Verdeling jutterij
niet zonder pijn
'Je hebt rechten, maar
krijgt ze niet altijd'
Rechter geboeid
door juttersruzie
Voornemen
Allemaal spullen met een verhaal'
Langs de weg
Callanetics
Biljarters kunnen
nog inschrijven
Geslaagd
TEXELSE^" couRANT
We zitten in de tijd van de goede
voornemens. Op andere momen
ten kun je natuurlijk ook je leven
beteren, maar de periode rond de
jaarwisseling is er dè gelegen
heid voor. Een nieuw begin met
een schone lei
Het is belangrijk dat je zulke
voornemens aan iedereen be
kend maakt Hoe meer je die
mooie plannen van de daken
schreeuwt des te groter is de af
gang als er niets van terecht
komt. Dat werkt als stok achter
de deur voor menige slapjanus.
Daarom wil ik dat jullie allemaal
weten wat mijn goede voorne
men is. Let op ik ga alles beter
en netter en mooier maken' In en
om huis is na jarenlange
achterstalligheid de vernieuwing
grootschalig losgebarsten Ik be
doel dat ik begonnen ben met
herstellen, restaureren en oprui
men op ongekende schaal. Ons
recreatief opstal wordt verbouwd
en is uitgebreid met een fraai
hossie. (De officiële opening is
op Hossiesdag) De slaapschuur
van de strandbewakers is zojuist
voorzien van een fraai gips-
plafond om een eind te maken
aan de veronderstelde dodelijke
asbestregen aldaar, mijn motor
fiets wordt bij een vooraanstaand
tweewielerbedrijf gerestaureerd
en de gele bolide wordt vervan
gen door een nieuwe tweede
hands, omdat hij 150.000 km op
de teller heeft waardoor de pech-
en kostenkans te groot wordt.
Verder is de hond ingeruild voor
een publieksvriendelijker maar
waakzaam ander type en woens
dag heb ik korsten hardnekkig
tandsteen en tandplaque laten
wegslopen door onze nieuwe
mondhygiëniste Anita Faeseler.
Kortom het is alles
productvernieuwing wat de klok
slaat. Aggiornamento!
Het is bijna tegennatuurlijk want
ik ben nogal een rommelkont.
Dat kun je zien aan mijn bureau,
auto, kleding, uiterlijk maar ook
aan mijn erf. Toch sprong ik er
niet ongunstig uit, want er leven
op Texel véél van zulke types
Rommelkonterij is namelijk een
aspect van ons volkskarakter.
Gemoedelijk, gemakkelijk, on
verschillig en slordig zijn eigen
schappen die vaak samengaan
of in elkaar overgaan
Ik heb me daar nooit druk over
gemaakt, maar ik zag eensklaps
het Licht toen ik een rondje per
eerdergenoemde bolide over
Texel maakte. Ik had namelijk
enkele tientallen foto's van boer
derijen nodig, voor het artikel
over het boerderijenboek. Je
doet dan wat je anders nooit doet
tijdens het rijden: scherp letten
op de gebouwen die je passeert.
Het was niet opwekkend. Dat
kwam niet alleen door de natte
grauwheid van het jaargetij en de
kale bomen maar vooral ook
door de rotzooi die je overal ziet.
Móet dat nou, zo'n half afgebro
ken varkenshok, op zijn kant lig
gende silo, hoop puin, weg-
roestende afgedankte
landbouwmachines, auto
wrakken, rollen gaas, ven/allen
caravans, directieketen, cross
auto's, badkuipen als drinkbak,
restanten dakplaten, hopen plas
tic kunstmestzakken, balen kuil-
gras in hagelwitte verpakking,
vervallen hekken en poortjes,
ernstig uit het lood staande ste
nen dampalen, modderpoelen en
smakeloos uitgevoerde borden
waarop het nodige te huur en te
koop wordt aangeboden
Ik weet nu al dat ik door dit ver
haal boze telefoontjes krijg, alle
maal van mensen die vinden dat
het best meevalt en dat ik beter
mijn mond kan houden. Dat komt
omdat rommel al gauw niet meer
opvalt en zelfs iets vedrouwds
krijgt voor mensen die er voort
durend in zitten. Nieuwkomers of
gasten merken het wel degelijk
maar een paar maanden later
zien ook zij het met meer Rom
mel went blijkbaar snel
Het merkwaardige is dat het
vaak heel aardige mensen zijn
waar je de meeste rotzooi aan
treft Als kind wist ik dat al Ik
speelde het liefst bij families
waar het volgens mijn ouders
een bende was. Daar mocht im
mers alles en het ontbrak je aan
niets. Veel leuker dan bij mijn ei
gen afstoffende en schrobbende
moeder.
Ik zou niet graag willen dat we
hier van die fraai aangeharkte
hofsteden krijgen zoals tn veel
keurige gedeelten van Neder
land, maar wat we hier op Texel
hebben is echt te gek. Ik denk
ook dat het schadelijk is. Een
goed verzorgd landschap is van
toeristische waarde. Ook niet-
monumentale agrarische gebou
wen met een moderne bedrijfs
voering kunnen een aangename
aanblik vormen voor fietsers en
wandelaars, inclusief de eigen
inwoners.
Moet de gemeente de rommel-
konten aanpakken? Nee, dat
werkt averechts We moeten het
gewoon zélf anders willen zonder
naar anderen te wijzen. Als ieder
eigen erf en huis onder handen
neemt heb je een fantastisch
totaalresultaat. Stimuleren van
gemeentewege moet natuurlijk
wèl Want die gribus klopt met
met het idyllische beeld dat wij
van Texel presenteren in propa
gandistische geschriften. Beleid
en regeltjes zijn gericht op het
behoud van het unieke, karakte
ristieke. eigene en herkenbare
van het Texelse landschap maar
in de praktijk merk je daar veel te
weinig van. In de Noordoost
polder en de Wieringermeer is
het mooier dan in Eierland of Het
Noorden. Het wordt hoog tijd dat
we waar maken wat we beweren
Of andersom. Het is raar dat wel
tienduizenden guldens subsidie
worden uitgetrokken voor restau
ratie van een schapenboet in het
Kogerveld die vanaf de openbare
weg nauwelijks is te zien terwijl
tientallen andere gebouwen
langs de weg die veel meer be
palend zijn voor de belevings
waarde van Texel ongemoeid
blijven en de ene na de andere
Jumbo-hangaar uit de grond
wordt gestampt Dat is dweilen
met de brandkraan open
Nee, ik wil niet dat Texel een
openluchtmuseum wordt. Hoe
onbevredigend dat zou zijn kun
je zien bij het kruispunt
Zuidhaffel-Waterweg waar een
perfect gerestaureerde oud-
Texelse boerderij staat temidden
van onberispelijke tuunwallen.
De luiken dicht, geen mens. dier
of machine te bekennen. De si
tuatie doet denken aan een des
kundig opgebaard lijk prachtig
Maatwerk maar wèl dood.
In een levend landschap wordt
gewoond en gewerkt. Dat moet
je kunnen zien maar het kan best
wat knapper. De meeste gebou
wen zijn omgeven door boom
singels, waardoor de boel in het
zomerhalfjaar aardig wordt geca
moufleerd, maar eigenlijk zou
dat niet nodig moeten zijn. Ster
ker, veel van die slecht onder
houden singels zouden voor een
flink deel moeten verdwijnen
Het zou herstel betekenen van
het oorspronkelijk open land
schap. Een gebouw dat er goed
uitziet hoef je niet weg te stop
pen. Bomen zijn alleen nodig
voor de meest gruwelijke maar
helaas economisch onmisbare
andere gebouwen, tenten en al of
met gedoogde caravans.
Volk van Texel, volg mij. Maak
Bij voldoende belangstelling start
fysiotherapeute Manda Bergsma
donderdagavond 14 januari een cur
sus callanetics van tien lessen in
Den Hoorn. Donderdagmorgen 28
januari wordt in Den Burg een begin
gemaakt met een nieuwe serie
Ook is er een les voor gevorderden
op dinsdagavond
In de lessen worden de spieren op
gerekt en wordt aandacht besteed
aan een goede houding Alle oefe
ningen worden op muziek uitge
voerd. er wordt met gesprongen.
Ook mensen met lichamelijke
klachten kunnen meedoen Inlich
tingen en opgave tel. 319 708
Liefhebbers hebben nog tot en met
10 januari de tijd om zich in te
schrijven voor het Texels kam
pioenschap biljarten. Zoals reeds
eerder gemeld wordt van 9 tot en
met 14 februari gestreden om de di
verse titels. Het toernooi vindt
plaats in dorpshuis De Hof in De
Koog. Aanmelding is mogelijk bij
Cees Bonne en/of Cor Hoogen-
boom.
van 1999 het jaar van de grote
schoonmaak Dan gaat het ei
land als een glanzende parel der
wadden de nieuwe eeuw in.
Mooie gedachte, hè?
Harry.
De in Oosterend opgegroeide Harm
Mulder (28) is afgestudeerd aan de
faculteit Biologie van de Rijksuni
versiteit Groningen Hij speciali
seerde zich in de biotechnologie.
Sinds oktober is hij werkzaam bij
het bedrijf Damsco in Kopenhagen
Aan de Universiteit van Amsterdam
promoveerde oud-Texelaar Floris J.
Parlevliet jr (28) tot doctor in de
Wis- en Natuurwetenschappen De
titel van zijn proefschrift luidde
'Calixarene based Phosphites and
their use in Catalysis'. Hij is inmid
dels werkzaam bij DSM in Geleen
in bruikleen hebben afgestaan
Zandbergen waarschuwde dat als
de jutters het op een vonnis zouden
laten aankomen, deze schenkers in
de rechtbank onder ede moeten
verklaren dat ze de spullen daad
werkelijk aan de jutters hebben ge
geven.'
Gezien de 637 nummers zou dat
een lange zitting worden. 'En als dit
onder ede wordt betwist, krijgt het
museum in Oudeschild het voor
deel van de twijfelUit een snelle
inventarisatie maakten de jutters
op dat ze in zo'n tachtig procent
van de gevallen het bewijs hard
konden maken. Maar volgens de
rechter en de tegenpartij lag dit per
centage aanzienlijk lager
VRIJDAG 8 JANUARI 1999
De rechter, mei aan zijn linkerzijde de grittier, tijdens het bloedstollende overleg lussen jutters en de museumdirecteuren
Voor het compromis dat de
jutters en de Stichting Texels
Museum dinsdag sloten over de
verdeling van de collectie heb
ben beide partijen flink water in
de wijn moeten doen. Een bittere
pil voor beide kampen, maar wel
één waaraan niet viel te ontko
men. De Texelse Courant was
dinsdag als enige nieuws
medium aanwezig bij de zitting
in het Maritiem en Juttersmu-
seum, die werd geleid door Mr.
M.W. Zandbergen. Een verslag.
De geldelijke waarde van de be
twiste spullen mag dan niet hoog
zijn, met de gevoelswaarde ervan
ligt dat héél anders Dat bleek tij
dens het overleg op de zolder van
het MJM-museum. Aanwezig bij
deze nu al historisch genoemde zit
ting waren behalve de rechter en de
griffier museumdirecteuren Jan
Kuiper en Benno van Tilburg, be
stuurders Maarten Roeper en Jaap
Bakker en raadsman mr. G.R.M.
van Assum.
Tegenover hen zaten |Uttersvoorzit-
ter Jan Uitgeest, broer Klaas, die
na zijn vertrek uit het bestuur alleen
als adviseur mocht optreden en Cor
Ellen.
Emotionele waarde
Uitgeest maakte de rechter de
emotionele waarde van een aantal
spullen meteen duidelijk: 'Het gaat
niet om de ronde boeien, want daar
zit de Noordzee vol van Maar bij
een ringboei met een naam erop ligt
het heel anders. Da's een voorwerp
met een verhaal. Datzelfde geldt
voor een dwarsklamper en een
puntbriel. Ik zou het niet over m'n
hart krijgen om die te laten schie
ten. We kunnen nu wel coulant zijn,
maar als bestuurders moeten we
onze verantwoordelijkheid nemen.'
Dilemma
De gevoelswaarde weerhield ook
de tegenpartij van een soepele hou
ding. Jan Kuiper: 'Stel dat de helft
van de spullen uit het museum ver
dwijnt. Toeristen zouden daar niets
van merken, omdat we genoeg an
dere spullen kunnen krijgen om de
lege plekken in het museum op te
vullen. Ik sta echter voor een di
lemma. Ik kan nu een dikke ruzie
met de jutters sussen, maar ik loop
de kans dat ik morgen met schen
kers grote onenigheid krijg. We
kunnen het ten opzichte van hen
niet maken de boel weg te laten ha
len.' Kuiper doelde op een verza
meling van 3500 flessen, inge
bracht door wijlen Meijert Spigt uit
De Koog. 'Die man zou zich in z'n
graf omdraaien.'
Kuiper was bang dat het verdwijnen
van spullen naar Flora toekomstige
schenkers zal afschrikken. Die
angst werd met gedeeld door de
rechter. 'We praten nu over proble
men uit het verleden Laat dit in ie
der geval een les zijn om zaken in
de toekomst goed te registreren
Logboek
Om niet vast te raken tijdens de
onderhandelingen werden grote
voorwerpen, zoals de Joan
Hodshon, het Licht van Troost en
een aantal reddingsloepen van de
Compass gescheiden van het ge
schil over de 637 kleinere voorwer
pen.
Die laatsten waren vanaf '79/'80, bij
de start van het museum in Oude
schild, door Cor Ellen in het zoge
naamde logboek genoteerd. Op ad
vies van Gerrit de Haan had de
jutter bij deze inventarisatie conse
quent de herkomst van de objecten
vermeld, de schenker en de nieuwe
eigenaar. 'Ik deed dat als admini
strateur van de jutters', verklaarde
hij.
Kuiper dacht daar anders over. 'Hij
heeft de spullen aangepakt en ge
noteerd in de hoedanigheid van me
dewerker van het Juttersmuseum.
Ze horen dus thuis in Oudeschild
1-0
Een groot deel van de spullen was
ingebracht door de jutters/bestuur
ders zelf, maar andere spullen door
derden. Opname in het logboek
hield volgens de rechter niet auto
matisch in dat de jutters eigenaar
zijn. 'Want de STM heeft de spullen
namelijk in bezit en staat daarmee -
om het in juridische termen te zeg
gen - op voorsprong. Het museum
in Oudeschild wordt als bezitter be
schouwd als de eigenaar. Het is
dus 1-0 voor deze partij
'De ervaring leert dat het zuiver juri
disch gezien heel moeilijk is om te
bewijzen dat de spullen géén eigen
dom zijn van het MJM Bij twijfel
valt het oordeel uit in het voordeel
van dit museum Ik vraag me trou
wens af of de aanbrengers van de
spullen destijds het onderscheid
tussen de twee musea wel konden
maken.'
Bollenschuur
Cor Ellen: Dat konden ze donders
goed. Want wat de zeehonden wa
ren voor EcoMare. was ik hier in het
museum.' Jaap Bakker, die sprak
namens het museum in Oude
schild: 'Ze brachten hun spullen
met de bedoeling dat ze hier in het
museum zouden blijven, niet dat ze
in een bollenschuur op Flora zou
den belanden
Jan Kuiper kon erover meepraten
'Er is een voorwerp in het logboek
opgenomen, dat ik zelf aan het
MJM heb geschonken Als direc
teur zou ik dat natuurlijk nooit aan
de jutters hebben gegeven. Maar
zo staat het wel in het logboek In
hoeverre klopt dus de informatie7'
Zwart-op-wit
Jan Uitgeest wees op de brieven
waarin diverse aanbrengers zwart-
op-wit verklaarden de spullen aan
de jutters te hebben geschonken of
Schorsingen
Er waren diverse schorsingen en
beraadslagingen nodig om tot een
akkoord te komen De jutters stel
den eerst voor dat ze die zaken
zouden krijgen die ze volgens het
logboek zelf hadden aangebracht
en die waarvan de schenkers ver
klaren dat ze aan hen zijn geschon
ken.
Dit was Kuiper en Van Tilburg een
brug te ver. Datzelfde gold voor de
eis om alle grotere spullen naar
Flora te halen. Het al eerder gedane
aanbod van Kuiper om de jutters,
wat betreft de grote spullen, af te
kopen viel weer verkeerd bij Uit
geest: 'Het gaat ons niet om het
geld'
Schikking
Het voorstel van Kuiper om de lijst
met kleine spullen dan maar in
tweeën te delen, zmde de jutters
met. De uiteindelijke schikking
luidde als volgt: de spullen die per
soonlijk en uitsluitend op naam van
de jutters staan, gaan naar Flora,
evenals zaken die tot en met 1980
waren ingebracht en in het logboek
op naam van de Stichting
Juttersmuseum staan. Datzelfde
geldt voor een lijnwerptoestel en
andere spullen uit de wippertruck
Uitgeest 'Want anders is die met
compleet.' De KNRM moet met dit
laatste overigens nog wel akkoord
gaan, hetgeen nog maar de vraag
is.
Wegens tijdgebrek kwam het niet
tot een akkoord over de grote spul
len Zandbergen deed alvast een
voorstel. 'Laat de Joan Hodshon
hier en neem het Licht mee naar
Flora.'
Gezond verstand
Hoewel beide partijen het gevoel
hadden flink te moeten bloeden,
waren zowel Kuiper als Uitgeest
opgelucht over hret bereikte ak
koord. 'We zijn gedeeltelijk tevre
den' aldus Jan Uitgeest 'We had
den het liever anders gezien, maar
dat zou uitdraaien op een langdurig
en kostbaar proces. We hebben het
gezonde verstand laten werken en
een compromis gesloten We moe-
'Jullie hebben allebei bepaalde
rechten, maar het probleem is dat
je ze met altijd krijgt Dat geeft
frustraties en zorgt dat er altijd twee
verliezers zijnaldus had mr W.M.
Zandbergen voor jutters en
museumdirecteuren een ontnuchte
rende boodschap in petto 'Want
wil het tot een acceptabele boedel
scheiding komen, zullen jullie bei
den water bij de wijn moeten doen.
Zo niet, dan komen we er voorlopig
niet uit en ben ik voor mets naar
Texel gekomen.'
Al tijdens de rondwandeling door de
wierschuur kreeg de rechter een
goed beeld van het geschil. Niet al
leen zag hij de omstreden
jutterscollectie, ook werd hij deel
genoot van de verhitte sfeer waarin
hel conflict was geraakt. De verwij
ten, met name van de zijde van de
ten in Oudeschild spullen achterla
ten en dat doet ons zeer. Maar
daartegenover staan weer dingen
waarmee we erg blij zijn
Kuiper 'We zitten hier al jaren te
genaan te hikken. Het is voor ons
flink slikken. Want ik weet zeker
dat er spullen naar Flora gaan,
waarvan de schenkers wilden dat
ze in Oudeschild zouden blijven.
Dat doet pijn. Maar meer zat er voor
ons met in. Het is belangrijk dat dit
achter de rug is.'
Verdeling
Volgens Uitgeest gaan 420 van de
635 nummers uit het zogenaamde
logboek naar Flora. Volgens de
jutters is dat zo'n driekwart van de
spullen uit de wierschuur. Directeur
Van Tilburg komt tot een heel an
dere inschatting 'Van de lijst schat
ik dat ongeveer de helft weg gaat,
maar het deel dat uit de wierschuur
verdwijnt is een stuk kleiner Toen
de jutters namelijk een deel van de
spullen in november weghaalden,
hebben we dat aangevuld met za
ken uit onze eigen depots Dat zul
len we straks opnieuw doen. De
toeristen zullen er niets van mer
ken.'
jutters, waren met van de lucht.
'Moet je deze reddingsloep eens
bekijken Dat is toch een schrijnend
gebrek aan onderhoud Dit ding
moet hier weg 'We hebben alles
geprobeerd om tol een vergelijk le
komen, maar zij lagen steeds
dwars klaagden de jutters 'Ik kan
alles weerleggenhield Kuiper zich
op de vlakte.
De verwachting dat de zitting aan
sluitend op de zolder van hel mu
seum eveneens in een verhitte
geen stichting voor de stroperij in
Nederland
Zandbergens oproep tot orde bleef
niet zonder resultaat Zelfs Cor El
len wist zich aan de zijlijn te hou
den Het leverde de /utter een com
pliment op van Zandbergen 'U hebt
zich keurig ingehouden Datzelfde
gold voor Klaas Uitgeest Als 'advi
seur' weerhield hij zich er met van
zich nu en dan te roeren in de on
derhandelingen Bijvoorbeeld over
De rondleiding van de rechter over het museumterrein trok grote belangstelling van
de pers.
sfeer zou verlopen, kwam niet uit.
Dit was met name te danken aan
Mr Zandbergen die bij aanvang
beide partijen tot de orde riep 'Pro
beer uw emoties zoveel mogelijk
onder tafel te houden en u te beper
ken tot een zakelijke en afstande
lijke houding Al geef ik direct toe
dat dit makkelijker is gezegd dan
gedaan.
Het bewijs daarvan leverde de rech
ter zelf. door te informeren naar de
verhouding tussen de strandvond
erij en de jutters. Jan Uitgeest: 'Het
is gewoon zaak uit handen van de
strandvonder te blijven Zand
bergen 'Heel bijzonder, die stich
ting van jullie. Er bestaat toch ook
Mr. Zandbergen: ...boeiende zaak...
'Zoiets specifieks als dit. met
zoveel geschiedenis en emo
ties. Dat heb ik nog niet eerder
bij de hand gehad. De kwestie
houdt het hele eiland bezig. Hel
gaat hier om hele bijzondere
spullen met een markante ge
schiedenis Mr M.W Zand
bergen, die zich als rechter al
enige maanden in de juttersruzie
had verdiept en er dinsdag voor
naar Texel kwam. beschouwt de
kwestie als één van de boeiend
ste zaken uit z'n loopbaan. 'In dit
geval wilde ik me op de hoogte
stellen van de problemen en zal
proberen de betrokkenen hieruit
te helpen.
Het was overigens met de eerste
keer dat Zandbergen naar Texel
kwam. 'Ik ben al een paar keer
op het eiland geweest, op be
zoek bij vrienden die een huisje
aan de Vuurtorenweg hebben
Onlangs nog. toen ik al wist dat
ik deze zaak zou doen. Ik heb
nog gedacht aan een bezoekje
aan het museum, maar vond dat
met gepast De rondleiding die ik
nu heb gehad, vond ik erg
boeiend.Van de jutters kreeg hij
een uitnodiging om ook op Flora
rond te kijken.
Op de vraag of twee
luttersmusea met wat veel van
het goede is. hield Zandbergen
zich op de vlakte 'Dat is een
teer punt Laat ik me daarover
maar niet uitlaten.
het door Kuiper betwiste eigen
domsrecht dat de jutters voor een
aantal spullen claimden. Het betrof
met name een touwladder, een
voorwerp dat de jutters in november
vorig jaar al - met toestemming van
Kuiper - uit het museum mochten
weghalen 'Ik ben nu aangesproken
door iemand die zich afvraagt hoe
we dat toch in hemelsnaam hebben
kunnen afstaan.
Nadat de rechter de jutters had ge
confronteerd met hun (juridisch)
wankele positie, maakte de zelfver
zekerdheid aan die kant plaats voor
twijfel Met hun advocaat, mr Peter
Traudes. zonderden ze zich af in
het cafetaria om te beraadslagen.
Rond 14.00 uur kwamen ze met
een voorstel op de proppen.
Traudes: 'De boodschap is als
volgt. Jan Kuiper: 'Ter vermijding
van verdere discussie doen wij dit
financieel voorstel
Tijdens een tweede onderbreking
leek er schot in de onderhandetin-
gen te komen. Laten we met te
vroeg juichen. Ik heb het in dit sta
dium wel eerder fout zien gaan',
waarschuwt de rechter. Weer terug,
wees mr Traudes zorgelijk naar
zijn horloge. 'Ik moet zo weg. dus
laten we snel handelen De hoop
op een goede afloop groeide met de
minuut Zandbergen 'We moeien
het ijzer smeden als het heet is.'
Cor Ellen. 'Het komt al aardig op
temperatuur.' Zandbergen 'Maar
laten we wel zorgen dat het niet
oververhit raakt. Houd uw emoties
dus in toom.'
Na de volgende onderbreking sprak
de brede glimlach op het gezicht
van Traudes boekdelen. 'De aard
appel is doorgeslikt Als de
raadsman zich klokslag half vier
met naar een andere afspraak had
moeten begeven, was de kwestie
over de grote zaken waarschijnlijk
ook in kannen kruiken geweest
