Windmolens van meer dan
I00 meter op drie locaties
Cjroen ZwartsJex els in het hart
Strandvonder Razende Bol bevrijdt zeehond
Publiek wordt op het
erkeerde been gezet'
Texelse bollen in plantsoenen gemeente
\(ïttf\\::;i
'Geen ecotaks op
getijde-energie'
Texdok
Alterra
TEXELSE^COU RANT
IIOZ gelooft niet in windenergie
Aankleding haven
weer terug bij af
Qnder de pomp
GERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR. 11626
VRIJDAG 2 NOVEMBER 2001
dvertenties/abonnementen/bezorging:
pinbaan 6
91 MC Den Burg
lefoon 0222 - 36 26 00 - telefax 0222 - 31 41 11
mail mfo@lenr.nl
Redactie: Warmoesstraat 45. Den Burg
telefoon 0222 - 36 26 20. fax 0222 - 32 30 00
e-mail: redactie@texelsecourant.nl
Buiten werktijd: Jeroen van Hattum, tel. 31 60 89
of 06-22 87 42 25
jrschijnt dinsdag en vnjdag
de entree van Oudeschild wellicht zijn
opgeknapt of vervangen. Veel bewo
ners ergeren zich aan het haveloze
gevaarte, dat bovendien onveilig zou
zijn voor spelende kinderen. Schilling
zegde toe dat er kritisch naar de boei
zal worden gekeken. Positief nieuws
betrof de aanschaf van feest
verlichting door de Stichting Ge
meenschap Oudeschild. De aankoop
wordt gesponsord door de dorps
commissie, die dit betaalt uit het ge
meentelijk budget van ƒ5000,-.
Op energieverwekking die plaats
heeft via waterkracht moet geen
ecotaks geheven worden. Dat is de
strekking van een brief die milieu
gedeputeerde Ada Wildekamp van
de provincie Noord-Holland aan de
Tweede Kamer heeft gestuurd.
Wildekamp hoopt daarmee te voor
komen dat de bouw van
getijdecentrales in het Marsdiep niet
doorgaat. De bouw is onzeker gewor
den doordat het Ministerie van Eco
nomische Zaken belasting wil heffen
op waterkrachtenergie. Volgens de
gedeputeerde zou het daardoor met
meer de moeite lonen een getij
decentrale te bouwen, omdat de op
gewekte elektriciteit niet meer voor
een acceptabele prijs verkocht kan
worden. Ze zegt die negatieve effec
ten van het wetsvoorstel te betreuren.
Wildekamp schreef de brief na over
leg met burgemeester en wethouders
van Texel. Hij is aan de orde geweest
bij overleg van de Vaste Tweede-
Kamecommissie voor financien. D66
vroeg de minister te reageren op de
brief van de provincie. De PvdA en
Christenunie (RPF en GPV) zetten
ook vraagtekens bij het wetsvoorstel.
Het is de bedoeling dat in het Mars
diep twee getijdecentrales gebouwd
worden. Een proefcentrale bij Den
Helder en later een grote centrale bij
Texel.
'Ik heb héél wat dokbedrijven gezien,
maar nergens eentje zoals hier, waar
vier man een heel dok bestieren In
andere bedrijven moet er bij het
mdokken bijvoorbeeld een speciale
dokmeester komen, hier doet ze dat
gewoon zelf. Het werkt enorm effi
ciënt.' De werkwijze in Oudeschild
was een aangename verrassing voor
Mare Bakker, sinds een half jaar be
drijfsleider van Texdok. De boeren
zoon die opgroeide op hoeve St.
Anna bij Den Hoorn kon met zijn ge
zin na dertien jaar terugkeren naar
Texel. 'Hier kan ik mijn kinderen wat
meer meegeven dan alleen de pol
der.' Pagina 2
Rijksinstituut voor Natuurbeheer,
(RIN), Instituut voor Bos- en Natuur
beheer (IBN) en Alterra. In vijfen
twintig jaar onderging het onder
zoeksinstituut in de NlOZ-polder bij
't Horntje dne keer een naamsveran
dering. Volgende week viert het insti
tuut haar zilveren jubileum met lezin
gen en een bezoek van staats
secretaris Geke Faber van natuur
beheer. Pagina 7
(Advertentie)
yru* i Im bit bjrt_
Onze bezorgers verspreiden
vandaag met de Texelse
Courant een folder van:
NEE- sticker
maar wel geïnteresseerd
Folder verkrijgbaar op
Spinbaan 6
Uitgave van Langeveld de Rooy bv, Postbus 111790 AA Den Burg
Losse nummers 1,80 0,82, abonnementsprijs 63,- 28,59 per half jaar.
vechten', reageerde Schilling tijdens
de rondvraag. De afspraak komt er
op neer dat van de omstreden 'pa
rels' van Striking alleen bruikbare
ideeën worden benut. Welk dat zijn
wordt uitgemaakt dooreen delegatie
uit het dorp, waarin alle denkbare
geledingen zijn vertegenwoordigd.
Dat gebeurt in samenspraak met de
gemeente, die een actieprogramma
opstelt. Suggesties vanuit het dorp
zijn welkom. Het is aan de delegatie
om hierover met het dorp van ge
dachte te wisselen.
Het blijft de bedoeling om het plan
voor de tweede fase van de her
inrichting te presenteren omstreeks
de opening van het VOC jaar en de
viering van 400 jaar Oudeschild.
Tegen die tijd zal de roestige boei bij
Hans Eelman uit Oudeschild heeft
zondag aan de noordwestzijde van
dè Razende Bol een zeehond uit een
netelige situatie bevrijd. Hij deed dat
tijdens één van zijn geregelde bezoe
ken als strandvonder aan de zand
plaat. Direct na aankomst met de
boot Manta merkten Eelman en zijn
meevarende familieleden dat er iets
met in de haak was. 'Ik kom er heel
vaak en bijna altijd zijn er wel zeehon
den. Maar het waren er nu opmerke
lijk veel en ze waren erg onrustig. Ze
zwommen om de boot heen en sta
ken steeds hun kop boven water. Het
viel gewoon op.' Al gauw ontdekte
Eelman de volwassen zeehond, die
verstrikt was geraakt in de draden
van een nylon zak voor bouwmateria
len. Het licht vermagerde maar ge
zond ogende dier lag op de laag-
watertijn en omdat er een flinke lading
zand op de zak terecht was geko
men, kon het dier met van zijn plek.
Geen situatie om op jaloers op te zijn,
want gezien de verwachte wind
kracht 6 uit noordwestelijke richting
zou het water best eens zó hoog kun
nen worden, dat de zeehond zou ver
drinken. Om dat gevaar te bezweren,
groeven Eelman en zijn metgezellen
de zak uit het zand en sleepten deze
naar een hoger gelegen deel van de
Bol.
Het dier was erg nerveus en agres
sief. 'Ik hield hem een stok voor en
daar beet hij direct in. De afdrukken
van zijn tanden zaten in het uiteinde
Om het dier niet te dicht te hoeven
naderen, bond Eelman een scherp
mes op een stok, om zo van een af
stand de zak los te snijden. Dat kostte
een hoop tijd, zo'n anderhalf uur in
totaal. Terwijl de strandvonder zijn
werk deed en een familielid het dier
met behulp van een andere stok
enigszins rustig probeerde te hou
den, lag een knng van zeehonden om
hen en hun gestrande soortgenoot
heen. 'Eén kwam er zelfs geregeld
het strand op en naderde ons dan tot
op een meter of twee.' De zeehond
maakte ondertussen de geluiden van
een echte hond. Pas aan het eind van
de reddingsactie kalmeerde hij wat,
waardoor het werk eenvoudiger
werd. 'En bij het lossnijden van de
laatste draden, draaide hij of zij de
kop om het toch enigszins toe te la
ten.' Toen het dier helemaal los was,
verdween het 'gierend' in de golven,
gevolgd door de rest van de zeehon
den.
Eelman ziet in zijn reddingsactie een
argument om de natuur niet helemaal
af te sluiten. 'Ik was er op het goede
moment op de juiste plaats. Er is een
tendens om mensen zoveel mogelijk
uit de natuur te jagen, maar was ik
hier niet geweest, dan had het dier
het niet gered, daar ben ik van over
tuigd.'
(Foto Hans Eelman)
college wil dat windturbines kunnen worden neerge
in de Prins Hendrikpolder, het bedrijventerrein en de
jen van Oudeschild en in het polderlandschap van
rland en Het Noorden. Voor die turbines zou niet bij voor-
it een beperking wat betreft de hoogte moeten gelden,
ils thans nog het geval is, wat betekent dat ze belang-
hoger dan 100 meter moeten kunnen worden. Aldus
kt uit een gemeentelijke beleidsnotitie die op 20 novem-
door de raadscommissie voor Ruimte, Wonen en Eco-
nie zal worden behandeld. Het aldus ontwikkelde beleid,
arbij ook de provincie wordt betrokken, wordt het zoge
en toetsingskader, dat nodig is om bouwaanvragen voor
uwe windmolens te kunnen behandelen.
Je notitie blijkt dat veel waarde
dt gehecht aan een goede
schappelijk inpassing van de
ines. De molens moeten zoveel
lelijk in lijnen worden opge-
den zelfs heeft het college uit
roken dat ze binnen een groep
naai van hetzelfde type moe
zijn en in dezelfde richting
ten draaien om een onrustig
te voorkomen. Verder zal
afhangen van onderzoek naar
ïogelijk nadelige effecten voor
ogels in de genoemde gebie-
ornithologisch onderzoek is al
levraagd voor het project van
Simon Vlaming, Nico Boersen, Frits
Bakker en Arco Eelman, die in
Eierland/Het Noorden twee series
van vijf windturbines van elk bijna 100
meter hoogte willen bouwen Daarbij
zal ook duidelijk worden in hoeverre
de Habitat- en Vogelrichtlijnen spel
breker zullen zijn. Het college heeft
uitgesproken dat zo'n onderzoek in
elk geval op kosten van de aanvra
gers moet worden gedaan.
Een ander plan dat op goedkeuring
ligt te wachten is dat van Dick Graaf
die op het terrein van de Texelse Wol
Onderneming in Oudeschild éen
circa 100 meter hoge turbine van 1,8
MW wil zetten. Een soortgelijk plan
heeft Willem van Tatenhove op het
t NIOZ peinst er niet over om
onlangs afgebroken wind-
rbine bij het havenhoofd van 't
urntje te vervangen. Niet al
en, zoals eerder werd ver
aard, omdat windenergie niet
sort tot de interessegebieden
n het instituut, maar vooral
ndat er grote twijfel is over de
van windenergie. Directeur
rof. dr. Jan de Leeuw vindt dat
orstanders veel te mooie cij-
rs hanteren wat betreft het
ndement van windturbines en
bijdrage die zij kunnen leve-
aan de energievoorziening.
Barom is windenergie ook nau-
ilijks effectief als het gaat om
lt terugdringen van het
oeikasgas C02 in de atmo-
ser.
voorbeeld van een verkeerde
orstelling van zaken noemt hij
vermogen van turbines. Als er
voorbeeld 1,5 MW geïnstalleerd
rmogen is, wordt de indruk ge-
ikt alsof zo'n turbine voortdu-
id zoveel stroom levert, terwijl
:t alleen bij vrij harde wind ge
urt. Het grootste deel van de tijd
het veel minder, waardoor de
ibrengst hoogstens een vijfde is
n wat wordt beweerd. Verder
jst hij op de eventuele verliezen
lontstaan bij het in het net bren-
n van de opgewekte stroom en
het mogelijk ongunstige effect
I de turbines hebben op het ren-
ment van de gewone elek-
iteitscentrales. De Leeuw is het
ns met secretaris Jan Baron van
Vereniging tot Behoud van het
■seinteer, die in de Volkskrant
t maandag harde kritiek uit op
plan om weerszijden van de
Afsluitdijk 109 windmolens te zet
ten, die volgens gedeputeerde
Ada Wildekamp van Nóord-Hol-
land genoeg stroom zouden leve
ren voor een stad als Amsterdam,
oftewel 250.000 huishoudens, ter
wijl in werkelijkheid daarvoor vier
tot vijf keer zoveel turbines nodig
zijn. Om een hoeveelheid stroom
van betekenis uit wind te krijgen
moeten enorm veel turbines wor
den geplaatst, wat - als daarvoor
al plaats zou zijn - een onaan
vaardbare ingreep in het land
schap betekent en zeker niet ac
ceptabel is in natuur- en
stiltegebieden als IJsselmeer en
Waddenzee.
Fictie
De Leeuw kan zich ook vinden in
het boek 'Windmolehs, fictie en
feiten' waarin Ir. J.A. Halkema wei
nig heel laat van windenergie en
van een 'doodlopende weg'
spreekt. De NlOZ-directeur vindt
turbines bovendien gevaarlijk als
ze in de buurt staan van woon- en
werkplekken van mensen. 'In
Duitsland zijn er al ongelukken
mee gebeurd. Er kunnen stukken
afvliegen en in de winter kan zich
op de rotorbladen ijs afzetten dat
in grote brokken over honderden
meters wordt weggeslingerd. Zo
iets willen we natuurlijk niet riske
ren bij ons instituut'. Het meest
kwalijk vindt hij echter de bewering
dat windenergie een belangrijke rol
kan spelen bij de C02-reductie.
'Terwijl dat weinig of niets voor
stelt. Velen worden op deze wijze
op het verkeerde been gezet en
daar wil ons instituut met aan mee
doen'.
de omgeving naar verhouding kleiner
is.
Zoekgebieden
Wat het college betreft worden dus
alleen in de genoemde 'zoek
gebieden' turbines toegelaten. Deze
gebieden zijn uitgezocht op grond
van globaal onderzoek en voldoen
aan de volgende eisen: niet in de
buurt van (geconcentreerde) woning
bouw, wat het gezicht betreft aanslui
tend bij de kust, havens, bedrijven
terreinen en rechte lijnen in het
landschap, passend in het nationale
en provinciale ruimtelijke beleid en
niet in de buurt van vliegroutes of
broedgebieden van vogels. Wat het
laatste betreft is door een adviesbu
reau voor ecologie en milieu onder
zoek gedaan naar de situatie op 't
Horntje, omdat met de mogelijkheid
rekening werd gehouden dat de in
middels verdwenen turbine van het
NIOZ zou worden vervangen door
een veel grotere molen. Gebleken is
dat er in deze omgeving geen noe
menswaardige kans is op verstoring
of aanvaring, zeker niet met één
turbine. Bij meerdere turbines in de
zelfde omgeving zou voor de vogelt
rek een barriere-effect kunnen ont
staan, maar dat is dus met
onderzocht.
Als bouwplaatsen voor nieuwe grote
windturbines in Oudeschild wordt
gedacht aan de noordelijke punt van
de nieuwe jachthaven en het bedrijf
van Tatenhove of directe omgeving
Het ambtelijke voorstel om ook een
turbine te zetten aan de oostkant van
de visserijhaven (asfaltfabriek) is door
het college van de hand gewezen.
De aankleding van de haven van
Oudeschild is weer terug bij af. Een
zo breed mogelijke vertegenwoor
diging uit het dorp gaat in samen
werking met de gemeente naden
ken over de toekomstige invulling
van de haven. Het college, de
dorpscommissie en de redactie
van de dorpskrant besloten hier
dat tijdens een besloten bijeen
komst, voorafgaand aan het over
leg tussen b en w en de dorps
commissie in 't Skiltje.
Hoewel loco-burgemeester en voor
zitter Daan Schilling ruiterlijke toegaf
dat er aan achterkamertjespolitiek
was gedaan, kon niet iedereen de
beslotenheid waarderen. Frido Boom
was één van de Oudeschilders die
vond dat het dorp er eigenlijk over
mee had moeten beslissen. 'Maar
dan hadden we nu nog zitten te bek-
tet schijnt dat er sinds 11 sep-
tmber veel meer toeristen naar
«t eiland komen.
'aar wie moet Veronica nu een
fes bloemen sturen?
aangrenzende terrein van zijn
aannemingsbedrijf. Tenslotte wordt
rekening gehouden met het vervan
gen van de huidige vier turbines van
het NUON door twee veel grotere.
Met name voor de turbines die nabij
Ottersaat komen, zal nader onder
zoek nodig zijn wat betreft hun even
tuele gevaar voor vogels.
Steeds groter
Op dit moment staat de provincie op
Texel geen turbines toe die een
ashoogte hebben van meer dan 60
meter, wat neerkomt op een totale
hoogte van ongeveer 100 meter -
voor de rest van de provincie geldt
géén hoogtegrens. Voor de thans lig
gende aanvragen is die beperking
geen probleem, maar het college wil
toch nog meer hoogte proberen mo
gelijk te maken. Want alles wijst erop
dat er meer vraag komt naar zeer
grote turbines die meer energie op
leveren, terwijl het visuele effect op
Texel gaat een fleurig voorjaar tege
moet. Bollentelers van het eiland
schonken de gemeenschap tiendui
zenden bloembollen, die door mede
werkers van gemeentewerken en De
Bolder deze dagen in de plantsoenen
worden geplant. De gift is een gebaar
van de Koninklijke Vereeniging van
Bloeitibollencultuur en de WLTO,
mede naar aanleiding van de inzet
van de gemeente tijdens de water
overlast van 2000 en de mkz afgelo
pen voorjaar. 'Als agrarische sector
werken we dagelijks aan de invulling
van het landschap. Dat kan alleen als
de bedrijfstak vitaal is en daarvoor is
economische bedrijvigheid nodig.
Soms is met iedereen daar even blij
mee', doelde hij op de stank die
kippenmest eerder dit jaar veroor
zaakte. Hin omschreef de bollen-
sector als een sector met perspectief,
waarin jonge ondernemers actief zijn.
'Ze doen het op een hele goede ma
nier, daar kunnen we trots op zijn.'
Om hier uiting aan te geven, schonk
de sector de gemeente indrukwek
kende hoeveelheden tulpen, narcis
sen, krokussen, hyacinthen, blauwe
druifjes en ander bijgoed. Zóveel, dat
de gemeente zelf dit jaar geen bollen
hoeft aan te kopen.