.O.Z. over keerzijde
menselijk ingrijpen
'Energieverbruik met
kwart terugdringen'
Meer aandacht voor
cultureel erfgoed
Cliëntenraad Thuiszorg
brug met beleidsmakers
'B bepleit Texelse
ilstandscommissie
-coMare-expositie biedt Zicht op Zee
CDA grootste,
VVD valt terug
TEXELSE J couRANT
Ambitieus plan start in 2000:
Verkiezingen EP:
Ook Texelse vertegenwoordiging
3edrijvig he id
Klootdraaien door
meubelmaker
Tromp
D66: langparkeren
vrachtwagens
onaanvaardbaar
uinvis sterft
Texels strand
Bethel in oude
staat restaureren?
Gespecialiseerde
thuiszorg nieuwe
dienstverlening
Bomenwandeling
Waddenregio onderneemt actie:
DINSDAG 15 JUNI 1999
wij het allemaal wel weten', aldus
EcoMare-directeur Jan Kuiper. 'We
willen moeilijk liggende onderwerpen
niet mijden en de positieve en nega
tieve kanten van bijvoorbeeld de vis
serij laten zien.' Het visserij-eiland
wordt nog aangevuld met een
enorme kolom waaromheen een foto
van één ton vis is gedrapeerd. Door
zich drie miljoen van die zuilen in te
beelden - achter elkaar gezet een
traject van Texel tot Rome - kan de
bezoeker zich een voorstelling ma
ken van de hoeveelheid vis die jaar
lijks in de netten belandt.
Toiletspel
Het Rijk betaalde flink mee aan de
totstandkoming van de expositie.
Daarom valt de staatssecretaris van
Verkeer en Waterstaat de eer te
beurt om op 27 september de ten
toonstelling officieel te openen.
Aan alles is te zien dat de overheids
steun onontbeerlijk is geweest Kos
ten noch moeite zijn gespaard om
het oog te plezieren en de thema's
op een levendige manier te presen
teren. Wie het offshore-eiland be
treedt stelt een heuse boor in wer
king die al draaiende naar beneden
komt. Er wordt druk gebouwd aan
een filmzaal waarin EcoMare vooral
eigen audio-visuele producties zal
vertonen. En voor avontuurlijk inge
stelde kinderen is de expositie één
groot feest.
De kleintjes kunnen een gokje wa
gen door met een grijpautomaat (be
kend van de kermis) schelpen te
bemachtigen, visjes vangen met
een hengelspel en in nissen kruipen
om te genieten van speciaal voor
hen vervaardige films Het eiland dat
de zee als dumpplaats behandelt,
kent wel een heel bijzondere attrac
tie Niet alleen mensen maar ook
dieren deponeren in de vorm van
uitwerpselen afval in zee en beïn
vloeden daarmee de voedselketen.
Kinderen kunnen op een wc plaats
nemen en raden bij welke dieren de
vijf achter glas geplaatste drollen
horen Kiezen zij de verkeerde com
binatie, dan klinkt hoongelach. Is het
antwoord juist, dan is het geluid te
horen van een toiletpot die wordt
doorgespoeld
mensen vaardigheden op huishou
delijk, verzorgend en relationeel ge
bied en zelfstandig met situaties om
te gaan. 'Klant' en hulpverlener wer
ken samen aan een oplossing
Meestal werkt de Thuiszorg samen
met met instanties als maatschap
pelijk werk. de sociale dienst, art
sen, schoolartsdienst of kinderbe
scherming. Voor nadere informatie
over de mogelijkheden van gespe
cialiseerde thuiszorg kan men dage
lijks tussen 8.00 en 17.00 uur con
tact opnemen met het Meldpunt
Thuiszorg, tel. 0223-650222.
De donderdag gehouden verkie
zingen voor het Europees Parle
ment hebben op Texel weinig ver
rassingen teweeg gebracht. Het
CDA is de grootste partij gewor
den. De Christen-Democraten kre
gen 27,64% van de stemmen, een
flinke winst ten opzichte van de
onlangs gehouden Provinciale
Statenverkiezingen (20,33%), waar
bij de VVD nog als de grootste
partij uit de bus kwam.
De VVD duikelde van 37,64% naar
22,98% en moest het waarschijnlijk
bezuren dat Texelaar Piet Zoon geen
kandidaat was voor het Europees
Parlement.
De PvdA deed goede zaken en
groeide van 15,94% naar 20,71%
van de stemmen en werd daarmee
de derde partij op het eiland.
GroenLinks boekte een bescheiden
winst, die met zo spectaculair was
als in de rest van het land en groeide
van 12,04% naar 14,30%. Daarbij
moet wel worden aangetekend dat
GroenLinks op Texel naar verhouding
al een grote partij was D66 groeide
licht en ging van 4,53% naar 5,48%.
Een energieverbruik dat in 2006
niet minder dan 23 procent lager
ligt dan in 1997: die ambtieuze
doelstelling heeft het het college
voor de Texelse scholen, wonin
gen, agrarische bedrijven en de
eigen gemeentegebouwen gefor
muleerd. Het energiebesparings
project gaat volgend jaar van start
en richt zich op een mentaliteits
verandering bij de Texelse bevol
king. In een later stadium komen
ook de horeca en de verblijfs
ree reatie aan de beurt.
De gemeente wil de Texelaars het
goede voorbeeld geven door het ei
gen energieverbruik terug te dringen
Het energie- en waterverbruik in een
aantal geselecteerde scholen en
andere gemeentegebouwen wordt
geregistreerd om te achterhalen waar
extreme verbruiken optreden en
besparingsmogelijkheden aanwezig
zijn. De gegevens moeten een
gedragsverandering bij de beheer
ders en andere gebruikers van de
gebouwen teweegbrengen. Er wor
den technische maatregelen getrof
fen die zichzelf binnen vijf jaar tijd
terugverdienen.
Het college wil een werkgroep instel
len die het project niet alleen intern
gaat leiden, maar ook ingang moe
ten laten vinden bij de T exelse woon
huizen en agrarische bedrijven. Wet
houder Peter Bakker en ambtenaren
van de afdeling milieu en bouwzaken
nemen zitting in de werkgroep, die
al naar gelang de doelgroep wordt
aangevuld met enkeie direct-betrok-
kenen. De werkzaamheden en maat
regelen die de werkgroep voorstelt
moeten enerzijds een hoog
'realiseerbaarheidsgehalte' hebben,
dat bijvoorbeeld tot uitdrukking komt
in een korte terugverdientijd, en an
derzijds kunnen rekenen op vol
doende draagvlak bij burgers, amb
tenaren en agrariërs.
Het project is ingegeven door lande
lijk beleid en dito streefcijfers, en be
oogt behalve energiebesparing ook
het indammen van de afvalstromen.
Op de gemeentebegroting is voor het
project ƒ16.000,- per jaar gereser
veerd. De gemeente zoekt overigens
nog naar subsidiebronnen, waarmee
ook noodzakelijk gebleken extra
voorzieningen kunnen worden gefi
nancierd.
Woningen
Aannemers, architecten en bouw
kundigen krijgen voorlichting over de
wijze waarop zij woningen technisch
zo kunnen aanpassen dat die aan de
Energie Prestatie Norm voldoen. Bij
bouwaanvragen reikt de gemeente
burgers informatiepakketten uit met
tips over energiebesparing en sub
sidiemogelijkheden. De gemeente
lijke info-pagina in de Texelse Cou
rant wordt eveneens gebruikt om
voorlichting te geven die de bevol
king bewuster met energie moet la
ten omgaan.
Agrariërs
Ook bij de agrariërs moet de
gedragsverandering met voorlichting
beginnen. Branche-organisatie
WLTO belegt een informatieavond
waarop besparingsmogelijkheden
voor melkrundveehouderijen aan de
orde komen. Tien veehouders kun;
nen zich aanmelden voor een onder
zoek dat het actuele en historische
energieverbruik in kaart brengt en
aangeeft waar terugdringing van het
verbruik mogelijk is. De resultaten
worden met de agrariërs doorgeno
men en subsidiefaciliteiten onder
zocht. Bekeken wordt of voorzienin
gen zijn te treffen die behalve
energiereductie ook vergroting van
de veiligheid op het bedrijf tot gevolg
hebben, waarmee de kansen op sub
sidie toenemen. Ook hier richt de
aandacht zich op maatregelen die
binnen vijf jaar zijn terug te verdie
nen en waarvan een voorbeeldfunctie
naar andere bedrijven kan uitgaan.
Om de afstand tussen cliënten van
Thuiszorg Kop van Noordholland
en de beleidsmakers kleiner te
maken is vorige week de Cliënten
raad geïnstalleerd. Namens de
ouderenbond zetelt mevrouw De
Vries-Panthus in deze raad.
'Tot dusver was het zo dat de klant
wel direct contact had met één van
de medewerkers van Thuiszorg,
maar de afstand tussen onze doel
groep en de directie was groot', al
dus woordvoerder Joke Harlaar.
De Cliëntenraad bestaat uit verte
genwoordigers van vijf doelgroepen:
chronisch zieken, gehandicapten,
ouderen (ANBO), mensen die kort
durende zorg nodig hebben, bijvoor
beeld na een operatie, en ouders
met kinderen tussen nul en vier jaar.
De Cliëntenraad praat en denkt mee
over het beleid bij de Thuiszorg en
levert advies.
De eerste bijeenkomst is gepland op
8 juli. Het is de bedoeling dat de raad
eens per maand bij elkaar komt en
overleg voert met de directie Het
Texel haakte wel aan bij de landelijke
trend die de Socialistiese Partij een
spectaculaire winst opleverde. De
partij werd bijna twee keer zo groot
(van 2,18% bij de Provinciale Staten
naar 3,93% nu).
Wel moet worden opgemerkt dat
gezien de grote verschillen in op
komst - 55,35% bij de PS tegen
38,33% bij de Europese Verkiezin
gen - een zuivere vergelijking erg
moeilijk is.
is de bedoeling dat de voorzitter van
de cliëntenraad plaats neemt in de
raad van toezicht van Thuiszorg Kop
van Noordholland.
Wij voelen one de koning te rijk met elkaar
en daarom gaan wij trouwen.
Steven Sakker
Denise Maas
gaan op vrijdag 25 juni 1999 om 15.15 uur trouwen
in het gemeentehuis te Hoofddorp.
U kunt ons feliciteren van 16.30 - 16.00 uur in
Hotel De Zoete Inval, Haarlemmerstraatweg 163.
Haarlemmerliede
Ons adres is: Elspeterbos 34, 2134 LD Hoofddorp.
Cadeautip: tsa
Meubelmaker Tromp houdt zater
dag open dag. In en rond het bedrijf
aan de Schilderweg is het tussen
11.00 en 17.00 uur een drukte van
belang. Bezoekers kunnen uiteraard
meubels kijken. Daarnaast verzorgt
het Oudeschilder Visserskoor een
optreden, is gebakken vis verkrijg
baar en laten creatieve dames zien
hoe ze zelf kaarsen maken en dat er
van schelpen allerlei moois te
maken valt. Heel bijzonder belooft
een show met roofvogels te worden.
In de werkplaats demonstreert de
meubelmaker hoe vroeger een kloot
werd gedraaid aan het eind van de
mast van een schip Tevens worden
de prijzen uitgereikt van een
wedstrijd voor de jeugd. Zij hebben
tot vrijdag de kans een werkstuk te
tekenen, kleuren, timmeren of
plakken dat met de zee te maken
heeft. Wie daar het best in slaagt,
mag samen met vriendjes en
familieleden een middag het wad op
met één van de rondvaartbedrijven
uit Oudeschild.
Op zaterdag 12 juni
1999 om 22.29 uur is
onze dochter geboren.
Zij is 50 cm lang en
weegt 3250 gram.
Marie
Werner en Cindy
van der Meer-
Wel boren
Gasthuisstraat 1S
1791 GL Den Burg
0222-322020
Wij rusten van 13.00 uur
tot 15.30 uur.
Voor bezoek graag even
bellen.
Per 18 juni ben ik weer
thuis. Hartelijk bedankt
voor alle belangstelling
en kaarten!
Ze hebben mij enorm
gesteund
Pauline Buffing
ee weken is de expositie pas
al af, maar wie nu al een
ui nemen is welkom. Ruim
is over de tentoonstelling
cht. Aan de inrichting en de
wng van de zaal - die net als
asitie zelf op de waterzaal
is bijna een jaar gewerkt.
Texelse bedrijven waren bij
ouwing betrokken, en de in-
van het gerenommeerde
ureau Looman en Dupree is
inbaar Het resultaat is in
tend: een moderne, attrac-
ipositie, met veel geluid- en
Jeriaal dat op tientallen
>n ordt geprojecteerd,
ee wekt verwachtingen. Via
inme tunnel, die doet denken
i konijnenhol in de duinen,
de bezoeker een strand,
irdt de zee als vriend en vij-
eintroduceerd. De kust-
jing die de mens tegen het
■water opwerpt wordt aan de
in teksten en beelden ge-
|o is een filmpje te zien over
de erosie langs de Texelse kust en
verschaft een computer des
gevraagd informatie over de
zandsuppletie. De zee komt als
vriend tot uiting in de inspiratiebron
die zij voor kunstenaars en reclame
makers is. Op de muur worden
reclamespotjes voor Fa en
Fisherman's Friend geprojecteerd
De toon is gezet: de zee heeft vele
gezichten.
Wie doorloopt bereikt de zee. Daarin
zijn aantrekkelijk vormgegeven 'ei
landen' aangebracht die elk een ver
schillende exploitatievorm behande
len. De opbouw van de eilandjes is
telkens dezelfde: foto's, teksten en
een televisiescherm geven alge
mene, breed toegankelijke informa
tie. Wie zich in een bepaald aspect
wil verdiepen kan met een druk op
een monitor verhalen, plaatjes en
films raadplegen.
Een enorme vissenhuid van staal
met uitstekende graten lokt de be
zoeker naar het eiland dat de visse- De poepquiz spreekt de jeugd erg aan.
Ier de ontwikkelingen in
te nemen, dan af te
lol anderen dat gaan
Idtis pleit Texelse Belang
de van fractievoorzitter
ijver in de algemene be-
ingen voor een Texelse
dscommissie die bij de
van het landschap een
trol kan vervullen.
larheid en leefbaarheid
T8 hoog in het vaandel. De
lal kritisch tegenover het
van grote economische en
*it ie verbanden. 'Naast de
ten anten hiervan kunnen de
>i ten koste gaan van de
ie kenmerken. Deze nivel-
et afbreuk aan het eigene
Als middel om zich te
i# leiden vindt TB het eigen
van grote waarde voor het
bedrijfsleven. 'Het is
i Aan belang ervoor te zorgen
)id iet gebied van landschap,
ebouwing, infrastructuur en
oé storie Texel haar unieke
hoogwaardigheid weet te behouden
en herkenbaar blijft. Een herkenbaar
eiland draagt bij aan het welbevinden
van bewoners en gasten.'
TB waarschuwt ervoor dat Texel de
Het stallen van containers en grote
vrachtwagens op parkeerterreinen in
de bebouwde kom, zoals bijvoor
beeld naast garage Grisnigt aan de
Bernhardlaan in Den Burg, is onaan
vaardbaar, stelt Pieter de Groot
(D66) in de algemene beschouwin
gen. In de APV staat dat voertuigen
langer dan 6 meter niet langer dan
een etmaal op een parkeerplaats
mogen staan.Gezien de herhaalde
pogingen om met de bewuste onder
nemers tot een oplossing te komen,
ziet D66 verbaliseren, het opleggen
van dwangsommen, nog als enige
mogelijkheid.
em
>9
strand bij paal 21 Is
liddag een zeventig centi-
lange bruinvis aange-
Toen politiemannen Peter
an Johannes Siebinga het
ni touwtje vonden was het
was nog niet zo lang het
'eldden sportvissers. Zij
gezien dat voorbijgangers
geprobeerd het dier terug
brengen, maar het was
weer naar het strand
men en tenslotte gestor-
•emannen brachten de
vervolgens naar EcoMare.
'tdt waarschijnlijk naar het
•fisch Museum in Leiden
Medewerker Chris Smeenk
iderzoek doen naar de
en de stranding in
kaart brengen, iets wat hij al vele
jaren doet.
Het is allerminst zeldzaam dat een
bruinvis op het Texelse strand
aanspoelt. Dat gebeurt gemiddeld
tien keer per jaar, schat dieren
verzorger Rens van der Zwaag van
EcoMare. 'Vorig jaar hebben we nog
een levend dier naar het Dolfinarium
in Harderwijk gebracht.'
De bruinvis is de kleinste dolfijnsoort.
Deze kwam tot zo'n zestig jaar
geleden algemeen voor in de
Waddenzee. Daarna liepen de
aantallen sterk terug, naar men
aanneemt wegens de aanleg van de
Afsluitdijk en het verdwijnen van de
haring.
Lange tijd is verondersteld dat de
bruinvis nooit meer zou terugkeren,
maar de laatste jaren duikt het dier
steeds vaker op. Letterlijk, want
bruinvissen bewegen zich voort in
een golfbeweging, die veel korter is
dan van 'grote broer' dolfijn.
aak
zeggenschap behoudt en waar nodig
versterkt op alle beleidsterreinen en
pleit voor gebiedsgericht beleid pas
send bij Texel en de Texelaars
Openheid, afwisseling,
kleinschaligheid, eenvoud en sober
heid kenmerken volgens TB het ei
land. Tumwallen, bomen, bosjes,
boeten, schuurtjes en boerderijen
accentueren dit 'Voor instandhou
ding en herstel van dit geheel zijn
waar nodig extra inspanningen no
dig. De partij lanceerde daarom het
landschapsbeleidsplan, waarmee
het college inmiddels aan de slag is.
Het kan volgens TB alleen een suc
ces worden als deelname geschiedt
op basis van vrijwilligheid en als de
prestaties reëel worden vergoed.
'Kan Bethel in oude staat worden
gerestaureerd? Het is geen monu
mentaal maar toch een karakteris
tiek gebouwtje', merkte D66-raads-
lid Pieter de Groot tijdens de
rondvraag van de raadsvergadering
op over het voormalige kapelletje in
Zuid-Eierland. Een groep bewoners
uit de polder, die op het moment geld
vergaart voor de restauratie, wil een
stenen muur rond de houten buiten
kant opmetselen, iets wat De Groot
jammer vindt. Burgemeester Gel
dorp beloofde zijn voorstel te bestu
deren
Texelaars die psycho-sociale hulp
nodig hebben, kunnen sinds kort
een beroep doen op de Thuiszorg.
Het Texelse zorgteam meldt voor
deze gespecialiseerde hulpverle
ning de benodigde deskundig
heid in huis te hebben.
Psycho-sociale zorgverlening wordt
geboden in situaties waarin zich
meerdere problemen tegelijk voor
doen, bijvoorbeeld op het gebied van
huisvesting, financiën, relaties, ge
zondheid, werk en verslaving. Be
trokkenen zijn dan doorgaans met
meer in staat zelf de verzorgende
functie te vervullen en raken in een
isolement.
De gespecialiseerde thuiszorg leert
Bij ontmoetingscentrum Burgwal 37
start donderdag 24jum om 14.30 uur
een anderhalf uur durende bomen-
wandeling door Den Burg. Deze
wordt geleid door een gids van het
IVN. De kosten bedragen ƒ6,-, koffie
of thee en een koek inbegrepen. Er
is plaats voor maximaal vijftien
personen.
van politieman Tiemen Jilderda poseren op het gras van het bureau in De
00de bruin vis. (Foto Jos Berboc)
De waddengemeenten gaan meer
aandacht besteden aan de be
scherming van hun cultureel-his-
torisch erfgoed in de ruimste zin
van het woord. Aanleiding voor
het Overleg Orgaan Wadden
eilanden (OOW) om de krachten
op dit terrein te bundelen is het
toegenomen belang dat op pro
vinciaal, rijks- en Europees niveau
aan zaken als monumenten,
dorpsgezichten, dialecten en folk
lore wordt gehecht.
Het secretariaat van het OOW, de
gemeente Texel, heeft een actie
programma opgesteld dat is voorge
legd aan alle gemeentebesturen van
de eilanden. Mogelijk wordt dat ook
in internationaal verband - binnen de
kersverse Euregio 'De Wadden'
waar het OOW deel van uitmaakt -
opgepikt De Duitse en Deense ei
landen beraden zich hier nog op.
Het actieprogramma wil niet alleen
de gemeenten stimuleren om bij
voorbeeld karakteristieke bestrating
te behouden en een overmaat aan
reclameborden tegen te gaan maar
ook burgers motiveren om histori
sche elementen van hun huis te
behouden of in oude staat te herstel
len. Initiatieven van burgers kunnen
o.a, met subsidies worden onder
steund.
Door de toenemende mobiliteit en
een sneller verloop van de samen
stelling van de bevolking komen
cultuuruitingen en cultuur-historische
waarden onder druk te staan en is
een actief beleid gewenst, aldus het
OOW De instrumenten die het
OOW voorstelt variëren van plannen
voor monumentenzorg, dorps
vernieuwing en landschapsinrichting
tot het organiseren van themajaren,
het stimuleren van publicaties en
dialectonderwijs en het instellen van
culturele fondsen
Inmiddels zijn de culturele waarden
in de dorpen van alle Nederlandse
waddeneilanden geïnventariseerd en
beschreven Het rapport is met name
bedoeld om subsidieverstrekkers
als provincie, rijk en de Europese
Commissie een beeld te geven van
de historische rijkdom die op de ei
landen aanwezig is en beschermd
moet worden. De volgende inventa
risatie betreft het maritieme verle
den, waarna de oudheidkundige
waarden in de grond, op de zeebo
dem en in kloosters, kerken en op
begraafplaatsen volgen. De bewo
ners. hun taal, gebruiken en spelen,
landschappelijke aspecten alsmede
bakens en vuurtorens staan ook
nog op het lijstje.
latie, zeevaart, delfstofwinning, visserij, defensie: de zee
vele doelen. De nieuwe permanente expositie van
are brengt de verschillende manieren waarop de mens
exploiteert onder de aandacht. De zee wordt telkens
teen ander perspectief belicht, afhankelijk van de ach-
md van de gebruiker en het nut hij erin ziet. 'Zicht Op
afgekort Z.O.Z., een verwijzing naar de keerzijde die aan
nenselijk ingrijpen kleeft - is dan ook de toepasselijke
aaronder de expositie de komende vijf jaren is te bewon-
Niet met de handen op de rug, slenterend langs teksten
atjes, maar (inter)actief: de bezoeker bepaalt zelf welke
iade hij wenst op te roepen, welke route hij volgt en welke
en hij wil zien.
rij belicht. De televisie toont een film
pje over het leven aan boord van een
viskotter en de manier waarop wordt
gevist De consequenties van de
boomkorvisserij worden
gevisualiseerd door vitrines met een
stukje zeebodem en het daarin aan
wezige dierenleven voor en nadat de
ketting van de boomkor de grond
heeft omgeploegd. Een film doet
hetzelfde. 'Zien we de zee als akker
of als natuurgebied? Die vraag wil
len we de mensen hier voorhouden,
zonder belerend te zijn en - zoals we
vroeger deden - te pretenderen dat
