Childright wilde niet tegen molens vechten Een ingewikkelde manier gelukkig te worden om Texelaar Terpstra werd topregisseur College verbaasd door vertrek TEXELSE couRANT 98&B1 Wat ik zeggen wou... Veilig fietsen VRIJDAG 8 JANUARI 1999 'Onze activiteiten raakten steeds meer ondergesneeuwd, daarom hebben we ons kantoor naar Am sterdam verhuisd. Maar we zijn absoluut niet van plan Walden Noord te verkopen en hopelijk keren we er straks helemaal te rug.' Mr. Maurice Frantzen, woordvoerder en kandidaat-be stuurslid van de stichting Childright, heeft nog steeds hoop met de gemeente op één lijn te komen. Dat geldt ook voor wethouder Daan Schilling: 'Eerst maar even afwachten. We gaan nu in ieder geval geen stappen ondernemen.' Minder dan een jaar nadat Childright haar kantoor op Texel vestigde, is ze alweer verdwenen. Omdat de gemeente na een aan vankelijk coöperatieve houding dwars ging liggen en geen mede werking wilde verlenen aan noodza kelijke bouwplannen, motiveert de stichting. Het argument wordt be streden door wethouder Schilling' 'We vonden Childright een prima or ganisatie en we waren er heel con tent mee dat zij de voormalige Bartimeushoeve kochten. Maar op een gegeven moment hebben we wél om wat meer zekerheden ge vraagd Want van de opzet om er conferenties te organiseren, was nog met zoveel terecht gekomen Maar ik hoorde er van op dat ze weg waren 1 Omstreden Toch was Childright, die wereldwijd strijdt tegen uitbuiting en misbruik van kinderen, sinds enige maanden met meer geheel onomstreden. Pieter de Groot (D66) en Maria van der Spek (VVD) plaatsten twee maanden geleden in een raads commissievergadering kritische kanttekeningen bij de werkwijze van de stichting. Beiden ergerden zich eraan dat wervende brieven over belangrijke symposia werden rondgestuurd door directeur Theo Knippenberg en dat met namen van Nobelprijswinnaars werd ge schermd terwijl sinds de opening van Walden Noord afgelopen voor jaar niets van enig belang meer zou zijn georganiseerd. Wél werden asielzoekers opgevangen in de logeerruimte van het voormalige blindeninstituut, reden voor De Groot om te opperen dat onder het mom van de bescherming van kin deren geld werd verdiend met com merciële zaken Smetje Inmiddels, zo blijkt nu, was al een smetie gekomen op de aanvanke lijk vlekkeloze verhoudingen tus sen het college en de stichting. Knippenberg en de zijnen hadden hun 'basisplan' getoond, maar moesten volgens woordvoerder Frantzen nogal lang op goedkeuring van het college wachten Dat was vooral vervelend omdat ze op basis daarvan toestemming hoopten te krijgen voor de verbouw van de logeergebouwen tot appartementen voor de deelnemers van congres sen Omdat b en w op hun beurt vonden dat het nogal lang duurde voordat de eerste congressen plaatsvon den. werd Knippenberg gevraagd de bestuursnotulen te mogen in zien, om op die manier te kunnen nagaan of er inderdaad wel serieus werd gewerkt aan het opzetten van een conferentieoord 'Knippenberg vond het eerst prima, maar later werd de toezegging toch weer te ruggedraaid Dat vonden we wat vreemd', aldus Schilling De gang van zaken wordt met be streden door Frantzen die zelfs veronderstelt dat de afwijzing van het verzoek het omslagpunt in de goede relatie met de gemeente is geweest. 'We hebben mets te ver- Begin juni bood Walden Noord onderdak aan een internationaal gezelschap wetenschappers die probeerden te formuleren hoe het conferentieoord In de toekomst zou moeten lunctioneren. Het zou voorlopighet laatste congres blijken te zijn. (Fcto arctvcl Toetst) Courant) bergen. Maar het bestuur was van mening dat vertrouwelijke informa tie over mishandeling, uitbuiting, verkrachting van kinderen met aan anderen mag worden doorgespeeld. Knippenberg had in zijn enthou siasme dus voor zijn beurt gespro ken, hij maakt als directeur ook niet eens deel uit van het bestuur. Hij heeft zijn excuses aan Schilling aangeboden, maar kennelijk is toen een vertrouwensbreuk ontstaan.' Eigendom Volgens Frantzen zijn daarna door Childright nog ettelijke pogingen ge daan om het vertrouwen te herstel len, maar weigerde de gemeente de uitgestoken hand te aanvaarden Mogelijk dat ook de ontdekking dat Walden Noord met op naam van Childright maar van Knippenberg en zijn echtgenote staat daar een rol inspeelde. Schilling 'Dat hoeft niet uit te maken, maar het pakte steeds net even anders uit dan ze ons hadden voorgeschoteld Volgens Frantzen is de eigendoms kwestie alleen juridisch van belang (omdat de stichting niet het geld had om het complex te kopen) en komt al het geld dat binnenkomt, ook dat wat wordt verdiend met de huisvesting van asielzoekers, ten goede aan de bestrijding van kin dermishandeling. Frantzen bekent wél schuld in de aanvaring die ontstond nadat Knippenberg een viertal caravans op het terrein had geplaatst om asielzoekers in te huisvesten 'Dat was gedaan uit humanitaire over wegingen, maar het is een ver keerde inschatting geweest Kort daarop besloot Childright het hoofdkantoor op Texel op te heffen en naar Amsterdam te verhuizen, waar de stichting oorspronkelijk was gevestigd. Frantzen. 'Er ging te veel geld en energie zitten in dit conflict om ons eigenlijke werk te kunnen doen. Ik weet uit ervaring dat zulke zaken soms jaren kunnen duren. Daar kwamen de negatieve reacties van die raadsleden nog bij. We zijn uit lijfsbehoud teruggegaan. Het had geen zin om tegen windmo lens te vechten.' Bevestiging Pieter de Groot, die meent dat van teruggaan' geen sprake is omdat Childright volgens hem altijd vanuit Amsterdam is blijven opereren, ziet in het vertrek van de stichting een bevestiging van zijn vermoedens. 'Ik heb geen behoefte mezelf op de borst te kloppen, maar je kunt na tuurlijk rustig stellen dat Knippen berg hoog van de toren heeft gebla zen, terwijl niets van al zijn plannen is terecht gekomen Het D66-raadslid kondigt alvast aan de kwestie tijdens de eerstvol gende commissievergadering aan de orde te brengen: 'Niet om de confrontatie met het college te zoe ken, maar om samen vast te stel len wat er nu met Walden Noord moet gebeuren en om er in ieder geval voor te zorgen dat organisa ties met dergelijke grote verhalen in het vervolg beter worden getoetst.' Een andere hoofdtaak voor de ge meente Texel is wat De Groot be treft ervoor te waken dat de circa vijftig asielzoekers die momenteel op Walden Noord verblijven de dupe van de situatie worden. Niet overhaast Wat wethouder Schilling betreft, neemt het college geen overhaaste stappen. Volgens hem moet eerst nog blijken wat Childright (dan wel het echtpaar Knippenberg) voor plannen heeft. 'We zullen ze hou den aan de maatschappelijke be stemming die er op het complex ligt. Maar voorlopig doen ze niets strijdigs, want de opvang van asiel zoekers lijkt me ook nogal maat schappelijk.' Op Walden Noord verandert de ko mende tijd weinig. Op de nog met gerealiseerde appartementen voor deelnemers na, zijn alle faciliteiten aanwezig om congressen te kun nen organiseren. Het contract tus sen Childright en het Centrale Or gaan opvang Asielzoekers (COA) loopt nog tot juni Volgens Frantzen ligt het voor de hand ook daarna nog door te gaan met de huisves- ting. Zelfs zijn er plannen om na een eventuele verbouwing zo'n vijfentachtig mensen onderdak te bieden in plaats van de huidige vijf- tig 'Met het COA bestaat de rege- ling dat we alleen kinderen met hun ouders opvangen en dus niet al leenstaande mannen. Op die rrja- nier helpen we kinderen en de revenuen gaan ook weer naar kin deren Dat past prima in de opzet j van de stichting.' Zou het dit jaar toch mogelijk wor den7 En dan doel ik op een veilig fietspad langs de Ruyslaan in De Koog. Een paar krijtstrepen op straat voor het Maartenhuis zonder l bebording maakt de situatie met veiliger. Evenmin helpt het veel om de biggenruggen op de Ruyslaan een lik verf te geven Het zijn en blijven gevaarlijke obstakels voor fietsers die hierdoor op geen enkele wijze kunnen uitwijken. Niet van belang is blijkbaar hoeveel fietsers hierdoor al zijn gevallen. In het plaatsje Arcen (Limburg) luisterde het bestuur. Inderdaad dragen biggenruggen niet bij aan de veilig heid van fietsers. Dus weg ermee! De gemeente heeft geld genoeg, dus wethouder Bakker (verkeer) kan die borden bij het Maartenhuis best wel plaatsen. Het zal mij de komende al dan met regenachtige zomer benieuwen Jan Klugkist, Arnhem Voor school was hij te speels, baantjes verveelden hem al snel en studeren was een noodgreep. Het verwonderde dan ook niet dat hij op 31-jarige leeftijd nog helemaal aan het begin stond, van welke loopbaan dan ook. Nu, twaalf jaar later, is Koos Terps tra één van de toonaangevende toneelregisseurs van Nederland, vinden critici alles wat hij doet even goed en is hij gevraagd om volgend jaar ook in Duitsland zijn kwaliteiten te demonstreren. Zijn leven heeft een bizarre wen ding genomen, zo lijkt het In het lopend theaterseizoen werkt Koos Terpstra met topacteurs en is hij verantwoordelijk voor zo'n acht producties. In totaal regisseerde hij sinds 1986 meer dan honderd to neelstukken en cabaret voorstellingen ('Ik tel ze nooit, dat is zonde van mijn tijd'), een aantal dat alleen bereikt kon worden door gemiddeld meer dan tachtig uur per week te werken. Toch is er in we zen maar weinig veranderd, vertelt de oud-Texelaar tijdens een ge sprek op Eerste Kerstdag in de serre van De Lindeboom. 'Op school wist ik niet wat ik wilde, maar eigenlijk geldt dat nog steeds. Elke week een andere baan, dat zou ik graag willen Het lijkt me echt verschrikkelijk leuk om kraanmachinist te zijn of parkeer wacht. Nu ben ik met tien dingen tegelijk bezig, van 's morgens half acht tot 's avonds laat. Mensen roepen soms dat ik geen leven heb. Gelul' Dit is mijn leven Onveranderd is ook dat hij nog steeds strikt zijn eigen koers vaart 'Als je dingen doet die je zelf leuk vindt en mensen vinden dat ook leuk, dan is dat fijn. Als ze kritiek hebben, dan is dat jammer, doet het zelfs .pijn. Maar het zou nog veel erger zijn als ik iets zou doen omdat een ander dat wil Het zou je waarschijnlijk niet helpen ook. Waardering komt in golven. Soms zit je in een dal en dan vinden ze alles wat je doet slecht. Nu zit ik bovenin en maak ik mee dat ze al les goed vinden. Dat is ook niet leuk.' Herinneringen Koos Terpstra werd in 1955 gebo ren als zoon van Auke en Annie Terpstra Dat gebeurde op de Burg wal, die toen nog Nieuwstraat heette 'Ik kan me met veel van dat huis herinneren Toen ik vijf jaar oud was, verhuisden we naar de houtrijke woningen van de Beatrixlaan.' De nieuwe huizen stonden aan de rand van Den Burg en gaven uit zicht op De Westen. 'Op marktda gen werden er wagens met lamme ren geparkeerd 's Middags, wanneer ze teruggingen, reden we een stuk mee. Als ze te hard gin gen om er weer af te springen, kwam je in Oosterend uit.' Mijme rend: 'Een raar idee, als je er over nadenkt Dan merk je echt dat je oud wordt. Want moet je nagaan televisie was er niet, lang niet ie dere boer had een tractor.. Zijn vader werkte in die tijd als knecht op boerderij De Kamp aan de Hoornderweg. 'Soms ging ik mee. Dat was een heel eind fietsen voor m'n gevoel. Als ik nu op de fiets stap om bij het Westerslag te gaan hardlopen, ben ik er voor ik er erg in heb.' Speels Terpstra's lagere school was de CVO. Daarna ging hij naar de HBS. waar in 1967 wegens de verande ring van het schoolsysteem voor het laatst eersteklassers werden opgenomen. 'Ik was te speels en bleef zitten. Toen moest ik naar de MAVO. vonden ze Dat wilden mi|n ouders met, zodat ik naar Den Hel der ben gegaan. Daar mocht ik wél naar de HAVO.' Maar ook in de marinestad wilde het niet erg vlotten Keten met een vriendje was belangrijker dan leren, vond de jonge Koos. 'Als enige scholier in Nederland stuurden ze me voor straf naar het Atheneum. Belachelijk volgens mij, maar ze wilden ons uit elkaar hebben, denk ik.' Hij lacht schamper. 'Wat was dat erg. Ik ben nog steeds wel eens blij dat ik niet meer naar school hoef. Het is toch stompzinnig om je over vragen te buigen waarop je het antwoord al weet7 Ik maakte altijd alleen maar de opgaven die ik niet wist. Onbewust hoor, daar kwam ik pas achter toen ik na negen jaar middelbare school voor de tweede keer eindexamen deed.' Toen hij besefte dat het voor zijn eindcijfers toch beter zou zijn om alle vragen te maken, slaagde hij met vlag en wimpel' 'Onbegrijpelijk dat in al die jaren nooit één van de leraren heeft begrepen waarom ik steeds zulke lage cijfers haalde...' Wethouder Zijn toekomst na het eindexamen was ongewis. Net als die van Peter Bakker, de huidige wethouder, met wie hij al op de CVO in de school banken zat en die hij nog steeds als zijn beste vriend beschouwt. 'Hij had op de landbouwschool gezeten en al verschillende baantjes ge had Samen werden ze badmees ter bij paal 12. een zomer lang 'Al wisten we met wat we wilden, we waren hartstikke gelukkig. We wis ten eigenlijk alleen dat we met van Texel weg wilden Daarna scheidden hun wegen zich weer en werkte Terpstra een tijdje bij Keijser en Co op de administra tie. 'Dat was best leuk. Ik kon het ook goed vinden met Joop de Beurs Maar na een tijdje wilde ik toch wat anders.' Bij gebrek aan een goed alternatief besloot hij zich op 22-jarige leeftijd in te schrijven voor de studie Ne derlands 'Ik wilde eigenlijk schrij ver worden, maar dat durfde ik te gen niemand te zeggen. Ik stuurde ook wel eens iets naar een uitge ver. maar dat kreeg ik altijd terug. In Amsterdam belandde ik midden in de democratiseringsgolf. Je had twee uur les per week en bepaalde zelf je cijfer.' Terpstra had zoveel vrije tijd dat hij een roman schreef, die hij direct weer verscheurde. Na vier jaar slaagde hij voor zijn kandidaats examen. 'Waar mijn scriptie over ging? Ik geloof... Nee, dat was het ook niet. Als je het wilt weten, dan kan ik het opzoeken.' Een studiegenote deed hem vervol gens een aanlokkelijk idee aan de hand: 'Ze besloot theater wetenschappen te gaan studeren. Ik ging al veel naar theater, had echt heel veel gezien, maar had geen idee dat je er ook een studie in kon doen.' Hij belandde in een leuke groep en nam een belangrijke beslissing 'Ik had al gezien dat vier jaar om zijn voor je het weet. Ik zocht vier jon gens bij elkaar, geestverwanten, en we stelden ons één doel: zodra we klaar zijn met onze studie willen we werk hebben.' De heren lieten het niet bij een vaag voornemen. Ze schreven en regis seerden dat het een lieve lust was, zetten kleine producties op poten, gingen kortom heel hard aan het werk 'We moeten wel onuitstaan baar zijn geweest met ons fana tisme. We konden nergens anders over praten Vlak voor het einde van de studie veranderde Terpstra nog eenmaal van gedachte. 'Ik had steeds het voornemen gehad de beste drama turg te worden die er is Dat is zeg maar de wetenschappelijke figuur, die voorbereidt wat de regisseur moet weten. Zijn taak is bijvoor beeld dat de kleding historisch klopt of dat bekend is in welke so ciale context een verhaal speelt. Maar tijdens een stage in Duitsland kwam ik er achter dat de dramaturg gepiepeld wordt door de regisseur. Die bepaalt alles. Op dat moment besloot ik de beste regisseur te worden die er is. Een beetje een rare gedachte, want daar was de onderdak in het LAK-theater in Lei den, waar ze in ruil voor hun optre dens een kleine onkosten vergoeding kregen en de mogelijkheid om van de faciliteiten gebruik te maken Het was niet eens genoeg om van te eten, maar de sociale dienst was nog niet zo streng met de sollicitatieplicht en door precies de treinwagons te kie zen waarin de conducteur niet stapte, kon op reizen flink worden bespaard. 'Je wordt bijzonder creatief van zulke omstandigheden. We hadden de hele structuur van een groot ge zelschap nagebouwd. inclusief decorbouwers, een productieleider, een publiciteitsmedewerker en noem maar op. ledereen werkte voor niks, ook de acteurs plukten Koos Terpstra: 'De weg naar de top loopt niet via het publiek. studie niet voor geweest. Dan had ik beter regie kunnen studeren.' Weloverwogen In 1986 rondde Terpstra zijn studie af en verzorgde een clubje vrienden onder zijn leiding een eerste echte productie Hij ging daarbij welover wogen te werk. 'Je kunt met veel bombarie een nieuwe groep begin nen, één van de honderdduizend bij wijze van spreken, maar je kunt ook eerst in stilte iets proberen en dan je problemen inventariseren Dat leek me praktischer.' Terpstra en zijn companen vonden we van straat. We wisten niks, maar hadden de arrogantie te zeg gen; Kom bij ons werken, wij zor gen dal je beroemd wordt. Dat is nog aardig gelukt ook, want veel mensen die bij ons zijn begonnen werken nóg bij het toneel.' Leiden was ruim twee jaar lang hun thuisbasis. Ze hadden het niet slecht getroffen. Het LAK-theater is weliswaar klein, veel mensen die iets te betekenen hebben in de toneelwereld steken er regelmatig hun licht op 'Ons voornaamste doel was gezien te worden. Daarom is het wél gunstig om in de Toneel schuur of de Brakke Grond te staan, maar heeft optreden in Kortenhoef geen zin. Dat maakt geen deel uit van het netwerk.' Meewarig: 'De weg naar de top loopt met via het publiek. Dat moet wel goed vinden wat je doet, maar het gaat er vooral om door wie je wordt gezien.' Botte hond Vervolgens ging de groep uit elkaar en begon een lange weg langs op drachtgevers die steeds weer een stapje hoger in de hiërarchie staan 'Dat is moeilijk, vooral omdat ik met zo gemakkelijk ben in het sociaal contact. Lobbyen vind ik moeilijk, premières verschrikkelijk en naar feestjes ga ik eigenlijk nooit. Het is een wereldje waarin iedereen elkaar nodig heeft. En als het goed gaat. heeft iedereen het gedaan. Die heb ik nog ontdekt, zeggen ze dan. Ik heb me altijd aan dat circuit probe ren te onttrekken. Ik wil op mijn werk beoordeeld worden. Het is toch veel mooier als ze zeggen: Die Terpstra is een vreselijk botte hond .en we doen het met veel tegenzin, maar we kunnen eigenlijk niet om hem heen...' Regisseur zijn is om meer dan één reden een moeilijk vak, vindt Terps tra, die sinds vier weken met een groep acteurs van het Noord Neder lands Toneel werkt aan de opvoe ring van 'De Meeuw' van Tjechov. 'Nu gaat het goed en we houden al lemaal erg van mekaar. Maar als straks de première dichterbij komt, komen de spanningen en de proble men en uiteindelijk haten we elkaar tot in het merg. Dat komt dan wel weer goed hoor, maar leuk worden de uitvoeringen nooit. Voor mij niet, want je ziet alleen maar wat er fout gaat En ook voor de acteurs is het vreselijk moeilijk. Het is niet dat je honderd meter moet hardlopen in een vol stadion, je moet nog móói lopen ook.' Veel leuker vindt Terpstra het daarom om iets te bedenken. 'Het is wel een ingewikkelde manier van gelukkig worden Want ga maar na: eerst schrijf je iets. dan zoek je de mensen erbij die het moeten uitvoe ren, moet je zien subsidie te krij gen, werk je maanden aan zo'n productie en uiteindelijk doet het publiek er iets anders mee dan je bedoeld had. Dat is nogal ondank baar.' Feyenoord Sinds een paar jaar staat Terpstra aan de Nederlandse top. Vorige maand werd bekend dat hij de ko mende jaren de artistiek en zakelijk directeur is van het Noord Neder lands Toneel. Tweeënhalf jaar gele den was hij zelfs een tijdje werk zaam als artistiek directeur van het toonaangevende Rotterdamse RO- Theater. 'Ik was daar in dienst als regisseur, maar ik bemoeide me er zó mee dat ik binnen de kortste ke ren op de stoel van de artistiek di recteur zat. Die hadden ze al, dus dat werd een probleem.' Verschil van inzicht zorgde er ten slotte voor dat Terpstra weer moest vertrekken, maar voor zijn curricu lum vitae was de periode in Rotter dam niet slecht. 'Als je toneel ver gelijkt met voetbal en Ajax, Feyenoord en PSV vormen de top drie. dan heb ik al gewerkt bijl Feyenoord en zit ik nu bij de num mer vier, Vitesse. Het wordt een hele uitdaging in Groningen, want mijn voorganger heeft het heel goed gedaan. Het Noord Nederlands To neel is het best lopende gezel schap van Nederland, wat de pu blieke belangstelling betreft Als directeur ligt er veel werk op Terpstra te wachten Dat loopt uit een van het bepalen van het reper toire en het kiezen van de juiste re- gisseur tot het ontwikkelen van eet, subsidieplan en het versterken van de binding tussen de stad Gronin gen en het Noord Nederlands To neel. 'Het is toch een bedrijf met vijftig werknemers voor wie ik de verantwoordelijkheid heb.' Functioneren Daarnaast is op 30 januari de pre-i mière van 'De Meeuw', werkt Terpstra met de cabaretiers Lebbis en Jansen aan verschillende shows; en is hij eindredacteur van het sati-j rische televisieprogramma 'Dit was het nieuws'. Gelukkig hoeft hij na een lange en intensieve voorberei ding niet elke voorstelling bij te wo-! nen om als regisseur goed te kun-l nen functioneren. 'Het verschilt per gezelschap en per productie, maar als een stuk veertig keer wordt op gevoerd, ga ik gemiddeld zes of zeven keer kijken. Ik bel wel na elke voorstelling om te vragen hoe het is gegaan. Dat check ik dan dubbel Ik bel bijvoorbeeld een spe ler en iemand anders uit de groep Als er rare uitschieters zijn en de één vindt dat het geweldig gaat, ter wijl een andere moppert dat het al lemaal klote is. ga ik snel kijken en hebben we het er met z'n allen over.' Een uitdaging apart vormt de productie die hij komend jaar in Duitsland gaat leiden. 'Nederlandse acteurs snappen me vaak al met. Sommigen vinden het raar dat ik in het begin niks zeg. Of ze vragen Waar beginnen we? En ik antwoord Gewoon, met pagina eén. maar al! jullie met de tweede willen begin nen. vind ik het ook best. Dan zie je ze vreemd kijken. Nee, het wordt lastig, ook gezien de cultuur verschillen.' Weinig tijd Veel tijd om regelmatig naar Texe te gaan heeft Terpstra - wien: vriendin hier ook haar wortels heef - logischerwijs met. 'Komt bij dat il wat ik vroeger op Texel had, dat jt geen afspraken hoeft te maken om dat je toch wel weet dat je in eer bepaald café bekenden ontmoet nu eigenlijk in de meeste steden ii Nederland begin te krijgen. Ik hoe niet persé naar huis om oude vrien den te ontmoeten Een tijd lang hel ik bovendien met Texel gehad wa je ook wel met oude platen hebt: ji hoeft ze met steeds te draaien on te weten dat ze goed zijn.' Hij glimlacht: 'De laatste tijd ga i weer wat regelmatiger. Meeste kom ik op de fiets, ga dan evei naar mijn ouders en fiets daarna he eiland nog even rond. Ja, ik maa heel wat kilometers. Dat is mij manier om te ontspannen in dit vei schrikkelijk zware beroep.' Joop Rommet

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1999 | | pagina 6