Amper tijd gehad zelf een rondje te fietsen Een huisje op Texel, 50 jaar geleden Henk Troost verkoopt rijwielhandel Vogels in Waddengebied worden steeds tammer •mm Mensen HE TEXELSE JJ COURANT Onderzoek IBN wijst uit: Cursus sterrenkunde Autobusje uit de bocht Noor vernielt raam bij Teso Westerlaken laagste inschrijver voor renovatie Dorpsstraat Minder belemmering voor minder-validen Eilandcompetitie volleybal Zo'n vijftig jaar heb ik in de rijwielzaak gezeten. En dan te gedenken dat ik amper de tijd had om zelf een rondje te fiet sen. Het was gewoon te druk." Henk Troost 164) uit Den ■ioom kan rijden wat hij wil nu hij maandag de fietsen aan ie wilgen heeft gehangen. „Gelukkig heb ik aan Eddy Ver meulen een goeie opvolger. Het is toch mooi dat er zo'n j '.aak blijft in het dorp." VRIJDAG 22 DECEMBER 1995 let fietsenmaken is Henk Troost net de paplepel ingegoten. „Mijn ader, Jan Troost, begon hier in 1922 als timmerman en fietsen- naker. Als er een huisje werd ge jouwd deed Piet Boon het netselwerk en mijn vader timmer de het hout. Auto's waren er in die tijd amper, op de dokter en vrach trijder na. Een fiets was toen een ïéél bezit. Ik weet nog dat in de jorlog de bezetters hier alle fiet- jen en bakfietsen en zelfs de on derdelen uit de zaak haalden. Schaarse onderdeeltjes die we no dig hadden als de fiets doortrapte leb ik -om te voorkomen dat ze die inpikten- maar ik de kachel ge- jooid. Luchtbanden waren er niet. We maakten toen wel banden van jout of van massief rubber van oude autobanden. Na de oorlog waren de fietsen op de bon. Soms ïadden ze bonnen voor een Union n dan wilden ze een ander merk. ""ban ruilden de klanten de bonnen. We kregen een keer een partij oude fietsen. Toen hebben we de bruikbare onderdelen ervan afge haald en er weer knappe fietsen van gemaakt. Nieuwe fietsen wa ren er amper. We maakten van oude wel nieuwe door ze van top tot teen op te knappen. Ze gingen helemaal uit elkaar en alles werd nagekeken en opgeknapt. Wat een werk." Troost raakte na zijn schooltijd bij Zegel in Den Burg aan het werk. „Alle fietsen waren toen zwart, een enkele keer hadden we wel eens een blauwe. De dames Dijt reden toen op echte Raleigh- fietsen. Dat wès me een bijzon derheid." Zelfs in militaire dienst hield Troost zich met fietsen maken bezig. „Het onderhoud van de dienstfiet- sen gebeurde door een oud wielrenner, die ik wel eens hielp. Ik deed de fietsen naast m'n werk als chauffeur van de comman dant. Ik reed hem overal naar toe Als gewoon soldaatje was dat werk eigenlijk boven m'n rang. Om me in dienst te houden wilde ze me toen wel promoveren. Maar ik had het wel gezien." Op een keer kreeg ik een week of vijf verlof om Zegel met de fietsen te kunnen helpen. Dat pakte ik toch mooi mee in m'n diensttijd." Later keerde hij definitief bij Zegel terug. „Toen kwamen de solexen die werden aangedreven door een rolletje op het voorwiel. Ze reden een kilometer of 25 per uur. Maar als het nat weer was, dan slipte de aandrijving. Van motoren hadden we toen niet veel kaas gegeten, dus volgden we maar een cursus." In 1960 begon Troost voor zichzelf in Den Hoorn. „Ik had de tijd ge lukkig mee. De brommers maak ten opgang. Mensen uit het dorp, maar ook veel jeugd van de cam ping wisten mijn zaak te vinden. De meesten kwamen op de brom mer. Als ze pech hadden, kwamen ze bijmij. In het begin was er nie mand die zelf wat aan z'n brom mer deed. Men monteerde zelfs geen kabeltje, want ze hadden er geen idee van. Later veranderde dat. Toen kwamen jeugdige tech neuten om onderdelen en begon zelf te sleutelen." „Er kwamen wel van die nozems op een Puch, met zo'n hoog stuur. Nou zullen we het krijgen dacht ik. Maar nee hoor, keurige jongens. Maar we hebben ook wel eens volk gehad dat om gereedschap vroeg en voor de deur de hele brommer uit elkaar haalde. En steeds kwamen ze maar binnen om spullen te lenen. Dat heb ik dus nooit meer gedaan. Jongens die hun brommer wilde opvoeren, waren bij mij aan het verkeerde adres. Ik vond dat niks. Stel dat er iets zou gebeuren, dan zou ik me verantwoordelijk voelen." Na verloop van de tijd raakten de stoere brommers uit^ de mode. Men had een hekel aan de helm die verplicht werd. En de verzeke ringspremie werd een stuk duur der. Toen gingen steeds meer jongens op een damesbrommer rijden, of ze kochten een auto. „Dat merkte ik aan m'n benzine pomp, die toen beter ging lopen. Er stopte eens een motorclub, toen kreeg ik het wel wat be nauwd. Maar alles werd betaald, dat liep goed af." „Om de zaak rendabel te houden dreef ik destijds ook een gasde- pot. Er was nog geen aardgas, dus iedereen had gasflessen nodig om te koken. Op de motorfiets bracht ik de bussen naar de klanten. Later hing ik er een karretje achter. Als het vroor ging ik er wel mee het ijs op. In de PH-polder en op de Horsmeertjes. Aan een touw sleepte ik een sliert jeugd mee. Wat een gekkigheid. Het was wel uitkijken geblazen, want voor je het wist ging je languit op het ijs." „Ik verhuurde ook fietsen. Bijvoor beeld aan mariniers in opleiding. Die moesten er in één nacht tach tig kilometer op fietsen. Ze had den gewoon geen tijd om ze stuk te maken. Met de vernielingen viel het trouwens wel mee. Als een schoolklas fietsen huurde, dat wist ik het van tevoren al. Als de schoolmeester ze netjes in het ge lid liet gaan, ging het goed. Maar o wee als de leraar ze vrij liet. Dan kon je er de donder op zeggen dat ik na afloop flink werk had om ze te repareren." Troost heeft alle ontwikkelingen in de fietsenbranche aan zich voorbij zien gaan. „Wie vroeger een vel- grem had, reed op een heel mo derne fiets, maar tegenwoordig hebben de fietsen met een ver snellingsnaaf al zeven versnellin gen. En de Spartamet. Die lijken trouwens wel wat op de eerste fietsen met motoraandrijving. Straks komen ze met electrische motortjes. Ik heb wel eens tegen de fabrikant gezegd dat ze een veer als aandrijving moeten ge bruiken, die je voor je vertrekt op windt. Met wind mee kom je dan een eind weg." „We hebben nu rijwielen in alle kleuren. We hadden eens een groenige fiets in de verhuur. Zegt een vrouw: Op die erwtensoep- fiets ga ik de weg niet op hoor." „Het werk als fietsenmaker heeft me nooit tegen gestaan, ik had er altijd plezier in. Nadeel was wel dat je zo lang moest werken. Als een ander zaterdag vrij had, kon ik aan het werk. Sommige klanten presteerden het om zaterdagmid dag met hun brommertje te ko men. Als ik dan vroeg waarom ze niet wat eerder waren gekomen, haalden ze hun schouders op. Maar ze wilden wél nog dezelfde Henk Troost uit Den Hoorn heeft zijn rijwielhandel overgedaan aan Eddy Vermeulen. dagop hun brommer kunnen rij den. Maar al met al was het een leuke tijd. Ik deed wel eens wat klusjes voor de kleuterschool hier tegen over. Staan ze hier toch van de week met z'n allen voor de deur te zingen. Ik kreeg een prachtige te kening van ze. Toch leuk dat ze op die manier nog aan je denken." Gerard Timmerman Ie eerste keer dat ik op Texel wam, was in 1936. Mijn moeder n ik logeerden enkele dagen in en pension in De Koog. Wij gin- ien mee met de Jan Plezier die «stelende vogels zou laten zien an de toeristen. Ik was toen 24 lar, studente in de medicijnen. Ik roest naast de koetsier zitten, Ni- o Witte, een boerenzoon die op lloemwijk woonde. Het was een inige tocht. Wij zagen nesten met uikens van de scholekster, ture- jur, grutto, kievit en nog vele an- - lere vogels, ledereen was vol lof - ver die tocht. En ik heb veel ge- iraat met Nico en vroeg of er op J lloemwijk gekampeerd kon wor- en. „Kom maar eens praten met lijn moeder", zei hij. Ik had al aak met schoolvriendinnen op de feluwe gekampeerd en zag ons al ip Texel met één of meerdere ten en aan komen fietsen. Maar moe- Ier Witte zei: „Jullie mogen wel amperen in een leeg schapen- loetje". En zij liet mij het houten wisje zien. „En zouden wij dan itro mogen hebben om matrassen e vullen?" Dan kon. Wij mochten iet pleetje van de boerderij gebrui- an, maar moesten zelf voor wc- lapier zorgen. De huur van het loetje was f 10,- per jaar. Wij kon- len melk en eieren in de boerderij :open. Wat wil je nog meer? rfet vier vriendinnen gingen wij liezelfde zomer nog naar Texel, la, op de fiets vanuit Amsterdam, IOO kilometer tot Den Helder, kof- ér achterop. Dan met de boot laar Oudeschild en op de fiets laar ons „boetje". Ik betaalde me ieen 10 gulden en vroeg om het itro. Onder veel gelach en genies Hopten wij onze matrashoezen ral. Fantastisch. Alle vier naast el- taar en de vloer was vol. Wat slie pen wij beroerd op die hobbelige keiharde matrassen. Maar alla, wij hadden een dak boven het hoofd. Prachtig weer, maar na twee da gen begon het flink te regenen. Er zaten enkele kleine en één groot gat in het dak. Ik bleef lachen om die gezichten met slierten kletsnat haar eromheen, maar mijn vrien din Frieda was woest: „Jij idiote optimist. Dit is geen doen. Ik ga terug." Gelukkig kwam de zon weer door en de bloeiende narcis ergens in een hoek fleurde ons weer op. Overdag gingen twee matrassen op elkaar en zaten wij tegenover elkaar op onze „bank" te ontbijten -heel eenvoudig, want veel geld hadden wij niet. De afspraak was geweest: wij nemen allemaal 10 gulden mee om levensmiddelen te kopen en als de pot leeg is dan gaan we terug. Dat wil zeggen we hadden al de boot terug betaald en als leeftocht op de terugreis na men wij een half bruin brood mee. Wie honger kreeg moest een stuk uit het broodje scheuren. In Alkmaar klopten wij op een raam van een keuken van een sou terrain en vroegen om water. Alle maal een heel glas. Bekaf kwamen wij dan thuis met onze bizarre ver halen. Het was toch wel erg primi tief geweest en toen ik op een dag een advertentie zag: houten gara ge, leverbaar voor 100 gulden met alles erbij (ruitjes, ijzeren platen, een deur en nog voor 32 gulden extra een houten vloer), heb ik een club opgericht van tien vriendin nen. De eerste inleg van iedereen was 15 gulden. Er moest immers ook stopverf gekocht worden en een primus met spiritus om te kunnen koken. Verder namen wij allemaal nog iets nuttigs voor on ze rekening: een naaidoos, schoenpoetsdoos, EHBO-doos enz. Op 14 maart 1936 werd ons Texel- huis met hulp van onze goede stu dievriend Berend als technicus in elkaar gezet. Stel je voor, het staat er nog steeds!! Ons huisje stond op een weiland - wij hadden eerst een bouwput gegraven (en palen De emaille borden werden aange geven, maar wat zag ik daar: ge bakken oorwurmen als kromme spijkers tussen de aardappelen! Wij stonden vlak bij een groot dah- liaveld, mooi om te zien, maar er zaten tientallen oorwurmen in de bloemen. Wj konden onze kostelij ke warme maaltijd met weggooi en, dus we visten onder het eten Huisje .Oorwurm", 60 jaar oud.... geheid) waarop de vloer verankerd werd. Toen de wanden overeind stonden en één golfplaat vast gespijkerd was, begon het te sneeuwen. Met de armen om el kaar heen stonden wij bibberend onder het kleine dak. Johanna, de boerin, kwam ons roepen: „Kom bij ons binnen een kop chocolade melk drinken". Wat een genot. Het is gelukt de ramen dicht te krijgen, zes ruitjes per raam. Wat waren wij trots op ons mooie huisje! Die nacht sliep Berend in de boer derij. Het was erg koud geweest, behalve onder zijn kin, daar had zich de poes te slapen gelegd! De eerste warme maaltijd bracht ons een grote verrassing. Op mijn hur ken gezeten bakte ik aardappelen. de oorwurmen eruit. Wij gaven ons huis de naam „In de vrolijke oorwurm". Omdat wij steeds weer op de Texelboot kwamen herkende de kapitein ons en zei dan tevreden: „Daar zijn de meiden van de oor wurm weer". Iedere dag maakten wij fietstochten over het eiland en over de mooie zandpaden in de duinen. Ik herinner mij nog dat wij puffend en steunend een heel hoog duin opgefietst waren om daarna met een rotvaart naar be neden te sjesen. Een speciale herinnering was dat na enkele jaren in De Oorwurm te zijn geweest, Johanna mij een keer midden in de nacht uit bed klopte. Ik had net mijn doctoraal examen gedaan. „Wil je vader mis schien een injectie komen geven, hij heeft een astma-aanval en onze dokter woont in de Cocksdorp. De spuiten en ampullen liggen naast zijn bed. Wil je alsjeblieft komen". Ja hoor, slaapdronken met een jas over mijn pyjama arts spelen. Sindsdien gebeurde dat iedere va kantie wel een keer. Eén vriendin van onze club was gymnastieklerares en beweerde dat naaktzwemmen veel prettiger was dan met een badpak. De an deren voelden er niets voor, hoe wel het bij Westerslag indertijd doodstil was en wij best ongezien over het strand konden lopen. Maar op een dag zei Mies: „Trek je badpak dan uit in zee, je zal voelen hoe heerlijk het is zo onbelemmerd te zwemmen". Om van het gezeur af te zijn hebben wij dat toen ge daan. Opeens een harde gil van Frieda: „Ik ben mijn badpak kwijt, een nieuw badpak, merk Tweka". Stel je voor: wij hielpen al zwem mend haar badpak zoeken, ver foeiden Mies en vonden niets. Wij brachten Frieda een badhanddoek om over het strand naar onze kleedplaats te komen. Zij besloot bij de politie een verloren badpak aan te geven. Ik was met haar meegegaan. De agent schreef alle gegevens op en vroeg: waar heb je dat verloren. Frieda zei: in zee. Ik vergeet het gezicht van die agent nooit... Kamperen toen en nu is niet met elkaar te vergelijken, maar voor ons was het weelde: een eigen plek op een prachtig eiland. Primi tief, ja, maar juist daardoor grote pret en voldoening. Nu ik, zoals u begrijpt, boven de 80 ben zou ik dit niet meer willen en zou liever een comfortabele bungalow kie zen voor een vakantie of de keuri ge logeerkamers op Bloemwijk, waar we ons nog steeds thuis- voelen. Dr. Elsa Pereira-d'Oliveira Bussum In het Waddengebied is het afge lopen twintig jaar steeds drukker geworden. Ook pleziervaarders weten het gebied vaker te vinden. Verstoring van vogels is een ge volg. Een onderzoek van Bernard Spaans van het Instituut voor Bos en Natuuronderzoek heeft echter uitgewezen dat de dieren er ook een wennen. Ze worden steeds tammer. Twee jaar geleden is een groot schalig onderzoek begonnen naar verstoring door recreatie in kust gebieden. Er was behoefte aan meer kennis over de gevolgen van toeristische ontwikkelingen. De economische kant wordt daarbij ook meegenomen. Zo is ontdekt dat toervaarders in het Waddenge bied dagelijks gemiddeld meer dan f140,- per boot uitgeven. De verstoring van zeehonden door Pleziervaarders is ook onderzocht. Naar aanleiding van een advies werd de afstand die tot deze die ren moet worden gehouden veran derd van 1500 in 1200 meter. Het verstoringsonderzoek over wadvogels (niet specifiek broe dende exemplaren) is klaar. Er is geobserveerd op verschillende plaatsen in het waddengebied, waaronder de noordkant van Texel. Opvallend was dat roofvo gels vaker voor verstoring zorgen dan mensen. Daar staat echter te genover dat door mensen ver stoorde vogels meestal naar een andere plaats terugvliegen, terwijl de door roofvogels opgeschrokken dieren na enige tijd hun voormali ge rustplek weer opzoeken. De duur van de verstoring varieer de per vogelsoort. De wulp streek na een minuut al weer neer, terwijl de bonte strandloper wel vijf mi nuten van de mik bleef. Duidelijk was dat kleine vogels het meest schrikken van roofvogels, eerder de lucht in gaan en daar langer blijven. Er is ook gekeken naar de drukte op de plekken waar de verstoring plaatsvond. De Mokbaai werd als druk meetpunt genomen, de Vlak te van Kerken als redelijk rustig en de Groninger kust als stil. Op de meest drukke lokatie waren de vo gels het tamst, wat erop wijst dat ze wennen aan de aanwezigheid van mensen. Onderzoeker Spaans vraagt zich af of schuwe vogel soorten inmiddels al zijn wegge trokken naar rustiger soorten, maar heeft daarvoor geen bewij zen gevonden. Ook deze winter verzorgt de volkssterrenwacht weer de popu laire cursus sterrenkunde in twaalf lessen. Voorkennis is niet nodig (ook niet strafbaar overigens), al leen een beetje nieuwsgierigheid naar wat de deelnemers letterlijk boven het hoofd hangt. De lessen worden gegeven op de vrijdagavonden in „De Slinger" bij EcoMare. De eerste bijeenkomst is op 12 januari, aanvagn 19.30 uur. Kosten bedragen f90,- inclusief een handige draaibare sterren kaart en een ringband met samen vattingen en illustraties. Aanmelding door overmaking van het bedrag op postgiro 328248 t.n.v. Stichting Volkssterrenwacht De Jager in Den Burg. Bellen kan ook: tel. 314747. Een bestuurder van een autobusje die woensdag rond het middaguur op de Laagwaalderweg de macht over het stuur kwijtraakte, beland de ter hoogte van hoeve Agricola in een droge sloot. De chauffeur week uit voor een vogel en raakte na een stuurcorrectie in de berm, waarna het voertuig kantelde. Vol gens een buurtbewoonster komt het herhaaldelijk voor dat op die plek auto's in de slip raken. Dat komt volgens haar doordat de berm in de flauwe bocht een stuk lager is dan het wegdek. Ze heeft de gemeente in het verleden ver zocht de berm ter plaatse te ver harden met graskeien. Een woordvoerder van de gemeente zegde gistermiddag toe de situatie in ogenschouw te nemen en in dien nodig passende maatregelen te treffen. Een takelwagen sleept het gekantelde busje weg. IFoto Merge Verberne) Een 27-jarige Noor heeft dinsdag ochtend rond 04.00 uur een ruit vernield van de verkeerstoren van Teso in Den Helder. Het betrof het raam in de toegangsdeur op het tweede opsteldek. Toen de politie arriveerde - gewaarschuwd door het inbraakalarm - stommelde de man naar buiten. De zeeman bleek Scandinavisch dronken, want een maal óp het politiebureau wist hij zich zo goed als niets van het voorval te herinneren. De man werd ter ontnuchtering ingesloten. Aannemer Westerlaken was de laagste inschrijver voor de bin nenkort uit te voeren vernieuwing van het plaveisel van Dorpsstraat en een gedeelte Badweg in De Koog. Het bedrijf schreef in voor f423.000,- exclusief btw. Nummer 2 was Daalder met f435.000,-; 3. RWS Heerhugowaard met f436.500,-; 4. De Vries vd Wiel met f446.000,-; 5. Tatenhove met f449.750,-; 6. Texel-Terro met f459.000,-. Genoemde bedragen hebben be trekking op het aannemerswerk, exclusief straatmeubilair, stenen en andere materialen. De kosten van het totale project liggen rond de negen ton. B en w hebben het werk nog niet gegund. De gemeente zal opnieuw op di verse plaatsen voorzieningen tref fen om minder-validen van dienst te zijn. De f11.000,- die daarvoor jaarlijks beschikbaar is, zal onder andere worden besteed aan oprit ten, bankjes en het verwijderen van barrières. Belangrijkste post is een bijdrage van f3000,- voor een zg. trapbe- klimmer, die op initiatief van de Stichting Vakantiezorg Texel zal worden gestationeerd bij de be tonnen trap van De Slufter. Voor het maken van vier opritten bij het kruispunt Epelaan/Orchismient in De Koog zal f2000,- worden uitge trokken, voor een oprit in de Ploosterstraat in De Cocksdorp f500,- en voor het herstel van een tegelpad in dezelfde omgeving f1500,-. Bij de Kamerstraat/Or- chismient in De Koog komen twee opritten (f1000,-) en er worden rustbankjes geplaatst bij de abri in de Klimpstraat voor Het Eierland- sche Huis in De Cocksdorp en naast de Beatrixzaal in Den Burg. Er komt een paaltje tussen de fiet senrekken bij de AH supermarkt in Den Burg, waardoor er geen auto's meer langs kunnen. Op het Schilderend ter hoogtp van num mer 67 wordt een lantaarnpaal verplaatst zodat rolstoelers over het trottoir kunnen blijven rijden. Aan het Slavisch Seminarium van de Universiteit van Amsterdam is Marielle Beers (24) geslaagd voor het doctoraal examen Russische taal- en letterkunde. Haar scriptie gaat over het leven en werk van de Russische schrijfster Marina Palej uit Sint Petersburg. De 20-jarige Leonie Gieles heeft in „Noorderhaven" het diploma Z- verpleegkundige behaald. Per 4 ja nuari is zij werkzaam op het nieu we Texel-project op de plaats van de vroegere huishoudschool in Den Burg. Ria Buisman-Boom uit Oudeschild slaagde als leidster kindercentra. Via het leerlingwezen sector zorg en welzijn volgde zij een opleiding. Ria is werkzaam in kinderdagver blijf De Kooterkeet in Oudeschild. Uitslagen: Sportshop-ABN/Amro 3-0; Uriot-Meubel- huis Texel 0-3; Kobeko-Cocky's Kapsalon 2-1; 12 Balcken-Maarco Bouw 2-1; Taten hove 1-P.C. de Krim 0-3; Paal 28/De Krim- Paal 9 3-0; Tatenhove 2-Rabo 0-3; Ecomare-LenR 2-1; Bosma-Nioz 0-3; Smash '68-Jozef 3-0; TopTlen-Kruiswerk 3-0; de Rival-ABN/Amro 3-0; Visser Bouw-Haarstudio 0-3; Durper Drup- Zeilmakerij 3-0; Westerlaken-Klif 12 2-1; Vespertma-Leydekkers 0-3; Eierlandsche Huis-Question 1-2; lepe de Boer-Timmers Bakkerij 2-1. De wedstrijdleiding wenst ieder een gezellige feestdagen en een gezond en sportief 1996. Ook in Oosterend worden diverse lantaarnpalen verzet om ruim baan te maken voor mensen in een rolstoel. De maatregelen zijn in volgorde van urgentie voorgesteld door het Inspraakplatform Minder-Validen. Dat bestaat grotendeels uit min- dervaliden, die de wenselijkheid in de praktijk hebben ervaren. Het verlanglijstje dat het Platform in diende was nog aanzienlijk groter, maar blijft in verband met het be perkte budget liggen tot volgende jaren.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1995 | | pagina 11