„De verrekijker gaat
mee in de trekker"
-■
\Ü-:
TT-
i
Zit het college vast
aan tweede rotonde?
„In achttien jaar CIV nooit
verder dan Lange Jaap"
Betaalde nestbescherming op Wezenspyk
,Met geld geen kievit
extra op het land
Eduard Bos opvolger Scheringa
TEXELSECOURANT
V
V11
Noodreparatie
Langeveldstraat?
Bednjvig^é%/
T -
Videolux en RNR
starten bedrijf
Texelse zang
bij speelfilm
Nestbescherming geeft rendement
„Niet netjes tegenover provincie"
Wat ik zeggen wou...
Jeugd overlast?
Politiek boos over
leeftijdsdiscriminatie
Meditatiedag
VRIJDAG 18 APRIL 1997"
,j moet lang nadenken over de vraag of hij nu wordt uitbetaald
Ier ei of per uitgebroed nest. „Om eerlijk te zijn, ik weet het niet
|ns. Maar als ik er geen geld voor zou krijgen, zou ik nèt zo
Lig met de eieren omspringen." Aan het woord is Marcel Witte
L Wezenspyk, één van de vijf landbouwers die een vergoe-
fjng krijgen voor hun zorg voor weidevogelnesten.
t
el Witte markeert een nest kievitseieren op het land van Wezenspyk.
(Foto Gerard Timmorman)
|eslbescherming is mets nieuws
xxWitte, die er een jaar of zes ge
ien mee begon. „Als je in het voor-
lannhet land vogels ziet, dan weet
cok dat er nesten zijn. Alleen het
i was dat ik niet wist op
Jelke plek. Scholeksters, die veel
■igterond hun nesten plat trappen,
Jjnnogwel te vinden. Kieviten ech-
ir een stuk moeilijker. Ze leggen
jraag in stoppelig land. bijvoorbeeld
i oud maïsveld. De eieren zi|n
Kd gecamoufleerd en er is vol
doende ruigte aanwezig. Maar als ik
de nesten niet kan vinden, kan ik er
met de trekker ook niet omheen rij
den."
Hulp
Omdat Witte er een steeds grotere
hekel aan kreeg de eieren stuk te ril
den, riep hij de hulp in van broer
Harry. Via via kwam het contact met
de Vogelwerkgroep tot stand. Vogel
kenner Giel Witte wees de veehouder
de nesten aan en markeerde de
broedplaatsen Tegenwoordig speurt
Laurens van Kooten de landerijen
van Wezenspyk af op nesten
De hulp is welkom. „Het voorjaar is
voor een veehouder toch een drukke
tijd. Er moet van alles gebeuren. En
het zoeken naar vogelnesten vergt
toch de nodige tijd."
Vorig jaar ontdekten ze samen zes
tien nesten Die werden nauwkeurig
ingetekend op een kaart De platte
grond heeft een prominent plaatsje in
de kaaswinkel, zodat ook de bezoe
kers zich een beeld kunnen vormen
van de nestbescherming op het boe
renbedrijf
Meeuwen
Daar komt héél wat bij kijken. Zodra
het nest is gevonden, wordt het ge
markeerd. Als het land wordt be
sproeid met drijfmest. dekt Witte de
nesten eerst af, zodat ze niet worden
besmeurd. Als het werk klaar is, gaan
de zakken er weer af. Dit jaar reed
chauffeur Teun den Braven met een
grote bocht om de nesten heen.
Witte. „Want loonwerkers zijn best
bereid aan nestbescherming mee te
werken. En de stokken zijn goed te
zien." Ook met de cultivator en de
maaimachine omzeilt Witte de eieren
Bij het ploegen verlegt hij, als het kan
met hulp van Laurens van Kooten, de
nesten. „Ongeveer een meter, op het
geploegde land. Ook dan is het zaak
ze een tijdje af te dekken Achter de
ploeg wemelt het namelijk van de
meeuwen, die de tijdelijk verlaten
nesten plunderen." Zodra Witte een
paar sneden heeft geploegd, kan de
zak er af en keert de kievit terug op
het nest.
Ondanks deze inspanningen gaat het
wel eens mis. „Van de zes kievits
nesten die we vorige week markeer
den, waren er zomaar vier leeg Ik
heb geen idee wat de oorzaak is.
Wellicht zijn ze toch opgevreten door
meeuwen of kraaien. Of misschien
meegenomen. Door de markeurs zijn
ze vanaf de weg goed te zien."
Bij controle bleek dat alle nesten, op
één na weer waren bezet. Hoewel het
moeilijk is te controleren, schat Witte
dat vorig jaar de helft van de gemar
keerde nesten is uitgekomen.
Aardigheid
Inmiddels heeft hij aardigheid gekre
gen in de nestbescherming. „Door
het regelmatige contact met Laurens
steek je veel dingen op over vogels.
Wist jij bijvoorbeeld dat een
mannetjeskievit vijf nesten maakt en
dat het vrouwtje er één uitkiest waarin
Bewoners van de Langeveld
straat in De Cocksdorp klagen
over de slechte staat van hel
wegdek. Gaten en scheuren in
hel asfalt (foto) hebben al lot val
partijen van fietsers geleid. Me
vrouw Anna Boon-van der Linden
maakt in een brief aan de ge
meente ook melding van veel te
hardrijden en van het als fietspad
I gebruiken van hel wandelpad,
waardoor wandelaars in de knoei
komen.
Desgevraagd laat directeur Piet
Plug van Gemeentewerken we-
ten dat plannen in de maak zijn
voor opknappen en reconstrue
ren van de Langeveldstraat en de
zich daarin bevindende kruisin
gen. in overleg met de dorps
commissie. Daarbij zullen ook
snelheidsremmende voorzienin
gen worden getroffen. Deze plan
nen kunnen echter pas na de
zomer worden uitgevoerd. Over
wogen wordt echter om al op
zeer korte termijn een nood-
reparatie van het wegdek uit te
voeren door de scheuren en ga
ten te Vullen {FotoHony de Graari
•V-v>
->cv?7'
V-v -O-
-
ik- - t
de eieren worden gelegd?"
Het vinden van de nesten in het
stoppelige land blijft een hele kunst.
Laurens kijkt een tijdje en weet dan
waar een nest ligt. Voor mij gaat het
het best vanaf de trekker. Zolang je
in de cabine blijft zitten, kun je de
broedende kieviten rond deze tijd tot
een meter naderen. De kieviten zijn
nu zo broeds als wat. Maar zodra je
uitstapt ben je een natuurlijke vijand
en zijn ze gevlogen. Als je weg rijdt,
zitten ze weer snel op de eieren."
Rapen taboe
Om nieuwe nesten op te sporen heeft
Witte op de trekker meer aandacht
voor het volgende spoor naast hem,
dan voor de cultivator. Zodra hij een
nest ontdekt, wordt de machine stil
gezet en gemarkeerd met een paal.
De markeur en verrekijker behoren
inmiddels tot de standaarduitrusting
van de trekker.
Eieren rapen is taboe op het land
rond Wezenspyk, Je hoort nog wel
eens het excuus dat de eerste broed
sels gedoemd zijn te mislukken. Maar
dat is juist niet zo, begrijp ik van ken
ners. Vroeg in het voorjaar, als de
grond nog wat vochtig is, dan kunnen
de kieviten met hun snavels nog al
lerlei eetbaars uit de bodem peute
ren. Als de grond later indroogt en
hard wordt, kunnen ze minder vreten
voor de jongen bij elkaar scharrelen."
Geen rijkmakerij
Betaalde nestbescherming ziet Witte
als een leuke bijkomstigheid, maar
rijk word je er zeker niet van. ,,Het
geld is voor mij geen voorwaarde. Ik
werd er voor gevraagd. En als men
sen zeggen dat het een verkiezings
stunt is van Texels Belang, dan is die
uitspraak voor hun rekening Het gaat
mij er om dat er op ons land zoveel
mogelijk eieren worden uitgebroed
Roland Winter van RNR Reklame
en John Smit van Videolux
Productions hebben de handen
ineen geslagen. Onder de naam
„De Texelse Ambassadeur" zijn ze
een bedrijf gestart dat audiovisu
ele producties maakt.
De producties voor TV, multi- en an
dere media zijn gericht op de promo
tie van het eiland. De films kunnen
bijvoorbeeld worden gebruikt door
logiesverstrekkers. Met de samen
werking willen Winter en Smit hun
kennis op het gebied van marketing,
reclame en filmproducties verenigen
in één bedrijf. Beide ondernemers
gaan naast deze samenwerking op
de oude voet door met hun eigen
bedrijven.
De drie Engelstalige nummers die zijn
te horen in de nieuwe Nederlandse
speelfilm „Hufters Hofdames" zijn
van de band „Madame Domo". Zan-
geresisdeTexelseMarianneDapper.
voorheen verbonden aan de groep
„Poundcake". De low budget film is
momenteel te zien in de grote steden.
Het verhaal draait om jongeren en
relaties en is opgenomen in de Am
sterdamse Jordaan
Dapper deed tevens mee in een
gelegenheidsbandje met Vivid-gitarist
Jan Jacob Zegel. Zij verzorgden de
(Nederlandstal igejmuziekbijhetvoor-
filmpje „Veilig rijen" Het is het voor
proefje van „All Stars", een productie
die 28 april in première gaat.
Marianne Dapper studeert in Utrecht
psychologie en zingt daarnaast in
Madame Domo. „Deze filmmuziek
kwam zomaar aanwaaien Het is leuk
om erbij tedoen", aldusde Texelse die
eendoorbraakindemuziekwereldwel
verleidelijk vindt, maar ook veel ple-
zierzegttehebbeninhaarstudie „Het
zou natuurlijkerg aardig zijn alsdefilm
op Texel werd vertoond, eventueel
gekoppeld met een optreden van
ons..."
Nestbescherming geeft rendement, constateert Giel Witte van de Vogel
werkgroep Inventarisaties in veenweidegebieden hebben uitgewezen dat
55procent van de broedsels verloren gaat. Op bedrijven waaraan nest
bescherming wordt gedaan. daalde dat naar 25 procent Witte schat dat
ongeveer driekwart van de Texelse landbouwers zich over de nesten ont
fermt. al is de één daar actiever in dan de ander Als experiment krijgen
vijf Texelse bedrijven dit jaar en in 1998 een vergoeding voor het bescher
men van nesten. Bij het opsporen van de nesten krijgen de boeren hulp
van de Vogelwerkgroep en de Wildbeheereenheid De gemeente heeft
voor het weidevogelproject van Texels Belang over twee jaar ft0.000. -
uitgetrokken Een gemarkeerd kievitsnest (met eieren) levert f50.- op.
Een nest van een scholekster f25.-. een grutto f100.- en een tureluur
en een veldleeuwerik f150.- Per bedrijf kan de vergoeding oplopen tot
zo'n duizend gulden.
Of dat bedrag dit jaar wordt gehaald is de vraag Door de koude wind
zijn de kieviten dit voorjaar niet erg nestvast en gaan meer broedsels dan
gebruikelijk verloren.
Het benaderen van de nesten moet omzichtig gebeuren. Kraaien kun
nen bijvoorbeeld uit de menselijke sporen afleiden waar de eieren lig
gen. ..Het is dus zaak zo min mogelijk over het land te lopen
De meningen over het weidevolproject zijn verdeeld. Geld kan wel een
gunstige invloed hebben op het weidevogelbestand, aldus Witte. ..Het
kan voor een boer de doorslag geven een akker wat later om te ploe
gen Stoppelvelden zijn voor kieviten namelijk geliefkoosde broedplekken
Vanuit de wijde omgeving kunnen ze zich er nestelen
Witte gelooft niet dat het verbod om eksters af te schieten in het nadeel
van de weidevogels is..Ze gaan met verder dan 150 meter van de boom
singels waarin ze nestelen. Weidevogels broeden liever op de ruimte en
niet zo dicht bij hagen.De toename van zwarte kraaien, die nestelen in
de boomsingels rond boerderijen, is zorgelijk voor de weidevogels. ..De
kraaien gaan verder van het nest en stropen vaak in groepen de lande
rijen af.
Verdroging van het landschap door cultuurmaatregelen is volgens de
Vogelwerkgroep een belangrijke oorzaak van het achteruitgaan van het
weidevogelbestand Hetzelfde geldt voor het verdwijnen van greppels,
waarin de jongen kunnen schuilen. Witte ziet heil in beheersvergoedingen
waarbij de verdrassing van landerijen wordt gestimuleerd. Ook een ver
goeding voor het aanleggen van (oneconomische) greppels zou bijdra
gen aan de vogelstand.Wellicht is realisatie van deze en andere maat
regelen een mooie taak voor de agrarische natuurverenigmg.
Rotondes houden de politieke ge
moederen hevig bezig. Terwijl de
aanleg van het exemplaar bij de
Hoornderweginvollegang is, steekt
de tweede bij Akenbuurt alweer de
kop op. Hoewel b en w de raads
fracties hebben verzekerd dat er
geen koppeling is tussen beide,
werd daar dinsdagavond door het
merendeel van de commissie voor
ruimtelijk en huisvestingsbeleid
aan getwijfeld.
Aanleiding vormde een provinciale
brief over de drie ton subsidie voor de
rotonde. Daarinwordtaangegevendat
de intentie bestaat om een tweede
exemplaar aan te leggen als de ver
keerslichten bij Akenbuurt zijn afge
schreven. PieterdeGrootvanD66viel
daarover. „De provincie gaat er dus
vanuit dat dat gebeurt."
VolgenswethouderSchillingishetnog
metzover. „Wij kwamen om geld voor
die ene en toen zeiden zedoe het maar
en doe er gelijk twéé Het college kan
echterwelietswillen.hetisderaaddie
beslist. Wil de raad met. dan gebeurt
het niet." „Dan moeten we een poli
tieke daad stellen en zorgen dat dat
tweededingbijdekomendevoorjaars-
nota van de investeringsnota wordt
afqevoerd", aldus Erna Eelmanvande
VVD
Ookdeanderecommissieledenmeng-
den zich in het dispuut. Dirk Terpstra
(PvdA) is van mening dat het college
duidelijk verwachtingen heeft gewekt
bij de provincie ten aanzien van een
-tweede rotonde „U maakt de koppe
ling misschien niet, maar dat doet de
provincie wél. Het is bestuurlijk onbe-
schaafdomdrietonsubsidiete accep
teren en het vervolgens bij eén te la
ten." Een enkeling vroeg zich af of het
aanleiding voor de provincie kon zijn
om geldterugte vragen, maardatwerd
door de rest van de commissie niet
opgepikt,
Dick Drijver van Texels Belang, die bij
In een deel van De Mars zijn ze blijk
baar van mening dat alle jongeren
probleemmakers en druggebruikers
zijn. Ik hoop voor deze mensen dat
hun kinderen met minder intolerantie
te maken krijgen wanneer ze op zich
zelf willen gaan wonen.
W. van de Kamer,
Den Burg.
„Met geld lok je geen kievit extra
naar je land", is de opvatting van
landbouwer Jo Hopman uit
Ongeren. Hij ontfermt zich al sinds
mensenheugenis over de nesten
van weidevogels, maar ging niet in
op het aanbod voor een vergoe
ding per nest. „Nestbescherming
hoort bij mijn bestaan als agrariër.
Méér dan nu kan ik niet doen. Ze
kunnen het geld beter aan een echt
goed doel besteden."
De landbouwer/veehouder van het 35
hectare grote Ungher Buren vindt dat
het betaalde weidevogelproject wei
nig toegevoegde waarde geeft. „Er
broeden normaal gesproken weide
vogels op zo'n vijftien hectare van
mijn bedrijf. De nesten probeer ik, de
laatste jaren met hulp van de Vogel
werkgroep. op te sporen. Meestal ga
ik 's avonds even een rondje over het
land. Ik markeer ze en neem pas
sende maatregelen, zoals het verleg
gen of afdekken. Het vergt wat tijd.
maar het hoort gewoon bij het werk."
Dat zelfs alle mogelijke zorg geen
garantie is dat de jongen het redden,
weet Hopman als de beste. „Vorig
jaar passeerde ik tijdens een wande
ling een nest met eieren. Toen ik te
rug kwam was het nest leeg. Twee
jaar geleden had ik een scholekster
op het land met vier jongen. Elke dag
werd er eentje opgevreten. De laat
ste werd voor m'n ogen door een
zilvermeeuw gegrepen. Wat heeft het
dan voor zin als je voor een nest eie
ren geld krijgt."
Gelukkig gaat het zo niet altijd „Vo
rig jaar vond ik een héél bijzonder
nest. Het zat vol eenden en fazanten
eieren. Ze zijn allemaal uitgekomen."
Ondanks de zorgen worden zijn lan
derijen steeds minder door kieviten
bezocht. Dit jaar heeft hij zelfs nog
niet één nest gevonden. „De oor
zaak? Ik denk dat het komt door de
vele grauwe ganzen die op het land
grazen. Dat zal ze te druk zijn Maar
het kan ook zijn dat de kieviten boven
Frankrijk uit de lucht zijn geschoten.
Want daar kijken ze niet zo krap als
hier."
de beslissing over de rotonde Hoon-
derwegheeftlatendoorklinkendateen
tweede bij Akenbuurt voor hem niet
vanzelfsprekend is. namhetcollegein
bescherming. „Er is door b en w he
lemaal niks toegezegd. Rotondes
kunnen in algemene zin een goede
oplossingzijnenzoishetookverwoord
Maar per lokatie moeten consequen
ties worden afgewogen en dan kan
blijken dat het ergens niet verstandig
is om eentje aan te leggen." Maar De
Groot vond de bewoordingen van het
college helemaal niet zo globaal. „De
raad had moeten wéten dat de provin-
cieweluitgaatvaneenkoppeling.vóór
wede beslissing namen overdeHoom-
derweg-aanpassingDe wethouder
vonddatwatoverdrevenvanDeGroot
„Hetisluidenduidelijkgezegd.Ditkomt
met uit de lucht vallen."
De klachten van buurtbewoners
tegen het bouwplan voor jongeren
in De Mars zijn de politiek in het
verkeerde keelgat geschoten. Jaap
Vlaming van GroenLinks vindt dat
de zaak riekt naar jeugddiscri-
minatie en dat wondt hem dinsdag
avond hevig op. „Ik hoop dat er
alleen sprake is van planologische
bezwaren, want anders word ik erg
boos." Wethouder Schilling suste
de gemoederen van de commissie
voor ruimtelijk en huisvestings
beleid.
Ook het college schrok van de nega
tieve geluiden die de buurt uitte over
de twaalf appartementen voor jonge-
rendieinDeMarswarengepland.Toch
werd deonlangsgehouden hoorzitting
alseenpositievebijeenkomstervaren.
Schilling „Doorvierwoningeenheden
minderte bouwen, hoeft de maximaal
toelaatbare hoogte niet te worden
overschreden. Uit de reacties bleekdat
er dan al aanmerkelijk minder bezwa
ren zijn."
Als er geen problemen zijn met het
nieuwe plan, dat overigens nog door
de Woningstichting moet worden uit
gewerkt, kan in het najaar worden
gestart met de bouw. Wordt het een
Raad van State-zaak dan vreest de
gemeente voor vele jaren uitstel..,La
ten we eerst het voorstel afwachten en
dan weer iedereen bij elkaar roepen
Ondertussen ga ik naarstig op zoek
naar een plek voor die vier woningen
die afvallen."
Na achttien jaar visserijcoöperatie
valt het doek voor Piet Scheringa
(58). Hij gaat in de VUT. De bedrijfs
leider. die Bakkers Ijzerhandel
verliet voor een baan in de visserij
toelevering, voer in zijn carrière
nooit verder dan de Helderse vuur
toren. „En dat gebeurde dan ook
nog in het knappe pak bij de over
dracht van een nieuwe kotter..."
Scheringa kwam bij het CIV als op
volger van Cor de Wolf. Er werkten
zes mensen Het bedrijf richtte zich
op toelevering van spullen voor de
kottervloot. In de loop der jaren
groeide dit uit tot het geheel zelf fa
briceren van kant en klare tuigage-
De bedrijfsleider kijkt terug op fijne
jaren waarin veel gebeurde. Zo werd
een grote boetschuur gebouwd,
evenals een ruimte aan de IJsdijk.
Het machinepark onderging de no
dige modernisaties Scheringa
spreekt over de smeeroliepompen
voor distributie van vaten olie en de
dubbele staaldraadbok van de vis
lijnen via de hydrauliek van de hef
truck. „Gingen ze niet meer over
straat. Bovendien was dat veiliger
voor de mensen."
Trots
Het CIV kreeg in 1981 een eigen
In meditatiecentrum Prem Mandir in
Oudeschild wordt zondag een
meditatiedag gehouden. De
meditatietechnieken volgens de leer
van Osho zijn een combinatie van
oosterse en westerse technieken.
Voor meer informatie en opgave:
Ratnam Dros. tel. 314013
staaldraadpers en was daarmee de
eerste coöperatie in Nederland met
een dergelijke voorziening. „Daar
mee konden we a la minute elke be
nodigde lengte of dikte leveren", al
dus Scheringa. De trots voor „zijn"
bedrijf klinkt erin door. Hij somt nog
meer wapenfeiten op. „We waren op
Texel in '94 één van de eerste firma's
die de milieu-eisen op een rijtje had
Op jaarbasis wordt nu zo'n 500 ton
afval op de juiste wijze verwerkt voor
leden van de coöperatie en derden."
Schennga zegt dat hij in de achttien
jaar dat hij er werkte al zijn wensen
met en voor de kottervloot heeft kun
nen realiseren. „Neem het winkel
aanbod." Steeds meer mensen zón
der binding met de visserij weten het
CIV te vinden voor spullen.
Kneepjes
Nu hij in de VUT gaat, gaat de be
drijfsleider al die dingen doen waar hij
in de afgelopen achttien jaar met aan
toe kwam. „Voorlopig heb ik genoeg
werk aan ons nieuwe huis in De
CocksdorpHij wordt opgevolgd door
de 32-jarige Eduard Bos uit Ooster
end. Na zeven jaar als varend tech
nicus bij het Nioz zocht Bos een baan
aan de wal Sinds januari loopt hij
mee met Scheringa om alle kneepjes
te leren. Bos: „Ik wil het werk voorlo
pig op dezelfde voet voortzetten met
de negen medewerkers die het CIV
momenteel heeft
Bos is bekend met het vissersvak.
Niet alleen omdat hij bij het Nioz wel
eens viste, maar ook door een reisje
met de TX 43 van zijn zwager Biem
van der Vis.
Zaterdagmiddag is in het dorpshuis
van Oosterend een afscheidsreceptie
van Scheringa, waarop tevens kennis
kan worden gemaakt met zijn opvol
ger.
Oud en nieuw: Piet Scheringa wordt opgevolgd door Eduard Bos.
