'Bij Jan ging de deur
niet om zes uur dicht'
5
Wikken en wegen en taken verdelen
.TEXELSE
COURANT"
Hulp bieden doel scheidend landbouwvoorlichter
Brand De Veen
Vliehors
Discussie over
windenergie
Blik vanger
DINSDAG 27 FEBRUARI 2001
jp (je Veenselangweg vormden nieuwsgierige automobilisten een file.
VERVOLG VAN PAGINA 1
I eerste instantie werd het bluswater
angevoerd met een brandkraan aan
e Kadijksweg en later werd met be-
ilp van een dompelpomp met een
ipaciteit van circa 4.000 liter per
iinuut en een zesduims slang van
an kilometer lengte ook water uit de
an Ayesloot aangevoerd, waarmee
iet succes overslag van vuur op
bijgelegen gebouwen werd bestre-
an Ab Jan Witte 'We hadden het
aluk dat de wind niet onze kant op
:ond. Het werd op een gegeven
loment wel even heet, maar toen de
ap instortte werd het snel minder.'
ond half zeven kwam een deel van
t vierkant naar beneden, waarna
t vuur na verloop van ti|d in om-
ang afnam. In de dikke laag brand-
aar materiaal die zich opstapelde
nnen de overeind gebleven muren
even de vlammen bij tijd en wijle
aog oplaaien. Het nablussen ging
sdurende de nacht en de volgende
iorgen door.
let de boerderij gingen het fruit, de
js, de wagens, de machines en alle
rsoonlijke spullen van huisman ver
ren 'Mijn kleren zijn het enige dat
nog over heb Gespaard bleef ook
Huismans hond skippy, die net als de
baas tijdelijk onderdak heeft gevon
den in Hotel Den Burg. 'Echter met zo
lang, want het bedrag dat de verze
kering hiervoor beschikbaar stelt is er
snel doorheen.' Maar burgemeester
Joke Geldorp-Pantekoek, die
zondagavond al een bezoek bracht,
heeft me namens de gemeente hulp
aangeboden In overleg met de ver
zekering heeft Huisman besloten op
zoek te gaan naar een stacaravan, die
als tijdelijk onderkomen zal dienen.
Om zijn fruitbedrijf van zeven hectare
draaiende te houden gaat Huisman
op zoek naar koelcontainers, want in
juni begint de oogst van aardbeien en
bessen. Ook moet er een oplossing
worden gezocht voor de oogst en
opslag van appels en peren die
daarna volgt. Huisman laat weten dat
doordat de fruitoogst van vorig sei
zoen in zijn geheel verloren is gegaan,
hij zijn klanten voorlopig met meer
van dienst zijn. Over de oorzaak van
de brand heeft ook Huisman geen
idee. 'De politie heeft me er flink over
doorgezaagd, maar ik weet zeker dat
ik geen pannetje op het vuur heb la
ten staan.'
Op de toegangsweg naar het brandende pand kwam de auto van een ramptoerist
muurvasM^itter^^er^jnde^panning staande brandslang.
Op zijn tijd eigenwijs en soms doordonderen. Aldus in
notendop de werkwijze van landbouwvoorlichter Jan Kool
hof. Een man die zich in de afgelopen 32 jaar sterk heeft
gemaakt voor de Texelse landbouw. Of het nu een geves
tigde ondernemer betrof, een nieuwe agrariër of een star
tende landbouwer, ze konden allemaal met hun vragen bij
hem terecht. Voor hen was de voorlichter altijd bereikbaar.
Ze zullen hem missen. Want na een dienstverband van veer
tig jaar houdt Jan Koolhof er komende donderdag mee op.
Ter ere van hem wordt vrijdag van 20.00 tot 24.00 uur in 'De
Kiekendiefeen afscheidsfeest gehouden.
Landbouwvoorlichters als Jan Kool
hof behoren tot een uitstervend ras.
Waar zijn collega's anno 2001 stuk
voor stuk specialisten zijn met een
grote kennis over een beperkt deel
van de landbouw, beschikt Koolhof
over een brede kennis van zaken op
het gebied van veehouderij en akker
bouw. Hij gaf teelttechnische advie
zen, maar verleende de boerenstand
ook bijstand bij sociaal-economische
of maatschappelijke vraagstukken.
En als het echt nodig was, dan
schroomde hij met om zelf de kunst
mest te strooien. Ook na zes uur 's
avonds was hij beschikbaar. Zijn
dienstbaarheid was zó groot, dat
menig boer die als een berg tegen het
invullen van de papierwinkel opzag,
soms wel erg snel bij de voorlichter
aanklopte.
Tijdens de vele bedrijfsbezoeken en
voorlichtingsbijeenkomsten in zijn
loopbaan gaf Koolhof zijn ogen altijd
goed de kost. De dingen die hij in de
dagelijkse praktijk opstak, gaf hij door
aan anderen. 'Helpen was en is mijn
doel.'
No nonsens
Koolhof is een man uit de praktijk. Als
telg uit een akkerbouwgezin uit het
Groningse Wedde, op tien kilometer
afstand van Winschoten, werd het
werk op het land hem met de paple
pel ingegoten. Na de Middelbare
Landbouwschool bekwaamde hij
zich tot landbouwvoorlichter, waar
voor hij allerlei cursussen volgde op
het gebied van de teeltechniek, maar
ook economie.
In 1962 belandde hij in Noord-Hol
land, waar hij in de regio
Heerhugowaard-Hensbroek werk
zaam was in het kader van de streek-
verbetering. Toen veehouders uit die
omgeving beter schapenfokmateriaal
nodig hadden, kwam hij op Texel.
Hoewel hij nu kan lezen en schrijven
met de Texelaars, was één van zijn
rende een aantal decennia eén van
de voorlopers was op het gebied van
de veehouderij. Hij wist ons goed de
mogelijkheden te wijzen. Hoewel de
bedrijven op het eiland van oudsher
kleinschalig waren, deden we wat
betreft schaalgrootte in de zeventiger
en tachtiger aardig mee met de
vastewal. Jan was een belangrijke
aanjager. Maar ook als het ging om
de intrede van nieuwe teelten, zoals
witlof, waspeen en asperges diende
hij de Texelse akkerbouwers veelvul-
maakte hij de toehoorders er op at
tent dat de Texelse landbouw, in ver
houding tot collega's aan de over
kant, tamelijk schoon produceert. 'De
landbouw is hier meer gevarieerd.
Hierdoor wordt de bodem minder
belast en zijn de benodigde hoeveel
heden kunstmest en bestrijdingsmid
delen een stuk lager dan elders.' Ook
in de gemeenteraad, waarin hij na
mens het CDA al meerdere raads
periodes zetelt, komt hij op voor de
belangen van de boeren.
Zijn agrarische betrokkenheid nam
niet weg dat Koolhof een brede kijk
op de zaken heeft. Zo was hij betrok
ken bij de bouw van vakantiepark De
Krim en zetelt hij al vanaf 1972 in het
bestuur van de Exploitatie Maat
schappij De Krim. 'Ach, ik kwam
overal en dan vragen ze je nog wel
eens ergens voor.'
Kwaliteit
Naast zijn werk voor de Dienst Land-
eerste kennismakingen bijzonder.
Toen hij 32 jaar geleden in Den Hel
der aan het loket stond, vroeg de
beambte waar hij ging wonen. Toen
hij antwoordde 'De Cocksoorp', keek
de man Koolhof met-begrijpend aan:
'Wil ie jezelf daar laten begraven?'
Maar zijn no nonsense-instelling en
sociale betrokkenheid zorgde ervoor
dat de Groninger snel werd geaccep
teerd en uitgroeide tot hét gezicht van
de landbouw. Agrariër Theo Hin (Nes-
weg): 'Jan kwam hier aan het begin
van de periode van de ligboxen-
stallen. Het is met name aan zijn in
spanning te danken dat Texel gedu-
VERVOLG VAN PAGINA 1
Lving van de geluidshinder betreft is
ir geen verbetering te verwachten.'
fet duurt nog even voordat Witte het
ollege kan adviseren, want de ver-
lunning. die vooral uit de weerleg-
ling van 98 ingediende bezwaren
lestaat, telt dertig pagina's die elk op
lun juridische en milieutechnische
nerites moeten worden beoordeeld.
Waar misschien gaat het college hoe
lan ook in beroep om aan te geven
lat er serieus met de belangen van
Ie Texelaars moet worden omge-
iprongen Dit politieke signaal heeft
>p korte termijn geen praktisch voor
leek weliswaar schorst een beroep
>ij de Raad van State in samenhang
net een verzoek om een voorlopige
'oorzienmg de inwerkingtreding van
le milieuvergunning op. maar dat
fetekent dat de oude vergunning van
tracht blijft en die stelt nóg minder
Jeperkingen aan de schiet-
jefeningen dan de nieuwe
Stillegging
)e gemeente had verzocht om be
taalde personen - waaronder de
turgemeester van Texel - de be-
'oegdheid te verlenen om de schiet-
ïefeningen stil te leggen indien naar
lun oordeel ontoelaatbare geluids-
Jverlast te verwachten is Daarmee
:ou aan de onvoorspelbaarheid van
iet weer en daarmee van de overlast
echt worden gedaan. De ervaring
leeft volgens het college geleerd dat
in sommige schietweken (bij be
paalde weersomstandigheden) op
Texel geen enkele geluidshinder
wordt gemeten. De minister wil in de
vergunning echter geen
tiandhavingsbevoegdheden creëren
pie zich niet zouden verhouden met
fle wet Milieubeheer. Krachtens deze
wet ligt de handhavingstaak bij de
Inspectie Milieuhygiëne, afdeling
Toezicht Defensiezaken. Die zal de
naleving van de vergunning controle
ren en in geval van overtredingen
boetes opleggen en in het uiterste
geval verdere oefeningen verbieden
Convenant
Het stilleggen van de oefeningen is
éen van de onderdelen van het zoge
naamde 'convenant' dat het Texelse
college met de staatssecretaris van
Defensie wil sluiten over zowel de
oefeningen op het cavalerieschiet-
kamp als op dat andere deel van de
Vliehors waarvan Texel hinder onder
vindt: de schietrange voor de lucht
macht. De gemeente, die in dit ver
band mede optreedt namens de
dorpscommissie en de Commissie
Vlieghinder Noordkop Texel, wil dat
er in het convenant afspraken worden
vastgelegd over de maanden en tijd
stippen waarop (niet) geoefend mag
worden, de duur van de oefeningen,
de vliegroutes, meetverplichtingen,
het in acht nemen van weersomstan
digheden en zoals gezegd de wijze
waarop in overleg tussen de com
mandant en de burgemeester oefe
ningen kunnen worden gestaakt bij
onaanvaardbare overlast. De tekst
van het convenant zou volgens de
gemeente ook in de milieuvergunning
voor het schietkamp moeten worden
opgenomen, maar omdat die tekst
volgens de minister van VROM 'ze
ker niet de instemming van de
Staatssecretaris van Defensie draagt'
en 'in de huidige vorm niet tot onder
tekening zal leiden', heeft de minis
ter het convenant naast zich neerge
legd.
Stiltegebied
Tijdens de inspreekavonden in Het
Eierlandsche Huis werd vorig jaar
gehamerd op de maatschappelijke
ontwikkelingen die sinds het jaar
waarin de oude vergunning werd ver
leend hebben plaatsgevonden. Be
stonden in 1957 nog plannen om de
Waddenzee in te polderen, tegen
woordig is iedere menselijke activiteit
er aan strenge nationale regelgeving
en Europese richtlijnen gebonden en
is het wad officieel uitgeroepen tot
stiltegebied. De ontwerp-vergunning
hield daar volgens de Wadden
vereniging, de dorpscommissie en de
gemeente nauwelijks rekening mee.
Zo streeft het kabinet in de geldende
Planologische Kernbeslissing Wad
denzee naar een vermindering van de
militaire activiteiten met 25 procent
ten opzichte van 1989, maar was
daarvan in de (ontwerp-)vergunning
volgens de Waddenvereniging niets
terug te vinden. De minister verweert
zich nu door te stellen dat Defensie
zich wel degelijk aan die inspannings
verplichting houdt, maar dat daarbij
het wad als geheel moet worden be
zien, 'Aan deze taakstelling is invul
ling gegeven door het sluiten van
schietrange de Noordvaarder (Ter
schelling,- red), het sluiten van de
schietterreinen van Lutjeswaard en
het opschorten van de laagvliegroute
boven het waddengebied.' Verder
verwijst Pronk weer naar de grens die
hij stelt aan de aantallen munitie.
Namens de dorpscommissie voerde
Sikke ten Brug de Europese
Habitatnchtlijn ten tonele om een
minder intensief gebruik van het
schietkamp af te dwingen, maar de
minister komt in de actuele beschik
king na een uitvoerige argumentatie
tot de conclusie dat daarmee geen
strijd bestaat.
Toerisme
In het bredere kader van de interna
tionale politieke ontwikkelingen (de
beëindiging van de Koude Oorlog) is
de vraag gesteld of het cavalerie-
schietkamp überhaupt nog wel ge
handhaafd dient te blijven, maar
Pronk heeft daarover een uitgespro
ken mening: 'Nederland beschikt nog
steeds over een Krijgsmacht waarvan
verwacht wordt dat die in crisissitua
ties over voldoende geoefendheid
beschikt om de crises op professio
nele wijze het hoofd te bieden.' Op
die eis is de vergunningaanvraag van
Defensie volgens de minister ook
gebaseerd. Dat de toeristische ont
wikkelingen in de Texelse noordkop
sinds 1957 evenmin stil zijn blijven
staan - getuige de enorme bunga
lowparken als De Krim en Sluftervallei
die in het gebied zijn verrezen - is de
minister niet ontgaan. De bewoners
en de gemeente hanteren dit als ar
gument tégen de militaire oefeningen
omdat toeristen die voor rust en
ruimte naar het eiland komen soms
het idee hebben in een oorlogs
gebied te zijn beland, maar Pronk
hanteert hetzelfde gegeven ter verde
diging van de instandhouding van de
militaire activiteiten: 'De aanwezig
heid van de onderhavige inrichting en
de daarbij behorende geluids
belasting is blijkbaar geen beletsel
geweest vooreen vergaande ontwik
keling van het gebied voor onder
meer recreatie.'
Schadevergoeding
Burgemeester Geldorp steunde
Cocksdorper Hans Dekker toen hij in
Het Eierlandsche Huis een omge
keerde bewijslast bepleitte bij de ver
goeding van schade aan woningen.
'Als de scheurtjes in mijn huis door de
bombardementen iedere - keer een
tiende millimeter toenemen, bij wie
kan ik dan aankloppen als de scheur
is uitgegroeid tot een centimeter?'
Defensie zou volgens Dekker de por
temonnee moeten trekken tenzij het
ministerie kan aantonen dat de
schade met door de oefeningen is
veroorzaakt. De minister van VROM
is het daarmee kennelijk niet princi
pieel oneens maar vindt dat de
afhandeling van schade 'geen onder
werp van regeling in een vergunning
in het kader van de wet Milieubeheer
kan zijn'.
Pluspuntje
Heeft Pronk dan op geen enkele
manier gehoor gegeven aan al die
op- en aanmerkingen die hem vanaf
Texel hebben bereikt? Nauwelijks. Als
weinig betekenisvol pluspuntje kan
worden genoemd de verplichting die
hij Defensie heeft opgelegd om on
derzoek te doen naar het gebruik van
wapens op het cavalerieschietkamp
en de daarmee samenhangende
'voorspelbaarheid van de geluids
belasting op het referentiepunt De
Cocksdorp'. Daartoe moet een log
boek worden bijgehouden en moet
Defensie eens per jaar rapport uit
brengen aan de milieu-inspectie.
Over de gevolgen van de uitkomsten
van dit onderzoek wordt in de ver
gunning echter met geen woord ge
rept.
Een andere ondergeschikt punt be
treft de aankondiging van de oefenin
gen. Iedere keer dat geplande oefe
ningen zullen plaatsvinden, zullen die
tijdig worden aangekondigd in 'één of
meer huis-aan-huis-bladen van de
gemeenten Texel en Vlieland', zodat
de bewoners er rekening mee kunnen
houden. Deze toezegging is echter
niet veel meer dan een gebaar van
goede wil: 'Er kunnen geen rechten
aan worden ontleend. Het blijft mo
gelijk oefeningen die kort tevoren
worden ingepland zonder nadere
kennisgeving aan de bevolking door
gang te laten vinden.'
De vergunning ligt tot en met 9 april
ter inzage bij de gemeente (afdeling
milieubeheer) en de Openbare Bibli
otheek in de Drijverstraat, alsmede in
Het Eierlandsche Huis in De
Cocksdorp.
dig van advies.'
Naast zijn veelzijdigheid, had Koolhof
ook een specialisme: maïs. Hij ver
zorgde er lezingen over en publi-,
ceerde in vakbladen. Landelijk trok hij
aandacht als voorvechter van lage
doseringen onkruidbestrijdingsmid
delen in deze teelt. Waar collega's
zeiden: 'Dat kan met', bevestigden
officiële onderzoeken de visie van de
nuchter ingestelde Texelaar met de
Groningse tongval.
Hart
Koolhof hielp de boeren omdat de
landbouw hem in al zijn facetten zeer
aan het hart ging. Om diezelfde reden
bezocht hij regelmatig vergaderin
gen, omdat hij het als zijn taak be
schouw om niets aan zijn aandacht
te laten ontsnappen. Met die kennis
kon hij anderen van dienst zijn. Hij
wierp zich ook op als pleitbezorger
van de Texelse landbouw. 'Er zijn
namelijk nog steeds mensen die den
ken dat de landbouw hier alleen uit
schapenhouderij bestaat en dat het
verder weinig voorstelt', zei hij eens.
Tijdens een lezing in EcoMare
bouw Voorlichting (DLV), was hij
steun en toeverlaat van de Vereniging
Voor Bedrijfsvoorlichting Texel, in
welke hoedanigheid hij ten dienste
van de boeren een scala van activi
teiten ontplooide, variërend van
voorlichtingsavonden tot bedrijfs
bezoeken. Daarnaast was hij betrok
ken bij tal van andere organisaties die
direct of indirect verbonden zijn met
de landbouw. Zoals de Hollandse
Maatschappij voor Landbouw Wild
beheereenheid Texel, het jachtfonds
en de Stichting Agransch Texel, die
zich ontfermt over de kwaliteit en ver
deling van de landbouwgronden. In
die hoedanigheid wees hij de land
bouwers met droogtegevoelige gron
den op de mogelijkheid van het diep-
spitten Hierdoor werden verdichte
lagen in de grond opgeheven en kon
den plantenwortels hun weg naar het
grondwater vinden, waardoor de op
brengsten omhoog gingen.
Veranderingen
In de 32 jaar dat Jan Koolhof voor
lichter was op Texel, is er héél wat
veranderd. Van een overheidsdienst.
die de boeren voor advies geen cent
in rekening bracht, veranderde de
DLV in een geprivatiseerde onderne
ming, waarbij de klant moest betalen
voor advies Dit calculeren van uren
en schrijven van rekeningen was iets
waar de vrijgevochten voorlichter
grote moeite mee had. De schaalver
groting zette door, terwijl het aantal
boeren snel afnam. Van gerespec
teerde voedselproducenten kregen
de landbouwers door het gebruik van
kunstmest en gewasbescherming
smiddelen de naam milieu
onvriendelijk te zijn, een verwijt dat
Koolhof in het hart raakte, een hart
dat niet lag bij de biologisch dynami
sche sector. Als landbouwman bezag
hij de oprukkende natuur in het
cultuurland met gemengde gevoe
lens, omdat hij aanvoelde dat dit ten
koste van de landbouw op het eiland
ging. Het deed hem zeer dat boeren
achter-zijn rug om toch zaken deden
met de Vereniging Natuur
monumenten, wat afdeed aan zijn
motivatie als voorlichter.
Niet rooskleurig
Op het moment dat Koolhof afscheid
neemt, ziet het er voor de agrarische
bedrijfstak bepaald met rooskleurig
uit De desastreuze gevolgen van de
wateroverlast van afgelopen najaar,
met name in de bollenteelt, zijn nog
met verwerkt en de prijzen voor met
name akkerbouwproducten geven
weinig hoop. BSE en mond- en
klauwzeer bedreigen de rundvee
stapel, de schapenhouderij - en in
het verlengde daarvan de fokkerij -
maakt moeilijke tijden door, het aan
tal melkveehouders neemt nog elk
jaar af en zo zijn er nog wel een paar
andere knelpunten te noemen.Er zul
len de komende jaren nog veel boe
ren stoppen, maar de overblijvers
zullen groeien, is de vaste overtuiging
van Koolhof, die voorspelt dat er over
een jaar of vijftien nog een kleine 25
melkveehouders zijn, die elke een
miljoen liter melk produceren.
Schaalvergroting als antwoord, is zijn
devies.
Ondanks zijn vertrek zegt Koolhof de
Texelse landbouw nog met helemaal
vaarwel. De zogeheten FPU-regelmg
waarvan hij gebruik maakt stelt hem
in de gelegenheid de komende tijd
links en rechts nog wat adviezen te
geven. Jos Witte van hoeve Leiden:
'Dat is typisch Jan, hij doet met om
zes uur de deur dicht, maar ziet erop
toe dat de opvolging goed is gere
geld.'
Op initiatief van de werkgroep
Landschapszorg Texel wordt donder
dag 15 maart een discussie-avond
belegd in hotel De Pelikaan, waar
gesproken zal worden over de wen
selijkheid van windturbines. Nog
steeds staat de discussie aangaande
windmolens bol van vragen en tegen
strijdige gedachten: heeft het plaat
sen van (nog meer) windturbines wel
zin, versterken zij het groene imago
en hoever staan de ontwikkelingen
van andere vormen van duurzame
energie?
Als sprekers zijn uitgenodigd mg.
H.J.M. Beurskens, unit-manager
windenergie ECN Petten, en prof. dr.
Pieter Lukkes, ementus hoogleraar
geografie van de universiteit van Gro
ningen De discussie-avond begint
om 20.00 uur.
Eén centrale post voor alle hulp
diensten. Dat willen we in de toe
komst op Texel en iedereen zegt ja.
Door samenwerking in eikaars na
bijheid zal de hulpverlening efficiën
ter en kwalitatief beter worden.
Hoop doet leven Zo'n woord 'sa
menwerking' spoelt het stof weer
eens af van vele gedachten over
beleefde en geleefde 'samenwer
kingen'. Het begint al vroeg, de
ouders van nu zijn onderhevig aan
een grote vorm van samenwerking.
Wie neemt welk ouderschapsverlof
en hoelang. Wie heeft de meeste
kwaliteiten om op het thuisfront te
opereren, wie verdient het meeste,
wie kan het beste tegen de zorg-
functie. Er wordt gewikt en gewo
gen en de taken worden verdeeld,
tegenwoordig hebben kinderen
zichtbare vaders en beginnen zij
dus met een andere beeldvorming.
Vaders zijn niet meer de altijd onder
nemende grote wereldreuzen die
slechts er bij werden gehaald wan
neer er eens flink gedonderd moest
worden. Oh nee, vaders overleggen
over de appelmoes, de schoon
maakmiddelen en de omgang van
de exen van hun vrouw. Het vergt
veel. Maar de geest is soepel, het
kind kan op vele manieren worden
gewikkeld in prachtige doeken en
vliegt van het ene paar armen in het
andere paar.
Ik vermoed dat de baby's van deze
tijd het meeste oppikken van wat
samenwerking eigenlijk is. Grootou
ders bloeien op door het schitte
rende gegeven van nieuw leven en
nieuwe hoop en vergeten dat ze kin
deren hebben. Alle blikken zijn nu
gericht op het pampervolk dat met
grote ogen en gretige handjes al die
vormen van samenwerkingen on
dergaat. De ene oppas lost de an
dere af, we hebben de speel-
moeders, leesmoeders, timmer-
opa's, voorleesoma's, we hebben
het buurmeisje dat blijft slapen en
met te vergeten haar vriendje dat
ook blijft slapen, we hebben de
kunstoma en de wandelopa. En
daarna begint een onoverzichtelijk
arsenaal van onderwijskrachten met
het vormen van de jeugd. En alle
maal hebben ze zo hun eigen ma
nier om opgewassen te zijn tegen
dat nieuwe leven dat zich bij tijden
heftig manifesteert.
De samenwerking zit voornamelijk
in de tijd, wie lost wie af en wie rent
en vliegt om de aflossing ook echt
gestalte te geven. Waar de baby's
vroeger moeders hadden die zich in
vol ornaat in de voorspelde roze
wolk begaven, zien we nu een klein
legertje zich inspannen.
'Samenwerking is mooi', zei mijn
vader altijd, maar wel verdomde las
tig en somtijds een hopeloos gedoe.
Ik knik met de door hem geërfde
afschuw voor zoiets als 'samen naar
het werk rijden' en dus ook 'samen
weer terug rijcjen'. Ontspannen is er
niet meer bij, een beetje nadenken
over hoe je de lichtelijk ingewikkelde
zaken thuis zult aanpakken word je
ontnomen. Praten zul je en dat is
dat. Ik denk aan de samenwerking
op scholen, waar allerlei met-be-
roepskrachten gaan uitleggen hoe
het eigenlijk allemaal moet. Ik denk
aan de kerken die zijn gaan samen
werken en die in eikaars gebouwen
schuilen om de verwarming te kun
nen blijven betalen. Ik denk aan de
fusies van zoveel bedrijven, die
grote sporen van ontreddering ach-
terlaten en zoveel mensen voortdu
rend weer voor het leven ontwrich
ten. Ik denk aan de rijdende rechter
die ons met een humoristische blik
aantoont hoe we lijden onder onze
verplichte samenwerking. Ik herin
ner me dat ik een keer in zeer grote
paniek 112 heb gebeld. Ze kwamen
allemaal aangerend, de politie, de
brandweer, de ambulance en omdat
niemand nog wist waarover het
ging, stonden ze allemaal verdomd
onhandig elkaar voor de deur met
veel grote woorden te overtuigen
van hun nuttigheid. Ik wist gewoon
niet te kiezen uit zo'n overdadig
hulpaanbod en stamelde verlegen
dat ik het ook eigenlijk best zelf kon.
Het ging om een zwaan die in mijn
tuin zat en mij met flikkerende ogen
en wijde vleugels belette om mijn
tuindeur open te zetten. En omdat
ik niet kon bedenken wie aan te roe
pen probeerde ik neutraal te blijven
Dat neutraal blijven dat is e^n ang
stige kant van samenwerking. In alle
beroepen komt dat voor. Een ant
woord waar je licht van gruwelt.
Zoiets als: 'Ik zal het overleggen met
het team.' Dan weet je bij voorbaat
al, dat wordt niets, daar hoor je nooit
meer iets over. Dat gebeurde mij
ook. Niemand deed iets, omdat ze
allemaal kwaad waren. De zwaan
vloog gracieus weg. Ik zette de tuin
deur open. Soms lossen de dingen
zich nu eenmaal van zelf op. Dus die
kazerne zal er ooit wel komen.
Dana Rover.
