500 jaar Menno
stijlvol herdacht
teso
Eerste tv-uitzending
feest der herkenning
Subtropisch
bad Ameland
blijft dicht
Agenda
TEXELSE COURANT
Simon de Waard:
arbeiderszoon die
burgemeester werd
Brommer gestolen
Even een pak
SNERT halen in
10 voor Texel: geen
geld voor Calluna
Wat ik zeggen wou...
De Marsdiep,
deel IV
Pupillentoernooi
Zee-ijs erg
gevaarlijk
Veldrijden lijdt
onder winter
Wat zeggen wou.
Cultuurhistorisch
DINSDAG 6 FEBRUARI 1996
Met Simon de Waard, die vorige
week op 90-jarige leeftijd overleed,
is een markante persoonlijkheid
heengegaan. Vele jaren maakte hij
deel uit van de Texelse gemeente
raad en zowel voor als na de oor
log was hij wethouder. Zijn be
stuurlijke ambities kregen de
bekroning in oktober 1957, toen hij
werd benoemd tot burgemeester
van Warffum [Groningen].
Simon de Waard kwam op 3 de
cember 1905 ter wereld m Duits
land. Zijn Texelse ouders beproef
den daar wegens de crisis in de
landbouw hun geluk, maar gingen
in 1915 weer in Eierland wonen. De
jonge Simon kon goed leren, wilde
onderwijzer worden maar moest
van school om op het land te hel
pen. Toch zag hij kans om daar
naast te studeren voor boekhouder
en belastingconsulent. Zijn eerste
baan was boekhouder bij graan-
maalderij De Hoop in De
Cocksdorp In 1934, het jaar dat hij
trouwde, begon De Waard een ei
gen belastingkantoor in Den Burg.
Zijn politieke carrière startte in
1935, toen hij voor de CHU in de
gemeenteraad werd gekozen. Vier
jaar later schopte hij het tot wet
houder. In augustus 1941 nam De
Waard ontslag omdat hij ,,niet als
handlanger van Hitier wilde funge
ren". Mede hierdoor werd hij als
staatsgevaarlijk beschouwd en in
december 1944 door de Duitsers
opgepakt. Een dag later ontsnapte
hij uit het Weeshuis in Den Burg en
dook een aantal maanden onder op
het eiland.
Na de oorlog keerde De Waard te
rug als raadslid voor de Partij van
de Arbeid en in 1947 was hij weer
wethouder. In die jaren van weder
opbouw was hij op Texel verant
woordelijk voor de dorpsontwik
keling en volkshuisvesting. In 1950
was hij een half jaar loco-burge
meester en klaarblijkelijk beviel
hem dat goed, want in 1957 solli
citeerde De Waard naar het
burgemeesterschap van het 2.500
inwoners tellende Warffum. Met
succes.
Schertsend werd hij wel ,,de burge
meester van Rottum" genoemd,
omdat ook het eiland Rottumeroog
tot de gemeente Warffum werd
gerekend. Dat eiland telde slechts
één gezin van de strandvonder
annex vogelwachter.
Nadat hij na zijn pensionering in
1971 naar Texel was terug gekeerd,
probeerde De Waard het opnieuw
in de plaatselijke politiek. Dat ver
liep echter moeizaam. In 1974 was
hij kandidaat op de lijst van de
linkse combinatie PAKT, maar
kreeg te weinig stemmen. Vier jaar
later bleef Cor Ellen hem zeven
stemmen voor, maar in oktober
1979 kon hij onverwacht weer in de
raad plaatsnemen toen PAKT-wet-
houder Jaap Westdorp zich om
gezondheidsredenen moest terug
trekken. Meteen werd De Waard
fractievoorzitter en liet zich gelden
als een felle tegenstander van de
dubbeldeks veerverbinding. Na de
volgende verkiezingen, in 1982,
was de rol van de inmiddels 76-ja-
rige De Waard op politiek gebied
uitgespeeld
Zaterdag tussen 21.30 en 23.30 uur
werd in de Gasthuisstraat in Den
Burg de bromfiets van een 16-ja-
rige Oosterender gestolen. Het be
treft een witte Puch met het
verzekeringsplaatje ZHR 138. De
brommer was niet afgesloten.
(ADVERTENTIE)
Telefoon 31 48 90
NES - D« ica aiodcelhouJcn vin hei subiropuch r»*m-
palcis Tropica Ambt* bij Nel op Ameland hebben besloten
het bod in 1996 niet (e heropenen Een a&nul maanden (cle-
d ic koop tui
u(eod lernjgi
Overzicht van de live-uitzending in de TV Texel-studio in d'Ouwe Ulo
Kabelkijkend Texel kon zondag ge
tuige zijn van de eerste officiële uit
zending van TV Texel. Voor het pro
gramma was in d'Ouwe Ulo een
tijdelijke studio ingericht, waar
voor de tv-makers een flitsend de
cor op de kop hadden getikt De re
portages en de reclamespotjes
maakte over het algemeen een
goede indruk, maar bij de live-op
namen waarmee de reportages
aan elkaar werden gepraat deden
zich aanloopproblemen voor.
De uitzending moet voor veel kij
kers een feest der herkenning zijn
geweest. Tal van prominente en
minder prominente Texelaars pas
seerden de revue. De camera's van
TV Texel draaiden op verschillende
lokaties en evenementen op het
eiland, waarbij menige bekende in
beeld kwam. De compilatie van de
proefuitzending en reportages over
De Schans en de kookcursus voor
55-plussers zaten goed door
timmerd in elkaar, evenals de
reclamespotjes. Blikvanger was
Maarten Spanjer als taxichauffeur,
maar minstens zo'n vermakelijk
tafereel was het om gewone"
Texelaars tijdens de spotjes aan het
werk te zien.
In de reportage over het Texelse
uitgaansleven liet horeca-onderne-
mer Klaas Fris zich kritisch uit over
de 1-2-3-regeling, een discussie
onderwerp waar TV Texel in de ko
mende uitzending op terug komt.
Vermakelijk en theatraal was het
stuk over de Bowema's [sinds zon
dag weten we dat de naam een af
korting is van: bohémiens, wee
moed en adel] waarbij Marcel
(Foto Gerard Timmerman)
Wernand al schransend een „orale
oraliteit" voordroeg. Haperingen
deden zich met name voor tijdens
het jeugd- en jongerengedeelte,
mede doordat de band niet wilde
starten
„TV maken is spannend, zeker als
het een live uitzending betreft", im
proviseerden presentatrice Marija
Westerlaken en Fausto Albers zich
door het jeugd-gedeelte. Het was
niet hun fout dat af en toe een ca
mera verkeerd stond ingesteld, een
schoonheidsfoutje dat met de toe
name van de ervaring en gewen
ning aan de nieuwe apparatuur wel
zal verdwijnen.
Het zou de helderheid van het pro
gramma ten goede komen als
vooraf en gedurende de uitzending
een programma-overzicht werd
gegeven. Datzelfde geldt voor een
aanwijzing over de naam van de
gene die voor de microfoon zit. De
volgende uitzending is zondag 25
februari, om 11.00 uur.
Uit de Leeuwarder Courant.
10 voor Texel doet een beroep op
de politiek om niet langer geld in
Calluna te steken. „Viereneenhalf
miljoen gulden is er al ingepompt
en nu wilt u meewerken om er
nog effe twee miljoen gemeen
schapsgeld in te stoppen. En het
eind is nog niet in zicht." 10 voor
Texel verwijst naar het subtro
pisch zwempradijs op Ameland,
dat dit jaar niet meer open gaat.
De vereniging vraagt zich af hoe
noodzakelijk Calluna is voor Texel.
„Er is nog nooit iemand geweest
die heeft bewezen hoe noodzake
lijk dit bad voor Texel is. Een toerist
die op vakantie wil naar ons mooie
eiland zal deze vakantie echt niet
afblazen als er geen zwemparadijs
is. Tel het aantal zwembaden bij
bungalows en hotels eens op. En
iemand die absoluut in een chloor-
badje wil zwemmen, die zoekt een
accommodatie met zo'n bad."
De sluiting van het subtropische
zwembad Tropica Ambla op Ame
land, waar de zes aandeelhouders
onlangs besloten dat het bad niet
meer open gaat, is volgens 10
voor Texel niet het enige voorbeeld
in het land. Op Ameland bestaan
plannen om het bad een andere
bestemming te geven, zoals een
theater of een grote dancing.
Er blijken op Texel toch mensen
van goede wil rond het „plan Mars
diep" te lopen. Mensen die ook wel
geld in haar willen steken. Dat is
toch een hoopgevend gevoel. Al
leen dan stokt het verhaal, want
wat dan!? Welnu, restaureren na
tuurlijk! Een klus die jaren gaat
duren, maar dat geeft niet. Uiter
aard direkt open voor betalende
belangstellenden. Onderwijl gesta
dig doorwerken aan de
„reconditioning" van het originele
schip. Men moet wel tevoren we
ten dat er uitgegaan moet worden
van alleen een gammel casco. Lan
delijk moet door het bedrijfsleven
worden gesponsord, al was het
maar met materiaal of zelfs com
plete produkten.
Iets in de geest van: „kunt u een
mast bouwen" of „kan uw leer-
school-scheepsbouw een geklon
ken schoorsteen bouwen/schen
ken" of „kan uw bedrijf een paar
luchtkokers gratis leveren" of... En
zo kunnen we nog wel even door
gaan. Met andere woorden de din
gen die werkelijk nodig zijn: geld,
een Marsdiep, goede wil en een
lange adem.
Voorbeelden: In Engeland heeft
men bijvoorbeeld het s.s. „Great
Britain" uit 1843 in Bristol en de
theeclipper „Cutty Sark" uit 1869 m
Greenwich als toeristische trek
pleister van de eerste orde. Eens
als wrak teruggehaald naar Albion,
inmiddels gerestaureerd en hun
geld dubbel en dwars opbrengend.
(In Bristol is op 24 mei a.s.een con
ferentie over „Historie Ships De
sign, Restoration Maintenance",
wie gaat er even heen?)
In Bremerhaven ligt de driemaster
„Seute Deern", waar onze ooster
buren al jaren goede sier mee ma
ken. Hiervoor had ze jaren een ziel
togend bestaan als drijvende
jeugdherberg „Pieter A Koerts"
gehad. Notabene een geschenk
van een nazaat van een overleden
Delfzijlse emigrant, zag toch het
toenmalige Delfzijlse gemeentebe-
De D-pupillen van VV Texel '94 hiel
den zaterdag een onderling zaal-
voetbaltoernooi. De teams -van
redelijk gelijkwaardige samenstel
ling- hadden de namen aangeno
men van bekende Europese clubs.
In de finale won Borussia
Dortmund van Benfica. Het win
nende team bestond uit Justus
Zegel, Meivin Kikkert, Gaime Vla
ming, Leon Zijm, Pieter Dogger en
Arjan Dorst. Ajax, dat in de poule
met miniem verschil van Borussia
had verloren, eindigde als derde
door in de troostfinale Anderlecht
te kloppen. In de strijd om de vijfde
plaats won Real Madrid na strafs
choppen van AC Milan, Celtic werd
zevende, Arsenal achtste.
stuur geen kans (of wilde niet) het
oude houten zeilschip voor Neder
land te behouden.
In Zwolle ligt sinds anderhalf jaar
het middenklasse restaurant
„Thor" z'n geld dubbel en dwars op
te brengen. Na jaren lang in Den
Helder als tankcleanschip „Y-8262"
en daarvoor als sleepboot en
mijnenveger dienst te hebben ge
daan, ging dit hoogbejaarde schip
(bouwjaar 1916) een nieuw leven
tegemoet met een capaciteit van 68
gasten (evt. uit te breiden tot 100
personen) en dit op een totale
lengte van 31 meter. Wie reist even
naar Zwolle om een hapje te eten
op een 80 jaar oud schip? Open van
dinsdag t/m zondag van 11.00-
23.00 uur.
Tot slot: Van de Thor is ook alleen
het originele casco overgebleven
en daarna geheel m stijl weer op
gebouwd...
Uw vasthoudende
Roy M. Helleman,
Oudeschild
Een wandelingetje over het ij
zige Texelse strand had voor fa
milie Van der Graaf uit Zoeter-
meer verkeerd kunnen
uitpakken Vader en dochter lie
pen, net als andere wandelaars,
over de ijslaag, die tijdens de eb
op het schijnbaar droge deel van
het strand achterbleef. Moeder
bleef iets achter om een foto te
maken. „Toen ik omkeek was
mijn man ineens verdwenen",
vertelt ze. Met zijn 90 kilo was hij
door het ijs gezakt. Toegesnelde
wandelaars konden geen hulp
bieden, uit gevaar hetzelfde lot
te ondergaan. Met enige moeite
wist Van der Graaf zelf op de
kantte klimmen. „Waarschijnlijk
heeft er een mui onder de ijslaag
gezeten, die tijdens de eb is leeg
gelopen. Hij was niet nat, dus
het viel mee. Mijn dochter was
helemaal overstuur", aldus me
vrouw Van der Graaf, die ande
ren wil waarschuwen. „Het ijs is
kennelijk niet dik, dus zoiets kan
ook gebeuren als er nog wél
water onder staat."
Bij de veldrit van zaterdag kwamen
door de winterse omstandigheden
niet veel rijders aan de start. In to
taal dertien doorzetters gaven acte
de précence.
De vier gestarte jeugdrenners ga
ven elkaar weinig toe. In de laatste
ronde wist Robert Jan Appel als
eerste en laatste bocht te ronden
en te winnen. Tweede werd Erwin
Goenga en derde Evert Rikkenberg.
Sebastian Ran werd vierde.
In de A-poule senioren wist Riéh
Brouwer een gaatje te slaan met
nummer twee Jan Zijm en wist dit
tot de laatste ronde vol te houden.
Derde werd Theo Boom, vierde
Otto Goenga en vijfde Wim Piet
Eelman.
De renners in de B-poule senioren
bleven tot de laatste ronde bij el
kaar. In deze ronde sprong Peter
van Boven weg en werd verras
send eerste voor Guido Betsema
die Dirk Eelman van zich af wist te
houden. Vierde werd Menno
Goënga.
De laatste veldrit van de competi
tie wordt gehouden op zaterdag 17
februari op het parcours aan de
Biesboschweg.
Training. Door de aanhoudende
vorst trainen de D-pupillen deze en
komende week in sporthal Ons
Genoegen. D3 en D4 samen op
dinsdag van 17.00-18.00 uur, D1 en
D2 samen op woensdag van 17.00-
18.00 uur.
„500 jaar na Menno Simons opweg
naar Gods toekomst. Wie gaat er
met ons mee?". Grote letters die
deze tekst vormden, werden zon
dag in de doopsgezinde kerk in Den
Burg getoond door kinderen van de
zondagsschool. Het was onderdeel
van een feestelijke en stijlvolle
herdenkingsdienst, die gold als
opening van het herdenkingsjaar
ter gelegenheid van het feit dat de
Doopsgezinde voorman Menno
Simons 500 jaar geleden in
Witmarsum werd geboren.
Elders in het land werden derge
lijke herdenkingsbijeenkomsten al
een week eerder gehouden. Op
Texel werd tot uitstel besloten om
„concurrentie" te vermijden met
de intrede van de hervormde pre
dikant Evert-Jan Vledder in Ooster
end. Onbewust werd daarmee be
vestigd dat de tijd waarin
verschillende kerken elkaar dwars
zaten, lang voorbij is.
In de dienst stond de vraag centraal
of herdenken zinvol is. Als eerste
werd het antwoord gegeven door
Dick Bruin, voorzitter van de kerke-
raad. „Wie geen aandacht besteedt
aan het verleden, die zal het heden
niet begrijpen". Bruin vroeg in zijn
welkomstwoord aandacht voor de
bloemen op de avondmaalstafel,
deze keer bestemd voor Bram
Guiljam, die herstellende is van
een knie-operatie. Het boeket zat
vol oecumenische symboliek.
Naast een „hoeksteen" zaten er
drie paarse irissen in (de drie-een
heid) en negen kaarsen in (voor
stellende de negen geloofsge
meenschappen- van Texel)
verbonden door het gele lint van
het evangelie.
Ds M. Keyser bracht later in een
inleiding naar voren dat herdenken
niet bedoeld moet zijn om het ver
leden te verheerlijken, maar meer
om zich rekenschap te geven van
Dinsdag 6 februari
In het dorpshuis van De Koog
(„De Hof") beginnen de Texelse
kampioenschappen biljarten (tot
en met a.s. zondag).
In Cinema Texel draait om 20.30
uur „The Madness of King
George".
Woensdag 7 februari
In Cinema Texel draait om 14.00
uur „Doornroosje" en om 20.30
uur „The Madness of King
George".
Op de ijsbaan van Oudeschild
worden short track-schaats
wedstrijdengehouden Inschrij
ven vanaf 18.30 uur; start 19.00
uur.
In EcoMare verzorgen Chr.
Smeenk (Nationaal Natuur
historisch Museum) en (VJardik
Leopold (IBN) een winterlezing
over walvisachtigen in de
Noordzee. Aanvang 20.00 uur;
entree f5,-.
In Cinema Texel draait om 20 30
uur „Golden Eye"
Vrijdag 9 februari
In „De Poort" achter de Gerefor
meerde kerk in Den Burg wordt
bingo gespeeld ten bate van een
bos- en landbouwprojekt in Ke
nia. Om 16.00 uur voor de jeugd
van de basisscholen en om
20.00 uur voor iedereen.
In Cinema Texel draait om 18.30
en 21.30 uur „Golden Eye".
Zaterdag 10 februari
In Cinema Texel draait om 18.30
en 21.30 uur „Golden Eye".
Muziekkorps DEK geeft in dorps
huis De Waldhoorn het winter-
concert onder leiding van
Tammo Lenting; 20.00 uur. Tf
gang gratis.
In Het Eierlandsche Huis in
Cocksdorp kan vanaf 20.30
worden gedanst op divei
soorten muziek. Toegang gral
Zondag 11 februari
In zaal De Ferrever wordt
11 30 tot 16.30 uur
volksdansdag met Aziatiscj
dansen gehouden onder leidi
van Jan Knoppers.
In het Koger dorpshuis De I
worden de finales gehouden v
de Texelse biljartkampioJ
schappen.
Geen bijzonderheden. Er wol
volgens dienstregeling gevar|
en er worden geen extra scl
pen ingezet. De Molengat is m
steeds dienstboot. De Schulpi
gat is nog niet teruggekeerd vi
de dokbeurt.
Informatienummers: 369690
formatie wachttijden, inzet ei
schip en eventuele actuele boi
dienstinformatie), 3696S|a<
369692 (informatie dienstrei
ling).
Hoogwater te Oudeschild.
Di. 6
Wo. 7
Do. 8
Vr. 9
Za. 10
Zo. 11
Ma. 12
Di. 13
9.15
9.40
9,47
10.20
10.56
0.14
0.50
en 21.45 uf
en 22.21 u|
en 22.56 u
en 23.26 uL
en 23.40 u,P
11.20u
en 11.40 ui
en 12.05 uj
Aan het strand is het ongeveer een uJr s
eerder hoogwater De zon komt 11 fi
bruari op om 8.03 u. en gaat onder o
17.43 u 12 februari laatste kwartier ip |-
februari doodtij
„Natuurmonumenten mag schop
zetten in natuurgebieden", lazen
we onlangs in de Texelse Courant.
De Kroon oordeelde dat het belang
van Texels Belang niet rechtstreeks
betrokken is bij het besluit.
We mogen blij zijn dat er op Texel
nog mensen zijn die opkomen voor
de belangen van de natuurgebie
den. En dan bedoel ik de activitei
ten die ongewenste aantasting van
cultuurhistorische en landschappe
lijke waarde van gebieden op het
eiland kunnen veroorzaken.
Zo hadden wij vroeger 5,5 hectare
grond tussen de Dorpsstraat in De
Koog en het Mienterglop, in het zo
genaamde artikel 11-gebied. Het
werd gebruikt als landbouwgrond,
maar de gemeente bestempelde
het indertijd tot land van „cultuur
historische en landschappelijke
waarde" en tevens land dat ten
hoogste maar voor één procent
mag worden bebouwd, zo
klaarde een ambtelijke vertecLt
woordiger onder ede, toen we*e|
zaak lieten voorkomen. Die culttas
historische bestemming zorg^-
ervoor dat de gemeente voor^jj
minimale prijs over de grond jeN
beschikken. Kennelijk heeft de
klaring onder ede niet zo\
waarde gehad, want inmidj
staan er in Villapark Kamperfi
in datzelfde gebied 36 vakarj
woningen. Om nog maar niei
denken aan wat nog komen gal
En dan is er nog iets. Er rustte
claim op het land. Als het ti
werd verkocht als bouwterrein,
de meeropbrengst van de toen
dende prijs verrekend moeten
den met de verkopers, dus de fa
lie Dalmeijer.
Van die meerwaarde hebben
echter nooit een cent gezien.
De toenmalige gemeentebesti!
ders hadden blijkbaar niet zov
op met cultuurhistorische en la'
schappelijke waarden. Ze hebt
mij een loer gedraaid en ik laat
er niet bij zitten.
W. Dalmeii
De Ka
de erfenis waarmee in deze tijd
goed moet worden omgegaan.
Daarbij dringt een vergelijking van
de tijdgeest van nu met die van 500
jaar geleden zich op. Ook toen was
er verandering, twijfel over het ge
zag en onzekerheid in het licht van
nieuwe ontdekkingen die de wereld
groter maakten. Ds Keyser schetste
pakkend de omstandigheden die
de aanvankelijk katholieke pastoor
Menno Simons ertoe bracht zich
aan te sluiten bij het uit Duitsland
geïmporteerde „doperdom" en uit
het „pausdom" te stappen. Ken
merkend voor de doopsgezinden is
dat zij niet alleen de kinderdoop
verwerpen maar ook kritisch of af
wijzend staan tegenover kerke
of wereldlijk gezag. Het zijn de
meenteleden zelf die elkaar „v
manend" in het spoor houdf
„Het beloof berust op geen anc
fundament dan de leer van Jei
Christus".
De „fundamenttekst" (I Korintie
3:10-12) die deze opvatting ond
bouwt, was zondag ook het ther
van de preek van dominee Kn«
scheer.
Aan de dienst werd meegewe
door gemeentelid C.P. Laan die
kenmerken van het
geloof in een gedicht had
Een voor deze gelegenheid
meerd koor van 16 personen
enkele liederen ten gehore.
