Slachtoffer incest helpt lotgenoten in praatgroep 'Belangrijkste boodschap: het is niet jouw schuld' Cursusaanbod Muziek- en Dansschool TEXELSEy y C0URANT Waar gebeurd Blazen Programma zaalvoetbal DINSDAG 16 DECEMBER 2003 'Het is niet jouw schuld. Dat is de belangrijkste boodschap die ik aan incestslachtoffers kan meegeven. Want je voelt je schuldig. Bang dat je het hebt uitgelokt. Schuldig, omdat je er niet uit bent gestapt. Maar zo is het niet, je was nog maar een kind en bent slachtoffer.' Marijo Bakker (49) is als ervarings deskundige actief in een praat groep voor vrouwen met incest- ervaringen. Samen met Marijke Bakker uit Den Burg, die optreedt als groepsleidster, probeert zij Texelse vrouwen te helpen met het verwerken van hun incesttrauma. In haar gezellige woning in Den Burg praat de geboren Texelse open over haar gruwelijke jeugdervaringen. Als nakomertje in een gezin met een elf laar oudere broer en een vijftien jaar oudere zus werd zij jarenlang mis bruikt door haar vader, broer én zus. Van haar negende tot haar achttiende levensjaar was Bakker overgeleverd aan de seksuele lusten van haar fa milieleden. 'Ik heb altijd gedacht dat ik een gelukkige jeugd had. Maar ik heb geleefd in twee gescheiden we relden. Er was het gewone gezinsle ven en er waren de nare dingen. Die stopte ik als het ware in een kastje. Ik kon dat heel goed afsluiten. Daar door heb ik al die jaren normaal kun nen functioneren.' Jarenlang vergreep haar vader zich met grote regelmaat aan het jonge meisje. Nadat zij haar oudere broer in vertrouwen had genomen, maakte ook die misbruik van haar kinderlijke onschuld. 'Mijn broer en ik waren ondanks het grote leeftijdsverschil altijd dikke maatjes. We deden heel veel samen. Hij was een grote eend en ik hobbelde er als een klein eendje achteraan. Zo was het. Toen ik hem vertelde was er was gebeurd, zei hij me dat het normaal was. Dat iedere vader dat met zijn dochter doet. En ik geloofde hem. Dat doe je toch als je een oudere broer of zus hebt? Die geloof je heilig.' Na haar ontboeze ming aan haar broer werd de ellende voor Marijo alleen maar groter. Zeker toen haar broer ook haar zus betrok bij het misbruik. 'Mijn zus woonde toen niet meer thuis. Dan moest ik met hem mee naar haar huis en toe kijken hoe zij samen seks hadden. Op een bepaald moment moest ik ook zelf meedoen.' Maatschappelijk werker J Niettemin verliep haar leven schijn baar probleemloos. Rond haar acht tiende stopte haar vader plotseling met het misbruik, trouwde haar broer en kreeg ze zelf verkering. Marijo trouwde en kreeg twee dochters. Al les ging goed, tot aan de negende verjaardag van haar oudste dochter. Die vertelde op een dag dat ze met een meneer was mee geweest om te kijken naar zijn paarden. Toen had ik zoiets van: wie is die man en wat doet hij met jou? Toen raakte ik in paniek, maar het was niet helder waar dat Martjo Bakken 'Ik ben blij dat ik iets positiefs kan doen met al die negatieve gevoelens. Dan is het tenminste niet nutteloos wat er alle- maal is gebeurd. Dan is het niet voor niets geweest. nou precies aan lag.' Dat werd dui delijk toen Bakker voor een andere kwestie bij een maatschappelijk wer ker terechtkwam. 'Die had waar schijnlijk al het gevoel dat er iets niet goed zat, doordat ik blijkbaar nogal afwijkend sprak over mijn moeder.' Het zou nog geruime tijd duren voor dat zij hem wat zou vertellen. Pas toen de gesprekstherapie bijna was afgerond, besefte Bakker dat zij ei genlijk niet buiten die gesprekken met haar vertrouwensman kon. 'In een vlaag heb ik alles er toen uitgegooid. Ik denk dat hij net zo schrok als ik.' Die openbaring rond haar vijfen dertigste levensjaar vormde de start van haar verwerkingsproces. 'Zo'n dertien jaar lang heb ik wekelijks ge sprekken gehad met mijn maat schappelijk werker. Ik zie hem echt als mijn redding. Hij heeft mij op de goede weg geholpen. Ik zou niet weten hoe het was gelopen als hij er niet was geweest.' Inmiddels is de 49-jarige Texelse naar eigen zeggen een stuk sterker gewor den. Om wat positiefs te doen met haar negatieve gevoelens, besloot ze een aantal jaar geleden in te gaan op het verzoek van docente Marijke Bakker om mee te werken aan een schoolles over incest. Bakker, geen familie van Marijo, is docente verzor ging op OSG De Hogeberg en volgde een opleiding omgangskunde waar bij ze scholieren leert om te gaan met traumatische ervaringen, zoals in cest. Bij het onderwerp seksualiteit wordt een les gewijd aan seks tegen iemand wil en het feit dat seks dus niet altijd leuk is. 'In die les vertel ik mijn verhaal. Ik probeer op het niveau van de leerlingen te blijven, zodat de drempel om vragen te stellen laag is.' Die vragen zijn volgens de ervarings deskundige zeer divers van aard. Hoewel zij al jaren actief is op de OSG, krijgt Bakker nog steeds vra gen die nog niet eerder zijn gesteld. 'Je merkt heel duidelijk het verschil tussen leerlingen van het VMBO en de HAVO-leerlmgen De VMBO'ers zijn meer geïnteresseerd in details. Die vragen botweg of er ook geneukt is en hoe dat dan gaat, terwijl havisten meer willen weten hoe het nu met me gaat en of ik wraakgevoe lens heb of zo.' Niet zelden gebeurt het dat na de les een leerling met incestervaringen zich meldt 'Alleen of samen met Marijke volgt er dan een gesprek met die leer ling en als het nodig is volgen er meer gesprekken. We proberen vervolgens een plan van aanpak voor die scho lier op te zetten.' In de meeste geval len zijn de slachtoffers die zich mel den meisjes. 'Maar dat wil met zeggen dat jongens geen slachtoffer zijn. In tegendeel. Ook landelijk worden veel jongens misbruikt door mannelijke familieleden of door hun eigen moe der. Het taboe dat daar op rust is nog veel groter. Die jongens worden ook nog eens voor homo uitgescholden. Dat maakt het nog veel moeilijker om met je ervaringen naar buiten te tre den.' Cijfers over incestgevallen op Texel zijn met bekehd. Toch doet het eiland volgens de Bakkers vermoede lijk niet onder voor het landelijk gemid delde. Intensief Naar aanleiding van de succesvolle lessen op school ontstond het idee om een praatgroep te beginnen voor Texelse vrouwen met incest ervaringen. Inmiddels loopt dit 'pro ject' zo'n acht jaar. Hoewel het niet storm loopt, melden zich volgens Bakker ieder jaar weer andere slacht offers aan. De vrouwen zijn dan door gaans in de leeftijd van dertig tot vijfenvijftig jaar 'In die periode krijgen veel slachtoffers problemen', vertelt de initiatiefneemster. 'Het is fijn om te merken dat je niet alleen staat. Dat er meer vrouwen zijn die hetzelfde heb ben meegemaakt. In de gesprekken proberen we elkaar allemaal te hel pen. Vrouwen die al vaker zijn ge weest, vertellen hun verhaal aan de nieuwkomers.' Omdat de bijeenkom sten voor Marijo behoorlijk intensief zijn en ook zij nog wel eens door emoties wordt overmand, worden de gesprekken geleid door Marijke Bak ker. Iedere twee weken komt de groep bijeen op een geheime locatie, die alleen bekend is bij de deelne mers. 'Dat doen we uit voorzorg. Er is nog nooit wat gebeurd, maar je moet rekening houden met kwaad willende daders die de bijeenkomst willen verstoren.' Bedreiging Zelf heeft zij wel te maken gehad met bedreigingen. 'Toen zo'n acht jaar geleden bekend werd dat ik begon met de incestpraatgroep, ben ik meerdere malen bedreigd. Ook werd onze telefoon geterroriseerd. Het kan haast niet anders dan dat dat uit de familiehoek kwam, maar dat is voor mij de consequentie. Als je zoals ik naar buiten treedt, moetje daar reke ning mee houden.' De deelnemers aan de praatgroep blijven overigens anoniem. Bovendien geldt er een geheimhoudingsplicht: niets van wat er op een avond wordt besproken, mag naar buiten worden gebracht. De opkomst is wisselend Soms is er zelfs maar één deelnemer Toch gaat ook dan het gesprek door. 'Dat is best prettig, want je kunt die persoon dan veel aandacht geven.' De ge sprekken duren zo'n anderhalf uur en zijn behoorlijk intens. Aan de hand van gesprekken of speltherapieën worden de ervaringen van de aanwe zige slachtoffers behandeld en wordt hen geleerd om te gaan met schuld gevoelens. 'Want die zijn er altijd. Je gelooft toch dat je er eerder had uit moeten stappen of je anders had moeten gedragen. Maar zo werkt het niet, je zit in een cirkel waar je niet zo maar uitkomt.' Confrontatie Hoewel niet alle slachtoffers dat wil len of kunnen, koos Bakker ervoor om de confrontatie met haar familie aan te gaan. 'Samen met mijn maat schappelijk werker heb ik de confron tatie met mijn vader voorbereid. Dat was moeilijk, maar ik wilde dat ge woon doen Eigenlijk had ik met mijn familie om tafel willen gaan om het eens goed uit te praten, zodat je daarna gewoon weer naast elkaar kunt leven. Maar dat werkt met zo en dat heeft me enorm gefrustreerd. Daar werd ik heel driftig van.' Haar vader, die inmiddels is overleden, heeft volgens Marijo toegegeven dat hij 'geen goede vader' voor haar is geweest. 'Ik was daar blij mee, maar heel bevredigend was zijn reactie niet.' De confrontatie met haar broer verliep rampzalig. 'Hij verweet me dat ik erom had gevraagd. Dat ik het had uitgelokt Ook mijn moeder, die ik ermee confronteerde, voelde dat zo. 'Ik heb je toch gewaarschuwd dat je niet altijd van die korte rokjes moest dragen, zei ze. Ze vond dat ik het maar moest laten rusten, omdat het al zo lang geleden was. En mijn broer was nu toch getrouwd? Toen heb ik alle contact met mijn familie verbro ken.' Terwijl bij praatgroepen meerde nadruk ligt op de verwerking van het trauma, wijst Bakker de jeugd vooral op de signalen. 'Het begint vaak heel subtiel. Een aai over je been, een arm om je heen. Maar dan begint het stre len over je borsten en wordt het steeds erger. Daar waarschuw ik voor. In de lessen wordt hen ook ge leerd nee te zeggen. Duidelijk je gren zen te stellen. Maar het aller belangrijkste blijft dat kinderen moeten weten dat ze er nooit zelf schuld aan hebben.' Gevangenis Hoewel zij wegens verjaring geen aangifte bij de politie heeft kunnen doen, heeft Bakker haar vader nooit achter de tralies gewenst. 'Ik weet niet waarom, maar ik zou hem nooit naar de gevangenis hebben ge stuurd Met mijn broer ligt dat anders. Die heeft me niet alleen misbruikt, maar ook mijn vertrouwen geschon den. Juist hij, die ik in vertrouwen nam, heeft me dit geflikt.' Hoewel zij haar emoties inmiddels beter onder controle heeft, wordt Bakker nog steeds boos als zij leest over incest gevallen. Zoals recent de 72-jarige Texelaar die is veroordeeld wegens misbruik van zijn stiefdochter. 'Dan lees ik dat die vent dreigt met zelf moord als hij de cel in moet. Hoe durft-ie! Schiet 'm een kogel doorz'n kop. Ik begrijp niet hoe zo iemand het in z'n wrakke hersens haalt om eisen te stellen. De slachtoffers hebben le venslang.' Aanmelding Hoewel in de krant onlangs een be richtje over de incestpraatgroep stond, verwacht Bakker niet dat er direct op gereageerd zal worden. 'Dat kan maanden duren. Mensen knip pen dat uit, stoppen het in hun broek zak en kijken er vijfentwintig keer naar. De zesentwintigste keer pakken ze de telefoon. Dan is het menens en moet er ook binnen een paar dagen een gesprek worden gehouden, want het kost veel moed om te bellen en de nood is op dat moment hoog.' Dat er op Texel niet snel een grote praat groep zal ontstaan, hangt volgens Bakker ook samen met de eiland- situatie. 'Het is nog nooit gebeurd, maar het kan natuurlijk voorkomen dat je er naast je buurvrouw zit. We merken wel dat die angst een beetje aanwezig is. Wat dat betreft is Texel natuurlijk erg klein.' Behalve een artikeltje in de krant. Onlangs was ik een avondje gezellig wezen klaverjassen bij De Doormars in 't Skiltje Oudeschild. Het liep nogal uit, de prijsuitreiking begon pas om twaalf uur en daarna volgde nog een verloting. Toen ik eindelijk in de auto stapte en langs de dijk zuidwaarts reed, zag ik in de verte achter me met grote snelheid twee koplampen na deren, kennelijk van een terrein wagen. Bij de 'Tuinbouw' reed ik rechtsaf de Schansweg op en mijn achtervolger deed hetzelfde. Hij kwam steeds dichter achter me rij den. Omdat ik het niet vertrouwde, zette ik er de sokken in, want ik vreesde dat de grappenmakers me van de weg wilden duwen. Ik reed met grote snelheid over de slinge rende landweg. Net voor de afslag naar Zuidhaffel zag ik door mijn ach terruit de tekst 'Stop, politie' verschij nen, waarop ik mijn auto aan de kant zette en met een zucht van verlich ting uitstapte - evenals de agenten. Die begroetten me met: 'Zo mijnheer, u rijdt nogal stoer.' Waarop ik rea geerde met: 'Dat haalt je de koekoek, wat doe je als je verwacht door een paar struikrovers van de weg te wor den gedrukt.' Op de vraag waar ik vandaan kwam, of ik veel had ge dronken en wat dan precies, gaf ik als antwoord: 'Ja nogal wiedes, als je ruim vier uur in 't Skiltje hebt gezeten, ziet je met op een drogie. En dus heb ik eerst een Chocomel, toen en Juttertje en daarna nog twee Cola genuttigd Daarna mocht ik voor het eerst van mijn leven in het beroemde pijpje blazen, waarop niets viel aan te merken. Het commentaar van de mannen was 'Ja mijnheer, dat had den we al verwacht, want u reed zo stoer.' Daarna stapten we ieder weer in ons eigen voertuig en vervolgden onze weg. Ik naar mijn wachtend bed en zij op zoek naar een echte crimi neel. Jan van Tunen wordt ook in alle huisartsenpraktijken de aandacht gevestigd op de praat groep. In de wachtkamers hangt een aankondiging met de telefoonnum mers. Hoewel de dames Bakker dus niet tot het professionele hulpve rleningscircuit behoren, zijn zij beslist terzakekundig. Marijke Bakker: 'Het is niet zo dat we maar wat aan- klungelen. Marijo heeft naast haar ervaring diverse cursussen gedaan en ook ik heb een relevante opleiding. Bovendien hebben wij ons destijds, bij de start van de praatgroepen, la ten begeleiden door een deskundig maatschappelijk werker.' Texelaars die meer willen weten over de praat groep, kunnen contact opnemen met Marijo Bakker (tel. 314174) of Marijke Bakker (tel. 310114). Tekst en foto: Louise van der Sluis Het cursusaanbod van de Muziek en Dansschool is zich aan het ver breden. Naast muziek- en dansles sen hebben ook teken- en schilder cursussen vaste grond gevonden en trekt de serie Portrettengalerij een vaste groep belangstellenden. Nieuw zijn de activiteiten in de schoolvakanties: workshops ca rols zingen, Georgische zang en zeefdrukken voor kinderen in de kerstvakantie, en tekenen en schil deren voor kinderen in EcoMare in de voorjaarsvakantie. In de kerst vakantie worden ook het kerst muziekfestival gehouden (19 de cember) en geeft het Muziek school Kamerkoor een Nieuw jaarsconcert (4 januari). Hieronder een overzicht van het aan bod aan korte cursussen en work shops. Voor meer informatie kan con tact worden opgenomen met de Muziek- en Dansschool, tel. 313493, of per e-mail: info@mdt-texel.nl. Muziek voor baby's en peuters In deze cursus wordt ingespeeld op de intense aandacht van kleine kin deren voor klanken en geluiden. Door beweging, spel en muziek wordt een appèl gedaan op motorische, ver standelijke en sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen. 10 lessen van 35 minuten op dinsdag vanaf 9.15 uur, start 9 maart, docent: Imme Wassink, kosten €35,-. Kleuterblokken In vier blokken van zes lessen maken kinderen van 4 en 5 jaar kennis met muziek, dans, toneelspel en beel dende kunst. Elk blok heeft zijn eigen thema. In een van de zes lessen ma ken de kinderen voorwerpen (bijv. decor, kleding, schilderingen) die in de lessen worden gebruikt. 4 blokken van 6 lessen (er resteren 2 blokken) op maandag van 16.00 tot 16.45 uur, start 5 januari en 16 fe bruari, docenten: jmme Wassink, Gerda Lont en Els Wennekendonk, kosten €18,75 per blok. Intro Deze cursus biedt een gevarieerde muzikale basis aan kinderen van 6 tot 8 jaar ter voorbereiding op de instru mentale en vocale lessen aan de muziekschool. Er wordt nog niet met noten gewerkt, maar gebruik ge maakt van zang, spel en beweging 25 lessen van 45 minuten op woens dag vanaf 13.00 uur, start tweede periode 7 januari, docent: Imme Wassink, kosten eenmalig €75,- of €12,50 per maand. Pennywhistle maken en bespelen Kinderen van 7 tot 12 jaar bouwen in twee lessen van PVC een penny whistle, waar zij vervolgens acht les sen op krijgen. Als er tijd voor is, worden de fluiten versierd of geverfd. 10 lessen op maandag, start 19 ja nuari, docent: Peter Smith, kosten €45,-. Stemvorming Deelnemers aan de cursus stem vorming leren op een ontspannen manier meer over hun (zang)stem. Er wordt gewerkt aan stemvorming (techniek om beter te leren zingen) en aan koorvorming (het samen zingen). Het te zingen repertoire komt voorna melijk uit de lichte muziek. 10 lessen van 60 minuten op maan dag vanaf 19.30 uur, start 29 maart, docent: Claudia Reij, kosten €75,- Muziekschool Kamerkoor Het Muziekschool Kamerkoor is een gemengd koor met een a capella re pertoire met zowel kerkelijke als we reldlijke stukken als madrigalen, motetten, missen, chansons en volksliedbewerkingen. Van blad kun nen zingen strekt tot aanbeveling. Jaarlijks vinden er twee bescheiden uitvoeringen plaats, rond Driekonin gen en in het voorjaar. 30 wekelijkse repetities op donder dag van 20.00 tot 22,00 uur, start tweede project 15 januari, dirigent Dyo Wassink, kosten €20,- per maand. Vocal Jazz Choir Het Vocal Jazz Choir zingt voorname lijk lichte muziek, met jazzy akkoor den Van gospel tot pop. Elke woensdag van 20.00 tot 21.00 uur, docent: Mathieu Vulto. Christmas carols Onder leiding van een ervaren diri gent worden bekende en onbekende Christmas carols ingestudeerd, voor elk niveau, van één- tot vierstemmig Er wordt gerepeteerd vanaf 10.00 uur, vanaf 16.00 uur wordt een presenta tie gehouden. Desgewenst kan wor den deelgenomen aan een (Engelse) Het evenement vindt plaats in de hervormde kerk van Den Burg. 20 december van 10.00 tot 16.30 uur, docent: Ellen Verburgt, kosten €12,50 (exclusief lunch). Georgische zang In deze workshop worden onder lei ding van Levan Goliadze van de Georgische zanggroep Kereoni tradi tionele Georgische liederen ingestu deerd. 29 december van 13.30 tot 17.00 uur, kosten €12,50 (inclusief consumptie). Spelorkest verstandelijk gehandi capten Gebruikmakend van allerlei instru menten wordt door middel van bewe ging, improviseren en veel zingen muziek gemaakt. Het spelorkest staat open voor alle liefhebbers, met of zonder instrument. 10 lessen van 45 minuten op dinsdag vanaf 19.00 uur, start 20 janua ri,docent: Imme Wassink, kosten €62,50 Liedbegeleiding gitaar Centraal in deze lessen staat het spe len van akkoorden, zodat de deelne mers na afloop zelfstandig liedjes kunnen begeleiden. Voor gitaristen die de basistechniek al beheersen, worden vervolgcursussen gehouden. 10 lessen van 60 minuten op maan dag vanaf 19.30 uur, start 8 maart, docent: Menno Smit, kosten €75,-. Liedbegeleiding piano Gebruikmakend van akkoordsym bolen leren de deelnemers liedjes begeleiden op de piano. Er wordt zowel een cursus voor beginners als een voor gevorderden aangeboden. 8 lessen van 40 minuten op donder dag vanaf 19 45 uur, start 22 januari, docent: Tineke Schoo, kosten €75,- voor volwassenen, €50,- tot 21 jaar. Wereldmuziek Een eerste kennismaking met tradi tionele volksmuziek uit verschillende windstreken, zoals Afrikaans, klez- mer, Zuid-Amerikaans, Oost-Euro pees, Keltisch en Vlaams/Neder lands. Er komen luistervoorbeelden aan bod. maar de nadruk zal liggen op de muzikale ontmoeting en het samenkomen van de verschillende instrumenten. Er wordt gewerkt aan het instuderen en arrangeren van de muziek, met inachtneming van de muzikale mogelijkheden van de cur sisten. Inschrijven kan met de vol gende instrumenten: gitaar, fluit/ tinwhistle, blokfluit, accordeon, viool, cello, piano/keyboard, klarinet. Even tuele andere instrumenten in overleg. 8 lessen van 60 minuten op woens dag vanaf 18.45 uur, start 7 januari, docent: Loes Bakker, kosten €60,- voor volwassenen, €45,- tot 21 jaar. Tinwhistle De cursus tinwhistle is een eerste kennismaking met de traditionele Ierse muziek. Noten kunnen lezen is niet noodzakelijk, er wordt veel aan dacht besteed aan uit het hoofd spe len. Ook wordt gewerkt aan frasering, de typisch Ierse versieringstechniek, ademhaling, ritmiek en inzicht in de structuur van de muziek. 8 lessen van 45 minuten op woens dag vanaf 18.45 uur, start 10 maart, docent: Loes Bakker, kosten €60,- voor volwassenen, €45,- tot 21 jaar. Portrettengalerij Musici schetsen een beeld van com ponisten en geven presentaties aan de hand van voorbeelden. Na de le zingen over Poulenc en Monteverdi staan leven en werk van Dimitri Sjostakovitsj centraal en de veran derde opvatting van het Westen door de jaren heen. Wat is de betekenis van deze componist in onze tijd? Een lezing/presentatie door componist/ pianist Ed de Boer. 6 april, 20.00 uur, kosten €6,- voor volwassenen, €3,- voor kinderen. Tango Argentino De cursus Tango Argentino heeft veel dansers opgeleverd die met tango willen doorgaan. Er staan verschil lende activiteiten op stapel, zoals een workshop-weekend en inloopavon den waarbij de docent aanwezig is om aanwijzingen te geven. Daarnaast zal weer een beginnerscursus wor den gegeven. Docent is Hartwig Kremer, geassisteerd door Chrjstien Frateur. Afrikaans dansen Bij Afrikaanse dans verlaten de dan sers de grond bijna niet. Er wordt tra ditioneel, maar ook eigentijds ge danst. De cursus is geschikt voor jong en oud. 10 lessen van 60 minuten op maan dag vanaf 18.15 uur, start 12 januari, docent: Roos Bakker, kosten €75,- voor volwassenen, €60,- tot 21 jaar Show- en musicaldans Show- en musicaldansen heeft veel weg van jazzdans en moderne dans, maar is gericht op entertainment. Er worden scènes ingestudeerd uit shows als A chorus line, Chicago en Cabaret. 8 lessen van 60 minuten op maandag vanaf 18.15 uur, start 19 april, docent: Roos Bakker, kosten €55,- voor vol wassenen, €45,- tot 21 jaar. Tekenen en schilderen voor kinde ren uit groep 6, 7 en 8 Deelnemers aan deze cursus gaan een middag naar EcoMare om dieren of voorwerpen uit de natuur te schil deren. Deze workshop krijgt een ver volg met een cursus van zes lessen, die in de Muziek- en Dansschool of buiten wordt gegeven De cursisten maken kennis met verschillende te- ken- en schildermaterialen en er wor den houtsnedes gemaakt. Het accent ligt op kijken, oefenen en experimen teren Workshop: dinsdag 2 maart van 13.30 tot 15.30 uur, kosten €12,50 (inclusief materiaal). Cursus: 6 lessen van 2 uur op zater dag vanaf 9.30 uur, start 13 maart, docent: Gerda Lont, kosten €70,- in clusief workshop, €60,- exclusief workshop. Schildercursus voor volwassenen In de cursus 'schilderen in de winter' komen het schilderen van objecten als boomstronken, zelfontworpen landschappen, het kerkinterieur en het zelfportret aan bod. Er wordt daarbij met acrylverf gewerkt. Tevens aandacht voor kunstgeschiedenis, vooral voor kunstschilders waarbij persoonlijkheid en beleving centraal staat in hun werk (bijv. Munch, Van Gogh). Deze cursus is geschikt voor zowel beginners als gevorderden 12 lessen van 2 uur, op donderdag vanaf 19.30 uur; start 15 januari; do cent: Paulien Valk, kosten €145,- (in clusief materiaal). Nat-in-natschilderen Nat-in-nat is een schildertechniek waarbij met waterverf op vochtig pa pier wordt gewerkt waardoor over gangen mooi kunnen worden aange bracht. Ervaring met schilderen is niet nodig. Zaterdag 17 januari van 10.30 tot 12.30 uur. docent: Jeanne van der Linden, kosten €12,50 voor volwas senen, €10.- tot 21 jaar (inclusief materiaal). Collage en assemblage Bij deze cursus worden bestaande voorwerpen gebruikt. Beginnend met korte opdrachten worden verschil lende werkwijzen en omgang met materialen geprobeerd Gaandeweg ontstaat hierdoor een eindproduct. 5 lessen van 2 uur op zaterdag om 10.30 uur, start 24 januari, docent: Paulien Valk, kosten €75.- voor vol wassenen. €60,- tot 21 jaar. Zeefdrukken voor kinderen vanaf 6 jaar In de kerstvakantie kunnen kinderen een middag een eigen T-shirt bed rukken met behulp van verschillende zeefdruk-technieken. Uitgangspunt daarbij is een eigen schetsontwerp, waarvan met tamelijk eenvoudige middelen een zeefdruk wordt ge maakt. Dinsdag 23 december van 13.30 tot 16.30 uur. docent: Door Dogger, kos ten €12,50 (inclusief materiaal; zelf wit T-shirt meenemen). Overige data: 19 februari: voorspeelavond leer- richting; 27 maart: finale ensemble festival; 24 april: open dag; 12 en 13 juni: jubileumvoorstelling 'Alice in Wonderland'. Verwacht workshop Breakdance, workshop Indiase Dans. Woensdag 17 december 18.00 Koog C1-Krim CINoordende 18.45 Texel C1-Klif C2 Hoogendijk 19.30 SVO C1-De Krim C2 Kuipers 20.20 De Krim 4-Texel 7 Kuipers 21.10 Texel 4-RAB 1 Douma Zaaldienst: De Krim. Donderdag 18 december 18.15 Krim D2-Krim D3 Krim 19.00 De Krim 6-Texel 5 v. Putten 19.50 Klif 4-Klif 3 Klif 20 40 De Krim 5-Texel 6 v. Beek 21.30 J'boog 4-Texel 2 v. Beek Zaaldienst: Texel Vrijdag 19 december 17.30 De Koog E1-De Krim e1 Koog 18.15 Texel 3-J'boog 3 v. Putten 19.05 Texel 1-Mantje 3 Molanus 19.55 SVO 1-ZDH 1 Kuipers 20.45 Klif 1-De Krim 1 v. Beek 21.35 J'boog 2-De Krim 2 Bakker 22.25 Casino 1 -Mantje 2 Hoogendijk Zaaldienst: De Koog

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 2003 | | pagina 11