Dorpscommissie geeft
standjes aan gemeente
't Is Kerstfeest
Doopsgezind Texel viert
500e geboortedag Menno
Voorlopig geen fietspad Westerweg
Dienst, toneel, expositie, buitendag
„Huurwoningen moeten
betaalbaar blijven"
TEXELSE^ COURANT
Rechtbank: man
moet uit buurt
familie blijven
Ontuchtzaak
aangehouden
Geen genade voor
bromfietsers
Vrouw breekt
sleutelbeen
Gemeente: niet meer
dan f15.000,- voor
historische boeken
Een fijn gesprek
MEVROUWT3E IK DURF HET BDHR NIET
TE VRRGEN MfiRR HEEFT U bOMS EEN
HDW>«-
VRIJDAG 22 DECEMBER 1995
)e Texelse man die vorige week
loor de Alkmaarse rechtbank
noest verschijnen naar aanlei-
ling van een uit de hand gelopen
familieconflict, heeft een „buurt-
ierbod" opgelegd gekregen. Hij
nag niet meer zonder noodzaak
n de buurt van de huizen van
Iwee van zijn familieleden in Den
iurg en Oudeschild komen, zo
lordeelde de rechtbank gisteren.
Ms de Texelaar zich niet aan dit
rannis houdt, moet hij een dwang
som van f500,- per overtreding
betalen. De rechtbank deed deze
uitspraak in het kort geding dat de
familieleden tegen de man hadden
aangespannen. Het verzoek van
de familieleden -bij monde van ad
vocaat mr. P. Traudes- om de man
geheel uit Den Burg en Oudeschild
te we/en, werd door de president
van de rechtbank niet gehono
reerd. Ook hoeft de Texelaar, bui
ten zijn aandeel in de
proceskosten, geen schadever
goeding te betalen.
Volgens zijn raadsman, mr. J. Fei-
kema, is deze uitspraak 'conform
het reeds eerder door de verdedi
ging gedane aanbod'.
Model heet anders
De krantenbezorgster die zo vrien
delijk was te poseren voor de
wenskaart die alle Texelse abon
nees vandaag krijgen, heet niet
Jolanda, zoals wij in de vorige
krant ten onrechte schreven. De
juiste naam van ons fotomodel is
natuurlijk Jacquelien Leyen. Onze
excuses voor deze vergissing.
,lk lach. maar dat is uit schaam
te", bekende burgemeester Van
Rappard dinsdagavond. De dorps
commissie van Den Hoorn noem
de in een vergadering met b en w
pijnlijke voorbeelden van gemeen
telijke missers. Beloofde beter-
tchap en toezeggingen maakten
veel goed.
Oor pscom missievoorzitter Hans
Zijm had zijn zaakjes goed voorbe
reid. Dat kon van de gemeente
niet helemaal worden gezegd. Zo
was de agenda voor de vergade
ring pas op de dag zelf bij de be
trokkenen in de bus gegooid.
De ,,waarzegstersbollen" waar
mee het Hoge Achterom is verlicht
functioneren uitstekend. „Zo goed
zelfs, dat omwonenden die 's
nachts naar de WC moeten het
licht niet aan hoeven doen", merk
te Zijm op. Toch is er commentaar
op de wel erg modern ogende lan
taarnpalen. „Als wij iets willen
verbouwen aan het dorpshuis, krij
sen we een lijst voorschriften, zo-
Jat het gebouw blijft passen in
het beschermd dorpsgezicht.
Moet u zich dan ook niet aan die
'egels houden?", aldus Ton van
der Gaag van de dorpscommissie.
De Hoornders beseften dat aan
passing achteraf niet realistisch is,
maar wilden hun ergernis niet op
kroppen.
Bevrijding
Dat gold ook voor de 4 en 5 mei
viering. De dorpen werden gesom
meerd met een programma te ko
men, dat vervolgens werd
doorkruist met allerlei onderdelen
die door de overkoepelende orga
nisatie waren bedacht. „We
moesten alles omgooien om ons
aan te passen, terwijl we op ver
zoek van de gemeente alles juist al
in kannen en kruiken hadden. Zo
ga je niet met vrijwilligers om."
Dat in Den Burg versiering was
aangebracht met hulp van ge
meentewerken had ook kwaad
bloed gezet. „Hier is het met man
en macht door het dorp zelf ge
daan, waarna de vuilniswagen er
vervolgens van voor tot achter
doorheen is gerost...dan ga je wel
even door de grond."
Losse tegel
Maar het zou nog erger worden
voor de college-delegatie. De half
jaarlijkse controle van de speel
toestellen sloeg alles. Zijm: „Heel
goed dat dat gebeurt hoor. In
maart kwamen ze langs. Krijgen
we in juni een brief dat er één
schroef los zit. We kunnen het be
nodigde materiaal bij gemeente
werken afhalen, staat eronder. Is
het niet slimmer om die controle
rende vent een schroevedraaier
mee te geven...?"
In een ander geval werd een brief
gestuurd met de mededeling dat
er één tegel los zat. Burgemeester
Van Rappard vroeg ongelovig of
dit écht was gebeurd. Dat werd
bevestigend beantwoord. Er is een
heel dossier met dergelijke
brieven.
Wethouder Nel Eelman verklaarde
dat gevaarlijke situaties meteen
worden aangepakt. Verder lopen
dergelijke zaken altijd volgens een
vaste procedure, vandaar dat
soms over kleinigheden erg amb
telijke situaties kunnen ontstaan.
De dorpscommissie had nog enke
le kleine opmerkingen over toege
zegde aanpassingen die nog niet
waren uitgevoerd. Daarnaast was
in de herfstvakantie zo'n twintig
keer naar de gemeente gebeld om
dat de verlichting in een hele
straat was uitgevallen. Pas na drie
weken werd actie ondernomen.
Kroonberoep
De fraai verlichte plattegrond die
in Den Hoorn is neergezet, is voor
de dorpscommissie hoopgevend.
Zijm: „Het fietspadlangs de
Westerweg staat er namelijk al
op..." Deze wens van het dorp
heeft echter bij de gemeente wei
nig prioriteit. „De Vuurtorenweg in
De Cocksdorp is eerst aan de
beurt. Jullie hebben al een pad
langs de Hoornderweg en naar
paal 9", aldus wethouder Schil
ling. Ook over de stand van zaken
rond het Zouteland kon hij weinig
melden. De Kroonuitspraak wordt
ieder moment verwacht. „Is het
ja, dan kan er worden gebouwd. Is
De rechtzaak tegen een 55-jarige
Texelaar die zich woensdag we
gens ontucht met zijn dochter
moest verantwoorden voor de
meervoudige strafkamer in Alk
maar, is aangehouden. Reden is
dat de man voor psychologisch
onderzoek eerst in het Pieter
Baancenfrum in Utrecht wordt
opgenomen.
De man maakte zich schuldig aan
ontucht en gemeenschap met zijn
dochter vanaf 1986, toen het
meisje zes jaar was, tot en met
haar twaalfde in 1992. De man
gaf tijdens de korte zitting tegen
over de rechtbank te kennen dat
hij voor hulp in aanmerking wil ko
men en bereid is psychologisch
onderzoek te ondergaan. Officier
van Justitie Bueno, advocaat Ma-
jolé en de rechtbank besloten
daarop gezamenlijk dat de man in
het Pieter Baancentrum wordt op
genomen. Er is echter sprake van
een enorme wachtlijst. Daarom
blijft de man voorlopig in hechte
nis in het huis van bewaring in. De
rechtbank besliste dat de zaak
maximaal drie maanden is aange
houden. Tegen die tijd wordt de
man opnieuw voorgeleid. Mocht
het onderzoek dan nog niet zijn af
gerond, zal de zaak opnieuw wor
den aangehouden.
Tijdens technische controles
woensdagmiddag op de Pontweg
nabij 't Horntje en op de haven van
Oudeschild vond geen enkel brom
fiets genade in de ogen van de po
litie. Vier brommers bleken na een
test op de rollenbank te veel ver
mogen te bezitten. De eigenaren
werden bekeurd. Een vijfde voer
tuig voldeed aan bijna geen enkele
eis. Bovendien ontbrak het ver
eiste gele plaatje en was het ding
niet op type goedgekeurd. De mo
tor - want dat betrof het eigenlijk
eerder - is in beslag genomen.
De Doopsgezinde kerk in Den Burg met het (heel bijzondere!) torentje, iFoto Bert Koning)
het nee, dan moet de gemeente
het huiswerk overdoen en wordt
een nieuwe procedure gestart."
Andere lokaties voor woningbouw
zag Schilling niet zitten.
Dorpshuis
De kruising Hoornderweg/Pont-
weg/Emmalaan is ook in Den
Hoorn nog steeds het gesprek van
de dag. Dat de oplossing niet een
voudig is blijkt uit verdeeldheid die
in de dorpscommissie bestaat
over de keuze voor een rotonde of
stoplichten. „Maar het gaat ons
om het hoofddoel: een veilige
oversteek voor de zwakkere ver
keersdeelnemer." Zijm wees erop
dat geld of landschappelijke over
wegingen bijzaak moeten zijn.
Het dorpshuis krijgt een grote op
knapbeurt. Het Julianafonds heeft
ƒ30.000,- toegezegd, mits er voor
het einde van het jaar wordt ge
bouwd. Voor het totale plan is
ruim een ton van de gemeente no
dig, waarvoor op het investe
ringsplan geld is gereserveerd. Die
beslissing valt echter pas in de
raad van maart, terwijl nu materia
len moeten worden betaald om
aan de eis van het Julianafonds te
kunnen voldoen. Nel Eelman be
loofde voor een optossing te zor
gen.
Lantaarnpalen
Het ontbreken van verlichting bij
het parkeerterrein aan de Rommel
pot werd door Roelie Bakker vrou
wonvriendelijk genoemd.
Wethouder Eelman vond dat wel
meevallen, maar zegde toch twee
lantaarnpalen toe. „Als dat nou
fraaiere exemplaren zijn, kunnen
die misschien worden geruild met
het Achterom...", mijmerden enke
le toehoorders. De wethouder
keek niet afwijzend, maar hield, bij
afwezigheid van haar financiële
collega Poster, een slag om de
arm.
Een 19-jarige vrouw uit De Cocks
dorp kwam dinsdagochtend zó le
lijk ten val met haar bromfiets dat
ze een sleutelbeen brak. Boven
dien liep ze flinke schaafwonden
op en raakte haar bromfiets ern
stig beschadigd. Het ongeluk vond
plaats op het fietspad langs de
Postweg, ter hoogte van de Rog-
geslootweg. Oorzaak vormden
hoeveelheden ruigte, die vanuit de
berm over het fietspad waren
gewaaid.
B en w willen een grens stellen
aan het totale bedrag dat jaarlijks
beschikbaar is voor steun aan de
uitgave van boeken en andere pu
blicaties over de historie van
Texel. Als commissie en raad er
mee akkoord gaan, wordt het
maximum f15.000,-. De hoogste
bijdrage per publicatie blijft
f5.000,-.
Het geld komt uit het fonds „Cul
tuur en Historie" dat ook voor an
dere bestemmingen is bedoeld.
Door de nu in te voeren begren
zing is er meer kans dat ook die
andere doeleinden voor steun in
aanmerking komen.
„Steun kan worden gegeven aan
uitgaven en publicaties die betrek
king hebben op de gemeente
Texel, haar grondgebied, natuur,
cultuur, historie en haar bewoners,
waarbij publicaties van op Texel
woonachtige auteurs de voorkeur
verdienen. Publicatie van schrij
vers van buiten Texel kunnen wel
voor een bijdrage in aanmerking
komen wanneer de inhoud van de
publicatie betrekking heeft op
Texel en van belang is voor de
Texelse gemeenschap", aldus luidt
de regel.
Overal op Texel zie je ze en ze lijken ieder jaar wel mooier:
de buiten-kerstbomen. Sommige alleen voorzien van
lichtjes, anderen compleet met ballen en stallen. Maar
ook andere kerstversiering heeft het eiland omgetoverd in
een sfeervolle omgeving. Zo lijken de kerstkransen aan de
deur dit jaar een nieuwe rage, na de raamlampjes van vo
rig jaar. Nu is het wachten nog op de natuur voor een wit
laagje.(fcro G„atfi
)ok op Texel zal het komende jaar worden gevierd dat de
doopsgezinde leidsman Menno Simons 500 jaar geleden
nerd geboren in Witmarsum in Friesland. De herdenking
sactiviteiten beginnen op 28 januari met een speciale
dienst in de doopsgezinde kerk.
- ferder is er een tentoonstelling
ver het leven van Menno Si-
nons, een toneelstuk, een bui-
endag op Bloem en Bos en
peciale uitzendingen van de lo-
ale radio. In het kader van de
terdenking is een gesprekskring
,c ctief die inmiddels al zes keer bij
en is geweest. Een programma
punt is ook de aanbieding van het
listorisch kerkarchief dat recen-
ilijk geheel is geordend en geru
briceerd.
Eerste hervormers
Jq )e doopsgezinden horen tot de
M erste bewegingen, die zich tegen
le rooms-katholieke kerk verzet
en. Op Texel sloegen de ideeën
an de wederdopers al vroeg aan.
)e Texelse gemeente behoort dan
ok tot de oudste van het land. De
oopsgezinden werden aanvanke-
jk gruwelijk vervolgd. Onder de
elen die werden geëxecuteerd
varen er minstens vijf van Texel,
laderhand werden de wederdo-
ers gedoogd, maar pas toen de
ranse tijd aanbrak konden ze in
volle vrijheid hun godsdienst be-
Ijden.
Historie
Dver de geschiedenis van de
oopsgezinden op Texel is veel bo
ren water gebracht door Gerard
an der Kooi die samen met Wil
(eyser historisch onderzoek heeft
jedaan en het bestaande kerkar-
:hief heeft geordend en aange-
Ajld. Het oudste stuk dat op de
:erk op Texel betrekking heeft, da
teert van 1625. Daarin wordt mel
ding gemaakt van een
„preekhuis" dat in de buurt van de
Groeneplaats moet hebben
gestaan. Wanneer de huidige
doopsgezinde kerk aan de Ko-
gerstraat werd gebouwd, is niet
precies bekend, maar het moet
vóór 1772 zijn geweest, want in
dat jaar werd het gebouw vergroot
in verband met de fusie van ver
schillende richtingen die de
doopsgezinden kenden. Doopsge
zinde bedehuizen waren altijd so
ber en stonden meestal achteraf.
Dat de kerk van Den Burg van een
torentje met een klok is voorzien,
is opmerkelijk maar dit onderdeel
dateert dan ook uit de vorige
eeuw.
Menno Simons, aanvankelijk ka
tholiek pastoor in zijn geboorte
dorp, wierp zich op als de
rondtrekkende leider van de ver
volgde wederdopers die leefden
naar ideeën die rond 1500 opgeld
deden in Duitsland en Zwitser
land. Naar Menno Simons noem
den de volgelingen zich later
wereldwijd mennonieten, maar in
Nederland gaven de vrijzinnigen
de voorkeur aan de naam doops
gezinden. Er zijn nu ongeveer een
miljoen doopsgezinden en menno
nieten op de wereld; de meeste
wonen in Noord-Amerika en Afri
ka. In Nederland telt de „doopsge
zinde broederschap" ongeveer
15000 leden. Dat zijn alleen vol
wassenen want de geloofsge
meenschap kent geen kinderdoop.
De doopsgezinden waren op Texel
vroeger veel talrijker dan nu, met
kerkgebouwen („Vermaningen") in
meerdere dorpen. Het aantal belij
dende leden is thans gezakt tot
ongeveer 220. Merkwaardig is dat
het aantal kerkgangers, voor een
groot deel mensen die (nog) geen
lid zijn, al lange tijd niet achteruit
gaat.
Actueel
De doopsgezinden vinden dat de
ideeën van Menno Simons ook nu
nog zeer actueel zijn en voor kerk
en samenleving van de 21e eeuw
veel waarde hebben. Ze kiezen
voor navolging van Christus en
daarmee voor werken aan een
rechtvaardige en vreedzame sa
menleving. Ze hebben een maat
schappij voor ogen waarin eerlijk
delen, een gezond milieu en sober
heid in persoonlijke levensstijl cen
traal staan waarbij ze zich fel
verzetten tegen nationalisme, ra
cisme en discriminatie. Ze zijn „in
hun eigen gemoed verzekerd" en
moeten niets hebben van paus of
dogma's. De daad is belangrijker
dan het woord.
„Dopen wat mondig is, spreken
wat bondig is, vrij in Christelijk ge
loven, daden gaan woorden te bo
ven", aldus een wandbord in
menige doopsgezinde huiskamer.
Doopsgezinden staan critisch te
genover de overheid. In hun krin
gen zijn nogal wat dienst
weigeraars te vinden. Vrouwen en
mannen hebben binnen de doops
gezinde broederschap gelijke rech
ten en mogelijkheden, ongeacht
hun geaardheid. De doopsgezin
den waren in 1911 de eersten in
Nederland die een vrouwelijke pre
dikant hadden. Thans is 40% van
de doopsgezinde predikanten en
pastoraal werkers vrouw. De na
volgers van Menno Simons zijn
ook op recreatief gebied actief
met een eigen kamporganisatie en
„broederschapshuizen", waarvan
er een op Texel staat: „Bloem en
Bos" in Gerritsland.
Aan de lijn
In de openingsdienst op zondag
28 januari, aanvang 14.30 uur, zal
de huidige predikant L.B.G. Knip-
scheer voorgaan met de „funda
menttekst" uit Korinthe 3 als
thema. Opgetreden wordt door
een speciaal voor deze gelegen
heid samengesteld koor. De heer
C.P. Laan draagt een gedicht voor
en er wordt een inleiding gehou
den door emeritus predikante Ma
rie Keyser.
Het toneelstuk dat op een nog te
bepalen datum zal worden opge
voerd, is een éénacter onder regie
van C.P. Laan. Het heet „Menno
aan de lijn" en zal op enigszins lu
dieke wijze de betekenis van de
ideeën van Menno Simons voor de
huidige maatschappij aan de orde
stellen.
Het bestuur van de Stichting Be
jaardenzorg Texel maakt zich be
zorgd over de toekomst van de
ouderenhuisvesting. „In 25 jaar is
de huur van Starkenburgh opgelo
pen van ƒ200,- naar ruim ƒ600,-.
Als dat zo doorgaat loopt het over
25 jaar tegen de ƒ2.000,-", waar
schuwde voorzitter Hans de Porto
tijdens de officiële ingebruikname
van de nieuwe personenlift.
„Als er onvoldoende subsidies te
genover staan, zoals nu dreigt, kan
het problematisch worden voor de
stichting en de huurders. Het kabi
net zal de invididuele huursubsidie
moeten aanpassen om de huren
voor met name de laagste inko
mens betaalbaar te houden."
Indien dat niet gebeurt, wordt het
moeilijk om te blijven investeren in
betaalbare nieuwbouwwoningen.
„We kunnen dan wel eens ge
dwongen zijn woningen te verko
pen om geld vrij te maken voor
onderhoud en exploitatie."
Interen op het eigen vermogen,
zoals door de staatssecretaris is
geopperd, is volgens De Porto niet
reëel. „Het eigen vermogen van de
gezamenlijke woningbouwcorpo
raties in Nederland lijkt hoog (zo'n
20 miljard), maar een rekensom
metje leert dat er per woning
ƒ5.700,- eigen vermogen in zit en
nog eens ƒ5.000,- bestemd is
voor onderhoud. Ongeveer 93% is
geleend geld. Dat houdt dus echt
niet over."
De gemeente Texel kan hierbij een
belangrijke rol vervullen, aldus de
voorzitter. „Eigenlijk zijn wij tot el
kaar veroordeeld. De gemeente
heeft woonruimte problemen en
wij willen betaalbare woningen
bouwen. Een ideale twee-eenheid
om tot zaken te komen. Het con
venant, waarin onder meer de wo
ningtoewijzing op Texel is
geregeld, bewijst dat eens te
meer."
