Iruine vloot Oudeschild in
jeding door plannen RWS
Besturen een ander vak
\an horecaondernemer'
ook Nauta bij afscheid Horeca Texel:
Drie gebroeders Witte werken voor vier
'Les getrokken uit
negatieve publiciteit'
elft vaarroutes Waddenzee onder druk
.TEXELSE J COURANT1
Onderzoek alcoholgebruik eilanden
Woudenberg
in Klif 12
Cabaret-café
verplaatst
DINSDAG 18 NOVEMBER 2003
Rijkswaterstaat haar plannen
net om bijna de helft van de
«negen op de Waddenzee op te
en, heeft dat ook gevolgen
Oudeschild. Dat verwacht de
de vereniging van beroeps-
rtervaart, die belangenbeharti-
is van een deel van de bruine
ot. Ook andere organisaties
ten zich ernstig zorgen over de
men van RWS.
swaterstaat wil vanaf volgend jaar
onderhoud aan de zogeheten
mdaire betonning staken. Daar-
zou ongeveer veertig procent
de vaarwegen komen te verval-
Een oost-westverbinding blijft
andhaafd en de rest van de geu-
avordt niet meer gemarkeerd. Dat
il uit interne stukken van RWS die
iin deze maand uitlekten. De be-
sging moet ongeveer drie miljoen
opleveren op het budget dat
S heeft voor de vaarwegmar-
ngsdienst.
3BZ verwacht dat minder schip
van de bruine vloot geneigd zijn
Waddenzee op te varen als de
mdaire vaarroutes niet meer zijn
gegeven. 'De schippers die fre-
nt op het wad zijn, weten hun weg
te vinden, maar er zijn er ook veel
er niet frequent komen en daar-
zal zeker een gedeelte wegval-
aldus woordvoerder Jaap Baal-
jen van de BBZ. Hij schat de
«juding frequent - niet frequent
ongeve'er vijfentwintig tegen
nzeventig procent. Volgens de
leidt het wegvallen van de
■kering ook tot grotere risico's op
water. Bij slecht weer kunnen de
schepen niet meer via alternatieve
routes snel uitwijken naar een haven
of ankergronden. Bij ongunstige wind
zijn charters volgens de vereniging
genoodzaakt langer in havens te blij
ven. 'Ook vanuit bedrijfseconomisch
oogpunt is het plan kortzichtig, om
dat het gevolgen heeft voor de
inkomenspositie van de chartervloot,
de toeristische sector in het Wadden
gebied en de daarmee verbonden
bedrijfstakken.' De bruine vloot be
staat uit ongeveer 520 traditionele
charterschepen, waarvan een groot
deel in de zomer over de Waddenzee
vaart. Van de 520 charters zijn er 322
aangesloten bij de BBZ De vereni
ging, die vrijdag een gesprek had met
RWS, heeft aangegeven mee te wil
len denken over alternatieven.
Hoewel Rijkswaterstaat aangeeft dat
het plan nog slechts een intern memo
is, heeft het onrust veroorzaakt bij
diverse organisaties De Raad voor
de Wadden, die woensdag verga
derde, neemt het hoog op. 'Wij heb
ben het gevoel dat dit een serieuze
zaak is', zegt Jan Kuiper, die lid is van
de adviescommissie voor het
Waddengebied. 'Wij gaan dit nauw
gezet volgen, omdat deze plannen
nadelige gevolgen hebben voor de
veiligheid en het toeristisch belang.
Het is een bezuiniging van drie mil
joen euro, terwijl er een bruine vloot
tegenover staat waar tweehonderd
miljoen euro in omgaatDe Raad
voor de Wadden wil de zaak aan de
orde stellen bij overleg dat zij begin
volgend jaar heeft met de drie Vaste
Kamercommissies van Verkeer en
Waterstaat, Landbouw en Natuur
beheer en Ruimtelijke Ordening en
Milieu.
Wat de gevolgen voor Waddenhaven
Texel zijn, is onduidelijk. 'Dat is nog
met te overzien, omdat we daarvoor
te weinig inzicht hebben, maar het zal
ongetwijfeld gevolgen hebben', aldus
voorzitter Jook Nauta. Het vaarwater
over de Bollen en het vaarwater naar
De Cocksdorp behoren tot de routes
die in het geding zijn. Volgens Nauta
hebben de plannen in zijn algemeen
ernstige gevolgen voor het Wadden
gebied. De stichting Jachthavens
Waddeneilanden, een overkoepelend
orgaan van de jacht- en passanten
havens op de vijf Waddeneilanden,
heeft de bezuinigingsplannen op de
agenda gezet van een gezamenlijke
bijeenkomst die zij komende week
end op Ameland heeft. 'Want het
houdt ons bezig. Dit is een alarme
rend signaal', aldus Nauta.
De Watersportbond heeft eveneens
bezorgd gereageerd. Volgens de
bond gaat RWS voorbij aan het eco
nomisch belang van de watersport en
de veiligheid. De bond heeft er moeite
mee dat beroepsvaart en water
sporters vanaf volgend jaar mogelijk
de hoofdgeulen in de Waddenzee
moeten gaan delen. De gemeente
raad van Terschelling wees de
bezuinigingsplannen van RWS vorige
week unaniem van de hand in een
motie die aan minister Peijs van Ver
keer en Waterstaat wordt gezonden.
Terschelling vreest afname van de
pleziervaart aan dat eiland en een
verder isolement van de Friese eilan
den, omdat het zonder markering van
de vaargeulen moeilijker wordt om bij
elkaar te buurten.
teeft zo'n buitenstaander voor
ind van horeca? De scepsis
tiet van de lucht toen Jook
i in 1995 voorzitter werd van
klijke Horeca Nederland, af-
ig Texel. Nauta beschouwde
pmerking als een uitdaging. 'Ik
e laten zien dat bestuurder een
>.r vak is dan een goed
icaondernemer.' Hij werd snel
ccepteerd. Dinsdag 25 novem-
neemt Nauta in Hotel Den Burg
heid.
pelijke betrokkenheid te tonen. Je
kunt stellen dat we toen de regenten
periode om zeep hebben geholpen.'
Als wethouder spreidde hij een grote
gedrevenheid ten toon. Ook na die
periode bleef hij bestuurlijk actief.
Geruime tijd was hij voorzitter van de
landelijke organisatie van de foto
branche, waan/oor hij ook een com
missariaat bekleedde. Verder was hij
bestuurlijk actief binnen het Midden-
en Kleinbedrijf (MKB). 'Besturen ligt
mij wel. Ik vind het interessant, vooral
Nauta is bezig zijn imposante bestuursloopbaan af te bouwen. De scheidende
voorzitter, met op de achtergrond zijn dossier over Horeca Texel, werkt graag van
kantoor.
haalde de horeca achten-
jaar geleden een bestuurder
ten die door de wol was geverfd,
n hij aantrad had hij er al tiental-
bestuursfuncties opzitten, veelal
de minste. Acht |aar lang was hij
houder, als dertigjarige de |ong-
in de Texelse geschiedenis. Het
He in de zeventiger jaren, toen hij
S uitmaakte van een ambitieuze
'P jonge ondernemers. 'Texelaars
Harry Wuis, Bob Bakker, Jan
af en anderen zetten toen vrij fors
de zittende generatie bestuur-
die weinig kans gaven aan jon-
n voor opvolging, weg te wer-
Het ging ons niet eens om macht
ijgenmaar wel om maatschap-
bedrijfsmatige organisaties hebben
me aangetrokken.'
Toen wijlen Piet Evers Nauta eind
1994 vroeg om voorzitter Mans
Segers op te volgen, had hij net een
intensieve bestuurlijke periode afge
rond. 'Voorzitter worden van de
Texelse horeca, dat had ik nooit kun
nen bedenken. Het getuigde van vi
sie dat de horeca een voorzitter wilde
die vanuit een objectieve en neutrale
hoek zou opereren.' Toen Nauta aan
trad waren 78 bedrijven lid van Ko
ninklijk Horeca Nederland afdeling
Texel, zo'n 70 procent. 'Nu hebben
we 117 leden, bijna 100 procent. De
houding binnen de horeca is nu dat
als je lid bent van Horeca Texel, dan
Thijs, Frits en André Witte van hoeve Julia met hun koe Henny 73, die onlangs de tOO.OOO litergrens doorbrak.
hoor je erbij. Ben je geen lid, dan
plaats je je een beetle buiten de
maatschappij.' Buitenstaanders zien
de horeca nog wel eens als een ver
deelde sector, waarin ondernemers
elkaar naar het leven staan. Nauta:
'Je hebt de natte horeca en hotels en
restaurants, ieder met een eigen cul
tuur en gedachtegoed. Concurrentie
is de sector met vreemd, maar er is
wel degelijk sprake van saamhorig
heid. Meer dan in de detailhandel,
waar de broodnijd groter is. Ik heb de
sfeer altijd als ontspannen ervaren.
Horeca is wel een vrij dynamische
sector. Ondernemers wisselen vrij
regelmatig, vooral in De Koog. De
natte sector trekt nog wel eens men
sen aan die het vanuit hun gevoel be
naderen. Maar horeca is een vak.
Daar moet je een goede ondernemer
voor zijn. Horeca bepaalt in belang
rijke mate het imago van Texel, is een
toegevoegde waarde en een factor
van betekenis op het eiland. De kwa
liteit van de dienstverlening en
producten, de persoonlijke aandacht,
klantvriendelijkheid en gastvrijheid
zijn in grote mate bepalend voor de
keus voor de vakantiebestemming.
Dat geeft iedere ondernemer een
verantwoordelijkheid die verder gaat
dan alleen het eigen bedrijf. Ik ben
ervan overtuigd dat dit gevoel zich
verdiept.'
Openbare orde
Volgens Nauta wordt bij problemen
met de openbare orde wel eens te
snel naar de horeca gewezen.
'Uitgaansleven, in welke vorm dan
ook, geeft altijd een zekere mate van
overlast. De gemeente maakte zich er
in het verleden wel eens wat makke
lijk vanaf. Er werd nauwelijks gehand
haafd en er werd snel in de verwij
tende sfeer gesproken. Maar ook
horecaondernemers waren zich on
voldoende bewust van hun maat
schappelijke verantwoordelijkheid. In
dat opzicht is er veel verbeterd. De
doortastendheid van burgemeester
Joke Geldorp heeft daar in belang
rijke mate aan bijgedragen. We heb
ben best nog pittige discussies, maar
er is een situatie ontstaan waarin de
gezamenlijke en maatschappelijke
verantwoordelijkheid voor openbare
orde, veiligheid en prettig uitgaan
centraal staan Het convenant waarin
gemeente, horeca en justitie samen
werken, bevestigt dat de overleg
structuur goed en constructief werkt.'
Rein Stam, de opvolger van Jook
Nauta, omschrijft zijn voorganger als
'een man met visie, een schat aan
ervaring op bestuurlijk gebied, een
prima ingang bij het gemeentehuis en
een gedisciplineerd mens', wat met
van iedereen in de horeca kan wor
den gezegd. 'En iemand die zijn ad
ministratieve zaakjes prima op orde
heeft.' Maar ook als 'wat formeel' en
af en toe zelfs 'een ambtenaar met
een voorliefde voor nota's over beleid
en toekomstvisies met een wat alge-
Voor wie een feest wil houden, is
het mooi als daarvoor een goede
reden is. De gebroeders Thijs,
André en Frits Witte van boerderij
Julia bij Oudeschild hadden drie
aanleidingen om eens flink uit te
pakken. Hun koe Henny 73 pas
seerde onlangs de 100.000 liter-
grens, het is precies tien jaar ge
leden dat de drie broers
gezamenlijk eigenaar werden van
het bedrijf en ze namen onlangs
een nieuwe koeienstal in gebruik.
Met 170 genodigden werd zater
dagavond het glas geheven.
Julia is een echt familiebedrijf. De
basis werd gelegd door Thijs Witte
senior, de vader van de drie broers.
Hij boerde vroeger op een beschei
den bedrijfje van anderhalve bunder
op de Hogeberg, totdat hij tijdens de
ruilverkaveling begin zestiger jaren de
kans kreeg om aanxje Ottersaat op
nieuw te beginnen op twaalf hectare
grond. Het was in 1965 toen Henny
1 werd geboren, de eerste in een
lange reeks van melkkoeien met de
zelfde familienaam. De nazaten spe
len nog steeds een prominente rol in
de stal van de gebroeders Witte, die
bij voorkeur met eigen kweek wer
ken. Henme 73 werd bijna dertien jaar
geleden geboren. 'Ze is een pro
bleemloze koe, die zich in het koppel
rustig gedraagt. Ondanks haar leef
tijd is ze nog hartstikke vitaal. En
vruchtbaar. Ze bracht tien kalveren
ter wereld en de elfde is in aantocht."
Het wordt een hoog nummer, want de
jongste Henny heeft al 155 achter
haar naam. Ze staat met de andere
koeien in de nieuwe stal die de ge
broeders kort geleden in gebruik na
men. 'De oude was verouderd en te
klein. Als je zoals wij door wilt boe
ren. dan moet je groter en moderner.
We hadden 40 koeien, nu 65. Bij die
veertig duurde het melken vijf kwar
tier, nu gaat het in een uur. In plaats
van zes, melken we er nu twaalf te
gelijk. En er zijn minder handelingen
nodig.' Ander pluspunt van de
nieuwe stal is dat hij hoger is en daar
door meer inhoud heeft. Verder is de
stal goed geventileerd. Geen warme
stal meer zoals vroeger, maar een
frisse ruimte. 'Een koe houdt niet van
warmte. Als je de stal binnenstapt,
moet je de koeien eigenlijk met rui
ken. Dan is het goed.' Een nieuwe
stal en vee alleen waren niet genoeg.
Voor de uitbreiding moest ook fors in
melkquotum worden geïnvesteerd.
'We durfden dat wel aan, omdat we
vertrouwen in de toekomst hebben.'
Akkerbouw
Naast de melkveehouderij bestieren
de gebroeders ook een groot
akkerbouwbedrijf. Het teeltplan om
vat pootaardappels, suikerbieten,
graszaad en graan, waarmee de to
tale bedrijfsomvang op 160 hectare
uitkomt. 'Een hele oppervlakte, maar
als je het door drieën deelt, dan valt
het wel mee. We kunnen het goed
met elkaar rooien. Het voordeel van
werken met broers is dat je met z'n
drieën voor vier kunt werken. Alleen
kun je niet voor twee man werken. En
het voordeel is dat het met z'n drieën
gezelliger is. Altijd aanspraak, regel
matig mensen over de vloer. Alleen is
ook maar alleen.'
Waar collega's nog wel eens klagen
over de slechte rentabiliteit en de
overdreven regelgeving, valt er bij de
Witte's van doemdenken mets te be
speuren. De broers kregen van huis
uit een optimistische aard mee. 'Met
negatief denken schiet je weinig op.
We proberen uit de goede takken van
het bedrijf het beste te halen De prij
zen en de opbrengsten van de poters
zijn goed. over de suikerbieten zijn we
tevreden en over de melkveehouderij
hebben we geen klagen.'
Texel is goed op weg om de
alcoholproblemen onder vakantie
gangers aan te pakken. Dat con
cludeert de Stichting Alcohol
preventie op- basis van een
onderzoek dat zij verrichtte op Ter
schelling en Texel. Volgens de
stichting hebben horeca, cam
pings en supermarkten lessen ge
trokken uit negatieve publicaties in
de media.
Twee studenten bezochten in op
dracht van de stichting zes dagen
lang beide Waddeneilanden. Aanlei
ding waren diverse publicaties in
2001 en 2002 over alcoholmisbruik
op de eilanden. Met name Terschel
ling was diverse malen in het nieuws
met vakantievierende jongeren die
alcoholvergiftigingen hadden opgelo
pen.
De studenten bezochten op Texel in
de tweede volle week van augustus
het jongerenterrein van Kogerstrand,
discotheek De Toekomst. Albert Heijn
en Super de Boer in Den Burg en
Super de Boer in De Koog Gelet
werd op het alcoholbeleid van de
camping, de wijze waarop super
markten alcoholische dranken aan
boden en op welke wijze De Toe
komst de bepalingen in de Drank- en
Horecawet naleefde.
Op alle punten werden voldoendes
met her en der enkele kanttekeningen
gescoord. Volgens de onderzoekers
werd bij De Toekomst goed gelet op
de leeftijden en kregen bezoekers
onder de achttien polsbandjes om.
Binnen werden weinig dronken men
sen aangetroffen Minpuntje was vol
gens de onderzoekers dat het
horecabedrijf bleef doorschenken
aan mensen die al aangeschoten of
dronken waren. Er werd niet actief
reclame gemaakt *voor bepaalde al
coholische dranken, maar er lag wel
een sterke nadruk op Heineken. Een
wand was versierd met afbeeldingen
van het biermerk en het personeel
liep rond in T-shirts van Heineken.
Voor frisdranken werd met goed
zichtbaar reclame gemaakt.
De jongerencamping van Koger
strand voerde volgens de stichting
een terughoudend beleid. Ze is lo
vend. 'Eigenlijk is aan mets te zien dat
het een jeugdcamping betreft, alleen
zie je veel jonge mensen. Na een
flinke wandeling over het complex
hebben we de indruk dat het allemaal
erg netjes is.' Het viel de onderzoe
kers op dat jongeren minimaal een
kwartier moeten lopen om een kratje
bier van de supermarkt bij hun tent te
krijgen. Bij het jeugdhonk van de
camping waren wel beugels Grolsch
(€2,50 plus €0.10 statiegeld) te ver
krijgen, maar geen kratten. Van een
medewerker kregen de onderzoekers
te horen dat Super de Boer anders
bang is voor verslechtering van de
concurrentiepositie.
Bij de drie supermarkten werd een
ruim assortiment aan alcoholhou
dende mixdranken aangetroffen. Dat
gold met name voor de supermarkt
in De Koog. Het bier stond bij alledrie
op een verkeerde plaats in de schap
pen. Bij Albert Heijn stonden de fles
jes naast het fris, bij Super de Boer
in De Koog stonden de blikjes bij het
fris en bij Super de Boer in Den Burg
stond het bier in dezelfde gang te
genover de sappen. Alcohol en fris
mogen volgens de voorschriften niet
bij elkaar staan. Bij alle drie de win
kels werden bordjes gezien waarop
de leeftijdsgrenzen voor alcohol wa
ren aangegeven. De bordjes bij Su
per de Boer waren volgens de onder
zoekers wel summier. Gekoelde
mixdrankjes, die volgens de stichting
het drankgebruik bevorderen, wer
den niet aangetroffen. Super de Boer
in De Koog biedt ze wel aan, maar de
vriezer was stuk toen de onderzoe
kers er waren. Dat kregen ze van het
personeel te horen.
In vergelijking met vijf onderzochte
supermarkten op Terschelling komen
de Texelse supermarkten er goed van
af. De vijf Terschellingse bedrijven
hadden allemaal gekoelde mix
drankjes staan, leeftijdsaanduidingen
waren niet altijd aanwezig en bier en
fris stonden ook te dicht bij elkaar. Bij
een supermarkt konden de onder
zoekers 'geen observaties doen,
omdat drie man personeel het drank
schap stond bij te vullen'. Twee van
de vier onderzochte jongeren-
campings op Terschelling bleken
niets te doen aan het terugdringen
van alcoholgebruik. Bij éen van de
twee daar onderzochte horeca
gelegenheden werd niet naar leeftij
den gekeken. Over het algemeen,
concludeert de stichting, blijkt de
horeca wel in staat een overtuigende
bijdrage te leveren aan de beperking
van het aanbod van alcoholhou
dende dranken.
De stichting benadrukt dat het onder
zoek als een indicatie moet worden
gezien, omdat het een eenmalige
observatie was. De eilanden kunnen
volgens haar de conclusies gebrui
ken voor hun alcoholbeleid. De Stich
ting Alcoholpreventie, opgericht in
1994, zet zich in voor het terugdrin
gen van de gevolgen van overmatig
drankgebruik
In theaterrestaurant Klif 12 in Den
Hoorn is zondag de voorstelling Je
zus van Helmert Woudenberg te zien.
Bracht acteur/regisseur Helmert
Woudenberg eerder al toneelsolo's
over hemel en hel en de Tibetaanse
yogi Milarepa, ditmaal koos hij voor
de persoon van Jezus Christus. Zelf
zegt hij over deze voorstelling dat 'de
terechtstelling van de Joodse sekte
leider in een Jeruzalem waarin de
politieke spanningen al net zo hoog
opliepen als nu, een zo grote invloed
heeft gehad op de wereldgeschiede
nis, dat we zijn naam elke dag nog
wel een paar keer horen of zelf uit
spreken'. Woudenberg brengt Jezus
in beeld van zijn doop in de Jordaan
tot de kruisdood Hij gebruikt de
evangeliën voor zijn verhaal, maar put
ook uit zijn eigen fantasie. Jezus fun
geert als hoofdpersoon en verteller
tegelijk. De voorstelling speelt zich af
op een toneel zonder decor of
rekwisieten, in de Woudenberg eigen
humoristische en stevige speelstijl,
die hem in staat stelt zijn publiek mee
te nemen in de wereld van zijn ver
beelding. In die verbeelding is Jezus
een indrukwekkende vent, een man
van grote scherpzinnigheid en een
begaafd redenaar. De pers noemt
Jezus van Helmert Woudenberg 'een
pakkende, door de acteur zelf gere
gisseerde voorstelling, die ondanks
het onderwerp interessant is voor
zowel gelovigen als met-gelovigen,
Behalve misschien voor verstokte
orthodoxen in beide kampen
De voorstelling begint om 20.30 uur,
de toegang bedraagt €12,50. Vooraf
dineren is mogelijk, reserveren is ge
wenst. Voor meer informatie: tel.
319633.
mene inhoud' 'Gepassioneerd dis
cussiëren over bijvoorbeeld sluitings
tijden is niet aan Jook besteed. Hij
gaat dan wat schichtig met hoofd en
ogen de bestuursleden langs en
tracht weer snel het gesprek een al
gemeen beleidskarakter te geven
In zijn kantoor boven Nauta Boek
glimlacht Nauta om die karakterise
ring. 'Ik kan me hier inderdaad wel
aardig vermaken', wijst hij op zijn uit
gebreide dossier over de horeca. Als
voorzitter van de Stichting Wadden
haven Texel, éën van zijn laatste
bestuursfuncties waarmee hij voorlo
pig nog door wil gaan, werkt hij aan
alweer een nieuwe notitie.
Tekst en foto Gerard Timmerman
Het Cabaret-café van november, dat
vrijdag zou worden gehouden, is
door andere werkzaamheden binnen
het team verzet naar volgende week
vrijdag. Omdat op die dag het
Schoutenhuys niet beschikbaar is,
wordt uitgeweken naar het grand-
café van De Lindeboom. De eerder
aangekondigde gasten komen door
deze wijziging te vervallen, zij keren
in een latere editie terug. Wie de
nieuwe gasten zijn, is nog met be
kend. De radio-uitzending van don
derdag gaat volgens planning ge
woon door. Voor meer informatie:
www.cabaretcafe.nl.
