erse nomade via voetsporen van Van Gogh op Texel beland
I
fefpoomst-1
Zonnebloem zoekt
verplegenden met pit
Raad onder indruk van havenwerk
T E XE LS E® COURANT
Cézanne opende de deur
naar de twintigste eeuw
zonnebloem^
.TEXELSE g courant-
Daar kun je mee lezen en schrijven
"Ook ik doe mee"
als vrijwilliger
Geen krant gekregen? Bel uw bezorger
i De Witte Engel
Rondvaarten
met tsarenschip
Ouderen
eten samen
Erfenis definitief
naar WVG-fonds
Vakbond geeft
belastingservice
BEZORGERS
John Patrick Erskine voor het titelstuk Van Sunderland naar Gerritsland'
Bel: (076) 564 63 62
Giro 145
Postbus 2100,4800 CC Breda
Fax(076)564 63 00
E-mail: info@zonnebloem.nl
KEURMERK VOOR VERANTWOORDE FONDSENWERVING EN -BESTEOING
Jaarlijks gaan zo'n 6.000 chronisch zieke en gehandicapte vakantie
gangers met ons op pad. Daarom zoeken wij verplegenden en zieken
verzorgenden om onze gasten zo'n onvergetelijke vakantie te bezorgen.
vrijdag 13 OKTOBER 2000
en sprak erover in lovende termen',
aldus De Winter tijdens de opening
van Erskine's expositie. 'Een paar
weken later heb ik mijn eigen pre
mière beleefd in John's atlier en ik
was meteen verkocht - net als het
schilderij.'
Het doek hangt nog niet bij De Win
ter aan de muur, maar is tot en met
deze maand bij De Worsteltent te
zien. Bij mooi weer staat een deel van
de collectie opgesteld in de tuin van
het restaurant op de hoek van de
Smitsweg met de Rozendijk. Bij re
gen en wind worden de schilderijen
naar binnen verplaatst, op één na. De
hommage aan Carl Banks, de
bedenker van Donald Duck, blijft te
allen tijde buiten staan, 's Werelds
beroemdste eend staat tussen an
dere vogels prominent afgebeeld op
het schilderij, dat heel toepasselijk
een plaatsje bij de vijver heeft gekre
gen. De vreemde eend in de bijt is
een geit. 'Dat is Lindy, de geit van
mijn buurman Johan Witte. Het is de
leukste geit die ik ken. Ze speelt op
het erf met de hond en de ganzen. Ik
breng haar elke dag een wortel', zegt
Erskine vertederd.
Tekst en foto's
Bart Bosch
X
(jrccn 2warL.-Jéxels in het harL.
omad, I like that word. Yes, a
mad, that's what I am.' John
lock (naar de Ierse beschermhei-
Saint Patrick) Erskine spreekt
uwelijks Nederlands. Waarom zou
ook? Binnen een paar jaar is hij
tfi weer vertrokken naar één of
ider Europees land. Het zal zijn
5de 'buitenland'zijn - kortere ver
ven op de Bahama's en in New
gland (VS) niet meegerekend,
izwervers-curriculum vitae nam al
na zijn geboorte in het Ierse
wntry Cork een aanvang. Toen zijn
igelse) vader na de Tweede We-
jJJoorlcg terugkeerde van de slag-
Jen van Normandië en zijn zoon
r het eerst zag, nam hij zijn gezin-
e mee naar zijn geboortestreek,
Noord-Engelse Sunderland, waar
k John zou opgroeien. 'Ik heb me
iltijd gelukkig gevoeld. Ik weet met
waarom ik er wegging.' De ruige kust
van Sunderland is terug te zien op het
'titelstuk' van de najaarsexpositie. In
de zee die Engeland en Nederland
delen drijft een in vogelperspectief
geschilderd Texel, waaruit een vrouw
met een mandje mosselen in haar
hand als een feniks uit de as herrijst.
Het idee voor het (onvoltooide) doek
is ingegeven door een aquarel van
Henry James Johnstone dat in het
Sunderland Museum hangt. 'Het
schilderij betekent veel voor me. Mis
schien symboliseert het een keerpunt
in mijn leven, of in ieder geval een
moment van reflectie. Is de cirkel
rond en wil ik mij definitief ergens
vestigen, of wil ik een nomade blij
ven? Ik zou misschien niet willen
stoppen met reizen, maar het lijkt me
prettig een thuis te hebben, een ba
sis van waaruit ik kan vertrekken en
lySprakel en Annie Franssen ver
gen donderdag in De Witte Engel
10.00 tot 16.00 uur demonstra-
werken met stofjes en 3-D ser-
len maken. De twee worden 'een
lingsduo op creatief gebied' ge-
femd, die de hele wereld afreizen
it hun vernieuwende ideeen. Zij
luceerden in Duitsland de
'ettentechniek en binnen een half
ar werd deze overgenomen door
((bedrijfsleven. Hetzelfde gebeurde
t afgelopen voorjaar in de Vere
gde Staten. Informatie over hun
tmst is in te winnen via tel. 313 644
310 387.
Shtandart, een replica van het
(ggenschip van tsaar Peter de
ote, vaart zondag 20 oktober rond
00 uur de haven van Oudeschild
■nen voor een nieuw bezoek van
dagen Dat gebeurt op initiatief
"het Maritiem en Jutters Museum,
'd augustus, vlak na het beeindi-
rvan Sail Amsterdam, lag het Rus
die schip ook al enkele dagen tus-
de Texelse kotters. Honderden
«ïsen stonden toen op de dijk om
te verwelkomen, terwijl bijna
««luizend geïnteresseerden van
mogelijkheid gebruik maakten om
nkijkie te nemen aan boord. Bij het
(uwe bezoek kan ook met de tien
«n sterke Russische bemanning
Men meegevaren, tijdens een on-
■eer drie uur durende tocht. De
sten bedragen ƒ45,- vooreen vol-
Ssene; kinderen van 5 tot en met
betalen 25,-. Er kunnen maxi-
al 60 personen mee.
vaartocht worden dagelijks ge-
44kt van zaterdag 21 tot en met
ndag 24 oktober en duren steeds
(n 10.00 tot 13.00 uur. Op dezelfde
igen én op vrijdag 20 oktober kan
(Shtandart worden bezichtigd tus-
h 14,00 en 19.00 uur. Een kaartje
"voor kost ƒ5,- (ƒ2,50 voor kinde-
De Stichting Welzijn Ouderen Texel
(SWOT) organiseert een project 'Sa
men Eten' voor ouderen voor wie
gezelligheid en huiselijkheid ver te
zoeken zijn. Ze gebruiken in De
Buureton gezamenlijk een maaltijd,
waarbij de deelnemers - zonder tus
senkomst van de stichting - zelf
nieuwe afspraken kunnen maken om
samen te eten. De kosten voor het
eten, inclusief een kop koffie, bedra
gen ƒ20,-. Geïnteresseerden kunnen
zich melden bij de SWOT, Molen
straat 2, Den Burg, tel. 312 696.
De gemeenteraad heeft de erfenis
van mevrouw Nederhelman uit De
Waal aanvaard. Overeenkomstig haar
wens zal het geld (ruim 52.000,-) ten
goede komen aan de gehandicapten.
PvdA en D66 deden pogingen om de
nalatenschap niet in 'de bodemloze
put' van het fonds voor verstrekkin
gen krachtens de Wet Voorzieningen
Gehandicapten te laten verdwijnen,
maar zij vonden het college en een
raadsmeerderheid op hun weg. De
notaris heeft laten weten dat een stor
ting in het WVG-fonds met de wils
beschikking van Nederhelman over
eenkomt.
Leden van de FNV kunnen een be
roep doen op de belastingservice van
de vakbond voor het invullen van het
verzoek om voorlopige teruggave.
Omdat de belastingbepalmgen voort
durend veranderen, kan het invullen
van dergelijke formulieren een groot
probleem vormen. Texelse FN V-leden
die van deze (gratis) service gebruik
willen maken, kunnen contact opne
men met Ria Witte, tel. 312217 (van
19.00 tot 19.30 uur).
Weverstraat 17A
Weer of geen weer, het werk aan de
herinrichting van de haven in Oude
schild gaat door. Een karwei waarbij
op veel fronten tegelijk wordt ge
werkt. Er wordt grond verplaatst, er
zijn teenschotten gezet en keien voor
het talud worden op hun plaats ge
bracht. Zinkstukken zijn afgezonken
en de voormalige uitlaat van het bas
sin is verwijderd. Deze plek zal, net
als langs de rest van de dijk, van as
falt worden voorzien. Zodra het weer
het toelaat, kan een begin worden
gemaakt met het asfalteren van de
nieuwe toegangsweg tot de asfalt-
centrale. Zodra die gereed is, kan de
doorbraak tussen het bassin en de
bestaande jachthaven worden gerea
liseerd. Dit zal naar verwachting half
november plaatsvinden. Om de ver
richtingen van de aannemers
combinatie Daalder, De Vries van
de Wiel en Grontmij te aanschouwen
trotseerden leden van de gemeente
raad en het college woensdag de
barre weerselementen. Ze zagen dat
het ambitieuze karwei tot dusver naar
wens verloopt en dat het werk op
schema ligt.
Naam
Peter van Heerwaarden
John v. Heerwaarden
Henk van Heerwaarden
Simone Toorenburg
Erik van Es
Jonathan Abraha
David van Es
John van Heerwaarden
Stefan Huisman
A. van Tongelen
Mevrouw Barhorst
Peter Bakker
Mw. W. van Benthum
Wendy v.d. Beek
Marian Krotje
Rob Kooiman
Tjeerd Lemstra
Emmy Boerhorst
Cor Hin
C. Broekman
Lars den Braven
Michiel Gerritsen
D.M. Boon-Dijker
Sandra Bremer
Mw. S. Koopman-Grit
Dirk-Jurjen Buijsman
Remon Koster
Patrick de Graaf
Jorrit Koenen
mw. T. Witte-de Vries
Danny Goënga
Tobias van der Zee
N. van Leersum
Jorina Hooyschuur
Route Q
Den Burg A. 31 25 73
Den Burg A131 55 79
Den Burg B. 31 20 38
Den Burg C. 31 53 26
Den Burg D. 31 40 30
Den Burg E. 31 00 79
Den Burg F 31 40 30
De Zes. Bg. Houtstr.. Houtwg.. Witte
Kruisln., Kogerwg/Kogerstr. 1-57/2-74
Jan Reystr 31 55 79
De Mars (oudste deel en fase 3), Spinbaan 31 44 78
De Mars v.a. Buytengors, Sluyscoog,
Verlaet, Korfbaeck, Duykerdam, Middelton 31 04 43
Oudeschild, Schilderweg 249-296 31 27 63
Den Hoorn 31 93 03
De Koog. Bosrand weg t/m 227 en
Pontweg 234 en 236 31 79 36
De Cocksdorp 31 65 72
Oosterend 31 89 30
De Waal 31 39 56
Westerw., Akenbuurt, J Ayeweg,
Hemmerkooi 31 35 66
Keesomlaan vanaf 45. Pontweg 72 - 95.
Leemkuil. Zuid-Haffel, Waterw., Driehuizen 31 55 17
Zuid-Eierland en Nieuwlanderweg 31 79 08
Midden-Eierland. Hoofdw., S'lufterw.,
Oorspr.w., Stengw., Limietw. 31 63 62
Eierland, Postw. 132 - 213, Oorsprongw.,
Hollandsew 3112 46
Vuurtorenweg/Krimweg 31 63 24
Het Noorden 31 83 07
Oost 31 88 37
Spangerw., Marsw., Kadijksw., Hallerweg.
Ongeren, Meiertebos, (Waalen)burgerdijk,
Veenselangweg, Oostkaap, Zevenhuizen 32 29 76
Hogeberg, Reijer KeijserstrHallerweg
51/55. Schilderw. 160-222. Wezenland.
Zuidhaffel 49 31 43 75
't Horntje, Pontweg 1-68. 31 95 82
Rozendijk. Smitsweg 31 42 16
Gasthuisstraat vanaf 82 Gerritslanderdijkje,
Grensweg, Pontweg 98-110 31 55 41
Californièweg, Pijpersdijk, Pontweg 123-
224, Ruigendijk, Mienterglop vanaf 41.
Bosrandw. v.a. 516 31 21 17
Kogerweg 31 53 65
De Kaai. Genteweg 1-6 even 31 89 15
Hoornderw., Hemmerw.. Emmaln. 33,
De Gne 31 96 53
Slufterweg/Zanddijk 3116 53
Den Burg A: Gollards/Samen Eén. Beatrixlaan 1 -39 oneven/2-58 even. Bmnenburg, Burgwal.
P. v. Cuyckstraat. Elemert, Gasthuisstraat 1-38, Gravenstraat. Groeneplaats. Hogerstraat, Ada
van Hollandstraat. Hollewal, Kantoorstraat. Keesomlaan 9-39; Molenstraat. Molendwarsstraat.
Parkstraat. Schilderend 6 en 10. Stenenplaats, Vismarkt. Vogelenzang. Warmoesstraat. West
straat. Weverstraat. Pater Witteplein. Zwaanstraat
Den Burg A1: Beatrixlaan 41 t/m 143 oneven. Noordwester. Schoorwal. Vaargeul. Golfslag.
Vloedlijn. Zeebries. Duinreep.
Den Burg B: Achterom. Bernhardlaan 50- even en 63-121 oneven. Binsbergenstraat. Brouwer
straat. Drijverstraat. Marelstraat, Starkenburgh, Thijsselaan, Waalderstraat 45-86. Wilhelmina-
laan 37- oneven 50-120 even. Wilsterstraat.
Den Burg C: Beatrixlaan 145-...oneven en 60-...even. W. van Beierenstraat. Boogerd. Jan
Dirkszoord. Gasthuisstraat 33-43 oneven en 48-76 alles. 48-76 Jonkerstraat. Kogerstraat 59-
oneven en 76-. even. Lijnbaan
Den Burg D: Wilhelminalaan 1-35 oneven 2-48 even, Julianastraat, Burdetstraat. Mr. Kraaistr..
Bernhardlaan 1-61 oneven en 2-48 even, TjakkerstrLieuwstrHof van Geus
Den Burg E: Bernhardlaan 123- oneven. Maricoweg. Schoonoordsingel. Waalderstraat 2-
48 even en 1-43 oneven. Wagenmakerstraat
Den Burg F: Emmalaan 1-44. Haffelderweg. Keesomlaan 1-7; Schilderend 1-143 oneven en
20-146 even, Slingerweg 21-27.
naar wederkeren. Een rustpunt op
m'n oude dag.'
Als ik vraag wat dat toch is met die
leren, dat ze altijd hebben moeten
reizen, dat er in Amerika en Australië
omvangrijke Ierse gemeenschappen
zijn en of het misschien hun lange
geschieden^ van honger, ellende en
onderdrukking is die de leren tot
volbloednomaden heeft gemaakt,
pakt Erskine me bij mijn arm en kijkt
me diep in de ogen. 'Listen to this. It's
all in this song.' Hij zet een CD op en
pakt zijn gitaar om mee te spelen met
de keltische ballade The Fields of
Athenry. Het gevoelige lied vertelt het
verhaal van een door verdriet ver
scheurde vrouw die aan de kade een
schip met ballingen naar Australië ziet
Times, The Observer en The New
Statesman. Ook tekende hij boek
omslagen voor onder meer Penguin
en vereeuwigde hij (zijn) pophelden
als Chuck Berry voor Melody Maker
Gaandeweg vergaarde Erskine roem,
werd hij met prijzen overladen en
vond zijn werk een weg naar particu
liere en museale kunstcollecties en
galerieën in meer dan twintig landen
Eind jaren '70 pakte hij zijn boeltje om
in de Provence een paar aquarellen
te tekenen. De omgeving die eerder
zijn grote voorbeelden Paul Cézanne
en Vincent van Gogh tot de verbeel
ding sprak, had een soortgelijk effect
op Erskine. Hij bleef er twaalf jaar
hangen. Ook van Rhodos was het
moeilijk afscheid nemen. Meer dan
vertrekken. Haar man is aan boord en
zij zal hem nooit meer terugzien. De
Engelse overheerser heeft hem opge
pakt nadat hij een maïskolf had ge
stolen waarmee hij zijn hongerende
familie had willen voeden. 'It's so
lonely around the fields of Athenry',
zingt Erskine. 'Wi| leren móeten ge
woon trekken.' Op mijn suggestie dat
de Ierse soul en het naar verhouding
ongekend groot muzikaal, poëtisch
en literair talent van dit amper vier
miljoen zielen tellende volkje - dat
grootheden als James Joyce,
Jonathan Swift, Samuel Beckett en
U2, Van Morrison, Rory Gallagher en
Sinéad O'Connor heeft voortge
bracht - mogelijk in dezelfde, weinig
rooskleurige maar inspirerende roots
liggen opgesloten, roept hij: 'But yes!
Absolutely!' Op iets bescheidener
niveau verenigt Erskine zelf meerdere
artistieke disciplines in zich: naast
kunstschilder is hij een begenadigd
gitarist-zanger, fotograaf, acteur en
dichter.
Zijn eerste penseelstreken zette
Erskine op het Sunderland College of
Art waar hij zich specialiseerde in et
sen, lithografie en illustratie. Zijn uni
versitaire studie volgde hij aan de
Royal College of Art in Londen, waar
hij les kreeg van de beroemde David
Hockney en Quentin Blake, die be
kendheid verwierf als illustrator van
de boeken van Roald Dahl. In 1967
behaalde Erskine zijn masters
degree. Hij werd docent aan verschil
lende kunstacademies en werkte als
freelancer voor kranten als The
tien jaar verbleef hij op het Griekse
eiland in een tot woning en atelier
omgebouwde molen.
Erskine's landing op Texel heeft meer
te maken met de korenvelden van
Vincent van Gogh dan de maïskolf uit
The Fields of Athenry. Hevig gefasci-
neerd door het leven en werk van de
Nederlandse schilder ondernam
Erskine in 1989 een pelgrimage langs
de plaatsen waar Van Gogh verbleef
en de musea waar zijn doeken nu
hangen. In Nederland toog hij naar
diens geboorteplaats Zundert en het
Amsterdamse Van Goghmuseum en
museum Kröller-Möller op de Veluwe.
Tijdens deze reis raakte hij bevriend
met een Nederlander, wiens moeder
de mannen meenam op een
sightseeing-toer door Nederland,
waarbij ook Texel werd aangedaan:
het eiland waaraan de vrouw fijne
vakantieherinneringen had. 'Ik hield
meteen van het eiland. Later keerde
ik hier terug voor een korte vakantie.
Toen besloot ik dat ik na 25 jaar rond
de Mediterrannée te hebben gewerkt
maar eens weer in het Noorden aan
de slag moest.'
Dat Erskine hier voldoende inspiratie
vond blijkt uit zijn grote productie.
Boeten, akkers en weilanden met slo
ten, strandjutter Simon Luijtse, de
Slufter, de vuurtoren en zelfs aanko
mende en vertrekkende Teso-boten
- een weinig afgebeeld tafereel, maar
passend in de levenswandel van
Erskine - zijn op grote, veelkleurige
doeken met grove streken vastge
legd. 'Schilderen is fysieke actie. Ik
neem de ruimte, gooi de verf er bijna
op Het werk is soms onheilspellend
en triest, dan weer juist warm en
vriendelijk. 'Ik heb hier m'n ups en
m'n downs gehad. Hoogtepunten
waren de exposities en de vriend
schappen met mensen als Theun de
Winter, Bart Witte, Gerrit Zoetelief en
Theo Timmer, en de muziekfestivals.
Ik kijk uit naar het komende blues
festival. Jullie Nederlanders hebben
ook goede musici hoor.' Herkennen
we hier en daar met een touch van
Van Gogh? 'Nou, meer van Cézanne.
Hij opende voor de schilderkunst de
deur naar de twintigste eeuw. Ik heb
het gevoel dat hij altijd over m'n
schouder meekijkt als ik achter de
ezel zit.' Het zal wel geen toeval zijn
geweest dat Erskine meespeelde in
A Man and his Mountain, een film die
is gebaseerd op het leven van
Cézanne. 'De Sainte Victoire, dat was
Cézannes berg. In mijn hippietijd heb
ik hem met een groep mensen be
klommen. We zijn drie dagen boven
geweest en hebben onophoudelijk
muziek gemaakt. Bijna had ik toen
mijn Duitse vriendin ten huwelijk ge
vraagd. Ik zie haar trouwens vol
gende week sinds lange tijd weer
eens. Cézanne ligt aan de voet van
de Sainte Victoire begraven. Wist je
dat je de berg, Cézannes graf en het
graf van Picasso én het kasteel waar
Picasso heeft gewoond in een rechte
lijn met elkaar kunt verbinden? Dat
kan geen toeval zijn.' Misschien in
dezelfde hang naar keltische mystiek
heeft Erskine een bijzondere verkla
ring gevonden voor de gekte die Van
Gogh - over wie hij met uitgepraat
raakt en alle films en boeken in huis
heeft - ten gronde richtte. 'Hij werd
op de dag nauwkeurig een jaar na zijn
broer geboren. Die was in het kraam
bed gestorven en heette ook Vincent.
Omdat hij nooit zichzelf heeft kunnen
zijn heeft hij zich uiteindelijk in dat
Franse korenveld een kogel door het
hoofd gejaagd. Sindsdien zijn er dus
twee graven waarin een Vincent Van
Gogh ligt.'
Ezels vormen de verbindende scha
kel tussen dichter Theun de Winter en
John Patrick Erskine. 'Ik heb altijd van
ezels gehouden.' Philip Darrington -
Erskine's landgenoot en collega
nomade die geruime tijd op Texel
verbleef - liet hem op Driehuizen de
ezels van De Winter's ezelvereniging
zien en Erskine portretteerde de die
ren op indrukwekkende wijze. Het
schilderij was één van de hoogtepun
ten op de manifestatie Kunst in Zee.
'ledereen, behalve ik, had het gezien
lEngelse Ier of Ierse Engelsman John Patrick Erskine had net
goed geen nationaliteit kunnen hebben De 56-jarige nomade
inmiddels aan zijn vijfde vaderland toe. Sinds anderhalf jaar
jont en werkt hij op Texel, waar hij in zijn atelier aan het Ger-
jlanderdijkje bepaald niet stilzit. De productieve Erskine ex-
seert momenteel voor de vierde keer op het eiland. De
ajaarscollectiebij De Worsteltent heeft de grappige titel Van
mderland naar Gerritsland meegekregen. 'Ik heb altijd gezwor-
n, maar nu ik ouder word zou ik toch wel een thuisbasis wil-
hebben.' Gesprek met een warm, gepassioneerd multitalent.
richt op Oudeschild.
