Menners enthousiast
over de hindernissen
Wetenschap laat haar
spannende kanten zien
teso
Open huis NIOZ, IBN en EcoMare
E Agenda E
.TEXELSE^?
COURANT
Brood op dreef
voor tam publiek
Boerenkoolrit
Inloopavond
Scouting
Wat ik zeggen worn
Bonensoep
DINSDAG 29 SEPTEMBER 1998
Dinsdag 29 september:
Om 19.30 uur start in dorpshuls De
Hof in De Koog hel overleg tussen
b en w en de dorpscommissie
In hel Eierlandche Huis komt om
20.00 uur de klaverjasclub voor
het eerste bijeen. Nieuwe leden
welkom.
In theater-restaurant Klif 12 in Den
Hoorn speelt Maarten Maurik zijn
nieuwe programma 'Voice Mail'
Aanvang 20.30 uur, toegang 20,-
vriendenprijs 15,-
Cinema Texel vertoont om 20.30
uur in de filmclub Cinema Paradiso
'Left Luggage' van Jeroen
Krabbé
Woensdag 30 september:
Om 11 00 uur begint de SBB-ex-
cursie 'Sporen van mens en zee'
over het kustgebied en de vogels.
Deelname 7,50, opgave en inlich
tingen bij EcoMare, tel 317741.
In de Openbare Bibliotheek begint
om 11.00 de peutervoorstelling
Potje van Mylo Freeman. Entree
vijf gulden.
In de omgeving van De Cocksdorp
wordt van 11.00 tot 13.00 uur een
'waddennatuurwandeling ge
maakt, onder leiding van een gids
van de Waddenvereniging. Op
gave en informatie bij de Wadden
winkel, Wilhelminalaan, Den Burg.
Om 13.30 uur start bij de NH-kerk
in Oosterend een rondleiding
door het dorp. Deelname ƒ15,-;
opgave en inlichtingen bij 't Lant
van Texsel, Waalderstraat 23, tel
322031
Om 20.00 uur begint de SBB-ex-
cursie 'Nachtwandeling in het
duinpark" Inlichtingen en aan
melding via EcoMare, tel. 317 741
het Waterschap Hollands Kroon
houdt in hotel Opdum in De Koog
een informatieavond over het
Tweede Waterbeheersplan van
de zes Noordhollandse water
schappen. Naast de genodgde in
stanties zijn ook andere
belangstellenfden welkom. Zij kun
nen zich aanmelden via 0299-
391391 of 0299-391379. Aanvang
19 30 uur.
Cinema Texel is vandaag geslo
ten.
Donderdag 1 oktober:
Om 11.00 uur begint de SBB-ex-
cursie "Door het zout van de zee',
over het kustgebied en de planten
die daar groeien. Deelname 7,50.
aanmelding en inlichtingen bij
EcoMare, tel 317741.
Om 13.30 uur begint op de Vis
markt een rondleiding door Den
Burg. Deelname 20,-; opgave en
inlichtingen bij 't Lant van Texsel,
Waalderstraat 23, tel, 322031
De Nederlandse Bond van
Plattelandsvrouwen afd Texel
houdt in 'De Schakel' vanaf 14 00
uur een bondsprogramma, ver
zorgd door mevr. C van Splunter
Onderwerp: kledingcampagne.
Cinema Texel vertoont om 18.30
en 21.30 uur de rampenfilm
Godzilla (met grote hagedis la
Jurassic Pare, Ned première).
torische vereniging aan h
Groeneplaats is ter gelegerte
van de opening een tentoonsls
ling ingericht van foto's, oudet
keningen, oorkonde
kledingstukken,posters en ande
curiositeiten uit Texels verleds
Gratis te bezichtigen vanl7oos
21.00 uur.
In manege Akenburg begint
20 00 uur de demonstratie 'Gi
weldloos omgaan met paarde
door Johan Miesén en Sibr
Bellussi van 'Mens en Paard'.
entree is vijf gulden
Cinema Texel vertoont om 18.;
en 21.30 uur de rampen»
Godzilla (Ned premiere).
Teso onderhoudt vrijdag halfut
diensten van 9.35 uur vanaf Te»
tot 20.05 uur vanaf Den Held;
Zaterdag vaart de tussenboolvi
9 35 uur vanaf Texel tot 16.05«
vanaf Den Helder. Op vrijdag a
de afvaarten van 10.05 uurvj
Den Helder en 13.35 van Te*
uitsluitend voor vervoer van g
vaarlgke stoffen. Teso verwad
vrijdag op Texel geen wachttijde
In Den Helder wordt tussen 150
en 20.00 uur gerekend op een h;
uur. Vanaf donderdag zijn i
wintertarieven van kracht.
Herman Brood his Wild Romance
staken zaterdagavond in een puike
vorm. In het Koger café Sam Sam
was Brood muzikaal veel beter op
dreef dan bij zijn vorige Texelse op
treden in juni. Geen valse noten en af
en toe klonk zijn keyboardspel zelfs
subtiel.
De rocker verscheen ditmaal in keu
rig kostuum. Maar wegens de hitte in
de bi/na volle zaal gingen jasje en
overhemd na zes nummers uit. Het
publiek reageerde afwachtend, wat
wellicht komt doordat de band weinig
bekende krakers speelde. Veelzeg
gend is dat de toeschouwers pas
opveerden bi/ hits als 'Rock roll jun
kie' en 'Never be clever'. Ook de
Stones-cover 'Dead flowersdeed het
goed.
Slechts een dranghek scheidde het
idool van de fans. Maar ondanks de
kleine afstand tot het podium sloeg de
vonk niet echt over. Toen een spon
taan 'We want more' uitbleef, keerden
Brood en zijn mannen na vijf kwartier
spelen met terug voor een toegift.
Sint Donatus. Drie jaar later was ik er
nog eens bij, maar daarna met meer.
Nu hebben we ons maanden tevoren
opgegeven om zeker te zijn van deel
name', aldus Backer.
Foutloos
Het evenement begon zaterdag met
twee technische onderdelen. Op een
weiland aan de Kooiweg (De Westen)
waren drie ringen uitgezet voor de
dressuurproef. Beurtelings demon
streerden de rijders hun kunnen voor
de ogen van een strenge jury, die in
auto's rond de ringen toekeek. De
deelnemers waren gestoken in fraaie
kostuums, wat dit onderdeel voor het
publiek tot een aantrekkelijk schouw
spel maakte.
In rubriek 3 (eenspan paarden en
pony's klasse 2) deelden de Texelse
deelnemers de lakens uit. Piet Beers
en Frits Witte kregen de minste straf-
punten en stonden na dit eerste on
derdeel samen aan de leiding.
Marieke Bakker nam de derde plaats
in, maar passeerde beide heren
dankzij een foutloze vaardigheids-
proef. Ook Aad van Heerwaarden
reed bij manege Akenburg, waar
deze proef plaatsvond, geen enkele
kegel omver. Hij nestelde zich vaster
op de vierde plaats.
Op z'n kant
Een dag later, tijdens de marathon,
ging Van Heerwaarden echter in de
fout op hindernis 3 aan de Kooiweg
Zijn wagen kantelde en de geschrok
ken koetsier besloot de strijd te sta
ken. Piet Beers reed wel een voortref
felijke rit en legde beslag op de eerste
plaats Omdat hij slechts 122 straf-
punten verzamelde, was zijn presta
tie goed voor drie winstpunten
Marieke Bakker werd tweede (2
winstpunten) en Frits Witte derde (2
wp). De overige Texelse combinaties
vielen in hun rubriek met in de prijzen.
Wel reed ook Richard Eelman fout
loos in de vaardigheid.
Droog
De marathon voerde voor een groot
deel over onverharde bospaden. De
organisatie krijgt hierbij elk jaar veel
medewerking van Staatsbosbeheer.
De paden lagen er droog bij, zodat er
goed kon worden doorgereden. Deel
nemers spraken van 'pittig, maar niet
te zwaar'. Zij hadden het parcours
zaterdagmiddag samen op drie platte
wagens verkend, een gezellige qe-
beurtems die voor sommigen zelfs
het hoogtepunt van het weekend
was.
De marathon telde zes hindernissen,
waar de combinaties zo snel moge
lijk doorheen moesten zien te komen.
Aan een hindernis aan de Rozendijk
was meegeholpen door Scouting
Texel, de rest was het werk van de
commissie, die zaterdag en zondag
op de steun van liefst 120 vrijwilligers
kon rekenen.
De hindernissen bleken inderdaad,
zoals de bedoeling was, goed te ne
men voor iedereen. Kleine, wendbare
combinaties zetten de snelste tijden
op de klokken. De twee deelnemende
vierspannen kregen echter het
meeste applaus
Uitslagen Texelaars: Rubriek 2 (2-spannen,
klasse 1) 5 Hans Jimmink. 6 Cor de Lugt Ru
briek 3 (1-sp. kl 2) 1 Piet Beers, 2 Marieke
Bakker, 3 Frits Witte, 4 Cees Timmer; 7 Gerrit
Westerlaken, 8.Richard Eelman, uitgevallen
Aad van Heerwaarden Rubriek 4 (2-sp kl 2).
7 Frans Bakker
Menvereniging Tussen Wad en Duin
houdt zondag 11 oktober een
boerenkoolrit. Opgave voor 5 oktober
bij Aad Stiggelbout. tel. 31 36 86
Na vruchtbaar literair onderzoek
concludeer ik dat:
mensen die in de bonen zijn
hun eigen boontjes moeten dopp
want in de tuin bonen zetten
is een diep-gewortelde traditie o(
Texel
Heilige boontjes die iemand
afschilderen
in de krant als rare snijboon
zijn blijkbaar op dit eiland voorst
en bonen
Arrogantie ten top
Ik ben een boon als ik het begnjp
Beter een boontje lager gezongs
want boontje komt om zijn looni|(
Wel maakt honger rauwe bonen
zoet
maar verstandiger is het om zijn
bonen
op tolerantie in de week te legge
'Kom op de koffie Boon'
Lust u nog peultjes?
Peter Lo
Oudescti
Scouting Texel presenteert zich*
dag op een inloopavond van 19.09
21.00 uur in het gebouw aan c
hardlaan. Alle speltakken in dev
schillende leeftijden zijn verteg<
woordigd. Er is een dia-avond van
zomerkamp van de R°wanvr
Sherpa-afdeling in Luxemburg^
der een speurtocht in en rond
gebouw, Circus Jeroen en een1
quette van een landkaart. 0o
archief kan worden ingezien Ni
leden of leidinggevenden z'ln
kom.
'Als we het weer mochten uitkie
zen, zouden we dit hebben geko
zen.' Organisatie en deelnemers
aan de samengestelde men
wedstrijd beleefden een grandioos
paardensport-weekend op Texel.
Dankzij het zonnetje en de ver
schuiving van de marathon naar
zondag trok het evenement veel
publiek. Vooral bij de hindernissen
in De Westen en aan de Rozendijk
was het erg druk. Texels succes
was er ook: menner Piet Beers wist
één van de rubrieken te winnen.
De deelnemers vertrokken met een
tevreden gevoel. Witte: 'We kregen
veel enthousiaste reacties Bij wed
strijden maken ze de hindernissen
vaak alleen van touwen en palen Dat
kan, maar wij proberen ze mooi aan
te kleden. En zodanig op te stellen dat
iedereen er goed doorheen kan ko
men. Krap sturen of via lange lijnen,
dat mag men zelf bepalen.'
Zijn woorden worden bevestigd door
Johan Smithuis uit Oldenzaal, die met
een prachtig vierspan van de partij
was. 'Er is hier mef liefde aan ge
werkt, dat zie je aan alles. De hinder
nissen zijn perfect, dat maak je zel
den mee. Royaal, maar de beste
komt toch naar voren
Arabieren
De commissie maakt het zichzelf niet
makkelijk door elk jaar een nieuw
parcours uit te zetten. Automatisch
komen de hindernissen daardoor op
andere lokaties, wat de wedstrijd ook
voor trouwe deelnemers aantrekkelijk
houdt. De maandenlange voorberei
dingen kregen afgelopen weekend
een beloning in de vorm van liefst 61
combinaties die aan de start kwamen.
Het Texelse aandeel was beperkt tot
tien deelnemers. De grote promotor
van deze menwedstrijd. Willem
Goënga. moest op het laatste mo
ment wegens ziekte van zijn paarden
afzeggen
De oudste deelnemer was de 76-ja-
rige Sjaak Backer uit Langbroeker-
dijk, die met zijn tandem van fraaie
witte Arabieren veel bekijks trok. 'In
1979 deed ik hier al mee met een vier
span pony's, die ik mocht stallen op
Voor het eerst werden de drie
wedstrijdonderdelen (dressuurproef,
vaardigheid en marathon) niet op één
dag afgewerkt, maar verdeeld over
zaterdag en zondag. 'Dat is goed
bevallen', aldus Carlo Witte, voorzit
ter van de commissie die het even-
enement namens menvereniging
Tussen Wad en Duin organiseert.
'Voor ons werkte het meer ontspan
nen en overzichtelijk. Bovendien trekt
het evenement op zondag meer pu
bliek dan op zaterdag. Een mooie
promotie van onze sport.'
De verschuiving had wel als gevolg
dat de vele overkantse rijders meteen
na de prijsuitreiking tegelijk naar huis
gingen Met hun grote vrachtwagens
leidde dat bij 't Horntje tot files voor
de bOOt. Koetsier H. Schapendonck uit Udenhout jaagt zijn vierspan door de balkenbrij' van hindernis 4 aan de Kooiweg. (Foto Frans Hopman)
Programmeur Frans Eijgenraam en onderzoeker Hans van Haren bij het beeldscherm met gegevens over stroomsnelheid, zoutge
halte. slibtransport, temperatuur, positie e.d. in het Marsdiep. De gegevens zijn afkomstig van apparatuur die onder de kiel van de
Schulpengat is gemonteerd. Het beeldscherm staat in de salon. (Foto Harry oe Graan
Dat wetenschappelijke activiteit ook voor leken heel
boeiend kan zijn, zal blijken op de Wetenschapsdag van
zondag 4 oktober. Het Nederlands Instituut voor Onder
zoek der Zee, het Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek
en EcoMare zullen zich dan op 'spannende' wijze presen
teren.
Tussen 11.00 en 17.00 uur is het
publiek welkom, waarbij gebruik
gemaakt kan worden van een pen
delende gratis bus om vlot van de
ene locatie naar de andere te ko
men. Op de wetenschapsdag van
vier jaar geleden hielden de
Texelse instituten op soortgelijke
wijze open huis. Aanleiding om
het nu weer te doen is dat 1998 is
uitgeroepen tot het Jaar van de
Oceanen, ook het thema van de
wereldtentoonstelling in Lissa
bon.
Het NIOZ is druk in touw om allerlei
voor het publiek leuke dingen op po
ten te zetten. Daarbij is ook aan de
kinderen gedacht Voor hen wordt in
de kantine een kleurwedstrijd ge
houden De door Peter van der Wolf
getekende platen hebben betrek
king op de zee. Er is ook een spelle
tje met schelpen Verschillende
schelpen moeten op de juiste af
beelding worden gezet. Ook kan met
een bouwplaat een meeuw worden
gemaakt.
Natuurwijzer
Vanuit dezelfde kantine (waar voor
de bezoekers gratis koffie, thee en
limonade klaar staat) zendt Radio
Texel de 500e aflevering uit van het
programma 'Natuurwijzer', met me
dewerking van Hans Witte, Mare
Lavalije, Sytske Dijksen, Adriaan
Dijksen en Andri Binsbergen.
In de 'blauwe zaal' van het NIOZ
worden vanaf 11 15 uur video's ver
toond over de in 1992 ondernomen
Indische Oceaan-expeditie, en over
het zeeonderzoek in Antarctica
Om 13.00 uur wordt op het terrein bij
het instituut een demonstratie gege
ven met een bodemlander, een
metershoog apparaat vol instru
menten dat geschikt is voor metin
gen in de diepzee. Na te hebben
dienst gedaan kan het door een
akoestisch signaal weer tot drijven
worden gebracht. De lander is voor
de demonstratie opgehangen in een
telekraan die beschikbaar js gesteld
door 'Pietje' Kager.
In de 'blauwe zaal' volgt om 14,00
uur een dia-lezing van vissen
specialist Hans Witte onder het
motto 'Het leven in de oceaan'.
Teso
Teso is betrokken bij een experi
ment waarbij met behulp van instru
menten die onder de kiel van de
'Schulpengat' zijn aangebracht,
voortdurend metingen van stroom
snelheid, zoutgehalte, temperatuur
e.d. worden gedaan Aan de hand
van een groot videoscherm waarop
de gegevens te zien zijn, zal Her
man Ridderinkhof om 14.30 uur uit
leg geven. Hetzelfde videoscherm
staat na de wetenschapsdag voorlo
pig in de salon van de Schulpengat,
zodat de passagiers deze gegevens
ook kunnen zien in samenhang met
de bodemdiepte en de plaats waar
het schip zich op dat moment be
vindt.
Varen
Bij goed weer kunnen de bezoekers
vanuit de NlOZ-haven (waar ook
een stopplaats is van de pendelbus)
een tochtje maken met het
onderzoeksvaartuig 'Navicula'. Zo
mogelijk wordt buitengaats gevist
met een net. De vertrektijden: 11.15,
12.45, 14 15 en 15.15 uur.
In de gang en het 'museum' van het
NIOZ wordt aan de hand van pos
ters die eerder in het Museon in Den
Haag zijn gebruikt, het programma
van de Indische Oceaan-expeditie
uitgelegd.
Techniek
Het publiek kan ook kennis maken
met vele technische hulpmiddelen
die het zeeonderzoek ten dienste
staan In de oceaanloods staan ap
paraten waarmee zeebodem
monsters worden genomen, een
planktonnet dat op commando op
vijf verschillende dieptes de netten
kan openen en sluiten, een Rosette
sampler waarmee 24 watermonsters
op verschillende diepten genomen
kunnen worden en diverse typen
bodemlanders Veel van de ge
bruikte apparatuur is bestand tegen
de enorme waterdruk die heerst op
een diepte van 5000 meter. Op een
video is te zien hoe een haai een
bodemlander 'aanvalt'. Verder een
trekbank waarmee kabels op trek
kracht worden getest, een
computergestuurde freesbank een
in aanbouw zijnde verankeringslier
en laboratoriumcontainers.
Aanschouwelijk
De verschillende wetenschappelijke
afdelingen van het NIOZ zullen zich
presenteren aan het publiek Ze
doen dat met allerlei demonstraties
en experimenten, waarbij elektro
nica vaak een belangrijke rol speelt.
De bezoekers kunnen bijvoorbeeld
aan de hand van boorkemen uit de
zeebodem duizenden jaren terugkij
ken in de geschiedenis Ook is er
een experiment dat aantoont hoe
schaars ijzer in het oceaanwater is.
Met een massaspectrometer wor
den bepaalde stoffen aangetoond
en aan de hand van moleculaire fos
sielen leert men iets over de geologi
sche geschiedenis. Verder wordt
aandacht gegeven aan fossiele
algenmatten die wel drie miljard |aar
oud kunnen zijn. plankton en
bodemdieren die door de micro
scoop kunnen worden bekeken en
er worden diepzeeopnames ge
toond van de Atlantische Oceaan,
gemaakt met een camera die op een
bodemtrawl was gemonteerd. Ver
der wordt uitgelegd hoe het NIOZ
onderzoek doet aan tong, schol en
andere platvissoorten. Ook zal men
zich op de hoogte kunnen stellen
van de werking van het NIOZ
computernetwerk
Zendende zeehonden
Welkom is men ook bij het Instituut
voor Bos- en Natuuronderzoek (IBN)
aan de andere kant van de polder 't
Horntje. Hier zijn voornamelijk expe
rimentele opstellingen te zien in de
buitenlucht Om 13.00 uur wordt uit
leg gegeven over het onderzoek aan
zeehonden met behulp van zenders.
Via de satelliet geven de dieren door
waar ze zitten, hoe diep ze duiken
en hoe lang ze onder water blijven
Thans zwemmen in de Zeeuwse wa
teren enkele zeehonden met zen
dertjes rond. die in het Horntje dus
gevolgd kunnen worden.
Om 14.30 uur draait de film 'De
carrièreplanning van de scholekster'
die onlangs ook door de tv werd uit
gezonden. Onderzoeker Bruno Ens
geeft uitleg. Verder aandacht voor
het onderzoek naar effecten van
klimaatveranderingen waarbij schel
pen, wormen en andere bodem
dieren een rol spelen. Mardik
Leopold laat zien wat voor
spannends er in uitwerpselen en
braaksel van zeevogels zit met aan
dacht voor het 'verhaal' dat gehoor-
steentjes vertellen De bezoekers
kunnen met hun handen voelen hoe
veel kokkels zich in de wadbakken
ophouden. De drie beste schatters
krijgen een video van het schol-
eksteronderzoek.
EcoMare doet ook mee met de
wetenschapsdag, hoewel het geen
wetenschappelijk instituut is. Er zijn
echter veel raakvlakken, vooral om
dat EcoMare werkt met gegevens
die door wetenschappelijk onder
zoek zijn aangedragen. In tegenstel
ling tot NIOZ en IBN is EcoMare met
gratis toegankelijk op de
wetenschapsdag. Wel geldt een ge
reduceerde toegangsprijs bij
inlevering van een bon uit de
Wetenschapskrant: f 10.- voor vol
wassenen en f5,- voor kinderen. De
wetenschapskrant is onlangs via de
Volkskrant verspreid, maar is ook
nog af te halen bij het NIOZ en
EcoMare
Net als vier |aar geleden worden nu
ook van buiten Texel bezoekers ver
wacht- Op de boot staat voor hen
een informatiestand waar het pro
gramma van de dag verkrijgbaar is.
De bodemlander die op het terrein bij het
NIOZ wordt gedemonstreerd
(Foto Mamn Laan)
Herman Brood trok zaterdagavond alle regi
'Sam Sam' beleefde niettemin een
geslaagde avond en kan zich hoop
vol richten op de volgende optredens
van bekende artiesten dit winter
seizoen.
(Foto Frans Hopinan)
}ers open. (FofoFrm m
Om 20.00 uur begint de SBB-ex-
cursie 'Nachtwandeling in het
duinpark" Inlichtingen en aan
melding via EcoMare, tel. 317 741
Vrijdag 2 oktober:
Voor bezoekers van het
Luchtvaartmuseum start om
14 00 uur een gratis rondleiding,
waarin het verhaal over de op
stand van de Georgiërs centraal
staat.
In het nieuwe gebouw van de his-
Hoogwater te Oudeschili
Dl. 29 0.50 en 13.20 u
Wo. 30 2.00 en 14.34u
Do. 1 3.10 en 16.07 u
Vr. 2 5.17 en 17.55u
Za. 3 6.34 en 19.26
Zo. 4 7.56 en 20.25
Ma. 5 8.45 en 21.15
Di. 6 9.34 en 22.25
Aan het strand is het ongeveer
eerder hoogwater. De zon
ber op om 07.51 uur en gaat
19.00 uur 5 oktober volle maan,
tember doodtij.
