Een schipbreuk op de Texelse Rede 'Je kunt nu makkelijker lezen wat er bij de ander gebeurt' 6 Kerkenbladen vijf kerken gaan samen in één nieuw blad Fooi kontakT- 4 uit het Cabaret-café .TEXELSE COURANT' Wat ik zeggen wou. Bermtoerisme VRIJDAG 9 AUGUSTUS 2002 Ad Blok van der Velde is bij velen bekend als schilder, vooral door de manier waarop hij het Texel van vóór de ruilverka veling in beeld bracht. Minder bekend is dat hij ook schreef. Hij deed dat, net als het schilderen, om in zijn onderhoud te voorzien. Hij schreef regelmatig voor de Texelse Courant. Hij deed bijvoorbeeld verslag van toneelavonden. Gelein Jansen dook uit het archief van de krant onderstaand ver haal op, van de hand van Blok van der Velde, dat verscheen in 1948. De belevenissen van een scheepsjongen aan boord van een koopvaardijschip op de Rede van Texel. De teke ningen zijn - uiteraard - ook van de hand van Blok van der Velde. Vanwege de lengte van het verhaal, wordt het in drie delen gepubliceerd. had men bi| het aanbreken van de dag de zeilen aan de horizon gezien. Op de 'Prins te Paard' heerste een opgewonden stemming. Eindelijk te rug in het vaderland! Maanden had den de maats naar dit ogenblik ver langd, nu was het dan zover. In de vroege morgen naderde een groot schip het Marsdiep, n I. de 'Prins te Paard'. Vanaf het Loodsmansduin had men de zeilen gezien. Aan de verschansing stond een jongen van een jaar of vijftien naar Texel, zijn geboortegrond, te kijken. Daar was Den Hoorn, waar zijn oom Sijbrand woonde. Een paar geleden was hij bij hem te gast geweest en - hij zal het nooit vergeten - met hem in de loodsboot uitgevaren om net zo'n schip als waar hij nu scheeps jongen op was, naar binnen te bren gen. Vanaf die tijd had hij er alle da gen naar verlangd zeeman te worden. Het vooruitzicht later ook schapen- boer in De Waal te worden, was hem steeds ondragelijker voorgekomen. Eindelijk hadden vader en moeder goedgevonden dat hij ging varen. Wat een kerel voelde hij zich. toen de grote dag was aangebroken en hij met zijn scheepskist aan boord van de 'Prins te Paard' kwam. Maar wat een groentje was hij geweest. Nou was hij bevaren, gebruind door de zon en flink uit de kluiten gewassen. Hoe zou het thuis gaan? Zou zijn broertje hem nog kennen? Indertijd lag hij thuis nogal eens met Klaas overhoop, maar op zee had hij wat vaak aan hem moeten denken. Net veegde hij stilletjes een traan weg, waarvoor hij zich schaamde - was dat Dat de 17e eeuw onze Gouden Eeuw was, is voor een zéér belangrijk deel te danken aan de zeelui, die voor de kooplieden de oceanen bevoeren en in hun, voor onze begrippen, kleine en gebrekkig uitgeruste zeilschepen kostbare ladingen van verre en vreemde werelddelen naar ons land brachten. Jaren waren zii vaak van huis, van iedere verbinding met bet vaderland verstoken Het vaartuig was dan een wereldje op zichzelf ge worden, waarop de commandeur als 'schipper naast God' als een ongekroonde vorst regeerde. Slechts zij, die een IJzersterk gestel bezaten, konden bij de talloze ontberingen van de tocht hun gezondheid volledig bewaren en het was gewoon, als een schip na een verre reis met heel wat minder koppen bemand terugkeerde dan het was uitgezeild. Veelal was voor hen, die monsterden op de oorlogs- of koopvaardijvloot, weinig uitzicht meer op een redelijk bestaan te land. Ook zij, die een drang naar avontuur in zich voelden, in wie 't verlangen leefde naar verre en vreemde landen en er van droomden daar fortuin te maken, werden naar de zeevaart getrokken. Van het persoon lijk leven van al deze mensen is wei nig meer bekend. Als wij omtrent de juiste toedracht van uiterst belangrijke gebeurtenissen op technisch en cul tureel gebied, zoals bijv. de uitvinding van de boekdrukkunst, m het duister tasten, dan valt met te verwonderen, dat wii van de tallozen, die met de stroom der gebeurtenissen werden meegevoerd, als individuen niet zo heel veel meer weten. Toch zijn er soms kleine belevenissen, eigenlijk van weinig belang, maar die, doordat zij met alledaags waren, een tijdgenoot toevallig opvielen en door hem werden opgeschreven, voor ons bewaard gebleven. Een bakker gaat bijna 200 jaar geleden een dwaze weddenschap aan, een scheepsjon gen maakt onbewust een schipbreuk mee Dit weinige is alles wat we van deze mensen weten. Een ogenblik zullen zi/ nu na zoveel jaren onze be langstelling kunnen hebben. Dan ver dwijnen zij weer, na in het licht ge plaatst te zijn, in het duister der historie; met hun verder lot blijven wij onbekend. In het jaar 1660 naderde in de vroege morgen een groot schip het Mars diep. Al voor de Haaksgronden was de loods uit Den Hoorn aan boord gekomen. Vanaf het Loodsmansduin l'ip ILun.iul ui I.iiik n de Bruiin he spreken lid loLik nieuws' De invoering van de euro bleek een uitstekende gelegenheid om sinds lang niet aangepaste prijzen opnieuw te berekenen en vast te stellen. Het vergde enige oefening met afrondin gen. tenslotte is tachtig cent tegen woordig handiger dan drie kwartjes en zijn kruidemersprijzen als 1,98 ook weer bruikbaar, maar uiteindelijk viel alles op zijn plaats en langzaam raak ten we aan de nieuwe munt gewend De Duitse en Belgische euro's stro men binnen en straks - als iedereen terug is van vakantie - zullen we daar naast overspoeld worden met Franse, Spaanse en Italiaanse mun ten. Een enkeling zal ze misschien voor gebruik willen afspoelen, maar desniettegenstaande zullen ze alle maal opgaan in de grote mengpot van de Europese gemeenschap. Hoewel te voorzien, viel het met te voorkomen dat bij het in de nieuwe munt omrekenen van bestaande prij zen hier en daar meer dan nodig naar boven werd afgerond. Om een lo gisch klinkend bedrag te krijgen, om met al na drie dagen een nijpend te kort aan wisselgeld te hebben, en een enkele keer gewoon om er zelf beter van te worden. 'Ik heb nu de kans, wie houdt me tegen.' Zelfs als een trendmatige verhoging wordt doorge voerd in het opnieuw berekenen van sinds lang niet aangepaste prijzen, zoals bij het parkeertarief van de ge meente Texel, wordt een beschuldi gende vinger geheven en de komst van de euro verwijten gemaakt. Dienaangaande zit ook de horeca in het verdomhoekje. Hoewel uit eten gaan al nooit erg goedkoop was, lij ken de nieuwe prijzen fors gestegen en de euro's onze zak uit te vliegen. Waar is de tijd dat we voor een schijn tje een hele middag op een terras konden zitten of dat het bier per me ters werd verkocht? Je bedenkt je tegenwoordig wel twee keer voor je anders dan thuis koffie gaat drinken en een tweede kopje kan er al te vaak met meer af. En gelukkig heeft al het horecapersoneel tegenwoordig een vast salaris, want het geven van fooien wordt zelfs van overheids wege tegengegaan. Hoewel je zou denken dat iedereen beter wist, gebeurt het nog vaak dat mensen in het hoogseizoen een be zoek aan Texel brengen. Monter stappen ze het eerste het beste ho tel binnen, waar ze veelal nul op het rekest krijgen. Er is geen plaats, alle kamers zijn volgeboekt, wij merken niet veel van de regressie, het is hoogseizoen, maar waarom heeft u dan met van tevoren even gebeld? Iets minder monter vertrekken de gasten dan weer, op zoek naar een volgend onderkomen, waar hen d i< doorgaans hetzelfde verhaal Vol, geen plaats, sorry, belt u gende keer even. Maar het gebeurt wel eens t service verder gaat. Da receptioniste de moeite neemt ken welk bevriend of concun hotel wél kamers beschikbaar En terwijl de vermoeide, verreis in het ergste geval doorweekt! ten in alle rust kunnen geniete een kopie koffie of glaasje bier/ de juffrouw de telefoon ter ha gaat op zoek naar beschikba commodatie. Doordat zij dei en de mensen kent, niet zelde gunstig gevolg. Sneller dat deg hadden kunnen hopen, zijn zei dak, zelfs al is het verder dani hoek en moeten ze nog een tippel maken Toerisme blijft een onderwerp discussie. Hoewel we zien dal ten een belangrijke economiscl tor vormen, zien velen ze lieve dan komen en willen we voora last van ze hebben. Keurig opj ten in de daarvoor bestemde, den, verstoren ze onze rust nii wijl we wel de vruchten va; aanwezigheid plukken. Daarbij zijn we soms geneigd oog te verliezen dat gastheer voor welke toerist dan ook de b rijkste drijfveer is om naar een bezocht vakantieoord terug te Een enkele zonderling zal zii tweede male willen laten afb door een oorlogsheld in Torqu gemiddelde reiziger keert lieve naar de plaats waar hij liefdevo opgevangen en glimlachend! sproken. Op het eigen eiland mankee daar nog wel eens aan Niet wordt een terrasbezoeker eer ruime tijd genegeerd, om daarr naar zijn voorkeur te worde vraagd. Veel eten wordt zo mi tend op tafel gezet, dat de vra- of het wel met liefde is bereid; bestellingen, tweede orders, en wisselgeld worden als van afstand neergesmeten. Niet z plaats maken voor de volgera Gastheerschap is de pijler w hele horecasector op rust. 6 wordt daar in veel bedrijven I nig aandacht aan besteed, horecabazen nemen aan wie; nen krijgen, binden hen een voor en sturen hen de zaal i drankjes op tafel zetten kan dereen? Te vaak wordt er as bij gegaan dat niet iedereen! het gevoel kan geven'welkon En we zijn allemaal bereid mi ons gelagje te moeten betaler dan moet daar wel - in de w service - iets tegenover staar. Dan kan er zelfs nog wel eer; fooi af. Bneven van Inerv Builen tzrantwconklijUwal van de rrdjcue Bermtoerisme, de woordenboeken geven daarover de volgende uitleg: uitstapjes per motorvoertuig met ver pozing langs de weg. Een fenomeen dat hier op Texel nogal veel voorko mend is, gezien het grote aantal be zoekers dat ons eiland ieder jaar trekt. Je kent dat wel, van die men sen die plotseling vlak voor je neus stil gaan staan omdat er toevallig net die ene vogel of net dat ene bijzon dere schaap voorbij komt of in de wei nou mannelijk? - toen een ruwe stem riep: 'He, Douwe sta daar met te suf fen, daar heb je aan wal tijd genoeg voor, hier moet je aanpakken.' Ver schrikt draaide hij zich om en keek in het lachende gezicht van de boots man. 'Vooruit joh, we zijn allemaal in de weer, over een paar dagen mag je naar huis." Vol ijver ging Douwe aan de slag. Hij wou graag een goed zee man worden, al was alles heel anders dan hij zich had voorgesteld. Na een paar dagen aan boord had hij reeds gemerkt, dat hij de strenge tucht van zijn vader voor een heel wat hardere geruild had. Toch hield hij wel van zijn werk/Misschien werd hij nog wel eens stuurman of... schipper. Maar dat was zo onbereikbaar ver, dat hij daar nauwelijks aan durfde denken. De bootsman en de officieren aan boord mochten de jongen wel, hij was vlug van begrip en had een goed geheugen. Binnen een paar maanden wist hij van al het staand en lopend want de namen en waartoe het diende. De streken van het kompas kende hij op zijn duimpje. Niet, dat hij nooit eens voor de gek gehouden werd. In het begin stuurden ze hem nogal eens van de kuil naar de bak met onmogelijke opdrachten, waar hij tot vreugde van de maats prachtig inliep. Als de grappen al te ruw wer den, werd hij door de goedmoedige bootsman wel in bescherming geno men, maar langzamerhand was hij op het schip zo thuis geworden, dat hij er niet meer zo erg gemakkelijk tus sen te nemen was en de afgezaagde grapjes die altijd met nieuwelingen aan boord werden uitgehaald, op hem geen vat meer hadden. Wordt vervolgd loopt. Ook gebeurt het regelrra ze net dat stukje berm uitzoé een bocht of net voorbij een waardoor soms onmogelijk! keerssituaties ontstaan met S volgen van dien. Maar het is eigenlijk niet hel bermtoerisme waarover ik hetir brief wil hebben. Hier op Texé ben we de laatste tijd opvaller! last van een nieuw soort toerisme. Niet dat wij als be* daar zoveel last van hebben, h eigenlijk de weggebruikers medeweggebruikers zelf die d; meeste hinder, schade en Iets overhouden. Met het nieuwe soort bermtof bedoel ik het schrikbarend hotf tal weggebruikers dat de laats door slecht onderhouden lx langs de Texelse wegen een o# krijgt of veroorzaakt. Neem nut gelopen twee weken, waarin eigen omgeving vijf collega's er verwondingen opliepen doord: auto in de berm verzeild raakte ik verneem uit de berichten krant en andere media zullend getwijfeld niet de enige twee; zijn die hierdoor onnodig zicht anderen ernstig in gevaar bre Voor de gemeente Texel en hï voerend orgaan is het zeker vi lang dit soort bermtoerismeea te roepen en onze wegen va maken, zodat wij als Texelaars aandacht en onze ergernis wee nen richten op het echte1 toerisme. Vincent Hoekstra, Den Burg. i lei voru'1' r)oopsj*ozi» \lc*NV De kerkenbladen Hervormd en Doopsgezind en het Kontaktblad gaan samen verder als één nieuw kerkenblad. Een prototype van het eerste gezamenlijke blad heeft voorlopig als werktitel 'De Eilander' meegekregen. lFolo Jeroen vjn Hattum) Een klein jaar heeft een aantal kerkgenootschappen op het eiland toegewerkt naar een opmerkelijke fusie. De kerkenbladen 'Hervormd en Doopsgezind Texel' en 'het Kontaktblad van de gereformeerde kerken van Texel' houden na res pectievelijk 33 en 31 jaar op te be staan. Ze vormen samen een nieuw blad dat begin september bij zo'n zeventienhonderd huishou dens voor het eerst in de brieven bus valt. Een naam voor de nieuwe krant is er nog niet. Op een stembiljet dat in het eerste nummer wordt bijgevoegd, kunnen lezers een suggestie doen. Op hetzelfde biljet worden ook een paar mogelijke voorkanten afgebeeld waarover de lezers eveneens hun oordeel kunnen geven. Voor de rest staat het nieuwe blad al behoorlijk in de steigers. Formaat, aantal pagina's, indeling, werkwijze en de manier van drukken zijn vast gesteld. nadat eind vorig jaar de voor bereidingen serieus van start gingen. 'Er is veel overleg geweest', vertelt Douwe Kooiker van de Hervormde Gemeente Den Burg. 'We moesten ervoor zorgen dat het een werkbaar blad bleef en dat niemand buiten de boot zou vallen. Ook moesten de voorstellen telkens naar vijf verschil lende kerkenraden.' De Doopsgezinde Gemeente, de Hervormde Gemeente Den Burg, de Gereformeerde Kerk Den Burg, de Hervormde Gemeente Waal. Koog en Den Hoorn en de Samen-op-Weg Waddengemeente zijn de vijf kerkge nootschappen die deelnemen in het nieuwe blad. De hervormde gemeen ten van Den Burg. De Waal, De Koog en Den Hoorn en de Doopsgezinde Gemeente lazen eerder Hervormd en Doopsgezind dat werd gedrukt in een oplage van ongeveer 1250 stuks bij Langeveld De Rooy. De Gerefor meerde Kerk Den Burg en de vorige jaar oprichtte SOW Wadden gemeente hadden het Kontaktblad waarvan ongeveer vijfhonderd exem plaren in eigen beheer werden ge stencild. Gerrit van Strien raapte ver volgens de vellen en stelde het blad met de hand samen. SOW De oprichting van de SOW-Wadden- gemeente (een fusie van de Her vormde Waddengemeente Texel en Gereformeerde Kerk Oosterend) vormde de aanleiding tot het nieuwe blad. 'Sommige mensen kregen na de oprichting van de SOW-gemeente de bladen dubbel in huis', vertelt Erik van der Spek van de SOW-Wadden- gemeente. 'En voor de predikanten was het ook lastig. In welk blad moesten zij nou schrijven.' Andere aanleiding vormde het ruimtekort dat de hervormde en doopsgezinde ge meenten hadden in Hervormd en Doopsgezind. 'Meestal was het woe keren met de beschikbare ruimte', zegt Kooiker. 'Het werd gedrukt op twee A3-tjes die dubbel werden ge vouwen. Dat was regelmatig met vol doende, waardoor er een extra A4-tje als inlegvel bij moest. Voor ons was het duur om dat blad erbij te laten voegen.' Ook voor de doopsgezinden biedt het nieuwe blad meer ruimte. 'De verslagen die anders in een aparte jeugdkrant moesten worden opgeno men, kunnen straks ook in het nieuwe blad komen', vertelt Anneloes Vis- pagina's samen en vissen eventuele dubbele berichten uit de aan geleverde artikelen Eigen berichten en mededelingen worden geplaatst zoals de mensen ze aanleveren. De kerken hebben afgesproken eikaars sen via het kerkgeld automatisch een bijdrage leveren en wil dat zo blijven doen. De Hervormde Kerk Den Burg vraagt mensen een vrijwillige bij drage. Kooiker: 'We sturen de men sen een blanco acceptgiro waarop ze man van de Doopsgezinde Ge meente. 'Voor ons is dat een uit komst.' Voor onder meer het Texelse Diaconale Project, de Actie Kerk balans, de Wilde Ganzen en Kerk in Aktie komen eveneens meer kolom men beschikbaar. Het nieuwe blad gaat 32 pagina's tel len Het krijgt een algemeen gedeelte met een bezinningspagina van één van de predikanten, Texels kerkelijk nieuws en landelijk kerkelijk nieuws. Daarnaast knjgt elk kerkgenootschap zijn deel voor de eigen berichten en mededelingen. De SOW Wadden gemeente krijgt per blad vijf pagina's tot zijn beschikking, de andere kerken krijgen er drie. Voor de Gerefor meerde Kerk Den Burg betekent dat wel een achteruitgang ten opzichte van de ruimte in het Kontaktblad. Een centrale redactie met vertegen woordigers van de vijf kerkgenoot schappen gaat het blad in elkaar zet ten. Zij stellen de gezamenlijke stukken met te veranderen of aan te passen. De centrale redactie stelt ook een gezamenlijke jeugdpagina sa men. 'Dan kan de jeugd zien dat niet alleen bij hun kerk, maar ook bij an dere kerken allerlei activiteiten wor den georganiseerd', zegt Van der Spek. 'Dan kunnen ze zien dat dat vrij normaal is.' De kerken gaan het nieuwe blad voortaan ook zelf drukken. Daarvoor wordt een zogeheten vergaar machine geleased die in Oosterend bij Gerrit van Strien komt te staan. De vellen A3 gaan leeg de machine in en komen er bedrukt, gevouwen en ge niet weer uitzetten. Van der Spek: 'Voor de vrijwilligers die er hun tijd instoppen, is het dan ook te doen.' Kosten Bij het doorberekenen van de kosten van het blad blijven de kerken ver schillende regelingen hanteren De Doopsgezinde Gemeente liet men- zelf een bedrag kunnen invullen.' De productiekosten van het blad be dragen volgens Van der Spek €6,40 per abonnee per jaar Een deel daar van wordt gedekt door de adverten ties in het blad. Dat gaat elf keer per jaar verschijnen. Passieve leden krij gen de krant tot en met december gratis in de bus: Daarna kunnen ze aangeven of ze wel of geen abonne ment willen. Hervormd en Doopsgezind en het Kontaktblad zijn beiden inmiddels voor het laatst verschenen. In de laat ste nummers van beide bladen wordt stilgestaan bij de verandering. Ko Vinke, 33 jaar geleden betrokken bij de oprichting van Hervormd en Doopsgezind, schrijft in een afscheidswoord dat het blad werd gespeld. 'Vooral door zeer velen die om wat voor reden dan ook niet zo vaak meer in de kerkbankjes te vin den zijn.' Dominee Peter den Braanker schrijft in het Kontaktblad de fusie 'een buitengewoon goed en moedig initiatief te vinden.' Dominee Marco Roepers stelt de vraag in hoe verre het nieuwe kerkenblad nog een rol kan spelen voor de toeristen. 'De kerken zijn in de zomer voor een aan zienlijk deel gevuld met vakantiegan gers. Misschien zou er in de zomer een speciale toeristeneditie van het kerkblad kunnen worden gemaakt?' Voor de betrokken kerkgenootschap pen is samenwerking met nieuw. Zij treffen elkaar regelmatig in de Raad voor Kerken en de Raad voor het Zomerwerk Daarin is ook de katho lieke kerk vertegenwoordigd Die werd eveneens gevraagd mee te doen, maar gaf er de voorkeur aan zelfstandig haar blad De Vuurtoren uit te blijven geven 'Maar er is ruimte', zegt Van der Spek: 'De vergaar machine kan veertig pagina's verwer ken.' De resterende kerkgenootschappen op het eiland (Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt, de Baptistengemeente, de Gereformeerde Gemeente Ooster end, de Bahai'i en de Jehova's Ge tuigen) zijn niet betrokken bij het nieuwe kerkenblad. Niettemin doet Ko Vinke in de laatste Hervormd en Doopsgezind een voorzet. 'Mis schien leggen we wel de basis voor een kerkblad voor alle Texelse ker ken.' De makers van het nieuwe or gaan kijken zo ver nog met vooruit. 'Maar', zegt Kooiker, 'het is wel een voordeel dat je nu gemakkelijker kunt lezen wat er bij de ander gebeurt.' Scherpe prijzen en een vakkundig advies! Vier bedrijven op één 2 MARIC0WEG 6!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 2002 | | pagina 6