de Kroniek
Texel voor herdenking
Tuinders willen niet
naar overkant Pontweg
Franse huzaren naar
■L
carl pon
School met den Bijbel
Aanbesteding.
Mooie plekjes
Finale Uitverkoop,
We worden als kwajongens behandeld'
Schade aan dijk
en kleiner leed
KERKBOEKEN,
Bp tan 'I nieuw Schooljaar I April a. s.
- Rfttonffgjj
llninvcn van Twee Arbeiderswoningen.
Oefenen op olieramp
in Skilder haven
lepe de Boer
- Momberg
1 EaELoE couRANT
'Geen garantie voor
behoud oude fietspad'
Bij de vuurtoren linksaf
VERVOLG VAN PAGINA 1
't GmmcBfZi iL-
VERVOLG VAN PAGINA 1
In de nacht van 6 op 7 januari
1905 trok een flinke storm over
het eiland, ook in die dagen goed
voor nieuws uit alle hoeken van
het eiland. Niet alleen kostte de
wind heel wat dakpannen, met
name de toestand van de dijken
was over de hele linie zorgelijk te
noemen
Werd vanuit Oosterend gemeld
dat de dijk bij de Oostersluis een
weinig werd beschadigd,
„grooter schade werd aangericht
aan den dijk bij 't Horntje, De
zoogenaamde vlakke glooiing is
geheel ondermijnd, zoodat de
grond daar met steenen en al is
ingezakt. Men spreekt zelfs, dat
die grondverzakking wel 25 voet
diep is."
Een groot ingezonden stuk doet
de noodkreet horen ,,aan alle zij
den van ons eiland doet de zee
haar rusteloos knagenden in
vloed gelden. leder die den
staat van zaken kent, moet over
tuigd zijn, dat bij met spoedige
De ondergeteekende biedt zi h aan als
Knecht in Huis.
H. SPIGT, Waal en Burg.
voorziening een ramp - groot of
klein, hoe dan ook - met kan uit
blijven."
Maar niet alleen de dijken, ook
de scheepvaart ondervond de
nodige hinder van de storm. In
één krant wordt melding ge
maakt van liefst drie - zij het
geen van allen spectaculaire -
scheepsstrandingen. „Zaterdag
strandde op een der Robben-
bollen, dicht bij de „Steenplaat"
het Duitsche tweemast stoom
schip Mercur, kapitein Jansen,
van Rotterdam naar Bremen, ge
laden met slechts 100 ton stuk
goederen en bemand met 13
koppen Visscherlieden van
hier vertrokken ter assistentie en
brachten twee ankers uit. De be
manning is tot op heden aan
boord gebleven, alleen den kapi
tein is aan den wal geweest. Het
schip zit zeer hoog en met ge
vaarlijk. Met het lossen is nog
niet begonnen."
In dezelfde krant - in dezelfde
kolom - lezen we echter: „In den
afgeloopen nacht is de „Mercur"
eenigszins van positie veran
derd Ofschoon het schip stootte
ook *oor Doopsgezinden Yorkrijgbatr bij
Q. D. KIKKERT.
Goud en Zilvcrhandc!
DEN BURG. GRAVENSTRAAT
is het niet lek geworden. Daar
een expert is aangekomen, is de
kapitein van boord gehaald."
Op Vlieland liep de Zweedse
viermast-schoener „Henning"
bezig aan haar eerste reis, aan
de grond en „later op den dag is
op de Vliehors een stoomschip
gestrand, men zegt, de Duitsche
sleepboot „Mercurius", even
eens komende van Rotterdam.
Hiervan werd vermoedelijk de
bemanning door Texelaars ge
red, bijzonderheden ontbreken
nog."
Ook kleiner leed ontbreekt niet in
de kranten van januari 1905. „De
visscher P Kuiper, van hier
(Oosterend), geraakte Zaterdag
j.l in de haven overboord
Eenige personen wisten hem
spoedig te redden, zoodat hij
met den schrik en een nat pak
vrij kwam." En „tengevolge van
het schrikken van het paard, ge
raakte Maandag een paard met
rijtuig te water aan den Waalder-
weg; de voerman had zich nogal
bezeerd. Met veler hulp werd het
zaakje weder op den vasten wal
gebracht om te bekomen van het
koude bad, had de zaak geen
ernstige gevolgen, een schade
post zal het toch zeker blijken te
zijn."
TE OOSTEREND.
Kinderen, die vóór 1 Mei van dit
Sf, 5 J.aar ZÏJn of worden, kunnen
•Us leerlingen worden toegelaten.
ik zo°wcl mondeling
wijzer J gCeft dc Hoofdonder-
SCHOXEVELD
Ruime keuze in voorraad van
Lage Pr ij zen.
P. DALMEIJER,
Weverstraat 8 o h1 d e r.
I»> ivoren TIMMERMANS en VERMUE
;i r litcn
aan te besteden
l'-.latcde Hollandto Texel.
•vk on tcckcning liggcu van al 13 Januari
r inzage ton kantore van don Notaris
II, DE BOER tc Texel, bij wicn de
mgsliiljcttcn worden ingewacht tot 2b
-i instaande.
in NrtlerUud, kan men torccbc nucim-n dc
Auiuchrnnikaartco, waarvan wij etne rnitnc
—rtvprmj: ontvingen on die in den Bockwini.cl
l'nrl, straat zijn uitgestald.
Dc prys Is 4 Cts per stuk.
Cangevetd de Jiooij.
Verboden Eieren te zoeken,
of overpaden to maken, in don polder 'i N\o.-J<.a.
op dc landerijen in toezicht bij
Job ROEPER, \z.
bij K. SLOT,
Weverstraat.
Morgen komen honderd Franse huzaren van het eerste eska
der van het tweede Regiment naar Texel. Ze zullen daar her
denken dat in januari 1795 de Nederlandse vloot door de
Fransen werd veroverd. De herdenking vindt morgen plaats
omdat het dan precies 200 jaar geleden is dat Engelse en
Russische legers Noordholland binnen vielen om te probe
ren de Franse bezetters te verdrijven, wat uiteindelijk niet
lukte.
De Engelse legers verdreven wel
iswaar tussen augustus en okto
ber 1799 de Bataafse militairen
die in het fort De Schans waren
gelegerd en bezetten vervolgens
Texel, maar de Fransen namen al
weer gauw het heft in handen. De
verovering van de Nederlandse
vloot door de Fransen in 1795
was een aangelegenheid van hu
zaren, die te paard over het ijs
naar de ingevroren Hollandse
schepen konden gaan en deze
zonder slag of stoot in bezit kon
den nemen. Op beide militaire
operaties zal morgen door de
geüniformeerde Franse huzaren
plechtig worden teruggeblikt.
De reis van het gezelschap is geor
ganiseerd met medewerking van de
Franse ambassade en de Konink
lijke Landmacht. De Fransen arrive
ren vandaag in Den Helder waar ze
worden ondergebracht in militaire
barakken aan de Nieuweweg. Za
terdag komen ze met de boot van
8.35 uur naar Texel. Daar wordt hen
een programma aangeboden, geor-
Medewerkers van Rijkswaterstaat
en de firma Daalder uit Alkmaar
hebben gisteren in de haven van
Oudeschild geoefend in het zo
goed en snel mogelijk plaatsen van
een zogeheten oliescherm. Dat kan
van essentieel belang zijn wanneer
een schip olie verliest en actie ge
boden is.
Het betrof een oefening die met
enige regelmaat herhaald wordt
Daarbij was ditmaal een tiental
mensen betrokken 'Het is handig
dat zoveel mogelijk mensen weten
wat ze moeten doen. Een ongeluk
doet zich altijd onverwacht voor',
aldus de uitvoerenden
Het scherm werd met een sleep
bootje van Daalder naar het midden
van de haven getrokken Het prin
cipe is eenvoudig. Een klein deel
steekt onder water en voorkomt dat
de olie - die lichter is dan water en
dus blijft drijven - zich verspreidt.
(Foto Bod Koning)
ganiseerd door de gemeente Texel,
het Maritiem en Juttersmuseum en
de VVV. Er wordt een bezoek ge
bracht aan de bunker op het Loods
mansduin, in paviljoen Paal 9 wordt
juttertje' en koffie gedronken
waarna EcoMare wordt bezocht. De
lunch wordt gebruikt in de Joost
Dourleinkazerne en wordt aangebo
den door de mariniers. Omstreeks
14.00 uur gaan de Fransen en hun
Texelse begeleiders naar het
Maritiem en Juttersmuseum waar
ze worden rondgeleid door de heren
Van Mil en Gerrits Aansluitend
gaat het naar fort De Schans waar
Gerrit Gerrits een rondleiding zal
geven
Omstreeks half vier zal vanaf het
zuidelijke havenhoofd van Oude
schild een Franse vlag in de Wad
denzee worden geworpen ter her
denking van de 'zeeslag' Het is de
bedoeling dat het gezelschap met
de boot van 17.05 weer naar Den
Helder vertrekt. Zondag keren de
Fransen terug naar hun vaderland
Texelse burgers zijn 200 jaar gele
den bij de strijd betrokken geweest.
Zij moesten de Engelse invallers
onder andere van dienst zijn met
karren en paarden die naar de om
geving van Den Helder werden ge
bracht. Toen deze in september
nog niet waren teruggegeven, kwa
men 15 eigenaars met hulp van het
gemeentebestuur in actie. Een de
legatie. bestaande uit Jacob Dijk-
sen en Cornells Smit. trok met een
gemeentelijke machtiging naar het
vasteland om genoemde eigen
dommen te inspecteren en op te ei
sen. De machtiging, geschreven
door de toenmalige gemeentese
cretaris Willem Romans en onder
tekend door 15 belanghebbende
Texelaars, bevindt zich nog in het
gemeentearchief
vlag straks in top bij de nieuwbouw van slagersbedrijf lepe de Boer?
lie een nieuwe attractie annex res-
aurant en winkeltjes in het gebied
vil vestigen, zal de uitspraak met
trgusogen volgen
Méér horeca
'ntussen wordt elders in het dorp de
ene na de andere horecazaak uit de
grond gestampt. Gerard Zoetelief
schiet flink op met zijn nieuwe res
taurant aan de Dorpsstraat naast
Cooky's Kapsalon. Nu Albert Blom
in de voormalige winkel van lepe de
Boer een vishandel gaat beginnen,
hebben de gebroeders Rob en Den
nis Vonk hun viswinkel De Dolphin
opgedoekt. Zij beginnen op de
zelfde lokatie een snackbar.
Als klap op de vuurpijl is nota bene
(Foto Frans Hopman)
Frits Langeveld, één van de vier
bezwaarmakers dus, van plan de
kledingzaak onder appartementen
complex Oase te verbouwen tot
een restaurant met serre. En mocht
de verkoop van zijn Toekomst-be
drijven aan Tijs Blom afketsen, dan
wil Langeveld het braakliggende
terrein naast gokhal Las Vegas ont
wikkelen als... horecabedrijf. De
belangen in De Koog zijn dus groot.
Vereniging Tien voor Texel is
slecht te spreken over de besluit
vorming rond het nieuwe fiets
pad langs de Ruyslaan in De
Koog. Volgens de vereniging is
er geen enkele garantie dat het
oude fietspad door de duinen in.
stand kan blijven.
Staatsbosbeheer gaat accoord met
de instandhouding van het oude
pad, maar dan moet de gemeente
voor vervangend natuurterrein zor
gen en daar moet Staatsbosbeheer
dan ook nog mee accoord gaan.
voor 1 december 1999. 'Gaat
Staatsbosbeheer met accoord, dan
moet de gemeente zelf het oude
fietspad opbreken en zal Staats
bosbeheer van de gemeente wel de
Zwarte Piet krijgen. U maakt het de
burger wel moeilijk om oprecht te
geloven dat u werkelijk de bedoe
ling heeft het waardevolle fietspad
door het bos te behouden Een
gammele afspraak die geen recht
doet aan de duidelijke uitspraken
van de bevolking' aldus schrijft het
bestuur van Tien voor Texel aan
het college van b en w.
De vereniging heeft ook geklaagd
bij de provincie en daarbij uitge
sproken dat het nieuwe fietspad
langs de Ruyslaan (tussen
'Petronella' en de Vogelmient) ge
heel overbodig is, zeker sinds het
door het leggen van boomstammen
onmogelijk is gemaakt om hier te
parkeren.
iOe gemeente heeft van mevrouw K. Beekenkamp een stuk
Igrond gekocht aan de westelijke kant van de Pontweg ter
■ïoogte van Den Burg bij de kruising met de Westerweg. De
Riedoeling is dat hier een volkstuinencomplex komt, bestemd
voor de tuinders van 'De Hollewal' die binnenkort moeten
«ijken voor de bouw van onder andere het nieuwe uitvaart-
:entrum en fotostudio van Liesbeth Roeper en Daan Koop
man.
Het bestuur van de volkstuinders-
rereniging is echter helemaal met
>lij met deze oplossing. 'We voelen
ins overvallen. Dit is nooit met ons
jesproken. We willen op onze hui-
iige plek blijven of op aansluitend
errein er vlak bij. De gemeente
ïeeft in het verleden herhaaldelijk
ie verwachting gewekt dat dat mo-
jelijk zou worden gemaakt, maar
jaar komt nu mets van terecht. We
tijn toch geen snotneuzen?'
Wethouder Daan Schilling is echter
liet van plan om de discussie over
te verplaatsing van de volkstuinen
ipnieuw te openen. 'Dit is een goed
alternatief, Het zou heel onverstan
dig zijn van de tuinders als ze er
"een gebruik van maken. De ge
meente heeft zich van zijn goede
(ant laten zien. Dit wordt een volks-
uinencomplex dat als zodanig is
lestemd, zodat er garantie is dat
ra tuinen hier tot in lengte van da-
jén kunnen blijven. Dat eeuwige
raschuif is dus voorbij'.
Onmogelijk
r/olgens Schilling is het maken van
ffflkstuinen vlak bij het huidige
xjmplex onmogelijk in verband met
touwplannen in deze omgeving.
Dok het maken van volkstuinen op
iet land van Jos Bakker wordt on-
jewenst gevonden omdat dit terrein
n: handen in van een projectontwik-
celaar uit Groningen die er womn-
jen wil bouwen. De gemeente is
jaar nog niet aan toe maar de pro-
actontwikkelaar wil spoedig begin-
ï'en en heeft zelfs gedreigd er
tdvocatenwerk van te maken als
gemeente met snel meewerkt.
Onder die omstandigheden is het
met verstandig om hier volkstuinen
te maken die vroeg of laat toch
weer zouden moeten worden opge
heven. Een aantal tuinders zal nog
dit jaar naar de nieuwe lokatie aan
de overzijde van de Pontweg moe
ten vertrekken, de overigen kunnen
eventueel respijt krijgen tot maart
volgend jaar.
Verwachtingen
Het onderwerp kwam naar aanlei
ding van de notulen ter sprake in de
woensdagavond gehouden verga
dering van de raadscommissie voor
ruimte, wonen en economie. Het
was dus geen aangekondigd agen
dapunt, anders zouden de tuinders
op de publieke tribune hebben ge
zeten en mogelijk gelegenheid heb
ben gehad hun zegje te doen Nu
kreeg wethouder Schilling geen
weerwoord toen hij zich boos
maakte over de tuinders en hen
verweet onwaarheden te hebben
geschreven in een brief met grieven
die zij aan de commissieleden had
den gestuurd. In die brief schetsen
zij hoe belangrijk de huidige plek is
voor de volkstuinders, die hier al
veertig jaar actief zijn. De Hollewal
is één van de vier volkstuin
complexen die de 121 leden tel
lende vereniging in Den Burg be
heert. Op het 6000 m2 grote stuk
zijn 21 tuinders actief die elk een
tuin van 100 tot 400 m2 huren. Er
zitten naar verhouding veel ouderen
bij die in de omgeving wonen en
zeer aan deze plek zijn gehecht.
Het is voor hen zeer onaantrekke
lijk om telkens de gevaarlijke Pont
weg te moeten oversteken als ze
naar en van hun tuintje gaan.
Beloofd?
Blijven op de huidige plek was altijd
de wens van de vereniging. Vol
gens het bestuur is in de loop der
jaren voortdurend de indruk gewekt
dat dit mogelijk zou worden ge
maakt. Om dat laatste te onderbou
wen hadden ze in hun brief diverse
gemeentelijke uitlatingen geciteerd
Maar toen ze naar aanleiding van
een krantenbericht waarin over een
'oplossing' werd gesproken bij de
wethouder schriftelijk om ophelde
ring vroegen, kregen ze te horen
dat ze naar de overkant van de
Pontweg zouden worden verwezen.
De tuinders belegden daarop een
spoedvergadering waarin deze ver
plaatsing unaniem van de hand
werd gewezen. Ze vroegen bestem
ming van het huidige complex aan
de Hollewal. 'Toch zijn we bereid
met de gemeente Texel te overleg
gen over een oplossing. Die zal
echter gezocht moeten worden op
het land van Bakker aan de
Gasthuisstraat'. Tenslotte voerden
de tuinders aan dat er in elk geval
dit jaar geen sprake kan zijn van
verplaatsing. 'Er rest geen tijd om
op een goede manier de grond ge
schikt te maken'. Dat laatste vond
slechts bij één commissielid ge
hoor. Op het 'zeiknatte' terrein kun
je nu toch niets doen. Als het wel
zover is, is het scheuren en ploe
gen van de grond een kleinigheid en
kunnen de tuinders ruimschoots op
tijd aan de slag.
Wat nu?
Enkele commissieleden konden
zich wel de teleurstelling over de
opgelegde verplaatsing naar de an
dere kant van de Pontweg voorstel
len. In het verleden zou een 'vorige'
wethouder hebben uitgesproken dat
de volkstuinders op de huidige plek
zouden kunnen blijven zitten.
Schilling zei dat te hebben nage
vraagd echter zonder resultaat. In
elk geval staat er niets op papier en
een collegebesluit in die zin is er
ook niet geweest.
Schilling maakte zich behoorlijk
boos over de brief van de tuinders,
wijzend op de inspanningen die de
gemeente heeft gepleegd en de ge
sprekken die er met het bestuur
van de volkstuindersvereniging zijn
geweest. Maar wat hem betreft wa
ren de tuinders evengoed 'morgen'
welkom om te komen praten over
de inrichting van het nieuwe tumen-
complex. Jan Koolhof: 'En als ze
niet komen7 Schilling: 'Dan zitten
wij met een duur stuk grond'. De
wethouder had al duidelijk gemaakt
dat de tuinders die geen gebruik
maken van de nieuwe locatie ver
der nergens op hoeven te rekenen.
De bestuursleden J.Kager,
W.Wiering, J.Veeger, J.Vlaming en
J.Hopman willen dat de kwestie op
de agenda van de eerstvolgende
commissievergadering wordt gezet
en dat zij zich dan ook kunnen laten
horen.
Of zij hardnekkig de hakken in het
zand zullen blijven zetten, zoals
Arthur Oosterbaan vreest, is de
vraag. Kager: 'We zijn tegen die
locatie aan de andere kant van de
Pontweg, maar leden die er toch
heen willen, zullen we met tegen
houden. leder moet het voor zich
zelf beslissen'.
/andalisme) en om de exploitatie
- meer rendabel te maken. 'Het ver-
topen van de dienstwoningen is
daarvoor de aangewezen oplos
sing.'
Subsidies?
De financiële opzet is gericht op
«inst. 'Het streven is er niet op ge-
- 'icht om van subsidies te leven.'
Toch is Momberg van plan. indien
de reacties positief zijn, in overleg
met accountantsbureau NBC
Eelman Partners uit Den Burg te
zoeken naar subsidiemogelijk
heden.
Inmiddels heeft Architektenburo
Alkema Honingh een voorlopige
bouwkundige opzet ontwikkeld
Momberg toont zich lovend over
bet ontwerp 'Toen ik de tekeningen
van Ronno Honingh zag, dacht ik
meteen: dit is het!'
Op de begane grond heeft het ge
bouw een oppervlakte van 690 m2.
Eronder komt een 700 m2 grote kel
der, die bijna geheel als expositie-
- ruimte wordt ingericht. Op de eerste
TT7YTTT Cl? VRIJDAG 22 JANUAR11999
verdieping is de 200 m2 grote zaal
gepland, plus twee kantoren en
twee dienstwoningen. Erboven ligt
nog een grote zolder.
Bezwaren
Om het complex van de grond te
krijgen, heeft Momberg een stich
ting opgericht. Deze heet nu nog
'De levende geschiedenis', maar in
den lande blijkt al een stichting te
bestaan die zo heet. Naar een
nieuwe naam wordt nog gezocht.
Voorlopig financiert Mombergs be
drijf MO Projekt de kosten.
In zijn brief aan het college schrijft
Momberg dat hij geen zin heeft in
langslepende procedures als ge
volg van negatieve reacties 'Indien
u of anderen zwaarwegende bezwa
ren hebben of er ondernemers zijn
die deze opzet willen dwarsbomen,
zullen wij niet tot het uiterste gaan
om het plan alsnog te realiseren
Momberg wil de horecabestemmlng van deze leegstaande ruimte aan de Nikadel wel
inruilen voor een restaurant in complex 'De Geschiedenis'. (Foto Frans Hopman)
