Melkstal Piet en Lenie Kooiman van topkwaliteit
'Een knap bossie koeien en
genoeg vreten voor het hek'
Bouw waddenvaartuig
duurder dan verwacht
.TEXELSE COURANT
Govers breidt uit
Wie zijn dit?
Jfyacir gebeurd
Tien toonen
Wat ik zeggen wou...
Drijfjacht
BEZORGERS
DINSDAG 10 DECEMBER 2002
De melkput noemt hij de 'ArenA',
de melktank 'de spaarpot' en echt
genote Lenie omschrijft hij als 'de
verlosser', waarmee hij doelt op de
kundige wijze waarop ze hem as
sisteert tijdens de lammerij. De
woordgrapjes zijn typerend voor
Piet Kooiman, de goedgemutste
melkveehouder en schapenfokker
aan de Hoornderweg. Zijn credo
luidt: pluk de dag en geniet van het
heden, ofwel Carpe Diem, de naam
die sinds kort op de gevel van de
woning prijkt. Een man door wiens
humor je bijna zou vergeten dat hij
ook een kundig veehouder is. Op
het gebied van melk- en
eiwitproductie haalde hij het afge
lopen seizoen het hoogste gemid
delde van Texel en hoort zijn stal bij
de acht beste van de Kop van
Noord-Holland.
Geen geringe prestatie, waaraan de
gemiddelde melkgift van 10.000 kg
melk per koe per jaar nog eens kan
worden toegevoegd Voldoende re
den om de veehouder en zijn echtge
note aan het woord te laten over het
bedrijf dat ze op eigen kracht naar het
huidige niveau hebben opgewerkt.
Maar de interviewer moet alle zeilen
bijzetten om het gesprek met de
goedlachse boer en zijn vrouw op het
juiste spoor te houden. Hij wijdt bij
voorbeeld graag uit over de Wampex,
waaraan hij al heel wat edities,
meestal in gezelschap van collega-
schapenfokkers, heeft meegedaan
en die zijn team vorig jaar won. 'Een
Na afloop ben ik direct mijn bed
ingerold Het koeienmelken mocht er
een keer bij inschieten, want in dat
soort gevallen is echtgenote Lenie
niet te beroerd om in de melkput
plaats te nemen, al moet ze bijkans
wel op haar tenen gaan staan om bij
de spenen te kunnen. De put is na
melijk op de lengte van haar man
gemaakt.
Uitbundige verhalen ook over hun
twee dochters Diana en Fia en de drie
schuurfeesten die ze met hun vrien
den in de boerderij hebben gehou
den Vader en moeder dachten én
feestten druk mee Kooiman: 'Ik houd
van gezelligheid Omgaan met jonge
mensen houdt je jong. Er zijn mensen
die zeggen dat ze 58 jaar oud zijn,
maar ik ben 58 jaar jong. Ik zei wel
tegen ze: "Zo'n feest is prima, maar
mét vergunning en het moet voldoen
aan de eisen voor brandveiligheid."
Burgemeester Geldorp kwam het
met eigen ogen aanschouwen. Mijn
dochters hadden haar uitgenodigd,
ze vond het hartstikke leuk.'
Toen er vong jaar een feest met als
thema sprookjes werd gehouden,
verkleedde Kooiman zich als Rood
kapje. Ter illustratie komt de vrouw
des huizes met een verzameling fo
to's aanzetten. Op één kiekje prijkt
een grote rode kap met daaronder
het tanige gezicht van Kooiman. De
uitdossing is typerend voor zijn op
geruimde karakter. Menigeen is ge
tuige geweest van de grappen en
grollen die hij heeft uitgehaald. 'Op
Driehuizen zag ik eens dat een
drankje en een hapje worden aange
haald. Steevast doet Kooiman 's
avonds een 'stukkie', een komische
act die voor menig fokker een stimu
lans is om te komen. 'Dat soort din
gen bedenk ik onder het melken
Toen ik nog toneel speelde., leerde ik
in de melkput hele rollen uit m'n
hoofd. Dat ging er wel eens zo heftig
aan toe, dat mijn vader ervan schrok
Het is ook wel eens gebeurd dat een
koe mijn tekst opvrat.' Aan amateur
toneel doet hij al lang met meer Maar
dat betekent met dat het rond
melkerstijd stil is op de boerderij. 'Ik
mag graag zingen onder het melken.'
Enthousiast verhaalt Kooiman over
zijn dochters, die weliswaar een baan
buitenshuis hebben, maar het boe
renwerk niet schuwen. 'De één rijdt
met gemak de ronde balen gras naar
de schuur en de ander kruipt bij het
aflammen zo achter een schaap.' De
veehouder gaat er prat op het bedrijf
samen met zijn vrouw te runnen.
'Lenie weet precies wat er hier alle
maal loos is. Als er een kalfje wordt
geboren, geef ik het aan moeder, die
voor de verdere opvoeding zo-'gt En
als er in de lammertijd een moeilijke
bevalling is, dan roep ik haar. Met
zulke handen kan ik niet bij zo'n
schaap naar binnen', toont hij zijn
omvangrijke kolenschoppen. 'Ik
slaap tussen de schapen, maar Lenie
verlost er meer.'
De Kooimannen boeren inmiddels
een jaar of elf aan de Hoornderweg,
vlakbij de rotonde. Afkomstig van
Molenbuurt, waar ze na een bedrijfs-
prachtig evenement. Ik kwam op
plekken op het eiland waar ik nog
nooit was geweest. In het begin von
den we het een prestatie om de
Wampex te volbrengen, later werden
we steeds fanatieker.' Het nuchtere
boerenverstand kwam goed van pas.
Vorig jaar sloot zijn ploeg een akkoord
met een ander team, waardoor ze
uiteindelijk de winst in de wacht
sleepten. 'Er werd wel flink ophef
over gemaakt, maar er stond niets
over in de reglementen, we deden
niets dat verboden was. Dit jaar had
ik me voorgenomen me niet zó uit te
sloven, maar toen het in het eerst
blok zó goed ging, liet ik me toch
weer opjutten En maar trappen, de
pijp was op het laatst helemaal leeg.
Govers, de groothandel in ijzerwaren
en gereedschappen met vestigingen
in Den Helder en op Texel, neemt per
1 januari de Enkhuizer Ijzerhandel
over. Met deze overname kan de
groothandel haar werkgebied aan
zienlijk uitbreiden, wat voordelen
biedt op het gebied van logistiek,
voorraadbeheer, administratie, oplei
dingen en reclame Directeur Adri
Hillegers van de Enkhuizer Ijzer
handel beschikte met over geschikte
opvolging. Met de zeventien werkne
mers in Enkhuizen telt Govers mo
menteel zo'n 41 medewerkers.
De afdeling fotografie van de Histori
sche Vereniging wil graag weten wie
op bijgaande foto staan afgebeeld.
Op de achterzijde van de foto staan
de namen mevrouw Vlessing, Anna
Kuperus en E Vlessing vermeld. Het
gaat hier wellicht om een koor, dat
voor Hotel Texel is gefotografeerd.
Informatie kan worden doorgegeven
aan Simon Dros. tel. 313204, of don
derdag tussen 9.30 en 12.00 uur in
Tusse de Banke op de Groeneplaats.
schaap van Piet Bakker van De Wad
del verwenteld lag. Vroeger was het
een traditie dat als een boer een
schaap van een collega overeind had
geholpen, hij op de markt een borrel
kreeg. Toen ik dat beest overeind had
gezet, heb ik op de vacht met grote
letters BORREL geschreven Piet
begreep de boodschap direct. Zijn
zoon Jan Willem bracht een flesje
wurmenspul, Juttertje dus, en Piet
schreef er nadien zelfs een leuk inge
zonden stuk over in de Texelse Cou
rant.'
Samen met Koos Tjepkema is Kooi
man ook de initiator van de winter-
show van de schapenfokkers in ma
nege Akenbuurt, waar na afloop de
banden onder het genot van een
U zult waarschijnlijk wel gemerkt heb
ben dat in voorgaande verhaaltjes,
omdat ze waar gebeurd zijn, soms de
naam van de persoon werd veran
derd omdat het wel eens niet zo stre
lend was voor de voorkomende per
sonen. Zo ook in dit waar gebeurde
verhaal.
Grietje was een actieve colportrice en
wanneer er voor een of ander goed
doel langs de deur moest worden
gegaan, werd dikwijls een beroep op
haar gedaan. Eens was er een ver
loting op touw gezet en Grietje bood
zich aan om in de wijk waar ze gebo
ren en getogen was loten te verko
pen. Zo kwam ze bij een oudere vrij
gezel, waar ze zonder bellen of
roepen naar binnen stapte. Daar trof
ze de man hevig mopperend aan.
Met een blote voet op een stoel wat
hij was bezig de nagels van zijn tenen
te knippen. Dit wilde maar niet lukken
want de nagels waren te dik, de
schaar te bot en zijn vingers te stijf.
Grietje zei: 'Man, je doet het hillegaar
splitsing onder de rook van Den Burg
met een gehalveerde melkveestapel
verder gingen. 'Het opbouwen van
een goeie melkstal is een kwestie van
lange adem. Ik ben gelukkig een man
die graag met fokkerij bezig is. Ik zie
het liefst een mooie, sterke koe. Maar
ook het karakter van het dier weegt
zwaar. Vroeger moest je koeien echt
wegwijs maken in de stal, maar de vijf
vaarzen (tweejarige koeien) die ik de
laatste tijd in de melkstal kreeg, von
den vanzelf hun weg.'
Over het houden van productieve
dieren zijn hele verhandelingen te
houden, maar Kooiman vat het bon
dig samen. 'Een knap bossie koeien
en altijd zorgen dat er genoeg vreten
voor het hek ligt. Want koeien zijn in
verkeerd.' Waarop de man vroeg:
'Ken jee het beter?' Waarop Grietje
reageerde met: 'Hei je ien
roozeskeer?' Waarop de man zei 'Ja,
in de skuur op de plank.' Grietje
haalde de schaar en zei. 'Hoor es
effies, we maken wel effies een af
spraak hè. Ik knip jouw tien tonen en
jee koop bij mien tien looten De man
ging akkoord met de deal en nadat er
tien lootjes uit het boekje waren ge
scheurd, zag je twee tevreden men
sen.
Een andere keer kwam ze ook bij een
oudere vrijgezel aan de deur om ka
lenders te verkopen Nou had deze
man de vreemde gewoonte om laat
uit bed te komen en de rest van de
morgen in zijn nakie in huis rond te
lopen. Nadat Grietje met haar handel
tje had aangebeld, werd de deur ge
opend en daar stond Kees piemel-
naakt voor haar. Grietje verblikte of
verblooste niet, maar zei alleen: 'Zo
Kees, een nuwt pak?' Daarna veran
derde de kalender van eigenaar.
Jan van Tunen
feite fabrieken die melk produceren
Mijn beste koe. een hele grote, staat
óf aan het hek te vreten of ligt in de
box te herkauwen.'
'Een wat oudere koe produceert ge
middeld wat beter. De leeftijd van
onze veestapel is met gemiddeld vijf
jaar en twee maanden wat hoger dan
het gemiddelde. Ik heb hier zelfs twee
koeien van tien jaar oud. Je kunt wel
zeggen: ik ruim ze op, maar als ze
nog vitaal zijn is dat geldverspilling.
Een goeie vaars brengt voor export
immers geld op, zonde om dat mis te
lopen.'
De ti|den in de veehouderij zijn ver
anderd 'Vroeger wasje een boer met
administratie, tegenwoordig heb je
administratie en ben je ook nog boer.
Er komt zo'n papierwinkel op je af.
Maar ik ben geen man om in al die
paperassen te neuzen. Dat soort ken
nis huur ik in. Als ik formulieren krijg
voor de Mmas (mineralen-
boekhouding, red dan stuur ik die
direct door naar Jan Koolhof. En we
zijn aangesloten bij de bedrijfs-
begeleidmg van de dierenartsen
praktijk. Zelf houd ik een journaal bij
De ontwikkeling van het nieuwe
waddenvaartuig van het NIOZ en
TNO Milieu, Energie en Proces
innovatie in Den Helder dreigt ver
traging op te lopen. De bouw
kosten van de boot zijn hoger dan
geraamd. Dat is naar voren geko
men uit offertes die de gezamen
lijke bouwcommissie van het NIOZ
en TNO MEP had aangevraagd bij
een aantal scheepswerven.
Woordvoerder Ron Oorschot van
TNO zegt desgevraagd dat in de
beginfase een inschattingsfout is
gemaakt. 'De ogen waren wat groter
dan de portemonnee.' Het is niet be
kend om hoeveel extra geld het gaat.
Oorschot doet daar geen uitspraken
over. Ook het NIOZ stelde zich giste
ren terughoudend op over de kwes
tie. Volgens een woordvoerder is er
eigenlijk niets veranderd in de al be
staande situatie. Met de bouw is (in
guldens) een miljoenemnvestering
gemoeid
Beide instituten hebben behoefte aan
een nieuw waddenvaartuig. Voor het
NIOZ moet hij de vervanger worden
van de Griend. Dat schip, om
arbotechmsche redenen afgekeurd,
is momenteel al vervangen door een
ander schip (de Stern). TNO heeft het
schip nodig om in ondiep water on
derzoek te kunnen doen. Voor deze
organisatie is het belangrijk dat het
een groot werkdek heeft. Voor het
NIOZ is het belangrijk dat het vaartuig
kan droogvallen op het wad.
Volgens Oorschot moest in de begin-
In de Texelse Courant van vri|dag 6
december stond onder het kopje
'Mannelijke hazen het doelwit van
jachtveremging' naar mijn mening
een formuleringsfout. Over de drijf
jacht op hazen stond er 'het lijkt een
onsportieve methode'. Ik zou liever
zien: 'het is een onsportieve me
thode'. Het zou pas sportief zijn als
over de koeien, ik laat de maïs- en
graskuilen onderzoeken en dat soort
dingen. Aan de hand van deze gege
vens berekenen we samen met de
veearts het rantsoen voorde koeien.'
Een werkwijze die de productie het
afgelopen seizoen naar een niveau
van 774 kilogram vet en eiwit per dier
bracht.
Met de huidige marge in het boeren
bedrijf is een efficiënte bedrijfsvoe
ring onontbeerlijk. 'Waar de dienst
verlenende sector de tarieven met de
kosten heeft laten meegroeien, zijn
de prijzen van de lammeren nog het
zelfde als 25 jaar geleden.' Zijn opti
mistische aard ten spijt, koestert
Kooiman geen hoge verwachtingen
van de beoogde lamsvleesketen. 'Ik
geloof er met in. Er wordt al zolang
over gepraat. De schapenfokkerij wil
nog wel eens een extraatje opleveren,
maar het is niet meer wat het geweest
is. Vroeger zat er nog wel eens een
stuiver tussen de centen, maar die
worden steeds schaarser. Een
hobbyist kocht voorheen nog wel
eens een knakker', waarmee Kooi-
fase al heel precies worden aangege
ven hoeveel geld er nodig was voor
het schip. Op basis daarvan konden
aanvragen worden ingediend bij het
ministerie van Economische Zaken,
de Nederlandse Organisatie voor
Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)
en TNO. Economische Zaken zegde
in 2001 een subsidie van vijftig pro
cent van de bouwkosten toe. Het toe
gezegde geld is afkomstig uit de zo
geheten ICES-KIS-gelden. bestemd
om de samenwerking tussen kennis
instellingen en het bedrijfsleven te
bevorderen. De overige helft was
voor rekening van het NIOZ en TNO.
Het NIOZ diende een aanvraag in bij
het NWO. In september van dit jaar
was een toezegging binnen. TNO
diende een aanvraag in binnen de
eigen organisatie.
Volgens Oorschot moet nog eens
zeer goed naar het ontwerp worden
gekeken. 'Ik denk dat TNO en het
NIOZ met zomaar ergens een potje
hebben waar ze extra geld uit kunnen
halen. Die zeggen niet "dat hoesten
we even op". Die zeggen eerder dat
je het voor het aangevraagde budget
zou doen en daar heb je je moreel
ook eigenlijk aan te houden.' Volgens
Oorschot worden mogelijk nog an
dere werven benaderd voor een of
ferte. Aanbestedingen voor de bouw
zijn nog niet gedaan. Dat levert een
bijkomend euvel op, omdat het schip
volgens voorwaarden van de ICES-
KIS-gelden april volgend jaar in de
vaart zou moeten zijn. Volgens Oor
schot is dat een keiharde deadline.
de haas zichzelf kon verdedigen of
als de jagers tegelijkertijd een
aerobics-oefening zouden doen
Verder vind ik het heel nobel dat ja
gers de rammen afschieten zodat de
voedsters er minder last van hebben
in hun 'kraamtijd'. Er wordt gemeld
dat er zo meer jongen worden gebo
ren. Maar is dat niet wat de jagers
willen tegengaan? Of willen ze zo hun
hobby in stand houden?
Imme Bakker,
Den Hoorn.
man doelt op een schaap dat niet aan
de eisen van de professionele fokkers
voldoet. 'Maar particulieren die voor
de hobby schapen houden zijn er
steeds minder. Want ook zij moeten
voldoen aan allerlei voorschriften op
het gebied van gezondheid, et cetera.
Vroeger had ik tweehonderd scha
pen, maar met de helft kan ik ook m'n
fokkersei wel kwijt. Honderd zijn er
van de herfst onder de ram gegaan.
Meer tijd heb ik er ook niet voor, de
melkveehouderij bezorgt me veel
werk. Wat er tegenwoordig niet alle
maal voor komt kijken. Om melk te
mogen leveren moet je bijvoorbeeld
voldoen aan de voorwaarden voor de
KKM, de Keten Kwaliteit Melk. Als
producent hebben we ermee te ma
ken, maar de consument heeft er
niets extra's voor over. Ik zie het met
in mijn prijs terug.'
'Ik vind het jammer dat zoveel colle
ga's de koeien aan de kant hebben
gedaan. Ook knapen die nog hart
stikke jong zijn. Ik begrijp het wel,
geen opvolger of een andere reden.
Maar als ze spijt krijgen, dan mogen
ze van mij hier zo doorgaan. Want om
je eerlijk te zeggen: zelf ben ik oo
met van plan eeuwig door te meikei
Een opvolger heb ik niet en ik wil no
wat van de wereld zien. In die 25 ja:
dat we getrouwd zijn kan ik de kere
dat we op vakantie zijn geweest o
één hand tellen. We hebben een mo
bedrijf opgebouwd, een beste vei
stapel, een moderne ligboxenstal mi
daaronder een ruime gierkelder e
een aardig stukkie land. Maar ik be
ook jaloers op mijn dochters. D
jongste heeft een half jaar in Austr;
lië doorgebracht. Daar zou ik ook wi
eens willen kijken. Denk nou met di
ik mijn werk met tegenzin doe, wai
ik ga elke dag met plezier naar <j
stal. Het is hard werken, ik maa
lange dagen, ik sjouw wat af met d
kruiwagen en sta regelmatig krom oi
de hoeven van de schapen bij te hoi
den. Maar al dat werken houdt n
jong en lenig en daardoor kan ik n<
goed Wampexen.'
Tekst en foto Gerard Timmerma
Naam
Peter van Heerwaarden
John v. Heerwaarden
Henk van Heerwaarden
Madeion Hin
Erik van Es
Jacolien v.d. Meer
Petra van Es
John van Heerwaarden
Ada Huisman
A. van Tongelen
R. Barhorst
Joost Bakker
T. Siersma
Sacha van der Velden
Marian Krotje
Danny Plaatsman
Maikel v.d. Gracht
Nanda Boerhorst
Johnny Hin
C. Broekman
Jorieke Meijer
Bart Klaassen
D.M. Boon-Dijker
Stefan Bremer
S. Koopman-Grit
J.P. Buijsman
J. Hillen
Kees Winter
Eveline Veeger
T. Witte-de Vries
Danny Goënga
Tobias van der Zee
Duco v.d. Kuijl
Jorina Hooyschuur
Route
Den Burg A.
Den Burg A1
Den Burg B.
Den Burg C.
Den Burg D.
Den Burg E.
Den Burg F.
De Zes, Bg. Houtstr., Houtwg., Witte
Kruisln., Kogerwg./Kogerstr. 1-57/2-74
Jan Reystr.
De Mars (oudste deel en fase 3), Spinbaan
De Mars v.a. Buytengors, Sluyscoog.
Verlaet, Korfbaeck, Duykerdam, Middelton
Oudeschild, Schilderweg 249-296
Den Hoorn
De Koog, Bosrandweg t/m 227 en
Pontweg 234 en 236
De Cocksdorp
Oosterend
De Waal
Westerw., Akenbuurt, J Ayeweg,
Hemmerkooi
Keesomlaan vanaf 45, Pontweg 72 - 95,
Leemkuil, Zuid-Haffel, Waterw., Driehuizen
Zuid-Eierland en Nieuwlanderweg
Midden-Eierland, Hoofdw., Slufterw.,
Oorspr.w., Stengw., Limietw.
Eierland, Postw. 132 - 213, Oorsprongw
Hollandsew.
Vuurtorenweg/Krimweg
Het Noorden
Oost
Spangerw., Marsw., Kadijksw., Hallerweg,
Ongeren, Meiertebos, (Waalen)burgerdi|k,
Veenselangweg, Oostkaap, Zevfenhuizen
Hogeberg, Reijer Keijserstr., Hallerweg
51/55, Schilderw. 160-222, Wezenland,
Zuidhaffel 49
't Horntje, Pontweg 1 -68
Rozendijk, Smitsweg
Gasthuisstraat vanaf 82.., Gerritslanderdijkje
Grensweg, Pontweg 98-110
Californiëweg, Pijpersdijk. Pontweg 123-
224, Ruigendijk, Mienterglop vanaf 41,
Bosrandw. v.a. 516
Kogerweg
De Kaai, Genteweg 1-6 even
Hoornderw Hemmerw., Emmaln. 33,
De Grie
Slufterweg/Zanddijk
31 25
31 55
31 20
31 51
31 40
32 20
31 40
31 55
31 44 7
31 04 4
31 27 6
31 93 6
31 73 0
31 65 8
31 89
31 36 9
31 46 8
31 55
31 79 C
31 63 6
31 64
31 65 8
31 83 0
31 88 3
32 29
31 43
31 39 9
31 57
31 22 2
31 21 1
31 53 6
31 891
32 04 4
31 165
Den Burg A: Stichting Zorgcentrum Texel, Beatrixlaan 1-39 oneven/2-58 even. Binnenbu'
Burgwal. P v. Cuyckstraat, Elemert, Gasthuisstraat 1-38, Gravenstraat, Groeneplaats, Hog*
straat, Ada van Hollandstraat, Hollewal, Kantoorstraat, Keesomlaan 9-39: Molenstraat. Mole
dwarsstraat. Parkstraat, Schilderend 6 en 10. Stenenplaats. Vismarkt, Vogelenzang, Warmoe
straat, Weststraat. Weverstraat. Pater Witteplein, Zwaanstraat
Den Burg A1: Beatrixlaan 41 t/m 143 oneven, Noordwester, Schoorwal, Vaargeul. Golfslê
Vloedlijn, Zeebries, Duinreep
Den Burg B: Achterom, Bernhardlaan 50-.. even en 63-121 oneven. Binsbergenstraat. Brouw*
straat, Drijverstraat. Marelstraat, Starkenburgh, Thijsselaan, Waalderstraat 45-86. Wilhelmin
laan 37- oneven 50-120 even, Wilsterstraat
Den Burg C: Beatrixlaan 145-.. oneven en 60-. even, W van Beierenstraat, Boogerd Ji
Dirkszoord, Gasthuisstraat 33-43 oneven en 48-76 alles, 48-76 Jonkerstraat, Kogerstraat 5!
oneven en 76- even, Lijnbaan.
Den Burg D: Wilhelminalaan 1-35 oneven 2-48 even, Julianastraat, Burdetstraat, Mr Kraais!
Bernhardlaan 1-61 oneven en 2-48 even, Tjakkerstr, Lieuwstr.. Hof van Geus
Den Burg E: Bernhardlaan 123-. oneven, Maricoweg, Schoonoordsingel, Waalderstraat
48 even en 1-43 oneven, Wagenmakerstraat.
Den Burg F: Emmalaan 1-44, Haffelderweg. Keesomlaan 1-7, Schilderend 1-143 oneveni
20-146 even, Slingerweg 21-27.
Aan emancipatie geen gebrek op het boerenbedrijf van Piet en Lenie Kooiman, waar het bedrijf samen wordt gerund.
