'Alleen de doorzetter, die de papierwinkel de baas kan, zal blijven'
Cees Bakker van Hunsingo is
'de tevredenste boer van Texel'
TEXELSE C0URANT
@1-1-2
Meer dan een dip
J$edri)v\gheid
NFGV
Verbanden tussen
voeding en kanker
Oosterendse begint nagelstudio
Texel is af
_r,..r,I r r VRIJDAG 29 MAART 2002
dsn zij." is strandjutten niet illegaal? Jawel. Maar op Texel blijkt
"®t een nationale sport om waar dat kan de regels te omzeilen.
Van gezag moeten de eilanders niets hebben. Vrijbuiters zijn het,
"indt de burgemeester. "Bouwen ze een schuurtje aan hun huis,
zeggen ze met een uitgestreken gezicht: o, had ik daar een bouw
vergunning voor nodig dan?" Dat Texelaars buitengewoon mon
dig zijn, daar is ze eveneens achter gekomen. Het barst op het
eiland van de belangengroeperingen, verenigingen en stichtin
gen. Toen de jongeren langere openingstijden wilden, richtten ze
onmiddellijk het Twaalf Balcken-overleg' op. vernoemd naar een
plaatselijk café. Met succes, in de winter zijn de kroegen nu een
uur langer open. Bewoners komen op het gemeentehuis regel
matig binnenwandelen om verhaal te halen over welke beleidsbe-
sussing dan ook. "Ik kom eens effe een bakkie doen," zeggen ze
dan- Geldorp-Pantekoek: "Het is niet zozeer dat de mensen hier
■(zonder zijn, het is het eiland dat de mensen bijzonder maakt."
Reuma en werk
Ongeveer één op de tien Nederlan
ders heeft een vorm van reuma,
welgeteld zijn dat 1,6 miljoen men
sen. Het betekent vaak afstand
moeten doen van een hobby, sport
of zelfs van een baan of eigen be
drijf.
Reuma is ook een belangrijke ver
oorzaker van het ziekteverzuim in
Nederland. Velen raken door reuma
arbeidsongeschikt. En zij die aan
het werk blijven, moeten vaak heel
wat hindernissen overwinnen.
Veel onbegrip
Veel patiënten hebben 't moeilijk
met het onbegrip. Toch zijn zij nog
vaak tot veel in staat. Begrip voor
hun individuele (on)mogelijkheden
kan juist bij het vinden van ge
schikt werk doorslaggevend zijn.
Steun het Nationaal Reumafonds
Het Nationaal Reumafonds finan
ciert zo'n 70% van het wetenschap
pelijk onderzoek in Nederland.
Andere activiteiten zijn: voorlich
ting, aangepaste vakanties, indivi
duele hulp en financieel steunen van
de meer dan honderd reumapatien-
tenverenigingen.
Helpt u ook? Giro 324, /cBFc
Amsterdam. v/
Nationaal Reumafonds
Voor vragen over (leven met)
reuma:
De Nationale Reumalijn
0900 - 2030300
www.reumafonds.nl
Sombere buren beril iedereen wel eens
Miar br) sommige mensen blijll het met b
een tijdrite dip Oe somberheid duurt
weken, maanden Zr hebben nergens zin
in en komen nergens toe. ie rpn voortdu
rend moe en voelen rtdt van binnen leeg
Ze kunnen niet meer genreten
C-»*1 t --1'
Herkent u dit' Vraag dan de brochure aan.
voor urelf ol iemand die u kent Bel
0Sb-2971197 lai 0S0-2971198. ol schri|l noai
het NFGV postbus SI0J, SSOJ JC Utrecht
inloiSntgvnl wrww.nlgv.nl
Colette Kikkert in haar nieuwe nagelstudio In Oosterend (foto Gorvo Tunowman)
\Nieuw leven op hoeve Hunsingo.
'In de lammertijd bracht ik wel vijftig
pak hooi weg', vertelt Renet. En dat
doet ze nog, maar nu samen met haar
echtgenoot, die intussen het
Brabantse bedrijf grotendeels heeft
overgedaan aan hun oudste dochter,
die er sinds een paar jaar als direc
teur de scepter zwaait. 'De papier
winkel die tegenwoordig overal bij
komt kijken is enorm. De laatste vijf,
zes jaar wordt door de nieuwe regel
geving op geneesmiddelen ieder jaar
twintig procent van de middelen uit
de handel genomen en moet je maar
zien die twintig procent te vervangen
door andere producten. Neem nu het
schapenwasmiddel dat we gebruiken
om vliegen en daarmee de wormen
bij het schaap weg te houden. Na
2002 mag het met meer gebruikt
worden, maar er is nog geen goede
vervanger voor ontwikkeld. Wat er
voor in de plaats wordt aangeboden
is net water. Dat kün je net zo goed
niet gebruiken. En wat kan het gevolg
zijn? Dat de boer weer naar ouder
wetse middeltjes grijpt, zoals een
scheut benzine, 't Schaap krimpt van
de pijn, maar het helpt wel. Moeten
we die kant op?'
'We zijn bezig met het ontwikkelen
van homeopathische producten. Dat
is toch de toekomst Alle nieuwe mid
delen probeer ik eerst uit op mijn ei
gen schapen. We hebben een soort
proef boerderij, zou je kunnen zeg
gen En ik heb misschien niet de
mooiste schapen, al streef ik daar wel
naar. Maar je moet niet alleen
mooiigheid voor ogen hebben, een
gezond product is minstens zo be
langrijk Dat hebben we vorig jaar
gezien met die mkz. Ik geloof in een
gesloten bedrijf. Al dat gesleep is met
goed. Op Texel zitten we in een
unieke positie. Die.moeten we uitbui
ten, om te proberen ziektes buiten de
deur te houden. Er moeten zo weinig
mogelijk beesten worden aange
voerd van de vaste wal. Wij begon
nen in 1990 met een koppel van der
tig schapen van Nico de Wit en vijftig
enterlingen van mijn schoonvader,
Arnoud Langeveld van Nieuw Breda.
Daar hebben we het koppel mee op
gebouwd We hebben er nu 240 en
meer willen we met. Het zijn er pre
cies genoeg om voldoende aandacht
aan te kunnen schenken. Heb je er
meer, dan wordt de werkdruk hoger
en daarmee de ziektedruk.'
Is er voor boeren die alleen van de
schapen moeten leven en die niet
beschikkëri' ovéri'45' hectare land
waarmee ze via programmabeheer of
ooipremies een aardig bedrag kun
nen binnenhalen wel een bpferham te
verdienen met zo'n aantal, vraag ik
hem 'Nee, zeker niet. Ik praat ook
alleen voor mezelf. Ik ben de tevre-
denste boer van Texel. Wij zijn in de
gunstige positie dat we niet hóeven.
Wij zijn luxeboeren. Al is het wel zo
dat ik naar economie kijk, ik ben wél
zakenman. Als ik erop moet toeleg
gen, verander ik het. Het gaat de laat
ste tien jaar een stuk minder in de
schapenhouderij. En door de regel-
Cees Bakker 'Het zakenleven zal altijd mijn Interesse houden. Maar ik ben een boer in hart en nieren.
geving vanuit Brussel wordt het al
leen maar moeilijker. Ik denk dat door
de eisen het aantal schapenboeren
zal halveren. Maar de helft die dan
verdwijnt is de groep van de hobby
boeren, waarvoor schapen slechts
een tweede tak zijn. Alleen de
doorzetter, die de papierwinkel de
baas kan, zal blijven. In 2004 moeten
volgens de nieuwe richtlijnen alle
schapen scrapievrij zijn. Vanuit het
ministerie was men fel op scrapie,
omdat men een connectie veronder
stelde met BSE, de ziekte van
Creutzfeld Jacobs Intussen is aan
getoond dat dit niet zo is. Scrapie is
alleen ongezond voor schapen, maar
een ziek schaap is gevoeliger voor
andere ziekten en daarom is een ge
zond schapenras van groot belang,
ook economisch gezien. Een schaap
met scrapie begint zenuwachtig ge
drag te vertonen, afwijkend koppel
gedrag, houdt zijn kop hertachtig
hoog, heeft last van jeuk en verma
gert zienderogen. Met een halfjaar is-
le dood. Er is niks tegen te doen. De
ziekte openbaart zich pas als het
schaap anderhalf jaar oud is. Alle
bqérén rtjipetjen yia een bloedprtk hun
schapen laten testen. Dat is heel veel
Wrk Of anders gezegd: een nieuwe
uitdaging. Je moet steeds proberen
de wet vóór te zijn. Wij zijn vorig jaar
al begonnen onze schapen te testen
en goeie rammen aan te kopen.'
Onder het praten en koffiedrinken
door wordt er geregeld even in de
schuur gekeken Drie keer is een
moederschaap ons te snel af en lig
gen de lammetjes al nat en bloede
rig achter haar in het stro als we in de
stal verschijnen Het vlotte aflammen
is een teken dat alles goed gaat. Toch
nemen Bakker en zijn vrouw geen
enkel nsico. 's Nachts gaan ze om de
anderhalf uur uit bed om te kijken of
alles rustig is in de schuur. 'Of vaker',
vult Bakker aan. 'Als alles stil is op het
weitje naast de stal en opeens begin
nen er een paar kieviten lawaai te
maken of je hoort blèren, dan is er iets
aan de hand. Een lam is zijn moeder
kwijt of hij zit aan de verkeerde kant
van de heining.'
De wacht in de voornacht is voor
Renet, in de nanacht voor Cees. Vóór
de morgenkrant, die om acht uur in
de bus valt, worden de schapen van
hooi en water voorzien Daarna wordt
er ontbeten en ontspannen 'gekrant'.
Dan worden de drinkemmers
schoongemaakt, gaat er hooi in de
ruiven, worden de uiers nagekeken
en wordt er gekeken of de lammeren
tierig genoeg zijn. 'Zodra een lam wat
suffig is, weet je dat er iets met in orde
is en moet je de oorzaak zien te ach
terhalen. Heeft de moeder wel vol
doende melk? Als dat niet het geval
is, wordt een lam overgevend bij een
ander schaap, dat op het punt van
lammen staat. Bij mèërlingëh
de sterkste weggehaald. De pootjes
worden vastgebonden, zodat hij wat
hulpeloos overkomt op de adoptie
moeder Haar vruchtwater wordt over
het adoptielam gesmeerd, met een
oplossing van warm, zout water. Dat
is om het likken door het moederdier
te bevorderen. Het lam krijgt zo
doende haar geur en zal sneller ge
accepteerd worden. In tachtig pro
cent van de gevallen lukt ditMislukt
het, dan worden het zoglammeren,
die met de fles of een spenenemmer
gevoerd moeten worden. Na de kof
fie worden de koppels op het land
gevoerd, worden er dieren ontwormd
en bekapt en gaan dieren van een
enkel hok naar een groepshok, waar
vijf of zes moederdieren met hun
kroost huizen. Zo leert een schaap
stapsgewijs zijn eigen lam te zoeken.
Heb ik altijd gedacht, dat de lammer
tijd de drukste tijd van het jaar was
in de schapenhouderij, volgens Re
net begint het werk daarna pas goed.
'Het koppel is dan bijna verdrievou
digd door de aanwas van de lamme
ren. En de schapen moeten zorgvul
dig op uierontstekingen worden
gecontroleerd en de lammeren op
levendigheid.' Ook het weer is van
groot belang. 'Koud schraal weer is
niet erg, als het maar droog is. Nat
tigheid is een grote boosdoener, die
vooral voor veel hoefproblemen kan
zorgen.'
Schapen zijn in alles de rode draad
in het leven van de Bakkers. Ook bij
het Brabantse bedrijf Vee-Service
nemen de schapenproducten de pro
minentste plaats in. Bakker gaat er
aofi-Toaar. één keer per maand Jieep
om de zaken (mede) te regelen, maar
het ligt in de bedoeling dat ook hun
zoon in de toekomst een deel van het
Brabantse bedrijf zal runnen, naast
zijn zuster. Bakker senior kan zich
dan geheel terugtrekken. 'Het zaken
leven zal altijd mijn interesse houden.
Maar het gewoon met onze schapen
bezig zijn, is mijn echte lust en leven.
Ik ben een boer in hart en nieren.'
Tekst en foto's Corrie Timmer
en verboden. Of, zoals Corry Heijne
het uitdrukt: Texelaars zijn allergisch
voor Verboden Toegang-bordjes'.
Op uitnodiging van Ria Trap verzorgt
W. van der Weel maandag 6 mei een
lezing met als titel 'Voedsel en kan
ker'. De spreker hangt de stelling aan
dat het lichaam ziek wordt als het 'uit
balans' is. Dit kan onder meer gebeu
ren door overmatig roken, te veel
zorgen en ergernissen, maar ook
door onjuist en onvolledig voedsel. In
zijn lezing gaat hij vooral in op de
vraag hoe gezond het voedsel nog is
dat we eten en of dit kan worden aan
gevuld met natuurlijke supplementen.
De bijeenkomst wordt gehouden op
het adres Oranjestraat 5 in Oosterend
en begint om 19.30 uur. Informatie is
verkrijgbaar bi| Ria Trap, tel. 318219.
DAAR RED JE
LEVENS MEE
staan, is volgens haar een fabeltje.
'Als ze met al te lang zijn, kun je er
vrijwel alles mee doen.' Kunstnagels
dienen volgens haar niet alleen een
cosmetisch doel 'Chronische
nagelbijters kunnen er veel profijt van
hebben
Kikkert denkt zich vooral te kunnen
onderscheiden als manicure, waarbij
ze nagels én handen verzorgt. Nagels
worden gevijld en gepolijst, vingers
krijgen een schuimbad en een vocht-
inbrengende behandeling, de handen
een massage. 'Het is toch prachtig
om zo'n behandeling cadeau te
doen.' Voor het werk heeft ze een
slaapkamer als studio ingencht Maar
ze is realistisch genoeg om te weten
dat ze er geen dagtaak aan heeft. Om
in de rest van haar onderhoud te
voorzien, werkt ze op deeltijdbasis in
hotel Bos en Duin. Ze werkt op af
spraak en is telefonisch te bereiken
via nummer 318 709.
toe, 'als je van vijftig gulden in de
week móet rondkomen, dan réd je
dat.' Cees: 'Ik had veel verstand van
schapen en heb me gespecialiseerd
in schapenartikelen: flessen, spenen,
instrumenten en geneesmiddelen. In
1975, drie jaar nadat ik voor mezelf
was begonnen, was ik leverancier
voor heel Nederland. Ik was ook de
eerste die het koud brandmerken van
dieren - met alcohol en koolzuurijs -
introduceerde. Het brandmerken was
de voorloper van het oormerk. Voor
de boer een gemakkelijk identiteits-
nummer in de melkstal, waar de
koeien met de kont naar je toe staan.
Ik kwam door dat merken in alle hoe
ken en gaten van het land. Handel
kost tijd en merken bracht direct geld
op. Ik begon allerlei hulpmiddelen te
bedenken en te maken. Dektuigen
voor rammen maakte ik bijvoorbeeld
zelf. ledereen kent wel de schapen
met een blauwe of rode kont. Het
idee kwam uit Australië en ik had er
ergens in een Engels vakblad over
gelezen.'
'We verhuisden naar Nieuwkuijck bij
's Hertogenbosch en daar startte ik
mijn eerste bedrijfspandje, honderd
vierkante meter. Dat was al een
enorme stap vooruit. Het ging goed
in de schapenteelt en de bestellingen
liepen dusdanig dat ik in 1978 al ie
mand in dienst kon nemen Een paar
jaar later zette ik op een industrieter
rein in Vlijmen een pand van 800 vier
kante meter neer, nam vijf man per
soneel in dienst en ging leveren aan
de handel. De markt was willig Alles
liep voor de wind en we kochten een
boerderijtje in Drunen. met vijf hec
tare land en een goeie dertig scha
pen. Want hoe mooi ik het handelen
ook vond, ik wilde boer zijn. In 1990
verkochten we de bedrijfsgebouwen
en Cebeco zou de handel overne
men. Wegens interne reorganisatie
haakten ze op het laatste moment af
En daar zat ik: wél een bedrijf, maar
géén pand. En toen heb ik een nieuw
bedrijfspand in Drunen laten zetten.
Ik ging er opnieuw vol energie tegen
aan.'
Bakker is een gedreven verteller en
komt van het één op het ander, aan
gevuld door zijn vrouw. 'Een jaar la
ter kochten we Hunsingo en was ik
eindelijk boer, na twintig jaar. Ik had
ook in Brabant kunnen blijven. We
konden het goed met de mensen vin
den daar, maar de grondprijs was er
dusdanig hoog, dat ik de boerderij in
Drunen met zijn vijf hectare gewoon
kon ruilen voor de boerderij hier, waar
vijfenveertig hectare bij liggen. Komt
nog bij dat al onze familie hier woont.
Inde eerste jaren was ik van zondag
tot vrijdagavond in Drunen en zorgde
Renet voor de boerderij hier.'
Wie mooie nagels wenste, ging
naar de studio van Nora in de
Binnenburg. Lange tijd gold de
Texelse onderneemster als autori
teit. Maar steeds meer vrouwen
willen sierlijke nagels en dus speelt
de markt er op in. In de Peperstraat
in Oosterend start Colette Kikkert
onder de naam 'Artynails' een ei
gen nagelstudio. Wie de handen
eens wil laten verwennen, kan bij
de manicure terecht.
lA/ie aan de lente denkt, denkt aan narcissen, wollige wilgen
katjes en dartelende lammetjes. De lente komt als een geschenk
bi/aar je mets voor hoeft te doen. Maar de lammetjes dan? Krijgt
de schapenboer die ook voor niets in de schoot geworpen? We
steken ons licht eens op bij schapenboer Cees Bakker van boer
derij Hunsingo bij de Ruigedijk. Koopman, boer en eigenaar van
[fee-Service BV, een groothandel in diergeneesmiddelen en
Veterinaire toepassingen, zoals lamverlossers, injectiespuiten,
krijtblokken, dektuigen en oormerken.
Texel is af. Dat is de conclusie die
ILotte Boot trekt aan het eind van haar
lijvige artikel in HP De Tijd van deze
week. Een artikel waarin prominente
Texelaars aan het woord komen on-
Jder de kop 'Het kapitaal van Texel'.
iEn verrassend genoeg blijkt iedereen
het met elkaar eens te zijn: zowel
;Harry de Graaf als burgemeester
jGeldorp en Corry Heijne blijken het
imet Martin Warnaar, Menno Stam en
Adriaan Dijksen eens te zijn: met rust,
ruimte, natuur en een subtropisch
jzemparadijs is Texel af. Hoewel alle
sprekers er van overtuigd blijken dat
het toerisme van groot belang is,
jweten ze ook allemaal dat de natuur
gespaard moet blgven, omdat dat het
jgrootste kapitaal van het eiland is. Nu
het aantal toeristische slaapplaatsen
de 43.000 benadert, krijgen groot-
denkende projectontwikkelaars geen
poot meer aan de grond.
Ook wordt uit het artikel - waarin
Overkant consequent met hoofdlet
ter wordt geschreven - duidelijk dat
Texelaars een eigen mentaliteit ken
nen en zich weinig gelegen laten lig
gen aan van bovenaf opgelegde ge-
Het Rode Kruis huldigde gisteravond
vrijwilligers Riet Goeman, Marga
Loos en Frans Eijgenraam, omdat zij
zich achtereenvolgens dertig, tien en
twintig jaar voor de vereniging heb
ben ingezet Ze kregen een oor
konde, een onderscheiding en een
bos bloemen Goeman was onder
meer actief bij evenementen en oe
feningen, waarbij ze ook coördine
rend werk verrichtte. Loos zette zich
veel in bij de bloedafnames en
Eijgenraam deed jarenlang de leden
administratie. 'Daarnaast verrichtte
je veel hand- en spandiensten zoals
het rijden van de brancards naar de
bloedafname', zei voorzitter Theo
van Hattem. 'We hoefden maar naar
je te kijken en daar ging je al.'
IFoto Jeroon van Hatlum
Aan ervaring heeft de Oosterendse
(30) geen gebrek. Ze doorliep een op
leiding en werkte twee jaar in de
nagelstudio van Nora. Een mooie
aanloop om voor zichzelf te begin
nen, temeer ze dan niet voor elke
klant naar Den Burg hoeft 'te racen'.
Voor wie dat wil 'zet' ze kunstnagels,
van acryl of fiberglas Daarover
brengt ze een stevige deklaag aan,
zodat de nagel er niet bij het minste
of geringste af vliegt. Het leukste van
haar werk is het versieren van die
lange nagels. 'Lekker creatief bezig
zijn, met verschillende kleuren. Van
mets iets moois maken. Ik krijg altijd
erg leuke reacties.' Dat kunstnagels
een normaal functioneren in de weg
geleden geboren op Diek 33 in Den
Hoorn. Hij doorliep de lagere school
en heeft het daarna nog een half jaar
geprobeerd op de Lagere Landbouw
school. 'Maar mijn probleem was dat
ik graag wilde werken. Ik ben ermee
opgehouden en bij mijn vader op de
boerderij aan de slag gegaan. Dat
ging toen allemaal veel gemakkelijker
dan nu. Ik was de enige van de kin
deren die boer wilde worden, dus wat
was er in de weg? Ik trouwde Renet
en we kwamen samen op Donatus te
wonen. Mijn vader was een vergader
man en ik werkte me zeven slagen in
de rondte. We waren het steeds va
ker met met elkaar eens en Renet en
ik besloten weg te gaan. We kwamen
op de kasteelboerderij van baron Van
Heeckeren in Heukelum bij Leerdam
terecht en daar zijn we twee jaar ge
bleven. Ik hield veel van lezen en hield
alle vakbladen op boerengebied bij.
Vooral alles op schapengebied inte
resseerde mij hevig. Op de boerderij
kwam regelmatig een vertegenwoor
diger in diergeneesmiddelen langs en
als ik hem bezig zag, dacht ik: dat kan
ik beter. Ik ben een eigen winkeltje
begonnen. Zegge en schrijve één
vierkante meter groot. Op een gege
ven moment riep de baron, die dat
niet ontgaan was, me bij zich en
stelde me voor de keus: ophouden
met mijn handel of vertrekken. Renet
en ik besloten de gok te wagen en we
verhuisden naar Gorkum.'
Het waren zware jaren in die begin
periode. 'Maar', voegt Renet eraan
pe zon schijnt en de boerderij ligt er
[tralend bij, omgeven door fris
jroene weiden, waarop Texels meest
lekende visitekaartje, het schaap.
Diverse moederdieren hebben al de
[org voor mekkerend kroost en met
[en alleen voor het eigen lam be-
loeld geluid houdt zij het jonge dier
[lak bij zich voor bescherming en
Moedermelk. Onder het dak van de
ronumentale boerderij bevindt zich
Ie 'kraamkliniek' waar Cees Bakker
[n zijn vrouw Renet druk in de weer
hn met hun hoogdrachtige en net
Eerloste schapen Opvallend is de
arde en de reinheid in de schuur. Alle
nokken zijn voorzien van schoon stro,
het is er licht en ruim. In de gangen
ussen de hokken ligt geen strootje
en de boer loopt op sokken vanuit het
puis de schuur in en weer terug. 'Ik
neb een verschrikkelijke hekel aan
[ommel', verklaart Bakker de opmer
kelijke opgeruimdheid. Ook rond het
puis en op het erf wil hij geen troep
pien. En om direct maar op een stukje
Ergernis te komen: het is hem een
hoorn in het oog dat sommige boe
len hun dode dieren, in afwachting
Lan de destructiewagen, zomaar
ppen en bloot aan de weg laten lig
gen. 'Dat is toch geen visitekaartje.
Boor honderdvijftig gulden koopje bij
tie gemeente een blauwe container
En alle narigheid is daarmee uit het
licht.'
fcees Bakker komt uit een gezin met
lien kinderen en werd drieënvijftig jaar
