Stappeland omgetoverd
tot Jurrasic Park
eugd mag voorlopig
)p oude baan Deuce
Vijftig liedjes voor
rse gelegenheden
TEXELSE C0URANT
Nieuwe skate-voorziening
Verhuizen
in plaats van
uitbreiden"
Drankrijder
Redvoertuig gaat
toch niet door
Bedrijvig he id
IJsliefhebbers
;omen in De Koog
aan hun trekken
I
GGD-enquête naar
verkeerde adressen
Gemeente bewaakt
woonbestemmingen
iedjes aan vergetelheid ontrukt:
genheid
noor
woonl
vrouw
reeds
TrVpT or /-r VRIJDAG 24 MEI 1996
Dezer dagen Is een bundeling van op
deze manier gereconstrueerde lied
jes verschenen Inde bundel ..Er was
eens een herderinnetje" staan vijf
tig liedjes die een Texelse oorsprong
hebben, óf waarvan bewezen is dat
ze indertijd op Texel werden gezon
gen. Door het werk met de zanggroep
- waarbij Kikkert tekst en uitleg bij het
gezongene geeft - is veel informatie
over de liedjes naar boven gekomen
die eveneens in het boekwerkje is
opgenomen Dat geeft een duidelijke
meerwaarde aan de doorgaans een
voudige teksten en melodieën Van
de vijftig liedjes heeft Kikkert er 32 zelf
op muziek moeten zetten, zodat zon
der meer kan worden gesteld dat hij
ze voor teloorgang heeft behoed. Het
handschrift van Kikkert werd in keu
rig notenschrift omgezet door Mole
naars Muziekcentrale in Wormerveer,
waarbij ook rekening werd gehouden
met de tekstplaatsing Slechts ont
breekt het aan een accoorden-
schema. maar voor huishoudelijk
gebruik is het notenbeeld zeer zeker
voldoende.
Ook wie zoekt naar ..puur Texelse"
liedjes zal in de bundel terecht kun
nen. want opgenomen zijn het
„Texels jubellied' en „Aan Texel",
die Kikkert zelf niet tot de zuivere
volksliederen wil rekenen, omdat zij
duidelijk door iemand zijn geschre
ven, hoewel van het laatste zowel de
naam van de tekstdichter als van de
componist verloren is gegaan. De
overige liedjes zijn gerangschikt in
categorieën als „Feest- en bruilofts
liederen", „Dansliederen" en
„Liefdesliederen", terwijl (natuurlijk)
ook de zeemansliederen met ontbre
ken Iedere serie wordt vooraf ge
gaan door een min of meer Texelse
afbeelding, in de sfeer van de liedjes
De bundel „Er was eens. een
herderinnetje heeft als ondertitel
„Texel zingt, oude volksliedjes door
de eeuwen heen" en is verkrijgbaar
bij de boekhandels en via de Histori
sche Vereniging Het door
Drechtwerk uit Dordrecht verzorgde
bundeltje kost ƒ24,95 en wie de voor
kant goed bestudeert zal zien dat de
afbeelding precies de lading dekt: een
met typisch Texelse bundel, waarin
een realistisch beeld wordt gegeven
van een vaak geromantiseerde le
venswijze
Twee rootsauriérs verorberen een tijdgenoot.
Televisie-opnamen die vandaag
worden gemaakt, worden van
avond uitgezonden tijdens het
jeugdjournaal en het gewone jour
naal
De tentoonstelling blijft staan tot half
september Dat betekent dat er tot die
tijd niet in de hal kan worden geten
nist
De entree bedraagt voor kinderen
7.5 Volwassenen betalen ƒ12.50
77
Beschermd dorpsgezicht:
Twee bouwplannen bij woningen
in Den Hoorn deden dinsdag de
discussie oplaaien over de bouw
mogelijkheden binnen het be
schermd dorpsgezicht. De raads
commissie voor ruimtelijk en
huisvestingsbeleid bleek verdeeld.
„Een status beschermd dorpsgezicht
heeft consequenties. Dat weet je, als
je daar woont. Aan de overkant wordt
keihard gezegd dat iemand die dan
wil uitbreiden maar moet verhuizen."
Met deze opmerking gooide Pieter de
Groot van D66 dinsdag de knuppel in
het hoenderhok. Hij kreeg steun van
PvdA'er Terpstra. maar dat ontlokte
Dick Drijver (Texels Belang) en Jan
Koolhof (CDA) de kreet .starre op
stelling".
Terpstra verweerde zich fel „Ik zie
Den Hoorn zienderogen hardhollend
achteruit gaan.Dat joeg echter de
wethouder op de kast Het is juist het
enige dorp op Texel dat qua karakter
in stand is gebleven en door welover
wogen plannen de leefbaarheid op
peil heeft gehouden."
Ook Dick Drijver van Texels Belang
vond dat zijn twee collega's te ver
Een 20-jange Cocksdorper werd in de
nacht van zondag op maandag op de
Pontweg bij De Koog aangehouden
Hij zat achter het stuur met een slok
op Hij blies 540 ug/l, dat is tweeën
half maal de toegestane hoeveelheid
alcohol.
gingen „Ik moet met denken aan een
soort volksverhuizing van mensen die
iets meer ruimte willen hebben." Dat
vond De Groot overdreven ,Hier
leeft de gedachte dat in principe al
les moet kunnen Nou nee, dus." Hij
en Terpstra stemden tegen de uitbrei
ding van de woning van J. van Heer
waarden aan Diek 40. De commissie
was (bij afwezigheid van Erna
Eelman) wel unaniem voor uitbreiding
van Klif 20 van familie Hillebrand.
De tweedehands ladderwagen uit
Capelle aan de IJssel krijgt geen
tweede leven op Texel. Ondanks
een uitgebreid pleidooi van de bur
gemeester zag het merendeel van
de raad de noodzaak voor aan
schaf van een dergelijk red-
voertuig niet in.
Enkele raadsleden bleven erbij dat de
op het eiland aanwezige telekranen
een goed alternatief zijn voor een red-
voertuig Paul Kikkert (Texels Be
lang): Den Helder heeft ook geen
ladderwagen, maar een soort hoog
werker Hoe vaak hebben ze die al
nodig gehad?" Volgens Erna Eelman
'WD) klopt het argument dat een
^kraait gevaarlijk is voor de
brandweermensen met „De com
mandant legde ons in de commissie
uit dat dat te maken had met de
beweeglijkheid van het bakje. Ik heb
geïnformeerd en dat ding kan worden
vastgezet aan de mast van de kraan
Hans Roeper van de PvdA en Jan
Koolhof van het CDA hebben moeite
met de financiële kant van de zaak.
Roeper. „Zo'n gevaarte kost nieuw
negen ton Nu kunnen we m voor een
koopje krijgen. Het lijkt of de nood
zaak om zo'n wagen te hebben is
gekoppeld aan de goedkope aanbie
ding.' De andere tegenstemmers
waren ervan overtuigd dat de brand
weer na een jaar of vier zo gewend
zal zijn aan de wagen, dat men dan
een dure nieuwe wil
Behalve het college stemden alleen
Groen Links en D66 vóór de aan
schaf.
I.
een ton gereserveerd voor de
"else jongeren tijdens de begro
ten kwart van dit bedrag
[IIgebruikt voor een „Jongeren
moetings Plaats" (JOP) op de
Ie Deucebaan. Het meeste geld
naar een attribuut voor
ters.
de Texelse jongeren werd al
•er gezocht naar een plaats waar
;unnen skaten en „rondhangen"
«kverker Carla Schrama wilde
hel liefst dicht bij Time Out heb-
maar dat was wegens geluids-
ilast met te verwezenlijken,
jongeren wilden zelf graag naar
inde Deuce-baan aan de Elemert,
ar daar wilden de gemeente en de
nsvereniging met aan. Besloten is
de jeugd er bij wijze van expen-
nt toch een jaar toe te laten Met
jee is een huurovereenkomst af-
loten. Het beheer van de JOP is
landen van de Welzijnsstichting.
ele skaters maken al enige tijd
hteijsliefhebbers trokken afge-
jaren steevast naar
virl's". de speciaalzaak van fa-
ieSegers op de Stenenplaats,
ds kort is een tweede vestiging
opend in De Koog, door familie
ms.
iris is een duidelijk herkenbare
tel. Het ijs is bijzonder Het wordt
bachtelijk vervaardigd en in de
ikelvers gemaakt. Dat sprak fami-
Brons aan.
veelzijdigheid aan smaken is bij-
ider groot Er zijn ook verschil
de „toppings" mogelijk zodat le-
•eenzijn of haar favoriete ijsje kan
rastellen Behalve ijs om ter
fèeopte eten of mee naar huis te
tien heeft Swirl's ook verschillende
takes en „sundae's",
inname lekkernij is de Swirl. Het
jeencombinatie van verschillende
to (smet vers fruit, chocolade
Inoien Behalve ijs hebben de twee
ielseSisirl's-vestigingen ook een
me Luikse suikerwafel in het as-
jmerl.
ini
Mm
tfnescherm. Het groene zonne-
van een woning aan de
eistraat is in de nacht van zondag
maandag gedemonteerd en mee-
jrnen. De waarde bedroeg zo'n
beperkt gebruik van de baan, maar
nu er een afspraak is, mogen alle jon
geren er komen. Het hek gaat om
10 00 uur open en tegen zonsonder
gang weer dicht. De gemeente gaat
nog wel een uitgebreid onderhouds-
rapport maken, zodat precies bekend
is in welke staat de baan zich bevindt
In verband met het experimentele
karakter wil de gemeente de JOP
voorlopig voorzien van demontabele
toesteken. De „ramp" (rólschaats-
baan) die nu bij d'Ouwe Ulo staat kan
er naar toe Verder willen de jonge
ren graag een „funbox' Dat is een
obstakel in de vorm van een grote
kubus met aan vier zijden een ver
schillend soort helling, waar de
skaters op en af kunnen Met banken,
prullenbakken en fietsenrekken mee
komen de kosten op ongeveer
ƒ28 000,-
Beetje oefenen
De raadscommissie voor welzijns
beleid was woensdag sterk uitge
dund, door de lange vergaderdagen
over het bestemmingsplan. Alleen het
CDA Texels Belang en Groen Links
waren vertegenwoordigd. Jeugd
werker Carla Schrama gaf een uitleg
over het gebruik van een funbox en
werd bijgestaan door Come Heijne,
die voor wethouder Nel Eelman een
paar „inline skates" had meegeno
men met bijbehorende lichaams-
beschermers. „Kunt u leuk oefenen
voor de opening van de baan...",
plaagde Schrama.
Ze legde uit dat de doorgewinterde
skaters al zijn uitgekeken op de ramp
bij d'Ouwe Ulo. Toch leek het haar
wel zinvol deze naar de Deucebaan
te verplaatsen. „De jongeren hebben
zelf voorgesteld om daar een bordje
„kinderramp" op te zetten, zodat de
kleintjes voorrang hebben
Niet gevaarlijk
De funbox vormt een uitdaging voor
De GGD-enquête over het gebruik
van genotsmiddelen onder jongeren
is per ongeluk aan enkele basis
schoolleerlingen toegestuurd. De
bedoeling was dat ook met (meer)
schoolgaande jeugd tot 22 jaar de
vragenlijst zou krijgen. Uit telefoontjes
aan de GGD is echter gebleken dat
ook kinderen van 10 en 11 jaar de
enquête hebben gekregen. Zij hoe
ven de lijst niet in te vullen Dat moet
echter wèl als het OSG-leerlingen
betreft die nog geen twaalf jaar zijn.
Voor meer informatie kan worden
gebeld naar de GGD, telefoon 0223-
67 15 01
De JOP, straks met professionele skate-attributen
de oudere jeugd Als de JOP een
succes wordt, wil Schrama ook graag
een grotere ramp voor deze groep.
Kees Hin (CDA) vroeg zich af of het
allemaal met te gevaarlijk was.
Schrama en Heijne wezen hem op de
beschermers, die de skaters dragen
om knieën, ellebogen, handen en op
hun hoofd. „Bovendien zijn die kids
er zó handig in Die gaan overal
vanaf', wist de jeugdwerker
Ze wees erop dat de Welzijnsstichting
wel 500,- huur per maand aan
Deuce moet betalen, plus zo'n 200,-
aan water, gas en licht voor de baan
„Dus misschien verwachten die nog
iets van de gemeente
Speelveld
De aanwezigheid van een speelveld
(Foto Tosss do Graait)
vlakbij de Deucebaan biedt volgens
Schrama fantastische mogelijkheden
„Als daar nog twee doelen op kunnen
worden geplaatst volgt er vanzelf een
uitloop van de skatebaan naar het
veld." Dat werd door de commissie
toegejuicht. Kees Hin: „Ik vond het al
jaren niets dat dat speelveld er op
mooie dagen zo verlaten bij ligt."
De drie commissieleden gaven alle
maal groen licht voor de JOP. Omdat
de funbox enige levertijd heeft, vroeg
de wethouder of ze deze vast mocht
bestellen, in afwachting van een de
finitief raadsbesluit Ook daar ging de
commissie hetzij na enige aarzeling
mee akkoord. Omdat het voorstel pas
een dag vóór de bijeenkomst was uit
gedeeld, was het niet door iedereen
in de fractie besproken
Texel is bijzonder zuinig op de
woningvoorraad Dat bleek onder
andere dinsdag uit de vergadering
van de raadscommissie voor ruimte
lijk en huisvestingsbeleid O Kikkert
uit De Cocksdorp wil de recreatiever
blijven achter zijn woning aan de
Kikkertstraat vernieuwen Dat mag
van de commissie, mits er ook echt
gewoond wordt in de twee panden
met woonbestemming aan de straat
kant. Volgens een ambtenaar zijn dat
nu personeelsverblijven, maar zodra
ze daar niet meer voor dienen, zullen
ze weer als permanente woning wor
den gebruikt.
Het was de commissie ook opgeval
len dat de ruimte boven de nieuwe
Primafoonwinkel in de Parkstraat is
onttrokken aan de woonbestemming.
Er is al een brief van de gemeente'uit
naar deze instantie
Jurrasic Park, maar dan op ware grootte. De metershoge
Tyrannosaurus Rex en de Triceratops stappen rond alsof
ze nooit zijn uitgestorven en een logge Tenontosaurus
wordt opgevreten door twee roof saurussen. Tussen de ko
lossen voelt het als kleinduimpje in de grote mensenwereld.
De replica's van dinosaurussen zijn niet van echt te onder
scheiden, bewegen en maken geluid, temidden van een
prehistorisch decor. ,,Zo zag het er echt uit", zeggen Nico
Erwich, Frank Polling en Theo Henskens, initiatiefnemers
van de Dino-tentoonstelling die vanaf morgen te zien is in
de Stappeiandhal.
gespecialiseerd Is in perslucht.
Geluiden
De dino's brengen ook geluid voort.
„Je hebt brullers, piepers en keffers
Precies zoals ze dat vroeger moeten
hebben gedaan Uit opgegraven
strottehoofden van dieren hebben
wetenschappers namelijk precies
weten af te leiden welke geluiden ze
maakten."
Om de sfeer van 250 tot 50 miljoen
jaar geleden, toen de dinosaurussen
Een expositie is met alleen indruk
wekkend, maar ook wetenschappen-
lijk onderbouwd, verzekert Wim
Oosterhof, de ontwerper van de ten
toonstelling. Hij kan het weten, want
op het gebied van dinosaurussen
geldt Oosterhof (directeur van het
Bureau voor Internationale Historie
en Aardwetenschappen) als een au
toriteit „Alle kennis over deze prehis
torische dieren is gebundeld in deze
tentoonstelling."
Frank Polling, van Mansolem Minera
len in Den Burg. reageert instem
mend. Verantwoorde wetenschap
was. Vaak waren zij ontstaan aan
boord van schepen, onder de arbei
ders op het land, of tijdens een fami
lie-bijeenkomst op een lange, koude
winteravond In een ongekunstelde
tekst wordt in deze liedjes een
ongeromantiseerd beeld gegeven
van hoe het leven werkelijk was Heel
dikwijls werd een nieuwe tekst ge
maakt op een reeds lang bestaande
melodie, maar ook ontstonden, gelijk
met de tekst, wel nieuwe melodieen.
Dit zijn de ware „volksliedjes", die tot
het gezamenlijk erfgoed behoren en
waarvan de melodieën met zelden
landsgrenzen overbrugden
Willem Kikkert uit Den Hoorn heeft
jarenlang dit en dergelijk repertoire
verzameld, wat negen jaar geleden
uitmondde in de oprichting van de
„Zanggroep Historische Volkslied
jes", een sectie van de twee jaar eer
der opgerichte Historische Vereni
ging Deze zanggroep brengt - bij
diverse gelegenheden en op uitnodi
ging - delen van de collectie van
Kikkert ten gehore Een collectie die
met moeite werd samengesteld uit
oude boeken en vergeelde schriften,
waarin (delen van) teksten waren te
rug te vinden Maar omdat de teksten
slechts zelden vergezeld gingen van
een melodie in notenschrift en omdat
een lied met gezongen kan worden
zonder de bijbehorende muziek, hield
het onderzoek van Kikkert met op bij
het optekenen van de teksten: hij
moest mogelijkheden vinden de me
lodieen te achterhalen. Dat bete
kende dat mensen moesten worden
gevonden die zowel tekst als muziek
kenden. Hen werd dan gevraagd het
lied te zingen, waarna Kikkert aan de
hand van een aldus gemaakte band
opname de muziek kon uitwerken. Zo
werden tientallen liedjes aan de ver
getelheid ontrukt en kon Kikkert zijn
verzameling en zijn kennis over
„Texelse volksliedjes" gedurig uit
breiden Het moge duidelijk zijn dat
deze methode van onderzoek tot na
deel heeft dat geen bijzonder oude
melodieën kunnen worden terugge
vonden, waardoor het grootste deel
van Kikkerts verzameling liedjes uit
de tweede helft van de vorige eeuw
behelst Desondanks zijn ook veel
oudere melodieen teruggevonden,
zodat ook de achttiende en zelfs ze
ventiende eeuw zijn vertegenwoor
digd.
Fossielen
Een tijdje geleden werd hij benaderd
door Theo Henskens, groothandelaar
en importeur van fossielen Het duo
legde contact met het Natural Historie Skelet van de prehistorische Tryceratops.
Museum in Londen, dat beschikt over zachtaardige planteneerders die niets
een collectie van replicas. „Ze zijn kwaads in de zin hadden Nadeel
van dezelfde producent als de dieren voor hen was dat ze zich erg traag
in Jurrasic Park. Tot op detail nage- voortbewogen en dus een gewillige
maakt van echte fossielen. Kijk maar prooi vormden voor roofdieren."
naar het skelet van deze drietandige
Triceratops. Daar is ter wereld maar Tonnen
één echt exemplaar van, waarvan dit Polling doelt op het tafereel verder op.
een afgietsel is Zo authentiek dat waar twee kleine roofsaurussen een
zelfs de ontbrekende beenderen bij groter exemplaar verorberen,
de replica's zijn weggelaten In de In een andere afdeling is de nage-
buurt stampvoet een niet van echt te bootste Tyrannosaurus Rex een in-
onderscheiden driehoorn, met daar- drukwekkende verschijning Het dier
bij een jong moet enkele tonnen hebben gewo-
gen De enorme tanden en klauwen,
Familieverhaal het uitgekiend licht, de bewegingen
Verderop ontfermt een grote en toepasselijke geluiden maken van
Maiasaurus zich over een nest met het dier een indrukwekkend monster
jongen „Een echt familieverhaal De bewegingen van de replica's wor-
Ook hier gaat het om een exacte na- den gestuurd door computertechniek,
bootsing. „Het exemplaar dat als Een peperduur systeem dat wordt
voorbeeld heeft is exact op deze wijze aangedreven door een luchtcom-
aangetroffen Alsof ze plotseling wer- pressor zorgt voor de aandrijving van
den oven/allen Het tafereel laat wei- de verschillende ledematen. Het is
mg over van het beeld dat dinosau- een peperduur systeem, dat als
russen boosaardige wezens zouden sponsoring beschikbaar is gesteld
zijn .Welnee, de meesten waren door fabrikant Ingersoll Rand, dat
moeten hebben geleefd, terug te roe
pen, is ook het plantenleven op de
tentoonstelling aan die tijd aangepast
„Bijvoorbeeld de begonia spreekt tot
de verbeelding. Verder varens en
bananenbomen
De planten enorme hoeveelheid
groen op de expositie is grotendeels
beschikbaar gesteld door bloemis-
terijbedrijven. „Sommige onderne
mers wilden gewoon met ontbreken
op deze show."
Risico
Ondanks de sponsoring steken de
initiatiefnemers hun nek een flink eind
uit Polling. ..Het is een gigantische
onderneming, waaraan best wel een
financieel risico kleeft. Wat denk je
dat de duizend kartonnen dozen van
ruim een meter doorsnee alleen al
kosten, die we in de show hebben
verwerkt Gelukkig heb ik het te druk
om er wakker van te liggen. We heb
ben hier ongelooflijk veel werk verzet
Het is de grootste dinosaurusshow
die Nederland ooit heeft gekend."
Ze hebben er speciaal de Stichting
Dino Texel voor opgericht. Volgens
hen wordt dit een echte publieks
trekker." Deze prehistorische kolos
sen hebben toch iets mysterieus, dat
iedereen in de ban houdt."
Vanmiddag werd de tentoonstelling
geopend door Mrs. Audrey O'Connel.
van het Natuur Historisch Museum in
Londen
In 't noorden van ons eiland
de mechanische muziek in de
van grammofoon en radio ge
werd. werd ook op Texel
Veel schrijvers getui-
van speelmannen die acte de
gaven op bruiloften en par-
het is misschien niet eens zo
erg moeilijk voor te stellen wat
leest het voor de schooljeugd
zijn geweest als de meester bij
zijn viool tevoorschijn
haalde. De liedjes die gezongen wer
den. waren - voor zover niet van ker
kelijke oorsprong - veelal afkomstig
uit bekende werken als Valerius'
Gedenckclanck en (sinds halverwege
de vorige eeuw) het oeuvre van Heije
en Viotta. Maar daarnaast beschikte
menigeen over een schat aan volks
repertoire: liedjes van onduidelijke
oorsprong, waarvan noch de tekst
dichter, noch de componist bekend
'«n<.l<./c lap k sterven
ru a'st',|s «liin
r» Kc-cs wil mij bdovcn
•p" )e nier. w
11 och vrouw en
'i'li trouwen paan
:h vróuw.
iv. r, 111 ocn
"c'°llc dot ik jou
It 'k 00k honderd laren oud
1Jl Ni|un ongetrouwd
na- L'cn ma;l,1<-l verstreken
j1 hvvs die had berouw
Hnaw: 'Tc Vcrd.
"wm inaarw
's 'v koud
[-*nger u- blijwn ongetrouwd
s nachts i
ll; ''«tl veel me
kil in bed
van prei.
'/.ijn buurman lan die het hoorde
Die zei 'Wel Kees wat nou.'1
Durf )i| het nop eens tc wapen
Om ie nemen een jnnpc vrouw
"Ja ik scheur. |.t ik scheur.
Liever m n broek aan de kaksioeldcur
Dan dar ik m'n levenstijd
Met een oud wijl in bed verslijt
I lier zie je hoe Kees paal trouwen
Met een meisje van achttien jaar
W ar zal t dar kind berouwen
Doch de lielde is blind zowaar
i Werd ook tijd, werd ook tijd
Want ze was flink uiipcdijd
I n vooi wiepen luierperci
Moesten ze zorpen allebei
populair op Texel (en ver daarbuiten) zijn de Lotgevallen van Kees Een
verhaal over de zesde bruid van Kees de Ridder uit De Cocksdorp.
