symposium
Kokmeeuwen blijven
weg van de Schorren
'kwerk dam
voltooid
Vogelkenners verbaasd:
Thijssejaar vrijdag
in „2 Vandaag"
TEXELSE g C0URANT
Biologiecursus
Goede deelname aan
natuuractiviteiten
Met rode hoofden
terug in De Koog
voldoende voor
Voorjaarsnota
Hopman)
Het actualiteitenprogramma
„2 Vandaag" besteedt vrijdag
a.s. aandacht aan het Texelse
Thijssejaar. Een reportage
team maakte afgelopen vrij
dag opnamen tijdens het
symposium en de opening
van de fietsroute. Daarnaast
werd o.a. Maarten Mantje (die
in zijn jongensjaren wel eens
met Thijsse op pad ging om
de vogelnesten bij Dijkmans
huizen aan te wijzen) en Jan
Wolkers geïnterviewd. De op
Texel aanwezige kleinzoon en
achterkleinzoon van Jac. P.
Thijsse verschenen in de dui
nen voor de camera. Verder
werd gefilmd op diverse loka-
ties in de Texelse natuur. De
uitzending is te zien op Neder
land 2 tussen kwart over zes
en kwart voor zeven.
DINSDAG 30 MEI 1995
iposium in de kerk bij de opening. Aan het woord is voorzitter R.J. de Witoud-commissaris van de koningin in Noordholland.
tan zich geen betere pleit-
Ier wensen dan Jac. P.
i. Die conclusie klonk door
betogen van zes voor-
ignde sprekers, vrijdag tij
iet symposium in de Ned.
rmde kerk van Den Burg.
olkers bezorgde het publiek
etterend slot. Volgens hem
hijsse een genie, die de na-
oor velen tot leven wist te
n. „Als je. Thijsse wilt cite-
het eind ervan zoek. Het
naar door, als een hoorn van
eed waaruit hij de hele flora
na van ons land over je uit
boorden en beelden die je
Kd bijblijven."
sandere sprekers was Wol-
begroeid met de Verkade-
van Thijsse De jonge Wol-
oop stiekem in de voorraad
itrollen in de winkel van zijn
mte kijken of er nog plaat-
«varen die hij nog niet had.
n keer zag ik zo'n onwaar-
mooie vlinder achter de
tber van de verpakking dat
ittoest hebben. Omdat mijn
K voorlopig geen beschuit
tal; stak ik de rol onder
aanliep het huis uit. In het
lenaan de rand van de vij-
beede ik de beschuiten één
n over het water naar de
en kwam terug met de ko
epage die ik een dag in
oekzak vertroetelde voor-
het plaatje in het album
halen over Sodomieten, Hethieten
en Kanaanieten je zilverfrisse jon
gensziel in de walm van Gomorra
te roken tot de rimpelige bokking
der erfzonde. Thijsse was ook
wel streng, maar toch een stuk
soepeler. Voor mij als jongen
waren zijn onderwijzende woor
den een bevrijding. Je wordt als
kind liever vermaand dan ver
vloekt."
Bach
In de voorbereiding op zijn lezing
had Wolkers letterlijk en figuurlijk
alles uit de kast gehaald. Zijn met
luid applaus ontvangen verhaal
wordt deze week vrijdag in z'n ge
heel gepubliceerd in NRC Han
delsblad.
Door zijn ongebreidelde werklust
is Thijsse volgens Wolkers qua ge
nialiteit het best te vergelijken met
Johann Sebastian Bach, die iedere
zondag een kersverse cantate ten
gehore bracht. Alleen al voor het
naslagwerk „Flora" (1899) maak
te Thijsse met zijn vriend Eli Hei
mans liefst 5000 tekeningen van
Nederlandse bloemen en planten.
Jaap Zwier, archivaris van de Hei
mans Thijsse Stichting in Am
sterdam, vertelde dat Thijsse
totaal 48 boeken schreef, mee
werkte aan tientallen andere boe
ken en boekjes, tussen de 1200 en
1500 artikelen produceerde en in
diverse besturen zat. Daarnaast
(Foto Harry de Graaft
had hij ook nog een gezin en stond
hij voor de klas.
Brief
Uit het archief had Zwier een brief
opgedoken die Thijsse in 1913
schreef aan een 13-jarig meisje uit
Eefde bij Zutphen. Zij had hem ge
schreven dat zij zo graag de Wad-
Nico de Haan van Vogelbescherming
Nederland gaf een beschouwing over de
wenkbrauw van het paapje.
Foto Harry de Graaf)
deneilanden wilde bezoeken en
vroeg Thijsse om raad.
,,Een week is net genoeg voor
Texel alleen", antwoordde Thijsse.
„Als je veel nesten wilt zien, dan is
het goed de hulp in te roepen van
den jager Jan Trap te Oosterend,
die in den regel broedterreinen
pacht om die tegen eenige vergoe
ding aan belangstellenden te laten
zien. Er is een prachtig herba
rium van Texel's flora ten huizen
van den heer Sijt, wethouder op
Texel, dat je misschien wel moogt
zien als je een vriendelijk gezicht
zet tegen de jonge postbeambte J.
Drijver, die verloofd is met des
wethouders dochter."
Een citaat dat de innige band van
Thijsse met Texel duidelijk
aantoont.
Grutto
Spreker Nico de Haan (Vogelbe
scherming) trad in de voetsporen
van zijn illustere voorganger door
de mensen in de zaal te bewegen
om de natuur in te trekken. De
Haan bootste fluitend perfect de
roep van de grutto na. „Als u dat
op Texel nog nooit hebt gehoord,
moet u meteen op de fiets stap
pen, naar Waalenburg rijden en
achterover in de berm gaan liggen.
Zo krijgt u geen stijve nek van de
grutto's, die al roepend lange om
trekkende bewegingen door de
lucht maken. De vogels zijn het
waard om te worden bestudeerd."
Boerenknul
Maarten Mantje was de enige op
Texel geboren en getogen spreker.
Als boerenknul liet hij „groten" als
Thijsse, Drijver en Burdet de vogel
nesten zien in de natte landerijen
bij Dijkmanshuizen. Later was hij
districtshoofd van Staatsbosbe
heer.
Mantje sprak de wens uit dat de
bewoners van Texel het als een
voorrecht zouden ervaren op dit
eiland te wonen en te werken.
„Dat zou een ideaal uitgangspunt
zijn om de landschappelijke waar
den te behouden."
Volgens Mantje hebben landbouw,
recreatie en natuur op Texel elkaar
nodig om te overleven. Vriendelij
ke teelt en verhoging van de na
tuurwaarden zijn manieren om
Texel blijvend te promoten. Hij riep
op tot bereidheid om eikaars pro
blemen te zien, naar elkaar te
luisteren en elkaar te helpen.
Springlevend
Wim van Gelder, commissaris der
koningin in Zeeland en voormalig
gedeputeerde van Noordholland,
stelde dat de denkbeelden van
Thijsse nog springlevend zijn.
„Zijn grenzeloze optimisme heeft
een eeuw later gestalte gekregen
in overheidsbeleid, waarin wordt
gestreefd naar een duurzaam
evenwicht tussen economie en
ecologie."
Tevreden constateerde Van Gelder
dat het tegenwoordig niet alleen
zou volgens de IBN-bioloog een re
den kunnen zijn. „Maar kapmeeu-
wen eten ook -insecten die ze
binnendijks kunnen vinden, dus ze
zijn niet alleen afhankelijk van de
Schorren."
Kees Boot legt uit dat zilvermeeu
wen de laatste jaren ook behoor
lijk hebben huisgehouden onder
de kapmeeuwen. „Dat zijn ei- en
kuikenrovers. Maar de hoeveelheid
zilvermeeuwen wordt ook minder
sinds er overal vuilnisbelten wor
den gesloten." Deze soort meeu
wen heeft aan de overkant veel te
lijden van vossen. Boot: „Dat is
natuurlijk op Texel niet het geval,
dus je zou kunnen verwachten dat
hier juist méér meeuwen naartoe
komen. Waarom het aantal zilver
en kapmeeuwen echter evengoed
daalt, is een raadsel."
Adriaan Dijksen zegt weinig te we
ten van meeuwen. „Maar bij het
Waagejot en de Ottersaat zitten er
nog steeds veel." De drie vogel
kenners vinden de terugloop geen
van allen reden voor ongerustheid.
„Het zal wel een natuurlijke oor
zaak hebben, van zeldzaamheid is
nog geen sprake", aldus Smit.
Wie is geïnteresseerd in biologie
moet bij het Open Leercentrum
Texel zijn. Donderdag 1 juni start
een cursus „kennismaking biolo
gie". De bijeenkomst is in de OSG
en beslaat drie donderdagavonden
van 19.00 tot 20.30 uur.
Na een inleiding over de bouw van
een cel en omgang met een micro
scoop worden organismen behan
deld en planten gedetermineerd.
De derde avond is gewijd aan
plantkunde.
Wie belangstelling heeft (voorken
nis niet nodig) kan zich op 1 juni
bij de OSG vervoegen. Vooraf aan
melden is niet nodig. Als er onvol
doende animo is, gaat alleen de
eerste avond door. Deelnemers
moeten zelf pen, potlood en papier
meenemen. Kosten van de cursus
zijn ƒ10,-.
Inlichtingen via 18835 of 10233.
De diverse natuuractiviteiten in
het Thijsseweekend kenden een
behoorlijke belangstelling. De
avondwandeling door De Slufter
was met twintig deelnemers vol
geboekt en tijdens de excursies
op en rond het erf van schapen
boerderij De Noordkroon liet zich
zelfs een lepelaar even zien.
Alleen de doe-middag in de buurt
van paal 21 trok met dertig kinde
ren minder deelname dan ver
wacht. Onder leiding van de
IVN-afdeling Texel deed de jeugd
mee aan een speurtocht door De
Nederlanden, een pannekoekspel
van Scouting Texel in het bos, vo
gels boetseren onder leiding van
de WNF Rangers en vissen in de
branding met EcoMare. De vangst
bestond vooral uit een reusachtig
aantal kwalletjes.
Avondlicht zou de excursie door
de Slufter anders dan anders moe
ten maken, maar daarvoor was
het te bewolkt. Mede door de re
gen was het aantal deelnemers
aan de vroege-vogelexcursie bij de
Horsmeertjes vrijdagochtend
klein, maar de vogels (waaronder
de nachtegaal) zongen prachtig.
De planten- en vogelexcursies bij
De Noordkroon waren voor herha
ling vatbaar. Leden van de Vogel-
werkgroep en IVN toonden wat er
zoal groeit en vliegt op en rond het
boerenerf. Boer Piet Monster, die
het druk had met schapensche
ren, had hiervoor de „stiekels" op
z'n erf laten staan. De nieuwsgie
rige boerin Renske van den Tempel
liep een rondje mee en ontdekte
dat die zingende bitterbal hoog in
de bomen een winterkoninkje
was. Verder konden bezoekers een
korte natuurwandeling maken,
waarbij ze zes vragen kregen te
beantwoorden en zo kans maak
ten op een schapenkaasje.
zich horen en zien. Maar ook konij
nen, hazen en vlinders kruisten
het pad der deelnemers. Opgeto
gen en met rode hoofden van de
inspanning en zon (die vooral in de
duinen hevig brandde) keerden de
wandelaars weer in De Koog
terug.
Start- en eindpunt was ditmaal
bistro De Zandloper op de hoek
Badweg-Boodtlaan. Wegens de re
novatie van camping Kogerstrand
was het vaste adres, De Kaapsnol,
ditmaal niet beschikbaar. De
Zandloper meldde zich spontaan
als alternatief, wat een goede
greep bleek. Tweehonderd liefheb
bers kwamen naar de start, iets
meer dan vorig jaar.
meer gaat om behoud van be
staande natuurgebieden, maar
ook om de creatie van nieuwe ter
reinen. „Maar", aldus Van Gelder,
„essentieel voor een succesvol be
leid is en blijft een breed draagvlak
bij de bevolking."
Van Gelder haastte zich na zijn
spreekbeurt weer naar het vlieg
tuig op het Texelse vliegveld. Hij
moest snel weer in Zeeland zijn
om daar de koningin te ontvangen.
Sloot
Bram van der Lek (Milieudefensie)
reageerde op Van Gelders betoog.
Hij vond dat het overheidsbeleid
tekort schiet. „Het is wel aardig
om een milieubeleidsplan op te
zetten, maar dan moet je geen be
leid voeren waarmee de doelstel
lingen niet worden gehaald."
Zelf de natuur ervaren, zoals Thijs
se propageerde, is volgens Van der
Lek nog steeds een goede metho
de om mensen bewust te maken
van natuur en milieu. Vandaar de
titel van zijn lezing: „Als u dat nog
één keer zegt, gooi ik u' in de
sloot!" Thijsse zei dat eens tegen
een mevrouw, die vond dat hij
maar sprookjes vertelde over de
natuur.
Muziek
Het symposium, dat werd bijge
woond door ruim 200 belangstel
lenden, kreeg een fraaie muzikale
omlijsting door het Calamus Klari
netkwartet, met muziekschool-
directeur Hendrik Jan Trooster in
de gelederen. Tijdens het laatste
intermezzo (jazz-etudes van Mi-
chiel Braam) bootste het viertal op
subtiele wijze vogelgeluiden na.
Maarten Mantje ziet mogelijkheden voor
de natuur maar ook voor de boeren.
Foto Harry de Graaft
„Jullie stuurden ons langs paadjes
die we nog niet hadden ontdekt."
Zelfs fervente Texelse wandelaars
werden op Hemelvaartsdag ver
rast door de route van de Vogel
wandeltocht. De jaarlijkse tocht
rond De Koog blonk ditmaal uit
door afwisseling. Geïnspireerd
door het Thijssejaar zorgde de or
ganisatie, wandelsportvereniging
Het Gouden Boltje, ervoor dat de
deelnemers zoveel mogelijk ver
schillende landschappen te zien
kregen. Zelfs op de kortste af
stand, de 5 km, waren strand,
duin, bos, heide en boerenland
vertegenwoordigd. De langste rou
te, 30 km, voerde de wandelaars
o.a. door de Nederlanden, de Den
nen, de Bollekamer en de Wester-
duinen. De tocht deed z'n naam
eer aan, want veel vogels lieten
«n erg matig rapportje", re
de Poster. „We zitten in
>eili]k jaar met extra uitga
voorbeeld de bevrijdingsac-
m." Volgens Poster is het
deels te wijten aan maatre-
die van hogerhand worden
9d. Peter Bakker (Groen
erkende dat „tussendoor
1 de pot was gesnoept",
loeper (PvdA) zag het som-
Hij stelde dat dat de over-
n9 van f38.000,- aan
'menten van een slechte
'ite discipline getuigen.
aanleg van de strekdam bij
rtandse vuurtoren gaat het
tonder vlot. Zondagochtend
^00 uur werd het laatste
se'ie zinkstukken gelegd,
|tokent dat de „fundering"
'dam klaar is.
!"e voortgang is te danken
zeer gunstige weer. In
*9en konden daardoor niet
Het gekrijs van kokmeeuwen was
er jarenlang niet van de lucht.
Maar momenteel is het een stuk
rustiger op de Schorren. De
meeuwen met de zwarte koppen
zijn nagenoeg verdwenen. Des
kundigen staan voor een raadsel.
Het aantal kok- of kapmeeuwen,
zoals ze ook wel worden ge-
minder dan 13 zinkstukken (van
elk ca 1100 m2) op de zeebodem
worden gelegd. Zaterdag was een
topdag, toen drie zinkstukken
werden afgezonken. Zinkwerk is
buitengewoon weer- en tijgevoe-
lig. Het kan alleen nauwkeurig ge
beuren bij weinig deining en bij
dood tij, een korte periode tussen
eb en vloed als de stroming weg
valt.
noemd, dat op de Schorren broedt
loopt de laatste vijf jaar al terug.
Cor Smit van het Instituut voor
Bos- en Natuuronderzoek (IBN) op
't Horntje denkt dat het een
kwestie van verkassen is, in plaats
van verdwijning. „In de Petten zie
ik er juist twee drie keer zoveel."
Niet druk
De reden waarom de meeuwe
soort de Schorren verlaat is hem
onbekend. „Te druk? Nee, dat ge
loof ik niet. Het is op de Schorren
niet druk en er is geen enkele aan
leiding om te denken dat die
vrachtwagens van het stenen
transport er iets mee te maken
hebben." Smit krijgt bijval van
Kees Boot van Natuurmonu
menten.
Minder voedsel in de Waddenzee
Margreet van Heerwaarden en Ben Roest van Het Gouden Boltje hadden het druk bij de start van de Vogelwandeltocht.
ie geur van beschuit is voor
s een prettig symbool van
idertijd, waarin Thijsse een
ige leermeester was, in te
lling tot „God, die de bijbel
schreven". „Die wist in een
fan tijd met gruwelijke ver
ton mevrouw probeert of ze geluid krijgt uit een stukje steel van het flultekruid. dat rond de boerderij welig tien Rechts IVN-gids
Els Boogaard en boerin Renske van den Tempel tFoto Frons Hopman)
maren op het raadhuis
n minder telefoneren en le-
Die conclusie trekt Hans
i (PvdA) naar aanleiding
igenvallende cijfers in de
arsnota. Overschrijding van
dget voor abonnementen is
nde oorzaken waardoor de
tijdse begroting een gat
van enkele tonnen. Wethou-
•ster kreeg er van de raads-
ksie Financiën een
loende voor.
Erna Eelman (VVD) trok fel
tegen de wethouder. „U
alle uitgaven de hand op de
ouden. Dat zijn loze kreten
Sn. Hoe heeft U het in één Jan Wolkers bij het ontwerp en vóórontwerp van het glazen Thijssekunstwerk. Als het financieel mogelijk Is. zal het in een drie meter
20 uit de hand kunnen la- hoge uitvoering een plaatsje krijgen in de vijver bij de Thijsseschool. (Foto Horry do Groot)
