bij voorkeur in ondiepe kustwate
ren ophouden. De betrekkelijke
rijkdom daarvan rond Texel is ver
moedelijk een reden waarom de
stern op Texel meer voorkomt dan
elders in Nederland. Van zo'n 300
paren in Nederland zitten er 70 tot
90 op het eiland. In de grootste
kolonie op de Hors bivakkeren
jaarlijks tussen de 20 en de 50 pa
ren.
Vogelbescherming hoopt dat po
pulaties als deze een soort kweek
vijver vormen om het totale
dwergsternbestand in de lift te
krijgen. De organisatie heeft de
dwergstern op de Rode Lijst van
beschermde en karakteristieke vo
gels geplaatst. Het actieplan
streeft ernaar de populatie in Ne
derland te verdubbelen naar 600
paren. „We moeten ervoor zorgen
dat de legsels zoveel mogelijk tot
hun recht komen."
Dwergsterns zoeken vaak riskante plekken om hun eieren uit te broeden.
men van Vogelbescherming Nederland overhandigt Giel Witte het bord dat bij het broedgebied op de Hors wordt ge-
(Foto Gerard Timmerman)
Een moeilijke taak, ondanks in
spanningen van vrijwilligers van
de Vogelwerkgroep. Witte:
„Dwergsterns zijn erg gevoelig
voor verstoring, door bijvoorbeeld
wandelaars. Dat hebben we ge
merkt bij de populatie bij paal 33
bij De Cocksdorp. Toen daar meer
toeristen kwamen, nam de kolonie
snel in omvang af. Pas toen we het
gebied afpaalden, kwamen de vo
gels weer terug."
De situatie op de Hors is anders,
want déér nestelen de
dwergsterns bijna jaarlijks op een
andere plek. „De lokatie is volko
men onverklaarbaar en vaak onlo
gisch." Zodra de broedplaats
bekend is, markeren ze het gebied
met bordjes. Witte: „Maar dat al
leen is niet genoeg. Recreanten
hebben dan toch de neiging dwars
door de kolonie heen te lopen. Die
ligtbij paal 6 pal aan de waterlijn,
de route die wandelaars het liefst
volgen. We spannen touwen rond
de palen en dat helpt wèl."
Maar zijn het niet de wandelaars,
dan is het wel de vloed of de
storm, die vrijwel zeker de eerste
legsels wegvaagt. „Dat is vorig
jaar ook gebeurd. En daarna nog
eens. De derde legsels in juni zijn
redelijk tot hun recht gekomen."
Mooi plekje
Een dwergstern met een visje in
de snavel verraadt een tweede
broedkolonie, in de duintjes ter
hoogte van paal 8. Hier hebben de
broedsels méér overlevingskans.
De nesten liggen op een hoger ge
legen vlakte, waar jonge duinen en
lichte begroeiing beschutting
biedt. „Een mooi plekje."
Vermoedelijk huist er ook een ko
lonie op het strand bij De Mok.
„Daar komen geen wandelaars en
met de leiding maken we jaarlijks
afspraken om de nesten te ont
zien." Verder zitten er een kleine
kolonies in het natuurgebied bij de
Ottersaat en in de Slufter.
Voorbeeld
Eggenhuizen noemt de inspannin
gen van de Texelse vrijwilligers
een voorbeeld voor vogelwerk
groepen elders. De zorg voor de
kolonies is volgens hem een twee
de reden dat hier naar verhouding
veel dwergsterns voorkomen.
Overigens profiteren ook andere
vogels, zoals de bontbekplevier,
van de nestbescherming. „De
werkwijze hier krijgt elders aan de
Noordzeekust al navolging."
Eggenhuizen vindt dat méér
broedkolonies van officiële zijde
ook beschermd moeten worden,
zodat maatregelen mogelijk zijn.
Dankzij plaatsing van De Hors on
der de Natuurbeschermingswet,
kunnen de broedgebiedjes daar tij
delijk tot ontoegankelijk gebied
worden verklaard. Het gaat om
betrekkelijk kleine gebieden, zodat
er nog voldoende ruimte over blijft
voor wandelaars.
Gerard Timmerman
toef aan alle bewoners van
de vele reacties in de Texel-
urant naar aanleiding van
lan om twee windmolens
de Zwinweg in polder Het
in te plaatsen, lijkt het ons
Dm u langs deze weg te in-
en.
erland en op Texel bestaat
rate bereidheid tot verbete-
n ons bedreigde milieu, in
emocratische samenleving
onze, vindt dit zijn weerslag
geving en planning door de
overheden. Rond 1990
de regering met steun van
rade Kamer het plan opge-
md-energie te stimuleren,
jaren geleden is in een
"jke notitie aangegeven
lokaties op Texel eventueel
windenergie in samenwer
ken. Na zorgvuldige afwe-
Wamen uiteindelijk de dijk
•H. polder en de dijk tussen
'en Het Noorden als enige
Wieid uit de bus. De toen-
wethouder heeft dit in de
»ie R.O.H. besproken en
ft in meerderheid instem-
9ereageerd. In het concept
P'an van de provincie zijn
katies opgenomen. Tijdens
makprocedure is door geen
instantie of politieke partij
gemaakt. In het onlangs
'telde streekplan zijn de
ftezen lokaties ongewijzigd
■n- Tijdens de laatste ge-
gemeenteraadsverkiezin-
2dden alle politieke partijen
mulering van alternatieve-
'n hun programma staan,
zittende college heeft dit
overgenomen in haar
pro-
a.
dus in de lijn der ver-
n9 dat onze plannen om
W|ndmoelns te bouwen op
van bevolking en overheid
rekenen. Voordat onze
n in de openbaarheid kwa-
nebben wij alle omwonen-
benaderd om hen te
ïren en uit te nodigen in het
te participeren. Helaas zijn
)rr>wonenden tegen het plan
*°dat ze er een actie tegen
jannen. En met succes. Er
bezwaarschriften binnen-
len' vooral dankzij de activi-
^n de actiegroep. Wij
hebben de bezwaarschriften inge
zien en komen tot de conclusie
dat nogal wat mensen een onjuist
beeld van de molens hebben. Zon
der vooruit te willen lopen op de
hoorzitting, hebben wij er behoef
te aan de bewoners van Texel te
informeren, in te gaan op sommi
ge bezwaren die we via de pers
hebben vernomen en de voorstan^
ders van ons plan op te roepen ons
te ondersteunen.
Windenergie behoort tot de
schoonste vorm van energieop
wekking. Alle aspecten meegewo
gen, zoals materiaalgebruik,
transport, verwerking, uitstoot,
enz., vervuilt fossiele brandstof
Swingende kopergeluiden uit het
ene lokaalstevige drumsolo's uit
het andere. D'Ouwe Ulo stond za
terdag bol van de geluiden tijdens
de open dag van de Muziek- en
Dansschool.
Onder grote belangstelling werden
binnen en buiten verschillende op
tredens verzorgd. Aandoenlijk wa
ren de kleine ballerina'sdie onder
leiding van Jolien Scholten een
stukje van hun nieuwe uitvoering
lieten zien.
Veel Texelaars lieten zich informe
ren over cursusmogelijkheden. De
nieuwe folders vonden gretig
aftrek.
het meest. Dan volgen zonne-
energie en biomaster die slechts
een vijfde vervuilen t.o.v. fossiele
brandstof. Windenergie en atoo
menergie vervuilen slechts een
tiende t.o.v. fossiele brandstof.
Bij realisatie van ons plan wordt
jaarlijks aan uitstoot bespaard:
750.000 kg CO2, de veroorzaker
van het broeikaseffect, 3560
kg NOx, de verzuurder en nog en
kele kilo's andere schadelijke stof
fen (voor bv. cara-patiënten).
Als beide molens op vol vermogen
draaien (windkracht 6) wordt elke
21/2 uur het jaarverbruik van een
gezin geproduceerd. Per jaar voor
zien beide molens ongeveer 1000
gezinnen van stroom.
Onze molens hebben een mast-
hoogte van 40 meter en de wiek-
diameter is 41,8 meter. Meestal
wordt gesproken over de mast-
hoogte omdat dit een vast object
is. De wieken richten zich naar de
wind; soms kijk je er vol op en
soms zie je ze niet. Hoewel de
mast veel ranker is dan de ro
buuste romp van de vroegere mo
lens, is 40 meter toch een
behoorlijke hoogte. Ter plaatse zijn
ze zeer dominant in het landschap.
De bestemming van het landschap
is agrarisch produktiegebied. De
P.H. Polder, Het Noorden en Eier-
land zijn de enige gebieden met
deze bestemming. De rest van het
Texelse landschap heeft een ande
re bestemming of naast deze
bestemming nog één of meerdere
aardige waarden meegekregen.
Dit leidt dan al direct tot uitsluiting
van mogelijke windmolens.
De dominantie van molens in het
landschap neemt af naarmate de
afstand groter wordt. Bij welke af
stand ze niet meer overheersen is
niet precies te zeggen, maar op
700 m verliezen ze toch al behoor
lijk aan invloed. Zeker is dat hun
uitstraling met buiten de produk-
tiegebieden komt. Algemeen
wordt voor een goede inpassing
van molens in het landschap gead
viseerd ze langs dijken of (wa
terwegen te plaatsen, zodat ze
het landschap versterken. Onze
molens zijn evenwijdig aan de dijk
gesitueerd aan weerszijde van de
weg.
Texel is voor toeristen aantrekke
lijk wegens haar grote verschei
denheid aan landschap. In ons
projekt participeren 14 deelne
mers, waarvan het grootste deel
economische binding met het ge
bied heeft. Door de goede finan
ciële resultaten van de molens zal
dit niet alleen een aanvulling op
hun inkomen zijn, maar ook de
continuïteit van hun bedrijven ver
sterken, waardoor het landschap
moeiteloos haar agrarische
bestemming kan handhaven en de
kans dat landschappelijke ver
scheidenheid afneemt, verkleint.
Deze twee molens in het centrum
en op de grens van Het Noorden
en Eierland vormen een prachtige
symboliek van de activiteiten en
de dynamiek in die gebieden.
Dat onze molens een grote versto
rende invloed op de vogels hebben
lijkt ons niet aannemelijk. De
meeste menselijke activiteiten in
de natuur schijnen voor vogels
nogal negatief uit te pakken. Tus
sen de molens loopt een verkeers
weg, wat zonder onze plannen
ook al een verstorend element is.
Voor geluidsoverlast gelden ge
woon vastgestelde wettelijke nor
men. Als daar niet aan wordt
voldaan, kan er ook niet worden
gebouwd. Een geluidsrapport
wijst uit dat geen enkele omwo
nende enige geluidshinder zal on
dervinden.
Sommigen hebben ook moeite
met het grote aandeel subsidie
geld. Dit is een gevolg van de
wens van ons allemaal om wind
energie te stimuleren. Deze rege
lingen zijn al tot stand gekomen en
staan op dit moment niet ter dis
cussie.
Een groot misverstand is dat onze
twee molens de weg vrij maken
voor nog meer molens. Voor ons
plan geldt een inspraak- en
besluitvormingsprocedure waar
we nu middenin zitten. Als we ver
gunning krijgen om te bouwen
geldt dit alleen voor ons project.
Evenals de tegenstanders van de
windmolens, hechten wij ook aan
een zorgvuldige afweging van be
langen. Als één bezwaar honderd
keer ingediend wordt, blijft het
hetzelfde bezwaar. Maar de macht
van het getal zal toch meewegen.
Om de vergunningen te krijgen, zal
er ook enig draagvlak voor ons
plan moeten zijn. Wij hopen dat
dat er ook is. Aan mensen die voor
ons plan zijn, willen wij vragen
antwoordkaarten in te vullen en
aan ons terug te sturen. Als voor
de windmolens een draagvlak
aanwezig is, kunnen het College
en de Raadsleden rustig de belan
gen wegen, zonder de druk van
het grote aantal te voelen.
Een balletdemonstratie voor vertederde ouders.
(Foto Tossa de Graatf)
Bij voorbaat dank.
Met vriendelijke groet,
S. Vlaming, Oosterend
Zwinweg 3
Namens alle participanten:
Nico en Theo Boersen, Klaas en
Arco Eelman, Ben en Jan Bakker,
Frits en Rob Bakker, Eduard Hin en
Eelke Seepma, Wim Timmer, Bram
de Smidt, Henk-Jan Barendregt.
Als ondernemers uit het gemeen
telijk inzamelsysteem stappen,
moeten ze volgens Groen Links
stevig worden aangepakt. De par
tij is bijzonder boos over het ad
vies van TVO aan de leden om in
zee te gaan met een particuliere
vuilophaler, omdat die goedkoper
zou zijn dan de gemeente. GL
doet in een sarcastische open
brief venijnige voorstellen om de
hierdoor ontstane extra kosten
alsnog bij de ondernemers in re
kening te brengen.
Groen Links stelt voor om het gat
dat door toedoen van het TVO-
besluit in de gemeentebegroting
ontstaat, te dichten door een
drastische verhoging van de pre
cariorechten en hinderwetleges.
Voor uitstallingen op straat -voor
veel burgers een doorn in het oog
volgens GL- moeten de winkeliers
voortaan dubbel zoveel belasting
aan de gemeente betalen. En hin
derwetvergunningen, waarvoor
ondernemers nu slechts een kwart
van de kosten moeten betalen,
mogen wat GL betreft 100% in re
kening worden gebracht. „Waar
om zou de gehele Texelse
gemeenschap daaraan meebeta
len", zo draait GL de redenering
van TVO om. „Solidariteit, of ge
brek daaraan, werkt twee kanten
op."
Vullis
In de brief, met als titel „TVO-
vullis", oppert GL nog meer ideeën
om de opstandige ondernemers
een lesje te leren. „TVO stelt dat
ondernemend Texel drie ton
bespaart als men naar een particu
liere inzamelaar stapt. Mooi zo!
We zijn het eens met TVO dat dit
bedrag dan door hen kan worden
gestoken in de VW-Texel promot ie.
De gemeente Texel, die voor zeven
ton moet bezuinigen, kan vervol
gens haar promotiebijdrage stop
pen..."
Als klap op de vuurpijl noemt GL
de invoering van een gemeen
testicker, als tegenhanger van de
TVO-sticker voor bedrijven die hun
promotiebijdrage hebben voldaan.
De gemeentesticker is voor onder
nemers die binnen het gemeente
lijk inzamelsysteem blijven. „Als
dit vignet ontbreekt, betekent dit
dat het gaat om een ondernemer
die de burgers een oor wil aan
naaien. Deze bedrijven kunnen we
dan boycotten."
Toch scheert GL niet alle onderne
mers over één kam. „Er zijn er zat
die wel degelijk inzien dat we ge
zamenlijk voor deze kosten staan.
En deze ondernemers betreuren
de verziekte sfeer die is ontstaan
met de gemeente over dit tot
prestige-object verheven knullig-
heidje."
Goedkoper?
Bij de berekening door TVO plaatst
GL vraagtekens. „Dat een particu
lier 30% goedkoper kan werken
voor bedrijven en huishoudens
klinkt nogal ongeloofwaardig."
Daarnaast waarschuwt de partij
voor ongewenste ontwikkelingen.
„De afvalmarkt in Nederland is in
handen van enkele grote bedrij
ven. Die proberen met aantrekke
lijke aanbiedingen gemeenten over
te halen de reinigingsdiensten op
te heffen. Heeft men eenmaal een
poot tussen de deur, dan volgt het
zg. wurgcontract."
GL vraagt zich af of beloning van
burgers die minder afval aanbie
den (een stokpaardje van GL), dan
nog wel mogelijk zal zijn. „De par
ticuliere inzamelaar wil zoveel mo
gelijk tonnen hebben. Daar
verdient hij immers aan."
Vandaag begint een extra promo
tiecampagne om meer mensen in
de „schoudermaanden" (mei/juni
en september/oktober) naar Texel
te krijgen. Gedurende tien dagen
zullen vier keer per dag geduren
de 20 seconden door de radio
STER-spotjes worden uitgezon
den en in De Telegraaf verschijnt
drie keer een advertentie.
De boodschap is iets uitgebreider
dan bij de extra promotie van vorig
jaar. Er wordt op gewezen dat
Texel nu op zijn mooist is, dat de
grote vakantie nog ver weg is en
dat er ieder uur vanuit Den Helder
een boot naar Texel vertrekt. De
luisteraars en lezers worden opge
roepen de WV te bellen voor
meer voorseizoeninformatie en
ook „Thijsse" wordt genoemd om
dat gebleken is dat deze bij de
doelgroep zeer bekend is. Die
doelgroep bestaat onder uit men
sen die niet aan de schoolvakan
ties zijn gebonden, zoals 55
plussers, oudere echtparen die
geen kinderen (meer) thuis heb
ben en jonge mensen zonder
schoolgaande kinderen.
De extra campagne wordt mede
gevoerd omdat Texel moet opbok
sen tegen toenemende concurren
tie. Mede dank zij de goedkope
dollar is het aantal geboekte pas
sagiers naar verre bestemmingen
met 27% gestegen, maar het aan
tal geboekte vliegvakanties binnen
Europa blijft 10% achter bij vorig
jaar. Het is dus wel zeker dat
bestemmingen als Griekenland,
Spanje, Tunesië en Turkije binnen
kort tegen bodemprijzen worden
aangeboden.
Verder is gebleken dat de hotel
boekingen achterblijven bij de
bungalowboekingen. Wat betreft
de hotels is dat een trend die zich
Iedere zaterdag haalt Scouting
Texel oud papier op. De mensen
wordt verzocht deze spullen vóór
10.00 uur aan de straat te zetten,
zodat ze vlot kunnen worden inge
laden. Komende zaterdag wordt
oud papier etc. opgehaald in de
volgende straten:
8. Kogerstraat, Wagemaker-
straat, Waalderstraat en Ma-
relstraat.
De Waal
In De Waal wordt zaterdag oud pa
pier opgehaald. Leerlingen, ouders
en leerkrachten van de Redmer
IJskaschool komen tussen 9.30
en 10.30 uur langs de huizen. Oud
papier kan ook worden ingeleverd
bij de schapenboet in De Mars te
Den Burg, naast het Kotex-
gebouw (vóór 9.30 uur).
al een paar jaar aftekent. Er zijn op
dit moment op Texel meer bunga
lowboekingen dan vorig jaar, maar
het aanbod van bungalows is
ook groter geworden zodat de ge
middelde bezetting per bungalow
te wensen overlaat, in het licht
van deze situatie is de VVV blij dat
op Texel een maximum is gesteld
aan het aantal overnach
tingsplaatsen.
De VW zoekt het niet in „af-
braakprijzen". Kwaliteit is het sleu
telwoord en natuur en culinaire
geneugten spelen daarbij een rol.
„Thijsse" blijkt publicitair goed te
werken. Het Thijssejaar heeft wat
dat betreft zijn vruchten afgewor
pen en het ligt dus voor de hand
om Thijsse ook in deze campagne
ter sprake te brengen.
Ter ondersteuning van de campag
ne ontvangen de redacties van
dagbladen en persbureau's pers
berichten over het succesvolle
Thijssejaar tot dusver. De stichting
Thijssejaar Texel heeft het thema
jaar aangemeld voor de Toe-
rismeprijs.
De totale campagne kost
f50.000,-. De Texelse Vereniging
van Logiesverstrekkers en de
Stichting VVV Texelpromotie dra
gen daarin elk f20.000,- bij.
De geschiedenis van het eiland Ei
erland en de aanleg van de polder
staan in de nieuwe folder van
Staatsbosbeheer. Die is speciaal
gewijd aan het noordelijk deel van
het eiland.
De Eierlandse duinen zijn een oud
gebied met een spaarzame be
groeiing. Tussen de vele mossen
en korstmossen groeien veel een
jarige planten, zoals het duinvi
ooltje. Die biedt voedsel aan
rupsen van drie soorten parel
moervlinders.
Omdat op het eiland geen veld
muizen voorkomen, gedijt de
noordse woelmuis hier goed. Dit
diertje wordt gegeten door de vel-
duil, die daardoor ook voorkomt in
de noordkop.
De Roggesloot is een oude wad-
kreek. Door aanleg van een stekel
baarspassage zal worden gepoogd
de waarde van dit brakke deel als
voedselgebied van onder andere
lepelaars toe te laten nemen. Op
de oevers groeien orchideeën.
In de SBB-folder wordt verder
gesproken over de Eierlandse Dui
nen, het Krimbos, polder Wasse
naar en 't Visje. De brochure is
gratis verkrijgbaar bij EcoMare en
ligt ook in een folderbakje in de Ei
erlandse Duinen. Via sponsoring
van De Krim en De Sluftervallei
kan een Duitsta lige versie ver
schijnen. Die is in voorbereiding.
