Bosbeheerder in hart
en nieren zwaait af
i Elke dag genieten
zolang het nog kan
Texelse toiletunits
economisch succes
„De Dennen geen openluchtmuseum"
Ziekte beheerst leven Sanne Brügemann
Bedrijvig/fev/
TEXELSE y COURANT-
Roel Klaassen (61)
wilde al op z'n 12e
boswachter worden
P-"
Koos Ruiter koopt
café „Le Berry"
Slagerij bedolven
onder bloemstukken
VRIJDAG 7 MAART 1997
Selukkig kan in de cultuur van Staatbosbeheer intern behoor-
worden gediscussieerd. Maar zodra van hogerhand eenmaal
n besluit is genomen, moet je dat uitvoeren. Strak de regels
leven is echter niet mijn stijl, ik heb zoveel mogelijk gepro-
:erd er soepel mee om te gaan." Aldus Roel Klaassen (61),
ids 1984 districtshoofd van SBB op Texel. Wegens het be-
tiken van de VUT-gerechtigde leeftijd neemt hij vandaag af-
heid.
sn roerig moment om de pijp -Klaas-
os handelsmerk- aan Maarten te
iven. Immers, de grootschalige
inning van De Dennen houdt de
imoederen hevig bezig. Een discus
die Klaassen aan het hart gaat,
ituige zijn op persoonlijke titel inge-
nden stuk onlangs in de Texelse
>urant
let is natuurlijk niet leuk dat er zo n
jrm van protest opsteekt over een
ileid waarvan ik mijn hele loopbaan
ilig overtuigd ben geweest. Als je
krant leest, lijkt het alsof er alleen
aar tegenstanders zijn. Terwijl ik
k positieve reacties heb gekregen,
iker als je eenmaal uitleg hebt
igeven, tonen de mensen vaak be-
Momentopname
liverse schrijvers beschouwen het
is als een openluchtmuseum van
nnen, maar dat is het niet. Men
reekt van wanbeheer. Maar wat
Hen ze dan? Alleen maar conserve-
i? Wie iets van bosbeheer weet,
n bedenken dat het huidige bos
n momentopname is. Als we niks
en, komt aan dit bos een eind Ik
u graag willen dat de mensen het
ichter bekijken; hier zit een goed
irhaal achter
aassen had de huidige commotie
niet voorzien Nee, anders hadden
p wel een voorlichtingsavond ge-
iuden, zoals twee jaar geleden met
de hooglanders. Maar ik vraag me af
ieveel mensen die avond zouden
hebben bezocht Niet zoveel, denk
ik. Erik van der Spek, onze
voorlichtingsman, is nu de boeman.
Ik heb er bewondering voor dat hij zo
rustig blijft Zelf zou ik de neiging heb
ben om emotioneel te reageren
Lange weg
Dat is niet zo vreemd, want de gebo
ren en getogen Groninger is een
echte bosliefhebber Weliswaar
groeide hij op in een landarbeiders
gezin in Bellingwolde (dichtbij de
Duitse grens) waar in de verre omtrek
geen bos te bekennen was, maar al
van jongsaf aan had hij grote inte
resse voor bomen Net als zijn oudste
broer mocht hij leren aan de Mulo in
de buurt. „Eerst was ik nog te speels,
maar al op mijn twaalfde had ik een
duidelijk beeld; ik wilde boswachter
worden."
De jonge Roel had een lange weg te
gaan. want op de toenmalige Bos-
bouwschool kwam je niet zomaar.
Eerst een jaar praktijkervaring in de
bosbouw, daarna een jaartje in de
landbouw, vervolgens het diploma
van de landbouwschool en tenslotte
een toelatingsexamen. Klaassen
zette er zijn tanden in en nam alle
hindernissen.
Lange dagen
Hij moest er soms veel voor opzij
zetten In het 35 km verderop gelegen
Exloo (Drente) kon hij voor negen
maanden aan de slag als leerling-
boswachter. „De eerste drie maan
den kreeg ik geen loon. Wel zou ik per
week zestien gulden kostgeld kwijt
zijn. Op zaterdag verdiende ik wel bij
als bakkersknecht, maar dat was met
genoeg. Daarom besloot ik dagelijks
op en neer te fietsen. Ik moest om
zeven uur op het werk zijn, dus dat
betekende elke ochtend om vier uur
uit bed Na een maand kreeg ik dis
pensatie, vanaf toen kreeg ik f 18,-per
week. Het kostgeld en een gulden
ziektekosten-verzekering gingen
daar weer vanaf, zodat ik elke week
een gulden overhield. Die spaarde ik
om er studieboeken van te kopen
Zijn stageplaats in de landbouw was
een stuk florissanter; op een boerde
rij in Zwitserland. „Daar maakte ik
ook lange dagen Als ik dan 's avonds
om acht uur binnen kwam, vroeg
grootmoeder 'Bist du schon fertig?'
Met die familie heb ik nog steeds con
tact."
Nieuw Guinea
Na zijn studie en militaire dienst ver
trok Klaassen met zijn kersverse
echtgenote in 1960 naar Nieuw
Guinea, waar hij als bosarchitect bij
het Boswezen ging werken. „In het
begin was het prachtig. Later ver
slechterde de toestand in het land en
zaten we in de hoek waar de klappen
zouden vallen. Op een gegeven mo
ment zaten we rondom in de mari
niers, we konden geen kant meer op."
Klaassen werkte op het eiland Pulau
Adi, 70 km uit de westkust van Nieuw
Guinea „Daarheen was het zeven
uur varen met een prauw, een grote
uitgeholde boomstam met buiten
boord motor. Die zee was de Noord
zee van de tropen, het kon er soms
aardig spoken. Op het eiland was een
Amerikaanse maatschappij bezig om
met zwaar materieel hout te kappen.
Ze hadden vier boomsoorten nodig
voor de produktie van fineerhout. Wij
moesten die bomen aanwijzen en
arbeiders werven onder de Papoea's.
Ook hielden we ons bezig met inven
tarisatie, dan waren we soms veertien
dagen op pad in de rimboe. We na
men altijd een plaatselijke boom
kenner mee; zo'n man wist wel 300
soorten te benoemen. Verder werkte
ik als havenmeester. Nieuw Guinea
was Nederlands grondgebied,
daarom moesten binnenkomende
schepen worden gecontroleerd
Terug in Nederland solliciteerde
Klaassen bij Staatsbosbeheer. In het
m
f'f i. Hf?
i H»
rM Vm
fm m
MNN it
Roel Klaassen voor zijn woning op de Hogeberg, het schitterend gelegenSandershuus
„Als ik hel nog eens over mocht doen, ging Ik weer bij SBB werken, maar dan als opzich
ter. Dan benle tenminste regelmatig in het veld te vinden."
voorjaar van 1963 belandde hij op
Texel Onder het toenmalige hoofd
Maarten Mantje liep hij ruim drie
maanden stage als onderdeel van
zijn interne opleiding. Dat beviel we
derzijds goed
Op advies van Mantje solliciteerde hij
naar de functie van districtshoofd in
de Wieringermeer „Het ging me
vooral om de bijbehorende woning.
Mijn vrouw was namelijk in verwach
ting en we zochten een huis Ik dacht:
na twee jaar ben ik weer weg uit die
polder, maar bleef er twintig jaar."
Omdat Klaassen eigenlijk te jong was
voor de baan, werd Mantje gevraagd
als mentor te fungeren. „Ik heb veel
van hem geleerd", zegt Klaassen.
„Voor Mantje heb ik veel bewonde
ring, ook al was hij een totaal andere
persoonlijkheid Hij had een domi
nante stijl van leiding geven, ik met.
Ze zeggen wel eens dat ik te tolerant
ben voor mijn medewerkers. Daaren
tegen ben ik kritisch richting bazen.
Mijn stijl is. vertrouwen en ruimte ge
ven. In negen van de tien gevallen
krijg je het vertrouwen terug
Draagvlak
Uiteindelijk werd Klaassen de opvol
ger van de man die hem in zijn eer
ste jaren bij SBB had begeleid. In
1984 nam hij op Texel het roer over
van Mantje Die wisseling van de
wacht viel min of meer samen met
een versoepeling van het beleid op
landelijk niveau Van Klaassen werd
verwacht dat hij niet de harde lijn zou
volgen, maar meer naar overeen
stemming zou zoeken om zo een bre
der draagvlak voor het beleid te krij
gen, Een rol die hem op het lijf was
geschreven.
,,Een goed voorbeeld daarvan is
camping Kogerstrand Voordien was
de visie: weg uit de duinen. Het kostte
echter ƒ7 miljoen om het terrein te
verplaatsen. Daarom gingen we met
de RST om tafel en maakten afspra
ken over een goed beheer
SBB kon de pachtinkomsten overi
gens niet missen Dat is onze groot
ste bron van inkomsten. De helft van
de begroting wordt erdoor gedekt
Verder hebben we niet zoveel moge
lijkheden. We kunnen het niet maken
om entreegeld voor bos en duin te
heffen."
Beetje meer...
Sinds de laatste reorganisatie (1989)
geldt een bedrijfsmatige aanpak. De
overheid verplicht SBB zoveel moge
lijk geld zelf terug te verdienen. Naast
de eigen inkomsten ontvangt SBB
van het ministerie geld voor het werk
plan dat in een jaar moet worden uit
gevoerd. De laatste jaren wordt
steeds meer gebruik gemaakt van
een derde geldstroom het ministerie
heeft „potjes" voor speciale projec
ten Het Moksloot-project, plan-
Tureluur, plaggen in de duinen, de
Schotse hooglanders en de buiten-
Muy zijn daarvan voorbeelden.
„Soms lijkt dat een onuitputtelijke
bron Texel ligt goed in de markt We
letten er wel op dat er nuttige projec
ten mee worden gefinancierd; ze
moeten wel passen bij de potentie
van een gebied."
Klaassen erkent dat het irritatie geeft
dat SBB enerzijds met bezuinigingen
wordt geconfronteerd, terwijl ander
zijds veel geld beschikbaar is voor
projecten „Een beetje meer voor
beheer zou prettig zijn. Maar ja, daar
kan de politiek geen furore mee ma
ken. Met een vishevelpassage wél,
voor lepelaars kun je momenteel bijna
alles gedaan krijgen. Idem met de
natte duinvalleien."
Veel vergaderen
Op Texel werd Klaassens werk vooral
gekenmerkt door allerlei vormen van
overleg en samenwerking. Veel ver
gaderen dus. Eigenlijk meer dan de
gemoedelijke Klaassen lief was.
„Sinds 1989 werkte ik twee dagen
per week op het regiokantoor. Ik be
kleedde op Texel meer een manage-
ment-functie. Zélf bosonderzoek
doen, zoals in de Wieringermeer,
kwam er niet meer van. Als ik mijn
loopbaan nog eens mocht overdoen,
zou ik weer bij SBB gaan werken,
maar dan als opzichter Dan ben je
tenminste regelmatig in het veld te
vinden."
Onder zijn leiding kwam onder meer
het beheersplan voor de duinen tot
stand, kwam het overleg over het rot-
ganzenbeheer met de Texelse
agrariërs in rustiger vaarwater, werd
het duinterrein van camping
Loodsmansduin weer natuurgebied
(en de bunkers gesloopt), de golf
baan gerealiseerd („een pracht-
oplossing") en vond een omvangrijke
herindeling van pachtgronden plaats
in het Hogeberg-gebied.
Wringen
Het scheidende districtshoofd maakte
tijdens zijn SBB-loopbaan vier of vijf
reorganisaties mee. De volgende is in
aantocht. Volgend jaar vindt een ver
zelfstandiging plaats. Klaassen is
gevraagd om zitting te nemen in de
vertrouwenscommissie, die de in
terne sollicitaties zal behandelen.
Hij juicht de verzelfstandiging toe. „Zo
wordt doelmatiger werken mogelijk.
Verzelfstandigen is iets anders dan
privatiseren. De organisatie blijft amb
telijk, maar op afstand van het minis
terie Wat ik nu een groot kwaad vind,
is dat elk district z'n jaarbudget moet
opmaken. Als er geld over is, moet je
je op het eind van het jaar in bochten
wringen om nog snel werk aanbe
steed te krijgen. Reserveren is nu niet
mogelijk, straks wel."
Toekomst
Zo blijft Klaassen de komende tijd
toch nog betrokken bij Staatsbos
beheer. Ook in het kantoor aan de
Abbewaal in Den Burg zullen de me
dewerkers hem nog wel een tijdje
aantreffen. Niet om de nieuwe leiding
(zijn taken worden voorlopig waarge
nomen door Jaap van Groenigen en
Piet Postma) op de vingers te kijken,
maar om het archief af te werken
Een karwei dat hij op zich had geno
men als werktherapie tijdens het af
gelopen half jaar. Tijdens de zomer
kwam Klaassen erachter dat geeste
lijk de rek eruit was. Fysiek voelt hij
zich echter nog fit en hoopt dan ook
nog vele jaren van de VUT te kunnen
genieten. Dat doet het liefst in zijn tuin
bij het schitterend gelegen
Sandershuus op de Hogeberg. waar
hij en zijn vrouw blijven wonen. „Tot
ik oud en stram ben. en dat duurt
hopelijk nog een hele tijd
Tekst en foto:
Frans Hopman
jenschijnlijk is Sanne Brüge-
snn een sportieve, kerngezonde
nge meid. Maar schijn bedriegt,
int de 18-jarige Texelse is onge-
ïslijk ziek. Al sinds haar ge-
Jorte heeft ze cystic fibrosis, be-
bekend als de taai-slijmziekte.
Semiddeld worden patiënten 28
ir, dus ik ben al over de helft,
larom probeer ik van elke dag te
jenieten." Morgenavond is Sanne
Speciale gast van de Van Beurden
sand, die in café W'tjewel een con
cert geeft ten bate van de Neder
landse CF Stichting.
[stic fibrosis is, hoewel in Nederland
een op de 3600 kinderen ermee
wordt geboren (Texel telt momenteel
drie patiënten), vrij onbekend Met die
onwetendheid wordt Sanne veelvul
dig geconfronteerd. „Van de buiten
kant zie je mets. Aan de ene kant is
dat een voordeel, want daardoor
wordt ik door velen als een gezond
persoon behandeld. Ik moet er met
aan denken dat heel Texel na dit in
terview straks naar mij toekomt en
vraagt 'goh, hoe gaat het nou met
je?'. Het nadeel is dat de mensen niet
zien wanneer het mis met me is."
Wat dat betreft stuit ze vaak op on
begrip. .Bijvoorbeeld met roken. Als
ik voor een verjaardag wordt uitgeno-
inne Brügemann en haar grote kameraad, de boxer Quinten.
(Folo Frans Hopman)
digd, vraag ik eerst of er wordt ge
rookt. Anders ga ik niet heen Op het
moment dat iemand toch een sigaret
opsteekt en eerst in discussie gaat,
voordat-ie de peuk in de asbak doet,
gaat het voor mij al te ver. Rook
maakt me benauwd. Het slaat neer in
de longen, waardoor er nog meer
slijm wordt aangemaakt."
Om die reden gaat ze ook bijna nooit
uit, maar morgenavond maakt ze een
uitzondering. „Omdat ik het graag wil.
Ik ga de hele avond heen, want of ik
nou vijf minuten of vier uur in de rook
sta, maakt niet uit Dat avondje ple
zier moet ik met een hele week be
kopen, dat weet ik nu al. Voor vol
gende week heb ik dan ook geen
afspraken gemaakt."
Niet zielig
Zes maanden na de geboorte werd
de (erfelijke) ziekte bij haar vastge
steld. Ze kampte met een groei-ach-
terstand en na een hele serie onder
zoeken werd de diagnose gesteld.
„Nee hoor, ik heb nooit gedacht 'was
ik maar nooit geboren Ik geniet van
elke dag, een normaal mens doet dat
met. Ook heb ik veel levenswijsheid
en dat en/aar ik als een rijk bezit Ik
ben niet zielig
Tot haar twaalfde ging Sanne op on
bezorgde wijze met de ziekte om Er
waren beperkingen, maar dan deed
ze gewoon wat anders. „Mijn weer
stand was geringer dan die van an
dere kinderen. Zij konden de straat
uitrennen, ik niet. ledereen mocht
zonder jas en met nat haar naar bui
ten, ik niet. Maar ik kon wel kletsen en
touwtje springen. Zo baan je jezelf
een weg,"
Van jongsaf aan werd gehamerd op
goed eten De eerste jaren volgde ze
een streng dieet „Eigenlijk heb ik nog
een dieet, maar zo ervaar ik dat niet
meer. Ik weet nu wat ik moet doen en
laten Welke pillen en welke hoeveel
heden ik moet slikken."
Tot het uiterste
Tot de vierde klas ging ze alleen 's
ochtends naar school. „Kwart voor
twaalf ging ik weg, naar de fysiothe
rapeut. Die moest dagelijks kloppen,
om het slijm uit mijn longen los te krij
gen Op mijn twaalfde ben ik daarmee
gestopt en het zelf actief gaan aan
pakken. Veel turnen, maar ook
zwemmen en in de'zomer op de fiets
naar het strand. Allemaal om mijn lon
gen tot het uiterste te drijven."
Bij het aanbreken van de puberteit
werden de problemen groter „Op
mijn twaalfde werd ik me meer dingen
bewust. Toen ging ik denken:
waarom? Ik ging me realiseren wat er
aan de hand was."
CF kan in de puberteit een stijgende
of dalende lijn te zien geven Bij haar
verslechterde de gezondheid, wat de
acceptatie nog moeilijker maakte.
„Het duurde wel vier jaar voordat ik
het allemaal had aanvaard. Maar nog
steeds heb ik het wel eens moeilijk.
Vooral als je een infectie oploopt en
weer een terugslag krijgt. Dan moet
je alles weer helemaal opbouwen
Met heel veel training kom je er dan
weer bovenop, maar niet meer op het
oude niveau."
Turnen
Sport is voor haar een belangrijk mid
del om zo fit mogelijk te blijven. „Er
zijn wel eens dagen dat je denkt;
getver, alweer die sporttas Maar ik
doe het voor mijn gezondheid
Vijf maal in de week houdt ze zich
bezig met medische fitness onder lei
ding van een fysiotherapeut. Op
Texel staat ze bekend als een uitste
kend turnster. „Een goede sport voor
mij. Met basketball of zo komt het op
je conditie aan, maar turnen bestaat
uit korte krachtsexplosies Na je oe
fening kun je weer op een bankje uil-
rusten. Soms sla ik een beurt over om
extra rust te krijgen; ik stel mijn gren
zen."
Op de middelbare school liep ze
soms tegen een muur bij docenten en
mede-leerlingen die de ernst van de
ziekte met doorgrondden, „Eén keer
scheurde ik m'n enkelbanden en liep
ik op krukken Toen hield iedereen de
deur voor me open, terwijl ik zoiets
had van 'hoezo, dit gaat wel weer
over' Mijn eigen ziekte was vaak veel
erger, maar dat hadden ze niet door."
Soms was Sanne weken achter el
kaar afwezig. Zodra ze haar gezicht
liet zien, zetten sommige leraren haar
onder druk om de achterstand binnen
de kortste keren in te lopen. Tijdens
het laatste jaar op de Havo was ze dat
zó zat, dat ze haar gezicht nauwelijks
meer in de klas liet zien Met veel
strijdlust wist ze toch het diploma in
de wacht te slepen. „Voor mijn ten
tamens had ik heel lage cijfers, maar
met het examen maakte ik alles
goed
Creativiteit
Ze gebruikt het diploma echter met
om verder te studeren. „De grote stad
met zijn verontreinigde lucht zou me
de das om doen. Bovendien moet ik
dan een nieuwe huisarts en
fysiotherapeut En als ik ziek word,
moet mijn moeder steeds heen en
weer."
Liever op Texel dus, waar ze in Den
Burg een eigen woning heeft. Sanne
volgt allerlei cursussen, vooral op
creatief gebied airbrush, bodypaint
beeldhouwen, fotografie. Ik was altijd
al creatief, dat ben ik nu verder aan
het ontwikkelen. Deze cursussen zijn
goed te combineren met mijn eiqen
fitheid."
Haar grote kameraad is haar hond,
een boxer „Eigenlijk mag je als CF-
patiënt geen hond. maar ik had nooit
last van honden, wèl van katten. Het
voordeel van een hond is' je móet
eruit. Vier of vijf keer per dag een eind
lopen."
„Of ik mezelf nog doelen stel? Puur
doen wat ik leuk vind. Als ik iets wil,
doe ik het vandaag. Op dit moment
heb ik in mijn leven alles al gedaan
dat ik echt wilde."
Na vijf jaar bedrijfsleider te zijn
geweest, heeft Koos Ruiter café Le
Berry in De Koog gekocht. De Am
sterdamse eigenaar bood hem de
zaak aan. „Een mooie kans die ik
met beide handen heb aangegre
pen", aldus Ruiter, die enkele ver
anderingen wil aanbrengen.
Binnen komt in elk geval een cocktail
bar, waar straks professioneel ge
mixte drankjes verkrijgbaar zijn. Bui
ten wil Ruiter een terras en (op de
hoek) waarschijnlijk een snackbar
maken Een al langer bestaand plan.
dat Ruiter voor het seizoen hoopt te
realiseren.
Het café blijft Le Berry heten, maar
maakt niet meer deel uit van de lan
delijke keten onder deze naam. Rui
ter heeft er zin in. „Het is een zalig
bedrijf. Nu kan ik zélf ondernemen op
een eigen, zeg maar Texelse wijze.'
Een bestelling van 61 toiletunits
door een toeristisch bedrijf aan de
Duitse Oostzeekust betekent een
economische stimulans voor
Texel. Meijert Boon Systeembouw
begon een paar jaar geleden met
de betonnen hokjes. Na een pre
sentatie op een vakantiebeurs in
Hamburg ziet de toekomst er roos
kleurig uit voor de producenten.
De eerste serie units was voor De
Krim „Hoe we erop kwamen'' Ach
ik was zelf al een tijdje bezig om iets
te ontwerpen. Ik stond in het postkan
toor een paar kopietjes te draaien
toen ik werd aangesproken door een
man achter me", zo begint Meijert
Boon uit De Cocksdorp. Het contact
met toerist Noordman uit 's
Hertogenbosch, die als bouwkundige
was afgestudeerd in Delft, liep uit op
een tekening, die door Boon werd
vertaald in het huidige model „De
vorm is de kracht", weet de betonspe-
cialist. „Het oogt vriendelijk en past
in de omgeving van een kampeerter
rein. Er zijn wel meer kleine toilethok
jes. maar die zijn van kunststof en
echt hokkerig
Na De Krim volgde een camping in
Sint Maartenszee Maar toen werd
het stil „Eigenlijk vreemd, want de
reacties waren erg positief', aldus
Boon Via Seijsener Recreatie Tech
niek, een bedrijf uit Zaandam met
contacten in Duitsland, kwam on
langs echter de order voor 61 exem
plaren binnen En er volgde nog een
opdracht. „Ik denk dat Duitse kam
peerders meer op privacy zijn gesteld
dan de Nederlanders. Een Duitser is
meestal geen echte kampeerder. Kijk
maar naar de cijfers, ze nemen liever
een bungalow."
Patent aanvragen op het ontwerp is
volgens Boon een lastige en kostba
re zaak. „Je hebt nog zoiets als ont-
werprecht, maar nagemaakt worden
ze toch Dat hou je niet tegenHij
hoopt dat de vakantiebeurs, waarop
een model op de helft van de ware
grootte veel aandacht trok, toch nog
de nodige orders oplevert. „Het is
een economische impuls voor ver
schillende Texelse bedrijven. Want er
komt ook een tegelzetter,
dakbedekker, elektricien, schilderen
noem maar op aan te pas
De Oosterenders zijn blij met de
vestiging van een nieuwe slagerij
in hun dorp. Dat bleek gisteren bij
de opening van de zaak van Rob en
Meta Maas. Het echtpaar werd be
dolven onder de bloemstukken en
gelukwensen.
's Morgens liep het ook storm wat
betreft klandizie. „We konden het met
zijn tweeën amper aan", vertelt Meta
Maas. „Vooral de biefstuk, die in de
reclame was, viel bijna met aan te
slepen."
Na een aantal hectische dagen,
waarin alles tegelijk moest gebeuren
hebben ze de beschikking over een
keurige winkel. In vergelijking met vijf
jaar geleden, toen ze met hun oude
zaak stopten, is een groot deel van
het interieur vernieuwd. De karakte
ristieke schouw met oud-Hollandse
tegeltjes is gehandhaafd Alle klanten
kregen gisteren soesjes aangeboden,
voor de kinderen waren vlaggen, bal
lonnen en kleurplaten Naast vlees en
vleeswaren verkoopt Maas ook kaas,
soep en kruiden
Rob en Meta Maas proberen het na vijf jaar opnieuw met een slagerij in Oosterend.
(Foto Frans Hopman)
