6
Texelaars figuren als agenten in speelfilm
'Take your first
position, please'
'Waddenzee niet op
werelderfgoedlijst'
Schilderen zit bij Wanda
Grendèl in de genen
Waalderpop verbroedert ondanks cultuurverschillen
Texelse boeren profiteren
van grondschaarste in
intensieve veegebieden
.TEXELSE
COURANT'
Sportschutters
leiden buffet
mensen op
Veldrit voor
mountainbikes
Weer verlies SVO
Al 2000 hectare land in de grondpool
DINSDAG 2 OKTOBER 2001
Verkleed als politie-agenten
struinden zo'n vijfentwintig
Texelaars vrijdagmiddag door de
Eierlandse Duinen. Ze deden als
figuranten mee aan een paar scè
nes van de Duits-Nederlandse
speelfilm die op het eiland wordt
opgenomen. Een verslaggever van
deze krant deed ook mee.
Voorzien van labeltjes met namen
hangen de politiekostuums klaar in
een keet op het parkeerterrein bij paal
31Voor iedere figurant is er een pas
send pak. Een dag eerder heeft de
kledingafdeling nog gebeld voor de
broekmaten, boordmaten en hoofd-
maten.
Kwart voor één moeten de figuranten
zich verzamelen bij de keet. Binnen
is het omkleden. De politiebroek is
voorzien van een holster met nep-
wapen en echte handboeien Mede
werkster Ingrid van Rijn meldt dat
daar geen sleutels van aanwezig zijn.
'Dus als iemand vast komt te zitten,
moeten we er de echte politie bijha
len.' Een van de figuranten strikt
stropdassen voor de mensen die het
moeilijk vinden dat zelf te doen. Bui
ten op de banken groeit langzaam het
aantal agenten Zo'n vijfentwintig zijn
er uiteindelijk aanwezig. Van Rijn ver
telt dat we in groepjes naar de set
worden gebracht. Tot die tijd moeten
we even wachten. Thee en koffie
staat tot onze beschikking.
Ruim honderd mensen van het eiland
doen in totaal mee aan de film. Een
aantal mensen heeft zich vantevoren
aangemeld, de meesten zijn de afge
lopen twee weken gevraagd of aan
gedragen. 'We hadden bijvoorbeeld
een meisje van twaalf, Michelle Pool,
die even zes mensen voor ons re
gelde'. vertelt Oscar Haffmans die
voor de figuranten zorgt Ook de
meeste 'politie-agenten' zijn ge-
de duinen. Een echte politiewagen,
een nagemaakte politiewagen, de
whippertruck en een 'kapotte' auto.
Van de filmploeg lopen tientallen
mensen rond op de set. Regie-assis-
tente Ulrike Schürhoff verspreidt de
groep over de wagens. Drie mensen
komen bij de echte politiewagen met
agent Adnaan Verkaart. Hij moet in de
scène komen aannjden. Daarna moe
ten we uitstappen en richting de 'ka-
vraagd Een paar mensen hebben de
afgelopen dagen al meerdere
figurantenrollen vertolkt. Het is alle
maal voor de lol, er wordt niet voor
betaald. De film wordt gemaakt van
een bescheiden budget.
Rond half drie komt het seintje. Met
de whippertruck njden we zuidwaarts
via het strand de duinen in. Op de set
mogen we nog niet komen, we wor
den geroepen. De tijd kan opnieuw
gedood worden op een stel banken,
nu met wat fris en een broodje. Na
ongeveer een uurtje mogen we de set
op. Vier wagens staan opgesteld in
potte' wagen lopen. 'Als ik het aan
geef, doen we allemaal tegelijk de
deur open', zegt Verkaart in de wa
gen. De figuranten bij de andere wa
gens moeten eveneens naar de ka
potte auto lopen.
De scène is onderdeel van het einde
van de film. Een politie-agent is door
vader Frank van hoofdrolspeelster
Lillie ondersteboven gereden. Een
grote politiemacht is op de been ge
bracht om de daders te pakken. De
scène moet een paar keer over. Met
een camera aan een kraan wordt het
spel gefilmd.
Kunstenares Wanda Grendèl heeft
opmerkelijke genen. Als afstam
meling van de Duinkers uit Den
Hoorn stroomt er een vleugje
Texels bloed door haar aderen.
Daaraan dankt ze wellicht een
flinke dosis wilskracht, nodig om
furore te maken als balletdanseres,
choreograaf en regisseur. Maar ze
erfde ook de schildersgenen van
haar grootvader en vader. De ko
mende weken exposeert ze een
reeks indrukwekkende schilderijen
in 'Tusse de Banke', waar ze ook
aan het werk is.
Grendèl maakte haar werken terwijl
ze met haar caravan op camping
Loodsmansduin logeerde. 'Het werkt
hier buitengewoon plezierig. Dat
komt door het licht en het feit dat ik
me op Texel goed en veilig voel. Je
ziet het aan de schilderijen. In de
werken die ik hier heb gemaakt zit
gewoon veel meer kleur. Het is net als
of men tegenwoordig maar voor zich
zelf leeft. Daar word ik heel onrustig
van. In de stad heb ik er heel veel last
van. Hier schilder ik het van me af.'
Hoornders zal de naam Grendèl niet
onbekend in de oren klinken. Arie
Grendèl schijft regelmatig stukjes in
het dorpsblad. 'Dat is mi|n vader Zijn
moeder heette Duinker van haar ach
ternaam. Die woonden vanouds in
Den Hoorn en waren loods van be
roep. Ik heb altijd een hele sterke
band met Texel gehad. Mijn ouders
namen me altijd mee op vakantie
naar Texel. Nu kom ik hier nóg.'
Ooit was ze danseres bij het Natio
naal Ballet, maar dat gaf haar op een
zeker moment geen voldoening mee.
'Ik laat me moeilijk dingen door an
deren opleggen en dat is precies wat
er bij een danseres wel gebeurt. Als
choreograaf had ik meer vrijheid,
maar uiteindelijk wilde ik nog meer te
vertellen hebben. Zo ben ik de regie
ingerold. Ik genoot het voorrecht om
samen met mijn partner Martin van
Dijk, die samenwerkt met Hans
Dorrestein, veel opera's te doen:
carrière eindigde met een slops n
ziekte, waarna ze begon te schl
ren. 'Geen huisje, boompje, bes
Maar puur uit passie. Met mijns
dicht. Ik heb ontzettend m»
knokken om mijn handicap te o
winnen. Want ik zie mezelf nog
achter het raam zitten
aun
bet
'jno J
m» r
Voor Texel koos ze als thema
rmgd door water', waarin ze aft
dingen van mensen en dieren
bineert. 'Het is mijn manier or
zeggen: kijk eens op een ans
manier naar het leven.' Het resul :ie
En zo volgen nog paar acts. We moe
ten allemaal achter een man gaan
staan, die beteuterd kijkt naar de 'ka
potte' auto. En als de ingerekende
vader afscheid neemt van Lillie moe
ten agenten kris kras door elkaar lo
pen op de achtergrond. Deze scène
moet acht keer over. 'Take your first
position, please', roept regie-assis
tent Thomas Obermaier keer op keer.
In de groep steekt op het laatst
balorigheid op. Een van de spelers
begint Obermaier te imiteren. Tussen
zes en half zeven zit het werk erop.
Maar er moet nog even gewacht
worden, de filmmakers hebben ons
nodig voor nog één opname. Dat
blijkt er een te zijn voor omgevings
geluid. ledereen moet door elkaar
lopen langs de microfoons en praten.
Waarover maakt niet, als er maar
gesproken wordt. Om half acht zit het
werk er echt op. Tegen die tijd is enig
gemopper ontstaan over het uitblij
ven van eten. De filmploeg heeft on
dertussen een schaal koekjes weg
gewerkt.
Bij de keet wordt het gemis aan eten
een beetje goedgemaakt met een
biertje. Volgens Oscar Haffmans is
het gebrek aan eten een misverstand.
Hij was zelf met aanwezig om ervoor
te kunnen zorgen. Na het biertje ver
trekken de meesten rap naar huis. In
de keet blijft een grote stapel politie-
uniformen achter
is een serie werken die een grots
tensiteit uitstraalt. Ze werkt melp
tel, omdat direct contact mei
materiaal haar aanspreekt. Waar
schilder de verf met een kwasli
het doek verspreidt, doet GrendS
met haar vingers. Ze doet dat mi
lagen over elkaar. Niet zelden wn
onderdelen van het schilderij
om het daarna weer anders in
len. Zo ondergaat één werk meenj9
gedaantewisselingen. 'Als ik er
begin weet ik niet hoe het er uit c
delijk komt uit te zien. Zo'n schik >rt
moet groeien.' ;e'
!W
lei
ds
rd
je
Een intiem feest, van behoorlijk ni
veau en voor herhaling vatbaar. Daar
over was het merendeel van de 280
bezoekers van de tweede editie van
Waalderpop het roerend eens. Toen
de Waalderband aan het begin van
de avond van start ging, leek het nog
een rustige avond te worden, maar al
snel stroomde de zaal vol. Zelfs zo
danig, dat het er in de loop van de
avond tropisch warm werd. Hoewel
elke band tenminste één muzikant in
de gelederen moest hebben die uit
De Waal kwam, werd het niet hele
maal een Waalder aangelegenheid.
Met name de jonge bands hadden
een grote schare fans meegenomen.
Flux, dat eerder op Strenderpop
schitterde, maakte de hooggespan
nen verwachtingen meer dan waar.
De band speelde in een vlot tempo en
de sterke uitstraling sprak boekdelen
over de lol die de muzikanten in het
spelen hebben. Ze speelden herken
bare nummers, maar gaven er hun
eigen invulling aan. Aardig bijkom
stigheid was dat de CD's die ze ver
kochten vlot van de hand gingen. FFF
stond garant voor een geladen optre
den. Ook dit jonge gezelschap mag
zich in een grote populariteit verheu
gen. Gelikt was het optreden van de
coverband Intrude, de band die hun
muziekinstallatie aan De Waal be
schikbaar had gesteld. Technici
Wilma Tijsselmg en Jeroen Schoo
zorgden voor een prima weergave
van de muziek, ook op het podium
zelf. Best een prestatie, want op me
nig festival laat juist het geluid het
afweten. Doordat de techniek op
orde was, konden de wisselingen op
21 leden van De Eilandschutters en
de Schietsportvereniging zullen
een cursus Sociale Hygiëne volgen
zodat zij na het behalen van het
diploma werkzaam kunnen zijn in
het buffet van het nieuwe schiet
centrum Odysseus. De overkoepe
lende Stichting Sportschutters
Texel krijgt daarvoor een subsidie
van ƒ1.694,- van de gemeente.
Het stichtingsbestuur heeft een be
roep gedaan op de subsidie
verordening, waarin staat dat de ge
meente kan subsidiëren in de kosten
van deelname aan kadervormende
activiteiten van verenigingsleden.
Over het algemeen betreft dit oplei
dingen voor technische of bestuurs
functies, maar het college meent dat
ook in dit geval steun gerechtvaar
digd is. De Horecawet stelt het di
ploma als voorwaarde om het buffet
te mogen beheren. Een goed functio
nerend buffet is een bron van inkom
sten voor de verenigingen, zodat zij
zo min mogelijk afhankelijk zijn van
gemeentelijke subsidies, zo redene
ren b en w Bij het toekennen van het
geld zal er wel aan worden herinnerd
dat de buffetexploitatie in overeen
stemming moet zijn met de afspraken
betreffende paracommercie.
De totale kosten die stichting heeft
aan de opleiding bedragen 242,- per
deelnemer, inclusief reiskosten naar
en van Alkmaar en examenkosten.
Op het parcours aan de
Biesboschweg wordt zaterdag de
eerste veldrit voor mountainbikes
gehouden die meetelt voor de winter
competitie van de Wielervereniging
Texel. De jeugd start om 13.45 uur
voor een wedstrijd van 15 tot 25 mi
nuten, de senioren starten om 14.15
uur voor een rit van zo'n 35 minuten
Deelname kost ƒ5,- en is gratis voor
leden van de WVT.
het podium zich vlot voltrokken.
Na Intrude betrad de punkband
Hobgoblin het podium en speelde
muziek waarin menig dertiger de stijl
van Madness herkende. Voor hilari
teit zorgde de uitsmijter van de
avond: Bal Na. Met hun feestmuziek
trokken ze flink van leer. Een optre
den dat typerend was voor de
cultuurverschillen tijdens Waalder
pop. Terwijl de wat oudere liefheb
bers zich uitleefden op de dansvloer,
trokken jongeren zich terug in de hal
en op het schoolplein
Met precies 11 man ging Ooster
end richting Wervershoof om te
proberen om daar voor het eerst
van dit seizoen drie punten te win
nen. Sil van Dijk, Rutger Zoetelief
en Alexander Witte waren de grote
afwezigen. Vanaf het begin ging de
bal bij beide ploegen goed rond en
hieruit ontstonden leuke combina
ties, hoewel het moeilijk voetballen
was op het zeer lange gras van
Strandvogels.
Strandvogels kwam steeds beter in
het spel en kwam een aantal keer
dichtbij het doel van Keeper Kruithof.
Na twintig minuten liep een speler
door het midden, maakte een aantal
schijnbewegingen en passeerde zo
drie Oosterenders. Hij stevende ver
volgens alleen op de goalie af, twij
felde geen moment en scoorde met
een schuiver in de verre hoek 1 -0. Vijf
minuten later kreeg Ger Vlaming een
behoorlijke kans. Oog in oog met de
keeper schoot hij goed in maar de bal
schampte via de buitenkant van de
paal het veld weer in. Tien minuten
voor rust werd de bal achterin bij
Oosterend rond gespeeld. Jan Bloem
wilde naar de back schieten, maar de
spits van Strandvogels kroop er goed
tussen Hij pikte de bal met de borst
op en kon zo alleen op Kruithof af.
Met een lob en een handje van Kruit
hof hobbelde de bal heel langzaam
het doel in: ruststand 2-0.
In de kleedkamer werden harde
woorden gesproken door coach en
speler en met de wind in dé rug be
gon Oosterend vol goede moed aan
de tweede helft. Met kansen voor Ad
Guldemond, Rob de Vries en Eddy de
Vries leek het team er weer in te ge
loven, maar Strandvogels maakte er
met een spaarzame uitval 3-0 van.
Door een opeenstapeling van ge
miste kansen raakte bij Oosterend de
fut eruit. Ook Strandvogels raakte
Blauw in de duinen van Texel. Maarliefst vijfentwintig agenten lopen vh/dagmiddag rond in de Eierlandsche Duinen. Het 'korps' bestond uit Texelaars die meededen aan de Duits
Nederlandse speelfilm. (Foto Jemen van nattum
Zangeres Susan Vlaming en gitarist Jeroen Schoo van Intrude in actie tijdens Waalderpop.
(Foto Gerard Timmerman)
De Waddenzee moet voorlopig nog
niet worden aangemeld bij de
Unesco voor een plaats op de
werelderfgoedlijst. Dat advies
heeft projectcoördinator H.
Wiersinga van de komende Wad-
niet meer in het spel. De spelers had
den daar moeite mee en lieten dat
merken ook: ze maakten de ene na
de andere brute overtreding. Tien
minuten voor tijd was het eindelijk
weer raak. Na een doorzet van Ger
Vlaming over rechts kwam Rob de
Vries alleen voor de keeper en
scoorde 3-1
Na deze tweede nederlaag van het
seizoen keerde Oosterend terug naar
huis van wat de derde uitwedstrijd op
rij was. Zondag speelt SVO thuis te
gen Zuidermeer, aanvang 14.00 uur.
denzee-conferentie in Esjberg ge
geven aan staatssecretaris Faber
van Natuur. Volgens de project
coördinator is er nog te weinig
steun in Noord-Nederland voor de
plannen.
'Bij hoorzittingen zeiden veel men
sen tegen aanmelding te zijn. Zij vre
zen dat in de wadden geen activitei
ten meer toegestaan wordt. Anderen
vinden dat het gebied eerst beter
beschermd moet worden tegen
scheepvaart en vissers.' Wiersinga
stelt voor om de gevolgen daarom
eerst beter te beschrijven. De vrees
van veel mensen is volgens hem on
terecht. Hij noemt de aanmelding
vergelijkbaar met de uitreiking van
een Oscar. 'Het is een kwestie van
beleving. De status verandert niets
aan het gebied zelf, hoewel ondem
mers en natuurbeschermers dien»
schien wel kunnen gebruiken.' PI®
sing op de werelderfgoed
betekent erkenning van het inlet
tionaal belang van een streek oio
ject. De piramides in Egypte ent
oude Jeruzalem staan er bijvoorbee
op. Uit Nederland staan onder me
de molens bij Kindert
droogmakerij Beemster en ScM
land op de lijst.
Staatsecretaris Faber moet nogS
standpunt innemen over evenM
aanmelding, evenals haar colleg
bewindslieden in Duitsland en Deo
marken. Wiersinga adviseert heto
sluit niet uit te stellen tot de volg»*
waddenconferentie die in 2005
Nederland wordt gehouden,
werkt nogal vertragend. We proW
de bewindslieden zover te krijgen®
over twee jaar te bekijken of er™
wel genoeg draagvlak is.'
Wanda Grendèl aan het werk in Tusse de Banke. Op de achtergrond één van haar geëxposeerde werken.
Met niets doen geld verdienen. Dat
gaat sinds kort (gedeeltelijk) op
voor veehouder/akkerbouwer Flip
Breman uit Spang, sinds hij zijn
land heeft ingebracht in de grond
pool van het Mestgarantieplan van
Cavo Latuco/Agrifirm. Hij heeft
hierdoor, net als veel collega's, zijn
overtollige dierrechten beschik
baar gesteld aan intensieve vee
houderijen uit Brabant en omstre
ken die zelf te weinig grond
hebben. Sinds Breman meedoet zit
er op de kop af 2000 hectare op
Texel in de grondpool, bijna een
kwart van alle cultuurgrond op het
eiland.
de boeren tegen een marktprijs rech
ten krijgen op basis waarvan ze die
ren mogen houden. De boeren beste
den de prijsonderhandelingen uit aan
de coöperatie.
Voor landbouwers als Breman snijdt
het mes aan meerdere kanten. Ze
onder het contract voor het f
garantieplan zette was daaromg:
voor enkele duizenden guldens.)
toenemende gebruik van diei
mest leidt ertoe dat de coöpi
minder kunstmest zal gaan afzd
Afgezien van een financieel ext
voor de boeren heeft deze werfwjl
nóg een voordeel. Hank Wittevl
Cavo Latuco: 'Het heeft geleidtotel
opwaardering van dierlijke mei
Boeren komen steeds meer tot IJ
besef dat het een hoogwaar
meststof is. Enige onzekere factoi
het weer. Want voor de nm^PttinnI
mest naar mineralen die
zijn voor planten moet de
Intensieve veehouderijen uit Brabant
en omstreken die zelf te weinig eigen
grond hebben, tasten diep in de bui
del om het land van Texelse landbou
wers te gebruiken. Per 1 januari 2002
mogen veehouders namelijk alleen
dieren houden als ze op papier vol
doende eigen grond ter beschikking
hebben. Dat is in de intensieve vee
houderij doorgaans niet het geval.
Daarom is de grond- en dierrechten-
pool een uitkomst voor de Braban
ders. De grondpool staat onder su
pervisie van landbouwcoöperatie
Cavo Latuco/Agrifirm. Doel is om
degene die de grond inbrengt een
marktprijs te garanderen via een con
tract waaraan geen risico's zijn ver
bonden. De intensieve veehouderijen
doen zaken met de dierrechtenpool,
die wordt gecoördineerd door Cavo
Latuco. Deze biedt de zekerheid dat
Onder toeziend oog van Ha'nk Witte van Agrifirm zet Flip Breman zijn handtekening
onder het contract voor de grondpool, dat hem een aardig extraatje oplevert.
(Fcto Gerard
ontvangen een vaste vergoeding per
hectare, die afhankelijk is van de hoe
veelheid mest die wordt afgenomen.
Zo profiteert Breman van de huidige
negatieve marktwaarde van de 200
kuub varkensmest die hij jaarlijks over
zijn landerijen laat verspreiden. En het
geld dat hij anders aan kunstmest
moest uitgeven, omgerekend zo'n
ƒ18,50 per kubieke meter, houdt hij
in zijn zak. De handtekening die hij
bepaalde temperatuur hebben.' (f
benadrukt dat het niet zo is dal
Texelse boeren nu onbeperkt
kens- of andere mest over hun li
derijen mogen uitrijden. 'Over e!
hectare land mag per jaar met ire
dan een bepaalde hoeveelheid mé
ralen worden uitgereden. Dit
minasnorm. Hiervoor moet de t»
een mineralenbalans bijhouden,
(ii
