Monumentaal Flevo
:erug naar oude staat
WFnthousiasme overwint tegenzin bij eigenaar
Beperkte detailhandel
in dorp en buitengebied
4TEXELSE yC0URANT
Gcknip^C/
Ex-kampioenen
sterk van start
bij klaverjassen
Over de kop
Tevoko
1-1-2
Eilandcompetitie
volleybal
Vroeger
Geknip^</
Ten westen
Grondverkoop
Snelheidscontrole
VRIJDAG 11 OKTOBER 2002
rtin Winkler, eigenaar van Flevo, in gesprek met bouwvakkers van aannemer Elco Vermeulen.
(Foio Joop Rommets)
zaamheden zou worden afgebroken
om ergens anders weer opgebouwd
te worden', weet Winkler Gezien on
der meer de keukendeur, die duide
lijk op een andere plek heeft gezeten,
vermoedt hij dat het huis al voor 1927
dienst heeft gedaan, wellicht in de
Wieringermeer. 'Ik zou anders ook
met weten waar de naam Flevo van
daan komt. Die heeft weinig met
Texel te maken. Het lijkt erop dat de
aanbouw met het platte dak op Texel
is gebouwd Die zat er oorspronke
lijk met aan vast. Helaas heb ik geen
bouwtekeningen of -vergunningen
kunnen terugvinden bij de gemeente
of Rijkswaterstaat. Dat was blijkbaar
met nodig bij zulke tijdelijke bouw
werken.' Met een foto van.zijn eigen
woning bij de hand om te laten zien,
maakte Winkler een paar jaar geleden
een rondje over Wieringen, waar naar
verluidt nog van dergelijke huizen
zouden staan. 'Ik wilde er graag meer
van weten. Ik heb er een dag voor
uitgetrokken, maar niemand kon me
verder helpen.'
Familiebezit
Hoe eén en ander precies in zijn werk
is gegaan, is niet duidelijk meer Maar
het huis is blijven staan en eigendom
geworden van de eigenaar van de
grond, Sijbrand C. Eelman, de legen
darische grootvader van Winkler, die
al voor de oorlog verre reizen naar
onder meer Rusland maakte om
schapen te verkopen. Een tijd lang
woonde de Spiekerkoning, zoals zijn
Flevo een paar weken geleden: op sommige plekken Is de buitenste 'schil' verwijderd.
(Foto Martin Wtrüder)
Uil
E
ie
geschiedenis van Flevo en van
i familie zijn onlosmakelijk met
aar verbonden. Het in 1927 door
jkswaterstaat aan het Schilde-
id gebouwde huis staat op
ond van wijlen zijn opa Sijbrand
Eelman, beter bekend als 'de
liekerkoning'. Zijn moeder
acht er een belangrijk deel van
leven door en zelf woonde hij
als tiener ook een paar jaar. Toch
Ide Martin Winkler het karakte-
tieke maar vervallen pand een
ar jaar geleden nog laten slopen,
aatsing op de monumentenlijst
crkruiste zijn plannen. Inmiddels
eft enthousiasme zijn tegenzin
;hter overwonnen. 'Flevo wordt
ier een paleisje.'
ïtin Winkler voelde zich wel eens
ort gedaan, bij berichten dat hij
ro wilde laten slopen. Alsof hij een
at cultuurbarbaar was, die zich
.de historie mets gelegen liet lig-
tEen betaalbaar alternatief zag hij
tier niet. 'Op het moment dat ik
tnaar werd, was het huis behoor-
iervallen. Mijn oom Dirk had jaren-
g weinig onderhoud gepleegd.
mijn moeder heb ik het in
noonbare staat gehouden, maar
neen echte restauratie heb ik me
gewaagd.' Om zijn oude ideaal
na zijn VUT op Texel te gaan wo
nen toch te kunnen realiseren, be
sloot hij na de dood van zijn moeder
(in 1997) Flevo plat te gooien en op
dezelfde locatie een dubbel woon
huis te bouwen. 'Door het andere
huis te verkopen, kon ik het betaal
baar houden.'
Een inventarisatie van de provincie
gooide echter roet in het eten. On
danks bezwaren van Winkler be
landde het pand op de rijks
monumentenlijst, waardoor hij de
volledige zeggenschap erover ver
loor. Iedere verandering en iedere
bouwactiviteit zou moeten worden
besproken met de overheid. Ge
dwongen door de omstandigheden
besloot hij zijn koers te wijzigen en
samen met Lex Annema van
Architektenburo Jan Visser werd een
restauratieprogramma opgesteld, dat
voorziet in een vrijwel geheel nieuwe
maar volledig authentieke buitenkant.
Het karwei, uitgevoerd door aanne
mer Elco Vermeulen, werd gestart
even na de bouwvak en moet in no
vember worden afgerond, waarna
Winkler zelf het interieur opknapt. De
kosten bedragen ongeveer
€120.000,-, waarvan €50.000,- wordt
gesubsidieerd.
Dienstwoning
Flevo heeft een opmerkelijke ge
schiedenis. Het huis werd in 1927
Flevo in oorspronkelijke staat, begin jaren zestig.
gebouwd door Rijkswaterstaat, als
dienstwoning voor de opzichter die
toezag op de werkzaamheden voor
de dijkverzwaring, die toen vrij groot
werd aangepakt. Het is naar Zweeds
model gemaakt en werd grotendeels
opgetrokken uit houten schotten,
vastgemaakt met dikke bouten. Al
leen de twee schoorstenen zijn van
baksteen. 'Het is demontabel. Ver
moedelijk is het de bedoeling ge
weest dat het na afloop van de werk-
(Foto archief Martin Winkler)
bijnaam luidde, zelf op Flevo, samen
met twee andere familieleden van
Winkler, 'opa' Jacob Roeper en 'ome'
Dirk Roeper. 'Ze hadden allemaal een
eigen gedeelte van het huis. In 1947
zijn mijn moeder - Anna Guurtje
Eelman - en drie zussen erbij inge
trokken. Ik had een Duitse vader. Hij
werkte bij Zeiss, in de optische indus
trie, en werd na de oorlog gedepor
teerd naar Rusland. Omdat hij met
wist of hij het wel zou overleven, zei
hij tegen mijn moeder dat ze terug
moest gaan naar Texel. Ze heeft tot
1952 op Flevo gewoond. Omdat het
wel erg zwaar was voor mijn moeder,
zat ik in die tijd bij een oom, Sijp
Keijser Ik groeide daar samen op met
mijn bijna even oude neef, Jacob, van
de Hal.'
In 1954 keerde Winkler senior terug
uit Rusland en verhuisde het gezin
naar Duitsland. Drie jaar later liep het
huwelijk op de klippen en keerden
moeder en haar kinderen terug naar
Texel. 'Ik ging in die tijd in Den Burg
naar de HBS. Tot mijn eindexamen,
in 1961, heb ik op Flevo gewoond.'
Ook tijdens zijn studie in Amsterdam
logeerde Winkler er vaak. 'Ik deed
vakantiewerk als ijsboer bij Sijp
Langeveld, de vader van Frits. Ik heb
ook nog twee zomers lang als bar
keeper in Sarasani gewerkt. Frits
pachtte in die tijd de bar.'
Nadien werkte Winkler als vertaler
Duits en Engels en handels
correspondent voor de Hema in Am
sterdam In 1976 ging hij in op het
verzoek van Mans Segers, die het
IJsbeertje en de Beerebar van Lange
veld pachtte, om bedrijfsleider te
worden. 'Ik heb dat drie jaar gedaan.
Daarna kreeg ik het aanbod om de
zaak over te nemen. Ik heb dat se
rieus overwogen, maar ik was inmid
dels getrouwd en we hadden een
kind. Mijn vrouw had een baan in
Amsterdam en voelde er weinig voor
op Texel te gaan wonen.' Winkler
besloot terug te gaan naar de hoofd
stad, waar hij in zijn oude functie kon
terugkeren bij de Hema.
Eigenaar
Ondertussen had Winklers moeder -
die een eigen praktijk als kraam
verpleegster op Texel had - het aan
bod gehad gekregen Flevo kosteloos
over te nemen. Gezien de kosten van
het onderhoud en haar leeftijd be
sloot ze dat het verstandiger zou zijn
wanneer haar zoon eigenaar zou
worden. 'Dat was belastingtechnisch
ook beter. Ik zou het na haar dood
toch al krijgen en dan zou er twee
keer successierechten worden be
taald.' Winkler ging wél in op het aan
bod. al viel hem dat financieel niet
mee. 'Mijn vrouw en ik hadden net
een huis in Hoofddorp gekocht en
voor Flevo moest ik toch altijd nog
vijfendertigduizend gulden schen
kingsrecht betalen. Maar ik heb het
toch maar geaccepteerd. Ik heb al
tijd het plan gehad om nog eens op
Texel te gaan wonen.'
Om de kosten met te hoog op te la
ten lopen verhuurde Winklers moeder
- die toen de enige bewoonster was
- een deel van het huis. terwijl niet
meer dan het hoognodige aan het
onderhoud werd gedaan. Toen ze in
1997 overleed, ontwikkelde Winkler
het plan het huis te slopen en er een
dubbel woonhuis voor terug te laten
komen. In 1999 ging hij met de VUT
en had het er van moeten komen,
ware het met dat het rijk zijn plannen
had doorkruist door Flevo op de
monumentenlijst te zetten.
Achteraf is Winkler blij met dat be
sluit. 'Ik heb het geaccepteerd, ik
moest wel. Maar nu ben ik helemaal
om. Samen met Lex Annema is een
prachtig plan uitgedacht. Aan de bui
tenkant is het eerst helemaal ontman
teld. Slechte stukken zijn vervangen,
goede worden hergebruikt. De kozij
nen zijn allemaal nieuw, het wordt
helemaal geïsoleerd. We gebruiken
redceder, een heel duurzame hout
soort. Oorspronkelijk was dat Cana
dees grenen, maar dat eist veel on
derhoud. dat hebben we kunnen
zien. Om dezelfde reden is ook geko
zen voor koperen goten, in plaats van
zink.' Voor het zicht verandert er wei
nig. 'We brengen alles zoveel moge
lijk terug naar de oorspronkelijke
staat.' Nadat het huis wordt opgele
verd, gaat Winkler binnen aan de
slag. 'Er komt centrale verwarming in.
Dat is niet zo origineel - alles wordt
nu verwarmd met kacheltjes -, maar
dat zie je niet van buiten.'
Joop Rommets
Flevo voor de restauratie. Vanaf de weg mocht het huis er misschien nog aardig uitzien,
van dichtbij werd goed duidelijk dat aan renovatie niet te ontkomen was. (Foto ma-wi wmueD
suwe van der Veen en Hans
estdorp, meervoudig kampioen
nKlaverjasvereniging Den Burg,
in kennelijk van plan de titel weer
ns te veroveren. Ze wonnen de
rste competitieronde, die dins-
ig werd gehouden. Gezien hun
ige scores hebben ook de andere
ubtoppers goed 'overzomerd'. In
taal doen 24 koppels mee, net
iveel als vorig jaar.
:n ongeluk komt nooit alleen, on-
roond een Eierlandse landbouwer
isdagmorgen. Eerst wilde zijn auto
et starten en een paar uur later
akte hij in een onbewaakt ogenblik
de Slufterweg de macht over het
uur van zijn trekker kwijt. Hij be-
ndde na een slinger met het wiel in
it naastgelegen slootje, waarna het
lertuig kantelde en ondersteboven
stilstand kwam. De chauffeur
Wam met de schrik vrij, maar de
sbine liep forse schade op.
(Foto Corord Timmerman)
Mei drie gelijkmatige partijen van
bijna 2000 punten leken Van der Veen
en Westdorp al meteen in de eerste
ronde op weg naar een superscore,
maar de tegenstanders in het vierde
spel gaven goed partij en wisten het
duo een beetje af te remmen. Uitein
delijk behaalden de oud-kampioenen
7269 punten, toch ruim voldoende
voor de eerste plaats.
John Vlaming en Enk Jan Geus open
den eveneens sterk. Zij eindigden
vorig jaar als vierde en zijn dit jaar van
plan om de top drie te halen. Ze be
haalden 7183 punten. Ook de num
mers twee van vorig jaar, Rob en
Fenny Caspers, wisten nog juist bo
ven de 7000 te spelen. Net als Van
der Veen en Westdorp hadden ze de
pech één minder goede partij te spe
len, anders hadden ze rond de 7500
punten gescoord. Nu bleef het bij een
score van 7003 punten.
Jelle Wiersma speelt dit jaar met le
venspartner Bea Wiersma. Het was
duidelijk dat beiden al vaker hebben
samengespeeld. Zij behaalden de
vierde plaats met 6801 punten. Ook
Theo Witte wisselde van partner. Hij
vormt nu een koppel met de gerouti
neerde Debbie van der Slikke. Zij kun
nen eveneens hoge ogen gooien.
Deze week pakten ze de vijfde plaats
met 6775 punten.
Het avondgemiddelde was deze
week bijzonder laag. De teller stokte
op 6156 punten en dat zou vorig jaar
de op één na laagste score zijn ge
weest. Maar liefst tien koppels wisten
de 6000 punten met te halen. Ook het
aantal marsen was met 34 stuks laag
te noemen.
Het aantal koppels is dit jaar even
hoog als vorig jaar. Weliswaar hielden
enkele leden het voor gezien, er was
ook aanwas. Wellicht dat hiermee een
einde is gekomen aan de gestage te
ruggang van de laatste jaren.
Drie damesteam van volleybal
vereniging Tevoko spelen zaterdag
een thuiswedstrijd in sporthal Ons
Genoegen. Om 13.30 uur begint het
eerste team tegen Krovo en het derde
team tegen De Boemel 3. Om 15.00
uur treffen het vierde team en Polis-
port 3 elkaar.
DAAR RED JE
LEVENS MEE
Programma dinsdag 15 oktober
Veld A, heren
18.30 Kobeko-Autocentrale Agrifirm
19.15 Agrifirm-TESO Kobeko
20.00 CVI-Super Cocky's Kapsalon
20 45 Sportshop 2-Cocky Maarco B
21.30 Maarco B.-Slock Balcken
22.15 Balcken-NIOZ heren Slock
Veld B, gemengd
18.30 NIOZ gem.-Lindeboom De Wit
19.15 De Wit-Beverdam 2 Lindeboom
20.00 Albert Heijn-L&R Beverdam 2
20.45 Rabobank-Bocksberg AH
21.30 RAB-Zandbank Rabobank
22.15 Swier-Tatenhove 2 Zandbank
Veld C, dames
18 30 Beverdam 1-Smash K Beverd. 2
19.15
20.00 Rival Bruintje Beer Beverdam 1
20.45 Dros-Natuurwinkel Bruintje B.
21 30 Westerlaken-B&B Dros
22.15 Klif 12-Sportshop 1 Westerlaken
Wedstrijdleiding: Willem en let (tel.
315194/319436)
Uitslagen 8 oktober
Texelse Autocentrale-Tatenhove 1 1-2; OSG-
C-VI0-3; Twaalf Balcken-Kobeko 2-1Super de
Boer-Agrifirm 0-3; Sportshop Texel 2-Maarco
Bouw 2-1; In den Grooten Slock-Paal 28 /De
Krim 1-2; Smash Piet Kooger-Smash'68 0-3;
Slagenj Beverdam 1 -De Rival 3-0, Jozefschool-
Haarstudio 0-3; Slagerij lepe de Boer-
Eierlandsche Huis 0-3; Durper Drup-Timmer's
Bakkerij 2-1; Wiersma Meubelen-Salon
Martme/De Oorzaak 1-2; Otto's Tweewie-
lershop-De Krim 1 -2, NBC Eelman Partners-
Pirahna 2-1, Sportshop Texel 1-Keurslagerij
Dros 3-0; Klif 12-B&B/vdVis/Den Boer 2-1;
Westerlaken-Natuurwinkel 0-3
Als mijn tante visite verwachtte, dan
zei ze tegen mijn broers "Gaan jullie
maar twee haantjes doodlopen.' Wat
inhield dat ze ach lei twee haantjes
moesten hollen lot ze er doodmoe bij
neervielen. Dan kwam mijn neef en die
maakte ze verder af. Op die manier
maakte mijn tante lekkere kippensoep
voor de visite
In een Nederlandse krant voor emi
granten in Canada, beschrijft Janny
Bonekamp herinneringen aan vakan
ties op Texel, waar haar oom een
kruidenierszaak dreef in de Wever
straat. Terwijl haar oudere zuster in de
kruidenierszaak werkte en bollen
pelde, bracht de schrijfster samen
met haar twee oudere broers de va
kantie door op de boerderij van een
oom en tante in Het Noorden 'Er
moest kaas gemaakt worden van
geitenmelk, de spercieboontjes
moesten afgehaald om geweckt te
worden. Toch bleef er genoeg tijd
over om in de hooiberg te spelen met
andere kinderen. Het was een heer
lijkheid om al die weken op Texel door
te brengen Ik dronk de melk zo
van de koe. Met de room intact.' 'He
laas is Texel niet mee het rustige ei
land dat het vroeger was. Het is er nu
een gekkenhuis. De toeristen komen
nu met drommen het eiland op. Af en
toe als we in Nederland zijn gaan we
even naar Texel" Vooral op een zon
nige dag is het zeer genieten.
In de catalogus 'Top van de kop'
waarin de topstukken van negen
tien Noord-Hollandse musea wor
den beschreven, ook aandacht voor
het bronzen kanon van het VOC-
schip Rob, dat sinds 1985 in het
Maritiem en Jutters Museum in
Oudeschild ligt. Opmerkelijk in de
beschrijving is dat de catalogus de
Rede van Texel 'ten westen' van het
eiland situeert.
Ten westen van Texel lag de zogenoemde rede van Texel. Hier verzamelden
in de zeventiende eeuw de grote handelsschepen uit Amsterdam. Hoorn en
Enkhuizen die naar de Oost zouden varen. Ze wachtten er tot de wind uit een
gunsti^e'hoekkwam'ómde zeilen te hijsen. In groepjes van twee tot vijf schepen
gingen ze dan de zee op. De reis naarlndië duurde ongeveer zes maanden.
Bedrijven en particulieren in dor
pen en het buitengebied die
producten aan huis willen verko
pen, hebben voortaan een vrijstel
ling nodig. Als ze die hebben, mo
gen ze een verkoopruimte van
maximaal vijftig vierkante meter in
richten. Dit vloeit voort uit de noti
tie Detailhandel in het buiten
gebied en in kernenwaarmee de
gemeenteraad dinsdag instemde.
Het betreft zogeheten onderge
schikte detailhandel, wat betekent
dat er alleen producten mogen
worden verkocht die zelf worden
verbouwd of vervaardigd, zoals
aardappelen, bloemkool, bollen en
andere producten. Er mag op be
perkte basis ook een glaasje ranja
of een kopje koffie of thee worden
geschonken, maar het mag niet
leiden tot horeca-activiteiten in het
buitengebied. Het schenken van
alcohol is niet toegestaan.
Een kraampje met bloembollen, aard
beien, klompen of andere zaken blijft
toegestaan, maar voortaan alleen
onder voorwaarden. Ondernemers
moeten bij de gemeente een aan
vraag indienen voor een vrijstelling,
waarna een procedure wordt gestart.
Niet iedereen in het buitengebied
komt in aanmerking voorzo'n vnjstel-
ling. De activiteit moet passen in het
landschap en mag geen afbreuk
doen aan de omgeving. Grote uitin
gen van reclame zijn verboden, de
verkoopruimte mag met ogen als een
winkel. Voorwaarde is ook dat het
verkeer dat de verkoop aantrekt goed
moet kunnen worden opgevangen.
Dus geen lange rijen auto's langs de
weg, maar een parkeervoorziening
op het eigen bedrijf. Verder moet de
verkoop 'naar aard en uiterlijk' onder
geschikt zijn aan de activiteiten van
een bedrijf, Dus een aspergeteler
mag zelfgeteelde asperges verkopen,
maar geen door een collega geteelde
bloemkolen Voorwaarde is ook dat
de verkoop plaatsvindt in een be
staand gebouw. Een boer die geen
agrarische producten verkoopt, maar
wel brood ziet in een terras waar kof
fie en frisdrankjes worden verkocht,
krijgt geen vrijstelling. Het moet alle
maal kleinschalig blijven, de ranja,
koffie en thee moet zelf worden ge
zet of gemaakt. Zelf vervaardigde
dranken en spijzen, zonder alcohol,
staat in de notitie. Het kopje koffie
mag alleen als aanvulling op de
detailhandelsactiviteiten.
Dezelfde voorwaarden gelden in de
dorpen, waarbij de maximale
verkoopvloeroppervlakte is vastge
steld op tien procent van de opper
vlakte van de woning, met een maxi
mum van vijftig vierkante meter. Als
de verkoop in dorpen tot ongewenste
concurrentie voor bestaande winke
liers leidt, wordt geen vrijstelling ver
leend. Onderdeel van de planologi
sche procedure zijn ook een
landschappelijke afweging, een ruim
telijke onderbouwing en toetsing aan
de Vogel- en Habitatrichtlijn.
Een tweetal ondernemers dat zich
door de regeling in z'n mogelijkheden
beperkt voelt, heeft het volgens
raadslid Jan Koolhof (CDA) niet bij het
recht eind. 'Deze notitie is niet be
doeld om zaken te beletten, maar om
duidelijkheid te scheppen.' Wethou
der Nel Eelman (Ruimtelijke Orde
ning); 'De regeling biedt ondernemers
voldoende mogelijkheden.' Op ver
zoek van ondernemersverenigingen
is de notitie op bepaalde onderdelen
aangepast.
Het college heeft percelen grond aan
de Bernhardlaan verkocht. Het gaat
om het grasland bij het
assurantiekantoor Ab de Wijn dat ei
gendom wordt van de er naast en
achter gevestigde bedrijven. Met de
transactie is totaal EUR124.000,-
gemoeid.
De politie heeft woensdag van 13.45
tot 15.15 uur langs de Pontweg bij
Den Burg gecontroleerd of weg
gebruikers zich wel aan de maxi
mumsnelheid hielden. In die periode
werd één overtreding geconstateerd.
Het betrof een automobilist die 79
kilometer per uur reed, waar 50 km/
u nog net is toegestaan.
