Herinrichting haven
oogst bijval en kritiek
Cjroen ^warLr Jexeh tn het hart
Watersporters houden voet bij stuk
Hongerige eenden zijn weesjes
Groeneplaats permanente
zee van sfeervolle lichtjes
Molen open voor publiek
Draaiende Traanroeier
maandag overgedragen
Uüim (Tlets
PB
NauiA
-föorszel
Saai
Informatieavond
haven Oudeschild
-
Kerstboom verdwijnt van plein
Gemeente tegen
schelpenwinning
Ouwe Sunderklaas
in De Cocksdorp
Extra subsidie
NIOZ voorlopig
van de baan
Commissie Welzijn
komt te vervallen
TEXELSE^COURANT
drogisterij
De TEXELSÊgCOURANTvan 24 december
wordt weer een sfeervolle en gezellige Kerstkrant
ÜOURANT
Lever t/m woensdag 15 december a.s.
uw tekst in bij onze advertentieafdeling
Spinbaan 6 - Den Burg
Telefoon 362600
Fax 314111
OPGERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR. 11437
VRIJDAG 10 DECEMBER 1999
Advertenties/abonnementen/bezorging:
Spinbaan 6
1791 MC Den Burg
telefoon 0222 - 36 26 00
telefax 0222 - 31 41 11
Verschijnt dinsdag en vnjdag
Uitgave van Langeveld de Rooy bv. Postbus 11,1790 AA Den Burg
Redactie: tel. 0222 - 36 26 20. fax 323 000
E-mail: tcnieuws@tref.nl
Buiten werktijd: Gerard Timmerman, tel. 31 46 87 of
06-22 14 0275 (b.g.g. 06-20 31 5989 of 06-22 14 0276)
Losse nummers 1,65, abonnementsprijs 58,60 per half jaar.
Herinrichting van de haven van
Oudeschild is een mooi plan, maar
dan zonder tweede havenmond.
Die conclusie valt te trekken uit de
reacties van belanghebbenden die
deze week op de plannen van wet
houder Peter Bakker mochten rea
geren. Vooral de watersporters zijn
lel gekant tegen de tweede haven
ingang, die volgens de wethouder
een voorwaarde is om voor de be
nodigde subsidie in aanmerking te
komen. Voorzitter Jook Nauta: 'Het
is belachelijk dat als je een door
gang van dertig meter naar de
watersporters afsluit, je zes mil
joen gulden extra moet uitgeven
voor een voorziening die niemand
wil.' De wethouder hoopt dat de
subsidieverstrekkers uitstel verle
nen, zodat hij tijd krijgt om met de
pleziervaarders tot een vergelijk te
komen.
Niet alleen het vele extra geld dat
nodig is om een extra havenmond
aan te leggen zit de Stichting
Passantenhaven Texel (STP) en de
Watersportvereniging (WSV) dwars.
In tegenstelling tot de WSV heeft de
passantenhaven van de gemeente
geen garantie gekregen dat even
tuele kosten voor het uitbaggeren met
voor eigen rekening komen. Ook de
aantrekkelijkheid van de haven gaat
er volgens de watersporters op ach
teruit. Een standpunt waarin ze niet
alleen staan. Namens TVL uitte ook
voorzitter Harry Wuis woensdag-
ivond in 't Skiltje kritiek op de plan
nen. Hij waarschuwde de makers er
voor dat de gewenste spreiding van
de recreatie- en beroepsvaart in toe
ristisch opzicht een verarming is.
Wuis betuigde steun aan het alterna
tieve plan van watersport
verenigingen. De clubs, die zich heb
ben verenigd in een werkgroep,
plaatsen verder kanttekeningen bij de
veiligheid in de haven.
Maar vooralsnog wijkt wethouder
Bakker geen duimbreed af van het
herinrichtingsplan dat in opdracht
van de gemeente is gemaakt. Om
zeker te weten dat het alternatieve
plan inderdaad niet (of voor minder)
subsidie in aanmerking komt, was
met de watersporters afgesproken
hun voorstel aan Bureau Laser uit
Dordrecht voor te leggen, om te be
oordelen of de ontwerpwijziging in-
vloed zal hebben op dejoekennin^
of de hoogte van het toegezegde
subsidiebedrag van ƒ12,5 miljoen.
Bakker: 'Want het lastige is dat die
subsidie pas achteraf wordt uitbe
taald. En als gemeente willen we met
met een gat van een miljoen of zes
blijven zitten.' Volgens C.L. Dekker
van Laser bestaat inderdaad de kans
dat dit zal gebeuren. 'Het is niet ver
standig om het plan uit te voeren zo
als de werkgroep voorstelt, dus om
al het scheepvaartverkeer door één
havenmond te leiden en dit te regu
leren met stoplichten.' Dekker erkent
dat hij zijn advies heeft gebaseerd op
een brief van ruim één kantje, afkom
stig van Grontmij, het bureau dat het
herinrichtingsplan voor de gemeente
heeft gemaakt.
Nauta laat zich bijzonder kritisch uit
Ondanks de donkere dagen zag
ik plotseling het licht en kwam tot
het verbijsterende inzicht, dat ik
een saaie sul ben. Want ik kijk met
naar Big Brother, vind geen zeld
zame sponszwammen, surf niet,
zelfs niet op internet, ben te jong
om een autobiografisch helden
epos over m'n verzet in de
Tweede Wereldoorlog te kunnen
schrijven, voor sportman van 't
laar ben ik te oud, ik slik geen XTC
of andere geestverruimers, heb
nog nooit een grote pri/s gewon
nen, steek op oudejaarsavond
geen vuurwerk af, rook niet, kijk
tegen beter weten in nog steeds
naar voetbal op de tv (je weet 't
nooit!), ben allang gewend aan
witte hekken, rotondes en auto's
zonder licht bij slecht zicht, vind
het misbruik van gemeenschaps
geld als men iets voornamelijk
doet 'omdat anders de subsidies
verloren gaan', lees -zonder bril-
vaker dan vroeger de overlijdens
advertenties, het millennium-
gebeuren zegt me niets en als
klap op de vuurpi/l weet ik ook
niks voor Ouwe Sunderklaas.
Daarom ga ik maar incognito.
Saai!
Horszei
Oudeschilders en andere betrok
kenen bij de haven die niet wa
ren uitgenodigd voor de infor
matiebijeenkomsten die afge
lopen week zijn gehouden, zijn
komende woensdag welkom in
't Skiltje, alwaar wethouder Bak
ker zijn plannen nogmaals zal uit
eenzetten.
over de rol van projectontwikkelaar
Grontmij, die de herinrichting samen
met aannemer Daalder en De Vries en
Van Wiel moet gaan uitvoeren.
'Grontmij heeft belang bij een tweede
ingang. Want als die er met komt, valt
de investering zes miljoen gulden
goedkoper uit. En daar zijn ze niet blij
mee. Het is dus niet zo slim van de
gemeente om Grontmij dat briefje
naar Laser te laten sturen. De infor
matie daarin over ons plan was verre
van volledig. De brief is zodanig ge
formuleerd dat Laser met anders kon
dan afwijzend te reageren, doelt hij
met name op een zin als: Het verbe
teren van de veiligheid in de haven
wordt bereikt door het aanleggen van
een tweede haveningang. Nauta: 'Het
is net alsof er staat: willen jullie even
néé zeggen tegen het plan van de
werkgroep. De wethouder is voorbij
gegaan aan de afspraak om eerst de
uitslag van het technisch onderzoek
van het waterloopkundig laborato
rium af te wachten.' Volgens Bakker
is dit gedaan onder tijdsdruk.
Subsidie
Het laboratorium buigt zich over de
drie gemeentelijk versies van de her
inrichting, waarbij de tweede haven
mond steeds op een andere plek
komt. Mocht uit dit onderzoek blijken
Lees verder pagina 5
De hongerende eenden bij het ge
maal van De Cocksdorp zijn daar niet
achtergelaten door een gewetenloze
crimineel, maar door een groep kin
deren uit de Kikkertstraat, die het
beste met de dieren voorhadden. Dat
zegt inwoonster Sjoerdtje Lakeman,
die reageert op het artikel in de
Texelse Courant van dinsdag, waarin
Hans de Ruiter van de Dierenbe
scherming zegt dat hij de
Cocksdorper wil achterhalen die de
eenden er heeft uitgezet, omdat die
verantwoordelijk is voor de dieren.
'De kinderen hebben juist zo ontzet
tend hun best gedaan', vertelt Lake
man, wier dochter van tien tot het
groepje jeugdige dierenliefhebbers
behoort.
Het verhaal begon afgelopen voor
jaar. toen de kinderen ontdekten dat
een eend een nest had gebouwd aan
de rand van het kanaal. Toen het ge
maal in werking werd gezet en de wa
terstand steeg, dreef het nest plotse
ling in het kanaal. De kinderen legden
het weer terug, maar ontdekten toen
dat de moeder haar eieren kennelijk
had opgegeven, want ze bleef weg.
Daarop brachten de jeugdige
Cocksdorpers het nest naar een
buurtgenoot met een broedmachine.
Toen de eieren uitkwamen, werden
de kuikens bij een kip gezet, die ze
grootbracht. Uiteindelijk werd beslo
ten de ionge eenden weer uit te zet
ten. Aanvankelijk gingen ze vrolijk
kwaterend door het leven, inderdaad
geholpen door de stroom voedsel die
toeristen achterlieten. Maar omdat ze
niet echt hadden geleerd zichzelf te
redden, kregen ze het later moeilijker,
tot het moment dat dorpsgenote
Petra Wuis hun misère niet langer kon
aanzien en zich over de vogels ont
fermde.
'Erg vervelend', vindt Sjoerdtje Lake
man, die er echter op wijst dat de kin
deren de eenden alleen maar hebben
willen helpen. 'Ze hebben de gevol
gen gewoonweg met overzien. Ik zelf
trouwens ook niet.' Het is volgens
haar overigens niet waar dat de een
den aan hun lot zijn overgelaten. 'Mijn
dochter ging elke dag nog met een
zak brood naar ze toe. Maar het was
kennelijk niet genoeg.
De traditionele grote kerstboom
zal dit jaar (en komende jaren) niet
op de Groeneplaats te bewonde
ren zijn. Daarvoor in de plaats
wordt het gemeentehuis opgesierd
met verlichte kerststerren en wor
den de bomen op het plein behan
gen met honderden kleine lichtjes.
De sfeerverlichting zal na zonson
dergang zowel 's zomers als 's
winters branden. Alleen in het
'bloei- en bladseizoen' worden de
lampjes verwijderd, om de natuur
onbelemmerd haar gang te laten
gaan.
Het idee om het plein behalve met de
donkere dagen voor kerst ook in zo
mer en herfst om te toveren in een
zee van lampjes, is afkomstig van de
ondernemers op de Groeneplaats en
de Vismarkt. Het initiatief hiervoor
werd genomen door directeur Leo
Timmers van de Rabobank, die een
aantal bijeenkomsten belegde met de
ING-bank, opticien Winnubst, de
Chinees, hotel De Lindeboom, café
De Karseboom, Zegel Modes en de
gemeente. De ondernemers vinden
het plein donker en sfeerloos, en de
overgang naar het nieuwe millennium
is volgens hen een uitgelezen mo
ment om daar iets aan te veranderen.
Het college sluit zich hierbij aan.
De bomen die rond het plein en op de
Vismarkt staan worden voorzien van
snoeren met kleine lampjes, die wor
den aangesloten op het stroomnet
van de openbare verlichting, zodat de
sfeerverlichting tegelijkertijd met de
lantaarnpalen aan en uit springt. De
meeste ondernemers alsmede de
gemeente leggen elk 2.500,-op ta
fel voorde investering van ƒ15.000,-
Om de kosten met al te hoog op te
laten lopen heeft het college beslo
ten om te bezuinigen door de ver
trouwde kerstboom bij het gemeen
tehuis te schrappen. Naar
verwachting gaat het systeem mini
maal vijf jaar mee. De lampjes worden
na Ouwe Sunderklaas aangebracht.
Een gemeenteambtenaar stelde voor
om aan de binnenzijde van het ge
meentehuis kerststerren voor de ra
men te hangen. Het college is met
hem van oordeel dat het gebouw 's
avonds 'een groot zwart gat' op het
plein is, als de lampen zijn uitgegaan.
Voor ieder raam komt een verlichte
kerstster te hangen, hetgeen de
pleinfunctie moet accentueren. Ook
de Rabobank, makelaardij Eelman
Van Heerwaarden en De Lindeboom
zullen hun pand verlichten.
Het college ging met akkoord met het
idee van de ondernemers om ook het
monumentale Waaggebouw op de
Vismarkt sfeervol te verlichten. De
middenstanders wensen daar niet
aan mee te betalen.
De gerestaureerde molen de Traan
roeier zal maandag door Energie
Noord West (ENW) worden overge
dragen aan de Stichting tot Behoud
van Molen de Traanroeier. De over
eenkomst wordt getekend in Over-
veen en daarna in het Maritiem en
Jutters Museum door de stichtings
voorzitter en museumdirecteur
Benno van Tilburg gepresenteerd.
Het college heeft namens de ge
meente protest aangetekend bij de
minister van Landbouw, Natuur
beheer en Visserij tegen het verle
nen van een vergunning aan het
schelpenzuigbedrijf Rousant BV uit
Warffum voor het winnen van
schelpen in de Waddenzee en de
kustzone van de Noordzee.
De vergunning is verleend op grond
van de Natuurbeschermingswet, die
volgens het college helemaal niet van
toepassing is op de Noordzee. Inhou
delijk zijn b en w tegen de vergun
ningverlening omdat de gevolgen van
de schelpenwinning niet duidelijk zijn.
Zolang dat zo blijft vindt het college
dat het voorzorgprincipe moet wor
den toegepast- in geval van twijfel
geen menselijke activiteiten toestaan.
Door de winning toch toe te staan
overtreedt de minister volgens het
college het wettelijke voorschrift dat
een bestuursorgaan bij de voorberei
ding van een besluit de nodige ken
nis vergaart omtrent relevante feiten
en de af te wegen belangen. De be
langen die volgens het college in het
geding zijn, zijn de gevolgen voor de
zeewering, vaargeulen en de daar
mee samenhangende consequenties
voor natuur en recreatie. Vorig jaar
heeft de gemeente op basis van de
zelfde argumenten bezwaar gemaakt
tegen afgifte van een zelfde soort
vergunning.
Cocksdorpers die nog geen adres
hebben om Ouwe Sunderklaas te
bekijken, moeten zeif op zoek naar
een huiskamer waar wordt gespeeld.
De bemiddeling waarmee Bart Boon
vorig jaar experimenteerde, is dit jaar
komen te vervallen. Ze kunnen ook
zelf gaan speulen. Als ze donateurs
van de buurtcommissie zijn, kan dat
gratis.
De molen is omgebouwd tot koren
molen en zal maandag weer gaan
draaien. Vanaf dinsdag is publiek
welkom om de malende molen te
bezichtigen en te beklimmen om
van het fraaie uitzicht te genieten.
De molen is in 1727 in Zaandam ge
bouwd en heeft daar tot 1902 ge
staan en dienstgedaan als pelmolen.
In dat jaar werd de molen gedemon
teerd en in Oudeschild weer opge
bouwd Tot na de Tweede Wereldoor
log heeft de Traanroeier geregeld
gewerkt als meelmolen. De behoefte
aan maalwerk nam af en de molen
werd in de jaren '60 overgenomen
door de gemeente In samenwerking
met de Texelsche Elektriciteits Maat
schappij werd de molen omgebouwd
ten behoeve van de opwekking van
elektriciteit. In 1982 werd de PEN ei
genaar maar toen het Provinciaal
Energiebedrijf Noord-Holland opging
in ENW en naar de overkant ver
huisde, werden de elektriciteits
opwekking gestaakt en de wieken
stilgezet. ENW wilde de molen afsto
ten en gaf Texel een 'bruidsschat'
mee voor renovatie van de Traanroe
ier en de ombouw tot korenmolen.
Expositie
Van meet af aan wilde het stichtings
bestuur dat de molen weer zou gaan
draaien en de geschiedenis van de
Traanroeier in de molen te zien zou
De subsidiegelden die het NIOZ
van de Nederlands Wetenschappe
lijke Organisatie (NWO) krijgt, wor
den voorlopig niet verhoogd. Re
den is dat NWO zelf wordt gekort
door de overheid. Voor het NIOZ
vormt deze beslissing een teleur
stelling. Gezien de 'zeer goede' be
oordeling van de commissie die
het instituut afgelopen voorjaar
doorlichtte, was gehoopt op een
verhoging van maximaal 3 mil
joen, ongeveer vijftien procent van
het totale bedrag waarmee NWO
het NIOZ jaarlijks subsidieert.
Het besluit geldt waarschijnlijk voor
een periode van vijf a zes jaar. Daarna
wordt het NIOZ wederom beoordeeld
op de kwaliteit van het wetenschap
pelijk beleid en wordt vastgesteld op
welk bedrag het instituut daarna kan
rekenen. Een gunstige beoordeling is
een voorwaarde voor het krijgen van
(meer) subsidie, maar betekent ken
nelijk met automatisch dat die vervol
gens ook kan worden geind. De com
missie oordeelde dat het NIOZ 'zeer
Twijfel over atletiekbaan
De voor 22 december aangekon
digde extra raadscommissie
vergadering Welzijn over sportpark
Den Burg-Zuid gaat niet door. De bij
eenkomst zou om 15.00 uur plaats
vinden in sporthal Ons Genoegen,
maar het college heeft meer tijd no
dig om een standpunt te bepalen
over de aanleg van de atletiekbaan.
De atletiekvereniging wenst een
kunststofbaan, maar b en w vinden
die investering tot nu toe wat al te
fors. Verder moeten de twee honden
sportverenigingen nog met elkaar in
conclaaf over het gezamenlijk ge
bruik van het nieuwe terrein. Al met
al reden voor het college om de extra
vergadering (nog) geen doorgang te
laten vinden.
zijn. Daarbij moest het niet alleen om
de korenmolenfunctie gaan, maar
ook over de unieke rol van de Traan
roeier als stroomopwekker.
Op de begane grond en de eerste
verdieping heeft de elektriciteits
functie vorm gekregen in een expo
sitie. Op de tweede etage - de maal
zolder - wordt de geschiedenis van
de korenmolen uit de doeken ge
daan. Het publiek dat het Maritiem en
Jutters Museum bezoekt, kan zo een
indruk krijgen van de indrukwek
kende, bijna drie eeuwen oude le
vensloop van de Traanroeier als pel-
koren- en elektriciteitsmolen. De
expositie is nog niet helemaal gereed,
maar nu al zeker de moeite waard.
Het museum is van dinsdag tot en
met zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur
geopend.
Ook aan de buitenkant is er nog het
een en ander te doen. Naast schilder
werk gaat het om herstel van de loop
brug tussen de molen en de graan-
pakhuizen, waarin het MJM is
ondergebracht. Ook moet in de top
van de Traanroeier een hekwerk wor
den neergezet zodat het publiek bui
ten kan genieten van het fraaie uit
zicht. Maar voor een mooi panorama
kunnen bezoekers nu al op de maal
zolder terecht en door de ramen uit
kijken over de haven en de Rede van
Texel.
goed' functioneert en vond dat voor
een verdere verhoging van de kwali
teit zelfs meer medewerkers moeten
kunnen worden aangetrokken.
Wat de consequenties zijn, nu NWO
met dit besluit naar buiten kwam, is
nog niet geheel te overzien. 'We ho
pen nog steeds op een kleine verho
ging', meldt NlOZ-directeur Jan de
Leeuw 'Of die er inzit zal komend
voorjaar blijken. Ondertussen zullen
we moeten zien uit te komen met de
bestaande subsidie. We gaan in ieder
geval verder met het sobere beleid
dat we de laatste jaren voeren.'
Pensioenmigranten
Den Hoorn als Wassenaar van de
wadden. De wat cynische omschrij
ving wordt gevoed door de komst
van steeds meer pensioenmigranten.
Niet alleen naar Den Hoorn, maar ook
op andere delen van Texel kopen wat
oudere mensen van de vastewal voor
veel geld huizen, waardoor Texelaars
die minder te besteden hebben ach
ter het net vissen. Eén en ander blijft
niet zonder maatschappelijke en so
ciale gevolgen voor de oude dorps
kernen.
Pagina 7
Vreemde forens
In het legertje forenzen dat zich twee
maal daags doorTeso laat overzetten,
is Roel Bruin een opmerkelijke figuur
Terwijl generatiegenoten verknocht
zijn aan hun geboortegrond en er
lange reizen naar de overkant voor
over hebben om maar op Texel te kun
nen blijven wonen, maakt hij diezelfde
tocht in tegenovergestelde richting.
Pagina 9
{Advertentie}
gnaTwan-Jixt,
Onze bezorgers verspreiden
vandaag met de Texelse
Courant folders van:
NEE- sticker
maar wel geïnteresseerd?
Folder verkrijgbaar op
Spinbaan 6.
(Advertentie)
