'Niet het dubbeltje van de jutters, maar het kwartje dat niet viel' 'Hotel schuldig aan noodlottig ongeval' A\ WET EERST y y /eerst hoc, £Em) V cp I kleunt» Voortlevende legendes op een eiland Bert Koning legt vinger op gevoelige plekken in museum .TEXELSE j COURANT' Officier wil strengere regels zwembaden Waterdruk Onvoorzichtig HIER B'J MOD AM TOTZOUGEEN W0LHRRIGE NEUSVLEUGEL HOORN VAM laooo 3RAR TERUG. NEE m VERTONEN GEWOON WRT TEXELAARS OU OE VORIGE EEUW j /5lMMy SCHOGEN 3RN KRRN f 7/ 2onl5 ooppe TEXtLCARTOON. NiyWEB.NL Contact met vee weer toegestaan Luilak Vogelwerkgroep hield 'big day' (geslaagd Statencommissie op Texel bijeen Collecte voor epilepsiebestrijding VRIJDAG 1 JUNI 2001 Oe directieleden en het hoofd van de technische dienst van hotel Opduin in De Koog zijn schuldig aan het noodlottige ongeval waar bij de 12-jarige Bernard Lubbers op 2 maart vorig jaar om het leven Kwam. Dit stelde officier van justi tie R. Smits woensdag voor de rechtbank in Alkmaar. Hij eiste voorwaardelijke celstraffen van drie maanden tegen de toenmalige directeur Harry Wuis, adjunct-di recteur Cees den Ouden en hoofd technische dienst Johan Brug geling. Het bedrijf moet volgens de officier een boete van ƒ25.000,- on voorwaardelijk krijgen opgelegd. Bernard Lubbers nam vorig jaar ge- t na aankomst in het viersterren- hotel een duik in het hotelbad. Zijn broertie zag Bernard op een gegeven moment op de bodem van het zwem bad zitten en vond dat eng. Hij schopte naar hem maar kreeg geen reactie en holde naar de hotelkamer, waarna zijn moeder naar het zwem bad snelde en de bewusteloze Bernard op de kant trok. Ondanks alle hulp overleed hij twee dagen la ter in het AMC in Amsterdam. De oorzaak van het noodlottige inci dent was het afdekrooster van de jetstreaminstallatie. Het bleek niet meer op zijn plaats te zitten, maar lag in de vensterbank, zo werd kort na het ongeval ontdekt. Het slachtoffer tje kwam met zijn arm in het niet-af- gedekte gat van de afzuiginstallatie terecht en was vast komen te zitten mdeaanzuigbuis. Hij kon zichzelf niet bevrijden en overleed aan de gevol gen van verdrinking. In januari 2000, zo stond in de stuk ken die woensdag tijdens de recht bank op tafel kwamen, had het afdekrooster bij de jaarlijkse onderhoudswerkzaamheden in het hotel ook al eens in de vensterbank agen. De huidige directeur Den Ouden, toen adjunct-directeur, en het hoofd technische dienst besloten destijds in onderling overleg het roos ter met tweecomponentenlijm vast te zetten. Volgens de verpakking was de lijm 'waterbestendig'. Rechtbankvoorzitter A. Haverkate wilde van beiden weten of zij bij de jmfabrikant of de jetstreamleveran- cier hadden geïnformeerd of de lijm ook bestendig was tegen chloor en enorme waterdruk van de jetstreaminstallatie. Als dit apparaat door de badgasten wordt aangezet, wordt 600 tot 900 liter water per mi nuut rondgestuwd. 'Nee', luidde het antwoord van Den Ouden en het hoofd technische dienst. Onderzoek van het Nederlands Forensisch Insti tuut in Rijswijk had uitgewezen dat de gebruikte lijm niet heeft voldaan en niet voor dit doel gebruikt had mogen worden. Bij het onderhoud had de man van de technische dienst nog wel gekeken of het rooster goed vast zat toen het bad leeg stond. Ook toen het bad weer gevuld was, had hij dit nog gedaan, maar hij kon zich met herinneren, evenmin als directeur Den Ouden, of dit ook was uitgetest met de jetstreaminstallatie in werking. Twee Texelse politiemensen konden zich na het ongeval een kringgesprek in februari vorig jaar herinneren met leerlingen van de Lubertischool, die het zwembad van het hotel gebruiken voor de lessen schoolzwemmen. De kinderen vertelden hen dat er een gat in het zwembad zat. Ook een hotel- gaste had de politie na het ongeval verteld dat zij op 1 maart met haar voet had vastgezeten, maar zij had zich kunnen lostrekken. Het hoofd van de technische dienst stelde dat hij zich na het ongeval was dood- geschrokken toen hij het afdek rooster wederom in de vensterbank zag liggen. Officier van justitie R. Smits acht dood door schuld bewezen. De verantwoordelijken hebben volgens hem 'onvoorzichtig, onachtzaam en nalatig' gehandeld. De reparatie in januari, waarvoor Den Ouden en het hoofd van de technische dienst ver antwoordelijk waren, was onprofessioneel uitgevoerd. Wuis was hiervoor niet aansprakelijk, om dat hij toen voor familiebezoek in Afrika zat. Er had, volgens Smits, in januari een deskundige bijgehaald moeten worden of informatie inge wonnen moeten worden over de te gebruiken lijmsoort. Ook heeft het tweetal na de reparatie onvoldoende getest en gecontroleerd of de afdekking goed vast zat. Het trio is gezamenlijk verantwoorde lijk, aldus Smits, voor onvoldoende controle na afloop van de reparatie tot aan de dag van het ongeval. De officier stelde dat de strafeis geen recht doet aan het leed dat de fami lie van het slachtoffertje is overko men. 'Maar de verdachten zijn geen criminelen.' Smits wees in zijn requi sitoir nog op de folders van Opduin, waarin staat vermeld dat het een kindvriendelijk hotel is. Omdat het zwembad maar 1,38 meter diep is, is een badmeester wettelijk met vereist. Smits zette vraagtekens bij deze re gels en deed een appèl op de wet gever hier nog eens naar te kijken. Onvoldoende De Amsterdamse advocaten L. Mannheims en L. Rottgering gaven het justitieonderzoek een onvol doende en vroegen vrijspraak voor hun cliënten. Veel zaken zijn volgens hen niet of nauwelijks onderzocht. Zo zou met vast staan of de afwezige afdekplaat inderdaad de oorzaak is van de dood van Bernard Lubbers. De jongen had met zijn broertje onderwaterspelletjés gedaan en zou misschien al bewusteloos zijn ge weest. Ook stellen de pleiters dat de gebruikte lijm volgens het gerechte lijk onderzoek 'niet geheel ondeugde lijk' was. De in oktober vorig jaar teruggetre den directeur Wuis sprak in zijn laat ste woord, mede namens beide an dere beschuldigden, van 'een zwarte bladzijde' in het 75-jarig bestaan van het hotel en het persoonlijke leven van de verdachten. 'Maar schuldig voelen we ons niet, wel verantwoor delijk.' Zijn opvolger meldde de recht bank dat de jetstreaminstallatie na het ongeval geheel onklaar is ge maakt en sindsdien niet meer ge bruikt wordt. De Alkmaarse rechtbank doet woensdag 13 juni uitspraak. <h|BAT f'(l Het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij heeft de maatregelen om de verspreiding van mond- en klauwzeer tegen te gaan verder versoepeld. Sinds gis teren gelden geen beperkingen meer voor het bezoek aan bedrij ven met evenhoevig vee. Contact met vee is v\?eer toegestaan, waardoor publieksbedrijven als Donatus, Wezenspyk, De Noord- kroon, De Mient en boerderijen met minicampings de gehate linten mo gen verwijderen en hun gasten de toegang tot de stallen niet meer hoe ven ontzeggen. Het staat onderne mers uiteraard vrij om de maatrege len desgewenst te handhaven zolang de crisis landelijk nog niet is bezwo ren en niet alle maatregelen zijn op geheven. Zo blijft het vervoersverbod van vee van kracht, moeten veeart sen, inseminatoren en andere men sen die beroepshalve boerderijen bezoeken zich bij de entree ontsmet ten en blijven boeren verplicht hun bezoek te registreren. Afgelopen week werd al wél het verbod op het samenbrengen van paarden opgehe ven. Uitwaterende Sluizen maakte deze week bekend dat de Reede, de weg onder de dijk van de Prins Hendrik Polder, weer voor publiek Zoals gebruikelijk wordt zaterdag Luilak gevierd, in de beste traditie van 'jong wekt oud'. De gemeente doet een dringende oproep aan de luilakvierders om de traditie in ere te houden en geen vernielingen aan te richten. Ramen besmeuren met een mengsel van boter en zand past bij voorbeeld niet in het beeld van een prettige Luilak. De horeca heeft zich ook tijdens Lui lak te houden aan normale sluitings tijden, er is geen ontheffing verleend. Ook worden geen activiteiten in zwembad Molenkoog gehouden of alternatieve activiteiten door de Welzijnsstichting. wordt vrijgegeven. Of de ontsmettende matten in de veerhaven van Den Helder worden weggehaald, is onderwerp van ge sprek tijdens de wekelijkse vergade ring van het college van b en w, aan staande dinsdag. De tekst op de pamfletten die er hangen en waarop de belangrijkste maatregelen worden uitgelegd, is inmiddels aangepast. Onder ideale weersomstandigheden heeft de Texelse vogelwerkgroep za terdag een 'big day' gehouden, waar bij het de bedoeling was tussen mid dernacht en zeven uur 's avonds zoveel mogelijk verschillende vogels te zien of te horen, terwijl geen ge bruik mocht worden gemaakt van ge motoriseerd vervoer. Gemiddeld 100 Piet Graaf uit De Cocksdorp is ge slaagd voor het diploma Aannemer in de grond-, water- en wegenbouw. Hij volgde daartoe een driejarige avond opleiding in Heerenveen. Graaf heeft een eigen aannemingsbedrijf. kilometer fietsend 'stroopten' zeven groepen van twee of drie personen negentien uur lang het eiland af en ontwaarden in totaal 140 verschil lende soorten. In de Dennen werden diverse zangvogels waargenomen, in de Mokbaai liepen steltlopers en in de Eierlandse Duinen gaf de velduil blijk van zijn bestaan. Het winnende team noteerde 126 verschillende soorten. Zaterdag houdt de Vogelwerkgroep onder leiding van Eric Menkveld een excursie naar de Fienweid. Om 9.00 uur wordt gestart vanaf de Spangerweg, nabij de woning van de familie M. Hin. Ook niet-leden mogen mee. De commissie voor Milieu, Water en Groen uit provinciale Staten verga dert woensdag 5 september op Texel. De statenleden arriveren 's morgens al voor het maken van een excursie, 's middags wordt in de raadzaal van het gemeentehuis de reguliere vergadering gehouden en voor de avond is er een ontspannend programma. De reden om op Texel bijeen te komen is dat de vergader agenda punten bevat die met Texel hebben te maken. Tussen 5 en 9 juni gaan ook op Texel weer collectanten de straat op om geld in te zamelen voor het Nationaal Epilepsie Fonds (vroe ger: De Macht van het Kleine). Met moeite is het gelukt zoveel vrijwil ligers bij elkaar te krijgen dat niet alleen alle dorpen maar ook het grootste deel van het buitengebied kan worden bezocht De opbrengst van de collecte die dit jaar wordt gehouden onder het motto 'Laat haar niet vallen' is bestemd voor wetenschappelijk onderzoek, voorlichtingsactiviteiten, bege leide vakanties voor patiënten en individuele hulp. Epilepsie is een tijdelijke functie stoornis in de hersenen. Het thema 'Laat haar niet vallen' is een oproep om mensen met epilepsie ('vallende ziekte') te steunen. Dat is nodig om dat mensen met epilepsie problemen kunnen hebben op hun werk. bij het vinden van een baan, in het onderwijs of bij sport en spel. Als men weet wat epilepsie is kan men goed reageren in het geval men ermee te maken krijgt. 'Het Maritiem en Juttersmuseum zou door een flinke zak met geld definitief op de kaart moeten wor den gezet. Maar daar staat het al lang op. We hebben hier de hele wereldpers gehad, ministers Brinkman, Van Agt en noem maar op. Doe nu niet alsof het wiel op nieuw wordt uitgevonden. De jutters, het reddingwezen met de Joan Hodshon, de scheeps archeologie, de visserij en de ex positie over de Russenoorlog, in combinatie met de vrijwilligers vormden de kip met de gouden ei eren. Maar helaas is die geslacht. Toch ben ik blij dat ik het allemaal heb meegemaakt.' In zijn 25-jarige dienstverband bij de Stichting Texels Museum heeft Bert Koning een bonte verzameling mensen en spullen zien komen en gaan. 'Ik heb de kunst gezien, maar nu loert de kitsch om de hoek.' !hde beginjaren van het MJM, vanaf de viering van het 200-jarig bestaan van de haven in 1980, richtte een stel avontuurlijke vrijwilligers onder lei ding van Gerrit Jan de Haan in de schuur aan de Barentszstraat een tij delijk maritieme expositie in. Een ten- 'oonstellmg die zóveel bezoekers hok, waardoor deze kon uitgroeien lot een spraakmakend museum. Als koning over die tijd spreekt, begin nen zijn ogen te glimmen. 'Het waren de jaren dat we met zijn allen rond de koffietafel zaten en er enthousiaste verhalen rondgingen, dat de hele Sfoep nadacht over tentoonstellingen en dat we bij storm zelf naar het strand gingen. Zoals bij de stranding !.a.n ,<le kompass. Er werden zóveel "o's gemaakt en materiaal verza ad, dat we er in 1986 een hele ex- Positie over konden inrichten. Nu Joel ik als medewerker in de krant Sen dat er bijvoorbeeld in het graan- Pakhuis een expositie over de beurt- jjart komt. Ik probeer het beleid te ri|pen, maar het kost me soms erg veel moeite.' "et is het geweten van het mu seum', omschreef Jan Kuiper, direc teur van de Stichting Texels Museum deze markante medewerker tijdens de viering van zijn 25-jarig werkver band. 'Omdat ik de vinger nogal eens op de gevoelige plek lag', verklaart Koning, die een dik dossier heeft met brieven die hij schreef aan de museumleiding. Want aan gevoelige plekken heerst in de geschiedenis van het Maritiem en Juttersmuseum geen gebrek. Zeker voor een emotio neel mens als Bert Koning, die zich zeer betrokken is gaan voelen bij het museum in Oudeschild, waarbij hij van begin af aan betrokken is ge weest.' Hoe begon dat allemaal? Na zijn mid delbare school stond Koning voor de keus: naar de overkant of op Texel blijven. 'Ik wilde niet van het eiland, en kreeg van een oom de tip om eens een praatje te maken met directeur Gerrit de Haan. Toen ik solliciteerde waren ze bezig met de bouw van het nieuwe museum. Ik had niet eens de tijd om mijn jas uit te doen toen hij zei: "Je komt volgende week maar." EcoMare heette toen nog Natuur Recreatie Centrum (NRC). De ope ning door Prins Claus was nabij, dus iedereen liep op haren en snaren. De BVD controleerde alles op veiligheid en ik, die eigenlijk van toeten nog bla zen wist, wist niet wat me overkwam. Bij de opening liet Claus, via een portofoon, een zeehond los in het Eierlandse Gat. Toen een hele ge beurtenis, want het was nog de tijd dat zeehonden niet zo talrijk waren. We waren er met een heel kleine ploeg, inclusief het echtpaar De Haan, dat net zo hard meewerkte. Van Johan Reijdon en Adriaan Dijk- sen heb ik veel over de natuur ge leerd. De Haan was een man die me enorm inspireerde, ook omdat hij zelf de meest smerige klusjes aanpakte. Ik werkte achter de balie en hij ver telde me: "Bert, wie er ook komt, stuur iedereen die me nodig heeft maar naar me toe, waar ik ook ben." Zo kwam er eens een vertegenwoor diger, het haar in de krul, in een net pak met gepoetste schoenen en een aktetas. De Haan stond op dat mo ment een gat te spitten, had een rode zakdoek op zijn kop en vette handen van de prut. Toen ik zei: "Dit is de directeur", wist die vertegenwoordi ger niet hoe hij het had. Maar juist doordat De Haan zichzelf bleef, had hij zulke goede contacten met de Texelaars. Want je moet bedenken dat hij na de oorlog eigenlijk met niets is begonnen en de grondlegger van de meeste musea is.' Koning werkte er tot 1980, ongeveer de tijd dat de bezoekersaantallen van EcoMare in een stroomversnelling kwamen. 'Toen het kleinschalige ver dween, liep het persoonlijk contact met het publiek terug en raakte voor mij de lol er een beetje af.' Rond die tijd werden voorbereidingen getroffen voor de viering van 200 jaar haven. 'De tentoonstelling werd ingericht door in hoofdzaak vrijwilligers, want als die er niet waren geweest, zou het museum er nu niet staan. Het was een fantastische pionierstijd. De wier- schuur achter het museum stond op de nominatie om te worden gesloopt. Met het geld dat daan/oor beschik baar was hebben de vrijwilligers het opnieuw opgetrokken. Er werd sa mengewerkt door de jutters, de duik club, de dorpscommissie, de STM en DETV. Het was puur Texels en het sprak iedereen aan. Het werd de aan zet tot wat het museum nu is gewor den. Als Oudeschilder nam ik er re gelmatig een kijkje en op het werk liet ik me ontvallend dat ik me daar wel op mijn plek voelde. De Haan stuurde me erheen met als functie omschrijving: alle voorkomende werkzaamheden. We hadden geen cent te makken. Er was geen verwar ming en we werkten op een afge dankte typemachine uit EcoMare. De tentoonstelling liep fantastisch. In een paar maanden tijd hadden we 17.000 bezoekers, voor die tijd héle aantal len.' In Oudeschild hervond hij de een voud en de knusse sfeer die hij in het NRC was gaan missen. 'En de onder werpen. Typische Texelse maritieme onderwerpen. Dat was en is volgens mij nog steeds de kracht van het museum, want die moet van binnen uit komen. Een beetje geïnteres seerde vakantieganger wil toch de reik om het museum nóg mooier te maken. Maar door onderwaardering, ik verwijs naar het dubbeltje entree heffing waarom de jutters vroegen, en de desinteresse voor de waarden waarover we beschikten, hebben di rectie en bestuur de kip met gouden eieren zelf geslacht. Alsof ze de waar den van de spullen in de jutterij niet zagen. Bijvoorbeeld de overblijfselen van de vergane Katwijk 149, óeActiv, de Anneliese, de Anne en ga zo maar door. Als je dat alleen als decoratie ziet en geen oog en oor hebt voor het verhaal erachter en de werkelijk waarde, dan gaat het niet om het dubbeltje, maar dan is het kwartje niet gevallen. De kwaliteit die we toen de Oudheidkamer te koop kwam, om daann een expositie over de Russen oorlog in te richten. Tevergeefs dus. De expositie heeft nu gelukkig een goede plek heeft gevonden, maar feit is dat we in Oudeschild een uniek stukje typisch Texelse geschiedenis kwijt zijn.' De jutters heeft hij met pijn in het hart zien vertrekken. 'In een uiterste po ging hebben wij als medewerkers in een bnef beide besturen gevraagd om de ruzie bij te leggen. Het mocht met baten. Ik kari begrip opbrengen voor hun actie, want ze vechten voor hun zaak. Ik vind dat ze op Flora een pracht museum hebben en neem er Bert Koning zag tijdens zijn langdurige dienstverband een bonte schare Texelaars de revue passeren. typische gebruiken en oorsprong zien van de omgeving en geen duplicaat. Op Texel zijn dat de jutterij, de visse rij, het reddingwezen en de Russen oorlog Die pure eenvoud bleek bij het publiek enorm aan te slaanDe juttenj was dé grote attractie. Dat maakte het museum uniek in Nederland. Ook op maritiem archeologisch gebied waren we uniek, denk bijvoorbeeld aan de berging van het beroemde bronzen kanon door Hans Eelman, dat de landelijke pers haalde. We hadden de onderwerpen, de kennis én de mensen, alles binnen handbe- bezaten, dat is nu onze concurrentie geworden. Neem de tentoonstelling over de Georgiërs. Die hadden we in huis en trok, ondanks de ellende, enorme belangstelling. Maar na het overlijden van De Haan moest het spul meteen van de wand af, om het één keer in de vijf jaar tentoon te stel len. Zelfs met de viering van vijftig jaar bevrijding mocht het maar een paar maanden uit de kast. Toen heb ik let terlijk met de vuist op tafel geslagen en mocht het spul het hele seizoen blijven hangen. Later heb ik het voor stel gedaan om, toen het pand naast op zijn tijd een kijkje, waarom niet. Ik heb geen ruzie met ze.' 'In het verleden hebben we ook ten toonstellingen van het NIOZ gehad, onder andere een prachtige exposi tie over de Snellius 2-expeditie. Ook over de zandsuppleties, Rijkswater staat en de Visserij. Maar die zijn al lemaal gedeeltelijk overgezet naar EcoMare. Potentiële subsidie verstrekkers zijn we daardoor kwijt geraakt.' Een aanvaring met onder andere STM-directeur Jan Kuiper ging Koning niet uit de weg. 'Ik heb er steeds voor geknokt om het huussie bij 't skuurtje te houden. Wat moet je nu met een tentoonstelling over Rusland of een collectie glazen ballen uit Japan? Zoals ze nu met grote bedragen en projecten van bui tenaf het grote publiek denken bin nen te halen, daar geloof ik niets van. Wie zit er nu te wachten op computerschermpjes in een mu seum. Die hebben ze overal Je kunt toch met je eigen cultuur - denk maar aan het jutten, de redders en de vis sers - verloochenen. Die plannen met de Texelse Reede en de VOC? Ik zie het als één grote papieren tijger. Ont wikkelingen en verbetenngen prima, maar de door Striking geopperde 'pa rels' tasten alleen maar het dorps karakter aan.' Ondanks de verbittering die soms in Konings woorden doorklinkt, kijkt hij terug op een mooie penode. 'Ik heb een bonte verzameling Texelaars de revue zien passeren. Jutter Maarten Boon die toen hij binnenkwam bijna mensenschuw was. Moet je hem nu eens horen vertellen. Toen ik nog in EcoMare werkte, werd ik door tech nicus Peter Smidt in een kluis gedin- geerd om in echt Tessels te zeggen: "Die natuurgebieden kenne ze fon mien niet zo goed oprüüme.Wie schetst mijn verbazing toen ik maan den later de diaserie startte, mijn ei gen stem terughoorde Of die keer in het MJM een groep Italianen binnen kwam die in gebrekkig Engels vroeg of ze de molen konden kopen. Ik wist niet wat ik hoorde, maar ze meenden het echt. "Moet ik hem inpakken of nemen jullie hem zo mee", vroeg ik. Ze trokken zich terug voor overleg en zagen er toch maar vanaf.' Glorieus moment was de actie ter behoud van molen de Traanroeier, een geslaagd initiatief van Koning en waaraan hij zelf wellicht nog het meeste plezier beleeft 'Want als ik die molen zie draaien, dan geniet ik van zóveel natuurkracht.' Over de toekomst: 'Ook dan zal ik, ondanks mijn lichamelijke beperkin gen en mijn opbouwende kritiek, met plezier in het museum in Oudeschild blijven werken. En als de raad besluit om de subsidie flink te verhogen, dan hoop ik ook dat ik wat meer collega's krijg, zodat we onder andere een stukje meer service en Texelse kwa liteit kunnen bieden Zonder kitsch, want ik ga nog steeds voor de smaak van echt zout water.' Tekst en foto Gerard Timmerman

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 2001 | | pagina 5