Slachtoffer incest helpt lotgenoten in praatgroep
'Belangrijkste boodschap:
het is niet jouw schuld'
Cursusaanbod Muziek- en Dansschool
TEXELSEy y C0URANT
Waar gebeurd
Blazen
Programma
zaalvoetbal
DINSDAG 16 DECEMBER 2003
'Het is niet jouw schuld. Dat is de
belangrijkste boodschap die ik aan
incestslachtoffers kan meegeven.
Want je voelt je schuldig. Bang dat
je het hebt uitgelokt. Schuldig,
omdat je er niet uit bent gestapt.
Maar zo is het niet, je was nog
maar een kind en bent slachtoffer.'
Marijo Bakker (49) is als ervarings
deskundige actief in een praat
groep voor vrouwen met incest-
ervaringen. Samen met Marijke
Bakker uit Den Burg, die optreedt
als groepsleidster, probeert zij
Texelse vrouwen te helpen met het
verwerken van hun incesttrauma.
In haar gezellige woning in Den Burg
praat de geboren Texelse open over
haar gruwelijke jeugdervaringen. Als
nakomertje in een gezin met een elf
laar oudere broer en een vijftien jaar
oudere zus werd zij jarenlang mis
bruikt door haar vader, broer én zus.
Van haar negende tot haar achttiende
levensjaar was Bakker overgeleverd
aan de seksuele lusten van haar fa
milieleden. 'Ik heb altijd gedacht dat
ik een gelukkige jeugd had. Maar ik
heb geleefd in twee gescheiden we
relden. Er was het gewone gezinsle
ven en er waren de nare dingen. Die
stopte ik als het ware in een kastje.
Ik kon dat heel goed afsluiten. Daar
door heb ik al die jaren normaal kun
nen functioneren.'
Jarenlang vergreep haar vader zich
met grote regelmaat aan het jonge
meisje. Nadat zij haar oudere broer in
vertrouwen had genomen, maakte
ook die misbruik van haar kinderlijke
onschuld. 'Mijn broer en ik waren
ondanks het grote leeftijdsverschil
altijd dikke maatjes. We deden heel
veel samen. Hij was een grote eend
en ik hobbelde er als een klein eendje
achteraan. Zo was het. Toen ik hem
vertelde was er was gebeurd, zei hij
me dat het normaal was. Dat iedere
vader dat met zijn dochter doet. En
ik geloofde hem. Dat doe je toch als
je een oudere broer of zus hebt? Die
geloof je heilig.' Na haar ontboeze
ming aan haar broer werd de ellende
voor Marijo alleen maar groter. Zeker
toen haar broer ook haar zus betrok
bij het misbruik. 'Mijn zus woonde
toen niet meer thuis. Dan moest ik
met hem mee naar haar huis en toe
kijken hoe zij samen seks hadden. Op
een bepaald moment moest ik ook
zelf meedoen.'
Maatschappelijk werker
J Niettemin verliep haar leven schijn
baar probleemloos. Rond haar acht
tiende stopte haar vader plotseling
met het misbruik, trouwde haar broer
en kreeg ze zelf verkering. Marijo
trouwde en kreeg twee dochters. Al
les ging goed, tot aan de negende
verjaardag van haar oudste dochter.
Die vertelde op een dag dat ze met
een meneer was mee geweest om te
kijken naar zijn paarden. Toen had ik
zoiets van: wie is die man en wat doet
hij met jou? Toen raakte ik in paniek,
maar het was niet helder waar dat
Martjo Bakken 'Ik ben blij dat ik iets positiefs kan doen met al die negatieve gevoelens. Dan is het tenminste niet nutteloos wat er alle-
maal is gebeurd. Dan is het niet voor niets geweest.
nou precies aan lag.' Dat werd dui
delijk toen Bakker voor een andere
kwestie bij een maatschappelijk wer
ker terechtkwam. 'Die had waar
schijnlijk al het gevoel dat er iets niet
goed zat, doordat ik blijkbaar nogal
afwijkend sprak over mijn moeder.'
Het zou nog geruime tijd duren voor
dat zij hem wat zou vertellen. Pas
toen de gesprekstherapie bijna was
afgerond, besefte Bakker dat zij ei
genlijk niet buiten die gesprekken met
haar vertrouwensman kon. 'In een
vlaag heb ik alles er toen uitgegooid.
Ik denk dat hij net zo schrok als ik.'
Die openbaring rond haar vijfen
dertigste levensjaar vormde de start
van haar verwerkingsproces. 'Zo'n
dertien jaar lang heb ik wekelijks ge
sprekken gehad met mijn maat
schappelijk werker. Ik zie hem echt
als mijn redding. Hij heeft mij op de
goede weg geholpen. Ik zou niet
weten hoe het was gelopen als hij er
niet was geweest.'
Inmiddels is de 49-jarige Texelse naar
eigen zeggen een stuk sterker gewor
den. Om wat positiefs te doen met
haar negatieve gevoelens, besloot ze
een aantal jaar geleden in te gaan op
het verzoek van docente Marijke
Bakker om mee te werken aan een
schoolles over incest. Bakker, geen
familie van Marijo, is docente verzor
ging op OSG De Hogeberg en volgde
een opleiding omgangskunde waar
bij ze scholieren leert om te gaan met
traumatische ervaringen, zoals in
cest. Bij het onderwerp seksualiteit
wordt een les gewijd aan seks tegen
iemand wil en het feit dat seks dus
niet altijd leuk is. 'In die les vertel ik
mijn verhaal. Ik probeer op het niveau
van de leerlingen te blijven, zodat de
drempel om vragen te stellen laag is.'
Die vragen zijn volgens de ervarings
deskundige zeer divers van aard.
Hoewel zij al jaren actief is op de
OSG, krijgt Bakker nog steeds vra
gen die nog niet eerder zijn gesteld.
'Je merkt heel duidelijk het verschil
tussen leerlingen van het VMBO en
de HAVO-leerlmgen De VMBO'ers
zijn meer geïnteresseerd in details.
Die vragen botweg of er ook geneukt
is en hoe dat dan gaat, terwijl
havisten meer willen weten hoe het
nu met me gaat en of ik wraakgevoe
lens heb of zo.'
Niet zelden gebeurt het dat na de les
een leerling met incestervaringen zich
meldt 'Alleen of samen met Marijke
volgt er dan een gesprek met die leer
ling en als het nodig is volgen er meer
gesprekken. We proberen vervolgens
een plan van aanpak voor die scho
lier op te zetten.' In de meeste geval
len zijn de slachtoffers die zich mel
den meisjes. 'Maar dat wil met zeggen
dat jongens geen slachtoffer zijn. In
tegendeel. Ook landelijk worden veel
jongens misbruikt door mannelijke
familieleden of door hun eigen moe
der. Het taboe dat daar op rust is nog
veel groter. Die jongens worden ook
nog eens voor homo uitgescholden.
Dat maakt het nog veel moeilijker om
met je ervaringen naar buiten te tre
den.' Cijfers over incestgevallen op
Texel zijn met bekehd. Toch doet het
eiland volgens de Bakkers vermoede
lijk niet onder voor het landelijk gemid
delde.
Intensief
Naar aanleiding van de succesvolle
lessen op school ontstond het idee
om een praatgroep te beginnen voor
Texelse vrouwen met incest
ervaringen. Inmiddels loopt dit 'pro
ject' zo'n acht jaar. Hoewel het niet
storm loopt, melden zich volgens
Bakker ieder jaar weer andere slacht
offers aan. De vrouwen zijn dan door
gaans in de leeftijd van dertig tot
vijfenvijftig jaar 'In die periode krijgen
veel slachtoffers problemen', vertelt
de initiatiefneemster. 'Het is fijn om te
merken dat je niet alleen staat. Dat er
meer vrouwen zijn die hetzelfde heb
ben meegemaakt. In de gesprekken
proberen we elkaar allemaal te hel
pen. Vrouwen die al vaker zijn ge
weest, vertellen hun verhaal aan de
nieuwkomers.' Omdat de bijeenkom
sten voor Marijo behoorlijk intensief
zijn en ook zij nog wel eens door
emoties wordt overmand, worden de
gesprekken geleid door Marijke Bak
ker. Iedere twee weken komt de
groep bijeen op een geheime locatie,
die alleen bekend is bij de deelne
mers. 'Dat doen we uit voorzorg. Er
is nog nooit wat gebeurd, maar je
moet rekening houden met kwaad
willende daders die de bijeenkomst
willen verstoren.'
Bedreiging
Zelf heeft zij wel te maken gehad met
bedreigingen. 'Toen zo'n acht jaar
geleden bekend werd dat ik begon
met de incestpraatgroep, ben ik
meerdere malen bedreigd. Ook werd
onze telefoon geterroriseerd. Het kan
haast niet anders dan dat dat uit de
familiehoek kwam, maar dat is voor
mij de consequentie. Als je zoals ik
naar buiten treedt, moetje daar reke
ning mee houden.' De deelnemers
aan de praatgroep blijven overigens
anoniem. Bovendien geldt er een
geheimhoudingsplicht: niets van wat
er op een avond wordt besproken,
mag naar buiten worden gebracht.
De opkomst is wisselend Soms is er
zelfs maar één deelnemer Toch gaat
ook dan het gesprek door. 'Dat is
best prettig, want je kunt die persoon
dan veel aandacht geven.' De ge
sprekken duren zo'n anderhalf uur en
zijn behoorlijk intens. Aan de hand
van gesprekken of speltherapieën
worden de ervaringen van de aanwe
zige slachtoffers behandeld en wordt
hen geleerd om te gaan met schuld
gevoelens. 'Want die zijn er altijd. Je
gelooft toch dat je er eerder had uit
moeten stappen of je anders had
moeten gedragen. Maar zo werkt het
niet, je zit in een cirkel waar je niet zo
maar uitkomt.'
Confrontatie
Hoewel niet alle slachtoffers dat wil
len of kunnen, koos Bakker ervoor
om de confrontatie met haar familie
aan te gaan. 'Samen met mijn maat
schappelijk werker heb ik de confron
tatie met mijn vader voorbereid. Dat
was moeilijk, maar ik wilde dat ge
woon doen Eigenlijk had ik met mijn
familie om tafel willen gaan om het
eens goed uit te praten, zodat je
daarna gewoon weer naast elkaar
kunt leven. Maar dat werkt met zo en
dat heeft me enorm gefrustreerd.
Daar werd ik heel driftig van.' Haar
vader, die inmiddels is overleden,
heeft volgens Marijo toegegeven dat
hij 'geen goede vader' voor haar is
geweest. 'Ik was daar blij mee, maar
heel bevredigend was zijn reactie
niet.' De confrontatie met haar broer
verliep rampzalig. 'Hij verweet me dat
ik erom had gevraagd. Dat ik het had
uitgelokt Ook mijn moeder, die ik
ermee confronteerde, voelde dat zo.
'Ik heb je toch gewaarschuwd dat je
niet altijd van die korte rokjes moest
dragen, zei ze. Ze vond dat ik het
maar moest laten rusten, omdat het
al zo lang geleden was. En mijn broer
was nu toch getrouwd? Toen heb ik
alle contact met mijn familie verbro
ken.' Terwijl bij praatgroepen meerde
nadruk ligt op de verwerking van het
trauma, wijst Bakker de jeugd vooral
op de signalen. 'Het begint vaak heel
subtiel. Een aai over je been, een arm
om je heen. Maar dan begint het stre
len over je borsten en wordt het
steeds erger. Daar waarschuw ik
voor. In de lessen wordt hen ook ge
leerd nee te zeggen. Duidelijk je gren
zen te stellen. Maar het aller
belangrijkste blijft dat kinderen
moeten weten dat ze er nooit zelf
schuld aan hebben.'
Gevangenis
Hoewel zij wegens verjaring geen
aangifte bij de politie heeft kunnen
doen, heeft Bakker haar vader nooit
achter de tralies gewenst. 'Ik weet
niet waarom, maar ik zou hem nooit
naar de gevangenis hebben ge
stuurd Met mijn broer ligt dat anders.
Die heeft me niet alleen misbruikt,
maar ook mijn vertrouwen geschon
den. Juist hij, die ik in vertrouwen
nam, heeft me dit geflikt.' Hoewel zij
haar emoties inmiddels beter onder
controle heeft, wordt Bakker nog
steeds boos als zij leest over incest
gevallen. Zoals recent de 72-jarige
Texelaar die is veroordeeld wegens
misbruik van zijn stiefdochter. 'Dan
lees ik dat die vent dreigt met zelf
moord als hij de cel in moet. Hoe
durft-ie! Schiet 'm een kogel doorz'n
kop. Ik begrijp niet hoe zo iemand het
in z'n wrakke hersens haalt om eisen
te stellen. De slachtoffers hebben le
venslang.'
Aanmelding
Hoewel in de krant onlangs een be
richtje over de incestpraatgroep
stond, verwacht Bakker niet dat er
direct op gereageerd zal worden. 'Dat
kan maanden duren. Mensen knip
pen dat uit, stoppen het in hun broek
zak en kijken er vijfentwintig keer
naar. De zesentwintigste keer pakken
ze de telefoon. Dan is het menens en
moet er ook binnen een paar dagen
een gesprek worden gehouden, want
het kost veel moed om te bellen en
de nood is op dat moment hoog.' Dat
er op Texel niet snel een grote praat
groep zal ontstaan, hangt volgens
Bakker ook samen met de eiland-
situatie. 'Het is nog nooit gebeurd,
maar het kan natuurlijk voorkomen
dat je er naast je buurvrouw zit. We
merken wel dat die angst een beetje
aanwezig is. Wat dat betreft is Texel
natuurlijk erg klein.'
Behalve een artikeltje in de krant.
Onlangs was ik een avondje gezellig
wezen klaverjassen bij De Doormars
in 't Skiltje Oudeschild. Het liep nogal
uit, de prijsuitreiking begon pas om
twaalf uur en daarna volgde nog een
verloting. Toen ik eindelijk in de auto
stapte en langs de dijk zuidwaarts
reed, zag ik in de verte achter me met
grote snelheid twee koplampen na
deren, kennelijk van een terrein
wagen. Bij de 'Tuinbouw' reed ik
rechtsaf de Schansweg op en mijn
achtervolger deed hetzelfde. Hij
kwam steeds dichter achter me rij
den. Omdat ik het niet vertrouwde,
zette ik er de sokken in, want ik
vreesde dat de grappenmakers me
van de weg wilden duwen. Ik reed
met grote snelheid over de slinge
rende landweg. Net voor de afslag
naar Zuidhaffel zag ik door mijn ach
terruit de tekst 'Stop, politie' verschij
nen, waarop ik mijn auto aan de kant
zette en met een zucht van verlich
ting uitstapte - evenals de agenten.
Die begroetten me met: 'Zo mijnheer,
u rijdt nogal stoer.' Waarop ik rea
geerde met: 'Dat haalt je de koekoek,
wat doe je als je verwacht door een
paar struikrovers van de weg te wor
den gedrukt.' Op de vraag waar ik
vandaan kwam, of ik veel had ge
dronken en wat dan precies, gaf ik als
antwoord: 'Ja nogal wiedes, als je
ruim vier uur in 't Skiltje hebt gezeten,
ziet je met op een drogie. En dus heb
ik eerst een Chocomel, toen en
Juttertje en daarna nog twee Cola
genuttigd Daarna mocht ik voor het
eerst van mijn leven in het beroemde
pijpje blazen, waarop niets viel aan te
merken. Het commentaar van de
mannen was 'Ja mijnheer, dat had
den we al verwacht, want u reed zo
stoer.' Daarna stapten we ieder weer
in ons eigen voertuig en vervolgden
onze weg. Ik naar mijn wachtend bed
en zij op zoek naar een echte crimi
neel.
Jan van Tunen
wordt ook in alle huisartsenpraktijken
de aandacht gevestigd op de praat
groep. In de wachtkamers hangt een
aankondiging met de telefoonnum
mers. Hoewel de dames Bakker dus
niet tot het professionele hulpve
rleningscircuit behoren, zijn zij beslist
terzakekundig. Marijke Bakker: 'Het
is niet zo dat we maar wat aan-
klungelen. Marijo heeft naast haar
ervaring diverse cursussen gedaan
en ook ik heb een relevante opleiding.
Bovendien hebben wij ons destijds,
bij de start van de praatgroepen, la
ten begeleiden door een deskundig
maatschappelijk werker.' Texelaars
die meer willen weten over de praat
groep, kunnen contact opnemen met
Marijo Bakker (tel. 314174) of Marijke
Bakker (tel. 310114).
Tekst en foto:
Louise van der Sluis
Het cursusaanbod van de Muziek
en Dansschool is zich aan het ver
breden. Naast muziek- en dansles
sen hebben ook teken- en schilder
cursussen vaste grond gevonden
en trekt de serie Portrettengalerij
een vaste groep belangstellenden.
Nieuw zijn de activiteiten in de
schoolvakanties: workshops ca
rols zingen, Georgische zang en
zeefdrukken voor kinderen in de
kerstvakantie, en tekenen en schil
deren voor kinderen in EcoMare in
de voorjaarsvakantie. In de kerst
vakantie worden ook het kerst
muziekfestival gehouden (19 de
cember) en geeft het Muziek
school Kamerkoor een Nieuw
jaarsconcert (4 januari).
Hieronder een overzicht van het aan
bod aan korte cursussen en work
shops. Voor meer informatie kan con
tact worden opgenomen met de
Muziek- en Dansschool, tel. 313493,
of per e-mail: info@mdt-texel.nl.
Muziek voor baby's en peuters
In deze cursus wordt ingespeeld op
de intense aandacht van kleine kin
deren voor klanken en geluiden. Door
beweging, spel en muziek wordt een
appèl gedaan op motorische, ver
standelijke en sociaal-emotionele
ontwikkeling van de kinderen.
10 lessen van 35 minuten op dinsdag
vanaf 9.15 uur, start 9 maart, docent:
Imme Wassink, kosten €35,-.
Kleuterblokken
In vier blokken van zes lessen maken
kinderen van 4 en 5 jaar kennis met
muziek, dans, toneelspel en beel
dende kunst. Elk blok heeft zijn eigen
thema. In een van de zes lessen ma
ken de kinderen voorwerpen (bijv.
decor, kleding, schilderingen) die in
de lessen worden gebruikt.
4 blokken van 6 lessen (er resteren 2
blokken) op maandag van 16.00 tot
16.45 uur, start 5 januari en 16 fe
bruari, docenten: jmme Wassink,
Gerda Lont en Els Wennekendonk,
kosten €18,75 per blok.
Intro
Deze cursus biedt een gevarieerde
muzikale basis aan kinderen van 6 tot
8 jaar ter voorbereiding op de instru
mentale en vocale lessen aan de
muziekschool. Er wordt nog niet met
noten gewerkt, maar gebruik ge
maakt van zang, spel en beweging
25 lessen van 45 minuten op woens
dag vanaf 13.00 uur, start tweede
periode 7 januari, docent: Imme
Wassink, kosten eenmalig €75,- of
€12,50 per maand.
Pennywhistle maken en bespelen
Kinderen van 7 tot 12 jaar bouwen in
twee lessen van PVC een penny
whistle, waar zij vervolgens acht les
sen op krijgen. Als er tijd voor is,
worden de fluiten versierd of geverfd.
10 lessen op maandag, start 19 ja
nuari, docent: Peter Smith, kosten
€45,-.
Stemvorming
Deelnemers aan de cursus stem
vorming leren op een ontspannen
manier meer over hun (zang)stem. Er
wordt gewerkt aan stemvorming
(techniek om beter te leren zingen) en
aan koorvorming (het samen zingen).
Het te zingen repertoire komt voorna
melijk uit de lichte muziek.
10 lessen van 60 minuten op maan
dag vanaf 19.30 uur, start 29 maart,
docent: Claudia Reij, kosten €75,-
Muziekschool Kamerkoor
Het Muziekschool Kamerkoor is een
gemengd koor met een a capella re
pertoire met zowel kerkelijke als we
reldlijke stukken als madrigalen,
motetten, missen, chansons en
volksliedbewerkingen. Van blad kun
nen zingen strekt tot aanbeveling.
Jaarlijks vinden er twee bescheiden
uitvoeringen plaats, rond Driekonin
gen en in het voorjaar.
30 wekelijkse repetities op donder
dag van 20.00 tot 22,00 uur, start
tweede project 15 januari, dirigent
Dyo Wassink, kosten €20,- per
maand.
Vocal Jazz Choir
Het Vocal Jazz Choir zingt voorname
lijk lichte muziek, met jazzy akkoor
den Van gospel tot pop.
Elke woensdag van 20.00 tot 21.00
uur, docent: Mathieu Vulto.
Christmas carols
Onder leiding van een ervaren diri
gent worden bekende en onbekende
Christmas carols ingestudeerd, voor
elk niveau, van één- tot vierstemmig
Er wordt gerepeteerd vanaf 10.00 uur,
vanaf 16.00 uur wordt een presenta
tie gehouden. Desgewenst kan wor
den deelgenomen aan een (Engelse)
Het evenement vindt plaats in de
hervormde kerk van Den Burg.
20 december van 10.00 tot 16.30 uur,
docent: Ellen Verburgt, kosten €12,50
(exclusief lunch).
Georgische zang
In deze workshop worden onder lei
ding van Levan Goliadze van de
Georgische zanggroep Kereoni tradi
tionele Georgische liederen ingestu
deerd.
29 december van 13.30 tot 17.00 uur,
kosten €12,50 (inclusief consumptie).
Spelorkest verstandelijk gehandi
capten
Gebruikmakend van allerlei instru
menten wordt door middel van bewe
ging, improviseren en veel zingen
muziek gemaakt. Het spelorkest
staat open voor alle liefhebbers, met
of zonder instrument.
10 lessen van 45 minuten op dinsdag
vanaf 19.00 uur, start 20 janua
ri,docent: Imme Wassink, kosten
€62,50
Liedbegeleiding gitaar
Centraal in deze lessen staat het spe
len van akkoorden, zodat de deelne
mers na afloop zelfstandig liedjes
kunnen begeleiden. Voor gitaristen
die de basistechniek al beheersen,
worden vervolgcursussen gehouden.
10 lessen van 60 minuten op maan
dag vanaf 19.30 uur, start 8 maart,
docent: Menno Smit, kosten €75,-.
Liedbegeleiding piano
Gebruikmakend van akkoordsym
bolen leren de deelnemers liedjes
begeleiden op de piano. Er wordt
zowel een cursus voor beginners als
een voor gevorderden aangeboden.
8 lessen van 40 minuten op donder
dag vanaf 19 45 uur, start 22 januari,
docent: Tineke Schoo, kosten €75,-
voor volwassenen, €50,- tot 21 jaar.
Wereldmuziek
Een eerste kennismaking met tradi
tionele volksmuziek uit verschillende
windstreken, zoals Afrikaans, klez-
mer, Zuid-Amerikaans, Oost-Euro
pees, Keltisch en Vlaams/Neder
lands. Er komen luistervoorbeelden
aan bod. maar de nadruk zal liggen
op de muzikale ontmoeting en het
samenkomen van de verschillende
instrumenten. Er wordt gewerkt aan
het instuderen en arrangeren van de
muziek, met inachtneming van de
muzikale mogelijkheden van de cur
sisten. Inschrijven kan met de vol
gende instrumenten: gitaar, fluit/
tinwhistle, blokfluit, accordeon, viool,
cello, piano/keyboard, klarinet. Even
tuele andere instrumenten in overleg.
8 lessen van 60 minuten op woens
dag vanaf 18.45 uur, start 7 januari,
docent: Loes Bakker, kosten €60,-
voor volwassenen, €45,- tot 21 jaar.
Tinwhistle
De cursus tinwhistle is een eerste
kennismaking met de traditionele
Ierse muziek. Noten kunnen lezen is
niet noodzakelijk, er wordt veel aan
dacht besteed aan uit het hoofd spe
len. Ook wordt gewerkt aan frasering,
de typisch Ierse versieringstechniek,
ademhaling, ritmiek en inzicht in de
structuur van de muziek.
8 lessen van 45 minuten op woens
dag vanaf 18.45 uur, start 10 maart,
docent: Loes Bakker, kosten €60,-
voor volwassenen, €45,- tot 21 jaar.
Portrettengalerij
Musici schetsen een beeld van com
ponisten en geven presentaties aan
de hand van voorbeelden. Na de le
zingen over Poulenc en Monteverdi
staan leven en werk van Dimitri
Sjostakovitsj centraal en de veran
derde opvatting van het Westen door
de jaren heen. Wat is de betekenis
van deze componist in onze tijd? Een
lezing/presentatie door componist/
pianist Ed de Boer.
6 april, 20.00 uur, kosten €6,- voor
volwassenen, €3,- voor kinderen.
Tango Argentino
De cursus Tango Argentino heeft veel
dansers opgeleverd die met tango
willen doorgaan. Er staan verschil
lende activiteiten op stapel, zoals een
workshop-weekend en inloopavon
den waarbij de docent aanwezig is
om aanwijzingen te geven. Daarnaast
zal weer een beginnerscursus wor
den gegeven. Docent is Hartwig
Kremer, geassisteerd door Chrjstien
Frateur.
Afrikaans dansen
Bij Afrikaanse dans verlaten de dan
sers de grond bijna niet. Er wordt tra
ditioneel, maar ook eigentijds ge
danst. De cursus is geschikt voor
jong en oud.
10 lessen van 60 minuten op maan
dag vanaf 18.15 uur, start 12 januari,
docent: Roos Bakker, kosten €75,-
voor volwassenen, €60,- tot 21 jaar
Show- en musicaldans
Show- en musicaldansen heeft veel
weg van jazzdans en moderne dans,
maar is gericht op entertainment. Er
worden scènes ingestudeerd uit
shows als A chorus line, Chicago en
Cabaret.
8 lessen van 60 minuten op maandag
vanaf 18.15 uur, start 19 april, docent:
Roos Bakker, kosten €55,- voor vol
wassenen, €45,- tot 21 jaar.
Tekenen en schilderen voor kinde
ren uit groep 6, 7 en 8
Deelnemers aan deze cursus gaan
een middag naar EcoMare om dieren
of voorwerpen uit de natuur te schil
deren. Deze workshop krijgt een ver
volg met een cursus van zes lessen,
die in de Muziek- en Dansschool of
buiten wordt gegeven De cursisten
maken kennis met verschillende te-
ken- en schildermaterialen en er wor
den houtsnedes gemaakt. Het accent
ligt op kijken, oefenen en experimen
teren
Workshop: dinsdag 2 maart van
13.30 tot 15.30 uur, kosten €12,50
(inclusief materiaal).
Cursus: 6 lessen van 2 uur op zater
dag vanaf 9.30 uur, start 13 maart,
docent: Gerda Lont, kosten €70,- in
clusief workshop, €60,- exclusief
workshop.
Schildercursus voor volwassenen
In de cursus 'schilderen in de winter'
komen het schilderen van objecten
als boomstronken, zelfontworpen
landschappen, het kerkinterieur en
het zelfportret aan bod. Er wordt
daarbij met acrylverf gewerkt. Tevens
aandacht voor kunstgeschiedenis,
vooral voor kunstschilders waarbij
persoonlijkheid en beleving centraal
staat in hun werk (bijv. Munch, Van
Gogh).
Deze cursus is geschikt voor zowel
beginners als gevorderden
12 lessen van 2 uur, op donderdag
vanaf 19.30 uur; start 15 januari; do
cent: Paulien Valk, kosten €145,- (in
clusief materiaal).
Nat-in-natschilderen
Nat-in-nat is een schildertechniek
waarbij met waterverf op vochtig pa
pier wordt gewerkt waardoor over
gangen mooi kunnen worden aange
bracht. Ervaring met schilderen is niet
nodig.
Zaterdag 17 januari van 10.30 tot
12.30 uur. docent: Jeanne van der
Linden, kosten €12,50 voor volwas
senen, €10.- tot 21 jaar (inclusief
materiaal).
Collage en assemblage
Bij deze cursus worden bestaande
voorwerpen gebruikt. Beginnend met
korte opdrachten worden verschil
lende werkwijzen en omgang met
materialen geprobeerd Gaandeweg
ontstaat hierdoor een eindproduct.
5 lessen van 2 uur op zaterdag om
10.30 uur, start 24 januari, docent:
Paulien Valk, kosten €75.- voor vol
wassenen. €60,- tot 21 jaar.
Zeefdrukken voor kinderen vanaf 6
jaar
In de kerstvakantie kunnen kinderen
een middag een eigen T-shirt bed
rukken met behulp van verschillende
zeefdruk-technieken. Uitgangspunt
daarbij is een eigen schetsontwerp,
waarvan met tamelijk eenvoudige
middelen een zeefdruk wordt ge
maakt.
Dinsdag 23 december van 13.30 tot
16.30 uur. docent: Door Dogger, kos
ten €12,50 (inclusief materiaal; zelf
wit T-shirt meenemen).
Overige data:
19 februari: voorspeelavond leer-
richting; 27 maart: finale ensemble
festival; 24 april: open dag; 12 en 13
juni: jubileumvoorstelling 'Alice in
Wonderland'.
Verwacht workshop Breakdance,
workshop Indiase Dans.
Woensdag 17 december
18.00 Koog C1-Krim CINoordende
18.45 Texel C1-Klif C2 Hoogendijk
19.30 SVO C1-De Krim C2 Kuipers
20.20 De Krim 4-Texel 7 Kuipers
21.10 Texel 4-RAB 1 Douma
Zaaldienst: De Krim.
Donderdag 18 december
18.15 Krim D2-Krim D3 Krim
19.00 De Krim 6-Texel 5 v. Putten
19.50 Klif 4-Klif 3 Klif
20 40 De Krim 5-Texel 6 v. Beek
21.30 J'boog 4-Texel 2 v. Beek
Zaaldienst: Texel
Vrijdag 19 december
17.30 De Koog E1-De Krim e1 Koog
18.15 Texel 3-J'boog 3 v. Putten
19.05 Texel 1-Mantje 3 Molanus
19.55 SVO 1-ZDH 1 Kuipers
20.45 Klif 1-De Krim 1 v. Beek
21.35 J'boog 2-De Krim 2 Bakker
22.25 Casino 1 -Mantje 2 Hoogendijk
Zaaldienst: De Koog