Aangezicht Stenenplaats
verandert ingrijpend
-gg^.
Milieucommissie voor vlieghinder
neemt alle klachten uiterst serieus
5
Wandelen over dijk:
leuk maar riskant
BAS
Vliegtuigen maken lawaai en er zullen
altijd mensen zijn die zich eraan ergeren'
.TEXELSE
COURANT
Ondernemers:
plein fietsenvrij
IK STA ONDER HOGE DRUK
EN LOOP OP EIEREN...
WANT IK MOET
H'N El KW UT.'/
MOND EN
KLAUWZEER
Een ongewenste eisprong
Informatieavond
over natuurstroom
VRIJDAG 9 MAART 2001
le noemen de Groeneplaats altijd
iet hart van Den Burg. Nu hebben
„ij het kleine hart opgeknapt.' On-
leveer driekwart van de bedrijven
an de Stenenplaats is bezig met
enovatie aan de gebouwen. Het is
oeval dat de verbouwingen tege-
jk plaatsvinden. Toch zijn de ver-
chillende ondernemers blij met de
nassale opknapbeurt van de
itenenplaats. 'De puntjes worden
veer op de i gezet, de Stenen-
ilaats wordt weer van deze tijd.'
itertoys werkt aan de buitenkant van
le speelgoedwinkel en snackbar 't
Isbeert/e deelde de ruimte in tweeën
opende een eetcafé: Bruintje Beer
'oio Mode kreeg een nieuw interieur
m veranderde het aangezicht van de
level. Vorig jaar liet Antiek de gevel
iverschilderen Viscenter Wadden-
ee heeft in januari al een gedaante-
'erwisseling ondergaan, en Hans
legers, eigenaar van ijssalon Swirl's
croissanterie Op de Stenenplaats,
jat momenteel het eerstgenoemde
iedri|f van interieur veranderen,
/lodewinkel Stan Stacy liet enkele
ijd geleden de gevel al doen en be-
lint volgende week met de binnen-
ant. Er is geen bedrijf aan de
Itenenplaats dat nog geen verande-
ingen heeft ondergaan of momenteel
lerbouwingen doormaakt.
De snackbar was aan renovatie toe
in het pand naast ons kwam te koop.
'oen hebben we de zaak in twee de
en gesplitst', vertelt Geert Bosscha,
igenaar van snackbar 't IJsbeertje.
Het ene deel is 't IJsbeertje geble-
len, van het andere deel hebben we
etcafé Bruintje Beer gemaakt. Het
errasje hier voor de deur hoort daar
>ok bij. Het grote terras op de
Itenenplaats runnen we samen met
Je croissanterie.' Deze croissanterie
s eigendom van Hans Segers. Dit
jedrijf kreeg de grote opknapbeurt
een tijdje geleden al, maar daarnaast
bezit hij ook ijssalon Swirl's. 'Aan de
naam en gevel verandert niks. We
laten wél een compleet nieuw interi
eur in het gebouw zetten', aldus
Segers. Antiek heeft vorig jaar de
buitenkant een nieuwe kleur gege
ven. 'Het was gewoon nodig', aldus
de eigenares.
Buurman Viscentrum Waddenzee
heeft het interieur verleden jaar laten
vernieuwen, evenals de gevel. Daar
Is een stuk graniet tegenaan geko
men om 'het weer toonbaar te ma
ken.' Bij modezaak Jojo is alles al
achter de rug. 'We zijn net klaar. Op
de vloer na is alles nieuw. Een tijdje
geleden lieten we het interieur nog
doen, laatst is er iets aan het aanzicht
van de gevel gedaan. We wilden een
wat modernere uitstraling. De zaak
moest aan de tijd aangepast worden,
zonder dat de sfeer veranderde', zegt
een tevreden Marijke van de Belt,
samen met echtgenoot Henk eige
naar van de winkel. De andere mode
zaak op de Stenenplaats is Stan
Stacy. Nadat de gevel vorig jaar een
grote onderhoudsbeurt onderging,
wordt er volgende week een begin
gemaakt met het interieur. Er komt
een aparte corner voor één van de
huismerken van Stan Stacy.
Ook Intertoys doet mee aan de
verbouwingsdrang. 'De binnenkant
hebben we een tijdje geleden al ge
daan, nu gaat de buitenkant gebeu
ren', vertelt Kees-Jaap van der Kooi,
eigenaar van Intertoys. 'De gevel is
een erg belangrijk punt. De winkel is
namelijk heel groot, maar de muur
deed aan alsof er een klein zaakje
achter zat. Dat moet veranderen.
Daarnaast ondergaan we een
cosmetische verandering. Er moest
wat kleur bij, het is toch een winkel
voor kinderen.' Schuifdeuren vormen
een belangrijk punt in de nieuwe
Intertoys: 'Er komen op Texel steeds
meer mensen met een rolstoel op
vakantie. Met schuifdeuren hou je je
winkel toegankelijk voor gehandicap
ten én kinderen. Bovendien hou je 's
winters de kou beter buiten.'
Dat alle arbeid goed is voor het aan
gezicht van de Stenenplaats, daar
zijn de ondernemers het
over eens. Van de Belt: 'Als alles er
mooier en verzorgder uit ziet, heb je
daar alleen maar baat bij Van de zo
mer zitten er mensen op het terras,
het is goed als dan alles voor elkaar
is.'
Bosscha kan er over meepraten: 'Wij
hebben het kleine hart van Den Burg
mooi opgeknapt. Het ligt er weer up
to date bij.' En ook Segers vindt: 'Het
plein wordt er alleen maar mooier op,
de Stenenplaats krijgt een betere uit
straling. Het is toch een soort re
clame.'
Michiel Dekker
Kees-Jaap van der Kooi vertelt
ook over het plan dat de geza
menlijke Stenenplaats-onderne
mers hebben. 'We gaan met z'n
allen kijken hoe we 's zomers het
beste geparkeerde fietsen weg
kunnen houden van de Stenen
plaats. Dat willen we onder an
dere doen door het terras open
baar te maken. Mensen moeten
daar ook met hun broodzakjes
vrijblijvend kunnen zitten.' We
gaan met een plan naar de ge
meente en hopen dat ook zij het
belang ervan inzien dat het plein
fietsenvrij blijft. De Stenenplaats
kan nóg meer uitstraling krijgen.
tond de Stenenplaats, met rechts het nieuwe eetcafé Bruintje Beer, wordt flink aan de weg getimmerd. (Foto Gnwd Timmermnj
Een prachtig uitzicht, fraaie routes
en een perfecte doorsnijding van
het poldergebied. Een wandeling
over een binnendijk is voor velen
het summum van recreatiegenot.
Toch ziet het er niet naar uit dat er
veel dijkroutes in het Texelse
wandelpadennet worden opgeno
men. De pachters van de dijken
zijn namelijk als de dood dat de
wandelaars via hun schoenzolen
de schapenziekte rotkreupel over
brengen.
'ledereen moet kennis kunnen nemen
van de verschillende gebiedstypen
op het eiland en dus moeten deze via
wandelpaden toegankelijk worden
gemaakt. Openstelling van particu
liere gronden kan voor het wandel
genot een grote meerwaarde heb
ben, Waar mogelijk zal dit worden
gestimuleerd.' Een en ander staat te
lezen in het Wandelpadenplan. waar
over de raadscommissie Ruimte en
Wonen zich onlangs boog.
Namens Landschapzorg Texel waar
schuwde inspreker Gerhard Cadée
voor te grote versnippering van het
wandelpadennet. Hij pleitte ervoor
kwetsbare natuurgebieden te vermij
den, omdat wandelaars een storend
effect hebben op weidevogels. 'Hon
den leveren bovendien een gevaar op
voor schade.' Hij wees erop dat het
college in de nota aangeeft het hui
dige wandelpadennet van 'goede
kwaliteit en kwantiteit' te vinden. 'Het
doel om nieuwe paden te ontwikke
len en te openen, is in tegenspraak
met dit uitgangspunt.' Het argument
dat nieuwe wandelpaden, bijvoor
beeld in Eierland, mensen de gele
genheid geeft om beter kennis te
maken met het agrarische werk.
omschreef hij als 'larie'. 'Vanaf iedere
weg, zelfs de Pontweg, kan men ken
nis maken met het agrarische werk.'
'Maar door de vele passerende au
to's, valt er langs de Pontweg niet
veel te genieten', vond Arthur Ooster-
baan (GroenLinks), die het op andere
punten wél met Cadée eens was.
Witte Vlek
De Vereniging voor Vrije Wandelaars
Nemo stoort zich met name aan het
ontbreken van de route langs het
Eierlands Kanaal, die een groot
poldergebied doorsnijdt. 'Zonder
deze route is het noordoosten van
Texel een witte vlek op de wandel-
kaart, aangezien verharde wegen
geen enkel alternatief bieden.' Ook
het ontbreken van de verbinding De
Waal - Oost, via de Noorderdijk en
routes over de dijken rond de PH-
polder, ervaart Nemo als een gemis.
'Het argument van dwarsliggende
pachters mag hierbij geen rol spelen,
aangezien er nauwelijks belangen
van natuur of privacy in het spel zijn,
de enige legitieme redenen om wan
delaars te weren Juist deze laatste
opmerking van Nemo schoot de
Texelse politici in het verkeerde
keelsgat. 'Ze gaan geheel voorbij aan
de argumenten van de pachters',
nam Dick Drijver (Texels Belang) het
op voor de boeren. Wethouder
Schilling zal de vereniging hier schrif
telijk op aanspreken. Hans Roeper
(PvdA) hechtte grote waarde aan de
wandelroutes over dijken, maar
toonde begrip voor de schapen
houders. 'Ik denk dat hier voor de
Vereniging Agrarisch Natuurbeheer
De Lieuw een coördinerende rol is
weggelegd. Overigens neemt deze
vereniging in verband met het risico
ten aanzien van de dijkroutes een
zeer gereserveerde houding in.
Voor D66'er Frans Visman is er nog
wel ruimte voor nieuwe wandelpa
den. 'Vroeger kon je heerlijk wande
len op de groene weggetjes rond
Oosterend. Na de ruilverkaveling zijn
die verdwenen. Het zou mooi zijn als
die werden gereconstrueerd.'
CONTRA
Uf*
WDEUBLT Tl (V CiHtSOh 11j£|
VOOR
lATfN
VKltv itTS
y&Bimif «ow
GEEN EIEREN
ZOEKEN I.V.N.
Ik EIS EEN
reterehdum
OVER DIT
ZE6,IEDEREEN DOET
Z'N El MAAR KU'JT
TEGENWOORDIG.'.'
OEVERLOZE
PROJECT
TROUWENS
dfcülMttMiCM.L COLUMBUS
"A*
iwiftmw
■v -W
f. nr.wwtiÊ l
i - AT Ti'
'Sentimentele ingevingen, klachten waarvoor rationele ar
gumenten ontbreken', zo noemt vliegenier Piet Standaart
de acties van Petra de Goeij uit Oosterend en haar stich
ting Geluidshinder Texel. De Goeij keert zich sinds vorig jaar
tegen het lawaai dat boven Texel door de kleine burger
luchtvaart wordt veroorzaakt. Standaart komt op voor de
belangen van vliegtuigeigenaren en wil via de groepering
'ACT'-in oprichting de vliegsport stimuleren en waar mo
gelijk tevens de geluidshinder indammen. Maar sentimen
teel of niet, de milieucommissie Geluidshinder Vliegveld
Texel neemt de klachten van eilandbewoners uiterst se
rieus. Dat bleek onlangs tijdens een vergadering van deze
door de minister van Verkeer en Waterstaat ingestelde com
missie, die relatief onbekend is maar inmiddels toch al vijf
tien jaar bestaat.
In samenwerking met de ge
meente is energiebedrijf Nuon een
natuurstroomactie voor particulie
ren gestart. Hierover zal in
Question Plaza op 19 maart van
20.00 tot 21.30 uur een informatie
avond voor alle Texelaars plaats
vinden.
Nuon en de gemeente hebben een
aantal gebouwen, zoals dorpshuizen,
scholen en verenigingsgebouwen,
geselecteerd waarop zonnepanelen
geplaatst kunnen worden. Voor elke
drie Texelse huishoudens die kiezen
voor natuurstroom, plaatst Nuon één
zonnepaneel op een gebouw. Nuon
streeft met deze actie naar een ver
groting van het gebruik van duur
zame energie.
Deze week viel bij elke Texelaar een
folder van Nuon en een brief van de
gemeente in de brievenbus Texel
heeft zich ten doel gesteld om in 2030
volledig te zijn overgeschakeld op
duurzame energie. In 2000 hebben
65 Texelse bedrijven zich bij Nuon
aangemeld om gebruik te maken van
natuurstroom, nu is het volgens het
energiebedrijf de beurt aan de huis
houdens.
De Goeij en haar achterban kregen
een hausse aan kritiek over zich heen
toen zij zich onder meer in de media
keerden tegen de overlast van sport
vliegtuigjes. Behalve de soms wel erg
persoonsgerichte aanvallen van inge
zonden-brievenschrijvers kwamen er
meer gefundeerde tegenwerpingen
van de gebruikers van het vliegveld
en hun sympathisanten, die zich on
der voorzitterschap van vrijetijds-
viiegenier Willem Hemelraad uit
IJsselstein verenigden in de stichting
Vrienden van De Vlijt. Deze stichting
haalde in korte tijd ruim 1600 hand
tekeningen op en schreef in navol
ging van De Goeij c.s. een brief aan
de Tweede Kamer. In plaats van kri
tiek te spuien op de kleine luchtvaart
werd het toeristisch-economische
belang ervan benadrukt - het Texelse
vliegveld trekt jaarlijks 300.000 be
zoekers - en prezen de Vrienden de
maatregelen die inmiddels waren
genomen om de overlast te beper
ken. Zo waren de vliegroutes aange
past en was het aantal vlieg
bewegingen met dertig procent
verminderd. Door de maatregelen
zou het aantal klachten binnen tien
jaar tijd zijn gehalveerd. Desalniette
min nam de Kamer een motie aan
waarin werd gepleit voor een algeheel
verbod op de recreatieve luchtvaart
boven stiltegebieden. Aangezien
driekwart van Texel off cieel als stilte-
gebied is aangewezen, kan het vlieg
veld (en daarmee het Paracentrum)
de deuren wel sluiten indien de mo
tie zou worden uitgevoerd. Om deze
dreiging af te wenden nam de Texelse
gemeenteraad op zijn beurt unaniem
een motie aan waarin de Tweede
Kamer en verkeersminister Tineke
Netelenbos werden gewezen op de
economische betekenis van de kleine
burgerluchtvaart voor het eiland en
het veiligheidsbelang dat met het
voortbestaan van het vliegveld is ge
moeid. Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland schaarden zich ach
ter de motie maar tekenden daarbij
wel aan dat de geluidshinder verder
beperkt diende te worden, omdat het
vliegveld weliswaar economische be
tekenis heeft maar dat 'een deel van
de bevolking nu eenmaal last heeft
van vliegtuiglawaai en de meeste toe
risten naar Texel komen voor de rust
en de natuur.' GS dachten onder
meer aan het ontzien van grote, aan
eengesloten natuurgebieden als het
Wad en een minimum-vlieghoogte
van 600 meter in plaats van de gel
dende 150 meter, maar die hoogte is
met het oog op de vliegveiligheid en
de laaghangende bewolking volgens
vliegvelddirecteur Ed de Bruijn niet
het hele jaar door verantwoord. GS
vonden verder dat in navolging van
de kleine luchtvaart ook het lawaai
van laag overscherende militaire
vliegtuigen boven schietrange de
Vliehors diende te worden aange
pakt. Waarschijnlijk omdat ze dan in
aanvaring zou komen met haar col
lega van Defensie, repte minister
Netelenbos tijdens haar bezoek aan
Texel in januari van dit jaar met geen
woord over het gebulder van de
luchtmacht, maar kondigde zij wél
aan dat het recreatieve vliegverkeer
is. De commissie vergadert één a
twee keer per jaar in het gemeente
huis. De zittingen zijn openbaar en
burgers kunnen zich bij de voorzitter
vervoegen indien zij het woord tot de
commissie willen voeren.
Eén van die insprekers was onlangs
amateurvlieger Piet Standaart uit Den
Burg. Hij verzocht de commissie om
in het kader van de inspraak op de
derde nota PKB-Waddenzee aan te
dringen op een betere spreiding van
het vliegverkeer dat door de 'comdor'
boven de Waddenzee en het eiland
vliegt. Deze comdoriis de luchtstrook
waarin lager gevlogen mag worden
om op te stijgen van vliegbasis De
Kooy bij Den Helder en vliegveld
Texel, of op deze vliegvelden te lan
den. Het verlengde van deze comdor
ligt precies boven Oosterend en als
er niets in de derde PKB-nota veran
dert zal de geluidshinder voor de
dorpsbewoners toenemen, zo vreest
Standaart.
Een ander punt dat Standaart aan
roerde was het meten met twee ma
ten door de Haagse departementen.
Vliegveld Texel moet in het kader van
de zogenaamde BKL-regeling het
aantal vliegbewegingen met dertig
procent reduceren tot 29 .000 per jaar.
Deze beperking geldt echter niet voor
Zij probeert de wil van enkelen op te
leggen aan velen.'
Dat kwam Standaart op een fel weer
woord van commissielid Theun de
Wit te staan 'Dankzij mevrouw De
Goeij ligt er nu voor het eerst een lijst
met gedocumenteerde klachten. Dan
gaat het niét meer om emotionele
reacties! Wij moeten uitermate se
rieus met deze klachten omgaan.
Texel is tenslotte een stiltegebied
waar we het vlieglawaai zoveel mo
gelijk moeten uitbannen. Want vnjwel
niemand klinkt het lawaai als muziek
in de oren.' Daarop voelde Ed de
Bruijn van de havendienst zich weer
aangesproken: 'Het vliegveld heeft
klachten altijd serieus genomen. Als
er een telefoontje binnenkomt spre
ken wij de betreffende piloot direct
aan op zijn gedrag.' Dit werd door
Simon Woerlee van het Paracentrum
beaamd: 'Ik bel zelf ook regelmatig.
U zou eens moeten zien hoe de
havendienst de piloten binnenhaalt
en verzoekt om met omwonenden
rekening te houden. Het is ook een
kwestie van opvoeden.'
De Bruijn deed verslag van een proef
waarbij de vliegtuigen in de week
enden via alternatieve routes om
Oosterend werden heengeleid en
door de week zo hoog mogelijk over
van en naar Texel in 2003 wordt be
vroren en dat het kabinet op de lan
gere termijn streeft naar een vlieg
verbod boven stiltegebieden.
Of en wanneer deze verregaande
maatregelen werkelijkheid worden, is
wellicht mede afhankelijk van de ad
viezen die de relatief onbekende
milieucommissie Geluidshinder
Vliegveld Texel aan Netelenbos of
haar opvolger zal geven. De commis
sie is vijftien jaar geleden door de
minister van Verkeer en Waterstaat bij
wet ingesteld en poogt een balans te
vinden tussen de belangen van het
vliegveld, de gebruikers, de natuur en
de omwonenden. Nagenoeg ieder
vliegveld in Nederland kent een der
gelijke milieucommissie, met afvaar
digingen uit diverse geledingen. Op
Texel is deze samengesteld uit verte
genwoordigers van de gemeente
(wethouder Peter Bakker is voorzitter,
milieuambtenaar Cees Witte voert het
secretariaat), een afgevaardigde van
de provincie en de Rijksluchtvaart
dienst, luchthavendirecteur Ed de
Bruijn, Simon Woerlee van het Para
centrum, twee vertegenwoordigers
van de regionale inspectie milieuhy
giëne, Theun de Wit namens de
werkgroep Landschapszorg en de
omwonenden, die worden vertegen
woordigd door de voorzitter van de
dorpscommissie Eierland, Sikke ten
Brug. De niet-Texelse leden zijn door
gewinterde 'luchtvaartvergader
tijgers' die in meerdere, soortgelijke
milieucommissies zitting hebben -
Rijksluchtvaartdienst-afgevaardigde
Van den Broek is zelfs lid van alle 28
vliegveldcommissies die ons land rijk
De Kooy, waarop met veel zwaardere
toestellen wordt gevlogen. 'Het ver
trek- en naderingsgebied van De
Kooy strekt zich uit tot Den Hoorn en
de Prins Hendrikpolder. Op Texel
doen we er alles aan om de geluids
hinder zo laag mogelijk te houden en
worden allerlei maatregelen gehand
haafd, terwijl op De Kooy onbeperkt
gevlogen mag worden zonder dat er
zelfs maar een minimum-hoogte
geldt.' De overlast die Texel van De
Kooy ondervindt zal bovendien flink
toenemen als het kabinet vasthoudt
aan het voornemen om de militaire
Orion-vliegtuigen daar te stationeren.
'De Orions opereren boven de
Noordzee. Omdat de wind meestal
zuidwestelijk is, zullen ze Texel vaak
moeten kruisen om de landing in te
zetten.' Standaart vroeg de commis
sie hiertegen bedenkingen bij het
ministerie in te dienen en de ongelijke
behandeling van de vliegvelden aan
te kaarten.
In Standaart's ervaring is het effect
van de kleine luchtvaart op de natuur
gering. 'Ik ben tot tweemaal toe op
gezocht door een buizerd en een
kiekendief die samen met mij om
hoog klommen. De vogels zoeken het
gezelschap.' Zelfs op F16's en Torna
do's die laag over het Wad vliegen
wordt volgens Standaart door zee
honden nauwelijks gereageerd en op
de vliegbasis Leeuwarden leven
weidevogels, hazen en reeén. 'Hoe
anders is het bij de mensen, waar de
tolerantie steeds minder wordt en
emoties een rol spelen. Mevrouw De
Goeij is daarvan een goed voorbeeld.
het dorp vlogen. 'We hebben rond
vraag gedaan en het bleek dat de
proef veel hinder had voorkomen.
Maar goed, de toestellen vliegen na
tuurlijk altijd wel éngens over en ik kan
de piloten ook niet verbiéden om over
Oosterend of een ander dorp te vlie
gen. Maar wij hebben er inmiddels
alles aan gedaan om de overlast te
beperken. Wij zijn daarmee het verst
in Nederland en tegelijkertijd aan het
eind van ons Latijn.'
Het Texelse vliegveld is één van de
weinige in Nederland met een sys
teem van geluidszoneringen en een
gebruiksplan dat rekening houdt met
milieuhinder. Dat er qua regelgeving
en instructies aan vliegers nauwelijks
nog vooruitgang te boeken is, was de
unanieme mening van de commissie:
vliegtuigen maken lawaai en er zullen
altijd mensen zijn die zich eraan er
geren, wat je ook doet. Dat betekent
met dat klagen geen zin heeft. De
commissie zal iedere op- of aanmer
king bestuderen en zo mogelijk aan
grijpen voor verbeteringen. Op de
verhalen en klachten van Standaart
en De Goeij zal de commissie dan
ook teruggekomen in de volgende
vergadering, die waarschijnlijk nog dit
jaar zal plaatsvinden.
Een betere communicatie met de
omgeving en voorlichting over de
werkwijze van zowel de havendienst
als de milieucommissie Geluidshin
der Vliegveld Texel zou meer begrip
kunnen kweken bij omwonenden en
misverstanden kunnen wegnemen.
Lees verder pagina 7
