Duiker demonteerde meest verwoestende explosieven
Niet dat die bommen
menu zo aantrokken'
F amilieberichten
Kathie en Piet Kok winnen minicruise
TEXELSE j COURANT
121/2 jaar
Texel aartjes
Ook dit jaar
alcoholvoorlichting
voor de jeugd
'Afgeschilderd
als een vandaal'
j\\ .t ik zeggen wou...
lepziekte
VRIJDAG 16 JANUARI 2004
„Ik heb de goede stri/d gestreden,
De loop voleindigd het geloof behouden
2 Tim 4- 7-8
Op 12 januari overleed onverwacht na een kort
ziekbed onze oudste en zorgzame zuster en tante
mr. Willy Keijser
geb. 18-4-1925
Texel:
Texel:
Texel:
Den Haag:
overl. 12-1-2004
G.M. Langeveld-Keijser
M. Keijser
J.S. Keijser
M. Keijser-Dros
I. Keijser
G.M. van der Sprong
Neven en nichten
Wilsterstraat 2
1791 XS Den Burg
Er is gelegenheid tot condoleren op vrijdag 16
januari van 19.30-20.30 uur in de Doopsgezinde
kerk, Kogerstraat 20 te Den Burg en na de
crematieplechtigheid in het crematorium.
De uitvaartdienst zal worden gehouden op zater
dag 17 januari om 10.00 uur in de Doopsgezinde
kerk, waarna de crematieplechtigheid zal plaats
vinden om 13.00 uur in crematorium „Schager-
kogge", Harmghuizerweg 3 te Schagen.
Na een kort ziekbed is tot groot verdriet van ons
heengegaan, onze lieve
tante Wil
Wij zullen haar warmte en humor enorm missen.
Nely Langeveld
Renet en Kees Bakker-Langeveld
Arie en Isabel Langeveld-Fortes
Arnold en Annemiek Langeveld-Slot
en kinderen
Bedroefd hebben wij kennisgenomen dat is over
leden
mevrouw W. Keijser
Wij wensen haar zuster en verdere familie veel
sterkte bij dit verlies.
Bestuur, beheer en administratie
WE Bos en Duin
Deze knol
galoppeert al
op De Krimi
VOOR BEDRIJVEN:
IM-Texelaartje op aanvraag.
Mazda 6261 8 GLX, 1998.
25 000 km €9,850,- Van
Sambeek Truck Service.
Oudeschild. tel. 315353.
De voornemens goed
maar de uitvoering slecht?
Voor direct goed resultaat
kun je bij Qnipp Kapsalon
terecht! Waalderstr. 15. tel.
312227, met en zonder af
spraak
Nu al lekker't voorjaar bin
nenhalen. 't Hangt er al
weer bij Rabbit Habit, Ko-
gerstr 2. Vero Moda in
knalkleurtjes1
Juttersverhalen met
Maarten Boon incl. 3-
gangenmenu €19.50.
Restaurant De Gasterij
Landal Sluftervallei Zater
dag 17/1, 24/1. 31/1. 7/2,
21/2, 28/2. Aanvang 18.30
uur. Reserveren gewenst.
Tel. 0222-316819.
Mitsubishi Space Star 1 6
automaat 2001, 4.000 km
€16.950.- Van Sambeek
Truck Service, Oude
schild. tel. 315353.
Onze oprechte dank gaat uit naar allen, die in welke
vorm dan ook, uiting van medeleven hebben gege
ven, voor en na het overlijden van onze vader,
schoonvader, groot- en overgrootvader
CORNELIS POOL
Namens zijn kinderen,
klein- en achterkleinkinderen
Den Burg, januari 2004
Bij elk afscheid
wordt een hennnenng geboren.
Het gemis zal blijven, maar het heeft ons goed ge
daan dat zo velen met ons meeleefden tijdens de
ziekte en na het overlijden van mijn man, onze vader
en opa
JOHANNES
CHRISTIANUS CHRISTOFFEL STRUICK
Joop
Wij danken u voor alle warme reacties.
Magriet Struick-Grit
Kinderen en kleinkinderen
Den Burg, ianuari 2004
>De twee koperen duikershelmen in
?de woonkamer van Cor van Heer
waarden uit Den Burg verraden zijn
grote passie: duiken. Als hobbyist
%aalde hij menig vistuig boven dat
'verstrikt was geraakt in een wrak.
Ook in dienst van de Koninklijke
'Marine dook hij menigmaal naar de
jBeebodem. Als lid van de Duik- en
De nonteergroep van de marine
[maakte hij de meest verwoestende
jexplosieven onschadelijk. Na 32
jaar bij de marine zwaaide hij on
langs af.
r
;De loopbaan bij de marine begon
ivoor Van Heerwaarden in 1971. 'Ik
l-wilcie wat van de wereld zien. Ik kan
zeggen dat ik een berg heb gezien,
rVeel schepen, ik heb op 19 verschil-
l lende gevaren, en veel van de wereld.
Een mooie reis was in 1986, toen we
op oefening naar de Oost gingen. Ik
'zat op het vlaggenschip HR. MS. De
'Ruijter, bij de nautische dienst.' Hij
begon als matroos, werd na zes jaar
"kwartiermeester, promoveerde tien
jaar later tot bootsman en na negen
jaar tot schipper. In die hoedanigheid
[zwaaide hij de scepter over de
Cerberus, een duikwerkschip. 'Duiker
wilde ik al snel worden. Ik zag die jon
gens aan boord met die spullen en
toen dacht ik daar moet ik mijn werk
van maken. Zo ben ik in 1978 de
duikopleiding ingerold. We zochten
de onderkant van het schip af, bij
voorbeeld of er explosieven waren
aangebracht. Als er schade was of
iets in de schroef was gekomen, dan
doken wij naar beneden.' Een paar
jaar later promoveerde hij tot sein-
demonteren. Dan groeit de interesse
vanzelf Tijdens de opleiding leer je
bommen te herkennen. We hebben
heel wat rottigheid gevonden. Van
torpedo's en Duitse invloedmijnen tot
contactmijnen en bommen. Maar we
vonden ook wel een leeg olievat of
een steen. We zochten de bodem af
met sonar. Als die iets aanwees, dan
stuurden we er vaak een onbemande
gezeten. Toen hadden we het snel
boven.'
'Voor Texel Diving, het bedrijf dat ik
met Toon van Beek heb opgericht,
bekijken we regelmatig de onderkant
van de veerboten. Bijvoorbeeld na ijs
gang. Of er geen schade is opgelo
pen, of er zit iets verstopt of er moet
apparatuur worden vervangen, bij
voorbeeld die van het NIOZ. En we
meester en later tot duikmeester, die
een duik- en demonteerploeg aan
stuurt.
Hij voer op vijf verschillende miinen-
jagers. 'Op de bodem van de Noord
zee vonden we regelmatig mijnen.
Exemplaren uit de Tweede Wereld
oorlog die er soms nog klokgaaf uit
zagen. Ik kan met zeggen dat die
bommen me zo aantrokken, maar het
zit gewoon in de opleiding duiken en
Cor van Heerwaarden, linksboven met pet,
kers. 'Ook vonden we wel gif of iets anders
geeft als duikmeester aanwijzingen aan dui-
dat Je niet kan laten ontploffen.
onderzeeër op af, de PAP. Daar zat
een camera in met lampen. Als het
een mijn was, dan lieten we de onder
zeeër er een bommetje naast leggen,
haalden hem naar boven en brachten
de bom met een radiosignaal op vei
lige afstand tot ontploffing. Het ge
beurde ook Wel dat een duiker er met
een blik springstof op af ging. Het is
altijd goed gegaan, anders had ik hier
niet meer gezeten. In Frankrijk is het
wel eens mis gegaan. Ook daar leg
den ze een bommetje bij een mijn.
Maar toen bleek er onder het zand
nog een heel schip met mijnen te zit
ten. Het gevolg was een enorme
waterkolom en de rubberboot met
duikers de lucht in. Ze hebben het
trouwens wel overleefd.'
De vraag is of bij zo'n vak de echt
genote met ontzettend in angst moet
hebben gezeten. Anny van Heer
waarden: 'Ik wist er vaak niets van.
Cor vertelde mij er nooit zoveel over.
Hij wilde mij niet ongerust maken en
mocht ook niet alles vertellen. Pas
achteraf kwamen de verhalen. Maar
ook als ik het wel wist, dan had ik
toch zoiets van: dat gaat wel goed.
Alleen die keer toen Cor onder de
Engelse kust naar een vistuig dook
dat was blijven hangen in een wrak,
zat ik in de piepzak.' Cor: 'Ze hadden
gezegd dat het een meter of veertig
diep was, wat voor ons eigenlijk op
het randje is. Maar het was dik vijftig
meter. Dat was onverantwoord. Be
neden was het roetnacht, je zag he
lemaal mets en het stroomde als een
gek. Ik volgde de reling van het wrak
en op een gegeven moment voelde
ik overal om me heen staal. Dat is niet
goed. Aan de ademhaling van de
duiker waar ik aan vast zat, voelde ik
dat ook hij nerveus werd. Gelukkig
liep er een lijn terug, die we gevolgd
hebben, waarna we naar boven zijn
gegaan. Andere jongens, die dankzij
een speciaal luchtmengsel langer
konden duiken, vonden het tuig later
wel. Vlakbij de plek waar we hadden
doen veel werk voor de zandsuppletie.
Verankeringen inspecteren en kijken
of de pijpen goed liggen. Dat doen we
van Ameland tot Hoek van Holland, 's
Zomers duiken we op oude wrakken.
Er ligt genoeg. Ook moeten we wel
eens dingen opduiken uit de haven
van Oudeschild Iemand die een duur
horloge, een bril, portemonnee of te
lefoon is verloren. Het meest bijzon
dere is wel een heftruck die we naar
boven hebben gehaald.'
Als marineduiker moest hij soms op
zoek naar vermiste personen. 'Er was
eens iemand zoek geraakt bij het
koelwaterbassin. Ik heb toen bij het
inlaatstation van de waterfabriek ge
zocht, maar mets kunnen vinden
Later is de man bij Den Oever gevon
den. In 1996 hebben we gezocht naar
een vermist kind in de Ursemmer
plas. Na twee dagen vonden we het.
Dat is niet leuk. Veertien dagen erna
moesten we in Willemstad zoeken
naar een jongen die van een brug was
gesprongen en niet meer boven was
gekomen. Die bleek in betonijzer te
zijn gesprongen. En onlangs doken
we naar de gezonken kotter Victorie.
Toen hebben we drie van de vier op-
Tijdens de duikopleiding In 1978.
De gemeente trekt €2.500,- uit om
ook dit jaar te kunnen doorgaan
met het project Alcohol, Jeugd en
Veiligheid. De activiteiten van het
afgelopen jaar worden voortgezet
en er komen enkele nieuwe activi
teiten bij. De uitvoering blijft in han
den van het jongerenwerk van de
Welzijnsstichting met medewer
king van de gemeente, de Brijder-
j stichting, Sportservice Texel, OSG,
politie en Bureau Jeugdzorg.
Doel van de campagne is matiging
van de alcoholconsumptie onder jon
geren in het belang van volksgezond-
heid en openbare orde. De jongeren
zelf krijgen daarover verschillende
vormen van voorlichting. Leerkrach
ten, ouders en jeugdclub/sportleiders
zullen bij de problematiek worden
betrokken door middel van docen
tentrainingen. ouderavonden en work
shops, maar ook de verstrekkers van
alcohol (barpersoneel, ouders en
horeca) worden benaderd. Het ge
beurt allemaal volgens een beproefde
aanpak die blijkens onderzoek ook
werkelijk gedragsverandering teweeg
brengt en daarmee vermindering van
excessief drinken, ongevallen en
geweldsdelicten die met alcohol heb
ben te maken.
Activiteiten die vorig jaar nog niet van
de grond kwamen maar nu wel op het
programma staan zijn een ouder- en
kindavond in een discotheek, een
jongerenberaad dat zich verdiept in
toenemend uitgaan en drankgebruik
en spel-, quiz- en testactiviteiten tij
dens een gewone discoavond, aan
geduid als Alcohol Road Show.
Toen rozenverkoper Rob Ooms, die
wekelijks een kraam heeft op de
maandagmarkt. zijn vaste klanten
met een tekst op de telefooncel mee
deelde dat hij er een week niet zou
zijn, besefte hij met dat het zóveel
tumult zou geven. Een ondernemer
uit De Burg tipte de fotograaf van de
Helderse Courant, die een grote foto
van de cel in de krant zette. 'Ik werd
als een vandaal afgeschilderd. Onzin,
want die tekst had ik er met een
afwasbare stift opgeschreven. Een
klant van me zou de tekst na twee
dagen weghalen, maar die was het
vergeten. Op mijn vakantieadres
kreeg ik de politie aan de lijn, die me
een bekeuring in het vooruitzicht
stelde. Toen was de lol er wel af. Ik
heb het er in een opwelling opgezet,
niet met de bedoeling iets kapot te
maken, maar als service naar m'n
klanten. Wat moeten die wel niet den
ken.' Inmiddels is er contact geweest
met de gemeente, 'Het ziet er naar uit
dat ze de bekeuring willen verscheu
ren. Maar die ondernemer die de
krant heeft gebeld, die nota bene re
gelmatig een bosje rozen bij me
koopt, ik weet niet of die nog bij mij
welkom is.'
In de Texelse en Helderse Courant
wordt in geuren en kleuren aangege
ven dat de bestrijding van iepziekte
een hardnekkige en met te winnen
strijd is en daarom geen haalbare
kaart. Hoe is het mogelijk dat daarbij
een zeer forse kostenoverschrijding
van €400.000,- is ontstaan en dat
wethouder Heijne probeert er nog
eens een miljoen euro aan te spen
deren? Mijns inziens is deze misreke
ning te wijten aan een slechte com
municatie tussen de wethouder, de
^gemeente en de aannemer die - naar
ik aanneem - toch geen blanco che
que heeft gekregen.
Laat de bomen rooien waar zij gevaar
opleveren voor mens en dier en waar
particulieren ze weg willen hebben,
en probeer ze waar nodig met
injecteren te redden. Laat de rest af
sterven. waardoor het ecosysteem
zijn gang kan gaan en er vele kleine
biotopen ontstaan voor insecten,
vogels, vleermuizen en ander vliegen,
kruipen en broedend spul.
Köthie en Piet Kok van de Rozendijk
zijn trouwe lezers van de Texelse
Courant. Ze zijn vijftig jaar abonnee,
precies zo lang als ze getrouwd zijn.
Ze lezen de krant ook aandachtig. Zo
blijkt uit hun inzending voor de actie
December Feestmaand, waarvoor
lezers werd gevraagd sterren in ad
vertenties te tellen. Het waren er 63
en het echtpaar Kok was één van de
inzenders die het goede antwoord
naar uitgeverij Langeveld en de Rooy
opstuurden. Omdat er maar één kan
winnen werd er geloot, met als resul
taat dat het echtpaar Kok uit handen
van Joop Groen van Reisbureau
Texel en uitgever Henk van Wijk van
de Texelse Courant een minicruise
naar het Engelse Newcastle ontving.
Een prijs die in goede aarde viel.
'Vroeger gingen we eigenlijk nooit op
reis. We hadden een huis met kinde
ren en dan is het best duur om er op
uit te gaan', vertelt de 76-jarige
Kathie Kok. 'Ik ging wel eens in m'n
eentje op familiebezoek. Dan ver
vulde ik een soort ambassadeurs
functie.' Ooit reisde ze eens naar Is
raël. 'Mijn man had het geld daarvoor
bij elkaar gespaard met de opbrengst
van de honing van zijn bijen.' Haar
man, die vroeger niet zo nodig van
huis hoefde, beleefde zijn mooiste tijd
toen hij voor Staatsbosbeheer vogel
wachter was in De Geul. 'Een mooi
en vrij leven. Ik moest aan het eind
van de week opschrijven wat ik alle
maal gedaan had. Maar dan was ik
het alweer vergeten. Het waren zó
veel verschillende dingen.' Sinds één
van de zoons in Zweden woont, gaat
mevrouw Kok daar regelmatig op
familiebezoek. Dan gaat haar man
wél mee.
varenden boven kunnen brengen.
Ook geen leuk klusje, maar de fami
lie heeft nu wel zekerheid. Dat geeft
een stuk voldoening.'
'We hebben ook wel eens vaten met
vuiligheid gevonden. Als het nog dicht
zit, dan halen we het boven. Daarvoor
hebben we speciale duikmaskers met
overdruk. Een mijnenjager kan het
hele schip in overdruk zetten. Aan dek
zijn een paar man in beschermende
kleding dan bezig met zo'n vat met
rottigheid, terwijl de rest binnen is. Dan
kan er niets gebeuren. Om elk risico
te vermijden wordt het schip met de
kop in de wind gelegd en wordt er
achterop gewerkt, zodat schadelijke
gassen van het schip afwaaien. Mijn
oud-collega's zoeken nu die vermiste
gifvaten op de Noordzee. Als ze er lig
gen, dan vinden ze ze zeker. Ze gaan
er met dat onderzeeërtje op af en als
ze nog heel zijn, dan pakken ze ze er
zo uit.'
Regelmatig werd zijn hulp ingeroepen
om gevonden explosieven op te rui
men. 'Per jaar komen er 250 tot 350
meldingen bij de marine binnen,
waarvoor, verdeeld over land en zee,
in totaal acht duik- en demonteer-
ploegen actief zijn. Veel meldingen
zijn afkomstig van kotters die iets in
de netten hebben gekregen. Een kot
ter is de beste mijnenveger. Omdat ze
het explosief niet aan land mogen
brengen, neemt een mijnenjager dat
op zee over. Maar doordat de vergoe
ding tamelijk laag is, gaat er ook weer
veel overboord.' Veel spul komt ge
woon van het land, dat bijvoorbeeld
is opgeploegd door boeren. 'Dat va
rieert van kogeltjes en handgranaten
tot geschutsmumtie en grote bom
men. We hebben in Venlo eens een
duizendponder van de bodem van de
Maas gevist. Die kon niet ter plaatse
tot ontploffing worden gebracht. We
hebben daar een luchtballon aan
bevestigd, zodat hij ging drijven
Daarna hebben we hem in een spe
ciale bomwagen geladen voor trans
port. Dat moest dwars door Venlo. De
stad moest over een breedte van
driehonderd meter worden ontruimd.
Zo'n bom wordt dan op een braak
liggend terrein tot ontploffing ge
bracht. Als de ontsteking eruit kan,
Beeld onder water.
Cor van Heerwaarden met de koperen duikershelm die hij droeg toen hij zijn eerste duik
opleiding volgde.
dan maken we bommen eerst on
schadelijk. Maar vaak wil dat niet.
Omdat de boel verrot is, of omdat er
■trucjes in zo'n bom zijn aangebracht.
Als je de ontsteking er dan uitdraait,
ontploft hij alsnog. Meestal is het zo
dat als wij zo'n bom zien, wij weten
wat voor type het betreft. Als we met
helemaal zeker zijn, dan slaan we het
in de boeken na. Als we precies we
ten welke bom het is, dan weet je ook
welke ontstekingen er in kunnen zit
ten. Punt is dat er ergens iets met
goed is gegaan, anders was zo'n
bom wel ontploft. Soms zie je de
borgdraden zitten, dan weet je dat hij
de bom op de stand veilig heeft af
geworpen. Het gebeurde in de oor
log regelmatig dat die jongens in die
vliegtuigen van die bommen afwilden
en ze gezekerd en wel afwierpen.
Missie volbracht, zeiden ze dan bij
thuiskomst.'
Van Heerwaarden assisteerde ook bij
het bergen van neergestorte vliegtui
gen. 'Op het IJsselmeer hebben we
eens een Lockheed Hudson, een
spionagetoestel uit de Tweede We
reldoorlog, geborgen. Het hele wrak
is naar boven gekomen en schoon
gespoeld, inclusief botmateriaal van
slachtoffers. Omdat er vroeger al een
paar man waren aangespoeld, dach
ten ze dat er nog één in zou zitten.
Maar daarvoor waren er teveel ribben
en heupen, het moesten er dus meer
geweest zijn. Een specialist van de
landmacht heeft die skeletten minu
tieus in elkaar gezet. De explosieven
hielden we apart en die knalden we
's avonds weg. We kwamen ook nog
restanten tegen van een bamboe
kooi. Daarin hadden duiven gezeten,
die ze na de missie los hadden moe
ten laten.'
Ook op Texel ging hij regelmatig op
pad. 'Uit de schoorsteen van een
oude woonbunker in de buurt van De
Cocksdorp haalden we eens een stuk
of vijftien Duitse steelhandgranaten.
Die man had die bij een verbouwing
gevonden. Ook boeren ploegden het
nodige boven. Veel bnsantgranaten
uit de Russenoorlog die met zijn ont
ploft, wel zo'n tien tot vijftien procent.
Ze zijn verkeerd neergekomen of er
is bij de ontstekingen iets mis ge
gaan. Ze gooiden het bij de tuinwal
neer en belden de politie. Dan haal
den wij het op. We zijn vaak op de
Hors geweest. Vlakbij lag de Zuid-
Battenj en daar werd heel wat afge
schoten. En op de Razende Bol ligt
nog veel, vooral oefenspul uit Den
Helder.' Anny: 'Als Cor over het
strand loopt, is hij altijd aan het
strunen.' Opmerkelijk is dat de man
die de meest verwoestende bommen
tot ontploffing heeft gebracht, met
nieuwjaar nooit een rotje zal afsteken.
'Ik weet hoe het er van binnen uitziet.
Het is ronduit onbetrouwbaar.'
Tekst en foto Gerard Timmerman
Kees Verschoor,
Den Burg.
Henk van Wijk van Langeveld en de Rooy, Këthie en Piet Kok en Joop Groen van Reisbureau Texel. (FoioG«a,a nrnmemon)