Hulpdiensten straks
in één gebouw?
Topprestatie Putter 99:
10.000 kg vet en eiwit
Horszei werd door niet iedereen goed begrepen
Brandweer, ambulance, politie
Feest bij de familie Rutten
TEXELSE^ COURANT
J^ezers brief
Gelijkheid
Verduistering
1-1-2
DAAR RED JE
LEVENS MEE
I J^ezersbnti
Rubberlaarzen
Kranten
Dutchtone betaalt
gemeente 55.000,-
Flinke roetschade
bij brand Pontweg
VRIJDAG 31 DECEMBER 1999
Als het aan de gemeente ligt, zullen brandweer, ambulance,
politie, GGD en mogelijk nog andere hulpverleningsdiensten
zeer nauw gaan samenwerken in één nieuw gebouw aan
de rand van Den Burg. Belangrijkste voordeel daarvan is
efficiency, dus beter functioneren van de diverse hulpdien
sten tegen naar verhouding lage kosten, vooral bij ernstige
calamiteiten. 'Een uniek project', zegt burgemeester Joke
Geldorp, die druk bezig is om alle koppen in een zak te krij
gen en hoopt dat het gezamenlijke centrum binnen drie jaar
kan worden geopend.
De tijd is rijp voor een dergelijke aan
pak want ten aanzien van de organi
satie en huisvesting van diverse
hulpverleningsdiensten zijn landelijk
aangestuurde veranderingen in
aantocht, zoals de organisatie van
geneeskundige hulpverlening bij
rampen, het project Versterking
Brandweer en de vorming van een
regionale ambulancevoorziening in
het noordelijk deel van Noord-Hol
land. Door een gecombineerde aan
pak kan goed worden voldaan aan de
nieuwe eisen met gebruikmaking van
de geldstromen die van hogerhand
beschikbaar worden gesteld voor
deze reorganisaties Door de eiland
positie verkeert Texel daarbij in een
bijzondere situatie. Door samengaan
van de hulpdiensten zullen de ge
wenste uitgebreide hulpmogelijk
heden op het eiland zelf ter beschik
king staan, wat vooral belangrijk is bij
rampen omdat in zo'n geval niet bin
nen anderhalf uur op hulp van buiten
kan worden gerekend.
Het project wordt geleid door een
stuurgroep, die wordt gevormd door
het college van b en w met brand
weercommandant Dick Jongeneel.
Laatstgenoemde geeft leiding aan
een projectgroep waarin verder ver
tegenwoordigers zitten van politie,
GGD en ambulancedienst.
De projectgroep zal de wensen van
de verschillende hulpverleners inven
tariseren en op elkaar afstemmen,
waardoor een programma van eisen
ontstaat waaraan het gecombineerde
hulpverleningscentrum moet vol
doen De betrokken hulpverlenings
instanties hebben thans totaal 2500
m2 werkruimte in gebruik. Door ge
zamenlijk gebruik zou dat in het
nieuwe centrum minder kunnen zijn
De plaatsen waar brandweer, politie
en ambulance nu hun basis hebben
zijn verre van ideaal. Uitrukken gaat
sneller vanaf de rand van het buiten
gebied ten westen of noorden van
Den Burg. Voor het nieuwe centrum
wordt dus gezocht naar een ge
schikte locatie op de route Pontweg-
Akenbuurt-Georgièweg. Het bestem
mingsplan Den Burg zal daarvoor
moeten worden gewijzigd.
Van de betrokken hulpverleners is
deelname van de politie nog het
minst zeker. In tegenstelling tot
brandweer en de geneeskundige
hulpverlening bij rampen die al plan
nen hebben voor het verlaten van hun
huidige plek, staat vervanging van het
politiebureau in Den Burg pas in de
toekomst op het programma van het
betrokken ministerie. Van gemeente
wege zal worden getracht aan te to
nen dat het ook voor de politie voor
delig is als de stichting van nieuwe
huisvesting zou worden vervroegd
door mee te doen met de combina
tie. Burgemeester Geldorp: 'Als de
politie van deze samenwerking zou
afzien, zou dat een gemiste kans zijn.
We zullen proberen onder andere de
korpsbeheerder van de regio Alkmaar
daarvan te overtuigen.'
Het is met de bedoeling het politie
bureau van De Koog in de nieuwe
combinatie onder te brengen. Wat de
gemeente betreft wordt het be
staande bureau van de badplaats
gehandhaafd.
Steun
Andere activiteiten om voor het pro
ject steun van hogerhand te krijgen
zijn al gaande. De ministeries van
Justitie en Volksgezondheid en Bin
nenlandse Zaken zijn of worden be
naderd. De Commissaris van de Ko
ningin heeft zijn instemming al
betuigd. Ook het gewest Kop van
Noord-Holland zal bij de zaak worden
betrokken.
Op 17 januari zal de raadscommissie
voor Bestuur en Organisatie in de
gelegenheid zijn om een oordeel te
geven over de bundeling van de
hulpverleningsdiensten. In die verga
dering komt ook de toekomst van het
gemeentewerkenterrein aan de R.P.
Keijserstraat aan de orde.
Als de brandweerkazerne daar ver
dwijnt ontstaan ruime mogelijkheden
voor herinrichting van dit terrein en
het aanpassen van de gebouwen. Op
6 december heeft het college zich tij
dens en twee uur durend bezoek aan
het terrein een indruk gevormd van
wat er moet gebeuren. Al in 2001 is
geld beschikbaar voor dit ingrijpende
project.
Foto Harry de Graafl
Vader en zoon Rutten trots bij Putter 99 terwijl CR Delta-voorzitterWillem Keesom (links) de krans omhangt.
De laatste |aren ben ik bezig met de
geschiedenis van mijn voorouders.
Steeds meer word ik me bewust van
het voorrecht in deze eeuw te leven
en met in de vorige. In mijn leven heb
ik kansen gekregen om mijn talenten
te gebruiken, om te doen wat ik kan.
Mijn grootouders hadden die kansen
iet. Ik ben niet belemmerd door on
wetendheid (ik kon doorleren zo lang
ik wilde), met door geld (voor een
arbeiderskind was er studie
financiering) en niet door de maat
schappij (er was geen onder-, mid
den- en bovenstand die bepaalde wie
wat kon en mocht). Ook werd ik niet
beperkt door het geloof, dat vroeger
veel in het leven van de gewone mens
bepaalde. Er is nu de vrijheid om te
worden wat je zelf wilt.
Als ik in 1851 was geboren in plaats
van in 1951zou er geen school voor
me zijn geweest, maar hard werken,
armoede, honger. Een arbeiderskind
had toen geen keus.
i
Irene Maas.
Den Burg.
De Texelse die is gearresteerd we
gens verduistering in dienstbetrek
king is niet, zoals de Texelse Courant
van dinsdag meldde, vanwege in-
verzekerde-bewaringstelling naar
Den Helder overgebracht. De krant
baseerde zich op gegevens van de
politiewoordvoerder.
De verdachte ontkent dat zij gedu
rende drie jaar diefstal heeft gepleegd
en dat het om een bedrag van enkele
tienduizenden guldens zou gaan.
Deze beschuldiging staat wel in de
aangifte van haar werkgever.
De koe Putter 99 van de familie
Rutten in polder De Eendracht
werd woensdagmiddag letterlijk in
de bloemetjes gezet voor een op
merkelijke prestatie. De productie
van het 16-jarige beest over
schreed onlangs de 10.000 kg vet
en eiwit, een Texels unicum. Een
grote schare genodigden was er bij
toen Putter 99 uit de stal werd
gehaald en een fraaie bloemen
krans kreeg omgehangen. In de
daarop volgende feestelijke recep
tie in De Kaaps-nol in De Koog
nam de familie Rutten vele tiental
len felicitaties, bloemen en andere
geschenken in ontvangst en uitten
meerdere sprekers hun lof over dit
voorbeeld van goed fokken en ef
fectief management.
De fokkerij brengt steeds 'betere'
koeien voort. Ze produceren met al
leen meer melk maar gaan daar ook
langer mee door. Steeds vaker maakt
de krant dan ook melding van koeien
die meer dan 100.000 liter melk heb
ben geproduceerd. Dat begint zelfs
betrekkelijk 'gewoon' te worden, wat
voor de Coöperatie Rundvee
verbetering Delta een reden was om
de lat wat hoger te leggen en de
schijnwerper ook te richten op koeien
die nog meer presteren. Echter, melk
bestaat voor meer dan 90% uit wa
ter, terwijl het in de zuivelindustrie
natuurlijk gaat om de 'droge' stoffen
die erin zitten, dus het vet en het ei
wit. Om het nog wat zuiverder te stel
len wordt daarom bij het signaleren
van deze 'megaprestatie' niet gelet
op het aantal liters of kilogrammen
maar op het gewicht aan droge stof.
Duurzaam
Putter 99 overschreed drie |aar gele
den de 100.000 liter grens, maar wist
ondanks haar gevorderde leeftgd niet
van ophouden. De genodigden spra
ken woensdag dan ook eenstemmig
van een vitale en klokgave koe die je
haar leeftijd met kunt aanzien. Haar
moeder is Putter 57 en haar vader de
Amerikaanse stier Tops Monitor Le
gend. Putter 99 is de eerste koe op
Texel die de 10.000 kg-prestatie le
vert. Elders in de provincie lopen er
al zeven rond.
De mannen van de Coöperatie
Rundveeverbetering Delta grepen de
gelegenheid aan om de rund
veehouderij wat promotie te bezor
gen. Immers het grote publiek neemt
vooral kennis van mestproblemen en
andere negatieve kanten van deze
bedrijfstak. Onder meer werd duide
lijk gemaakt dat de 10.000 kg-koeien
het bewijs zijn dat in de rund
veehouderij geen sprake is van
weggooikoeien, in tegendeel.
Duurzaamheid staat hoog in het
vaandel, ovengens op puur economi
sche gronden.
'Putter 99 leverde haar prestatie op
de valreep van 1999 en doet haar
naam dus eer aan', aldus Willem
Keesom uit Nieuwe Niedorp, voorzit
ter van de afdeling Noordholland-
Noord van CR Delta. Hij en
hoofdbestuurder Jetze Bakker van
Kring I benadrukten dat de prestatie
niet alleen het resultaat is van slimme
foktechniek, dus het selecteren en
gebruiken van genetische aanleg,
maar ook van management, dus de
manier waarop met de dieren wordt
omgegaan. Het 70 koeien tellende
bedrijf van Rutten geldt als vooruit
strevend, wat bijvoorbeeld ook blijkt
uit het feit dat Edo Rutten de eerste
Texelse veehouder is die zijn koeien
door een robot laat melken.
Berend Wiarda (teamleider relatie
beheer) uit Meppel overpeinsde: 'Wie
zou 16 jaar geleden, toen Putter 99
werd geboren, hebben gedacht dat
dit dier ooit door een robot zou wor
den gemolken? Dat is zoiets als een
100-jarige die zich met een snelle
nieuwe auto in het verkeer waagt'
Er zijn natuurlijk meet belangrijk ge
beurtenissen geweest, maar er is er
één die mij nog goed in het geheu
gen ligt.
Het was zondagmorgen, 1 februari
1953. Het was heel slecht weer. Va
der was gelukkig met op zee en in
tegenstelling tot andere zondagen
was er een druk overleg met de di
verse mannen. Op andere zondagen
ontbeten we om acht uur 's morgens
in alle rust, maar toen was het heel
spannend. De dijken stonden op
doorbreken! De kerkklok werd geluid,
de dominee kwam op lieslaarzen bij
ons en met de andere mannen ver
trokken ze naar de dijk. Wij bleven
thuis en zagen dat het water boven
de dijk uitspatte. De situatie was heel
kritiek. Die zondag vond ik heel grie
zelig en eng.
Het was ongeveer twee weken later
dat koningin Juliana op Texel kwam
om poolshoogte te nemen. Ik weet
nog dat wij op Zevenhuizen stonden
en zij op rubberlaarzen uit een jeep
stapte. Ook droeg ze een hoofddoek.
Die rubberlaarzen en die hoofddoek
hebben veel indruk gemaakt. Voor
een meisje dat toen zes jaar oud was,
was dat heel bijzonder.
Annie Dros-van der Vis,
Den Burg.
Dat de huizen mooier worden en dat
de lelijke schuren van de boeren weg
gaan. En dat wou ik graag. En natuur
lijk kranten op de muur of onder het
behang want dan kunnen de
verledentijd-mannen het lezen en dan
staat het in de krant.
Anton
Telecommunicatiebedrijf Dutchtone
heeft de verbeurde dwangsom van
55.000,- bijgeschreven op de bank
rekening van de gemeente Texel.
Nadat Dutchtone afgelopen najaar
een kraan met zendmast voor mo
biele telefonie op het erf van de firma
Schermer aan de Van der Sterrweg
bij 't Horntje had geplaatst, gaf het
college Schermer te verstaan de
mast te ontmantelen, omdat die zon
der vergunning was opgericht. Het
college koppelde een dwangsom van
ƒ5.000,- aan iedere dag dat de mast
zonder toestemming het landschap
zou blijven ontsieren. Dutchtone be
streed dat het om een
vergunningplichtig bouwwerk ging,
maar streek de mast na elf dagen, en
komt dus nu ook met het geld over
de brug. Inmiddels is de antenne tij
delijk verplaatst naar het NIOZ. Bin
nen zes maanden zal de antenne op
de mast van concurrent KPN-
telecom aan het Molwerk worden
bevestigd
Een binnenbrand heeft dinsdag
ochtend de woning van de boerde
rij aan de Pontweg 72 tussen Den
Burg en de veerhaven grote
schade toegebracht. De brand is
rond 4.30 uur waarschijnlijk ont
staan door kortsluiting in een tele
visie die op stand by stond.
De slapende bewoners werden door
het vuur gewekt, waarschuwden de
brandweer en zochten een veilig
heenkomen in een aangrenzende
schuur. De brandweer rukte op volle
sterkte uit en had de brand tegen
5.15 uur onder controle. De brand
weerlieden klommen met een ladder
op het balkon om de bovenverdie
ping te bereiken.
Er waren nauwelijks vlammen waar te
nemen, maar de rookontwikkeling
was enorm. Het roet heeft flinke
schade toegebracht aan het interieur.
Op de benedenverdieping ontstond
ook schade door het bluswater en
sprongen enkele ruiten door het grote
temperatuursverschil - de ramen
waren aan de buitenkant bevroren.
'Het is mijn dagelijks leven gaan
beheersen. Ik ben steeds meer op
een bepaalde manier gaan kijken
naar de dingen die om me heen
gebeuren. Kan ik het gebruiken
voor mijn stukje?' Op 27 januari
1990 schreef Daan Welboren zijn
eerste Horszel. Vandaag, bijna vijf
honderd afleveringen verder, staat
de laatste in de krant. Het zal waar
schijnlijk niet de laatste tekst van
zijn hand zijn. 'Ik schrijf graag. Mis
schien is elke boekhandelaar wel
een gemankeerd schrijver.'
Met regelmaat schreef Welboren al
verhaaltjes van wisselende lengte
voor de Zondagskrant, het medium
van Sjef Brugemann dat niet zo'n
lang leven beschoren zou blijken.
Daarnaast had hij ideeën voor een
wekelijks terugkerende column. Het
pseudoniem had hij al bedacht:
Horszel. 'Die naam is geïnspireerd op
de Hors, een plek waar ik graag ben,
en op dat prikkende beest Dat het
een parasiet is, vond ik minder leuk,
maar aardig is weer wel dat een hor
zel na zijn steek iets achter laat, een
eitje. Dat leek me mooi overdrachte
lijk.' Welboren benaderde redacteur
Tessa de Graaff, die op dat moment
volop bezig was een eigen zondags
krant voor de Texelse Courant, TC3,
gestalte te geven. Ik sprak haar tij
dens het kleinkunstfestival in Klif 12,
met een borreltje erbij. Ik legde haar
mijn plan uit en vroeg: ,,Mag ik daar
wat mee?" Ze was gelijk enthousiast.
,,Daar zit ik min of meer op te wach
ten", zei ze.'
De eerste, met de hand geschreven,
aflevering leverde hij twee weken la
ter in. Er zouden er bijna vijfhonderd
volgen. Welboren heeft ze allemaal
bewaard en ingeplakt. 'Deels uit ijdel-
heid, maar ook als inspiratiebron. Zo
kan ik snel nagaan wat ik bijvoor
beeld jaar vorig over Ouwe
Sunderklaas schreef.'
'Wat me opvalt, is dat ze wisselend
van kwaliteit zijn', zegt hij, terwijl hij
door zijn plakboeken bladert 'Ook de
lengte wisselde in het begin, maar al
snel werd de Horszel dat hoekje in de
krant, dat het nu nog is. Ik heb nooit
de woorden geteld, dat ging vanzelf.'
De thema's die Welboren in zijn
Horszeis aansneed zijn in tien jaar
niet werkelijk veranderd. Graag wees
hij zijn lezers op de betrekkelijkheid
van zaken en op zijn afkeer van ge
wichtigdoenerij. 'Maar ook dat was
betrekkelijk. Want ik vergeet wel eens
dat ik zelf als raadslid ook twaalf jaar
in zo'n positie heb verkeerd. Mis
schien vonden anderen mij wel een
uitslover.' Graag combineerde hij
onderwerpen, andere keerden zo
vaak terug dat hij ze met gevoel voor
zelfspot HSPeetjes ging noemen,
Horszel Stokpaardjes. En als het even
kan, probeerde ik een link te leggen
met meer algemeen spelende zaken,
ook met de landelijke politiek, om het
met al te Texels te maken Mijn toon
is volgens mij niet veranderd. Mis
schien ben ik wat milder geworden.
Dat is met zo gek, na tien jaar, waarin
ik ook zelf niet stil stond. Een me
vrouw noemde Horszel laatst spee/s-
ironisch. Dat vond ik wel een toepas
selijke term.'
Horszel werd niet door iedereen goed
begrepen, zo ontdekte hij meerma
len. Eenmaal reageerde hij op een
foto in de krant, waarop de kandida
ten van het CDA poseerden. 'Het
waren nogal gewichtige mannen om
te zien, vond ik Daar schreef ik over,
waarbij ik de term gewichtig ook ge
bruikte voor hun omvang. Toen
stuurde de moeder van Gelein Jan
sen een brief naar de krant, wairin ze
schreef dat je mensen niet mag be
oordelen op hun uiterlijk, omdat ze
.daar mets aan kunnen doen.'
Een andere keer schreef Welboren
over het ontbreken in de Texelse
Courant van een roddelrubriek. 'Ik
stelde voor zoiets te beginnen en het
Gerritsland te noemen, als parodie op
Glamourland. Als mogelijke kop voor
een artikel noemde ik Burgemeester
zwanger van wethouder. Niet eens
Wethouder zwanger van burgemees
ter, want het was nog onder onze
vorige burgemeester en dat zou te
voor de hand liggend zijn geweest
Maar Van Rappard had het met hele
maal begrepen Bij de uitreiking van
de Dubbele von Sion zei hij tegen me:
..Ik wil toch even met u praten." Ik
heb uitgelegd dat wat ik ermee had
bedoeld en iets gezegd als dat de ene
helft van Nederland zich verkeerd uit
drukt en dat de andere helft dat dan
verkeerd begrijpt.'
Reacties op zijn stukjes kreeg Wel
boren aanvankelijk alleen uit eigen
kring. Logischerwijs, want maar heel
weinigen wisten wie er achter het
pseudoniem Horszel schuil ging. Op
1 mei 1992 ging er echter iets mis. Na
een stukje vol schimpscheuten over
de Vereniging van Kleine Logies-
verstrekkers reageerde voorzitter
Frans Voskuil, die er kennelijk van op
de hoogte was wie Horszel in werke
lijkheid was. 'Hij voelde zich op zijn
pik getrapt en schreef een ingezon
den brief, waarin hij mijn identiteit
onthulde. Dat had nooit in de krant
gemogen, maar Tessa was op vakan
tie en de anderen was het met opge
vallen Ik vond het erg vervelend,
maar ja, het was niet anders. Niet ie
dereen zal het ook gelezen hebben.
Nu is iedere lezer wel op de hoogte,
denk ik. Ik ben daardoor ook per
soonlijker geworden. Zo heb ik, zon
der namen te noemen, ook geschre
ven over de geboorte van mijn klein
dochter. Gek genoeg was Jook
Nauta, mijn compagnon, juist één van
de laatsten die er achterkwamen wie
Horszel was.'
Aardig vindt Welboren het om in zijn
boekhandel te worden aangesproken
door lezers. 'Sommigen reageren een
beetje samenzweerderig. Zo van: Ik
zeg met dat ik weet wie je bent maar
wel dat ik het een leuk stukje vond.
Sommigen proberen ook in discussie
te gaan Die zoek ik niet. Niet omdat
ik bang ben om klanten te verliezen,
hoor. Je staat ergens voor en daar
mag je best op aangesproken wor
den. Maar je hoeft zoiets niet in een
volle winkel uit te vechten.'
De Horszel die vandaag in de krant
staat is wel de laatste in die vorm,
maar niet het laatste dat Welboren
ooit schreef. 'Door het schrijven ben
ik op een bepaalde manier naar de
dingen gaan kijken. Kan ik dit gebrui
ken voor mijn stukje? Of dat? Niet dat
ik daardoor altijd al lang van te voren
wist wat ik ging schrijven, hoor. Soms
verviel een onderwerp op het laatste
moment, omdat er iets in de actuali
teit was dat om aandacht vroeg.
Maar het moest wél donderdag
middag af. De stukjes die op korte
termijn moesten worden geschreven,
vond ik zelf vaak de beste. Ik zal de
Horszel missen. En ik ben wel zo ij-
del dat ik denk dat er ook lezers zijn
die het jammer vinden dat ik stop.
Maar ik ben wel blij dat de druk straks
weg is. Wel wil ik blijven schrijven. Ik
ben nu met de redactie van de
Texelse Courant in gesprek over een
andere vorm. Ik denk dat we er wel
uitkomen. Nadat ik een proeve van
bekwaamheid heb afgelegd.'
Daan Welboren achter de computer om zijn laatste Horszel te tikken.
(Foto Joep RonvnetsJ
