'Ik voel me verraden
door mijn product'
j
'Vroeger goed geld in
de bollen te verdienen
'et bollenvaksaneert
ichzelf, dat is keihard'
Jaap Duinker neemt afscheid van de bollen
Sieme de Jager rooide Sions in Frankrijk
loembollenteler Rob Bruijn:
TEXELSE
COURANT
Magere jaren voor
bloembollensector
DINSDAG 13 MEI 2003
fie had dat kunnen voorzien?
rachtige tulpen, die 25 jaar lang
iet beneden de 18 (oude) centen
pbrachten en zelfs jarenlang
leer dan drie dubbeltjes deden,
laar van het een op het andere
loment kelderde de prijs tot iets
leerdan een paar eurocent. 'Voor
Bt eerst stonden we bollen klaar
maken die onverkoopbaar wa
in. Narcissen waren zelfs voor
ks niet te slijten. Dat is een rare
swaarwording. Ik voel me ge-
oon verraden door mijn product.'
rie decennia zit Jaap Duinker uit
en Hoorn in de bloembollen, ja-
van hard werken en lange da-
maken, maar nooit met tegen-
n.Tot vorig jaar zo'n beetje alles
igen zat en hij en zijn meewer-
inde echtgenote Marjanne beslo-
in een punt achter de bollen te
itten.
rwijl Marjanne Duinker vooruit gaat
nde verkeerde planten te selecte-
n, is haar man druk doende om de
Ipen te koppen 'We doen dit
jllenbedrijf met z'n tweeën', bena-
ukt Jaap Duinker (53) Vanuit de
ipmachine kijkt de bollenteler uit
ierhet ivoorkleurig bloemenveld in
Naai Aan de ene kant de dum-
ind, aan de andere Den Hoorn. In
imbinatie met de bloemenpracht
>n schilderachtig decor. Voorbijrij-
inde fietsers, op weg naar camping
lodsmansdum, aanschouwen hoe
j de stelen van hun kleurige bloe
ien ontdoet. Zeker met de huidige
ite een noodzakeli|ke cultuur-
jaatregel, maar spijtig voor de kam-
irders, die graag nog een tijdje van
lekjeuren hadden genoten. Zo dicht
ijdecamping staat Duinker behoor-
jk m de kijker, maar het lijkt aan hem
irbq Ie gaan. 'Ik ben eraan ge
jend Soms komen mensen het land
fc voor een praatje. Maar ze komen
pk wel eens als ik er niet ben en
lukken dan bloemen. Soms wat
meet en het is ook wel gebeurd dat
ie een stuk oprooien. Dat is minder
jeuk
letisdelaatste keer dat ze de tanige
mderop deze wijze in actie kun-
zten. Hij houdt ermee op Zo'n
jrtigiaarheeft hij in de bollen geze-
nog wel langer als hij het
lantiewerk in zijn jeugd er bij op-
Begonnen in een tijd dat het in
rond Den Hoorn nog wemelde van
MenboerenZoals Kees Dekker,
Kok, Aai Lap van Klif, Sieme
hven Bruin, Jan de Porto en ga
maar door. Het was de tijd dat
ia alles nog met de hand ge-
irde 'Met z'n allen op de lange
lel om de bovengeploegde bollen
te rapen. Het was nog gezellig op het
land Mijn vader, die loonwerker was,
ploegde de bollen met het paard uit.
Later met de trekker, met opa aan het
stuur en vader aan de ploeg. Als pa
hó zei, dan keek opa eerst om en
kwam de trekker pas een stukje ver
derop tot stilstand. Het was bewerke
lijk, maar er werd nog goed verdiend
in de bollen, 's Zomers moest je er
een tijdje flink tegenaan, maar dan
kon je 's winters rustig aan doen. De
bollentelers uit die tijd konden er nog
vast personeel op nahouden. En zo
dra De Naai in het voorjaar in bloei
stond, trok de Hoornder schooljeugd
het land in om te helpen bij het nar
cissen koppen, wat toen nog met de
hand gebeurde.' Als de machine het
niet kan overnemen, gebeurt het he
lemaal niet meer. 'Want voor deze
prijzen kun je daar met meer aan be
ginnen Van al die bedrijfjes van vroe
ger zijn er veel gestopt, maar er zijn
er nauwelijks bijgekomen. Geen op
volgers. 'Een verarming, maar een
gevolg van de daling van de prijzen
van de landbouwproducten in het al
gemeen. De kosten stijgen, dus moet
je groter.'
Bij Schilling Duinker, zoals de sa
menwerking vroeger heette, hadden
ze al snel in de gaten dat grote op
pervlaktes beter rendeerden dan
kleine. Het bedrijf behoorde tot 'de
grote drie', zoals ze in Den Hoorn
zeiden. Halverwege de jaren tachtig
werden er op de kwekerij zo'n 27 tot
28 hectare narcissen, tulpen en wat
krokussen geteeld. Sterk waren 's
avonds in het dorpscafé de verhalen
van de jongens die er werkten over
de grootschalige aanpak, stoere jon
gens, meiden van de camping en de
fratsen van 'ome' Willem, de vader
van Jaap. Ze werden verteld op een
tijdstip dat Duinker zelf nog aan het
werk was. 'Hard werken hoort erbij.
In de drukste tijd hebben we wel een
man of dertig aan de gang, als het
wat rustiger is de helft. Dat betekent,
zeker in het oogstseizoen, lange da
gen maken. Vóór zeven uur 's mor
gens aan de gang, tot tien uur 's
avonds doorgaan, zeven dagen in de
week, ook op zondag. Die dag was
er geen personeel en kon ik in alle
rust dingetjes doen waar ik anders
met aan toe kwam, zodat het maan
dag, als de mensen er weer waren,
sneller ging. Ik wilde dat het seizoen
zo snel mogelijk achter de rug was.
Inderdaad, hard werken, maar zolang
ik er een redelijk inkomen uit haalde,
maakte ik me daar helemaal niet druk
over. Die zondagen, lekker in mijn
eentje aan de slag, daar genoot ik
zelfs van.'
Texel mag in kringen van bollentelers
dan als 'buitengebied' bekend staan,
Duinker heeft het altijd als een voor
deel beschouwt een bedrijf op Texel
te hebben. 'Je hebt hier nog een
beetje de mentaliteit van de duin-
boeren. We staan hier dichter bij de
natuur dan aan de overkant. Je bent
hier meer afhankelijk van de natuur,
vooral omdat we hier met kunnen
beregenen. Droogte hoort erbij, maar
we hebben geleerd ermee om te
gaan. De wind gebruiken we in de
zomer om de bollen te drogen, gra
tis en voor niks.'
De kwekerij werd bijna met de helft
ingekrompen toen Jaap en Marjanne
het bedrijf in 1992 met z'n tweeen
voortzetten. Jaap op het land, Marjan
in de schuur, zo hadden ze het werk
verdeeld. Onverminderd lang en hard
werken, maar ze gingen ervan uit dat
als Jaap zestig werd het bedrijf zó
veel zou opbrengen, dat ze het wel
rustig aan konden doen. Maar het liep
anders.
'Het bloembollenvak heeft altijd z'n
ups en z'n downs gehad. De prijzen
konden een periode slecht zijn, maar
je kon er altijd weer op wachten dat
het omhoog ging. Maar vooral de
teelt van narcissen is de laatste jaren
steeds minder lonend geworden. Het
aanbod is gegroeid, doordat er een
heleboel uit Engeland komen en
doordat akkerbouwers narcissen zijn
gaan telen. Maar de vraag is niet
meegegroeid De mensen hebben
tegenwoordig liever een buxus en
een straatje in de tuin dan een mooie
narcis. Ik heb het idee dat de afzet in
UB atraerjrono van uen noorn Kopt bollenteler Jaap Duinker voor de laatste keer de tulpen.
Europa stagneert. Als je Belgen en
Fransen spreekt, dan vertellen ze dat
ze in hun eigen land moeilijk aan bol
len kunnen komen, terwijl Japanners
ze op elke hoek van de straat kunnen
kopen.' Een grote strop voltrok zich
in de winter van 1995 op 1996, toen
ganzen het op de narcissen inge
zaaide roggedek opvraten en de
strenge vorst vrij spel had. 'We leden
dat jaar een schade van ƒ185.000,-,
die niet werd vergoed. En dan heb ik
het nog met eens over de vervolg
schade.'
De tulpen hielden lange tijd hun prijs.
'Deze bollen van het soort Ivory
Floriadale, bijvoorbeeld, hebben in 25
jaar nooit minder dan 18 (oude, red.)
centen per stuk opgebracht. Zelfs
wel eens 32 cent. Vorig jaar moesten
ze weg voor amper 3 eurocent. Hoe
dat komt? Ik denk omdat het een
ivoorkleurige tulp is, en dat vinden ze
tegenwoordig eeri softe kleur. De
trend is juist dat de mensen harde,
agressieve kleuren willen. Ik denk dat
het met het terrorisme samenhangt,
alsof de mensen op oorlogspad zijn.'
Toen de bollen vorig jaar onverkoop
baar waren en uit een twijfelachtig
monster bij de export bleek dat er
aaltjes in de narcissen zouden zitten,
ging de zin er af. 'Dit hadden we met
kunnen voorzien. Ik voel me gewoon
verraden door mijn product.' Wat
meespeelde bij het besluit om te
stoppen is dat ze niet met een opvol
ger rekening hoeven te houden. 'Te
gen mijn zoon heb ik gezegd dat hij
wel in de bollen mocht, maar dat hij
eerst een ander vak moest leren. Dat
advies heeft hij ter harte genomen en
hij wil dus niet in de bollen.'
'Toen het besluit om te stoppen een
maal was genomen, heb ik het er drie
weken erg moeilijk mee gehad.
Daarna zei ik: nu ga ik een baant/e
zoeken.' Datzelfde deed Marjanne,
die op de Jacob Daalderschool in
Oosterend haar oude beroep als on
derwijzeres weer heeft opgepakt Het
'baantje' dat haar man zocht, werd
een functie als werkleider bij de bui
tendienst van De Bolder. Hij geeft lei
ding aan zo'n twintig medewerkers
die actief zijn in de groenvoorziening,
de marktkramen opzet en voor de
wasserij lakens in de bungalows op
vakantiepark De Krim aflevert. 'Dit
werk ligt in de lijn met wat ik heb ge
daan. Omgaan met mensen, wat ik
altijd erg leuk heb gevonden. En het
is toch een soort zelfstandige baan.
Het IS natuurlijk niet te vergelijken met
de enorme piekdrukte in een bollen-
bedrijf, maar er zit wel een seizoens-
element in. Het neerzetten van de
marktkramen en het onkruid in de
plantsoenen.Want dat begint al be
hoorlijk te groeien.'
Narcissen mogen nu dan weinig
opbrengen, er was een tijd dat een
mand vol honderd gulden deed.
Vooral de - typisch Texelse - narcis
Dubbele von Sion was gevraagd.
Het was jarenlang een specialiteit
van bloembollenteler Sieme de
Jager van de Mokweg bij Den
Hoorn. De bollen waren zó kost
baar dat het loonde om met een
paar Texelaars in de bus te stappen
en diep in Frankrijk wilde Sions uit
het gebergte te steken. De taal was
jfiru/yn- 'in slechte tijden leer je
meer dan in goeie tijden.
Hst vroeg iemand of ik naar
werk ging. Ik zei van niet. Of
a naar de schuur, óf naar het
maar nooit naar mijn werk.
wordt je niet van de bollen,
lr ik heb er lol in en ga er met
'er 120 procent tegenaan. Daar
Tiet om. Natuurlijk gaat het nu
in de bollen, maar ik vind het
een leerzame tijd. In slechte
'n leer je meer dan in goeie.'
net woord is bollenteler Rob
n dit Den Hoorn, allerminst
plan om ermee te stoppen.
Is Telg uit een generatie van
Helers. 'Mijn opa (Iwen Bruijn,
ls m de dertiger jaren met de bol
tonnen Dat waren de crisis-
toen was het helemaal een
njd Hij zei dat als een ander
o en weggooit jij er juist mee
beginnen. Hij heeft ook goeie
meegemaakt. Er zijn altijd
geweest en die zullen er
ook altijd wel blijven.'
Zelf stapte Rob Bruijn op zijn zes
tiende in het ouderlijk bedrijf aan de
Witteweg. Hij is nu 29 en doet dus al
een paar jaar mee. Zo'n 25 hectare
bollen teelt hij samen met zijn vader.
Ze staan verspreid rond Den Hoorn
in De Naai, aan de Rommelpot, in het
Hoornder Nieuwland en bij hoeve De
Grie. Zo'n elf hectare tulpen en de
rest één- en tweejarige narcissen.
Naar Texelse maatstaven een flinke
kwekerij.
De crisis in de bloembollenteelt gaat
met aan het bedrijf in Den Hoorn
voorbij. 'In vijf jaar tijd is de kiloprijs
van de narcissen gehalveerd. Van
narcissen worden er gewoon teveel
geteeld Dat heb je met een vrije
markt. En de vraag is achter geble
ven. De export probeert de prijs na
tuurlijk zo laag mogelijk te houden. Bij
de tulpen is de markt ook met floris
sant, maar wij hebben gelukkig soor
ten die geschikt zijn voor export naar
Amerika en die al jaren dezelfde prij
zen opbrengen. Dat sleept ons er
doorheen. Maar de teelt van narcis
sen kost geld en werken onder de
kostprijs valt niet mee.'
'Het is een slechte tijd, maar dan leer
je meer dan in goeie tijden. Ik kijk bij
voorbeeld hoe anderen op de situa
tie reageren. Door te verkopen, of
juist niet. Extra bollen op te planten
of teelttechnische maatregelen te
nemen. Ik ben tijdens een cursus in
drie jaar tijd bij zo'n beetje 150 ver
schillende bedrijven door het hele
land op het erf geweest, ledereen
heeft zo zijn eigen verhaal. Op de prijs
van de bollen hebben we geen in
vloed en nog meer bollen telen zit er
niet in. Met z'n tweeën kunnen mijn
vader en ik het net randwerken. Je
kunt niet zomaar naar een veel gro
tere oppervlakte doorschieten Het
enige dat wij kunnen doen om het
hoofd boven water te houden is de
kosten zien te drukken. Bijvoorbeeld
door geen nieuwe, .maar tweede
hands machines te kopen.'
Tijdens het interview onderbreekt
vader Bert het werk in de moestuin
en mengt zich in het gesprek. Hij is
een ouwe rot in het vak. 'Op mijn
achttiende ging ik in de bollen en nu
ben ik 58 jaar. Ik zit er dus veertig jaar
in.' Een periode waarin de bollen ver
schillende keren duur zijn geweest,
maar waarin de handel net zo vaak in
de goot lag. 'Ik heb de tijd meege
maakt dat de Ice Follies ft ,60 per kilo
opbrachten. Nu zijn ze bijna met te
slijten Maar als je het afwacht dan
worden ze wel weer ƒ1,60. Voor wie
ze dan nog heeft natuurlijk.' Rob:
'Wat dat betreft is de bollen één van
de weinige gezonde takken in de
landbouw. Het saneert zichzelf. De
gene die het niet ziet zitten, het finan
cieel met kan bolwerken of die geen
opvolger heeft, valt af. Boeren wor
den met subsidies in leven gehou
den. maar een bollenteler krijgt geen
subsidie. Dat is natuurlijk keihard,
maar in mijn ogen de enige gezonde
manier.' Bert: 'Het is een bijzonder
vak, maar wel een mooi vak. Werk en
hobby lopen door elkaar. Nu wied ik
onkruid in mijn tuintje, maar zondag
morgen is het misschien stil weer en
spuit ik de bollen.'
geen probleem. Dfe leèrde hij on
derweg wel. Om gezondheidsrede
nen ruimt de teler uit De Kuil nu zijn
bollen op.
Als de verslaggever onaangekondigd
arriveert op het bollenbedrijf aan de
Mokweg zet De Jager (67) de sores
over zijn gestel even aan de kant,
neemt het woord en is in staat de rest
van de middag vol te praten. Niet
over één onderwerp, verhandelingen
over de meest uiteenlopende zaken
schudt hij achter elkaar uit zijn móuw.
Het ene moment over wat ooit de
grootste drukpers van Nederland
was, om daarna over te stappen naar
zijn oom bij de belastingdienst die zijn
boekhouder nuttige tips geeft, en
vervolgens te verhalen over een Por
tugees die hem vertelde dat in zijn
land ook Sions groeien. 'Die man
heette Penha. Zouden de voorvade
ren van Ben en Cocky daar soms ook
vandaan komen?' De Jager, die
graag de tijd neemt vooreen praatje,
beschikt over een brede interesse en
een opmerkelijk geheugen, wat hem
in staat stelt verhalen vrijwel letterlijk
na te vertellen.
De narcissenteler is niet alleen bijzon
der, hij heeft ook bijzondere voorkeu
ren. Zoals de njkbloeiende, kwiekgele
Incomparable een stokoud ras, dat hij
als enige in heel Nederland teelt. 'Hij
werd voor de oorlog in redelijke op
pervlaktes op het eiland geteeld,
maar toen de markt tijdens de crisis
in de dertiger jaren in elkaar zakte,
verdween deze narcis als eerste van
het eiland Bollepprijzen gaan altijd
op en neer en toevallig bracht
Incomparable in die tijd weinig op.
Toen de telers tijdens de sanering
verplicht bollen moesten weggooien,
heeft de overheid een fout gemaakt:
ze vergaten te zeggen dat van elk
soort een deel moest worden vernie
tigd. Daardoor kieperden de telers
alleen de rassen weg die op dat mo
ment goedkoop waren. Incom
parable was één van de eerste die op
de hoop werden gegooid. Maar in
een enkel tuintje bleven er nog een
paar over en omdat ik ze mooi vond,
heb ik de bollen eruit gespit. Ik ben
met een paar stuks begonnen en nu
heb ik er een hele hoek van. Veel
vraag is er nog niet naar. Eigenlijk
zouden de narcissen weer eens duur
moeten worden, dan gaat zo'n
'nieuwe' ook wel aan de haal. Maar
het is bedroevend slecht in de narcis
sen.'
De Jager heeft wel een theorie over
een belangrijke oorzaak. 'De lelies.
Vroeger kon je narcissen tot eind
november slijten Tegenwoordig loopt
de handel eind september af, want
dan komen de eerste lelies op de
markt en kunnen de exporteurs er
met meer mee staan.' Hij grijnst als
hij denkt aan de tijd dat met name de
narcis Dubbele vorrSion hoge prijzen
opbracht. 'Vooral na de Tweede We
reldoorlog. Een beetje raar verhaal
eigenlijk. Sions werden namelijk veel
gebruik ter versiering van graven. Er
waren natuurlijk een hoop Duitsers
doodgeschoten en die graven moes
ten worden versierd. Dat was de re
den dat de Sions ook na de oorlog
lang gevraagd bleven. We gingen
zelfs naar Frankrijk, waar ze van na
ture groeien, om vers plantgoed te
steken. We kochten dan een oud
busje, reden er naar toe en rooiden
een paar honderd kilo. Ik kende geen
word Frans, maar dat deden we on
derweg wel op. We hebben ons altijd
aardig kunnen redden. Vorig jaar had
ik hier nog een vluchteling aan het
werk. Die sprak ook Frans. Als je zo'n
zomertje met zo'n jongen staat te
werken, steek je nog aardig wat op.'
De reisjes naar Frankrijk waren nodig
omdat de Sion een wilde plant is, die
het eigenlijk niet goed verdraagt als
hij in cultuur wordt gebracht. 'Ze
groeien als het ware uit hun krachten.
Als je die Franse bollen hier op het
land zette, dan groeiden ze het eer
ste jaar drie keer over de kop. In de
jaren erna zakte het langzaam af. Om
een goede partij Sions te houden,
moet je dus regelmatig naar Frankrijk.
Dat het er al een tijdje niet meer van
is gekomen, kun je wel aan deze partij
zien. Ze staan er een beetje romme
lig bij.'
Behalve voor Sions reisde hij ook
naar Frankrijk om sneeuwklokjes te
rooien. 'Ook daarvan heb je regelma
tig vers plantgoed nodig. Ik ben er
nog wel met Daan Schilling naartoe
geweest. Die bolletjes groeien daar
gewoon in het bos en als je dan de
grondeigenaar toestemming vroeg,
dan kon je je gang gaan. Het zat er
vol met keien en dan was het wel
eens lastig om de bolletjes boven de
grond te krijgen. 'Bolle' Piet (Kikkert
uit De Koog, red.) teelde ze daarom
vroeger in de Dennen, zodat hij na
verloop van jaren weer fris plantgoed
had. Ze moesten allemaal met de
hand worden gerooid. Daar hielp ik
hem dan wel bij. Tegenwoordig staat
Staatsbosbeheer het niet meer toe.
Maar in het vroege voorjaar is nu nog
goed zien waar we toen aan de gang
waren.'
De Jager, een achterneef van profes
sor Kees de Jager, kreeg de bollen
teelt met de paplepel ingegoten. 'Mijn
vader was duinboer, met wat koeien,
een stuk of wat schapen en een
hoekje narcissen. Hij teelde destijds
Sions en Golden Spureen hele
mooie trompetnarcis, die nu uit de
mode is geraakt. Voor de oorlog
kreeg mijn vader een baantje als
vogelwachter bij de Dienst der Do
meinen, op het eiland Rozenburg bij
Rotterdam. Toen was dat nog natuur,
nu is het havengebied Europoort. De
oorlog stond op uitbreken, ik moet
een jaar of vijf zijn geweest en heb
Rotterdam nog zien branden. In de
zomer nam mijn vader altijd een paar
weken vrij om de bollen te rooien.
Maar toen de Moffen op zijn landje
bunkers begonnen te bouwen, moes
ten we daar weg. In de oorlog keerde
mijn vader terug naar Texel en pakte
zijn boerdenbedrijf weer op.'
Het bedrijf werd voortgezet door
Sieme en zijn broer Kees de Jager.
'Het land hier in De Kuil was vroeger
aan de natte kant, eigenlijk met ge
schikt voor bollen. Met de ruilverka
veling is het aardig opgeknapt en kre
gen we de beschikking over zeven
hectare bollenland.' Door de hoge
zuurgraad was de voormalige duin-
grond uitstekend geschikt voor
Sions, een zeer kieskeurige narcis.
'Op kalkrijke grond hoef je hem niet
te telen. De grond moet zuur zijn,
zoals hier in De Kuil.' Dat laatste is de
reden dat Sions vrijwel uitsluitend op
Narcissen die voor afbraakprijzen
van eigenaar verwisselen, als ze
al zijn te verkopen. De teelt van
tulpen is alles behalve een vet
pot, gele krokussen gaan bene
den de kostprijs van het erf en
ook de leliekwekers hebben het
zwaar te verduren. Het zijn ma
gere tijden voor de bollentelers.
van wie er elk jaar wel een paar
de pijp aan Maarten geven. Ston
den op Texel in 1990 nog 86
telers geregistreerd, anno 2003
schommelt hun aantal rond de
65. 'Er gaan er wel af, er komen
nauwelijks nieuwe bij', vertelt
Alfons Kuip van hoeve Op
Ruimte, voorzitter van de afde
ling Texel van de Koninklijke
Vereeniging voor Bloembollen
cultuur. Kuip merkt het aan de
ledenlijst 'Nu hebben we nog
ruim vijftig leden, een paar jaar
geleden waren dat er nog dik
zestig. Het gaat hard.' Deson
danks blijft de oppervlakte
bloembollen redelijk constant.
Zo'n 600 hectare bloembollen
staan er momenteel op Texel, in
clusief de vaste planten. De over
blijvers nemen dus in omvang
toe. Kuip is weinig hoopvol ge
stemd. 'Met name in narcissen is
de stemming ver beneden het
nulpunt Je zag het wel aan de
groene veiling. Er werd amper
geboden. Een jaar of wat geleden
zouden de bollen drie keer zoveel
hebben opgebracht. Het is wel
eens vaker gebeurd dat tulpen,
narcissen of krokussen in de
goot lagen, maar nooit allemaal
tegelijk. Ik denk dat het een sa
menloop van omstandigheden is.
Minder export na 11 september
2001, een aanbod dat nog
steeds groeit en bollenteelt in
landen zoals Engeland en Nieuw
Zeeland. Het evenwicht is ver
stoord. Telers die pech hebben
dat ze de verkeerde soorten heb
ben of andere tegenslag hebben
gehad zijn financieel in de knoei
gekomen. Zij moeten stoppen,
terwijl anderen geen geld hebben
om te investeren. Ik had vandaag
voor een prikje bollen kunnen bij-
kopen. Maar je moet maar af
wachten of je ze van de zomer
weer kwijt kunt. Zo rooskleurig
zijn de vooruitzichten met. Maar,
en dat weet ik wel zeker,
bloembollentelers zullen er altijd
blijven.'
Op deze pagina komen twee
telers aan het woord die ermee
stoppen en eentje die allerminst
van plan is het bijltje er bij neer
te gooien
Tekst en foto's
Gerard Timmerman
het Texelse duinzand werden ge
teeld.
De vijftiger en zestiger jaren waren de
tijden dat de bollen nog werden uit-
geploegd en met de hand geraapt.
Jongens op lange regels die de bol
len opraapten, de tijd dat de bollen
nog veel geld opbrachten. 'Gele kro
kussen waren ook hartstikke duur.
Wel een tientje per kilo. Een arbeider
kostte toen een tientje per dag. Als hij
een kilo had gerooid, had hij zijn loon
voor die dag verdiend. Vroeger, zeg
maar tot de tachtiger jaren, was er
goed geld in de bollen te verdienen.
Maar daarna is het steeds verder
weggezakt. Nu zijn de krokussen
maar een rijksdaalder de kilo of zo.
Narcissen is helemaal brandhout,
Eén exporteur wilde vorig jaar Fe
bruari Gold kopen. Ik heb voor die
bollen wel eens honderd gulden voor
een mand gehad. Deze man bood
maar een paar tientjes de mandVoor
dat geld moest ik ze ook nog sorte
ren en leveren op een tijdstip dat het
hém uitkwam. De groeten De export
komt in steeds minder handen. Ze
kopen bollen voor prijzen waar de
kweker geld bij moet leggen. Die ra
ken steeds verder in de schulden. Als
je hoort dat de hypotheken tegen
woordig hoger zijn dan het land
waard is...'
warcissenteier bieme de Jager. Toen kreeg je honderd gulden voor een mand narcissen, nu amper een paar tientjes.
