Herfst 2000: pompen of verzuipen
Cjrocn ^warLrJexels m het harL,
.andbouw: schade
ruim ƒ11 miljoen
'Als dit voorbode toekomst
is, worden teelten onmogelijk'
Discussie waterbeheer
laait op na crisissituatie
tl
ml
La Morena weer hotel
Veilig Madurodam
T E X E LS E S'COU RANT
BEZORGER m/v
TEXELSEfcOURANT
SUPER DE BOER
(OIO) UJimjTjets
LLZ1- drogisterij
36 mariniers
naar Eritrea
Politiecontrole
fietsverlichting
Unicef-kraam
in bibliotheek
Sinterklaas in
Den Hoorn
Surfers sluiten
jaar af met snert
Narcissenteler gedupeerd door wateroverlast
JERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR. 11530 1 DINSDAG 14 NOVEMBER 2000
r E X E LS E^COU RANT
DINSDAG 14 NOVEMBER 2000
Ivertenties/abonnementen/bezorging:
nbaan 6
91 MC Den Burg
efoon 0222 - 36 26 00
efax0222 -31 41 11
^schijnt dinsdag en vrijdag
Uitgave van Langeveld de Rooy bv, Postbus 11,1790 AA Den Burg
Redactie: Warmoesstraat 45, Den Burg
telefoon 0222 - 36 26 20. fax 0222 - 32 30 00
e-mail: tcmeuws@tref.nl
Buiten werktijd: Bart Bosch, tel 32 28 23
of 06-22 14 02 76
Losse nummers 1.70, abonnementsprijs 60,40 per half jaar.
De familie Kuijper uit Den Burg heeft
pizzeria Bella Vista in De Cocksdorp
verkocht aan een ondernemer uit
Loosdrecht. Het tegenovergelegen
café-restaurant La Morena wordt uit
gebreid met de begane grond van het
aangrenzende pand De bovenver
dieping van beide panden krijgt de
functie die het vroeger had: die van
hotel. Pagina 2
Texel is aan een trieste inhaalslag
bezig op het gebied van woning
inbraken. Bedroeg het inbraakrisico
in 1996 nog 0,24 procent, vorig jaar
is dat meer dan verdubbeld tot 0,57
procent. De acht nieuwbouw
woningen aan de Keesomlaan -
'Madurodam' in bouwerskringen -
zullen waarschijnlijk niet aanhaken bij
deze trend: zij kregen als eerste op
Texel het politiekeurmerk Veilig Wo
nen. Er is één nadeel: vergeet nóóit
je sleutel, want je komt je huis niet
meer in. Pagina 7
(Advertentie)
CffKÊ ^marL-Jrxdi ia bd ban.
Wij zijn op zoek naar een
die voor ons de krant wil
bezorgen op de route:
Eierland, Oorsprong-
weg, Hollandseweg en
Postweg.
Hier wonen ongeveer 55
abonnees.
Het bezorgen is het eenvou
digst voor iemand die in deze
omgeving woont.
De kranten worden dinsdag
en vrijdag rond half vijf ge
bracht.
Geïnteresseerden kunnen
voor nadere inlichtingen te
recht bij de balie van de
Texelse Courant aan de Spin-
baan.
Longevdd de Rooy
Spinbaan 6
1791 HO Oen Burg - Texel
Telefoon 0222 - 362600
fax 0222 - 314111
ytnmiu
(Advertentie)
(/tv* ^aonjridi d bd hart.
Onze bezorgers verspreiden
vandaag met de Texelse
Courant folders van:
ALTIJD OP ZOEK NAAR HET BESTE
Daar kun je mee lezen en schrijven!
NEE- sticker
maar wel geïnteresseerd?
Folder verkrijgbaar op
Spinbaan 6.
aanhoudende regenval van de
elopen tijd heeft in landbouw-
vassen grote schade veroor-
kt. De eerste schatting is dat de
erbouwers en bloembollen-
y- rs voor minstens ƒ11 miljoen
- gedupeerd. Of de schade nog
■Iter wordt hangt af van het weer
^ide komend tijd. De vrees be
at dat hierdoor bedrijven in fi-
iciële nood kunnen raken. De
neente en landbouworganisatie
TO hebben bij het ministerie van
idbouw en de provincie aange-
ingen op schadevergoeding.
WLTO vreest dat een deel van de
hectare nog te velde staande
/assen als verloren moet worden
chouwd. In de grond zitten nog
lectare lelies, 225 ha suikerbieten,
ha witlof, 60 ha wortelen, 25 ha
iappelen, 25 ha bloemkool, 15 ha
ilias en 15 ha maïs. Daarnaast lo-
vele hectaren pas geplante
embollen, zoals narcissen, kro-
sen en tulpen gevaar. Veel bollen
iben door de regen niet of beperkt
men wortelen en zijn verstikt. Van
bollen die nog moeten worden
ilant is het nog onzeker wanneer
lan de grond kunnen worden toe-
rouwd. Naarmate de plantdatum
chuift, zal de oogstderving voor
lend seizoen toenemen. Bij de
ilante en nog te planten bollen zal
schade pas komend voorjaar en
ïer in volle omvang zichtbaar
den. Landbouwvoorman Jaap
'Die zal voor een deel afhangen
van de resultaten die het waterschap
kan boekenDe situatie is volgens de
landbouwvoorman vele malen erger
dan de natte herfst van 1998, het
rampjaar waarin Texel de dans nog
redelijk ontsprong. De aardappels en
wortels die nog in de grond zitten
moeten volgens Hln als verloren wor
den beschouwd. Bi) lelies, een teelt
die ƒ100.000,- per hectare kost, kan
de schade hoog oplopen. Een deel
van de bollen is al 'verzopen', bij an
deren is nog onzeker wat er uit de
grond komt. Het weer varj, de ko
mende periode zal bepalend zijn voor
de oogstderving bij witlof, suikerble
ten en dahlia's.
Of de schade die de gedupeerde
landbouwers lijden (deels) zal worden
vergoed is onzeker, omdat de neer
slag beneden het in 1998 gestelde
criterium van 100 mm per etmaal is
gebleven. Hin: 'We menen dat op
Texel de situatie minstens zo ernstig
is als in dat rampjaar, toen er in één
periode een grote hoeveelheid water
viel. Nu valt er gespreid over een lan
gere periode veel meer regen, met
desastreuze gevolgen. Dat recht
vaardigt een schadevergoeding.' Ver
goeding of met, Hin verwacht van fi
nanciers van bedrijven die in de
problemen komen hun cliënten in
zake hun verplichtingen te ontzien.
Behalve in de landbouw, heeft de
overlast ook schade toegebracht aan
de eigendommen van particulieren
en in vakantieparken. Kelders, vloe
ren, tuinen en andere eigendommen
liepen onder water.
Is werd verwacht zullen ook
iniers van de Joost
rleinkazerne worden uitgezon-
naar Eritrea om daar hun bij-
je te leveren aan de vredes-
sie. Het zijn 36 mensen van de
ede Bootcompagnie die maan-
vanuit Den Helder zullen ver
hopen over drie maanden weer terug
te zijn in Nederland. Ze staan onder
commando van kapitein der mari
niers A. van Gils, die momenteel in
Eritrea is om de situatie te verkennen.
Onder de naar het Afrikaanse land
vertrekkende mariniers bevindt zich
als enige Texelaar sergeant Ronald
van Rongen uit Oudeschild, Hij is
bestuurder van één van de grote
landingsboten (LCU's) die zich aan
boord van de 'Rotterdam' bevinden.
Door de extra pompen spoot het polderwater bij de uitstroom van gemaal De Cocksdorp uit vele leidingen naar buiten. Bij drie gemalen werd de capaciteit verhoogd met 6.000 ku
bieke meter per minuut.
(Foto Gerard Timmerman)
Zestig tot zeventig personen zijn vrij
dag en zaterdag dag en nacht in touw
geweest om een eind te maken aan
de wateroverlast op het eiland. Die
ontstond nadat er voor de tweede
keer in korte tijd veel meer regen viel
dan de gemalen konden verwerken.
Om het water te kunnen spuien werd
de pompcapaciteit door inzet van
extra materieel met dertig procent
verhoogd. De bliksemactie van het
waterschap, in samenwerking met
gemeente, brandweer, politie en de
Texelse landbouw, had tot gevolg dat
het waterpeil zich vanaf zaterdag
middag in de gewenste richting be
woog. Gistermorgen, toen het water
bij de gemalen tot winterpeil was
gedaald én Bok het niveau in de ach
terliggende sloten was gezakt, kon
den de eerste pompen worden uitge
schakeld. Maar het zal nog wel enige
tijd duren alvorens ook het water uit
al het land is weggezakt.
Texel is door de neerslag onevenre
dig zwaar getroffen. De meet
resultaten lopen uiteen, maar gemid
deld is er in oktober en november
zo'n 400 mm gevallen. Oorzaak is de
relatief hoge temperatuur van het
zeewater, waardoor er op Texel meer
buien zijn dan elders. In november
viel tot en met vrijdag 140 tot 170
mm'.' Slaagden de gemalen van het
waterschap er tot en met donderdag
nog redelijk in het vele regenwater in
de Waddenzee te spuien, na de
hoosbuien van donderdagnacht,
waarbij 35 tot 60 mm viel, stonden de
poldersloten voor de tweede keer in
korte tijd tot de rand vol en stonden
op sommige delen van het eiland
zelfs de landerijen onder water. Ex
treem was de situatie in polder
Waalenburg, waar grote delen blank
stonden. Eierland, polder Het Noor
den en De Eendracht kampten even
eens met grote wateroverlast. Minder
ernstig was de situatie in de PH-pol-
der, waar niet zoveel regen was ge
vallen en het onlangs gemoderni
seerde gemaal beter is opgewassen
tegen problemen. Bij de gemalen lie
pen de overschrijdingen van het
winterpeil uiteen van 10 tot 90 centi
meter.
;ken met de Hr Ms 'Rotterdam'.
nding Platform Dok heeft aller-
laterieel aan boord (zoals voertui-
boten en containers) dat na een
van twee weken in Eritrea aan
zal worden gezet. De mariniers
Jolitie zal de komende tijd fietsers
bromfietsers scherp controleren
het voeren van deugdelijke ver
ing. Vanwege de duisternis zijn zij
wintermaanden extra kwets-
r. Er zal over het algemeen 're-
iet' worden opgetreden, wat
iudt dat overtreders een bekeu-
krijgen. Het verscherpte toezicht
de hele winter aanhouden.
ds gisteren is in de Openbare Bi-
:r Hheek aan de Drijverstraat weer
idoor vrijwilligers bemande kraam
Unicef te vinden. De komende
jen kan daar door de aanschaf
artikelen als wenskaarten, agen-
s en kalenders worden bijgedra-
laan de hulp aan vrouwen en kin-
ren in meer dan 25
togsgebieden. Naast het verstrek-
van noodhulp in de vorm van
dicijnen, en voedsel, helpt Unicef
'kinderen met hun ouders te ver
gen en neemt de organisatie ac-
'deel aan de strijd tegen de inzet
kindsoldaten en de snelle ver-
siding van kleine wapens.
Unicef-kraam is geopend tijdens
'openingsuren van de bibliotheek.
crafgegaan door fanfarekorps DEK
«kt Sint Nicolaas zaterdag om
00 uur zijn opwachting in Den
iorn. De stoet vertrekt om 14 55 uur
"at het dorpshuis om de sint op te
'en vanaf Diek. Na een rondgang
*>'het dorp begint om 16.00 uur in
dorpshuis het bmnenprogramma.
tegen komt Sinterklaas recht-
teks naar het dorpshuis en begint
'binnenprogramma eerder.
het hier veel natter is dan elders.
Maar als dit een voorbode is van de
toekomst, dan worden teelten waar
voor je in de herfst het land op moet
op Texel onmogelijk.' De werkbare
tijd wordt volgens hem veel te kort.
'Narcissen kun je niet te vroeg plan
ten, omdat de bodemtemperatuur
dan nog te hoog is en je bolrot ris
keert. Maar als je te laat bent, kan je
het land met meer op.'
Bakker betreurt het dat boeren na de
natte herfst van 1998 zich nog steeds
niet tegen waterschade hebben kun
nen verzekeren en dat zijn bedrijf is
overgeleverd aan de willekeur van de
minister van Landbouw.
De Snertrace waaraan surfers
Adriaan en Dorian van Rijsselberghe
zondag deelnamen, deed z'n naam
eer aan. Regen, wind en kou vielen de
plankzeilers ten deel, precies de re
den waarom de overige jeugdsurfers
deze seizoensafsluiting aan zich
voorbij lieten gaan. Toch draaide het
uit op een spannende race, waarin
Adriaan van de zes deelnemers in de
categorie Formule Windsurfing
(brede planken en grote zeilen) als
eerste over de finish kwam. Zijn broer
eindigde als derde
De noodsituatie heeft de discussie
over het beheer van het opper
vlakte water op Texel stevig aange
wakkerd, met name over het zoge
naamde Masterplan Water Texel.
Daarin wordt onder andere ge
sproken over verhoging van het
winterpeil, om zo water te bufferen
voor de droge zomerperiode. Niet
verrassend dus dat de voor
lichtingsbijeenkomst over dit plan
op donderdag, precies op de
avond dat de regen met bakken uit
de lucht viel, veel bezorgde
agrariërs trok.
'We praten nu wel steeds over het
beheer van het water in de verre toe
komst, maar laten we nu eerst maar
eens zorgen dat we onze zaken op
korte termijn voor elkaar hebben Als
het in drie jaartijd twee keer mis gaat,
is er toch structureel Iets mis', aldus
Wim Trap, die als lelieteler al weken
lang problemen ondervindt van de
wateroverlast. 'Laten we eerlijk zijn,
we hebben er allemaal een beetje te
gemakkelijk over gedacht. Als ge
bruikers van het land zijn we allemaal
zó druk met ons gewone werk bezig,
dat we wel eens te weinig aandacht
hebben voor wat er in de sloten ge
beurt. Met als gevolg dat er hier en
daar een duiker verstopt is geraakt
met riet. Die troep had natuurlijk al
lang opgeruimd moeten zijn.'
Zijn suggestie om vroeger te maaien
en - om hier dwang achter te zetten
- de schouwdatum (nu oktober) naar
voren te schuiven, om te voorkomen
dat riet voor problemen zorgt, is vol
gens Henk Vonk, hoofd technische
dienst van waterschap Hollands
Kroon niet haalbaar 'Zolang er nog
gewassen te velde staan of zolang
het nat is, kun je met het land op om
de sloten te maaien. Maar als het
echt niet anders kan doen we het
toch. Zo hebben we, in overleg met
de eigenaar, dwars door een veld bie
ten gereden, omdat er sprake was
van een dringende situatie. Met een
maai boot houden we de grote water
lopen open, zodat het water de
ruimte heeft. Natuurlijk is het zaak om
zo spoedig mogelijk na de oogst de
slootkanten te maaien Dat is de ver
antwoordelijkheid van de grond
eigenaars. We proberen daarop zo
stringent mogelijk de controleren. Elk
jaar moeten we. desnoods met hulp
van de politie, wel een paar keer in
grijpen.' Dat er hier en daar toch dui
kers verstopt zijn geraakt, wil volgens
Jaap Hin van de WLTO niet zeggen
dat landbouwers veel valt te verwij
ten. 'Door de hoge waterstand is het
moeilijk te controleren.' Maar volgens
ingewijden zijn het wel vaak dezelfde
agrariërs waar de duikers verstopt
zitten.
Berging
Inzake een eventuele verhoging van
Lees verder pagina 5
'Het hele jaar doe je zó je best om
er wat goeds van te maken, en dan
in zo'n korte tijd de hele boel te
zien verzuipen. Hier word ik heel
erg treurig van.' Frits Bakker van
de akkerbouwcombinatie Texelsun
die hij runt met broer Rob, neven
Jan en Ben Bakker en Arco Eelman
behoort tot de akkerbouwers die
zwaar zijn getroffen door de
wateroverlast. 'Voor ons staat nu
wel vast dat de schade zo'n mil
joen gulden zal bedragen. En af
hankelijk wat we nog uit de grond
kunnen krijgen, kan daar nog een
half miljoen gulden bij komen',
constateert de landbouwer van
hoeve Avanti in polder Het Noor
den.
Met name deze laag gelegen polder
heeft zwaar te lijden van de nattig
heid. Het gebied vormt de verbinding
tussen gemaal de Krassekeet en het
brede achterland, dat zich tot voor
bij Den Hoorn uitstrekt. 'Eigenlijk zit
ten we op prima land. Goed doorla
tende zandgrond, met een uit
stekende drainage. De buizen kun
nen circa zeven mm regen per dag
verwerken. Maartegen zeventien mm
per dag, zoals in november, kan zelfs
de beste drainage niet op.'
Een willekeurige greep in het nog niet
zo lang geleden geplante zompige
perceel narcissen levert een weinig
rooskleurig beeld op. Veel bollen heb
ben door de nattigheid nog niet kun
nen wortelen en vertonen tekenen
van verstikking 'Hier komt niets meer
van terecht.' Bollen die wel een klein
wortelpruikje en een spruit hebben
zijn hoogstwaarschijnlijk ook niet le
vensvatbaar. 'We telen in totaal tien
hectare narcissen. Al wekenlang ver
keren we in onzekerheid. Redden ze
Frits Bakker van de akkerbouwcombinatie Texelsun toont enkele bollen in een verzopen
perceel narcissen. De schade op zijn bedrijt is enorm. (Foto Gonm nrnmomvrv
het wel of niet. Maar nu heb ik geen
twijfel meer en beschouw ze als ver
loren Dat betekent voor ƒ350.000,-
aan plantgoed naar de bliksem. Als
je de opbrengst van de komende
zomer erbij optelt, kom je wel tot ze
ven ton schade.'
Maar daar blijft het niet bij. Van de
vijftig hectare witlof die Texelsun teelt
zit nog 35 hectare in de grond. 'Ik ben
bang dat we die grotendeels als ver
loren moeten beschouwen. Een deel
van de pennen beginnen al te rotten.
Afnemers, de witloftrekkers, willen ze
daarom niet hebben. Bij de suikerbie
ten moeten we het nog maar afwach
ten. De loonwerker heeft de beschik
king over meerdere machines, maar
als het niet droog wordt, dan kun je
ook daarmee niet het land op.' In de
grond zit ook nog een flinke hoeveel
heid winterpeen. 'De wortels kunnen
wel wat hebben, maar als ze te lang
in het water staan, dan gaan de pun
ten rotten. Doordat de markt voor
vollegrondsgroenten is verzadigd,
wordt het verlies niet goedgemaakt
door betere prijzen, 'Integendeel. Als
er ook maar iets aan het product
mankeert, wil de handel ze met heb
ben. En dan heb je helemaal niets.'
De neerslag van de afgelopen weken
en de climax van vrijdag, is voor Bak
ker reden zich bezorgd af te vragen
of er nog een gezonde toekomst is
voor de Texelse akkerbouw. 'Ik heb
bewondering voor het waterschap,
want ze hebben er alles aan gedaan.
Maar als je de klimatologen hoort,
staan dit soort herfsten ons in de toe
komst vaker te wachten. In 1998
werd gezegd dat het een uitzonder
lijke situatie betrof, maar drie |aar la
ter is het weer raak. Toen ontspron
gen we op Texel nog redelijk de dans
en maakten de hogere prijzen van
bijvoorbeeld de pootaardappels veel
goed. Maar daar ziet het nu niet naar
uit. Texel wordt in vergelijking met de
rest van Nederland uitzonderlijk
zwaar getroffen. Collega's aan de
vastewal willen niet eens geloven dat
