Opmerkelijke prestatie van
Gelske 112 en Grietje 142
We hebben het strontgezellig met elkaar'
Oude trekkers en motoren
al 20 jaar bindende factor
wortelengoed voor 100.000 liter melk
Glazenwasser blijft met
beide benen op de grond
Wat ik zeggen wou...
Voetbaltoernooien
Politie deelt
bekeuringen uit
Bedrijvig heid
TEXELSE J COURANT
Sportvissers
!en grote groep familieleden,
tienden en vakgenoten verza-
nelde zich zaterdagavond rond
icht uur in de schuur van de ge-
iroeders Fred en Rien van der Star
lan de Schorrenweg. Twee koeien
rit hun stal brachten het tot de
ipmerkelijke prestatie van 100.000
iter melk. Bij elkaar produceerden
ledieren ruim 8391 kg vet en 7113
;g eiwit. Het is de eerste keer dat
loeien van de familie Van der Star
leze magische grens bereiken,
leden voor agrarisch Texel om een
nooi feestje te bouwen. Op een dik
led van fris geel stro ondergingen
beide dames de grote belang-
zonder veel opwinding.
100.000 liter-koe gehad. Gelske 112
heeft haar kwaliteiten dus niet van
een vreemde, maar met alleen af
stamming kom je er niet. Minstens zo
belangrijk is het vakmanschap van de
boer en de goede verzorging van het
dier, zoals de diverse sprekers zater
dag naar voren brachten. Rien, die
ook namens zijn broer sprak, noemde
Gelske 112 'een bazige, maar pro
bleemloze koe. Weinig ziek en zeer.'
Dat ze tot zo'n grote prestatie en op
zo'n hoge leeftijd zou komen, was
met direct de verwachting bij de eer
ste afkalving. 'Ze had een klem uier-
tje en grote, wijd uitstaande spenen.
Het leek wel een bos wortelen. Na
derhand, door de grote melkgift,
hoeve Blandenberg uit Eierland aan
gekocht toen deze stopte met mel
ken. 'Ook geen gemakkelijke koe,'
aldus Van der Star, 'maar wel altijd
haantje de voorste in het koppel. Het
laatste jaar is ze flink kreupel ge
weest. Waarschijnlijk door de schuif-
gang, die opgeslepen is om dat de
mestvloer te glad was. Het euvel is nu
weer verholpen. Daarvoor heeft ze
eigenlijk nooit wat gemankeerd.'
Grietje 143 heeft twee nakomelingen
op het bedrijf lopen, een Case uit
1995 en een Sunny Boy uit 1996.
Moeder Grietje is aan haar laatste
weitje toe. Ze is dit jaar met onder de
stier gegaan.
De broers Fred en Rien stammen uit
Oe gebroeders Van der Star met hun succesvolle koeien.
'Twee koeien op hetzelfde bedrijf die
tegelijkertijd deze magische grens
overschrijden is geen dagelijks voor
komende gebeurtenis. Een unieke
prestatie,' sprak Thea Rutten-Witte,
die namens Campina twee zilveren
koeien overhandigde aan de beide
veehouders. De jubilerende koeien
van de gebroeders Van der Star
stammen uit 1991het jaar dat Fred
(57) en Rien (43) samen de firma be
gonnen. De moeder van Gelske 112
(de vader is Sunny Boy), Gelske 110
(een Tops), werd als vaars aange
kocht van het bedrijf van Gerard Witte
van boerderij Burgermeuwland. Witte
heeft bij zijn Gelskes ook al eens een
zakte het uier in een beter model.'
Gelske had onder haar nakomelingen
veel stierkalveren Eén dochter werd
als vaars afgevoerd en momenteel
lopen er nog twee dochters rond op
het bedrijf van de 'Starren', een koe
van negen jaar oud (vader Clever) en
een keukalf van drie maanden (een
Elias). Volgens Fred kan de elfjarige
Gelske nog wel een paar jaar mee. De
gemiddelde leeftijd van een koe is
vier tot zes jaar, waarmee gezegd kan
worden dat deze dame een uitzon
derlijk sterke koe is.
Grietje 142 (Tops) werd geboren op
30 april 1991 en als drachtige vaars
van het bedrijf van Jaap van Exel van
(Foto Come Tuomot)
een boerengeslacht pur sang. Vader
Jan, boerenknecht bij de Van Exels
en bij Flens, begon na de oorlog voor
zichzelf 'met twee schapen en met
schuld'. Kort daarop voegde hij twee
koeien aan zijn veestapel toe en was
hij boer. Het was armoe troef en voor
de extra's voor het gezin werd er hier
en daar nog wel eens iets gestroopt.
Een feit dat wegens verjaring van het
delict nu wel genoemd mag worden,
komen de broers overeen. Jan
boerde goed in alle opzichten. Hij en
zijn vrouw Mar kregen vijf zonen, die
op Piet (van het visbednjf in Oude-
schild) na allemaal boer wilden wor
den De drie dochters zijn ook 'in de
buurt' gebleven, door met een boer
te trouwen.
'De liefde voor vee zat er altijd al in
bij mij,' zegt Fred. 'Op mijn tiende zat
ik al te melken. Ik doe het al 47 jaar
dus.' Rien kwam op zijn zestiende in
de firma. Hij was er zo vroeg bij, dat
het kantongerecht toestemming tot
handelsbekwaamheid moest geven.
Vader Jan: 'Rien was altijd aan het
verkassen. Kwam hij uit school, dan
zette hij de koeien weer eens in een
andere volgorde Deze koe past be
ter bij die, was dan zijn motivatie. Het
heeft er altijd al in gezeten bij die jon
gen
Het bedrijf breidde zich uit. De Vier
sprong werd aangekocht van Teun
Eelman, er kwamen meer koeien
Toen vader Jan zich in 1991 uit de
firma terugtrok, kwam er voor de vier
samenwerkende broers een moment
zich op de gezamenlijke bedrijfsvoe
ring te bezinnen. Henk en Aris waren
zich door de jaren heen meer met
loonwerk gaan bezighouden en za
gen meer in schapen en zoogkoeien,
terwijl het hart van Fred en Rien meer
bij het melkvee lag. In goede harmo
nie werd besloten gescheiden verder
te gaan, al worden over en weer in
dien nodig hand- en spandiensten
verricht. Fred heeft zich onlangs uit
de firma teruggetrokken. Om ge
zondheidsredenen, maar ook om
Rene, de zoon van Rien en Elja, een
kans te geven. 'Die jongen is nu 19
en dan wordt het tijd. Zelf heb ik geen
opvolger en ik wil René een kans
geven. Ik blijf nog wel meehelpen met
melken en klussen, maar verder stap
ik eruit.' Typerend voor de verhoudin
gen binnen de familie is de manier
waarop gestopt wordt. Fred laat zijn
quotum in het bedrijf. Zijn neef en
broer hoeven dit niet over te nemen.
Fred: 'Als ik er geld voor zou vragen,
dan hebben ze geen schijn van kans.
Wat heb ik aan een bult geld, als het
hier met door gaat!'
Willem Ligthart. de voerleverancier,
kenschetste de gebroeders Van der
Star als hardwerkende vaklui, gericht
op resultaat. 'Ze kunnen luisteren en
van luisteren leer je het meest.' Hij
berekende dat de melkplas van
200.000 liter die de beide koeien ge
zamenlijk geproduceerd hebben,
goed is voor een heel jaar verkazen
bij een kaasboerderij als Wezenspyk
en een aantal van 40.000 baby-
kaasjes oplevert. René Boogaard, die
cadeaus aanbood namens CR-Delta,
wist te melden dat de gebroeders Van
der Star de derde plaats op het eiland
innemen bij de Productiestatistieken
Topkoe Noord Holland. In de top tien
van de vijftig beste bednjven in Noord
Holland-Noord staan volgens de
zelfde zegsman tien Texelse bedrij
ven genoteerd. Voorzitter Jan Hin van
de Fokstudieclub verwoordde het
bedrijfssucces van de gebroeders
aldus: 'De sfeer onderling draagt bij
aan het bedrijfsresultaat.' Gelske 112
en Grietje 142 zijn de 32ste en 33ste
100.000 liter-koe van het eiland.
Met verbazing las ik in de Texelse
Courant van vrijdag 29 november het
voorpagina-artikel 'Kamperen op
sportvelden a&rTbanden'. Gelukkig is
hier bij SV De Koop geen sprake van,
want bij ons wórdt er nooit langs het
veld gekampeerd Bij ons is de situa
tie derhalve totaal anders dan bij de
verenigingen die hun teams langs het
veld laten overnachten. Als deze
sporters namelijk te stappen zijn ge
weest, moeten ze ook weer allemaal
dezelfde route terug afleggen. In De
Koog is dit met het geval. Hier gaan
de sporters na de feestavond het
dorp in, en daarna in kleinere groep
jes naar hun overnachtingsadressen.
In betrokken artikel zegt burgemees
ter Geldorp dat leden van voetbal
teams die meegedaan hadden aan,
het toernooi in De Koog met elkaar op
de vuist gegaan waren. Dit is echter
onjuist Het waren namelijk groepen
(voetballers, volleyballers, vrijgezel
len-party's of andere) die pertinent
met in De Koog aan het toernooi deel
namen. Bij de rijkspolitie kunt u dit
altijd nog natrekken, want die hebben
dat toen ook al onderzocht.
Ik begrijp best dat dit een puntje
'overlast' is, maar men dient ook niet
te vergeten, dat heel veel mensen hier
altijd een geweldig weekend beleven
en dit met graag zien verdwijnen Ook
de horeca (nat en droog), en een ie
der die hier direct of indirect bij be
trokken is (o.a. taxi-bedrijven, TESO,
kampeerboerderijen enz.) zullen dit
niet graag missen. Ik hoop dat de
burgemeester en Horeca Texel begrip
tonen voor de belangen van de vere
nigingen, waardoor deze toernooien
hun doorgang kunnen blijven vinden,
zij het misschien met iets aangepaste
regels of voorwaarden. Misschien
zou het raadzaam zijn om in derge
lijke drukke weekenden in De Koog
de dorpswacht in te zetten
Jan van Beek,
secretaris SV De Koog.
In het bericht over deze kwestie
stond dat de voetballers in De Koog
op de vuist gingen, niet dat ze er had
den deelgenomen aan een toernooi.
De politie heeft vrijdag tussen 18.30
en 21.00 uur bij een controle op de
Elemert in Den Burg veertien bekeu
ringen uitgeschreven. Dat gebeurde
elf keer omdat de bestuurder van een
auto of fiets zonder deugdelijke ver
lichting reed, één keer wegens het
niet dragen van een helm, één keer
wegens te hard rijden en één keer
omdat was gezondigd tegen een
parkeerverbod.
'Klanten verwijten mij dat ik me er
bij het glazenwassen met een jan-
tje-van-leiden vanaf maak. Ze be
grijpen niet dat ik met zo'n lange
steel en alleen water hun ramen
schoner maak dan ze ooit geweest
zijn. Zonder dat ik zo'n hoge lad
der hoef te beklimmen.' Schoon
maker John Schlepers van
Cleaning Texel uit Den Burg heeft
sinds hij met zijn nieuwe vinding
werkt héél wat uit te leggen.
Waar de glazenwasser tot voor kort
de ladder op ging, de ramen grondig
inzeepte en daarna stukje bij beetje
schoonveegde, doet hij het werk nu
met beide benen op de grond. Voor
buitenstaanders is het maar moeilijk
te begrijpen dat je met een borstel
aan een lange steel (telescoop
bewassing) en alleen een tank
schoon water de ramen blinkend
schoon krijgt. Het geheim zit hem
volgens Schlepers in het water. 'Door
middel van osmose zijn mineralen,
zouten en andere stoffen aan het
water onttrokken. Hierdoor trekt het
gezuiverde water dat soort stoffen
aan. Als je met dat water en een bor
stel dus een vuil raam schoonmaakt,
wordt het vuil als het ware opgezo
gen door het water.' Het schone wa
ter wordt via de lange steel omhoog
naar de borstel gepompt. Schlepers:
'Bijkomend voordeel van deze me
thode is dat de ramen langer schoon
blijven. Zeep dat anders in de poriën
van het glas gaat zitten, trekt name
lijk vuil aan. Daardoor zijn de ramen
binnen de kortste keren weer vuil.
Met deze methode kunnen de ramen
wel een maand schoon blijven En
doordat je niet steeds de ladder op
en af moet. gaat het ook nog een stuk
sneller. Bovendien: wie wil er nu nog
de ladder op? Ik kan er geen men
sen voor krijgen. Ik heb een steel die
tot zestien meter hoog kan, daarmee
kan ik zelfs de hoogste ramen van De
Gollards doen.'
John Schlepers van Cleaning Texel demonstreert hoe hij met zijn telescoop borstel de
ramen schoonmaakt. (Toto Gemm Timmerman)
DINSDAG 3 DECEMBER 2002
toen namen de ongemakken voor lief,
want het werk vlotte immers een stuk
beter. Steeds meer landbouwers ver
kochten de paarden en schaften een
trekker aan. Ze lieten zich op de
maandagse markt overtuigen door
een smid als Cor Dros, die er op één
dag meerdere wist te verkopen. Het
was ook de tijd dat de boeren die al
wat op leeftijd waren van de techniek
geen verstand hadden, laat staan van
de besturing. Menig trekker eindigde
in die jaren in de sloot. En als er
panne was, dan zat de boer met de
handen in het haar en moest de smid
er aan te pas komen. Maar hun zo
nen hadden meer gevoel voor tech
niek en ontwikkelden zich tot be
kwame mecaniciens
Oprichting
Met het verstrijken van de tijd ver
fijnde de techniek zich en groeide de
omvang van de trekkers. De betrek
kelijk simpele machines van toen val
len in het niet bij de huidige
computergestuurde reuzen. Maar
zoals de interesse in het verleden op
allerlei gebieden volop leeft, geldt dat
ook voor de boerenstand. Bewijs
daarvan is het Agrarisch en Wagen
museum in De Waal, dat zich meer op
het werken met paarden richt, en de
OMTV.
De belangstelling voor de oude trek
kers werd gewekt toen een groepje
Texelaars een bezoek bracht aan een
werktuigendag in Liempde, waar de
organisatie tussen het moderne ma
teriaal een aantal oude trekkers had
tentoongesteld. 'Dat kunnen wij ook',
moeten ze gedacht hebben, want
met lang daarna staken mannen als
Joop Langeveld, Hans en Alfons
Smit. Piet Bonne, Piet Duinker. Piet
Lap en Klaas en Jan Uitgeest de kop
pen bij elkaar. We schrijven april
1982, waarna al snel een bijeenkomst
in het Vliegveldrestaurant volgde. De
oprichtingsbijeenkomst trok 55
belangstellenden, de geest was uit de
fles. Er volgde een strooptocht langs
oude boerenschuren, schroothopen
en oud-ijzerboeren, waarna afge
dankte trekkers, al dan niet met ge
meenschappelijke inspanning, wer
den opgeknapt. De één was al blij als
een trekker weer draaide, de ander
sloopte het vehicel compleet uit el
kaar en maakte het mooier dan het
ooit was geweest
Hek van de dam
Nieuws gaat snel op Texel. In 1983
werden de mannen gevraagd met
hun trekkers Oosterend Present op te
luisteren. Het werd een succes. 'We
hadden dertig trekkers staan. De helft
van Texel en de helft van de over
kant', vertelt Jan Uitgeest, die er ach
teraf wel om moet lachen. 'Met vijf
tien Texelse trekkers waren we toen
de koning te rijk, nu hebben we er
bijna tien keer zoveel.' Het bleef niet
bij Oosterend Present. De Koog
Promotion volgde, waarna het hek
Het traditionele Pinksterevenement, het visitekaartje van de Oude Trekker en Motorenvereniging, biedt vermaak voor jong en oud.
(Foto Ge*afd Timmerman)
nogal wat discussie op, waarbij het
individualisme het uiteindelijk over
won van de gemeenschapszin. Het
resultaat was dat de leden er voor
pasten het gemaaide graan 'op hok
ken' te zetten en dat de chauffeur van
de zelfbinder hier zelf voor opdraaide.
Het betrof één van de weinige 'aan
varingen' binnen de vereniging, die
Ter viering van het 20-jarig jubileum kwamen de leden onlangs bij elkaar. Bij die gelegen
heid werden alle twintig leden die in het bestuur hadden gezeten voor het voetlicht ge-
van de dam was. In 1983 wist de ver
eniging de hand te leggen op een
originele dorsmachine, een apparaat
dat voor het eerst werd gedemon
streerd bij het 50-jarig bestaan van de
Landbouwschool. De dorsmachine
was ook present bij de viering van het
150-jarige bestaan van de polder
Eierland. De gedachte was dat een
zelfbinder daarbij niet mocht ontbre
ken. Dat leverde binnen de vereniging
op steeds meer evenementen acte
de presence gaf en steevast veel
belangstelling trok.
Toen het aantal leden en trekkers
groeide, bedachten ze dat het leuk
zou zijn om in een lange rij prutte
lende machines achter elkaar aan te
rijden. Het fenomeen 'gezelligheids-
rit' was geboren en na afloop was het
rond de barbecue goed toeven. In
1986 was het zelfvertrouwen zodanig
gegroeid, dat de vereniging het aan
durfde zelf een evenement te organi
seren. Dat gebeurde nabij Den
Hoorn, waar 75 trekkers werden ge
toond. De show viel in het water, want
het regende de hele dag pijpenstelen
Maar de mannen lieten het er niet bij
zitten en de zondag erop werd in de
Dennen een demonstratie gegeven
met de dorsmachine. Het weer
werkte mee, er was ongekend veel
belangstelling. Maar het publiek had
met in de gaten dat uit de schoor
steen van de machine een enorme
roetwalm op hen neerdaalde. Er werd
die dag heel wat kleding geruïneerd
Imposante aanschaf was de Thomas
motor van het oude gemaal van
Waalenburg, waarvoor de gemeente
raad 15.000 gulden beschikbaar
stelde. Het apparaat werd door de
leden volledig uit elkaar gehaald,
want er moest veel aan gebeuren.
Om het voor het vervangen van on
derdelen bijeen te krijgen, werden bij
28 sponsors bijdragen losgepraat.
Maar nog was het niet genoeg. Uit
geest 'Ik had nog voor vijfduizend
gulden aan onbetaalde rekeningen
liggen, het geld was er gewoon niet.
Toen ben ik er mee naar Klaas
Barendregt gestapt, die toen nog
wethouder was. Hij schold mijn huid
vol, maar uiteindelijk heeft de ge
meente ze toch betaald.'
Het geld was goed besteed, want
nog regelmatig is de stoommachine
te zien op demonstraties, onder meer
op het tweejaarlijkse Pinkster
evenement van de OTMV, waar de
club elke keer grondig uitpakt. Met
pijn en moeite weet de vereniging
deze grootschalige demonstratie fi
nancieel rond te krijgen. Oud-voorzit
ter Simon Stark: 'We zitten elke keer
weer met kromme tenen. Sponsonng
is moeilijk, want daarvoor is Texel ei
genlijk te klein. De bezoekers moeten
ons redden. Met zo'n 5000 betalende
gasten doen we het gelukkig met
slecht. We laten het grote publiek zien
wat we in huis hebben en verstevigen
het onderlinge contact, ook met lief
hebbers van de overkant. We hebben
het strontgezellig met elkaar.'
De volgende wedstrijd in de winter-
sene van de Sportvisclub wordt za
terdag 7 december gehouden bij de
Asfaltmolen.
istalgie, de voldoening om net zo
ig aan een hoop roest te prutsen
de machine weer draait en de
derlinge contacten. Ze vormen
twintig jaar de bindende factor
or de Ouwe Trekker en Motoren-
reniging (OMTV), een liefheb-
rsclub die ooit met een paar
ibbyisten begon en die in de loop
r jaren uitgroeide tot een vere-
ging met dik 150 leden die zo'n
ouwe trekkers 'op de weg'
bben en die elke twee jaar hun
k uitsteken om een evenement
organiseren dat eigenlijk een
aatje te groot is.
pruttelende tractoren en ander
aterieel mogen dan de aandacht
ikken, minstens zo markant zijn de
jenaars zelf, die met elkaar een
>nt gezelschap vormen. Het meren-
lel is van boerenafkomst Op de
lfde Farmels. Fords, Deutz',
rgusons, Cormicks, Lance Bul-
>gs en andere trekkers die ze nu zo
«steren, deden ze vroeger gewoon
in werk. Ze ploegden er het land
ee. maaiden en hooiden het gras en
deden andere agrarische bezighe
den. Veel van het door hen tentoon
gestelde materiaal is afkomstig uit
Amerika, het land dat Europa er na de
Tweede Wereldoorlog met de Mars
hallhulp bovenop wilde helpen. In
grote kisten kwamen ze aan. de lucht
van de andere kant van de oceaan zat
er nog in. Het waren de jaren dat het
grootste deel van de Texelaars nog in
de landbouw werkzaam was en de
mechanisatie een hoge vlucht nam.
Handwerk werd vervangen door ma
chines. Veel boeren, die gewend wa
ren te werken met paarden, zagen de
ontwikkelingen aanvankelijk met ar
gusogen tegemoet Maar als de
schroom eenmaal was overwonnen,
was er geen houden meer aan Da
genlang zaten ze op de trekkers, niet
in een verwarmde cabine, maar in
weer en wind. Bij striemende oosten
wind in het vroege voorjaar drong de
kou tot diep in de botten door en
stapten de verkleumde bestuurders
er na een dag ploegen soms ver
steend vanaf. Geen stuur
bekrachtiging, maar sturen en scha
kelen op handkracht. De mannen van
oude dorsmachine biedt altijd veel bekijks.
