'Rubberen geit was
eigenlijk een shovel'
èrkbezoek Tweede-Kamerlid aan Texel
'Vuurtorens moeten
bemanning behouden'
Wonders emigreren naar Denemarken
TB: bouwleges omlaag
en toch kostendekkend
Welstandsnota
Lions Club
Olie op wegdek
Texeltoernooi
voor turners
.TEXELSE J COURANT"
'Verantwoording bij architect leggen'
leede-Kamerlid Erik van Lith van het CDA bracht gisteren een werkbezoek aan Texel. Jan Kuiper van EcoMare sprak bij de zeehonden-
^ssins over het virus dat in 2002 woedde onder de zeehondenpopulatie. lFolo _,efoen van Hjttum)
Oe Waddeneilanden vinden terecht
it Rijkswaterstaat de vuurtorens
mand moeten laten. Dat stelde
eede-Kamerlid Erik van Lith van
het CDA donderdag tijdens een
1/werkbezoek aan Texel. Het Kamer-
lid bezocht diverse organisaties op
it eiland om zich nader te infor-
|eren over het Waddengebied.
ilgens Van Lith, waterwoordvoerder
van de CDA-fractie, is het belangrijk
om mensen op de vuurtorens te
llMndhaven, omdat niet iedereen
Moderne apparatuur aan boord heeft
om de positie te bepalen. "Het men-
aeli|k oog is noodzakelijk om be
paalde groepen op de Waddenzee de
weg te wijzen.' De CDA'er doelde
ider meer op recreatievaart,
irige week werd bekend dat Rijks-
iterstaat in de toekomst de vuurto
rens wil vervangen door één centrale
post die mogelijk op het vasteland
komt en van waaruit de Waddenzee
in de gaten wordt gehouden. Het is
niet uitgesloten dat zelfs de Brandaris
op Terschelling wordt afgestoten.
Van Lith liet zich niet expliciet uit over
dp Eierlandse vuurtoren, die bij wijze
van proef al sinds vorig jaar onbe
mand is. Hij zei wel minister Karla
Peijs van Verkeer en Waterstaat op te
roepen met alternatieve voorstellen te
komen om in de begroting van Rijks
waterstaat ruimte te vinden om de
vuurtorenwachters te kunnen behou
den. 'We moeten wel taakstellend
bezuinigen, maar het gaat hier niet
om miljoenen en het is een investe
ring in de veiligheid van de eilanden.
Ik vind dat ze bij Rijkswaterstaat met
zo moeilijk moeten doen over het
handhaven van de bemensmq.'
Loco-burgemeester Nel Eelman uitte
de zorgen van het college tegenover
Van Lith. Burgemeester en wethou
ders vrezen dat de veiligheid op zee
in het geding komt. Het Kamerlid nam
een voorbeeld aan Ameland, waar
bekeken wordt of op kosten van de
gemeenschap personeel op de vuur
toren kan worden gestationeerd. Ook
wordt daar onderzocht of de ge
meente eventueel de toren kan over
nemen om te gebruiken als uitkijk-
attractie voor toeristen.
Volgens Eelman is de gemeente voor
alsnog met van plan om het
Amelandse gedachtegoed over te
VERVOLG VAN PAGINA 1
!vels aanpakte. De middenstanders
waren daar niet gelukkig mee. Veel
van die reclame-uitingen waren zon
der vergunning aangebracht,
p welstandsnota biedt de gemeente
lie mogelijkheid om mensen achteraf
op de vingers te tikken als hun bouw
werken met voldoen aan de beschre
ven welstandseisen. 'Er is een voor
beeld bekend van mensen elders in
het land die hun woning geel hadden
ischilderd, het tot de Raad van
te lieten voorkomen, maar uitein-
ilijk het geel moesten weghalen.'
it is volgens hem niet de bedoeling
huidige situaties met de nota als-
ig ongedaan te gaan maken. De
iuwe criteria worden wel van kracht
verbouwingen of aanpassingen op
plekken.
De welstandsnota wordt op Texel
jpor zowel licht-bouwvergunnings-
chtige als regulier bouwvergun-
igsplichtige bouwwerken van
icht. Dat betekent dat de
Istandscommissie zich volgens de
regels ook moet uitlaten over het aan
brengen van kozijnen, rolluiken en
erfafscheidingen, omdat daarvoor
ook bouwvergunningen moeten wor
den aangevraagd. Voor veel
voorkomende verbouwingen die on
der de categorie licht-vergunnmgs-
plichtig vallen (zoals aan- en uitbou
wen, erfafscheidingen en gevel
wijzigingen) heeft de gemeente een
aparte lijst met concrete criteria op
gesteld. De gemeente benadrukt dat
het niet de bedoeling is het eiland op
voorhand dicht te timmeren. 'Inte
gendeel. Bijzondere bouwplannen
zijn op Texel altijd welkom, mits ze
voldoen aan de beoogde kwaliteit.'
Het is de bedoeling dat de
welstandsnota jaarlijks wordt geeva-
lueerd. De gemeenteraad kan tus
sentijds wijzigingen aanbrengen. Bur
gemeester en wethouders zijn
verantwoordelijk voor het welstands
toezicht. Het college is bevoegd af te
wijken van de criteria, maar moet
daarvoor stevige argumenten aan
voeren. De concept-nota wordt op
maandag 26 april besproken tijdens
een extra commissievergadering op
het raadhuis. Daar kan ook worden
ingesproken.
VERVOLG VAN PAGINA 1
§.250,- werd overhandigd aan
ink van Rijn uit Heerhugowaard en
Iri Beerepoot uit Wognum van
ngos Colombianos. Het door Van
jn opgerichte project verzorgt de
*vang van straatmeisjes in
idelln'n, Colombia. De meisjes krij-
|n onderdak, worden vertrouwd
laakt met een normale manier van
en en krijgen professionele hulp in
iet belang van hun lichamelijk en
jychisch welzijn.
nemen. 'Dat neem je de zorg van
Rijkswaterstaat over en daar is een
fors bedrag mee gemoeid. Het is de
vraag of je dat als gemeente moet
dragen.' Het idee om ook van de
Eierlandse vuurtoren een toeristische
uitkijkpost te maken, spreekt haar wel
aan. 'Daar zou heel erg voor open
staan. Maar het is niet de bedoeling
dat de toren in gemeentelijke handen
komt.'
Richtlijnen
Eelman vroeg ook aandacht voor de
zorgen van het college over de toet
sing van plannen aan de Vogel- en
Habitatrichtlijnen. De Wadden
eilanden willen die toetsing zelf ter
hand nemen en hebben zich daar de
afgelopen jaren binnen het Overleg
orgaan Waddeneilanden op voorbe
reid. Een meerderheid in de Tweede
Kamer lijkt er echter de voorkeur aan
te geven de toetsing bij provincies
onder te brengen.
Volgens Van Lith roeren de eilanden
terecht aan dat zij de toetsing zelf
willen blijven uitvoeren. 'Je ziet op
Texel een zeer divers landschap met
allemaal verschillende belangen. De
eilandgemeenten kunnen zelf beter
inschatten of er ontheffingen moeten
verleend voor bepaalde delen en of
een plan wel of met nadelig is voor de
omgeving of vogels.' Of de toetsing
bij provincies of gemeenten komt,
wordt bepaald tijdens de herziening
van de Natuurbeschermingswet in
het parlement. Die behandeling had
plaats op dinsdag 27 januari, maar
werd uitgesteld omdat minister Veer
man en de Tweede Kamer het niet
eens konden worden over de vraag
of gebieden rondom de aangewezen
Vogel- en Habitatgebieden ook onder
de richtlijnen vallen. De behandeling
gaat verder als de Raad van State
advies heeft uitgebracht over die
vraag.
Van Lith bracht op uitnodiging van de
Waddenvereniging een bezoek aan
het eiland. Hij werd begeleid door
directeur Hans Revier. Ze bezochten
Alterra, waar gesproken werd over de
Planologische Kernbeslissing Wad
denzee. Erik Menkveld van Natuur
monumenten gaf een rondleiding en
er werd gesproken met directeur Jan
Kuiper van EcoMare. De PKB komt
Wonder legt een A4-tje op tafel dat dit
weekend moest worden ingeleverd in
Denemarken. 'We moesten voor de
minas-wetgeving aangeven hoeveel
mineralen we het komend jaar den
ken te gaan gebruiken. Dat is al een
van de verschillen die je hebt met
Nederland. Hier moet je achteraf een
hele minas-boekhouding aanleveren,
daar is een papier voldoende. Je hebt
veel minder boekhouding.'
De twee geboren en getogen
Texelaars vatten ongeveer een jaar
geleden serieus het plan op om De
Bunders te verkopen en een nieuw
bedrijf in het buitenland voort te zet
ten. Mariëtte: 'Dat was na een verga
dering van de kampeerboeren op 8
februari. Ik vroeg me daarna echt af
waarom we nog in Nederland zouden
blijven. We hebben uiteindelijk die lijst
opgesteld en we zagen dat het rijtje
met pro's om weg te gaan langer
was Daarna zijn we ons serieus gaan
verdiepen in emigratie. We hadden
eerst het plan om naar Noorwegen te
gaan, maar dat was ons toch te ver
weg, omdat er nog een zee tussen
zit.'
Met behulp van een tien jaar geleden
geemigreerd echtpaar uit Drenthe
begon de verkenning in Denemarken.
Diverse boerderijen werden bezocht
en het begeleidende echtpaar, Be
rend en Grietje Rosing, bracht hen in
contact met advocaten, banken en
kredietverenigingen, zodat ze konden
onderzoeken wat financieel de mo
gelijkheden waren. 'Je hebt daar bij
voorbeeld kredietverenigingen die
goedkoop leningen aan boeren ver
strekken. Je mag maximaal zeventig
procent bij hen lenen en de overige
dertig moet bij een bank, omdat die
verenigingen anders een te grote
concurrent zouden worden Dat zijn
van die dingen die je te weten komt
dankzij dat echtpaar. Zij deden het
eerst uit hobby om emigranten te
begeleiden en sinds kort is het hun
beroep. Zij hebben zelf destijds veel
op afzienbare termijn weer aan de
orde in de Tweede Kamer als de
Adviesgroep Waddenzeebeleid
(commissie-Meijer) nieuwe aanbeve
lingen aan het kabinet heeft gepre
senteerd. Dat gebeurt eind deze
maand. De commissie wil onder meer
aanbevelen vanaf de vastewal veer
tig miljard kubieke meter gas onder
de Waddenzee te gaan winnen. Ook
krijgen de kokkelvissers nog een
kans om te blijven werken op de
Waddenzee.
een vaste afnemer van Lionsbijdra-
gen. De met vrijwillige oogartsen sa
menwerkende organisatie voert on
der meer staaroperaties uit onder de
bevolking van het Himalayagebergte.
Deze keer was voor dit succesvolle
project €1.000,- beschikbaar. René
Geurtsen van de Stichting Ger€geld
kreeg €2.000,- als bijdrage voor de
actie voor een nieuwe auto voor De
Texelse Reede. Ten bate van het
zelfde doel concerteert eind septem
ber de Jostiband op Texel. Geurtsen
riep de aanwezigen op kaarten te
kopen voor deze uitvoering, zodat de
auto spoedig kan worden aange
schaft.
Op de kruising van de Parkstraat met
de Burgwal in Den Burg zorgde een
defecte slang van een vrachtwagen
vrijdagochtend voor olieoverlast. Uit
de leiding van het voertuig van Groot
Glasrecycling lekten tientallen liters
hydraulische olie op het wegdek,
waardoor voor het postkantoor een
plas ontstond van enkele vierkante
meters. Gealarmeerde brandweerlie
den strooiden absorberende korrels
op de vloeistof en veegden de volge
zogen bolletjes bijeen. De straat werd
schoongespoten met een ont
vettende vloeistof en de vrachtwagen
werd weggebracht voor reparatie.
(Foto Michiel Dekker)
Onder de naam Combi Texeltoernooi
worden zaterdag 20 maart in sport
hal Ons Genoegen deiaarlijkse kam
pioenschappen gymnastiek en tur
nen gehouden Er wordt hierbij om
twee kampioenschappen gestreden:
om de verenigingsbeker, voor de ver
eniging met het hoogste totaal over
alle niveaus, en om de kampioens
titel, de individuele hoofdprijs voor de
turners die extra uren trainen voor de
wedstrijdsport. Gyvo uit De Koog
verdedigt de verenigingsbeker en
werd vorig jaar op de voet gevolgd
DINSDAG 16 MAART 2004
zelf moeten ontdekken en dat heeft
ze best een hoop geld gekost.'
Zuid-Jutland
Het echtpaar heeft een boerderij ge
kocht in het dorpje Orsted nabij
Sommersted in de provincie Zuid-
Jutland. 'Je kunt het een beetje ver
gelijken met Oost en Oosterend Het
is een dorpje met 86 huizen.' Het
dorp ligt 660 kilometer bij de veer
haven in Den Helder vandaan. Niels
en Mariette nemen er een boerderij
over met 108 koeien en zeventig hec
tare grond. 'We hebben ook de pacht
over nog eens 25 hectare. Het is voor
ons een vervijfvoudiging van het be-
wenken De man moest zijn boerde
rij verkopen, nadat hij in een Deens
project om ecologische melk te fabn-
ceren was gestapt 'Dat gaan wij dus
met doen. want dat werkt in de prak
tijk met. Dan komt de wagen maar
één keer m de twee dagen in plaats
van één keer per dag, zoals bij eco
logische melk gebruikelijk is, omdat
die dagvers moet zijn. Dat is overi
gens ook een verschil. In Nederland
hebben we een paar jaar geleden een
actie gehad waarbij je tanklokaal
moest voldoen aan allerlei eisen. In
Denemarken testen ze je melk als
eindproduct en als dat goed is, staan
ze op het standpunt dat ze in je tank-
Het nieuwe woonhuis van de familie Won
der in het Deense dorpje Orsted.
komen. Met behulp van een woor
denboek hebben ze zich inmiddels
wel verdiept in een aantal agrarische
termen. 'Op een geven moment kwa
men we het woord gummiged tegen.
Als je dat letterlijk vertaalde, kreeg je
rubberen geit, maar het bleek een
shovel te zijn Ik ken het verhaal van
een andere familie van wie een zoon
tje voor zijn vader een telefoonge
sprek met de dierenarts voerde, om
dat hij op dat moment beter Deens
sprak.'
Met de Deense specialiteit
smorebrod hebben ze al uitgebreid
kennis gemaakt. 'Bij veel gesprekken
die we hebben gevoerd, werd het
eten voor ons op tafel gezet. Dat is
ook wat anders dan in Nederland.
Niels (29) en Mariëtte (35) Wonder verruilen eind deze maand met hun kinderen De Bunders voor een nieuwe boerderij in Denemarken.
(Foto Jeroen van Hattum)
drijf dat we hier hadden. Hier hebben
we 24 hectare. We hebben straks een
melkquotum van 927.945 liter en de
mogelijkheid om er 159.999 liter bij te
kopen. Ik was hier gewend om twee
aan twee vier koeien tegelijk te mel
ken en daar wordt het straks twee
aan acht dus zestien koeien tegelijk.'
De dieren zijn ondergebracht in een
in 2000 gebouwde ligboxenstal. Er is
geen grupstal meer. De gebouwen
zijn onderling met elkaar verbonden.
Op 1 april heeft de officiële over
dracht plaats. 'We nemen de boerde
rij draaiend over. Voor twaalf uur komt
er een melkwagen die nog voor de
vorige eigenaar is en na twaalven is
het voor ons.'
Contractueel is afgesproken dat de
vorige eigenaar nog een paar dagen
meeloopt voor praktische tips en
lokaal verder helemaal niks hebben te
zoeken.'
Voor zowel de Wonders als hun fami
lie is het wennen dat ze in een ander
land gaan wonen. Voor Mariëtte, een
dochter van Cees en Leme Bakker, is
het extra bijzonder omdat zij geboren
en getogen is op De Bunders. De
boerderij is inmiddels verkocht aan
Willy en Lidy Terpstra uit De
Cocksdorp. 'Daar ben ik wel blij om,
want zij hebben mijn vader nog ge
kend.' Volgens Mariëtte is het ook
voor de kinderen een goede gelegen
heid om te emigreren, met name
omdat zij nog jong zijn. Het echtpaar
heeft drie kinderen, Bram, Mariska en
Elsemieke. 'Zij gaan straks met een
busje naar school in Sommersted.'
Aan het leren van de taal zijn ze door
al het regelwerk nog met echt toege-
Hier kun je bij een bank komen voor
leningen van een paar ton en dan kan
er bij wijze van spreken net een
koekje bij de koffie vanaf. We hebben
ook al geleerd dat het in Denemarken
's avonds gebruikelijk is eerst met fris
en wat lekkers te beginnen en af te
sluiten met koffie. Net andersom dus.
En alles gebeurt er twee uur vroeger.
Vergaderingen beginnen om zes uur
's avonds en rond half tien is alles
afgelopen Maar het koeienmelken
begint er al wel om 4.00 uur.' Het in
pakken van de verhuisdozen is in
middels begonnen 'Het is spannend,
maar ook een uitdaging. Als je dit niet
doet, zul je nooit weten hoe het ge
weest zou zijn Maar het belangrijk
ste is dat je er met zijn tweeën voor
tweehonderd procent achter staat
om dit te doen.'
Controle van de bouwaanvraag en de
werkwijze van de architect door de
gemeente kan wat betreft TB ach
teraf plaatsvinden, waarvoor de ge
meente specialisme kan inhuren. Als
blijkt dat de architect zich niet aan het
protocol, de wetgeving of het con
tract houdt, verliest de architect zijn
certificering. Het aantal steekproeven
dat de gemeente neemt, zal volgens
TB afhankelijk zijn van de inkomsten
aan bouwleges 'Hoe meer er binnen
komt, hoe vaker er wordt gecontro
leerd. Dus altijd kostendekkend.'
Gecompliceerd
Struikelblok bij de geschetste werk
wijze is de beoordeling door de
welstandscommissie. Maar volgens
TB lost dat probleem zichzelf op. 'In
juli van dit jaar komt de gemeente
met een welstandsnota, waarin alle
facetten van welstand zijn omschre
ven en vastgelegd, en de beoordeling
door de welstandscommissie kan
vervallen.' Maar volgens het college
is de nota alleen een leidraad voor de
welstandscommissie om te beoorde
len of een bouwwerk al dan niet vol
doet. De commissie verdwijnt dus
met door de nota. Standaart 'Voor
elk gebied op Texel is straks vastge
legd wat kan en wat niet kan. Dat
hoef je dus niet nóg een keer door
een commissie te laten toetsen. Dat
is dubbel werk. De gemeente Boekei
heeft de welstandcommissie al afge
schaft. Het oordeel van zo'n commis
sie is hooguit in een paar bijzondere
gevallen nog nodig.'
Architect Ronno Honingh: 'Toen ik
over het voorstel las, was mijn eerste
indruk dat het wel een aardig plan
was. Maar ik heb toch een beetje mijn
twijfels of het zo simpel is als TB het
heeft bedacht. Om er een goed oor
deel over te geven, moet ik er eerst
een tijdje op studeren. Ik weet wel dat
als het bij bouwwerken op verant
woordelijkheden aankomt, zaken
heel gecompliceerd liggen.' Wethou
der Corrie Heijne (Middelen) had het
plan gisteren nog onvoldoende be
studeerd om er al op te kunnen rea
geren.
Vrije school
Beltherapeute Monneke Bailleux uit
Bhstelveen is intensief betrokken bij
k Mbagati-school in de buurt van
Jairobi, Kenia. Het is een Vrije School
fet twintig leerlingen, die groten-
Seis afkomstig zijn uit arme gezin-
■n. Dat ze toch naar school gaan, is
Q danken aan sponsoring vanuit Eu-
JQpa Bailleux (die zich onder meer
Jzig houdt met training van leer
krachten) houdt overal voordrachten
geld voor haar project in te zame-
en Dank zij een tip van haar vrien-
jj'n Judith Kikkert uit De Cocksdorp
deed ze met succes een beroep op
je Lions. Ze kreeg €850,-, bedoeld
Jl schoolgeld voor een aantal kleu-
Jw Stichting Oogzorg Himalaya is
Weeshuis
De op Texel geboren en in Amster
dam wonende zussen Sigrid en
Cyntha van Heerwaarden ('We willen
wat doen voor arme mensen') heb
ben het ambitieuze plan om in New
Delhi in India een weeshuis voor twin
tig meisjes te stichten. Ze doen dat
in samenwerking met de plaatselijke
organisatie Udayancare en hebben
het druk met het inzamelen van geld
voor dit goede doel. Sigrid kon een
cheque van €1.500,- in ontvangst
nemen. Een cheque van €850,- ten
slotte werd overhandigd aan voorzit
ter Harry de Graaf van de Stichting
Nieuw-Guinea voor zijn Papoea
studiefonds.
De Lionsveiling van dit jaar wordt
gehouden op 16 en 17 september.
Een lijstje met voors en tegens gaf
min of meer de doorslag. Het aan
tal voors om naar Denemarken te
emigreren was groter dan het aan
tal redenen om een agrarisch be
drijf in Nederland te blijven runnen.
Eind deze maand vertrekken Niels
en Mariëtte Wonder van boerderij
De Bunders aan de Limietweg naar
een klein dorp in Denemarken om
daar een nieuw bestaan op te bou
wen.
Bouwleges verlagen en toch kos
tendekkend zijn. Dat is wat Texels
Belang (TB) voor ogen heeft met
een voorstel waarbij er bij de af
gifte van bouwvergunningen een
grotere verantwoording voor archi
tecten wordt weggelegd en waar
bij de gemeente bouwvergunnin
gen alleen nog achteraf contro
leert. Na het verschijnen van de
welstandsnota wordt volgens TB
het oordeel van de welstands
commissie overbodig.
door SVC uit De Cocksdorp en GVT
uit Den Burg. Barbara Damstra werd
vorig jaar kampioen, vóór Esther
Albers en Nienke Daalder.
De wedstrijden beginnen om 13 30
uur. de prijsuitreiking wordt rond
21.30 uur verwacht. Meer informatie
over het wedstrijdschema is te ver
krijgen bij Nico Stoter, de hoofdtrainer
van het organiserende GVT, tel.
315228.
Het probleem van de kosten
dekkendheid van de bouwleges is
een terugkerend agendapunt. Vorig
jaar bleek het tekort te zijn opgelopen
tot €271.000,-. En dat terwijl onder
nemers en particulieren nu al steen
en been klagen over de naar verhou
ding hoge kosten van de leges op het
eiland. Een situatie die ook TB zorgen
baart, zeker nu b en w voorstellen om
de bouwleges met zo'n dertig pro
cent te verhogen. De partij analyseert
dat de hoge kosten mede het gevolg
zijn van de nieuwe Woningwet en
Bouwbesluit, waardoor de kwaliteit
van een bouwwerk moet worden
aangetoond door onder meer sterkte
(statische)-berekenmg.Verder is de
gemeente verantwoordelijk voor de
kwaliteit, met als gevolg dat het col
lege zich juridisch moet indekken te
gen aansprakelijkheid. Piet Standaart
van TB: 'Probleem is dat door spe
cialisatie en innovatie van materialen
gezond verstand en ervaring met
meer voldoende zijn om verantwoor
ding voor de bouw te kunnen nemen.
Het is voor de gemeente bijna on
doenlijk en onbetaalbaar om vol
doende kennis in huis te hebben om
de kwaliteit te kunnen controleren. De
gemeente moet de verantwoordelijk
heid daar neerleggen waar het hoort,
dus bij de architect. Die heeft bij het
ontwerpen immers al sterktebere
keningen gemaakt. Dat hoeft de ge
meente niet nóg een keer te doen.'
Protocol
TB wil in een protocol vastleggen aan
welke eisen bouwwerken moeten
voldoen. 'Hierover moet met de ar
chitect een contract worden afgeslo
ten, waarin wordt afgesproken dat ze
zich houden aan het protocol. Archi
tecten met wie zo'n contract wordt
afgesloten, zijn gecertificeerd. Van
hen hoeft de gemeente de bouw
aanvraag met de tekeningen niet
meer te controleren, De vergunning
kan direct worden verleend en gepu
bliceerd, wel met inachtneming van
de wettelijke termijn voor inspraak.
Want burgers moeten wel op een
bouwaanvraag kunnen reageren.'
